Nyɛɛ Fia Nyɛ Pɛɛ Si Kaa Nyɛ Maa “Suɔ Nyɛ Sibi Daa Kaa Nyɛmimɛ”!

1, 2. Mɛni he je nɛ Paulo ngma sɛ womi ya ha Kristofohi nɛ a hi Hebri ɔ?

NGƐ jeha 61 ɔ mi ɔ, asafohi tsuo nɛ a ngɛ Israel ɔ ngɛ tue mi jɔmi bɔ nɛ sa. E ngɛ mi kaa a wo bɔfo Paulo tsu ngɛ Roma mohu lɛɛ, se e he ye kaa e be kɛe kulaa nɛ a ma je lɛ. A je e huɛ Timoteo ngɛ tsu mi kɛ we, nɛ e kɛ lɛ tsuo a ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa a ma ya slaa a nyɛmimɛ ɔmɛ ngɛ Yudea. (Hebri Bi 13:23) Ngɛ jeha enuɔ pɛ mi ɔ, e ma bi nɛ Kristofohi nɛ a ngɛ Yudea kɛ titli ɔ Yerusalem ɔ nɛ a kɛ oya yemi nɛ pee nɔ́ ko. Mɛni he je? Be ko nɛ be ɔ, Yesu de e se nyɛɛli ɔmɛ kaa, ke a na kaa ta buli ba bɔle Yerusalem ɔ, a tu fo kɛ je ma a mi.​—Luka 21:20-24.

² Benɛ Yesu kɛ kɔkɔ bɔmi nɛ ɔ ha e se nyɛɛli ɔmɛ ɔ, jeha 28 be. Jamɛ a be ɔ mi tsuo ɔ, Kristofohi nɛ a ngɛ Israel ɔ kɛ anɔkuale yemi sɔmɔ Yehowa ngɛ yi mi wami kɛ kahi fuu nɛ a kɛ kpe ɔ tsuo se. (Hebri Bi 10:32-34) Se Paulo suɔ kaa e ma dla mɛ kɛ to nɔ́ nɛ maa ba hwɔɔ se ɔ. E be kɛe kulaa nɛ a kɛ ka nɛ nya wa pe kulaa maa kpe ngɛ a hemi kɛ yemi ɔ he je. (Mateo 24:20, 21; Hebri Bi 12:4) E he maa hia nɛ a ná tsui si tomi kɛ hemi kɛ yemi nɛ mi wa wawɛɛ pe be ko nɛ be ɔ, konɛ a nyɛ nɛ a bu fami nɛ Yesu fa mɛ kaa a tu fo ɔ tue, ejakaa lɔ ɔ ji nɔ́ nɛ ma he a yi wami. (Kane Hebri Bi 10:36-39.) Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa ha nɛ Paulo ngma sɛ womi ya ha nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ nɛ a suɔ mɛ ɔ. Amlɔ nɛ ɔ, a tsɛɛ sɛ womi nɛ ɔ ke Hebri Bi a womi. Paulo ngma Hebri bi ɔmɛ sɛ womi nɛ ɔ konɛ e kɛ wo mɛ he wami kɛ ha nɔ́ nɛ maa ba a.

3. Mɛni he je nɛ e sa kaa wa bua nɛ jɔ Hebri Bi ɔmɛ a womi ɔ he ɔ?

³ E sa nɛ wɔ nɛ wa ji Mawu we bi mwɔnɛ ɔ, wa bua nɛ jɔ Hebri bi ɔmɛ a womi ɔ he. Mɛni he je? Ejakaa si himi nɛ Kristofohi nɛ a hi Yudea a kɛ kpe ɔ, ngɛ kaa si himi mi nɛ wɔ hu waa kɛ ngɛ kpee mwɔnɛ ɔ. Wa ngɛ ‘je nɛ mi wa mi,’ nɛ wa nyɛmimɛ fuu kɛ anɔkuale yemi to a tsui si ngɛ kahi nɛ a nya wa kɛ yi mi wami mi. (2 Timoteo 3:1, 12) Se wa ti nihi babauu kɛ yi mi wami ko kpi tɛ̃ɛ, ejakaa tue mi jɔmi ngɛ he nɛ wa ngɛ ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, kaa bɔ nɛ Kristofohi nɛ a hi si ngɛ Paulo be ɔ mi ɔ pee klaalo ɔ, e he hia nɛ wɔ hu waa pee jã. Mɛni he je? Ejakaa e be kɛe kulaa nɛ waa kɛ ka nɛ nya wa pe kulaa maa kpe ngɛ wa hemi kɛ yemi ɔ he je!​—Kane Luka 21:34-36.

4. Mɛni ji jeha 2016 jeha ngmami ɔ, nɛ mɛni he je nɛ e sa saminya a?

⁴ Mɛni maa ye bua wɔ konɛ wa dla wa he kɛ ha nɔ́ nɛ maa ba hwɔɔ se ɔ? Ngɛ Hebri Bi ɔmɛ a womi ɔ mi ɔ, Paulo tsɔɔ níhi fuu nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ wa. Paulo tsɔɔ nɔ́ kake ko nɛ he hia wawɛɛ ngɛ Hebri Bi 13:1. E wo wɔ he wami ke: “Nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ suɔ nyɛ sibi daa kaa nyɛmimɛ.” Munyu nɛ ɔ lɛ a kɛ pee jeha 2016 jeha ngmami ɔ nɛ.

KE A KE WAA SUƆ WA SIBI KAA NYƐMIMƐ Ɔ, MƐNI LƆ Ɔ TSƆƆ?

5. Ke a ke waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ ɔ, mɛni lɔ ɔ tsɔɔ?

⁵ Ke a ke waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ ɔ, mɛni lɔ ɔ tsɔɔ? Hela munyu nɛ Paulo kɛ tsu ní ɔ sisi tutuutu ji “nɛ nɔ ko maa suɔ e nyɛmi.” Suɔmi nɛ ɔ ji suɔmi nɛ mi wa nɛ weku mi bimɛ náa kɛ haa a sibi, aloo nihi náa kɛ haa a huɛmɛ nɛ nyu bi ngɛ a kɛ mɛ a kpɛti. (Yohane 11:36) Tsa pi kaa wa bua peeɔ wa he nyɛmimɛ. Wa ji nyɛmimɛ. (Mateo 23:8) Paulo de ke: “Nyɛɛ suɔ nyɛ he saminya kaa nyɛmimɛ, nɛ nɔ tsuaa nɔ nɛ bu e nyɛmi pe lɛ nitsɛ e he.” (Roma Bi 12:10) Munyu nɛ ɔ tsɔɔ bɔ nɛ suɔmi nɛ ngɛ waa kɛ wa nyɛmimɛ wa kpɛti ɔ mi wa wawɛɛ ha. Suɔmi nɛ Mawu we bi ngɛ kɛ ha a sibi kaa nyɛmimɛ, kɛ suɔmi nɛ a kɛ da Kristofohi a sisi tomi mlaahi a nɔ ɔ yeɔ bua mɛ nɛ huɛ bɔmi gbagbanii kɛ kake peemi ngɛ a kpɛti.

6. Kɛ anɔkuale Kristofohi nu munyu nɛ ji nyɛɛ suɔ nyɛ sibi kaa nyɛmimɛ ɔ sisi ha kɛɛ?

⁶ A pɔɔ munyu nɛ ji ‘nyɛɛ suɔ nyɛ si bi kaa nyɛmimɛ’ ɔ nami ngɛ Kristofohi a womihi a mi. Ngɛ Yuda bi nɛ a hi si blema a blɔ fa mi ɔ, behi fuu ɔ, a kɛ munyu nɛ ji “nyɛmi” ɔ tsuɔ ní ke a ngɛ a weku li a he munyu tue. Be komɛ hu ɔ, a kɛ tsuɔ ní ke a ngɛ nihi nɛ a pi a weku li a he munyu tue. Se a kɛ munyu nɛ ɔ tsu we ní ke a ngɛ nɔ ko nɛ pi Yuda no ji lɛ he munyu tue. Se wɔ nɛ wa ji anɔkuale Kristofohi lɛɛ, anɔkuale Kristofo no fɛɛ anɔkuale Kristofo no ji wa “nyɛmi.” Wa hyɛ we ma nɛ nɔ ɔ je nɔ. (Roma Bi 10:12) Yehowa tsɔɔ wɔ kaa e sa nɛ waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ. (1 Tesalonika Bi 4:9) Se mɛni he je nɛ e he hia kaa wa maa suɔ wa sibi daa kaa nyɛmimɛ ɔ?

MƐNI HE JE NƐ E HE HIA WAWƐƐ KAA WA MAA SUƆ WA NYƐMIMƐ DAA A?

7. (a) Mɛni ji nɔ́ titli he je nɛ e sa kaa waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ ɔ? (b) Moo tsɔɔ yi mi tomi kpa ko hu he je nɛ e he hia kaa wa ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha wa sibi ɔ mi nɛ wa a.

⁷ Yehowa de wɔ ke waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ. Enɛ ɔ ji nɔ́ titli he je nɛ e sa kaa waa pee jã a nɛ. Ke wa sume wa nyɛmimɛ ɔ, wa be nyɛe ma ná suɔmi nitsɛnitsɛ kɛ ha Yehowa. (1 Yohane 4:7, 20, 21) Yi mi tomi kpa ko hu he je nɛ e sa kaa waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ ji kaa wa hia wa sibi, titli ɔ, ngɛ haomi behi a mi. Benɛ Paulo ngma e sɛ womi ɔ ya ha Kristofohi nɛ a hi Hebri ɔ, e le kaa e be kɛe kulaa nɛ a ti ni komɛ ma si a wehi kɛ níhi nɛ a ngɛ. Yesu tsɔɔ kaa jamɛ a be ɔ, níhi a mi maa wa. (Marko 13:14-18; Luka 21:21-23) Lɔ ɔ he ɔ, e he hia nɛ Kristofohi nɛ a ha suɔmi nɛ a ngɛ kɛ ha a sibi ɔ mi nɛ wa loko e su jamɛ a be ɔ.​—Roma Bi 12:9.

8. Mɛni e he hia nɛ waa pee amlɔ nɛ ɔ loko haomi ngua a nɛ je sisi?

⁸ E be kɛe kulaa nɛ haomi ngua nɛ nya wa pe kulaa ngɛ adesahi a yi nɔ sane mi ɔ maa ba. (Marko 13:19; Kpojemi 7:1-3) E he maa hia nɛ waa bu ga womi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ tue: “Ye ma, nyɛ ya sɛ nyɛ we ɔmɛ a mi, nɛ nyɛɛ ngmɛ sinya amɛ a mi ngɔ wo nyɛ yi. Nyɛɛ laa nyɛ he be kpiti ko kɛ yaa si Mawu mi mi fumi ɔ nya maa be.” (Yesaya 26:20) “We ɔmɛ” ma nyɛ maa da si kɛ ha wa we asafo ɔmɛ. Lejɛ ɔ ji he nɛ waa kɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ kpeɔ kɛ jaa Yehowa ngɛ. Se e sa nɛ waa pee babauu pe Kristofohi a kpehi nɛ wa maa ya daa kɛkɛ. Paulo kae Kristofohi nɛ a hi Hebri ɔ kaa e sa nɛ a wo a sibi he wami nɛ a je suɔmi kpo, nɛ a pee a sibi kpakpa. (Hebri Bi 10:24, 25) E he hia nɛ wa ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha wa nyɛmimɛ ɔ mi nɛ wa amlɔ nɛ ɔ, ejakaa lɔ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa da ka saisaa nɛ waa kɛ ma kpe hwɔɔ se ɔ nya.

9. (a) Mwɔnɛ ɔ, mɛni he blɔhi wa náa kɛ jeɔ suɔmi kpo kɛ haa wa sibi kaa nyɛmimɛ? (b) Mo ha nɔ hyɛmi ní komɛ nɛ tsɔɔ kaa Yehowa we bi suɔ a sibi kaa nyɛmimɛ.

⁹ Mwɔnɛ ɔ po ɔ, wa ngɛ he blɔhi fuu nɛ waa kɛ ma je suɔmi kpo kɛ ha wa sibi kaa nyɛmimɛ loko haomi ngua a maa je sisi. Zugba mimiɛmihi, nyu nɛ jeɔ nihi, kɔɔhiɔ nɛ nya wa, tsunami, kɛ adebɔ mi oslaa kpahi haa nɛ wa nyɛmimɛ komɛ ngɛ nɔ́ nae. A ngɛ nyɛmimɛ komɛ hu yi mi wae. (Mateo 24:6-9) Akɛnɛ je ɔ puɛ he je ɔ, waa kɛ sika he nyagba kpeɔ daa ligbi. (Kpojemi 6:5, 6) Se kɛ̃ ɔ, si abɔ nɛ wa nyɛmimɛ kɛ nyagbahi ngɛ kpee ɔ, si abɔ nɛ wa náa he blɔ kɛ tsɔɔ kaa wa suɔ mɛ. E ngɛ mi kaa nihi je we suɔmi kpo ngɛ je nɛ ɔ mi mohu lɛɛ, se e he hia nɛ waa ya nɔ nɛ waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ. (Mateo 24:12)^[1]​—Hyɛ nyagbe ningma.

KƐ WA MA PLƐ KƐ SUƆ WA SIBI DAA KAA NYƐMIMƐ HA KƐƐ?

10. Mɛni he wa ma susu piɔ?

¹⁰ Ngɛ nyagbahi nɛ wa kɛ kpeɔ ɔ tsuo se ɔ, kɛ wa ma plɛ kɛ je suɔmi kpo kɛ ha wa sibi daa kaa nyɛmimɛ ha kɛɛ? Kɛ wa ma plɛ kɛ tsɔɔ kaa wa jeɔ suɔmi nɛ ɔ kpo kɛ haa wa nyɛmimɛ ha kɛɛ? Benɛ Paulo de ke “nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ suɔ nyɛ sibi daa kaa nyɛmimɛ” ɔ se ɔ, e tsɔɔ blɔhi fuu a nɔ nɛ Kristofohi ma nyɛ maa gu kɛ pee jã. Mo ha nɛ wa susu blɔ nɛ ɔmɛ a kpɛti ekpa he nɛ waa hyɛ.

11, 12. Ke a ke waa pee nihi nibwɔ ɔ, mɛni e tsɔɔ? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

¹¹ “Nyɛ ko jɔɔ nibwɔ peemi.” (Kane Hebri Bi 13:2.) Mɛni ji “nibwɔ peemi”? Munyu nɛ Paulo kɛ tsu ní ɔ sisi tutuutu ji, “mi mi jɔmi nɛ a jeɔ kpo kɛ haa nihi nɛ a li mɛ.” Eko ɔ, jamɛ a munyu ɔ ma kaiɔ wɔ nɔ́ nɛ Abraham kɛ Lot pee ɔ. Abraham kɛ Lot je mi mi jɔmi kpo kɛ ha ni komɛ nɛ a ba slaa mɛ nɛ a li mɛ. Nyagbenyagbe ɔ, Abraham kɛ Lot ba yɔse kaa mamoo bɔfohi ji nimli ɔmɛ. (1 Mose 18:2-5; 19:1-3) Nɔ hyɛmi ní nɛ ɔmɛ wo Kristofohi nɛ a hi Hebri ɔ he wami nɛ a je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ a sibi kaa nyɛmimɛ, nɛ a pee mɛ nibwɔ.

¹² Mɛni blɔ nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ pee nihi nibwɔ? Wa ma nyɛ ma tsɛ wa nyɛmimɛ kɛ ba wa we mi konɛ waa kɛ mɛ nɛ ye ní loo waa wo mɛ he wami. E ngɛ mi kaa eko ɔ, wa li wa kpɔ mi nɔ hyɛlɔ ɔ kɛ e yo ɔ saminya mohu lɛɛ, se ke a ba slaa wa asafo ɔ, wa ma nyɛ maa fɔ mɛ nine kɛ ba wa we mi. (3 Yohane 5-8) E he hia we nɛ waa ngmɛ mɛ okplɔɔ ngua aloo wa puɛ sika fuu. Oti nɛ e sa kaa wa kɛ ma wa hɛ mi ji kaa wa maa wo wa nyɛmimɛ he wami, se pi nɛ wa ma ha nɛ a na kaa wa ngɛ ní. Nɛ e sɛ nɛ waa fɔ nine kɛ tsɛ nihi nɛ ke wa pee nɔ́ ko ha mɛ ɔ, mɛ hu a ma nyɛ maa pee nɔ́ ko kɛ to wɔ nane mi pɛ. (Luka 10:42; 14:12-14) Nɔ́ nɛ he hia wawɛɛ ji kaa ke wa be deka po ɔ, wa ko jɔɔ nihi nibwɔ peemi!

13, 14. Kɛ wa ma plɛ kɛ “kai nihi nɛ a wo mɛ tsu ɔ” ha kɛɛ?

¹³ “Nyɛ kai nihi nɛ a wo mɛ tsu ɔ.” (Kane Hebri Bi 13:3.) Benɛ Paulo ngma munyu nɛ ɔ, nihi nɛ a ngɛ e juɛmi mi ji nyɛmimɛ nɛ a wo mɛ tsu ngɛ a hemi kɛ yemi ɔ he ɔ. Paulo je asafo ɔ yi, ejakaa a ‘mi mi sã mɛ ngɛ nihi nɛ a wo mɛ tsu ɔ a he.’ (Hebri Bi 10:34) Nyɛmimɛ komɛ ye bua Paulo benɛ a wo lɛ tsu jeha eywiɛ ɔ, se e kɛ nyɛmimɛ komɛ hu a he kɛ. Mɛni nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ ma nyɛ maa pee kɛ ye bua Paulo? A ma nyɛ maa ya nɔ maa sɔle ha lɛ wawɛɛ.​—Filipi Bi 1:12-14; Hebri Bi 13:18, 19.

¹⁴ Mwɔnɛ ɔ, a wo Odasefohi fuu tsu ngɛ a hemi kɛ yemi ɔ he je. Nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a kɛ nyɛmimɛ nɛ a wo mɛ tsu ɔ he kɛ we ɔ, ma nyɛ maa pee ní komɛ kɛ ye bua mɛ. Se wa ti nihi fuu waa kɛ jamɛatsɛmɛ ɔmɛ wa kpɛti kɛ. Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ ye bua mɛ kɛ tsɔɔ kaa wa hɛ ji a nɔ? Ke wa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ ɔ, lɔ ɔ maa wo wɔ he wami nɛ waa maa sɔle wawɛɛ ha mɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa ma nyɛ maa sɔle kɛ ha nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi, kɛ jokuɛwi po nɛ a wo mɛ tsu ngɛ Eritrea a. Wa ma nyɛ maa sɔle kɛ ha Nyɛminyumu Paulos Eyassu, Nyɛminyumu Isaac Mogos, kɛ Nyɛminyumu Negede Teklemariam nɛ loloolo ɔ, a ngɛ tsu mi jeha 20 kɛ se ji nɛ ɔ.

15. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ wa gba si himi he nɛ tsɔ?

¹⁵ “Nyɛ ha gba si himi he nɛ tsɔ.” (Kane Hebri Bi 13:4.) Wa ma nyɛ ma je suɔmi kpo kɛ ha wa sibi kaa nyɛmimɛ kɛ gu wa je mi bami he nɛ ma tsɔ ɔ nɔ hulɔ. (1 Timoteo 5:1, 2) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke waa kɛ nyɛminyumu ko aloo nyɛmiyo ko bɔ ajuama a, wa maa ye jamɛatsɛ ɔ kɛ e weku mi bimɛ awi. Lɔ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ wa be wa nyɛmimɛ hee maa ye hu. (1 Tesalonika Bi 4:3-8) Mo susu bɔ nɛ yogbayo ko hu maa nu he ha ke e ná le kaa e huno hyɛɛ ajuama bɔmi he fonihi ɔ he nɛ o hyɛ. Anɛ e ma susu kaa e huno ɔ suɔ lɛ nɛ e ngɛ bumi kɛ ha gba si himi blɔ nya tomi ɔ lo?​—Mateo 5:28.

16. Mɛni blɔ nɔ lɛ ke wa bua jɔɔ níhi nɛ wa ngɛ ɔ he ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa je suɔmi kpo kɛ ha wa sibi kaa nyɛmimɛ ngɛ?

¹⁶ “Nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ nyɛ ngɛ ɔ, nyɛ bua nɛ jɔ he.” (Kane Hebri Bi 13:5.) Ke wa ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Yehowa mi kaa e maa ye bua wɔ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ wa bua maa jɔ níhi nɛ wa ngɛ ɔ a he. Mɛni blɔ nɔ enɛ ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa jeɔ suɔmi kpo kɛ haa wa sibi kaa nyɛmimɛ ngɛ? Ke wa bua jɔɔ níhi nɛ wa ngɛ ɔ a he ɔ, wa ma kai kaa wa nyɛmimɛ Kristofohi a he hia kulaa pe sika aloo ní kpahi. (1 Timoteo 6:6-8) Wa be wa nyɛmimɛ a he munyu huitihuiti tue, nɛ jã kɛ̃ nɛ ke wa ya je si himi ko mi hu ɔ, wa be huhuɛe. Nɛ wa hɛ be kɔ̃e ngɛ níhi nɛ nihi ngɛ ɔ a nɔ. Mohu ɔ, ke wa bua jɔɔ níhi nɛ wa ngɛ ɔ a he ɔ, wa ma ha nɔ nɔ́ faa.​—1 Timoteo 6:17-19.

17. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ “kã” maa ye bua wɔ konɛ wa je suɔmi kpo kɛ ha wa sibi kaa nyɛmimɛ?

¹⁷ Moo pee “kã.” (Kane Hebri Bi 13:6.) Ke wa ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ Yehowa mi ɔ, lɔ ɔ woɔ wɔ kã nɛ wa nyɛɔ daa kahi nɛ a mi wa nya. Kã yeɔ bua wɔ nɛ wa náa juɛmi nɛ da. Ke wa hɛɛ juɛmi nɛ da a, wa ma nyɛ ma je suɔmi kpo kɛ ha wa sibi kaa nyɛmimɛ. Wa maa wo mɛ he wami nɛ wa maa wo a bua hulɔ. (1 Tesalonika Bi 5:14, 15) Ngɛ haomi ngua a mi po ɔ, wa ma nyɛ ma ná kã, ejakaa wa le kaa e be kɛe nɛ a ma he wa yi wami.​—Luka 21:25-28.

18. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha asafo mi nikɔtɔma amɛ kaa wa nyɛmimɛ ɔ mi nɛ wa?

¹⁸ ‘Nyɛ kai nyɛ hɛ mi nyɛɛli ɔmɛ.’ (Kane Hebri Bi 13:7, 17.) Asafo mi nikɔtɔmahi ngɔɔ be nɛ jinɛ e sa kaa a kɛ tsu mɛ nitsɛmɛ a hiami ní ɔ kɛ tsuɔ ní wawɛɛ ngɛ wa he je. Ke wa susu níhi tsuo nɛ a tsuɔ ɔ he ɔ, suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha mɛ ɔ mi waa, nɛ wa bua jɔɔ a he hulɔ. E sɛ nɛ waa pee nɔ́ ko kɛ puɛ a bua jɔmi aloo kɛ wo a kɔni mi nyu kɔkɔɔkɔ. Mohu ɔ, e sa nɛ waa je wa tsui mi kɛ bu mɛ tue. Ke wa peeɔ jã a, lɔ ɔ tsɔɔ kaa ‘wa buɔ mɛ saminya, nɛ wa suɔ mɛ ngɛ ní tsumi nɛ a ngɛ tsue ɔ he.’​—1 Tesalonika Bi 5:13.

YAA NƆ NƐ O PEE PE JÃ

19, 20. Kɛ wa ma plɛ kɛ je suɔmi kpo kɛ ha wa sibi daa kaa nyɛmimɛ ngɛ blɔhi fuu a nɔ ha kɛɛ?

¹⁹ Nihi le Yehowa we bi kaa a suɔ a sibi kaa nyɛmimɛ. Ngɛ Paulo be ɔ mi hu ɔ, jã nɛ e ji. Se Paulo wo nyɛmimɛ ɔmɛ he wami kaa a je suɔmi kpo kɛ ha a sibi wawɛɛ pe jã po. E de ke: “Nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ pee pe jã po.” (1 Tesalonika Bi 4:9, 10) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa ma nyɛ maa pee babauu pe bɔ nɛ wa ngɛ pee amlɔ nɛ ɔ!

²⁰ Enɛ ɔ he ɔ, be fɛɛ be nɛ wa maa hyɛ wa jeha nɛ ɔ ngmami ɔ ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ ɔ, nyɛ ha nɛ wa pue wa yi mi tɛ ngɛ sane bimihi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ a he: Anɛ ma nyɛ ma pee nihi nibwɔ pe bɔ nɛ i peeɔ amlɔ nɛ ɔ lo? Mɛni ma nyɛ ma pee kɛ ye bua wa nyɛmimɛ nɛ a wo mɛ tsu ɔ? Anɛ i ngɛ bumi kɛ ha blɔ nya nɛ Mawu to kɛ ha gba si himi ɔ lo? Mɛni ma ha nɛ ye bua nɛ jɔ níhi nɛ i ngɛ ɔ a he? Mɛni ma nyɛ maa pee konɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ i ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ mi nɛ wa wawɛɛ? Kɛ ma plɛ kɛ ná bumi nɛ mi wa kɛ ha nihi nɛ a nyɛɛɔ wa hɛ mi ngɛ asafo ɔ mi ɔ ha kɛɛ? Ke wa bɔ mɔde nɛ wa tsu níhi kakaaka ekpa nɛ ɔmɛ a he ní ɔ, wa be jeha ngmami ɔ nae kaa nɔ́ ko nɛ a ngma ngɛ gbogbo ɔ he kɛkɛ. Mohu ɔ, e ma kai wɔ nɛ wa maa ye Paulo munyu nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ nɔ: “Nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛɛ suɔ nyɛ sibi daa kaa nyɛmimɛ.”​—Hebri Bi 13:1.