ẸMHUOGHAAPH ỊTUUGHA PHỌ 42
ẠḌUOR PHỌ 44 A Prayer of the Lowly One
Ịlo Ọnhighemhi Ịiḅereghi Phọ Ạna
“ Mị ạsighe oomo olhoghi ạmhi kụ rạmhagham bọ nyịnha. Ụphagharanhaan ịmhi, Sey Jehova.”—PS. 119:145.
EGBON
Ịdi ịiḅereghi awe dị ọge ọlhogh sịphe ạ Bạịbul phọ kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh ọnhighemhi ịiḅereghi phọ ayira.
1-2. (a) Eeghe ạraraar kụ ketue ikikima iyira ooku ekpom mọ ayira ọḅenhi a Jehova? (b) Yira ulhegheri ika mọ a Jehova raler ghan ni rụru kạngo ịiḅereghi phọ ayira?
NẠ RALOGHOMA ghan ni eeni amem mọ nạ ạmoogh eniin eten bịn dị nạ rạaḅereghi ghan, rạkaaph ghan eniin phọ ịyaar phọ, ọbobo nạ ạmoogh mem dị nạ ạmaanhaan ọoḅereghi ghan? Eḍighi ịdipho, pọ kógina ạna. Loor iboom ạraraar phọ yira ọmhoogh bọ oḍighi, eeni amem yira roogborion ghan ịiḅereghi phọ ayira. Rịkparanhaan ghan ni iyira eeni amem ọoḅereghi mem dị yira olhoghoma mọ yira ụ́kpeanhaan ọḅaanhaan a Jehova.
2 Ạ Bạịbul phọ ụḅenhi iyira mọ ịiḅereghi dị ẹḅua k’ekpom kụ ịmhan mạar esi a Jehova, kị́iḅereghi dị ẹdugh ọnhaghan. Ọdi rạnaghan ghan ni “ịlom ạbuphoonheen phọ.” (Ps. 10:17) Ọdi raler ghan ni rụru kạngo tọrobo ịyaar dị yira ọghaaph loor esi dị ọdi ạmoogh ogbolhomaam ayira.—Ps. 139:1-3.
3. Eeghe asipuru kụ ịdi yira kọoḅeghion sịen ẹmhuoghaaph phọ ẹphen phọ?
3 Sịen ẹmhuoghaaph phọ ẹphen phọ, yira kọoḅeghion sipuru phọ ịphen: Uḍighi ika kụ ị́wa bọ mọ kiilhaan ọoḅereghi ghan? Ika kụ ịdi yira kọnighemhi ịiḅereghi phọ ayira? Ika kụ ịdi ọoḅeghion ghan ịiḅereghi awe dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh ọnhighemhi ịiḅereghi phọ ayira? Yira koḍighi ika eḍighi mạar dị ịiḅaghamhi midughe iyira bịn yira úlegheri ịlo ọghaaph ịpe yira olhoghoma bọ sịphe ịiḅereghi phọ ayira? Ụgua ọoḅeghion ọphanyanhaan asipuru phọ ịphen phọ.
KÁKIILAAN ỌOḄEREGHI GHAN
4. Eeghe kụ keḍighi ịdi yira kókiilhaan ọoḅereghi ọḅenhi a Jehova ịiḅaghamhi phọ ayira? (Psalm 119:145)
4 Mem dị yira ọmhiin a Jehova ịdipho ọyaghiri dị ụḅar iyira kụ rạwa kẹn mọ ọmhoogh ekol, yira kókiilaan ọḅenhi ọdi ịpe yira olhoghoma bọ esi ịiḅereghi. Oye phọ ạge bọ Psalm 119 ạkparagha ni ọmhoogh ịdo asiya phọ ịphen phọ rạ Jehova. Ọdi asoman ni ịiḅaghamhi. Esi ọmaam, abuniin awe ụgbaanhaan ni nyọdi ọkpe. (Ps. 119:23, 69, 78) Ọdi ạḅilhe kẹn eenhan ghan émunhughan phọ ọdi. (Ps. 119:5) Ghạlhamo r’ịduon phọ ni, ọdi óghiilhaan ghan ọḅenhi a Jehova ịiḅaghamhi phọ ọdi.—Bạl Psalm 119:145.
5. Eeghe kụ iḍighi kụ ị́wa bọ dị ịkaraph ịitughian kikikima iyira ọoḅereghi? Kạaph ạmaaniom.
5 Ghạlhamo r’awe dị moḍighi igbogh ịkaraph bịn a Jehova rạwa ni mọ ọoḅereghi ọngo nyọdi. (Isa. 55:6, 7) Esi ịduon phọ, kúmeera ịkaraph ịituughian ikikima iyira ọoḅereghi ghan. Ọghaaph ọmaaniom, ọḅem mọ oye ạki elhegheḍum kụ ape eten, umugholoor kakikima ni nyọdi ọḅenhi awe dị ọdi ạmhiin ọlhoghonhaan ọdi ḍịghagh ḍụghum? Eeye! Eniin phọ eten phọ kẹn, mem dị ạraraar eḍighi ịdi yira úloghoma loor ọbobo mem dị yira oḍighi ịkaraph, kúkiilaan ọoḅereghi ọngo a Jehova.—Ps. 119:25, 176.
ỊDI NẠ KAḌIGHI KỤ ẠNIGHEMHI ỊIḄEREGHI PHỌ ẠNA
6-7. Eeghe kụ kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh ọḅenhi a Jehova ịpe yira olhoghoma bọ? Ngọ eḍeenhaan. (Mịin kẹn ịge dị edi ude.)
6 Mem dị yira ọḅenhi a Jehova ịiḅaghamhi phọ ayira r’ịpe yira olhoghoma bọ, ịiḅereghi phọ ayira kẹmoogh ni ẹmhu. Esi ịduon phọ, eeghe kụ kẹlhoghonhaan nyịnha ḍịghaagh ọoḅereghi eten phọ ẹphen phọ?
7 Gbirima ịma ạraaghara phọ a Jehova.a Mem dị yira ogbirima ghan ịma ạraaghara phọ a Jehova, yira kókiilaan ghan ọḅenhi a Jehova ịpe yira olhoghoma bọ. (Ps. 145:8, 9, 18) Ọoḅeghion eḍeenhaan ọnyo umaranhi dị oghol mọ Kristine, dị ọde phọ aḍighi oye ịigamhanhian. Ọdi ạḅem mọ: “Ọḅaanhaan ghan a Jehova ịdipho ọde ịmhi ídughanhaan ghan. Mị ulhoghoma ghan mọ ịkaraph phọ ạmhi keḍighi ịdi a Jehova kụḅitonhaan ịmhi.” Eeghe ẹeghara a Jehova kụ ịlhoghonhaan ḍịghagh Kristine? Ọdi ạḅem mọ: “Mị ugbirima ịlo ẹphomhoghian ọḅar phọ a Jehova, kụ ịngo ịmhi okuphom owol mọ a Jehova ụphomhoghian ni ịmhi. Mị alegheri ni mọ ọdi ịmhi kụ́wilhe, ghạlhamo mị umhelhe li, ọdi kụpham ni ịmhi ạmeremhi. Loor ịphen phọ, mị rạkaaph ghan ni kọḅenhi a Jehova rạraar dị rịngo ghan ịmhi ibo r’ạraraar dị rịngo ghan ịmhi okururu.”
8-9. Eeghe ạsuo kụ ẹdi yira kọmoogh eḍighi mạar dị yira ọotughian ghan ịlo ọghaaph kụ ogbi ọoḅereghi? Ngọ eḍeenhaan.
8 Tụutughian ịyaar dị nạ kạkaaph. Kụ nạ agbi omhiigh ọoḅereghi, nạ atue ni apuruan loor sipuru phọ ịphen: ‘Eeghe ịiḅaghamhi kụ ẹdi mị asoman nyịidipho? Oye odi ni dị ẹwa mọ mị ụsar ụbilhenhaan? Mị asoman ni imhoom ịpaanhaan dị mị amhoghi ọlhoghonhaan ạḍighagh a Jehova ọkpar opu ḍụghum?’ (2 Ki. 19:15-19) Yira otue kẹn ni ọdaphan eten phọ ẹpe a Jizọs ạtughemhi bọ mọ ọoḅereghi ghan. Ọdi ụtughemhi iyira ọoḅereghi ghan ịlo aḍien phọ a Jehova, Ọmhar phọ Ọdi, r’ogbi phọ Ọdi.—Mạt. 6:9, 10.
9 Mem dị umaranhi dị oghol mọ Aliska arue alhegheri mọ olom ọdi kạ́tol mụn abia loor ẹzegh ạkạnsạ dị ạmhoogh sịphe epul phọ, ịkparanhaan ni nyọdi ọoḅereghi. Ọdi ạḅem mọ: “Ịiḅaghamhi ni ịmhi iboom dị tụtu mị úlegheri ghan ịyaar ọghaaph mem dị mị rạwa ọoḅereghi.” Eeghe kụ ịlhoghonhaan nyọdi ḍịghaagh? Ọdi ạḅem mọ: “Mị rạpur ghan kạatughian ịyaar ọghaaph kụ mị agbi ọoḅereghi, ịphen phọ meḍighi ịdi mị rạ́aḅereghi ghan ịlo ạmhi ọbobo ịlo émoon olom mọ ạmhi bịn. Loor ịphen phọ, aloor ạmhi rẹpo ghan ni mem dị mị rạaḅereghi kụ mị ralegheri ghan kẹn ịnhon ạraraar ọghaaph oghol sịphe ịiḅereghi phọ ạmhi.”
10. Eeghe kụ iḍighi kụ yira kọlogh bọ mem ọkuamhi ghan ọoḅereghi? (Mịin kẹn sifoto phọ.)
10 Lọgh ghan ni mem ạkuamhi ạaḅereghi. Ghạlhamo r’ịduon ịiḅereghi dị ekper rẹmoogh ghan bo ni ẹmhu, mem dị yira ọlhogh mem kụ rọoḅereghi kidughanhaan iyira ọghaaph ịbadi ạraraar sịphe ịiḅereghi phọ ayira.b Olom mọ Aliska, Elijah, ạḅem mọ: “Mị rạaḅereghi ghan ni ịbadi amem ḍio phọ, kụ ịphen phọ miḍur ịmhi etumeriom a Jehova. A Jehova óḍighi oye dị kátue ạkparam akori mị ạmhan ịiḅereghi phọ ạmhi, esi iḍuon phọ mị rạlogh ghan ni mem kọoḅereghi.” Kpạragha oḍighi ịphen: Wạ mem r’esi dị ẹpho dị kedughanhaan nyịnha ọoḅereghi ẹedoony amem ḅịlhe nạ katue ni ạaḅereghi amiteom dị ịyaar nyịnha kẹ́gbaragbaramhi, kụ agbor ghan aḍighi ịphen phọ.
Wạ esi r’amem dị kẹngo nyịnha eepoogh ọlhogh amem ọkuamhi ọoḅereghi (Mịin ẹkpigh phọ 10)
GBIRIMA ỊLO ỊIḄEREGHI AWE DỊ ỌGE SỊPHE Ạ BẠỊBUL PHỌ
11. Eeghe ạsuo kụ ịdi yira ọmoogh esi ọoḅeghion ghan ịiḅereghi awe dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ? (Mịin kẹn igbe phọ “Nạ Aloghoma Aani Ni Eten Phọ Ẹpe Bịdi Olhoghoma Bọ?”)
11 Nạ katue ni ạmooghom sụo esi ọoḅeghion ghan ịiḅereghi awe r’ạsuor dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ. Mem dị nạ ạaḅeghion ịpe ạrebenhe phọ Ẹnhaan ạbuen phọ úkiilaan bọ ọghaaph ịiḅaghamhi phọ ạbidi r’ịpe bịdi olhoghoma bọ sịphe ịiḅereghi phọ ạbidi, kenyu nyịnha oḍighi aani igina phọ. Eeni kẹn nạ atue ni ạmiin imhoom ikpo ọnhu ọsighe oḍighinhom sịphe ịiḅereghi phọ ạna. Nạ atue kẹn ni ạmiin ịiḅereghi dị egbolhomaam dọl phọ ạna.
12. Eeghe asipuru kụ ẹdi nạ kapuruan loor mem dị nạ rạaḅeghion ịiḅereghi awe dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ?
12 Mem dị nạ ragbirima ịiḅereghi oye dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ, puruan loor mọ: ‘Ạnhian kụ ạaḅereghi bọ ịiḅereghi phọ ịphen phọ kụ asoman eeghe ạdol? Ạraraar phọ ọdi ạghaaph bọ sịen ịiḅereghi phọ ọdi igbolhamaam ni ịmhi ḍụghum? Mị ạtuugha eeghe esi ịiḅereghi phọ ọdi?’ Ii, kemoghi ni mọ wạaghi ạbughe orue ọmhiin ọphanyanhaan asipuru phọ ịphen phọ, kụolo nạ aḍighi ịduon phọ, nạ kạmooghom ni sụo. Ọoḅeghion iniin areḍeenhaan.
13. Eeghe kụ eniin ịyaar dị yira ọtuugha esi ịiḅereghi phọ ạ Hạnạ? (1 Samuel 1:10, 11) (Mịin kẹn afoto opoḍi phọ.)
13 Bạl 1 Samuel 1:10, 11. Ạ Hạnạ asoman ịyal igbogh ịiḅaghamhi mem mọ ọdi ạaḅereghi bọ ịiḅereghi phọ ịphen phọ. Ọdi mọony ọ́mhar, kụ oyobopha phọ ọdi ạgilhaam ghan nyọdi. (1 Sam. 1:4-7) Eḍighi mạar dị nạ asoman ịiḅaghamhi dị ímeera ị́ḅua, nạ kạtuugha eeghe esi ịiḅereghi phọ ạ Hạnạ? Olhoghi ọdi ạpho ni mem mọ ọdi ạlhogh bọ mem kụ ạaḅereghi bọ ạḅenhi a Jehova oomo ịiḅaghamhi phọ ọdi. (1 Sam. 1:12, 18) Olhoghi ayira kạpo aani ni mem dị yira ọngo dool phọ ayira a Jehova kụ ọghaaph oomo ịpe yira olhoghoma bọ ọḅenhi nyọdi.—Ps. 55:22.
Mem mọ ạ Hạnạ ạrol bọ dọl ẹ́mar kụ oyobopha phọ ọdi ạgilaam ghan bọ nyọdi, ạ Hạnạ ạaḅereghi nị ạḅenhi a Jehova ịpe ọdi alhoghoma bọ (Mịin ẹkpigh phọ 13)
14. (a) Eeghe ẹnhon ịyaar kụ ẹdi yira ọtuugha esi eḍeenhaan phọ ạ Hạnạ? (b) Ika kụ ịdi ọoḅeghion ghan ịiḅereghi awe dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ kẹnighemhi ịiḅereghi phọ ayira? (Mịin ịge dị edi ude.)
14 Ịyal ikpo ạsia reten mem mọ ọdi ạmhar bọ Samuel, ạ Hạnạ ạsighe ni nyọdi ạḅogh ạngo Ogbogh Ọpinyon Rịkia phọ Ịlạị. (1 Sam. 1:24-28) Sịphe ịiḅereghi phọ ọdi ẹḅua bọ k’ekpom, ọdi ạghaaph ni ịdi ọdi akuphom owol mọ a Jehova rakoph ghan ni kạḅilhe aphogh rẹbenhe phọ ọdi ọḅar bọ nyọdi.c (1 Sam. 2:1, 8, 9) Ii, ụ́ḅem mọ ạ Hạnạ ọ́mhoogh mụn ịiḅaghamhi, kụolo ọdi agbon ghan ịpe a Jehova mạseph bọ nyọdi. Ịphen phọ ịtughemhi iyira eeghe? Yira kotue ni okaran ịiḅaghamhi dị yira osoman eḍighi mạar dị yira ogbon ghan ịpe a Jehova rụlhoghonhaan ghan bọ iyira ḍịghaagh k’anyịidipho.
15. Ịiḅereghi oyil phọ Jeremiah ịtughemhi iyira eeghe mem dị yira osoman ekeeny ọoruen? (Jeremiah 12:1)
15 Bạl Jeremiah 12:1. Ịmhoogh ni mem dị ẹeḅaghamhi ghan oyil phọ Jeremiah ọmhiin dị ạbukaraph phọ kụ rọmoogh ekol. Olhoghi ọdi eeph ni kẹn loor eten dị abuniin awe Izrẹl ọzoom ghan nyọdi. (Jer. 20:7, 8) Yira otue ni ologhoma aani eten phọ ẹphen phọ mem dị yira ọmhiin dị ạbukaraph awe kụ rọmoogh ekol ọbobo ụzoom iyira ẹkaraph eten. Ghạlhamo r’ịduon a Jeremiah ạghaaph bọ ni ạḅenhi a Jehova ịpe ọdi alhoghoma bọ, ọdi ọ́kpalham a Jehova. Ịduon ọdi ạmhiin bọ ịpe a Jehova ạlhiom bọ we ọḅaar ẹmhu phọ Izrẹl, ịbughe ni oḍuom olhoghi phọ ọdi ạmhoogh bọ esi elhiom ọoruen phọ a Jehova. (Jer. 32:19) Yira kẹn otue ni ọḅenhi a Jehova ịpe yira olhoghoma bọ esi ịiḅereghi, r’oḍuom olhoghi mọ a Jehova kaalemhi ni rạraar mem mọ ạmuphe ẹkpeanhaan bọ.
16. Yira ọtuugha eeghe esi ịiḅereghi ọnyo a Livạị phọ mem dị ạsidol phọ ayira isophoghom iyira oḍighi ạraraar? (Psalm 42:1-4) (Mịin kẹn sifoto phọ.)
16 Bạl Psalm 42:1-4. Ḍụor phọ ạdien phọ oniin ọnyo a Livạị dị ạrol ekpisi dị útue ụdaph aani bụnhon ạbuo Izrẹl ụki otu ịiḅereghi phọ kụ ạge. Ạḍuor phọ ọdi ẹkaaph ịpe ọdi alhoghoma bọ. Yira otue ni ologhoma aani eten phọ ẹphen phọ mem dị yira úmoon kụ útue umite erugh ọbobo odi ikoli loor omheeraam mọ ayira. Mem dị ịphen phọ remite, ịitughian phọ ayira rémiigh ghan, kụolo kẹnighe ni dị yira kọḅenhi a Jehova ịpe yira olhoghoma bọ. Ịphen phọ keḍighi ịdi yira kọmoogh ephoghom dị eeleeny ịlo ạraraar r’ạdol phọ yira osoman bọ. Esi ọmaam, ọnyo a Livạị phọ arue ni ạmhiin ịnhon areten okumu a Jehova. (Ps. 42:5) Ọdi ạḅilhe kẹn agbirima ịlo ịpe a Jehova rapogh bọ nyọdi. (Ps. 42:8) Ooku ekpom mọ ayira ọngo a Jehova keḍighi ịdi yira kotue ọkaaph ịpe yira olhoghoma bọ, keḍighi kẹn ịdi aloor ayira kẹpo ḅịlhe yira ọmoogh ịnyaam ọghiom aghisigh ọkparam.
Ọnyo a Livạị phọ ạge bọ Psalm 42 aaku ni ekpom ọdi ạngo Ẹnhaan. Mem dị yira ọghaaph ịpe yira olhoghoma bọ esi ịiḅereghi, yira kọmoogh ni ephoghom dị eeleeny ịlo ạdol phọ ayira (Mịin ẹkpigh phọ 16)
17. (a) Ịiḅereghi oyil phọ Jona ịtughemhi iyira eeghe? (Jonah 2:1, 2) (b) Ika kụ ịdi iniin ikpo ọnhu dị edi sịphe ạḍinya ọko sụọr phọ kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh mem dị yira osoman ịiḅaghamhi? (Mịin ịge dị edi ude.)
17 Bạl Jonah 2:1, 2. Oyil phọ a Jona ạaḅereghi ịiḅereghi phọ ịphen phọ mem mọ ọdi ạrol bọ ọkuruḅaka egbogh ena. Ghạlhamo r’ịduon ọdi ạḅaar bọ ni ẹmhu ạghi esi a Jehova, ọdi aḍuom ni olhoghi mọ a Jehova kạnaghan ni ịiḅereghi phọ ọdi. Sịphe ịiḅereghi phọ ọdi, a Jona aḍighinhom ni iniin ikpo ọnhu dị edi sịphe ạḍinya ọko sụọr phọ.d Eeni ọdi alhegheri ni riisi ạ Bạịbul sịphe ạḍinya ọko sụọr phọ. Ogbirima ghan ariisi ạ Bạịbul phọ ịphen phọ ịngo ni nyọdi okuphom owol mọ a Jehova kạloghonhaan ni nyọdi ḍịghaagh. Eniin phọ eten phọ kẹn, eḍighi mạar dị yira ọkpaph ọmhan riisi ạ Bạịbul, yira kotue ni ọotughian mem dị yira odi esi ịiḅaghamhi, bịn ịidereghi iyira.
KỊOM GHISIGH AḌURAAN ATUMAN A JEHOVA ESI ỊIḄEREGHI
18-19. Eḍighi mạar dị ịkparanhaan iyira ọghaaph ịpe yira olhoghoma bọ mem dị yira rọoḅereghi, eeghe okuphom owol kụ ịdi ịpe edi bọ Rom 8:26, 27 ịngo iyira? Ngọ eḍeenhaan.
18 Bạl Rom 8:26, 27. Eeni amem yira rólegheri ghan ịlo ọkar ọghaaph ọḅenhi a Jehova mem dị ịiḅaghamhi phọ yira osoman bọ iḅonyon iyira ezu. Kụolo yira ọmoogh ni ọlhoghonhaan ạḍighaagh. Ịdo phọ amem phọ ịphen phọ, uwaloor iigbia phọ Ẹnhaan rụghaaphanhaan ghan ni iyira. Ika? Dị eego esi uwaloor iigbia phọ ọdi, a Jehova aḍighi ni ịdi ọge ịbadi ịiḅereghi sịphe ạ Bạịbul phọ. Esi ịduon phọ, mem di ịkparanhaan iyira ọḅenhi a Jehova ịpe yira olhoghoma bọ, a Jehova atue ni ạsighe iniin ịiḅereghi phọ edi bọ sịphe ạ Bạịbul phọ ịdipho ịlom dị yira rọwa ni ọlhom ọdi kụ eeni ạpagharanhaan.
19 Ịphen phọ kụ ịlhoghonhaan ḍịghaagh ọnyo umaranhi ọlo ạ Russia dị oghol mọ Yelena. Ụkasaghiom ni nyọdi loor esi dị ọdi rạaḅereghi ghan kạḅilhe ạal Bạịbul phọ. Ịiḅaghamhi ni Yelena iboom dị tụtu ọdi úlegheri ịlo ọoḅereghi. Ọdi ạḅem mọ: “Mị ụutughian ni mọ mem dị mị aḅonyonhu azuan kụ úlegheri ịlo ọoḅereghi, a Jehova atue ni ạsighe ịiḅereghi awe dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ . . . ịdipho ịlom dị mị rạwa ni ọlhom aani. Ịphen phọ ẹkar kụ rịidereghi ghan ịmhi sịen mị asoman bọ ịiḅaghamhi phọ ịphen phọ.”
20. Mem dị ịiḅaghamhi rịnyagh iyira kụ yira rọwa ọoḅereghi, ika kụ ịdi yira kookolhobian olhoghi ayira?
20 Mem dị ịiḅaghamhi dị yira osoman rịnyagh iyira, olhoghi ayira atue ni ạḍua mem dị yira rọoḅereghi. Orue ookolhobian olhoghi ayira, yira otue ni ọnaghan ịbal ọko sụọr phọ dị ạal ọlhogh esi. Nạ atue ni kẹn ạge ịpe nạ alhoghoma bọ ịdipho Uwo ẹmha phọ Devid aḍighi bọ. (Ps. 18, 34, 142.) Ii, nạ atue ni aakolhobian olhoghi phọ ạna ịnhon areten mem dị nạ rạwa ọoḅereghi. (Ps. 141:2) Ḍighinhom ọdi kạlhoghonhaan nyịnha ḍịghaagh.
21. Eeghe kụ iḍighi kụ yira kọoḅereghi bọ r’oomo ekpom ayira?
21 Eḍighi ni ịyaar ịidereghi olhegheri mọ a Jehova ralegheri ghan ni ịpe yira olhoghoma bọ kụ yira ogbi omhiigh ọoḅereghi. (Ps. 139:4) Ghạlhamo r’ịduon phọ ni, olhoghi ọdi rạḅaal ghan agey mem dị yira ọghaaph ịpe yira olhoghoma bọ ọḅenhi nyọdi. Esi ịduon phọ, kákiilaan ọoḅereghi. Nạ atue ni aḍighinhom aani iniin ikpo ọnhu ịiḅereghi awe dị ọge sịphe ạ Bạịbul phọ. Ḅeeḅereghi r’oomo ekpom ạna. Kạaph ni sịphe ịiḅereghi phọ ạna rạraar dị rẹngo ghan nyịnha ibo r’ạraraar dị rẹkom ghan okururu kẹngo nyịnha. Ịdipho ọyaghiri ạna, a Jehova kạtol li r’ạna oomo amem!
ẠḌUOR PHỌ 45 The Meditation of My Heart
a Ḅeeḅeghion iniin ịma ạraaghara a Jehova dị oghol sịphe ạḍinya phọ Scriptures for Christian Living ẹeḍian ẹmhuoghaaph phọ “Jehovah.”
b Ịiḅereghi dị rọoḅereghi esi ogbo ọbobo sịphe ookpomhoghan phọ ekper ghan.
c Sịphe ịiḅereghi phọ ọdi, ạ Hạnạ aḍighinhom ni ikpo ọnhu dị ẹghigh ịpe a Mozis ạge bọ. Ịphen phọ eḍeenhaan mọ ọdi ạlhogh ni mem agbirima ghan riisi ạ Bạịbul. (Deut. 4:35; 8:18; 32:4, 39; 1 Sam. 2:2, 6, 7) A Meri onhiin phọ a Jizọs aḍighinhom aani kẹn iniin phọ ikpo ọnhu phọ ạ Hạnạ mem mọ ọdi rạaḅereghi bọ.—Luk 1:46-55.
d Esi ọmaam, nạ ạsighe ịiḅereghi phọ a Jona edi bọ Jonah 2:3-9 kụ aphoghom Psalm 69:1; 16:10; 30:3; 142:2, 3; 143:4, 5; 18:6; ḅịlhe r’ẹmhu phọ 3:8 nạ kạmiin ni mọ a Jona aḍighinhom ni iniin ikpo ọnhu ạsiikpigh phọ ịpe phọ.