Nạ Katue Ni Amoọgh Eephọ Mem Iiḅaghamhị

1. “Eephọ phọ k’Enaạn” p’eeghe, kụ eeghe asuọ kụ edị rengọ ghan we dị omhoọgh? (Filipai 4:6, 7)

EEPHỌ edi ni dị awe aḅirinhi phọ ophọn phọ u/legheri. Epẹ phọ pọ “eephọ phọ k’Enaạn,” eephọ olhoghi phọ epẹ reḍuạ ghan bọ kemite mem dị yira omhoọgh siya dị ekpulhạn r’Odẹ k’akẹ phọ ayira. Mem dị yira omhoọgh eephọ r’Enhaạn, yira rologhoma ghan ni oghoph. (Bạl Filipai 4:6, 7.) Yira okạr kụ osereghiạn emạ eepoogh phọ yira omhoọgh bọ oḍigh arighirị r’Enhaạn eephọ phọ, ḅilhẹ r’abuphẹ ophomhoghiạn bọ nyodị. (1 Tẹs. 5:23) Mem dị yira olhegheri, oḍuom olhoghi, oḅilhẹ onhaghanhạn Odẹ phọ ayira, eephọ phọ Enhaạn rangọ ghan bọ ketue ni epoomhị ekpom ayira mem dị yira rosoman iiḅaghamhị.

2. Uḍighi ika kụ yira kotue bọ ni okuphom owol mọ yira kotue ni omoọgh eephọ phọ k’Enhaạn?

² Ketue ni edugh dị yira komoọgh eephọ phọ k’Enhaạn mem dị yira osoman iiḅaghamhị, idiphọ amem ezẹgh, ekperenhom iiḅaghamhị dị awe obobọ olhẹm mọ kụ akọm ḅilhẹ r’amem dị rukpuuroghọm iyira? Odọ iiḅaghamhị phọ iphẹn phọ ketue ni iikperemhi iyira. Kuolọ, aZizọs aromha butelhedom mọ odị mọ: “Ke/meera mun iloghi phọ anyina iiḅaghamị inyina. Ke/kiil eepuph.” (Jọn 14:27) Eḍighi ni iyaạr ibo olhegheri mọ abumor r’abumaranhi phọ ayira rodaphạn ni oromha phọ aZizọs ophọn phọ. Kụ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, bidị okị ni ghisigh omoọgh eephọ etigheri iiḅaghamhị phọ bidị osoman bọ.

IDỊ YIRA KOTUE OMOỌGH EEPHỌ OLHOGHI MEM DỊ EZẸGH EMITE

3. Ika kụ edị egbogh ezẹgh dị emite ekpisi phọ nạ arugh bọ ketue eeḅaghamhị eephọ phọ anạ?

³ Aghuḍum ayira ranmia ghan ni ibadị areten mem dị egbogh ezẹgh emite. Esi omaạm, gbiom olhoghi anạ ipẹ ezẹgh aKOVID-19 phọ etir bọ ibadị awe. Egu awe dị oopuru yogh sipuru ilọ idị ezẹgh phọ etir bidị, budị opel egbem uḅẹm mọ bidị u/tue ghan unaanhị. Ezẹgh phọ ikọm ni oboom ooḅaghamiạn aloor, beeph olhoghi, kụ iigamaniạn siphẹ eghunotu phọ eḅilhẹ kẹn eghị anyụ, kụ ibadị omhiigh ophughọl yogh amiim r’igbagarạ asirooghọ, kụ onhụ abạl awe dị owạ osighẹ aghuḍum abidị aghị anyụ. Eḍighi iyaạr dị ezẹgh emite epẹ ekool phọ nạ arugh bọ, ika ku edị nạ katue apamaghạn ooḅaghamhiạn aloor phọ anạ kụ akị ghisigh akelhọm eephọ phọ k’Enhaạn?

4. Ika kụ idị olhegheri imiịn phọ aZizọs ilọ asiḍio aruukunha phọ ringọ ghan iyira eephọ?

⁴ AZizọs aḅẹm mọ siḍio aruukunha phọ, mọ areezẹgh kemuza ni, “iminighạn arikpisi.” (Luk 21:11) Ika kụ idị olhegheri iphẹn phọ ringọ ghan iyira eephọ? Mem dị yira omhiịn dị areezẹgh remiteghu yira roo/kpereghaany ghan. Idị eḍighi bọ yira olegheri mọ ipẹ kụ idị aZizọs aghaạph mọ kemite. Esi iduọn phọ, ekạr ekpaariọm dị yira kodaphạn oromha phọ aZizọs angọ bọ buphẹ odi bọ siẹn asiḍio aruukunha phọ mọ: “Ke/kiilaan.”—Mat. 24:6.

5. (a) Odaphạn Filipai 4:8, 9, eeghe kụ edị yira kokol ghan ooḅereghị mem dị ezẹgh emite? (b) Ika kụ edị onhaghạn ghan ibạl aBaibul phọ ketue ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh?

⁵ Mem dị ezẹgh emite awe romoọgh ghan ni oghiilhaan r’ooḅaghamhiạn aloor. Ipẹ phọ imitenhaan ni onyọ umaranhi dị oghol mọ Desi.b Mem dị ezẹgh aKOVID-19 eghiigh umor odẹ odị, moọny umor odẹ odị, ḅilhẹ r’oyil arookonhom abidị, oghiilhaan aḅogh ni nyodị mọ odị kamoọgh aani ezẹgh phọ aḅilhẹ aatenheghi onhiin odị dị asiạ meghị ni. Odị amhoọgh ni oghiilhaan ilọ oḍighi odị, ilọ omhoọgh eḍien olhe, r’omhoọgh ikpoki otu. Ooḅaghamhiạn aloor phọ odị ilọ iphẹn phọ akọm ni e”naanhị. Kuolọ aDesi aḅilhẹ ni amhoọgh eephọ phọ odị. Ika? Odị agbonhonhomhi alhọm aZihova ongọ odị eephọ ekpom, ḅilhẹ r’orue ootughiạn ghan mọ araraạr kenighẹ ni. (Bạl Filipai 4:8, 9.) Kụ odị aḅilhẹ alher rurụ angọ “eḍọgh” aZihova dị eego esi onhaghạn ghan ibạl aBaibul phọ ipẹ ronaghanhạm ghan bọ rurụ phọ. Odị aḅẹm mọ, “Aroḍọgh abuphẹ robạl bọ’ ikạr kụ ephoomhị ghan ooḅaghamhiạn aloor phọ amhị kụ eḅilhẹ iitughianhạm ghan imhị onmạ ighirigiir phọ aZihova.”—Ps. 94:19.

6. Ituughạ oginha anạ r’oghị ghan ituughạ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh ika?

⁶ Ezẹgh dị emite ketue ni egbaragbaramhị iniin iikolhobian dị yira omhoọgh ghan, kuolọ ka/meera egbaragbaramhị edeọm ituughạ aBaibul phọ anạ ḅilhẹ r’oghị ghan ituughạ. Iphirigba awe dị edi siphẹ arinyạ phọ r’asividio ookpomhoghan phọ ketue ni iitughianhạm iyira idị abumor r’abumaranhi ayira dị osoman aani iniin phọ asidọl phọ oghị ghisigh ophạm ḍimheerạ phọ abidị. (1 Pit. 5:9) Ituughạ phọ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhoọgh igey iitughiạn. Ḅilhẹ kẹn kingọ iyira eepoogh okparamhị abunhọn ḅilhẹ dị bidị kukparamhị aani iyira. (Rom. 1:11, 12) Nạ agbirima ghan ipẹ aZihova rabakị ghan bọ rebenhẹ odị lọ u“moon, lọ omhoọgh oghiilhaan, obobọ olhoghoma iginhi, omheeraam mọ anạ kakpạr agey kụ nạ akuphom owol mọ odị kabakị aani ni nyinhạ.

7. Eḍeenhaan otelhedom mọ Jọn itughemhị iyira eeghe?

⁷ Lọgh inyaạm ooḍikuan r’abumor r’abumaranhi phọ. Ezẹgh ketue ni eḍighi idị eeni yira ko/kạr otuman bunhọn ghalhamọ r’abumor r’abumaranhi ayira. Odọ asimem mọ ipẹ phọ, yira otue ni ologhoma aani ipẹ otelhedom mọ Jọn alhoghoma bọ. Odị awạ omhiịn aGayọs. (3 Jọn 13, 14) Kuolọ, odị alhọgh ni elhegh mọ loor asidọl phọ, odị ka/tue amiịn Gayọs. Esi iduọn phọ, aJọn aḍighi ni ipẹ asidọl phọ emheera bọ; odị agẹ Gayọs ḍinyạ. Eḍighi maạr dị i/tue idugh oghị ophogh abumor r’abumaranhi phọ ayira ilhoghi aruutu abidị, pọ yira otue ni omạgh fon, obobọ omạgh vidio koọl, yira otue kẹn ni ogẹ bidị dom afon. Yira oḍighi oomo ipẹ yira kotue bọ ooḍikuan ghan abumor r’abumaranhi phọ, yira kologhoma ni oghoph r’eephọ olhoghi. Na atue ni aḅaanhaạn ikumor awe phọ eḍighi maạr dị nạ alhoghoma oghiilhaan, kụ amhiịn mọ nạ asighẹ ni omạ oromha ephomhoghiạn phọ abidị aḍighinhom.—Isa. 32:1, 2.

OMHOỌGH EEPHỌ MEM DỊ EKPERENHOM IIḄAGHAMHỊ EMITE

8. Ika kụ idị ekperenhom iiḅaghamhị ketue eeḅaghamhị eephọ phọ anạ?

⁸ Eḍighi iyaạr dị amuụm aḍigho, ophiigha ade, obobọ onuzạ mamite ghan ni epẹ ekool phọ anyinha, pọ dị iikia i/lo iruom ni nyinhạ oboom ooḅaghamhiạn aloor dị arọl li abia. Kụ eḍighi maạr dị ekọm ḍuugh oye ephomhoghiạn anạ obobọ ephiemhi raraạr emhoọgh anạ, pọ eeni nạ ulhoghoma ni beeph olhoghi, e/moọgh oḍuomolhoghi obobọ eeni oghạgh olhoghi. Iphẹn phọ i/mạ r’amem r’amem mọ nạ oye iphulhupul obobọ e/moọgh omheeraam. Nạ usoman igbagarạ iiḅaghamhị, kụ awe unhaghanhạn ni mọ nạ kaloghoma ni ekarạph eten. (Job 1:11) Kuolọ etigheri igbagarạ asidọl phọ ipẹ phọ, nạ urue ni aphamhanhạm eephọ phọ anạ. Eeghe kụ iḍighi?

9. AZizọs aghaạph eeghe ookolhobian ayira ilọ araraạr dị kemite ghisigh?

⁹ Ka/bulha ipẹ aZizọs aghaạph bọ. Abuniin siẹn aḅirinhi phọ rootughiạn ghan mọ ekperenhom iiḅaghamhị ke/tue emitenhaan bidị, kuolọ yira olegheri ni mọ ketue ni, kụ kẹn ketue ni imheelhom iyira. AZizọs aḅenhị bumatuạn phọ odị mọ “ade phọ kepiigha ni iboom” ḅilhẹ mọ inhọn ikarạph araraạr kemite ni ekperenhom kụ eekunha phọ egbi oru. (Luk 21:11) Odị aḅẹm kẹn mọ “ikarạph keleeny ni eleeny.” Osoroghu iilhogh phọ, iigamhanhiạn phọ, r’odokirokirọ araraạr ookperemhi phọ awe roḍighi yogh bọ ekạr eḍeenhaan mọ aZizọs okpẹ o/gbạ. (Mat. 24:12) AZizọs o/ḅẹm mọ iphẹn phọ kemitenhaan we dị aZihova maḅitonhaạn bịn. Ii, ibadị arebenhẹ aZihova dị okpẹ oḍuom olhoghi mosoman ni sidọl phọ iphẹn phọ. (Isa. 57:1; 2 Kọr. 11:25) AZihova iyira ku/ghoph eten iiḍaạny esi oomo iiḅaghamhị, kuolọ kangọ ni torobọ iyaạr dị yira omhoghi orue omhoọgh eephọ r’eborọph.

10. Uḍighi ika kụ ookolhobian ilọ ekperenhom iiḅaghamhị eḍighi bọ eten oḍeenhaan omheeraam? (Proverbs 22:3)

¹⁰ Kidughanhaan iyira ophoomhị aloor mem dị ekperenhom iiḅaghamhị emite eḍighi maạr dị yira mookolhobian ni epẹ omhạn. Kuolọ iikolhobian phọ reḍeenhaan ghan mọ yira u/moọgh omheeraam esi aZihova? Eeye. Reḍeenhaan ghan ghụn mọ yira okuphom ni owol mọ odị kughoph ni iyira. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị Ekpo-Onhụ phọ Enhaạn iromha iyira mọ ookolhobian ghan ilọ ekperenhom iiḅaghamhị dị ketue ni emite ghisigh. (Bạl Proverbs 22:3.) Ḅilhẹ, dị eego esi arinyạ phọ, ituughạ phọ, ḅilhẹ r’iinhaghạn dị retu ghan mem dị ekasiạn, oḍighom mọ Enhaạn ruukolhobian ghan ni iyira ilọ ekperenhom iiḅaghamhị dị ketue ni emite.c Nạ aḍuom olhoghi aZihova, pọ nạ kadaphạn ni iromhoghiom mọ ipẹ phọ nyiidiphọ kụ ekperenhom iiḅaghamhị egbi omite.

11. Eḍeenhaan phọ aMargaret itughemhị iyira eeghe?

¹¹ Ooḅeghiọn eḍeenhaan onyọ umaranhi dị oghol mọ Margaret. aGomẹnt ungọ nyodị itọ mọ aakoroghian aḍuạ epẹ odị arugh bọ loor aniạn onuzạ dị rele. Kụ loor iduọn ibadị kụ rokparaghạ bọ oḍuạ ekpisi phọ, asimoto imuza ni eten phọ dị eten oghiil oḍuạ i/tọl. Kụ atuḍiil amughị aghụgh ni esi phọ dị aMargaret u/tue umite siphẹ amoto phọ odị. Toroboiperolbọ, odị aphẹl li ghuḍum odị loor esi dị odị aakolhobian ni. Odị alhọgh ni mạp okuru odị dị alhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh omhiịn enhọn eten dị odị katue aago aḍuạ. Kụ eten phọ i/go nyodị, loor esi dị odị maghol li emhụ iikolhobian ekperenhom iiḅaghamhị phọ akiil eten phọ. Iikolhobian kụ iphẹl bọ ghuḍum aMargaret.

12. Uḍighi ika kụ yira rodạph ghan bọ iiḅakiọm dị ungọ iyira ilọ oghoph aghuḍum ayira?

¹² Oghoph aghuḍum ayira r’abunhọn, abuọ itooghị otue ni ongọ itọ mọ ku/mite, mọ oḍuạ ekool amarugh ayira, obobọ ongọ inhọn itọ ilọ araraạr dị emhoghi oḍighi. Abuniin roo/gboronhom ghan odạph itọ phọ iphẹn phọ loor esi dị bidị u/wạ owilhẹ araraạr emhoọgh abidị. Kuolọ arebenhẹ Enhaạn roḍighi ghan ika? ABaibul uḅenhị iyira mọ: “Ituạn emhụ Omoọgh-we phọ enaghanạn ghan oomo itooghị awe iikpọ, m’uwo emhạ phọ aRom aḍighi bọ ni zin itooghị phọ, m’araalhạ phọ dị ratom ghan bọ.” (1 Pit. 2:13, 14) Oḍighom mọ aZihova rungọ ghan kẹn ni iyira iiḅakiọm oghoph ayira. Rogbor ghan ni kuutughianhạm iyira oḅenhị ikumor awe phọ riisi amarugh ayira r’ongọ asifon nomba ayira pidị otue onuụn uteẹny iyira mem ekperenhom iiḅaghamhị. Nạ maḍighi ni iduọn phọ? Otue kẹn ni ungọ iyira iiḅakiọm mọ ku/mite siphẹ ilhoghi aruutu phọ ayira, mọ oḍuạ ekool amarugh ayira, ḅilhẹ r’ilọ orue omhoọgh araraạr dị yira omhoghi orolhọm obobọ ilọ olhoghonhaạn abunhọn ḍighaạgh. Eḍighi maạr dị yira u/daphạn iiḅakiọm mọ iphẹn phọ, yira otue ni olọgh esi ootor’osoromhinheen ghuḍum ayira r’ikumor awe ookpomhoghan phọ. Ka/bulha mọ abumor phọ abuẹn phọ okpẹ bọ oḍuom olhoghi phọ rowạ ghan oghoph anạ. (Hib. 13:17) AMargaret akureri mọ, “mị akạr ameeraam akuphom owol mọ odaphạn iiḅakiọm ikumor awe phọ ḅilhẹ r’oḍighom mọ kụ ighoph bọ ghuḍum mọ amhị.”

13. Eeghe kụ mengọ bumor r’abumaranhi dị osuma emhạ abidị eephọ r’ibo?

¹³ Ibadị abumor r’abumaranhi dị mosuma emhạ abidị loor eghạm obobọ inhọn iiḅaghamhị rokparaghạ ni oḍighi oomo ipẹ bidị kotue bọ ophironhom emhoom ekpisi phọ ḅilhẹ robughẹ abin phọ abidị siẹn iiseeny phọ aZihova. Idiphọ igbiphoghọm ekọm bọ idị aKristẹn oḅẹl oghiil phọ owalalạ yogh bọ, bidị ughị ni ghisigh oghaạph ghan “oghaạph phọ Enaạn.” (Iiḍighi 8:4) Oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ rakọm ghan idị bidị kogbon Omhạr phọ kparipẹ ghụn r’aḍikparamhinheẹn phọ. Bịn meḍighi idị bidị kopamhanhạm ibo ḅilhẹ r’eephọ phọ abidị.

OMHOỌGH EEPHỌ MEM DỊ RUKPUUROGHỌM IYIRA

14. Ika kụ idị ikpuuroghọm reeḅaghamhị ghan eephọ phọ ayira?

¹⁴ Etue ni ikparanhaạn iyira oḍighi iniin araraạr dị ingọ ghan iyira eephọ mem dị yira osoman ikpuuroghọm. Ringọ ghan ni iyira ibo mem dị yira u/moọgh oghiilhaan mọ kusiph iyira olọgh ikoli eḍighi iyaạr dị yira ookpomhoghan r’abumor phọ ayira, oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ esi ogbo, ḅilhẹ oḍighi inhọn araraạr dị yira rokelhọm ghan oḍighi. Mem dị osighẹ eereẹgh phọ ayira iphẹn phọ, yira kotue ni ologhoma ooḅaghamhiạn aloor, r’oghiilhaan ilọ araraạr dị ketue eḅilhẹ imitenhaan iyira. I/beeph olhoghoma eten phọ ephẹn phọ. Kuolọ, ewạ ni mọ ogona loor. AZizọs aḅẹm mọ ikpuuroghọm ketue ni eḍighi idị abumatuạn phọ odị kokanyanhụ. (Jọn 16:1, 2) Ika nuụn kụ edị yira kotue opamhanhạm eephọ phọ ayira mem dị yira osoman ikpuuroghọm?

15. Uḍighi ika kụ i/wạ bọ dị yira kokiilhaan igbiphoghọm? (Jọn 15:20; 16:33)

¹⁵ ABaibul phọ uḅenhị iyira mọ: “Kogbiphoghọm ni oomo awe lọ owạ oḅophoghạn [r’aZizọs Kraist] orọl adọl aruukuan.” (2 Tim. 3:12) Ikparanhaạn ni oniin onyọ umor dị oghol mọ Andrei omheeraam mọ kokpuuroghọm ni torobọ ebenhẹ aZihova mem mọ olhọgh bọ olhogh osophoghom oḍighi Omhạr phọ epẹ eelhe phọ abidị. Odị aatughiạn ghan mọ: ‘Ibadị Abugbaanhaạn kụ odi ni eelhe phọ ephẹn phọ. Abuọ agomẹnt phọ ko/tue osiphi oomo phọ ayoor.’ Kuolọ kparipẹ r’ongọ odị eephọ, iitughiạn phọ ipẹ phọ ingọ ghụn Andrei oboom ooḅaghamhiạn aloor. Abunhọn abumor uḍuom ghụn olhoghi aZihova kụ owilhẹ ootughiạn ghan mọ ko/siph aani bidị olọgh ikoli. Bidị ulhọgh elhegh mọ ketue ni emitenhaan bidị. Kụ iphẹn phọ iphoomhị ni ooḅaghamhiạn aloor phọ abidị. Esi iduọn phọ, Andrei asopha otuughaạny aani abumor phọ abuphẹ phọ kụ oḍuom olhoghi aZihova. Kụ eekunha phọ odị amhoọgh ni eephọ ḅilhẹ r’ibo etigheri iiḅaghamhị phọ odị asoman bọ. Iniin phọ kẹn, etue ni imitenhaan iyira. Ghalhamọ r’iduọn aZizọs iyira u/ḅenhị bọ odọ igbiphoghọm mọ yira kosoman bọ, odị angọ ni okuphom owol mọ yira kotue ni opamhanhạm ḍimheerạ phọ ayira.—Bạl Jọn 15:20; 16:33.

16. Ighẹn iiḅakiọm kụ edị kewạ mọ yira odaphạn mem dị rukpuuroghọm iyira?

¹⁶ Olạ agadạ phọ ḅilhẹ r’ikumor awe ookpomhoghan phọ otue ni ungọ iyira iiḅakiọm mem dị osophoghom oḍighi phọ ayira epẹ ekool phọ ayira. Rotuạn ghan oghoph ayira, omhiịn mọ yira omoọgh ni eḍien aruwaloor, ḅilhẹ mọ yira okiọm ni ghisigh rokaạph oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ ipẹ yira kotue bọ kụ rongọ ghan bọ itọ phọ iphẹn phọ. Ḍighi oomo ipẹ nạ katue bọ odaphạn ghan iiḅakiọm mọ iphẹn phọ, ghalhamọ r’amem dị nạ u/naghanhạn ephigh phọ otụ bọ ongọ. (Jems. 3:17) Ḅilhẹ kẹn, r’amem r’amem ka/kaạph raraạr ibooghiạn abumor r’abumaranhi phọ obobọ ookpomhoghan phọ aḅenhị we dị u/moọgh elhiom olhegheri.—Eccl. 3:7.

17. Idiphọ abutelhedom mọ, eeghe kụ edị yira kosopha oḍighi?

¹⁷ Eniin ekpanhạ ephigh phọ aSetan atụ bọ rakaghạm we phọ Enhaạn olhoghi pọ aloor iduọn bidị oghị bọ ni ghisigh rogbeelhom ‘igey phọ aZizọs agananami bọ.’ (Ogan. 12:17) Ka/meera mọ aSetan r’aḅirinhi phọ odị ookperemhi nyinhạ. Ogbeelhom ghan r’otughemhị awe ilọ Omhạr phọ etigheri igbiphoghọm ringọ ghan iyira eephọ r’ibo. Siphẹ oḅẹl okuron asiạ phọ abuḍiemiom abuọ aJu phọ utọ oḅenhị butelhedom mọ mọ ku/kaạph mun oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ, kuolọ abutelhedom mọ usopha onhaghanhạn Enhaạn. Kụ oghị ghisigh ogbeelhom ghan iiḅi iinhaghạn phọ, kụ oḍighi phọ ophọn phọ angọ ni bidị ibo. (Iiḍighi 5:27-29, 41, 42) Ii, kewạ ni dị yira kogonha loor mem dị yira rokaạph iiḅi iinhaghạn phọ ekpisi dị osophoghom oḍighi phọ ayira. (Mat. 10:16) Kuolọ yira oḍighi oomo ipẹ yira kotue bọ, yira komoọgh ni eephọ phọ reḍuạ ghan bọ keru mem dị yira oḍighi raraạr dị eḅeraạn aZihova ḅilhẹ r’amem dị yira ogbeelhom dom apelieẹny phọ.

ENHAẠN EEPHỌ PHỌ KIROLHONHAẠN NI INYINHA

18. Anhiạn kụ katue ungọ iyira egey eephọ?

¹⁸ Moọgh ni oḍuomolhoghi mọ ghalhamọ r’amem dị araraạr ekpạr dị r’ilọ oḍighi yira u/legheri, mọ yira kotue ni omoọgh eephọ. Odọ asimem mọ ipẹ phọ, kewạ dị yira kootughianhạm loor ayira mọ eephọ phọ k’Enhaạn yira omhoghi bọ, mọ oginha aZihova bịn kụ katue angọ. Beḍenhọm nyodị mem dị ezẹgh emite, mem ekperenhom iiḅaghamhị, obobọ mem ikpuuroghọm. Ḅạr oḍighom mọ odị. Kụ aphogh aghiọm ghisigh imạ araraạr phọ rekori bọ nyinhạ. Nạ aghị ghisigh aḍighi iphẹn phọ, pọ “Enaạn phọ ringọ ghan bọ iyira eephọ kirolonaạn ni inyina.” (Fil. 4:9) Siphẹ emhuoghaạph phọ etum bọ siẹn, yira kooḅeghiọn idị yira kotue ologhonhaạn ḍighaạgh bumor r’abumaranhi phọ ayira osoman bọ ikpuuroghọm omhoọgh eephọ phọ k’Enhaạn.