EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 39
Mem Dị Oye Ephomhoghiạn Anạ Awilhẹ AZihova
“Ibadị amem bidị . . . uḍighi ni nyodị ilọ ophin olhoghi.”—PS. 78:40.
AḌUỌR PHỌ 102 “Assist Those Who Are Weak”
OGHAẠPH OOKARAGHa
1. Ika kụ idị abuniin rologhoma ghan mem dị ophorogh oye ephomhoghiạn abidị siẹn ookpomhoghan phọ?
NẠ AMOỌGH ni oye ephomhoghiạn dị mophorogh siẹn ookpomhoghan phọ? Iphẹn phọ rekọm ghan ni oboom okururu! Umarani phọ Hilda aḅẹm mọ, “mem mọ olom mọ amhị amhugh bọ esi 41 asiạ apinien phọ ayoor, mị uutughiạn mọ iyaạr dị kepin eeleeny ḍuugh phọ odị i/lo.b Kuolọ mem mọ oọny phọ amhị awilhẹ bọ aZihova r’anhịr phọ odị, ḅilhẹ r’ibạm anmụny phọ odị, eephina phọ ipu ni ipẹ aḍuugh olom mọ amhị.”
AZihova alegheri ni eephina dị retọl ghan mem dị oye dị nạ aphomhoghiạn awilhẹ okumu odị (Miịn siikpịgh phọ 2-3)d
2-3. Odaphạn Psalm 78:40, 41, AZihova raloghoma ghan ika mem dị ebenhẹ odị awilhẹ okumu odị?
2 Gbiom olhoghi anạ eephina dị aZihova alhoghoma mem mọ abuniin aruukpaạny phọ odị owilhẹ bọ nyodị! (Jud 6) Ḅilhẹ kẹn tuutughiạn odọ okururu dị odị alhoghoma mem mọ awe phọ Izrạl odị aphomhoghiạn bọ, oḅaạr ghan bọ emhụ oghị esi odị mem etum mem. (Bạl Psalm 78:40, 41.) Legheri mọ olhoghi Odẹ k’akẹ phọ ayira ra/ḅaạl aani ghan omhiịn mem dị oye ephomhoghiạn anạ awilhẹ nyodị. Odị anaghanhạn ni ipẹ nạ alhoghoma bọ. R’igbiririph odị k’angọ ni nyinhạ iidereghị phọ r’obakị phọ nạ amhoghi bọ.
3 Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn idị yira koḍighi kụ aZihova kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh mem dị oye ephomhoghiạn ayira awilhẹ nyodị. Yira koḅilhẹ kẹn ooḅeghiọn idị yira kotue ologhonhaạn ḍighaạgh budị abuọ ephomhoghiạn abidị mowilhẹ aZihova. Kuolọ ophụr ooḅeghiọn ikarạph iitughiạn dị ewạ m’oghel.
KA/KPALẠM LOOR ANẠ
4. Ika kụ idị ibadị aburudẹ r’aburunhiin rologhoma ghan mem dị obumoọny abidị awilhẹ aZihova?
4 Mem dị obumoọny oye awilhẹ aZihova, odẹ phọ r’onhiin phọ rootughiạn ghan ni mọ eeni bunọ kụ edị u/tue uloghonhaạn ḍighaạgh obumoọny phọ abidị orọl isiẹn igey phọ. Mem dị ophorogh obumoọny umor phọ Luke, odị aḅẹm mọ: “Mị ukpalạm ghan loor amhị, kụ amalạ-yogh ghan ikarạph aramalhạ loor iphẹn phọ. Eeni amem mị umhoghiyogh ghan ni.” Umarani dị oghol mọ Elizabeth, dị iphẹn phọ emitenaan aani aḅẹm mọ: “Mị ulhoghoma ghan mọ mị u/ḍighi agey idiphọ onhiin. Mọ mị u/tue utughemhị oọny phọ amhị ophomhoghiạn aZihova.”
5. Anhiạn kụ edị kokpalạm mem dị oye awilẹ okumu aZihova?
5 Olhegheri mọ aZihova angọ ni torobọ onyọ ayira eereẹgh osopha ghan ilọ iḅeraạn iyira. Osopha mughumọ oye phọ kanaghanhạn nyodị obobọ ka/naghanạn. Aburudẹ r’aburuniin abuniin iḍoọgh u/ḍighi egey eḍeenhaan, kuolọ iḍoọgh phọ osopha ni oḅạr aZihova r’okumu odị. Bunhọn dị aburudẹ phọ r’aburunhiin roḍighi ni ipẹ bidị kotue bọ otughemhị ibạm anmụny phọ abidị ilọ Enhaạn, mowilhẹ aZihova. Toroboiperolbọ, torobọ onyọ ayira kụ kasopha mughumọ odị kakumu ni aZihova. (Josh. 24:15) Esi iduọn phọ, aburudẹ r’aburunhiin dị obumoọny abidị awilhẹ aZihova kuu/tughiạn mọ opiomạn abidị!
6. Ika kụ idị ibạm anmụny rologhoma ghan mem dị odẹ obobọ onhiin awilhẹ aZihova?
6 Eeni amem, odẹ obobọ onhiin atue ni bịn abilẹ okumu aZihova aḅilhẹ agunhọm eghunotu phọ odị. (Ps. 27:10) Iphẹn phọ reḅonyon ghan ni kezu ibạm anmụny phọ ootughiạn bọ mọ odẹ r’onhiin okpẹ oḍighi egey eḍeenhaan odaphạn. Esther, umarani dị ophorogh odẹ phọ siẹn igey phọ, aḅẹm mọ: “Mị u/gbạ ghan mem omhoghi loor esi dị odị o/ḍuraan enụm enụm kụ aḍuạ bọ siẹn igey phọ, kuolọ odị akạr kụ asopha owilhẹ aZihova. Mị apomoghiạn odẹ amhị agey, esi iduọn phọ mem mọ ophorogh bọ nyodị, mị umhoọgh ni oboom ooḅaghamhiạn aloor ilọ odị. Iphẹn phọ ikọm ghan ni kẹn e/moon.”
7. Eeghe kụ idị aZihova raloghoma ghan ilọ oḍoọgh dị mophorogh odẹ phọ obobọ onhiin phọ?
7 Eḍighi maạr dị mophorogh odẹ obobọ onhiin anạ siẹn ookpomhoghan phọ, pọ olhoghi ayoor kẹn ni o/ḅaạl! Kuphom ni owol mọ aZihova anaghanhạn ni eephina phọ iphẹn phọ mekọm bọ engọ nyinhạ. Odị apomhoghiạn ni nyinhạ kụ aḅilhẹ asereghiạn dọl oḅạr phọ anạ—kụ yoor abumor r’abumarani phọ anạ siẹn ookpomhoghan phọ osereghiạn aani kẹn ni nyinhạ. Legheri mọ nạ kụ o/kọm bọ iyaạr phọ odẹ phọ obobọ onhiin phọ anạ asopha bọ owilhẹ aZihova. Idiphọ oghaạph bọ emhiighom mọ, aZihova mangọ torobọ oye eereẹgh osopha okumu odị. Torobọ oye dị maḅọgh loor angọ aZihova kụ aḍiiny muụm “kụ katooI li iiḅaghamị odị.”—Gal. 6:5.
8. Eeghe kụ edị abuọ eghunotu dị oye ephomhoghiạn abidị mawilhẹ aZihova koḍighi ghan okoriom dị odị kaḅula? (Miịn igbe phọ “Ḅula Esi AZihova.”)
8 Olegheri ni mọ mem dị oye ephomhoghiạn anạ awilhẹ aZihova, nạ kagon ghan ni mọ eeni ḍiniin aḍio kaḅula ni. Kuolọ nạ kaḍighi ghan eeghe nyiidiphọ kụ akoriom? Ḍighi oomo ilọ nạ katue okparamhị omheeraam mọ anạ. Nạ aḍighi iduọn phọ, pọ nạ kaḍighi egey eḍeenhaan angọ bueriphọ abuọ eghunotu phọ ḅilhẹ eeni r’opọ mophorogh bọ. Ḅilhẹ kẹn kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh okparạm eephina phọ. Ooḅeghiọn raraạr dị yira kotue oḍighi.
IDỊ NẠ KAḌIGHI KỤ APẠM AKPARAMHỊ SIYA PHỌ ANẠ R’AZIHOVA
9. Ighẹn areten kụ edị nạ katue amoọgh inyaạm ḍighaạgh aZihova? (Miịn igbe phọ “Ariisi ABaibul Dị Keedereghị Nyinhạ Eḍighi Maạr Dị Oye Ephomhoghiạn Anạ Mawilhẹ AZihova.”)
9 Pamanhạm iiseeny phọ anạ. Ekạr emạn maạr okparamhị ghan aloor anạ r’abunhọn siphẹ eghunotu phọ. Ika kụ idị nạ katue aḍighi iduọn phọ? Moọgh inyaạm esi aạl ghan Ekpo Onhụ phọ Enhaạn kụ oḅilhẹ ogbirima ghan, ḅilhẹ r’oghị ghan ituughạ. Umarani dị oghol mọ Joanna, dị odẹ phọ r’umarani odị owilhẹ igey phọ aḅẹm mọ: “Mị rapoomhị ghan ni loor mem dị mị aạl ilọ areḍeenhaan Abigail, Esther, Job, Josef, ḅilhẹ r’aZizọs siphẹ aBaibul phọ. Areḍeenhaan phọ abidị rengọ ghan inyaạm ekpom mọ r’olhoghi phọ amhị keḅilhẹ iibọ imhị. Asuọr aBrokastịn phọ rikparamhị ghan imhị kẹn.”
10. Psalm 32:6-8 egananamhi eeghe ilọ ipẹ yira kotue bọ okaran oḅonyonhu ozuan?
10 Kuuku ekpom anạ angọ aZihova. Mem dị iitughiạn oḅonyonhu ezuan kụ emuza ekpom anạ, ka/bilhẹ ooḅereghị ghan odị. Lọm Enhaạn ephomhoghiạn phọ ayira alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh omhiịn iiḅaghamhị phọ anạ eten phọ epẹ odị amhiịn bọ, ‘aromhoghiom nyinhạ, aḅilhẹ atughemhị reten phọ ipẹ nạ kadạph bọ.’ (Bạl Psalm 32:6-8.) Ii kepin ni agey oḅenhị aZihova okạr ipẹ nạ alhoghoma bọ. Kuolọ aZihova anaghanhạn ni eephinha ekpom mọ anạ. Odị aphomhoghiạn nyinhạ agey kụ rawạ mọ kaạph ghan ipẹ reeḅaghamhị bọ nyinhạ aḅenhị nyodị.—Ex. 34:6; Ps. 62:7, 8.
11. Odaphạn Hibru 12:11, uḍighi ika kụ yira koḍuom bọ ni olhoghi ilioghọm ephomhoghiạn phọ aZihova? (Miịn igbe phọ “Ophorogh Oye Siẹn Ookpomhoghan Phọ—Eḍeenhaan Ephomhoghiạn AZihova.”)
11 Bakị osopha phọ. Ophorogh oye eḍighi aani pakirị iikolhobian phọ aZihova. Ilioghọm ephomhoghiạn phọ odị eḍighi ilọ asuọ ayira r’opọ aḍighi bọ ikarạph phọ. (Bạl Hibru 12:11.) Abuniin siphẹ ookpomhoghan phọ eeni kokaạph ni mọ ipẹ ikumor awe phọ olhiọm bọ oye phọ i/nighẹ. Kuolọ legheri mọ abudọ awe phọ abuẹn phọ ro/wạ ghan oghaạph opiomạn oḍighinhom ikarạph phọ. Iyaạr phọ rokaạph ghan bọ siẹn phọ pọ, yira u/legheri oomo ariphigh phọ. Kụ iḍighi kụ, eḍighi osụ olhoghi oḍuom olhoghi mọ ikumor awe phọ uḍighi ni oomo ipẹ bidị kotue bọ odạph asinhị iilhogh aBaibul phọ kụ osoph ooruẹn dị adaphạn “itooghị phọ aZihova.”—2 Chron. 19:6.
12. Eeghe asuọ kụ edị abuniin momhoọgh loor iduọn bidị uu/ḅughonhaan bọ r’oye ephomhoghiạn abidị dị ophorogh?
12 Mem dị nạ abakị osopha phọ ikumor awe phọ osopha bọ ophorogh oye ephomhoghiạn anạ, pọ iduọn phọ eeni nạ raloghonhaạn ghan nyodị ḍighaạgh oḅula esi aZihova. Elizabeth oghaạph bọ oghol epẹ omhạn aḅẹm mọ, “ikạr kụ ikparanhaạn iyoor owilhẹ ooḅughonhaan oọny phọ ayoor. Kuolọ mem mọ odị aḅula bọ esi aZihova odị aḅẹm mọ ikpeanhaạn ni ophorogh odị. Iduọn esighẹ bọ rekị, odị asereghiạn ni raraạr dị odị atuughạ esi ipẹ emitenhaan bọ nyodị.” Elizabeth aḅilhẹ aḅẹm mọ, “mị uru amhiịn mọ ilioghọm mọ aZihova emoọgh ni maạr oḍighinhom.” AMark olom mọ odị aḅẹm aani kẹn mọ: “Rebianham enụm, oọny phọ ayoor uḅenhị imhị mọ onọ rawạ oḅula, loor esi iduọn yoor uu/ḅughonhaan ghan bọ r’odị. Olhoghi amhị aḅaạl agey iduọn aZihova ulhoghonhaạn bọ iyoor ḍighaạgh odạph itọ phọ odị.”
13. Eeghe kụ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh okaran eephinha oḅonyonhu ozuan?
13 Kaạph aḅenhị righirị dị onhaghanhạn nyinhạ. Ḍiiḍikuan r’abumor dị osianhaan dị kotue ni olhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh ophamhanhạm egey ephoghom. (Prov. 12:25; 17:17) AJoanna oghaạph bọ oghol epẹ omhạn aḅẹm mọ: “Siphẹ ekpom mọ amhị mị ulhoghoma mọ ogina amhị bịn kụ odi. Kuolọ iduọn mị aghaạph bọ aḅenhị righirị dị mị aḍuomolhoghi, ilhoghonhaạn imhị ḍighaạgh orue okaran.” Kuolọ nạ kaḍighi ika eḍighi maạr dị abuniin awe siphẹ ookpomhoghan phọ oghaaphọgh raraạr dị eḍighi idị olhoghi anạ alhegheri bịn eeph?
14. Uḍighi ika kụ emhoghi bọ dị yira ‘kosạr ghan obilhenhaạn ikarạph Iọ awe uḍighi iyira’?
14 Moọgh okparạm aghị esi abumor r’abumarani phọ. Okạr oghaạph, oomo awe kụ ko/kaạph ghan imạ araghaạph. (Jems. 3:2) Oomo ayira u/munughan, kụ iḍighi kụ ki/ḍighi iikia esi anạ eḍighi maạr dị ekparanhaạn buniin oghaạph iyaạr obobọ eten dị u/legheri oghaạph iyaạr dị ephin esi anạ. Legheri mọ otelhedom mọ aPọl aḅẹm mọ: “Iminoghọm ghan esạr ghan ewilenaạn ikarạph Iọ awe iḍighi inyina. lsạr ghan ewilenaạn bunọn.” (Kọl. 3:13) Oniin onyọ umarani dị ophorogh onyọ asiya odị aḅẹm mọ: “AZihova mulhoghonhaạn imhị ḍighaạgh osạr ghan owilhenhaạn abumor dị okparaghạ okparamhị amhị, kuolọ oḍighi ghụn idị olhoghi amhị eeph.” Ika nuụn kụ edị ookpomhoghan phọ koḍighi kụ ologhonhaạn ḍighaạgh buọ eghunotu dị ophorogh oye siphẹ eghunotu phọ abidị?
OOKPOMHOGHAN PHỌ KOTUE NI OBAKỊ
15. Yira koḍighi eeghe kụ ologhonhaạn ḍighaạgh we dị purukụ ophorogh buọ ephomhoghiạn abidị siẹn igey phọ?
15 Zoọm ghan eten eenyuụm buọ eghunotu phọ dị okpẹ ni oḍuomolhoghi. Umarani dị oghol mọ Miriam aḅẹm mọ onọ aaḅaghamhiạn ghan ni loor ilọ oghị ituughạ mem dị ophorogh umor odị. Odị aḅẹm mọ: “Mị ughiilhaan ghan ilọ ipẹ awe kokaạph bọ. Kuolọ ibadị abumor r’abumarani ukiriri aani ni loor iphẹn emite bọ, kụ bidị u/kaghạm olhoghi umor phọ amhị ophorogh bọ. Mị rasẹph ni bidị, ogina amhị bịn kụ u/moghi.” Onhọn umarani aḅẹm mọ: “Ophorogh bọ oọny phọ ayoor, arighirị ayoor uru ghan ni ukparamhị iyoor. Abuniin uḅẹm ghan m’epẹr aani ni bunọ bịn, kụ ogharaghị izin. Abuniin ugẹ ḍinyạ okparamhiọm uruom imhị. Iphẹn bidị oḍighi bọ ilhoghonhaạn ni iyoor ḍighaạgh agey!”
16. Ika kụ idị ookpomhoghan phọ kokiọm ghisigh obakị we dị ophorogh siya abidị siẹn igey phọ?
16 Kiọm ghisigh abakị ghan buọ eghunotu phọ abuphẹ odi bọ agạ igey phọ. Nyiidiphọ kụ amem dị bidị okạr omhoghi oḍeenhaan ephomhoghiạn r’okparamhị. (Hib. 10:24, 25) Eeni amem abuọ eghunotu dị ophorogh oye ephomhoghiạn abidị rologhoma ghan ni mọ abuniin siphẹ ookpomhoghan phọ u/loghomaạm mun bunọ. Ku/zọ ghan eten dị bidị kologhoma idiphọ! Osẹph ghan oḅilhẹ okparamhị iḍoọgh dị aburudẹ phọ r’aburunhiin phọ mowilhẹ igey phọ. AMaria, dị ophorogh olom mọ bịn awilhẹ eghunotu phọ aḅuạ, aḅẹm mọ: “Abuniin arighirị amhị uru ghan olhoghotu kụ ulhoghonhaạn iyoor ḍighaạgh osạ eḍien r’otughemhị ibạm anmụny phọ. Bidị umhoghi ghan ni r’amhị. Bidị ughaaphanhaạn ghan ni imhị mem dị ugbaaghiọm imhị idị i/tu inẹ. Bidị ukạr kụ ukparamhị imhị!”—Rom. 12:13, 15.
Ookpomhoghan phọ kotue ni obakị buọ eghunotu phọ abuphẹ odi bọ agạ igey phọ (Miịn ekpịgh phọ 17)e
17. Ika kụ idị ikumor awe phọ kotue obakị r’igbiririph bulọ oḅonyonhu ozuan?
17 Ikumor awe phọ osighẹ ghan torobọ eepoogh dị emite okparamhiọm buọ eghunotu phọ abuphẹ odi bọ agạ igey phọ. Nyinha ikumor awe phọ emoọgh eepoogh dị egbatanhaạn oodereghị abumor dị asiya abidị owilhẹ aZihova. (1 Tẹs. 5:14) Igbatạn ghan edạ okparamhị abidị, esi oghaaphạn ghan abidị mem dị ituughạ phọ k”emhiigh obobọ mem dị mokureri. Ikị ghan olhoghotu ephogh bidị eḅilhẹ eeḅereghị r’abidị. Itelhean ghan r’abidị epẹ erugh phọ, eḅilhẹ eḍighom aani ghan iiseeny eghunotu abidị. Ewạ dị abupoghom iyool phọ koḍeenhaan ghan ephomhoghiạn, igbiririph, oḅilhẹ ozuumaam ghan opogh bidị.—1 Tẹs. 2:7, 8.
PAMANHẠM OḌUOMOLHOGHI AGHIỌM GHISIGH ABEḌENHỌM AZIHOVA
18. Odaphạn 2 Pita 3:9, eeghe kụ idị Enhaạn rewạ dị awe dị opiomạn koḍighi?
18 AZihova “o/wạ ophiemi r’oniin oye, odị rawạ ghan ghụn mọ oomo phọ awe phọ okiton esi ikarạph phọ abidị.” (Bạl 2 Pita 3:9.) Ghalhamọ oye aḍighi ni igbogh ikarạph, aghuḍum odị amạn ni maạr esi Enhaạn. Tuutughiạn igbogh iikpiạ phọ aZihova akpẹ bọ ongọ Oọny phọ odị idiphọ ekiạ etagharạn—loor asighuḍum abuḍighinhom ikarạph. R’igbiririph, aZihova rakparaghạ ghan ni oḍighi idị abuphẹ owilhẹ bọ nyodị koḅula. Odị aḍuom ni olhoghi mọ bidị koḅula ni, idiphọ yira omhiịn bọ siphẹ oghaạph omaaniọm mọ aZizọs. (Luk 15:11-32) Ibadị dị owilhẹ igey phọ moḅilhẹ ni oḅula k’Odẹ ephomhoghiạn phọ abidị. Kụ abumor r’abumarani phọ okuraam ni bidị r’oḅaạl olhoghi. Elizabeth oghaạph bọ oghol epẹ omhạn, amhoọgh ni ibo mem mọ oḅilhẹ bọ omhạgh oọny phọ odị oḅulhemhi siẹn igey phọ. Mem dị aatughiạn, aḅẹm mọ, “mị akạr kụ rasereghiạn buphẹ uḅenhị ghan bọ imhị mọ ka/dugh.”
19. Uḍighi ika kụ enhighẹ bọ oghiọm aghisigh oḍuomolhoghi aZihova?
19 Oḍuom olhoghi aZihova esi atorobọ iyaạr. Odị iyira ru/ngọ ghan oroma dị iyira suọ ku/ngọ. Odị Odẹ dị ranmo ghan inmo, aḅilhẹ amhoọgh igbiririph. Odị apomhoghiạn oomo abuphẹ rooseeny bọ nyodị. Kuphom ni owol mọ aZihova nyinhạ ka/ḅitonhaạn mem dị nạ amhoọgh iiḅaghamhị. (Hib. 13:5, 6) AMark oghaạph bọ oghol epẹ omhạn aḅẹm mọ, “aZihova iyira ru/ḅitonhaạn ghan, iyira ru/kelhạn ghan mem dị yira omhoọgh iiḅaghamhị.” AZihova kakiọm ni ghisigh ingọ ghan inyinha “iikpọ” dị epel ipẹ anyinha. (2 Kọr. 4:7) Ii nạ katue ni akiọm ghisigh apamhanhạm omheeraam r’oḍuomolhoghi ghalhamọ r’amem dị oye dị nạ aphomhoghiạn awilhẹ aZihova.
AḌUỌR PHỌ 44 A Prayer of the Lowly One
a P’eeghe eephina dị retọl ghan mem dị oye ephomhoghiạn oye phọ awilhẹ aZihova! Emhuoghaạph phọ ephẹn phọ keeḅeghiọn ipẹ aZihova raloghoma ghan bọ mem dị iphẹn phọ emite. Keekaragh kẹn ilọ araraạr dị abuọ eghunotu phọ koḍighi orue okparạm eephina phọ kụ oḅilhẹ ophamhanhạm asiya phọ abidị r’aZihova. Kekaạph kẹn ipẹ oomo abuọ ookpomhoghan phọ kotue bọ oodereghị ḅilhẹ obakị aani eghunotu dị oniin mawilhẹ aZihova.
b Iniin asiḍien phọ edi bọ siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ monme.
d ILỌ AFOTO: Mem dị onyọ umor awilhẹ aZihova r’eghunotu odị, anhịr phọ r’ibạm anmụny phọ umhiinhọm ni.
e ILỌ AFOTO: Iyạl ikumor awe otu okparamhị eghunotu.