Ɛbɩlawɔlɛ Nɩɩ Dasɩlɛlilɛ Dɩyɛzumanlɛ Kɛlɛta Nwʋ Awuuku Nu Ɛbɩbɛlɛ
MARCH 4-10
BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | WULOMIMAA 12-14
“Mɔɔ Kilisinyianɩ Ɔlɔlɛ Mɔɔ Yɛkɛla Yɩ Ali Nɩ Ikile”
it-1 55
Ɔlɔlɛ
Mmeliyema ɔlɔlɛ, (Giliki, phi·la·del·phiʹa, ikile, “ɔlɔlɛ mɔɔ benyia bɛma aliyema”) ɩsɛ kɛɛ ɩda ali wɔ Kilisinyianɩ asafʋ yi nu maa munwatĩĩ bo nu. (Wul 12:10; Hib 13:1; kilá 1Pit 3:8 sʋ̃.) Meti, ɩsɛ kɛɛ abusunwawɔlɛ mɔɔ ɩwɔ asafʋ yi nu nɩ ɩyɛ sɩ, numɔ ɩyɛ ɛhyɩmɛ, na yebike yɛ nwʋ dɩkɛɛ abusunwamaa la. Ɩwɔ numɔ kɛɛ asafʋ yi nu maa nɩ bɛda mmeliyema ɔlɔlɛ ali daada dɩyɛ, naasʋ̃ bɛhyɛɛ bɛ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ bɛla yɩ ali ma ɩwʋlʋ ɔzʋlɔ.—1Tɛs 4:9, 10.
Giliki odwokɔ pɔkɔ phi·loʹstor·gos mɔɔ ikile ngokɛnwʋnlɛ nɩ, bɛfa bekile abiye mɔɔ ɩ nɩɩ abiye bɛ avinli abusunwawɔlɛ nɩ nu ɩyɛ ɛzɩzɩbɛ baaba. Ntɩyasɩ ɔkʋ̃ mɔɔ ɩwɔ ɔzɔ odwokɔ pɔkɔ sterʹgo nu nɩ, bɛta bɛfa bekile ɔlɔlɛ, dɩkɛɛ mɔɔ ɩwɔ abusunwamaa bɛ avinli nɩ la. Sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩhyɛlɩ Kilisinyiamaa ɛzɩzɩbɛ kɛɛ benyiá ɔzɔ subanɩ nɩ. (Wul 12:10) Akʋ̃ sʋ̃ ihileli kɛɛ wɔ awielɩyɛ mmɩlɩ nu nɩ, mmenii “bɛlɛ́ba bekenyia ɔlɔlɛ bɛkɛma bɔ nwʋ nkʋ̃kʋ̃” (Giliki, aʹstor·goi) na bɛzabɛ mɔɔ bɛdɩdɩ ɛzɛ nɩ bɛfata owulo.—2Tim 3:3; Wul 1:31, 32.
w09 10/15 8 ¶3
“Bɛ Nɩɩ Mmenii Munwatĩĩ Bɔwʋwa Wɔ Azʋ̃nudwolɩyɛ Nu”
3 Kɩnga Wulomimaa 12:17. Pɔɔlʋ ihilehileli numɔ kɛɛ sɛ botwodwu betiyia yɛ a, íni kɛɛ yɛyɛ ebiye yetiyia bɛ. Yɩ fʋlɔdulɛ nɩ ɔnwʋmɔ ihyinyia titili wɔ mmɩlɩ mɔ yɛda pika mɔɔ ɩsʋnɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ mɔɔ abiyela ɩwɔ numɔ nɩ. Kɛ Kilisinyianɩ ohunɛ anzɛnyɩɩ ɛyɩlɛ nɩ, ɩáva nyɛlɩyɛ mɔɔ ɩáyɛ baaba ituwa yi hũ anzɛnyɩɩ yɩ yɩ kakɛ wɔ mmɩlɩ mɔ ɩyɛ dɩyɛ tanɩ anzɛnyɩɩ ɩhã odwokɔ be mɔɔ ɩáyɛ fɛ nɩ. Sɛ yɛfa ‘tanɩ yetuwa tanɩ zʋ kakɛ’ a, dɩyɛ baaba bela ɩzʋ̃ numɔ ɩáɣa. Mfomi, nyɛlɩyɛ mɔɔ ɩdɩ ɔzɔ nɩ ɩsɩkɛ bʋwabɩlɛ nɩ kʋlaa.
w07 7/1 24-25 ¶12-13
“Máma Bɛyɛ Tanɩ Nɩ Be Besiye Yɩ Agyia Nu”
12 Pɔɔlʋ yɩ kɔkɔwɔlɛ dɔkʋ̃ mɔɔ ɩfalɩ kezimɔ ɩsɛ kɛɛ yɛ nɩɩ dedimaa nɩɩ bɛzabɛ mɔɔ bɛ́dɩ dedima nɩ di nɩ yɛ lɛ: “Máma bɛyɛ tanɩ nɩ be besiye yɩ agyia nu.” Ɔzɔ ndwokɔ nɩ, ɩ nɩɩ mɔɔ ilili bɔmʋnlɩ ɩhanlɩ nɩ iyiyia, ise “behyí mɔɔ ɩdɩ tanɩ.” Sɛ kɛ ɔzɔ a, kɛ ɩkɛyɛ na abiye ɩahʋla ɩahã kɛɛ ikyi mɔɔ ɩdɩ tanɩ donwuu, mmɩlɩ mɔ ɩfa tanɩ isiye tanɩ yɩ agyia nu a? Sɛ yɛyɛ ɔzɔ a, ɩ nɩɩ “ɔlɔlɛ nɔhʋanlɛ” nɩ iáyiyia. Akʋ̃ Pɔɔlʋ ɩhanlɩ kɛɛ: “Mʋnlʋmmɔ bɔwɔ́ mmɔdɩnɩ bɛyɛ mɔɔ abiyela ikila a nwʋmɔ ɩtɩ nɩ.” (Wulomimaa 12:9, 17) Kɛ ɩkɛyɛ na yɛava ɔzɔ ndwokɔ nɩ yɛayɛ egyima a?
13 Bɔmʋnlɩ mɔɔ nɩ ɩkɛlɛɛ yɩ kɛlɛta ɩkɛma Kɔlɛntɩmaa nɩ, Pɔɔlʋ ɩhɛlɛlɩ atɩɩtɩɩ mɔɔ adʋwavʋlɔ nɩ mmɔ beyiyialɩ nɩ nwʋ odwokɔ. Ɩhanlɩ kɛɛ: “Na ɩva yɛ iziye ɛkɛnɩ kɛɛ mmenii bowuwa bɛ owulo ɔfɔ, mɔɔ aɣinzi yi bɛbahũ bɛ wɔ bagua nu, ama Nyamɩnlɩ yɩ awɔvʋlɔ nɩ mmɔ nɩɩ mmenii munwatĩĩ mɔɔ bɔwɔ oyuwadɩ nu nɩ bɛanwʋ yɩ. . . . Sɛ mmenii boku amʋnlɩ yɛ a, amɩyɛ yeyila bɛ, bɛyɛ yɛ atɩɩtɩɩ a, yekyina pindinyii. Sɛ mmenii bɛsɩkɛ ye dima a, amɩyɛ yɛkã bɔ nwʋ odwokɔ baaba.” (1 Kɔlɛntɩmaa 4:9-13) Ɔzɔ la sʋ̃, yɛ mmenii mɔɔ bɔwɔ oyuwadɩ munwala nɩ bekila nɔhʋanlɛ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ ɛkɛ nnɛ a. Sɛ mmenii mɔɔ bodua yɛ nwʋ beyiyia nɩ bɔnwʋ nninyeni baaba mɔɔ yɛyɛ nɩ ɩávalɩ nwʋmɔ po kɛɛ bɛ nɩɩ yɛ iáli yɩ bʋwɔ nɩ a, ɩkɛma bekenyia ɛpɛ kɛɛ bekediye odwokɔba nɩ.—1 Pita 2:12.
w12 11/15 29 ¶13
Bɛvá Bɛhyɩhyɛ Bɔ Nwʋ Nkʋ̃kʋ̃ Nkʋ̃kʋ̃
13 Ɩyɛ a, sa ɛtɩ nɣanlɩ kɛɛ ɩsɛ kɛɛ ɔbʋwa abiye mɔɔ ɩvʋ̃mɩ wʋ nɩ ma yɛ anyɩ ɩsɔ egyinalɛzʋ-ndwokɔ mɔɔ yɛfa yɛbɔ yɛ ɛbɩla kɛɛ Kilisinyiamaa nɩ. Sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩhɛlɛlɩ kɛɛ; “‘Sɛ kɔmɩ ikũũ wʋ tamvʋlɔ a, ma alɩyɛ yɩ ma ili; sɛ ohobe ikũũ yɩ a, ma nzulo yɩ ma ɩnlʋ; iluwakɛɛ, mɔ ɛyɛɛ yɩ ɔzɔ nɩ, nɩ ɩdɩ kɛɛ okohunwa hunwa ɛhɛnlankɛ okogua yi ti zʋ.’ Máma mʋnlʋmmɔ bɛma tanɩ ɩfʋ bɔ zʋ; mfomi bɛvá baabayɛlɛ beli tanɩ zʋ nkunimi.” (Wul. 12:20, 21) Iluwa wʋ baabayɛlɛ mɔɔ ɛkɛla yɩ ali wɔ mmɩlɩ mɔ bɛkãã wʋ ma ɛkɛva ɛya nɩ, ebiye a sa ɛma subanɩ be mɔɔ ɩyɛ sɩ baaba nɩ iko na wʋama baaba mɔɔ ɩwɔ mmenii mvʋlɔ bo nu nɩ ɩala ali. Sɛ ɛda ntɩyasɩ, kunlumiyɩbalɛ, nɩɩ ngokɛnwʋnlɛ po ali ekile mɔɔ ɩvʋ̃mɩ wʋ nɩ a, sa ɔkʋla ɔbʋwa yɩ ma ɩba isuma Bayɩbʋlʋ nu nɔhʋanlɛ. Ɩávalɩ ɔnwʋmɔ kezimɔ bʋwabɩlɛ nɩ ɩdɩ bela nɩ, munwalɩyɛ bɔkɔɔ nɩ ikowuko ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ ɩkɛma enii mɔɔ ɩvʋ̃mɩ wʋ nɩ ma ikozunzu wu subanɩ baaba nɩ nwʋ.—1 Pit. 2:12; 3:16.
Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu
lvs 76-77 ¶5-6
Anyɩnlɩlelɛdɩyɛ Mɔɔ Ɩfata Mɔɔ Yɛkɛva Yekeli Egyima
5 Dɩyɛ bela mɔɔ yɛyɛ wɔ ɛbɩlawɔlɛ nu nɩ ɩfalɩ yɛ ɔzʋ̃mɩnlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛma Gyehova nɩ nwʋ. Pɔɔlʋ ihilehileli eyi nu mmɩlɩ mɔ ɩhanlɩ kɛɛ: “Bɛvá be eniiwudo nɩ bɔwɔ́ afɔlɩ mɔɔ nwʋmɔ ɩtɩ, na ɩsɔ anyɩnlɩ nɩ bɛmá Nyamɩnlɩ.” (Wulomimaa 12:1) Gyisɛsɩ ɩhanlɩ kɛɛ: “Fa wʋ ahʋnlɩnɩ munwatĩĩ ɩ nɩɩ wʋ ɛkɛla munwatĩĩ ɩ nɩɩ wʋ adwɩnɩ munwatĩĩ ɩ nɩɩ wʋ anwʋzɩzɩbɛ munwatĩĩ dɔ [Gyehova] wʋ Nyamɩnlɩ nɩ.” (Maakɩ 12:30) Yɛpɛ kɛɛ yɛfa yɛ dɩyɛ baaba yɛma Gyehova eɣile bela. Wɔ ɔwɔkɩ Yizilaya nɩ, sɛ nɩ abiye ɩlɛ ɛnlamɩ ɩbawɔ afɔlɩ ɩkɛma Gyehova a, nɩ ɩsɛ kɛɛ ɩfa ɛnlamɩ mɔɔ ɩtɩ pɔkɔ ɩkɔ. Sɛ dɩyɛ be ɩtɔ sini wɔ afɔlɩwɔlɛ yɩ nwʋ a, nɩ Gyehova sʋ̃ iále itiã nu. (Lɛvitikɔsʋ 22:18-20) Ɔzɔ la sʋ̃ yɛ yɛ ɔzʋ̃mɩnlɛ ɩkɔhʋla ɩkɛyɛ mɔɔ Gyehova iále itiã numɔ a. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ a?
6 Gyehova ɩkã ikile yɛ kɛɛ: “Bɛyɛ́ nwanzanwanza iluwakɛɛ mɩdɩ nwanzanwanza.” (1 Pita 1:14-16; 2 Pita 3:11) Sɛ yɛ ɔzʋ̃mɩnlɛ nɩ ɩdɩ nwanzanwanza anzɛnyɩɩ ɔnwʋmɔ ɩtɩ a, yɛ Gyehova ikele ikediã numɔ a. (Ditilonɔmi 15:21) Sɛ yɛyɛ nninyeni mɔɔ Gyehova ikyi dɩkɛɛ ɛbɩlazɩkɛlɛ, bɛsabɛsayɛlɛ, anzɛnyɩɩ mɔɔ ɩfalɩ azunzuma ndwokɔ nwʋ a, yɛ ɔzʋ̃mɩnlɛ nɩ ɔnwʋmɔ ɩlɛ́tɩ. (Wulomimaa 6:12-14; 8:13) Naasʋ̃, sɛ yɛfa nninyeni mɔɔ ɩdɩdɩ ɔzɔ yedide yɛ anyɩ a, mɛyɩ sʋ̃, Gyehova yɩ anyɩ ilédeli nwʋmɔ. Eyi ɩkɔhʋla ɩkɛma yɛ ɔzʋ̃mɩnlɛ nwʋ ikogua evinli anzɛnyɩɩ Gyehova iléde ikediã numɔ na ɩkɔhʋla ɩkɛzɩkɛ yɛ nɩɩ Gyehova avinli abusunwawɔlɛ nɩ baaba.
w08 6/15 31 ¶4
Kɛlɛta Nɩ Mɔɔ Bɛhɛlɛlɩ Bɛmanlɩ Wulomimaa Yi Nu Ndwokɔ Aditili
13:1—Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ manlɩ mbanimbani mɔɔ bɔwɔ ɔzʋlɔ sikalɛpɛyɩ nɩ, “Nyamɩnlɩ yɛ ɩva bɛ iziye ɛkɛnɩ” a? Manlɩ mbanimbani nɩ, “Nyamɩnlɩ yɛ ɩva bɛ iziye ɛkɛnɩ,” ikile kɛɛ Nyamɩnlɩ ɩma ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ bɛ, abiyemmɔ sʋ̃ wɔ ɛkɛ mɔɔ Nyamɩnlɩ ilili bɔmʋnlɩ ɩhyɛlɩ bo tumililɛ nɩ nwʋ nkɔmɩ. Eyi ɩda ali wɔ mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ ilili bɔmʋnlɩ ɩhanlɩ idianlɩ ɛkɛnɩ wɔ awulombunli azʋlɔtʋ nɩ mmɔ bɔ nwʋ nɩ nu.
MARCH 11-17
BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | WULOMIMAA 15-16
“Pɩbɛ́ Pindinyiigyinanlɛ Nɩɩ Ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ Wɔ Gyehova Yɩ Ɛkɛnɩ”
w17.07 14 ¶11
“Bɛ Nɩɩ Mmenii Mɔɔ Bosũũ Nɩ Bozũ”
11 Odwokɔ mɔɔ ɩfalɩ ɛyɛkɛ kezile mɔɔ Gyisɛsɩ ilili wɔ mmɩlɩ mɔ Lazʋlɔsʋ iwuli nɩ, ɩdɩ ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ Nyamɩnlɩ yɩ odwokɔ nɩ nu nɩ numɔ ɔkʋ̃. Na ɩáyɛ nnwʋánlɩ, iluwakɛɛ “dɩyɛ bela mɔɔ beli bɔmʋnlɩ bɛhɛlɛ yɩ wɔ Ɛhɛlɛlɛ nɩ nu nɩ, ɩwɔ ɛkɛnɩ ikilehile yɛ, ama yeagyina pindinyii; yeazi yɛ kɛnɣa yealuwa mɔɔ Ɛhɛlɛlɛ nɩ ɩfa ɩma yɛ nɩ zʋ yeanyia anyɩnlɩlazʋ.” (Wul. 15:4) Sɛ edii aɣɛlɛbɔ a, wʋzawʋ sʋ̃ ɔkɔhʋla ekenyia ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ mɔɔ ɩfata wɔ ɛhɛlɛlɛ ndwokɔ mɔɔ ilili ɔzʋlɔ nɩ yi nu:
▪ “Gyehova ibike bɛzabɛ mɔɔ bɛ ahʋnlɩnɩ iwuwu nɩ; ide bɛzabɛ mɔɔ bo sunzuma iwuwu nɩ.”—Ndw. 34:18, 19.
▪ “Sɛ mu nu adwɩnɩndwɩnɩ ɩyɛ sʋ̃maa a, [Gyehova] wʋ ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ yɛ ɩma mɩ ɛkɛla yɩ anyɩ ide a.”—Ndw. 94:19.
▪ “Ye Niibenyia Gyisɛsɩ Kɩlayɩsɩ yɩzayɩ munli yi, ɩ nɩɩ yɛ Zɩ Nyamɩnlɩ nɩ mɔɔ ɩlɔ yɛ, na yɩ ngokɛnwʋnlɛ ti ɩma anwʋzɩzɩbɛ mɔɔ íni awielɩyɛ, nɩɩ anyɩnlɩlazʋ baaba nɩ, ɩmá mʋnlʋmmɔ akɛnɣazɩzɩbɛ, na ɩmá mʋnlʋmmɔ begyina pindinyii bɛyɛ dɩyɛ baaba.”—2 Tɛs. 2:16, 17.
w16.04 14 ¶5
“Begyiná Pindinyii Baaba”
5 Fa wʋ nwʋ tiã Gyehova zʋ ma ɩma anwʋzɩzɩbɛ wʋ. Gyehova ɩdɩ “Nyamɩnlɩ mɔɔ mɛyɩ ɩma yekyina pindinyii, na ɩma yɛ akɛnɣazilɛ.” (Wul. 15:5) Yɩzayɩ nkʋ̃ la yɛ ɩtɩ yɛ ndwokɔ ɛzɩzɩbɛ nɩ mɔɔ yeyiyia nɩ yɩ tʋ bʋwɔ a, naasʋ̃ kɛ mɛyɩ nkʋ̃, mfomi ɩtɩ kezimɔ dɩka mɔɔ yɛda, yɛ nɣanlɩdɩlɛ, nɩɩ subanɩ mɔɔ yenyia wɔ awʋbɔ nu nɩ ɩkã yɛ nɩ yɩ tʋ bʋwɔ sʋ̃. Meti, mɛyɩ yɛ ɩdɩ enii mɔɔ ɩkɔhʋla ɩkɔwʋwa yɛ ma yekegyina pindinyii baaba a. “Ɩkɛyɛ bɛzabɛ mɔɔ bo kunlu ituli yɩ nwʋ nɩ bɛ apɛdɩ ɩkɛma bɛ,” Bayɩbʋlʋ yɩ yɛ ise a. “Na ikediye bo ozunɛ na iale bɛ.” (Ndw. 145:19)
w14 6/15 14 ¶11
“Gyehova Wʋ Nyamɩnlɩ Nɩ Yɛ Ɩsɛ Kɛɛ Ɔdɔ Yɩ a”
11 Gyehova ‘ɩma anyɩnlɩlazʋ mɔɔ ɩma yenyia anyɩnlɩlelɛ nɩɩ azʋ̃nudwolɩyɛ.’ (Wul. 15:13) Anyɩnlɩlazʋ mɔɔ Nyamɩnlɩ ɩva ɩma yɛ nɩ, ɩbʋwa yɛ ma yekyina ye dedi nwʋ odwohilalɛ nu pindinyii. Sɛ bɛzabɛ mɔɔ bɛba nu bɛyɩ bɛ nɩ bɛda yɩ ali kɛɛ ‘bɔzɔ be dedi nɩ nu pindinyii, sɛ ɩba yɩ kɛɛ ɩsɛ kɛɛ bowu po a, bɛkɛva nnwʋanlɩ mɔɔ íni awielɩyɛ nɩ bɛkɛyɛ abotile bɔkɔwɔ bɛ.’ (Yik. 2:10) Bɛzabɛ mɔɔ bɔwɔ azɩlɛ yɩ zʋ anyɩnlɩlazʋ nɩ mɔɔ bɔkɔzɔ bo munlililɛ nu bɔkɔhɔ awielɩyɛ nɩ, sa benyia nyilalɛ mɔɔ íni awielɩyɛ wɔ oyuwadɩ munwala Paladayɩsɩ mɔɔ bɔwɔ nwʋmɔ anʋhʋba nɩ be. (Luuku 23:43) Mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ wɔ anʋhʋba eyi nwʋ a? Asʋ̃ ɩáma yenyia anyɩnlɩlelɛ nɩɩ azʋ̃nudwolɩyɛ, nɩɩ ɔlɔlɛ yɛma “dɩyɛ baaba bela nɩɩ ɛhyɛlɛdɩyɛ baaba mɔɔ idi munli nɩ” yɩ Manlɛvʋlɔ yɩ a?—Gye. 1:17.
Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu
w89 12/1 24 ¶3
“Bɔkɔnwʋ Kɛ Mʋnlʋmmɔ Bɔ Ɔlɔlɛ Nɩ Isi Ɩdɩ”
Nɔhʋanlɛ nu nɩ, nɩ ɩsɛ kɛɛ ɩkã be mmeliyema mɔɔ bɛ́dɩ Dwuumaa nɩ ma bɛyɛ dɩyɛ be “bɔbʋwa” bɛ wɔ bɛ anwʋhyɩlɩlɛ nɩ nu. Ɩáyɛ bʋwɔ kʋlaa nɩ, nɩ bɛma Kilisinyiamaa mɔɔ nɩ bɔwɔ Gyelusalamɩ nɩ kakɛ titili be. Asʋ̃ kɛ Gyelusalamɩ yɛ odwokɔba nɩ ɩzʋ̃ ɩdɛlɛlɩ idwuli mmenii mɔɔ bɛ́dɩ Dwuumaa nɩ bɛ ɛkɛnɩ anzɛnyɩɩ? Pɔɔlʋ idwulalɩ odwokɔ yɩ kɛɛ: “Kɛmɔ Dwuumaa bɛma mmenii mɔɔ bɛ́dɩ Dwuumaa nɩ mmɔ sunzuma nu nyilalɛ nɩ be nɩ, ɩwɔ kɛɛ mmenii mɔɔ bɛ́dɩ Dwuumaa nɩ mmɔ sʋ̃ bɛfa bɛ ɛbɩla nu nyilalɛ nɩ be bɔbʋwa Dwuumaa nɩ mmɔ.”—Wulomimaa 15:27.
it-1 858 ¶5
Ɩnwʋnlɩ Iziyeli, Ɩhyɛlɩ Idianlɩ Ɛkɛ
Nɩ Mɛzaya anzɛnyɩɩ Kɩlayɩsɩ nɩ, ɩkɛyɛ Yɩ Tʋnii mɔɔ bɛhyɛlɩ yɩ nwʋ nkɔmɩ kɛɛ iluwa mɛyɩ yɩ zʋ nɩ, ɛdɩnɣɛlɛmaa mɔɔ bɔzʋ̃ azɩlɛ yɩ zʋ mmusunwa munwatĩĩ nu nɩ bekenyia nyilalɛ. (Gal 3:8, 14) Bɛhanlɩ ɔzɔ “yɩ tʋnii” nɩ nwʋ odwokɔ wɔ mmɩlɩ mɔ ili bɔmɩnlɩ wɔ Ɛdɩnɩ atunwadɩlɛ nɩ yɩ mɛda, naasʋ̃ ansaana bɔwʋ Ebulu. (Gyn 3:15) Eyi izili wɔ kɛyɛ alʋbɔ 4,000 ansaana bɛda “nhyɩhyɛlɩyɛ mɔɔ ɩɣɩnta” nɩ ali, iluwa Mɛzaya mɔɔ ɩdɩ “yɩ tʋnii” nɩ mɔɔ bɛlalɩ yi ali bʋwɔ nɩ zʋ. Ansaana ɔzɔ mmɩlɩ nɩ ikodwu nɩ, “ɩvalɩ nhyɩhyɛlɩyɛ eyi ɩɣɩntanlɩ wɔ mmɩlɩ sʋ̃maa mɔ ɩɣa ɩzɩ̃ ɩhɔ nɩ” amba.—Wul 16:25-27; Ɛfɩ 1:8-10; 3:4-11.
MARCH 18-24
BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | 1 KƆLƐNTƖMAA 1-3
“Asʋ̃ Ɛdɩ Sunzuma Ɔfʋã Nu Enii Anzɛnyɩɩ Nnwʋnlamɩ Ɔfʋã Nu Enii?”
w18.02 19 ¶4-5
Mɩnla Yɛ Ikile Kɛɛ Abiye Ɩdɩ Sunzuma Ɔfʋã Nu Enii a?
4 Di bɔmʋnlɩ sunzú nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu enii yɩ subanɩ nwʋ kila. Nninyeni mɔɔ ɩhyɛ nnwʋnlamɩ akɔnɔ nwʋ ɛzɩzɩbɛ yɛ iwuli ɔzʋlɔ wɔ oyuwadɩ yi nu a. Pɔɔlʋ ihilehileli numɔ kɛɛ ‘sunzuma evinli yɛ sikalɛpɛyɩ isiye mmenii mɔɔ bɛádiye Nyamɩnlɩ yi odwokɔ yɩ nɩ a.’ (Ɛfɩ. 2:2) Ɔzɔ sunzuma nɩ, ɩkã mmenii sʋ̃maa ma bɛda subanɩ ɔkʋ̃ nɩ la ali, bedi ɔlɔmɩ yɩ mɛda. Bɛfa bɛ adwɩnɩ besiye nnwʋnlamɩ akɔnɔ zʋ. Na eyi ɩma bo nu sʋ̃maa bɛyɛ mɔɔ bosunzu kɛɛ ɩdɩ baaba wɔ bɛ anyɩ zʋ, na bɛáwɔ mmɔdɩnɩ bela kɛɛ bɛkɛva Nyamɩnlɩ yɩ ɔhʋanɩhilelɛ bɔkɔwɔ bɛ ɛbɩla. Nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu enii, anzɛnyɩɩ abiye mɔɔ idi yɩ akɔnɔ mɛda nɩ, dibilɛ nɩɩ anyiabɔnwʋlɔlɛ nwʋ ihyinyia yɩ baaba anzɛnyɩɩ ɩtaa ikyina mɔɔ isunzu kɛɛ ɩwɔ nwʋmɔ ɔhʋanɩ kɛɛ ɩyɛ nɩ mɛda ɛzɩzɩbɛ ɛzɩzɩbɛ.
5 Mɩnla dɔkʋ̃ yɛ ikile kɛɛ abiye ɩdɩ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu enii a? Bɛzabɛ mɔɔ bɛfa bɔ nwʋ bowula “enii yi subanɩ nɩɩ yi egyima mɔɔ idi nɩ nu” nɩ, bɛkɩnla nwʋmɔ. (Gal. 5:19-21) Pɔɔlʋ yɩ kɛlɛta mɔɔ ili bɔmʋnlɩ mɔɔ ɩhɛlɛlɩ ɩmanlɩ Kɔlɛntɩmaa asafʋ nɩ, ɩlalɩ subanɩ azʋlɔtʋ be mɔɔ ɩma bɔnwʋ bɛzabɛ mɔɔ bedi nnwʋnlamɩ akɔnɔ mɛda nɩ ali. Ebiye yɛ lɛ: bɛzabɛ mɔɔ bɛfa nkyɩkyɛnu bɛba, mɔɔ sɛ akasakasa ɩba abiyemmɔ bɛ avinli a, bɔkɔ bekyina ɔfʋã be mɛda, mɔɔ bɔsɔ akasakasa nu sɩnɩ, mɔɔ bɛfa mmenii mvʋlɔ bɔkɔ kɔɔtʋ, mɔɔ bɛáhile annidi bɛma tileyɛlɛ, nɩɩ bɛzabɛ mɔɔ bedi alɩyɛ fuu na bɔnʋ nzã sʋ̃maa. Sɛ bɛzabɛ mɔɔ bedi nnwʋnlamɩ akɔnɔ mɛda nɩ beyiyia odwohilalɛ a, bɛáhʋla bekyina. (Ɛɣɛ. 7:21, 22) Dwuudu ɩhanlɩ bɛzabɛ mɔɔ bɛkɛzɩkɛ kɔhɔ kɔbʋmɩ dɩka po mɔɔ ikile kɛɛ “béni Nyamɩnlɩ yɩ sunzuma wɔ bo nu” nɩ nwʋ odwokɔ.—Dwuudu 18, 19.
w18.02 19 ¶6
Mɩnla Yɛ Ikile Kɛɛ Abiye Ɩdɩ Sunzuma Ɔfʋã Nu Enii a?
6 Akʋ̃, mɩnla yɛ ikile kɛɛ abiye ɩdɩ “sunzuma ɔfʋã nu enii” a? Sunzuma ɔfʋã nu enii nɩ, ibike Nyamɩnlɩ, na ɩ́dɩ kɛɛ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu enii. Kɛ sunzuma ɔfʋã nu enii nɩ, ɩbɔ mmɔdɩnɩ ‘ɩyɛ yɩ nninyeni kɛɛ Nyamɩnlɩ la.’ (Ɛfɩ. 5:1) Eyi ikile kɛɛ ɩbɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ ikenyia Gyehova yɩ adwɩnɩ wɔ nninyeni nwʋ na ɩanwʋ nninyeni kɛmɔ ɩnwʋ yɩ nɩ la. Ɩnwʋ Nyamɩnlɩ kɛɛ abiye mɔɔ ɩwɔ ɛkɛ. Mɔɔ ɩ nɩɩ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu enii dɩyɛ nɩ iáyiyia nɩ, ɩbɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɩkɛma yɩ ɛbɩlawɔlɛ nɩɩ Gyehova yɩ ɔhʋanɩhilelɛ ikeyiyia. (Ndw. 119:33; 143:10) Kɛ ankɩ ɩkɛva yɩ adwɩnɩ ikeziye nnwʋnlamɩ yɩ akɔnɔ zʋ nɩ, sunzuma ɔfʋã nu enii nɩ ɩbɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɩkɛla “sunzuma nɩ yɩ mma dɩyɛ nɩ” mmɔ ali mfomi. (Gal. 5:22, 23) Kilá ndianwʋ eyi, na ɩkɛma ɛkɛdɩ abiye mɔɔ ɩdɩ “sunzuma ɔfʋã nu enii” yɩ tʋ bʋwɔ. Abiye mɔɔ izi kualɛlilɛ nɩ bɔfʋlɔ yɩ kualɛlilɛnii. Ɔzɔ la sʋ̃ yɛ abiye mɔɔ sunzuma ɔfʋã nu nninyeni anzɛnyɩɩ yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ nwʋ ihyinyia yɩ nɩ bɔfʋlɛ yɩ sunzuma ɔfʋã nu enii a.
w18.02 22 ¶15
Mɩnla Yɛ Ikile Kɛɛ Abiye Ɩdɩ Sunzuma Ɔfʋã Nu Enii a?
15 Kɛ ɩkɛyɛ na yɛzayɛ yɛazumazuma Kɩlayɩsɩ a? Bayɩbʋlʋ yɩ ɩkã wɔ 1 Kɔlɛntɩmaa 2:16 kɛɛ yenyia “Kɩlayɩsɩ yɩ adwɩnɩ nɩ be.” Na Wulomimaa 15:5 ɩkã kɛɛ ‘bɔwʋwa kɛmɔ Kɩlayɩsɩ Gyisɛsɩ ihilehile mʋnlʋmmɔ nɩ.’ Meti, sɛ yɛkɛyɛ ye nninyeni kɛɛ Kɩlayɩsɩ a, ihyinyia kɛɛ yɛnwʋ yɩ nzunzunlɩyɛ nɩɩ yɩ subanɩ bʋwɔ. Na akʋ̃, ihyinyia kɛɛ yɛfa yɩ agyia. Gyisɛsɩ yɩ adwɩnɩ igyĩ ɩ nɩɩ Nyamɩnlɩ bɛ avinli abusunwawɔlɛ nɩ zʋ. Meti sɛ yɛyɛ ye nninyeni kɛɛ Kɩlayɩsɩ a, sa yɛba yɛyɛ ye nninyeni dɩkɛɛ Gyehova la. Eyimmɔ ti, ɩma yɛtɩ sianti mɔɔ ihyinyia kɛɛ yekozuma kɛɛ yekozunzu nninyeni nwʋ kɛmɔ Gyisɛsɩ ɩyɛ nɩ la tʋ.
Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu
it-2 1193 ¶1
Nɣɛlɛbɛ
Meti wɔ oyuwadɩ nɣɛlɛbɛ nu nɩ, bɔbʋlɩ Nyamɩnlɩ yɩ nhyɩhyɛlɩyɛ nɩ mɔɔ iluwa Kɩlayɩsɩ yɩ zʋ ɩyɛlɩ nɩ kɛɛ nkwasɩyasɛmɩ. Ɩwɔ numɔ, ebiye a nɩ ɔzɔ adumivʋlɔ nɩ bɔbɔ mmɔdɩnɩ na bezi nɣɛlɛbɛ dɩyɛ, naasʋ̃ mɛyɩ po nɩ ‘bɔwɔlɩ Niibenyia animinyiamɩvʋlɔ nɩ owudo nu.’ (1Kɔl 1:18; 2:7, 8) Naasʋ̃ kakɩ yɩ, Nyamɩnlɩ ɩdaa yɩ ali kɛɛ nɩ oyuwadɩ nɣɛlɛbɛ nɩ ɩdɩ nkwasɩyasɛmɩ, ɩma bɛ nɣɛlɛbɛvʋlɔmaa nɩ bɛ anyunu igua azɩ iluwa dɩyɛ mɔɔ bobu yɩ kɛɛ ɩdɩ ‘Nyamɩnlɩ yɩ kwasɩya nɩ’ nɩɩ mmenii mɔɔ bobu bɛ kɛɛ bɛdɩ ‘ahwasɩya, bɛyɛ mɛlɛkɛ, na bɛáwu bɛ nɩ,’ bɔ zʋ idii Yi tile nu pɔkɔ mɔɔ ɩázɩnza nɩ nwʋ egyima. (1Kɔl 1:19-28) Pɔɔlʋ ɩhakɛlɩ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ Kɔlɛntɩ nɩ kɛɛ ‘oyuwadɩ eyi nu nɣɛlɛbɛ nɩɩ mmenii mɔɔ bekila manlɩ yɩ zʋ bo tumi’ nɩ ɩbaɣa awielɩyɛ. Yɩ ɔzɔ ti, nɩ nɣɛlɛbɛ mɔɔ ɩdɩ ɔzɔ nɩ ɩáhɩnla sunzuma ɔfʋã nu ndwokɔ mɔɔ adʋwavʋlɔ nɩ mmɔ behilehileli nɩ nwʋ. (1Kɔl 2:6, 13) Ɩwɔlɩ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ Kolosiyia nɩ kɔkɔ wɔ ɛhanɩ mɔɔ mɛyɩ yɛ lɛ “nahɩlɩbɛ nɩ [phi·lo·so·phiʹas, ikile, nɣɛlɛbɛ nwʋ ɔlɔlɛ] nɩɩ awohwi nɣɛlɛbɛ mɔɔ boluwa oyuwadɩ amamu zʋ bɛhyɩhyɛ” nɩ nwʋ.—Kol 2:8; fá tindiã nkyɩkyɛmi 20-23 nwʋ.
w08 7/15 27 ¶6
Kɛlɛta Nɩ Mɔɔ Bɛhɛlɛlɩ Bɛmanlɩ Kɔlɛntɩmaa Yi Nu Ndwokɔ Aditili
2:3-5. Mmɩlɩ mɔ idii dasɩlɛ wɔ Kɔlɛntɩ, dɩka mɔɔ bosuma Giliki nahɩlɩbɛ na bɛfa bedi egyima sʋ̃maa nɩ, ebiye a Pɔɔlʋ ɩdwɩnɩnlɩ nwʋmɔ kɛɛ asʋ̃ ɩkɔhʋla ɩkɛma yɩ ediyelɛmaa nɩ bekele yi odwokɔ nɩ bekeli anzɛnyɩɩ. Naasʋ̃ ɩáma mmɛlɛkɛyɛlɛ anzɛnyɩɩ bɔlɔ bela mɔɔ ankɩ ɩkɛhã yɩ nɩ ɩma iyiaki yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima mɔɔ Nyamɩnlɩ ɩva iwula yɩ sa nɩ. Ɔzɔ la yɛ íni kɛɛ yɛma ɔhʋanɩ ma bʋwabɩlɛ mɔɔ numɔ ɩyɛ sɩ bela ɩma yeyiaki kɛɛ yɛkɔwɔ odwokɔba mɔɔ ɩfalɩ Nyamɩnlɩ yɩ Bulombunlililɛ yɩ nwʋ ɛlawulo a. Sa yɛkʋla yɛfa anwʋlazʋ yesiã Gyehova yɩ ɛkɛnɩ mmʋwalɩyɛ dɩkɛɛ mɔɔ Pɔɔlʋ ɩyɛlɩ nɩ.
MARCH 25-31
BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | 1 KƆLƐNTƖMAA 4-6
“Fɩyayɛ Ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ Nɩ Ɩma Awulo Ɔdɔkɔ Nɩ Ɩka”
it-2 230
Fɩyayɛ
Sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩvalɩ ndianwʋ ɔkʋ̃ nɩ la ilili egyima wɔ mmɩlɩ mɔ ɩhyɛlɩ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ Kɔlɛntɩ nɩ kɛɛ bɛyɩ benyia mɔɔ nɩ yɩ ɛbɩla ɩzɩkɛ nɩ wɔ asafʋ yi nu nɩ, ɩhanlɩ kɛɛ: “Mʋnlʋmmɔ bézi kɛɛ fɩyayɛ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ mɔɔ bɛkɛva bokowula awulo ɔdɔkɔ nu nɩ, ɩma awulo ɔdɔkɔ nɩ ɩka a? Meti mʋnlʋmmɔ bɛyɩ́ ɔzɔ tanɩ nɩ wɔ bɛ avinli, na mʋnlʋmmɔ bɔ nwʋ ɩadɩ sanwuu. Sɛ mʋnlʋmmɔ bɛyɛ yɩ ɔzɔ a, mʋnlʋmmɔ bɛkɛyɛ awulo ɔdɔkɔ mvʋlɔ mɔɔ fɩyayɛ bela íni numɔ. Sianti yɛ lɛ kɛɛ, sɩkalɛpɛyɩ yɛ Ahʋanɩnwʋmɔ Awuwa nɩ ɩwɔ yɩ tʋ a. Na Gyisɛsɩ mɔɔ ɩdɩ kɛɛ yɛ Ahʋanɩnwʋmɔ Awuwa owuanɩ nɩ nɩ, bɛva yɩ bɔwɔ afɔlɩ wɔ amɩyɛ yɛ tanɩ nɩ ti.” Akʋ̃ ihileli mɔɔ “fɩyayɛ” mɔɔ nɩ ɩkãã nwʋmɔ odwokɔ nɩ yɩ tʋ ikile petee kɛɛ, “Meti sɛ yedii Ahʋanɩnwʋmɔ Awuwa nɩ a, máma yɛfa atinuzɩzɩbɛ nɩɩ tanɩyɛlɛ mɔɔ bɛdɩ kɛɛ owuanɩ mɔɔ ɩlɔ azɩnyɩa, mɔɔ ɩla mmuwuanɩ bo nu nɩ yedi Ahʋanɩnwʋmɔ Awuwa nɩ. Mfomi bɛmá yɛva anwʋndɩlɛ nɩɩ nɔhʋanlɛlilɛ, mɔɔ bɛdɩ kɛɛ owuanɩ mɔɔ ɩlɔ́dɔlɩ azɩnyɩa, mɔɔ ɩla mmuwuanɩ bo nu nɩ yeli Awuwa nɩ.” (1Kɔl 5:6, NWT, 7-8) Wɔ eyi nu nɩ nɩ Pɔɔlʋ ɩlɛ ndianwʋ ilotua Dwuumaa bɛ Apitĩ Pʋanʋ Awuwa mɔɔ nɩ ɩdʋwa Ahʋanɩnwʋmɔ awuwalilɛ nɩ zʋ nɩ nwʋ mfonyini. Kɛmɔ fɩyayɛ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ mɔɔ bɛkɛva bokowula awulo ɔdɔkɔ nu nɩ ɩáhyɛ nɩ ɩma awulo munli nɩ ɩka nɩ, ɔzɔ la sʋ̃ yɛ sɛ bɛáyɩ ɔzɔ subanɩ tanɩ mɔɔ benyia mɔɔ yɩ ɛbɩla ɩzɩkɛ nɩ ɩdaa yɩ ali wɔ bɛ avinli nɩ a, nɩ asafʋ munli nɩ ɔnwʋmɔ ɩlɛ́tɩ wɔ Gyehova yɩ anyɩ zʋ. Ɩsɛ kɛɛ bɛyɩ́ “fɩyayɛ” nɩ wɔ bo nu, kɛmɔ nɩ Yizilayamaa bɛlɛ́ma fɩyayɛ ɩkɔwʋwa bɛ awudo wɔ awuwalilɛ mmɩlɩ nɩ.
it-2 869-870
Setanɩ
Sɛ bɛkã kɛɛ “bɛyɩ́ ɔzɔ enii nɩ bowula Abɔnsamɩ yɩ sa nu, ama yɩ nnwʋnlamɩ nɩ ɩazɩkɛ” a, kɛ yɩ tʋ ikile a?
Wɔ mmɩlɩ mɔ Pɔɔlʋ ɩlɛ ɔhʋanɩhilelɛ ɩmaa Kɔlɛntɩ asafʋ yɩ nɩ wɔ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ bɛyɛ wɔ asafʋ yi nu enii mɔɔ ɩkɔlɩ ɔzʋlɔ ɩyɛ tanɩ, mɔɔ mɛyɩ yɛ lɛ kɛɛ ɩ nɩɩ yɩ papa yɩ yɩ benyia nna nu nkitanwʋlilɛ nɩ nwʋ nɩ, ɩhɛlɛlɩ kɛɛ: “Bɛyɩ́ ɔzɔ enii nɩ bowula abɔnsamɩ yɩ sa nu, ama yɩ nnwʋnlamɩ nɩ ɩazɩkɛ.” (1Kɔl 5:5) Nɩ eyi ɩdɩ ahyɛdɩ kɛɛ bɛyɩ́ benyia yɩ nɩ wɔ asafʋ yi nu, áma bɛ nɩɩ yɩ tu. (1Kɔl 5:13) Abɔnsamɩ yɩ sa nu mɔɔ bɛkɛva enii nɩ bokowula nɩ ɩkɛma bokodu yɩ wɔ asafʋ yi nu ma ɩkɔhɔ oyuwadɩ mɔɔ yɩ nyamɩnlɩ nɩɩ yɩ bulombunli yɛ lɛ Abɔnsamɩ nɩ yi nu. Dɩkɛɛ “fɩyayɛ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃” mɔɔ bɛva bowula “awulo ɔdɔkɔ” nu nɩ, nɩ benyia eyi ɩdɩ “nnwʋnlamɩ nɩ,” anzɛnyɩɩ nninyeni mɔɔ ɩda nnwʋnlamɩ akɔnɔ nɩ ali wɔ asafʋ yi nu. Ɛyɩlɛ mɔɔ bɛkɛyɩ benyia mɔɔ ɩ nɩɩ yɩ papa yɩ yɩ bɛda nɩ, ɩkɛma asafʋ mɔɔ bo sunzuma ɔfʋã nu nninyeni ihyinyia bɛ nɩ bɛkɛzɩkɛ “nnwʋnlamɩ nɩ” wɔ bo nu. (1Kɔl 5:6, 7) Ɔzɔ la sʋ̃ yɛ Pɔɔlʋ ɩyɩlɩ Hayɩmanɩyɔsʋ nɩɩ Alɛzanda iwulalɩ Abɔnsamɩ yɩ sa nu iluwakɛɛ nɩ bɔvuakɩ wɔ dedi nɩ nɩɩ tile ɔwʋwaba baaba nwʋ na nɩ be dedi ɩdɔ nzulo nu.—1Tim 1:20.
lvs 241, awielɩyɛ ndwokɔ
Abiye Mɔɔ Botu Yɩ Wɔ Asafʋ Yi Nu
Sɛ abiye ɩyɛ tanɩ mɔɔ numɔ ɩyɛ ɔnlʋmɔ na iánu yɩ nwʋ na ɩpʋ kɛɛ ikeli Gyehova yɩ mmɛla nɩ zʋ a, ɩlɔ́kʋla ɩkɔhɔlɩ ɔzʋlɔ ɩkɛyɛ asafʋ yi nu enii. Ɩsɛ kɛɛ botu yɩ. Sɛ botu abiye a, yɛ nɩɩ ɔzɔ enii nɩ yéni dɩyɛ bela yɛ dɔkʋ̃ na yeyiaki kɛɛ yɛ nɩɩ yɩ kɛdɩndɛ. (1 Kɔlɛntɩmaa 5:11; 2 Dwɔɔnʋ 9-11) Odulɛ nwʋ nhyɩhyɛlɩyɛ nɩ ɩbɔ Gyehova yi dima nɩɩ asafʋ yɩ nwʋ banɩ. (1 Kɔlɛntɩmaa 5:6) Sɛ botu abiye sʋ̃ a, ɩdɩ ɛdɩnyɩanlɛ mɔɔ ɩkɔhʋla ɩkɔwʋwa abiye mɔɔ ɩyɛ tanɩ nɩ ma ikonlu yɩ nwʋ na ama ɩahʋla ɩaɣa Gyehova yɩ pɛ dɔkʋ̃.—Luuku 15:17.
▸ Tile 3, nkyɩkyɛmi 19
Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu
w09 5/15 24 ¶16
Awɔvʋlɔ—‘Bɛdɩ Azunzuma Mɔɔ Bɔsʋ̃mɩ’
16 Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ odwohilalɛ nu nɩ ‘bɛva bɛ beziye ɛkɛnɩ ama Nyamɩnlɩ awɔvʋlɔ nɩ mmɔ bɛanwʋ yɩ.’ (1 Kɔl. 4:9) Sɛ awɔvʋlɔ nɩ bɔnwʋ yɛ nɔhʋanlɛlilɛ nɩ a, bɛ ahʋnlɩnɩ ɩtɔ bo kunlu na sɛ tanɩvʋlɔ be inu yɩ nwʋ a bɛ anyɩ po ide. (Luuku 15:10) Awɔvʋlɔ nɩ, bɛyɛ Kilisinyiamaa mmaalɛ bɛ nyamɩnlɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ nɩ ndwɩ. Bayɩbʋlʋ yɩ ikile kɛɛ “iluwa Nyamɩnlɩ awɔvʋlɔ nɩ mmɔ ti, ɩwɔ kɛɛ baalɛ bela ɩkɩda yi ti zʋ, ama iahile kɛɛ ɩkã yɩ nwʋ azɩ ɩma yi hũ.” (1 Kɔl. 11:3, 10) Nɔhʋanlɛ, awɔvʋlɔ nɩ mmɔ bɛ anyɩ ideli nwʋmɔ kɛɛ bɔkɔnwʋ Kilisinyiamaa mmaalɛ nɩɩ Nyamɩnlɩ yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ mɔɔ bɔwɔ azɩlɛ yɩ zʋ munwatĩĩ nɩ kɛɛ bɛkãã bɔ nwʋ azɩ bokowula tiyokɩlasi nhyɩhyɛlɩyɛ nɩɩ tiyɛlɛ tʋ. Sutiye mɔɔ ɩdɩ ɛzɛ nɩ, ɩdɩ ɛhakɛlɛ odwokɔ mɔɔ ɩfata ɩma Nyamɩnlɩ yɩ sʋlɔ mmalɛ nɩ.
it-2 211
Mmɛla
Mmɛla Mɔɔ Bɛva Bɛma Awɔvʋlɔ. Awɔvʋlɔ po mɔɔ bɛba sʋlɔ bɛtɛla enii nɩ, bowula Nyamɩnlɩ yɩ mmɛla nɩɩ yɩ ahyɛdɩ yɩ tʋ. (Hib 1:7, 14; Ndw 104:4) Gyehova ɩhyɛlɩ yɩ tamvʋlɔ Abɔnsamɩ na izili yɩ ɔhʋanɩ po. (Dwb 1:12; 2:6) Mayɩkɩyɛlɩ bɔvʋlɔ ebani nɩ, ihileli kɛɛ ibu Gyehova na ide yi dibilɛ kɛɛ Ndɛnɩwuwalɛvʋlɔ Kezile nɩ itiã numɔ mmɩlɩ mɔ ɩhanlɩ wɔ ɩ nɩɩ Abɔnsamɩ bɛ pɩlazunɛ nu kɛɛ, Gyehova “ɩkɛma ɔkɔnwʋ nɔhʋanlɛ nɩ anzɛnyɩɩ ɩhã wʋ anyunu” nɩ. (Dwuudu 9; fá tindiã Zak 3:2 nwʋ.) Gyehova ɩva awɔvʋlɔ nɩ munwala iwula Gyisɛsɩ mɔɔ bɛhyɛ yɩ animinyiamɩ nɩ yɩ tumililɛ tʋ. (Hib 1:6; 1Pit 3:22; Mt 13:41; 25:31; Fɩl 2:9-11) Meti mɔɔ iluwa Gyisɛsɩ yɩ ahyɛdɩ zʋ nɩ, bɔzʋ̃manlɩ bɔvʋlɔ bɔhɔlɩ Dwɔɔnʋ yɩ ɛkɛnɩ nɩ a. (Yik 1:1) Naasʋ̃, wɔ 1 Kɔlɛntɩmaa 6:3 nɩ, sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩhanlɩ Kɩlayɩsɩ yɩ sunzuma ɔfʋã nu mmeliyema nɩ bɔ nwʋ odwokɔ kɛɛ bɛbawuwa Nyamɩnlɩ awɔvʋlɔ bɛ ndɛnɩ, eyi ɩdɩ nɔhʋanlɛ iluwakɛɛ sa bɛkɩnla nwʋmɔ wɔ ɔhʋanɩ be zʋ ma bɛfa ndɛnɩwuwalɛ bɛba azunzuma tanɩ nɩ mmɔ bɔ zʋ.