Watchtower INTANƐTƖ ZƲ AWUUKUZIYELƐDƖKA
Watchtower
INTANƐTƖ ZƲ AWUUKUZIYELƐDƖKA
Aɣɩnda
  • BAYƖBƲLƲ
  • AWUUKU NƖƖ NNINYENI MVƲLƆ
  • DƖYƐZUMANLƐ
  • mwbr19 April owu. azʋ. 1-7
  • Ɛbɩlawɔlɛ Nɩɩ Dasɩlɛlilɛ Dɩyɛzumanlɛ Kɛlɛta Nwʋ Awuuku Nu Ɛbɩbɛlɛ

Vidiyo bela íni ɔfʋã ɛkɩhyɩ.

Yɛpakyɛbɛ wʋ, dɩyɛ be ɩákɔ bʋwɔ wɔ vidiyo mɔɔ ɔtwɩ̃ɩ̃ yɩ nu.

  • Ɛbɩlawɔlɛ Nɩɩ Dasɩlɛlilɛ Dɩyɛzumanlɛ Kɛlɛta Nwʋ Awuuku Nu Ɛbɩbɛlɛ
  • Ɛbɩlawɔlɛ Nɩɩ Dasɩlɛlilɛ Dɩyɛzumanlɛ Kɛlɛta Nwʋ Awuuku Nu Ɛbɩbɛlɛ—2019
  • Odwokɔtile ngyɩkɩ̃ɩ̃ngyɩkɩ̃ɩ̃
  • APRIL 1-7
  • APRIL 8-14
  • APRIL 22-28
  • APRIL 29–MAY 5
Ɛbɩlawɔlɛ Nɩɩ Dasɩlɛlilɛ Dɩyɛzumanlɛ Kɛlɛta Nwʋ Awuuku Nu Ɛbɩbɛlɛ—2019
mwbr19 April owu. azʋ. 1-7

Ɛbɩlawɔlɛ Nɩɩ Dasɩlɛlilɛ Dɩyɛzumanlɛ Kɛlɛta Nwʋ Awuuku Nu Ɛbɩbɛlɛ

APRIL 1-7

BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | 1 KƆLƐNTƖMAA 7-9

“Sigyialilɛ—Ɩdɩ Akyɛdɩ”

w11 1/15 17-18 ¶3

Fá Wʋ Sigyialilɛ Nɩ Di Egyima Bʋwɔ

3 Abiye mɔɔ ilékyialɩ nɩ, mbɔmɩ sʋ̃maa nɩ ɩwɔ alagyɩ, yɛ ɩwɔ yɩzayɩ yɩ fanwʋdi ɩtɛla abiye mɔɔ igyia. (1 Kɔl. 7:32-35) Eyi ɩdɩ ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ sʋnʋnkʋ̃ mɔɔ inyia mɔɔ ɩkɔhʋla ɩkɛva ɩkɛdɛlɛ yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima yi nu, ɩkɛdɛlɛ ɔlɔlɛ mɔɔ ɩwɔ ɩma mmenii mvʋlɔ nɩ nu, na ɩkɛva ikeɣike Gyehova baaba. Kilisinyiamaa be bɛ anyɩ ɩɣa ileli mfasʋ mɔɔ ɩwɔ sigyialilɛ nu nɩ nwʋ na bezi pɔkɔ kɛɛ ‘bekele odwokɔ eyi bekediã nu,’ ɩáyɛ bʋwɔ kʋlaa nɩ kɔbʋmɩ mmɩlɩ be. Abiyemmɔ sʋ̃ nɩ kɛ bɛ adwɩnɩ yɛ lɛ kɛɛ bekeli sigyia, naasʋ̃ mmɩlɩ mɔ bɔ bʋwabɩlɛ ɩzɩnzanlɩ nɩ, bɛvalɩ mpayɩwɔlɛ bozunzunli bɔ bʋwabɩlɛ nɩ nwʋ na bɔnwʋnlɩ kɛɛ iluwa Gyehova yɩ mmʋwalɩyɛ zʋ nɩ sa bɔkʋla besi yi pi wɔ bɛ ahʋnlɩnɩ nu. Meti, beleli bɔ bʋwabɩlɛ mɔɔ ɩzɩnza nɩ bedianlɩ numɔ na belili sigyia.—1 Kɔl. 7:37, 38.

w08 7/15 27 ¶1

Kɛlɛta Nɩ Mɔɔ Bɛhɛlɛlɩ Bɛmanlɩ Kɔlɛntɩmaa Yi Nu Ndwokɔ Aditili

7:33, 34—Mɩnla yɛ lɛ “oyuwadɩ nninyeni” mɔɔ benyia anzɛnyɩɩ baalɛ mɔɔ igyia nɩ ɩdwɩnɩ ɔnwʋmɔ nɩ a? Nɩ Pɔɔlʋ ɩkãã ɛbɩlawɔlɛ nu nninyeni mɔɔ ihyinyia mɔɔ ɩsɛ kɛɛ ɔnwʋmɔ ihyinyia Kilisinyiamaa agyiahʋnlɩmaa nɩ nwʋ odwokɔ. Mɛyɩ yɛ lɛ alɩyɛ, ntalɩ, yɛɛ dabɩlɛ, naasʋ̃ oyuwadɩ yi nu nninyeni tanɩ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ Kilisinyiamaa bɔtwɩ̃ bɔ nwʋ wɔ nwʋmɔ nɩ ɩáhɩnla ɔnwʋmɔ.—1 Dwɔɔnʋ 2:15-17.

w96 10/15 12-13 ¶14

Sigyialilɛ—Ɔnwʋmɔ Ɔhʋanɩ Mɔɔ Ɩáma Dɩyɛ Bela Itudualɩ Wʋ Agyia Nu

14 Kilisinyianii sigyianii mɔɔ ɩfa yɩ sigyialilɛ ɩpɛ yɩzayɩ yɩ angʋmidi bʋtayɩ nɩ, nɩ ɩlɛ́yɛ “dɩyɛ baaba” ɩkɛdɛla Kilisinyiamaa agyiahʋnlɩmaa. Na nɩ yɩ sigyialilɛ nɩ, kɛ “Bulombunli Manlɩ nɩ ti” a, na mfomi yɩzayɩ yɩ sianti be ti a. (Matiyu 19:12) Ɩsɛ kɛɛ benyia anzɛnyɩɩ baalɛ mɔɔ ilékyialɩ nɩ “ɩdwɩnɩ ye Niibenyia yi egyima nɩ nwʋ,” na “ɩbɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɩkɔzɔ ye Niibenyia yɩ anyɩ” na ‘ɩfa yɩ nwʋ munwatĩĩ ɩyɛ ye Niibenyia yi egyima nɩ baaba.’ Eyi ikile kɛɛ ɩkɛva yɩ adwɩnɩ munwala ikeziye Gyehova nɩɩ Kɩlayɩsɩ Gyisɛsɩ bɔ ɔzʋ̃mɩnlɛ zʋ. Sɛ bɛyɛ ɔzɔ a, mɛyɩ yɛ ikehile kɛɛ Kilisinyiamaa asigyiamaa bɛyɛɛ “dɩyɛ baaba” bɛtɛla Kilisinyiamaa agyiahʋnlɩmaa.

Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu

lvs 251

Awielɩyɛ Ndwokɔ

Ɩyɛ a, Kilisinyiamaa be besi pɔkɔ kɛɛ bɛ nɩɩ bo hũ mmɔ anzɛnyɩɩ bɛ yɩ mmɔ bɛkɛdɩdɩ bɛ agyiahʋnlɩ nu wɔ mmɩlɩ po mɔ ɛbɩlazɩkɛlɛ bela ɩlɔ́kɔlɩ ɔzʋlɔ. (1 Kɔlɛntɩmaa 7:11) Ebiye a, Kilisinyianii be ikozunzu nwʋmɔ kɛɛ ɩkɛdɩdɩ yɩ agyiahʋnlɩ nu wɔ bʋwabɩlɛ eyimmɔ be nu.

• Mmɩlɩ mɔ abiye ɩhyɛ da kɛɛ ilékila yɩ abusunwa: Sɛ ohunɛ be ɩhyɛ da kɛɛ ɩlɛ́ma yɩ abusunwa yɩ nɩ bɛ sa ɩkɛhã nninyeni mɔɔ behyinyia wɔ ɛbɩlawɔlɛ nu kɔbʋmɩ kɛɛ ozukua anzɛnyɩɩ alɩyɛ po mɔɔ bekeli nɩ ɩkɔwɔ bɛ.—1 Timoti 5:8.

• Mmɩlɩ mɔ abiye ɩyɛ yɩ yɩ anzɛnyɩɩ yi hũ ayɛkwa: Ayɛkwa mɔɔ numɔ ɩyɛ ɛzɩzɩbɛ mɔɔ ɩma ohunɛ yɩ anzɛnyɩɩ ɛyɩlɛ yɩ ɩtɩ nɣanlɩ kɛɛ yɩ nnwʋanlɩ ɩla asianɩ nu.—Galatiyiamaa 5:19-21.

• Mmɩlɩ mɔ abiye nɩɩ Gyehova bɛ avinli abusunwawɔlɛ nɩ ɩla asianɩ nu: Sɛ abiye ɩáma yɩ yɩ anzɛnyɩɩ yi hũ inyia ɔhʋanɩ bela ɩsʋ̃mɩ Gyehova a.—Egyima 5:29.

w00 7/15 31 ¶2

Ɔkɔhʋla Ɛkɛma Wʋ Nwʋ Ɩkɛdɩ Wɔ Oyuwadɩ Mɔɔ Ɛbɩlazɩkɛlɛ Ɩyɛ Numɔ Manlɩ Nɩ Nu

Íni kɛɛ mmɩlantɩyɛ nɩɩ nɣɛdɛkɛ bɛma bɔ nwʋ ɩpɩlɩ bɛ ma bɔkɔ bekyia wɔ mmɩlɩ mɔ nna nwʋ akɔnɔ ɩwɔ yɩ tʋ kɛɛ idide bɛ nɩ. Asɛdɩ wɔ agyiahʋnlɩ nu, na sɛ abiye ɩkɔhʋla ikeli ɔnwʋmɔ egyima a, ihyinyia kɛɛ ɩyɛ abiye mɔɔ yɩ nwʋ ɩwʋkwa. (Gyɛnɛsɩsɩ 2:24) Ɩdɩ baaba kɛɛ abiye ɩkɛlɩkɛ kɔbʋmɩ mmɩlɩ mɔ “ɩ́dɩ kuakula dɔkʋ̃” nɩ, ikile kɛɛ ɩsɛ kɛɛ ɩtɛla mmɩlɩ mɔ yɩ nna nwʋ akɔnɔ nu ɩyɛ ɛzɩzɩbɛ na ɩkɔhʋla ɩkɛhã kezimɔ isunzu dɩyɛ nwʋ nɩ. (1 Kɔlɛntɩmaa 7:36, NWT) Kilá kezimɔ nɣɛlɛbɛ íni numɔ na ɩdɩ tanɩ kɛɛ abiye mɔɔ ɩpɛ kɛɛ ikyia nɩ ɩkɛva yɩ nwʋ ikowula ɛbɩlazɩkɛlɛ nu iluwakɛɛ ilényianlɩ abiye mɔɔ ɩfata mɔɔ ɩkɔhʋla ikegyia yɩ nɩ ti!

APRIL 8-14

BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | 1 KƆLƐNTƖMAA 10-13

“Gyehova Ɩdɩ Nɔhʋanlɛvʋlɔ”

w17.02 29-30

Ndwokɔɣizialɛ Mɔɔ Ɩzʋ̃ Ɛɣɩngalɛmaa Bɛ Ɛkɛnɩ

Sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩhɛlɛlɩ kɛɛ Gyehova “ɩlɛ́ma ɔhʋanɩ ma odwohilalɛ mɔɔ mʋnlʋmmɔ bɔlɔ́kʋla yi munwa kyina nɩ ɩkɔdʋ mʋnlʋmmɔ kyɩ̃.” (1 Kɔl. 10:13) Asʋ̃ eyi ikile kɛɛ Gyehova idi bɔmʋnlɩ isunzu odwohilalɛ mɔɔ yɛkɔhʋla yekegyina yi munwa nɩ nwʋ, na akʋ̃ ɩama ɔhʋanɩ ma odwohilalɛ pɔkyɩɩ be ɩadʋ yɛ anzɛnyɩɩ?

▪ Sunzú mɔɔ adwɩnɩ eyi ikehile nɩ nwʋ kila. Aliyema benyia be mɔɔ yɩ ɣa ihunli yɩ nwʋ nɩ iɣizialɩ kɛɛ: ‘Asʋ̃ Gyehova ilili bɔmʋnlɩ ɩnwʋnlɩ kɛɛ, sɛ yɛ ɣa yɩ nɩ ikũ yɩ nwʋ a, mɩ nɩɩ mɩ yɩ yɛkɔhʋla yekegyina yi munwa anzɛnyɩɩ? Asʋ̃ eyi izili iluwakɛɛ nɩ Nyamɩnlɩ izunzu nwʋmɔ ɩnwʋ kɛɛ yɛkɔhʋla yekegyina yi munwa nɩ ti a?’ Ntɩyasɩ baaba be ɩwɔ ɛkɛnɩ mɔɔ yɛkɔhʋla yekegyina ɔzʋlɔ yɛkɛhã kɛɛ Gyehova ɩfa yɩ nwʋ ideli nninyeni mɔɔ isizi wɔ yɛ ɛbɩlawɔlɛ nu nɩ wɔ ɔzɔ ɔhʋanɩ pɔkyɩɩ nɩ zʋ a?

Pɔɔlʋ yi odwokɔ mɔɔ bɛhɛlɛ wɔ 1 Kɔlɛntɩmaa 10:13 mɔɔ yezia yezunzu ɔnwʋmɔ dɔkʋ̃ nɩ ɩma yɛnwʋ kɛɛ: Bayɩbʋlʋ yɩ dɩka bela íni ɛkɛnɩ mɔɔ ikile kɛɛ Gyehova idi bɔmʋnlɩ ikila mɔɔ yɛkɔhʋla yekegyina yi munwa, na iagyina mɛyɩ zʋ iahile odwohilalɛ pɔkyɩɩ mɔɔ ɩkɔdʋ yɛ. Má yehila sianti anla be ti mɔɔ yɛkɔhʋla yɛkɛhã ɔzɔ.

Mɔɔ ili bɔmʋnlɩ, Gyehova ɩma desanii bela ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ ɩma ɩyɛ mɔɔ ɩpɛ. Ɩpɛ kɛɛ yɛyɛ mɔɔ yɛpɛ bela wɔ yɛ ɛbɩlawɔlɛ nu. (Dit. 30:19, 20; Dwh. 24:15) Sɛ yesi pɔkɔ baaba a, sa yɛkʋla yekila ɔhʋanɩ kɛɛ Gyehova ɩkɔwʋwa yɛ. (Ɛɣɛ. 16:9) Naasʋ̃, sɛ yɛási pɔkɔ baaba a, sa yetua ɔzʋlɔ mma. (Gal. 6:7) Sɛ Gyehova yɛ ikile odwohilalɛ mɔɔ ɩkɔdʋ yɛ a, asʋ̃ eyi ilékile kɛɛ yɩzayɩ ibuu ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ ɩva ɩma yɛ kɛɛ sa yɛkʋla yɛyɛ mɔɔ yɛpɛ nɩ zʋ anzɛnyɩɩ?

Mɔɔ ɩtɔ ɔzʋlɔ anwɩ̃, Gyehova ɩáwɔ yɛ nwʋ banɩ wɔ ‘asianɩ mɔɔ ɩtʋ yɛ wɔ mmɩlɩ mɔ yɛáhila ɔhʋanɩ’ nɩ nu. (Odw. 9:11) Asianɩ nɣezile, mɔɔ ebiye a mɔɔ ɩzʋ̃ numɔ ɩkɛɣa nɩ ɩyɛ ɛyɛlɛ nɩ, ɩkɔhʋla ikezi iluwakɛɛ yɛwɔ dɩka mɔɔ ɩáyɛ baaba wɔ mmɩlɩ mɔ ɩ́dɩ baaba nu. Gyisɛsɩ ɩhanlɩ asianɩ be mɔɔ ɩdʋlɩ mmenii 18 mɔɔ bowuwuli mmɩlɩ mɔ bɔlɔnsanɩ be iwuli igualɩ bɔ zʋ nɩ nwʋ odwokɔ, na ihileli kɛɛ bo owulo nɩ kɛ Nyamɩnlɩ yɩ pɛ a. (Luuku 13:1-5) Asʋ̃ wʋánwʋ yɩ kɛɛ ntɩyasɩ bela íni numɔ kɛɛ yekozunzu kɛɛ Nyamɩnlɩ idi bɔmʋnlɩ ɩnwʋ enii mɔɔ íni kɛɛ iwu nɩɩ enii mɔɔ ɩsɛ kɛɛ iwu wɔ asianɩ mɔɔ bɛáhila ɔhʋanɩ mɔɔ isi nɩ nu a?

Mɔɔ ɩtɔ ɔzʋlɔ asã, nɔhʋanlɛlilɛ nwʋ odwokɔ mɔɔ idwodwuli nɩ ɩfalɩ ye nu bela nwʋ. Kakɛ kɛɛ Abɔnsamɩ idwodwuli idiyialɩ Gyehova yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ munwala bɔ nɔhʋanlɛlilɛ yɩ nɩ wɔ mmɩlɩ mɔ ɩhanlɩ kɛɛ sɛ yeyiyia odwohilalɛ a, yelédi nɔhʋanlɛ yɛkɛma Gyehova nɩ. (Dwb. 1:9-11; 2:4; Yik. 12:10) Sɛ Gyehova isi odwohilalɛ be ɔhʋanɩ iluwakɛɛ ɩnwʋ yɩ kɛɛ yɛlɔ́kʋla yekegyina yi munwa nɩ ti a, asʋ̃ mɛyɩ ɩlɛ́ma Abɔnsamɩ yi odwokɔ mɔɔ ɩhã kɛɛ, mɔɔ yekenyia nɩ ti yɛ yɛsʋ̃mɩ Nyamɩnlɩ nɩ ɩkɛyɛ nɔhʋanlɛ a?

Mɔɔ ɩtɔ ɔzʋlɔ anla, iáhyinyia kɛɛ Gyehova ikeli bɔmʋnlɩ ɩkɔnwʋ dɩyɛ bela mɔɔ ɩkɔdʋ yɛ nɩ. Sɛ Nyamɩnlɩ idi bɔmʋnlɩ ikile odwohilalɛ pɔkyɩɩ mɔɔ ɩkɔdʋ yɛ ansaana iazi a, eyi ikehile kɛɛ ɩsɛ kɛɛ ɩnwʋ dɩyɛ bela mɔɔ ɩfalɩ yɛ eɣile be nwʋ. Naasʋ̃, Bayɩbʋlʋ iáhilehile ɔzɔ. Ɩwɔ numɔ, Nyamɩnlɩ ɩkɔhʋla ɩkɔnwʋ mɔɔ ikezi wɔ eɣile be. (Ayɩ. 46:10) Naasʋ̃ Bayɩbʋlʋ ikile kɛɛ, kɛ mmɩlɩ munwatĩĩ yɛ ɩfa yi tumi mɔɔ ɩma ɩnwʋ mɔɔ ikezi wɔ eɣile be nɩ idi egyima a. (Gyn. 18:20, 21; 22:12) Eyi ikile kɛɛ ɩfa yi tumi mɔɔ ɩfa ɩnwʋ mɔɔ ikezi wɔ eɣile be nɩ idi egyima bʋwɔ na iáwuli ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ ɩva ɩma yɛ mɔɔ ɩma yɛyɛ mɔɔ yɛpɛ nɩ zʋ. Asʋ̃ kɛ ɔzɔ yɛ yekehila yɩ ɔhʋanɩ wɔ Nyamɩnlɩ mɔɔ ikile owulɛ ɩma yɛ fanwʋdi na ɩfa yi tumi idi egyima bʋwɔ eɣile bela nɩ yɩ ɛkɛnɩ a?—Dit. 32:4; 2 Kɔl. 3:17.

Mɛyɩ nɩ kɛ ɩsɛ kɛɛ yɛtɩ Pɔɔlʋ yi odwokɔ eyi tʋ yese a?: “Nyamɩnlɩ . . . ɩlɛ́ma ɔhʋanɩ ma odwohilalɛ mɔɔ mʋnlʋmmɔ bɔlɔ́kʋla yi munwa kyina nɩ ɩkɔdʋ mʋnlʋmmɔ kyɩ̃.” Wɔ eyi nu nɩ, nɩ Pɔɔlʋ ɩkãã mɔɔ Gyehova ɩyɛ wɔ mmɩlɩ mɔ odwohilalɛ ɩdʋ yɛ nɩ nwʋ odwokɔ, na kɛ mmɩlɩ mɔ ilésili nɩ a. Sʋ̃mavʋlɔ yɩ odwokɔ nɩ ɩma yenyia anwʋlazʋ kɛɛ ɩávalɩ ɔnwʋmɔ odwohilalɛ bela mɔɔ ɩkɔdʋ yɛ wɔ yɛ ɛbɩlawɔlɛ nu nɩ, sɛ yɛfa yɛ nwʋ yetiã Gyehova zʋ a, sa ɩbʋwa yɛ. (Ndw. 55:22) Pɔɔlʋ yɩ ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ ndwokɔ yɩ nɩ, igyĩ nɔhʋanlɛ ndwokɔ anwɩ̃ zʋ.

Mɔɔ ili bɔmʋnlɩ, odwohilalɛ mɔɔ ɩtʋ yɛ nɩ “ɩdɩ kɛɛ mɔɔ ɩtʋ abiyela nɩ.” Yɛ odwohilalɛ nɩ, ɩdɩ kɛɛ mɔɔ adasamaa munwala beyiyia nɩ be. Odwohilalɛ mɔɔ ɩdɩ ɔzɔ nɩ, sɛ yɛfa yɛ nwʋ yetiã Nyamɩnlɩ zʋ a, ɩáwʋlʋ yɛ anwʋzɩzɩbɛ zʋ. (1 Pit. 5:8, 9) Wɔ odwokɔ mɔɔ ɩwɔ 1 Kɔlɛntɩmaa 10:13 nu nɩ, nɩ Pɔɔlʋ ɩkãã odwohilalɛ mɔɔ ɩdʋlɩ Yizilayamaa nɩ mmɔ wɔ ɛsɛlɛ nɩ zʋ nɩ nwʋ odwokɔ. (1 Kɔl. 10:6-11) Ɔzɔ odwohilalɛ yɩ nu bela íni ɛkɛnɩ mɔɔ enii iléyiyialɩ ebiye kyɩ̃ anzɛnyɩɩ ɩbʋlʋ nɔhʋanlɛmaa mɔɔ nɩ bɔwɔ Yizilaya nɩ bɛ anwʋzɩzɩbɛ zʋ kɛɛ bekegyina yi munwa. Pɔɔlʋ ɩhanlɩ yɩ mbɔmɩ sʋ̃maa kɛɛ “bo nu be” bɛátiye. Aɣɛlɛbɔ odwokɔ yɛ lɛ kɛɛ, Yizilayamaa be belili bɛ akɔnɔ tanɩ tanɩ nɩ mmɔ mɛda iluwakɛɛ bɛáfa bɔ nwʋ betiã Nyamɩnlɩ zʋ nɩ ti.

Mɔɔ ɩtɔ ɔzʋlɔ anwɩ̃, “Nyamɩnlɩ ɩdɩ nɔhʋanlɛvʋlɔ.” Kezimɔ Nyamɩnlɩ nɩɩ yɩ mmenii belili nɩ ikile kɛɛ ɩda yɩ nɔhʋanlɛ ɔlɔlɛ ali ikile “bɛzabɛ mɔɔ bɔdɔ yɩ na bedidi yɩ mmɛla zʋ nɩ.” (Dit. 7:9) Ɔzɔ odwokɔ nɩ ikile kɛɛ Nyamɩnlɩ idi yɩ anʋhʋba zʋ eɣile bela. (Dwh. 23:14) Yɩ nɔhʋanlɛlilɛ nwʋ odwokɔ mɔɔ bɛhɛlɛ bediã ɛkɛnɩ nɩ ɩda ali kɛɛ, bɛzabɛ mɔɔ bɔdɔ na betiye yɩ nɩ, sa bɔkʋla benyia anwʋlazʋ kɛɛ ikeli yɩ anʋhʋba anwɩ̃ eyimmɔ mɔɔ ɩfalɩ odwohilalɛ mɔɔ ebiye a bekeyiyia nɩ nwʋ zʋ: (1) Ɩlɛ́ma ɔhʋanɩ ma odwohilalɛ be nu ɩkɛyɛ sɩ nkʋ̃ʋ̃ mɔɔ bɛáhʋla yi munwa kyina, na (2) ‘ikehile ɔhʋanɩ mʋnlʋmmɔ ma bɔzʋ̃ numɔ bɛayɩ bɔ nwʋ.’

Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Gyehova ikile ɔhʋanɩ wɔ mmenii mɔɔ bɛfa bɔ nwʋ betiã yɩ zʋ wɔ odwohilalɛ nu ma bɔzʋ̃ numɔ bɛyɩ a? Nɔhʋanlɛ nu nɩ, sɛ ɩdɩ yɩ pɛ a, ankɩ ɩáyɛ sɩ ɩma yɩ kɛɛ ɩkɛyɩ odwohilalɛ wɔ ɛkɛnɩ. Naasʋ̃ sɛ yekila Pɔɔlʋ yi odwokɔ yɩ dɔkʋ̃ a, ise: “[Gyehova] ɩkɛma anwʋzɩzɩbɛ mʋnlʋmmɔ, ma bɛkɛva bekegyina yi munwa.” Meti, wɔ bʋwabɩlɛ sʋ̃maa nu nɩ, ɩma ‘ɔhʋanɩ ma yɛzʋ̃ numɔ yɛyɩ’ iluwa mɔɔ yehyinyia na ama yɛagyina odwohilalɛ nɩ yi munwa pindinyii mɔɔ ɩma yɛ sa ɩkã yɩ nɩ zʋ. Sunzu ɔhʋanɩ be mɔɔ Gyehova ɩkɔhʋla ikoluwa ɔzʋlɔ ɩkɛma ɔhʋanɩ yɛ ma yɛkɔzʋ̃ numɔ yɛkɛyɩ nɩ nwʋ:

▪ “Ɩkyɩkyɩ yɛ ɛɣɛɛlɛ wɔ yɛ amanɩyɛnwʋnlɛ munwatĩĩ nu.” (2 Kɔl. 1:3, 4) Gyehova ɩkɔhʋla ɩkɔwʋwa yɛ ma yekozunzu nninyeni nwʋ bʋwɔ, na ɩkɔhʋla ɩkɛhyɛ yɛ ɛzɩzɩbɛ na ɩayɩkyɩ yɛ ɛɣɛɛlɛ iluwa yɩ Odwokɔ yɩ, yɩ sunzuma nwanzanwanza yɩ, nɩɩ sunzuma ɔfʋã nu alɩyɛ mɔɔ sʋ̃mɩvʋlɔ nɔhʋanlɛvʋlɔ nɩ ɩfa ɩma yɛ nɩ zʋ.—Mt. 24:45; Dwɔɔnʋ 14:16, Wul. 15:4.

▪ Ɩkɔhʋla ikoluwa sunzuma nwanzanwanza nɩ zʋ ikehile yɛ ɔhʋanɩ. (Dwɔɔnʋ 14:26) Sɛ yeyiyia odwohilalɛ be a, sunzuma nɩ ɩkɔhʋla ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɛhakɛ Bayɩbʋlʋ nu ndwokɔ nɩɩ egyinalɛzʋ-ndwokɔ na yɛava yɛazizi abɔkɔ baaba.

▪ Sa ɩkʋla iduwa yɩ awɔvʋlɔ yɩ zʋ ɩbʋwa yɛ.—Hib. 1:14.

▪ Sa ɩkʋla iduwa ɔhɔnwʋmmɔ dedimaa bo ndwokɔ nɩɩ bɛ nyɛlɩyɛ mɔɔ ɩkʋla ‘ɩbʋwa yɛ kezile baaba’ nɩ zʋ ɩbʋwa yɛ.—Kol. 4:11.

Meti sikalɛyɩ, kɛ yɛkɛdɩ Pɔɔlʋ yi odwokɔ mɔɔ ɩwɔ 1 Kɔlɛntɩmaa 10:13 nɩ ɩtʋ yekeze a? Odwohilalɛ azʋlɔtʋ mɔɔ ɩtʋ yɛ nɩ, kɛ Gyehova yɛ ikilahila numɔ mɔɔ ɩyɩ ɩma yɛ a. Naasʋ̃ sɛ odwohilalɛ ɩtʋ yɛ wɔ yɛ ɛbɩlawɔlɛ nu a, sa yɛkʋla yenyia anwʋlazʋ wɔ eyi nu: Sɛ yɛfa yɛ ɛɣɛɛlɛ munwatĩĩ yewula Gyehova yi nu a, ɩlɛ́ma ɔhʋanɩ ma yɛ odwohilalɛ nɩ nu ɩkɛyɛ sɩ nkʋ̃ʋ̃ po mɔɔ yɛlɔ́kʋla yi munwa kyina; sa ɩkɔlɩ ɔzʋlɔ ikile ɔhʋanɩ yɛ ma yɛzʋ̃ numɔ yɛyɩ yɛ nwʋ. Kila kezimɔ eyi ɩkyɩkyɩ yɛ ɛɣɛɛlɛ!

Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu

w04 4/1 29

Ndwokɔɣizialɛ Mɔɔ Ɩzʋ̃ Ɛɣɩngalɛmaa Bɛ Ɛkɛnɩ

Mɩnla ti mɔɔ 1 Kɔlɛntɩmaa 10:8 ɩkã kɛɛ Yizilayamaa 23,000 yɛ bowuwuli wɔ demunwa eɣile ɔkʋ̃ iluwa adwomanlɩ mɔɔ bɔwɔlɩ nɩ ti, mmɩlɩ mɔ Nɔmɛsɩ 25:9 sʋ̃ ɩkã kɛɛ bɛdɩ 24,000 nɩ a?

Sianti azʋlɔtʋ be yɛ ɩkɔhʋla ɩkɛma sʋnʋnkʋ̃ ɩkɛɣa mmenii dʋdʋ mɔɔ bɛhã bɔ nwʋ odwokɔ wɔ ɛhɛlɛlɛ ndwokɔ anwɩ̃ eyimmɔ nu a. Mɔɔ ɩáyɛ ɛzɩzɩbɛ wɔ numɔ kʋlaa yɛ lɛ kɛɛ, ebiye a nɔma yɩzayɩ ɩkɛyɛ ɔzʋmɩ 23,000 ɩkɔɔ 24,000, meti ɩma bɔkʋla bɔbɔ anwɩ̃ munwatĩĩ numɔ bela.

Sunzu dɩyɛ fʋlɔ sʋ̃ nwʋ kila. Sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩhwɩnlɩ adwɩnɩ iziyeli Yizilayamaa mɔɔ nɩ bɔwɔ Hyɩtɩmɩ nɩ zʋ ɩva ɩyɛlɩ kɔkɔwɔlɛ nwʋ ndianwʋ ɩmanlɩ Kilisinyiamaa mɔɔ nɩ bɔwɔ ɔwɔkɩ Kɔlɛntɩ, mɔɔ nɩ ɩdɩ twonwa mɔɔ ɛbɩla tanɩ iwuli ɔzʋlɔ wɔ ɛkɛnɩ nɩ. Ɩhɛlɛlɩ kɛɛ: “Íni kɛɛ yɛbɔ adwomanlɩ ɛbɩla, kɛmɔ ye nlabenyiammɔ bo nu be bɔwɔlɩ, na Nyamɩnlɩ ihunli bo nu abʋmɩ anwunluma anwɩ̃ nɩɩ asã demunwa eɣile ɔkʋ̃ nɩ.” Mmɩlɩ mɔ ikilee bɛzabɛ mɔɔ Gyehova ihunhunli bɛ iluwa adwomanlɩ mɔɔ bɔwɔlɩ nɩ ti nɩ, Pɔɔlʋ ɩhanlɩ bɔ dʋdʋ kɛɛ bɛdɩ 23,000.—1 Kɔlɛntɩmaa 10:8.

Naasʋ̃, Nɔmɛsɩ yi ti 25 sʋ̃ ɩkã ikile yɛ kɛɛ “Yizilaya ɩvalɩ yɩ nwʋ ɩhɔ ɩvʋãmɩnlɩ Baal-Peor, na Gyehova inyianlɩ Yizilaya nwʋ ɛya ɛzɩzɩbɛ ɛzɩzɩbɛ.” Akʋ̃ Gyehova ɩhyɛlɩ Mosisi kɛɛ bohunhu “manlɩ yɩ nu aditili munwatĩĩ.” Mosisi sʋ̃ ɩhyɛlɩ ndɛnɩwuwalɛmaa nɩ kɛɛ beli ɔzɔ ahyɛdɩ nɩ zʋ. Awielɩyɛ kʋlaa nɩ, mmɩlɩ mɔ Fɩnɩhasɩ ɩyɛlɩ ndɛndɛ ɩhɔ ihunli Yizilayanii mɔɔ ɩhɔ ɩvalɩ Midinyianii baalɛ be ɩɣalɩ Yizilayamaa bo nu nɩ, ‘amanɩyɛnwʋnlɛ nɩ ɩtʋ idualɩ.’ Odwokɔ yɩ nɩ ɩfa ɩba awielɩyɛ kɛɛ: “Bɛzabɛ mɔɔ amanɩyɛnwʋnlɛ nɩ ti bowuwuli nɩ bɔdʋdʋ ɩdɩ abʋmɩ anwunluma anwɩ̃ nɩɩ anla.”—Nɔmɛsɩ 25:1-9.

Eyi ikile kɛɛ, nɔma mɔɔ bɛhanlɩ ɔnwʋmɔ odwokɔ wɔ Nɔmɛsɩ nɩ ɩdɩ “manlɩ yɩ nu aditili” mɔɔ ndɛnɩwuwalɛmaa nɩ bohunhunli bɛ nɩ nɩɩ bɛzabɛ mɔɔ Gyehova yɩzayɩ ihunhunli bɛ nɩ munwala. Ɩkɔhʋla ɩkɛɣa kɛɛ manlɩ yɩ nu aditili abʋmɩ yɛ ndɛnɩwuwalɛmaa nɩ bohunhunli bɛ a, na eyi yɛ ɩma bɔ dʋdʋ nɩ ɩba itwu 24,000 nɩ a. Sɛ manlɩ yɩ nu aditili nɩ anzɛnyɩɩ mbanimbani nɩ bɔwɔlɩ adwomanlɩ o, belili bɛ awuwa nɩ be o, anzɛnyɩɩ bɛmanlɩ bɛzabɛ mɔɔ bɛyɛlɩ ɔzɔ nɩ ɔhʋanɩ o, nɩ bedi ɔfɔ wɔ “bɔ nwʋ mɔɔ bɛvalɩ bɔvʋãmɩnlɩ Baal-Peor” nɩ nwʋ.

Wɔ odwokɔ pɔkɔ “ɩvʋãmɩ” nu nɩ, Bayɩbʋlʋ yɩ tʋhilelɛ ɔkʋ̃ ihilehileli numɔ kɛɛ sa ɩkʋla ikile kɛɛ “abiye ɩlɛ yɩ nwʋ ɩbɔ abiye.” Nɩ Yizilayamaa nɩ bɛdɩ mmenii mɔɔ beyila bɔ nwʋ zʋ bɛma Gyehova, naasʋ̃ mmɩlɩ mɔ ‘bɛvalɩ bɔ nwʋ bɔhɔ bɔvʋãmɩnlɩ Baal-Peor’ nɩ, bɔ nwʋ zʋ eyilalɛ abusunwawɔlɛ mɔɔ nɩ ɩla bɛ nɩɩ Nyamɩnlɩ yɩ avinli nɩ ɩzɩkɛlɩ. Wɔ alʋbɔ 700 be mɛda nɩ, Gyehova iluwalɩ nkɔmɩhyɛnii Hoziya zʋ ɩhanlɩ ihileli Yizilayamaa nɩ mmɔ kɛɛ: “Bɛvalɩ bɔ nwʋ bɛmanlɩ Baal-Peor, na beyilalɩ bɔ nwʋ zʋ bɛmanlɩ anyɩnlɩdʋnlɛdɩyɛ, na bɔ nwʋ ɩyɛlɩ apɩtã dɩkɛɛ dɩyɛ mɔɔ bɛzabɛ bɔdɔ yɩ nɩ la.” (Hoziya 9:10) Bɛzabɛ mɔɔ bɛyɛlɩ ɔzɔ munwatĩĩ nɩ, nɩ bɛfata Gyehova yɩ ndɛnɩwuwalɛ mɔɔ numɔ ɩyɛ ɛzɩzɩbɛ. Meti, Mosisi ɩhakɛlɩ Yizilayamaa nɩ mmɔ kɛɛ: “Mʋnlʋmmɔzabɛ bɛvalɩ bɛ anyɩ bɔnwʋnlɩ mɔɔ Gyehova ɩyɛlɩ mmɩlɩ mɔ abiyemmɔ bɔhɔ bɔzʋ̃mɩnlɩ Baal-Peor nɩ, Gyehova bɛ Nyamɩnlɩ ɩzɩkɛlɩ abiyela mɔɔ ɩhɔ ilili Baal-Peor yɩ mɛda wɔ bo nu.”—Ditilonɔmi 4:3.

w15 2/15 30

Ndwokɔɣizialɛ Mɔɔ Ɩzʋ̃ Ɛɣɩngalɛmaa Bɛ Ɛkɛnɩ

Sɛ ɛlawulowɔlɛvʋlɔ baalɛ be ɩyɛɛ Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛ na sɛ ɛlawulowɔlɛvʋlɔ benyia wɔ ɛkɛnɩ a, asʋ̃ ɩsɛ kɛɛ aliyema baalɛ nɩ ɩkɩda yɩ ti zʋ anzɛnyɩɩ?

▪ Wɔ “Ndwokɔɣizialɛ Mɔɔ Ɩzʋ̃ Ɛɣɩngalɛmaa Bɛ Ɛkɛnɩ” mɔɔ bedindiminli wɔ Watchtower mɔɔ ɩɣalɩ wɔ July 15, 2002 nu nɩ, bɛhanlɩ kɛɛ ɩsɛ kɛɛ aliyema baalɛ mɔɔ ɩkɛyɛ Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛ nɩ ɩkɩda yɩ ti zʋ wɔ mmɩlɩ mɔ ɛlawulowɔlɛvʋlɔ benyia wɔ ɛkɛnɩ nɩ, kɛɛ ebiye a inluma anzɛnyɩɩ ilónumanlɩ nɩ. Odwokɔ eyi mɔɔ yezia yezunzu nwʋmɔ yɛhɔ aɣinzi nɩ ikile kɛɛ ɩkɛyɛ baaba kɛɛ yɛkɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ wɔ ɔzɔ ɔhʋanɩhilelɛ eyi nu.

Sɛ ɛlawulowɔlɛvʋlɔ benyia mɔɔ inluma ɩ nɩɩ aliyema baalɛ bɛkɛyɛɛ Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛ mɔɔ bɛhyɩhyɛ daada na aliyema baalɛ nɩ yɛ ɩkɛyɛ dɩyɛzumanlɛ nɩ dɩyɛ a, mɛyɩ nɩ ɩsɛ kɛɛ aliyema baalɛ nɩ ɩkɩda yɩ ti zʋ. Sɛ ɩyɛ ɔzɔ a, nɩ ikilee owulɛ ɩkɛma Gyehova yi tiyɛlɛ nwʋ nhyɩhyɛlɩyɛ mɔɔ ɩyɛ wɔ Kilisinyianɩ asafʋ yi nu nɩ, iluwakɛɛ idii asɛdɩ be mɔɔ ankɩ ɩsɛ kɛɛ aliyema benyia idi ɔnwʋmɔ egyima nɩ. (1 Kɔl. 11:5, 6, 10) Ɩpɛ sʋ̃ na sɛ aliyema benyia nɩ ɩfata na ɩkɔhʋla a, ɩkʋla ɩma ɩyɛ dɩyɛzumanlɛ nɩ.

Na sɛ aliyema baalɛ be ɩ nɩɩ ɛlawulowɔlɛvʋlɔ benyia mɔɔ ilónumanlɩ mɔɔ ɩ́dɩ yi hũ bɛkɛyɛɛ Bayɩbʋlʋ dɩyɛzumanlɛ mɔɔ bɛhyɩhyɛ daada a, mɛyɩ Ɛhɛlɛlɛ Odwokɔ nɩ ɩáhyɛ yɩ kɛɛ ɩɣɩda yi ti zʋ. Naasʋ̃, mmeliyema mmaalɛ be wɔ ɛkɛnɩ mɔɔ be ti ɔwʋwaba ɩkɛhã bɛ ma ebiye a bɛkɛɣɩda be ti zʋ wɔ bʋwabɩlɛ be mɔɔ ɩdɩ ɔzɔ po nu.

APRIL 22-28

BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | 1 KƆLƐNTƖMAA 14-16

“Nyamɩnlɩ Ikeli ‘Nninyeni Munwatĩĩ Bɔ Zʋ Bulombunli’”

w98 7/1 21 ¶10

‘Ɩbazɩkɛ Owulo’

10 “Awielɩyɛ nɩ” igyĩ ɛkɛnɩ ɩma Kɩlayɩsɩ Yɩ Alʋbɔ Abʋmɩ Tumililɛ nɩ yɩ awielɩyɛ, mmɩlɩ mɔ Gyisɛsɩ ɩzʋ̃ bɔ nwʋ azɩhanlɛ nɩɩ nɔhʋanlɛlilɛ nu ɩkɛva Bulombunlililɛ nɩ ikowula yɩ Nyamɩnlɩ nɩɩ yɩ Zɩ yɩ sa nɩ. (Yikile 20:4) Nyamɩnlɩ yi tile nu pɔkɔ mɔɔ mɛyɩ yɛ lɛ kɛɛ ‘ibahunwa hunwa abɔdɩ munwatĩĩ bo munwa na ɩava Kɩlayɩsɩ iagyina be ti’ nɩ ɩkɛɣa numɔ. (Ɛfɩsɛsɩmaa 1:9, 10) Ansaana ɩkɛyɛ ɔzɔ nɩ, ɩsɛ kɛɛ Kɩlayɩsɩ ɩsɩkɛ “azunzuma evinli nɩɩ be mbanimbani nɩ mmɔ, nɩɩ bo tumi” nɩ mɔɔ botwodwu betiyia Nyamɩnlɩ yi Tumililɛ nɩ munwala. Eyi ɩkɛdɛla ɛzɩkɛlɛ mɔɔ ɩkɛɣa wɔ Amagadɔnʋ nɩ donwuu. (Yikile 16:16; 19:11-21) Pɔɔlʋ ɩhanlɩ kɛɛ: “Kɩlayɩsɩ idii bulombunli kɔbʋmɩ kɛɛ Nyamɩnlɩ ikeli yɩ adamvʋlɔ munwatĩĩ bɔ zʋ nkunimi, na ɩkɛva bɛ ikogua yɩ agyia tʋ. Na tamvʋlɔ mɔɔ ili aɣinzi mɔɔ Nyamɩnlɩ ɩbazɩkɛ yɩ nɩ yɛ lɛ owulo.” (1 Kɔlɛntɩmaa 15:25, 26) Amba, sa bɛyɩ mɔɔ Adamɩ yɩ tanɩ nɩɩ owulo ɩva ɩɣa nɩ munwatĩĩ wɔ ɛkɛnɩ. Na mɔɔ ihyinyia paa nɩ, akʋ̃ Nyamɩnlɩ ikezia ɩkɛva awuvʋlɔ nɩ mmɔ ɩkɛɣa nnwʋanlɩ nu ebiyekʋ̃ ma “bɛ siye nɩ nu” ɩkɔdɔ mbʋanlɩ.—Dwɔɔnʋ 5:28.

kr 237 ¶21

Bulombunlililɛ Yɩ Nɩ Ɩkɛma Bɛkɛyɛ Nyamɩnlɩ Yɩ Apɛdɩ Wɔ Azɩlɛ Yɩ Zʋ

21 Meti mɩnla yɛ ɩkʋla ɩzʋ̃ adimakɛlɛ mɔɔ ɩdɩ tanɩ yɩ zʋ akatuwa nɩ nu ɩba a? Asʋ̃ ɩ́dɩ owulo a? Mɛyɩ yɛ ɩdɩ yɛ “tamvʋlɔ mɔɔ ili aɣinzi” nɩ a, ɩdɩ tamvʋlɔ titili mɔɔ adasamaa mɔɔ bɛáli munli munwatĩĩ béni yɩ zʋ tumi wɔ nnɛ anzɛnyɩɩ eɣile be. (1 Kɔl. 15:26) Naasʋ̃, owulo ɩdɩ tamvʋlɔ be mɔɔ yɩ nwʋ ɩyɛ ɛzɩzɩbɛ wɔ Gyehova yɩ anyɩ zʋ a? Yɛ́ mɔɔ Ayɩzaya ɩhanlɩ idianlɩ ɛkɛnɩ nɩ ndwɩ: “Ɩkɛmɩ owulo daabaa, na Niibenyia Tumivʋlɔ Gyehova ɩkɛbɩba abiyela yɩ anyɩ tʋ mʋnlɩ.” (Ayɩ. 25:8) Sa ɔkʋla otua ɔzɔ mmɩlɩ nɩ nwʋ mfonyini wɔ wʋ adwɩnɩ nu a? Mmɩlɩ mɔ ayile, aziyelɩyɛ, nɩɩ anyɩnlɩ tʋ mʋnlɩ bela íni ɛkɛnɩ ebiyekʋ̃! Mfomi, anyɩnlɩlelɛ nwʋ mʋnlɩ ikogua yɛ mmɩlɩ mɔ Gyehova ɩmaa yɩ anʋhʋba mɔɔ ɩfalɩ awuvʋlɔ mɔɔ bekezia bɛkɛɣa nnwʋanlɩ nu nɩ ɩkɛɣa numɔ nɩ! (Kɩnga Ayɩzaya 26:19.) Awielɩyɛ kʋlaa nɩ, ɛyɛkɛ sʋ̃maa mɔɔ owulo ɩva ɩɣa nɩ yɩ tʋ ikodua.

w12 9/15 12 ¶17

Azʋ̃nudwolɩyɛ Wɔ Alʋbɔ Abʋmɩ, Nɩɩ Yɩ Mɛda!

17 Yɛlɔ́kʋla yɛkɛva odwokɔ fʋlɔ bela yekehilehile kezimɔ awielɩyɛ kʋlaa nɩ nninyeni nu ɩkɛyɛ nu tɛla ndwokɔ eyi kɛɛ, “Nyamɩnlɩ ikeli nninyeni munwatĩĩ bɔ zʋ bulombunli.” Kɛ eyi yɩ tʋ ikile a? Fa wʋ adwɩnɩ kɔ Ɛdɩnɩ mmɩlɩ nɩ zʋ, ɔzɔ mmɩlɩ mɔ nɩ mmenii mɔɔ bedi munli, Adamɩ nɩɩ Yifi, bɛkɩnla Gyehova yɩ amansɔnɩ abusunwa mɔɔ ɩyɛ kɩnlɩma na azʋ̃nudwolɩyɛ wɔ numɔ nɩ nwʋ nɩ. Gyehova mɔɔ ɩdɩ Amansɔnɩ yɩ zʋ Tumivʋlɔ nɩ, ilili yɩ abɔdɩ munwatĩĩ, awɔvʋlɔ nɩɩ enii zʋ senyii. Nɩ bɔkʋla bɛ nɩɩ yɩ di nkitanwʋ senyii, bɔsʋ̃mɩ yɩ, na iyilalɩ bɛ sʋ̃. Nɩ ɩdɩ “nninyeni munwatĩĩ bɔ zʋ bulombunli.”

Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu

w12 9/1 9, alɩka

Asʋ̃ Sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ izili Mmaalɛ Ɔhʋanɩ Kɛɛ Íni Mɔɔ Bɛtɩndɛ a?

Sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩhɛlɛlɩ kɛɛ “Ɩsɛ kɛɛ mmaalɛ mɔɔ bɔwɔ mʋnlʋmmɔ [asafʋ yɩ] bo nu nɩ bɛkɩda bo munwa.” (1 Kɔlɛntɩmaa 14:34) Nɩ ɩpɛ kɛɛ ikile mɩnla a? Asʋ̃ nɩ ɩlɛ bɛ anyunu itwutwu azɩ a? Anhã. Nɔhʋanlɛ odwokɔ yɛ lɛ kɛɛ, ɩhanlɩ mmaalɛ bɛ ehilehilelɛ baaba nɩ nwʋ odwokɔ mbɔmɩ sʋ̃maa. (2 Timoti 1:5; Tayɩtɔsɩ 2:3-5) Wɔ yɩ kɛlɛta mɔɔ ɩhɛlɛlɩ ɩhɔ ɩmanlɩ Kɔlɛntɩmaa nɩ, kɛ mmaalɛ nkʋ̃ yɛ iduli bɔ fʋlɔ a, mfomi iduli abiyela mɔɔ nɩ ɩwɔ ɛdɩndɛlɛ fʋlɔ nɩɩ nkɔmɩhyɛlɛ akyɛdɩ nɩ fʋlɔ kɛɛ “ɩɣɩdá yi munwa” wɔ mmɩlɩ mɔ dedinii be ɩtɩndɛɛ nɩ. (1 Kɔlɛntɩmaa 14:26-30, 33) Ɩkɛyɛ kɛɛ nɩ Kilisinyianɩ mmaalɛ be wɔ ɛkɛnɩ mɔɔ nɩ bɔwɔ be dedi fʋlɔ nɩ nwʋ anyɩnlɩlelɛ kezile nkʋ̃ʋ̃ ma sɛ ɛdɩndɛlɛvʋlɔ be ɩtɩndɛ a, nɩ bɛfa ndwokɔɣizialɛ azʋlɔtʋ be botudualɩ yi munwa zʋ, kɛmɔ nɩ ɩdɩ wɔ ɔzɔ dɩka nɩ bɛ amamu nu nɩ. Mɔɔ ɩkɛyɛ na bɛayiaki ɔzɔ nninyeni basabasa ɩyɛlɛ nɩ, Pɔɔlʋ ɩhyɛlɩ bɛ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ “beɣizia bo hũ mmɔ wɔ awudo.”—1 Kɔlɛntɩmaa 14:35.

it-1 1197-1198

Bolówu Ebiyekʋ̃

Mɔɔ ɩkɛyɛ na bɛ nɩɩ Gyisɛsɩ bɛanyia ɔkʋ̃yɛlɛ wɔ yɩ awudunwolɩyɛ nu nɩ, yɩ mmenii mɔɔ ɩ nɩɩ bɛ keli Bulombunli nɩ, bolótunwo bɛ kɛɛ sunzuma nu abɔdɩ mɔɔ bekenyia nnwʋanlɩ mɔɔ íni awielɩyɛ wɔ sʋlɔ la, mfomi kɛɛ sunzuma nu abɔdɩ mɔɔ bolówu na bɛlɛ́sɩkɛ kyɩ̃. Iluwakɛɛ bɔwʋwalɩ azɩ na bɔzʋ̃mɩnlɩ wɔ nɔhʋanlɛlilɛ nu na bowuli wɔ nnwʋnlamɩ mɔɔ ɩpɔtɔ nu nɩ ti, benyia sunzuma nu eniiwudo mɔɔ ilówu kyɩ̃, kɛmɔ Pɔɔlʋ ɩhanlɩ petee wɔ 1 Kɔlɛntɩmaa 15:42-54 nɩ. Eniiwudo mɔɔ ilówu kyɩ̃ nɩ ikile ɛbɩlawɔlɛ baaba mɔɔ benyia, mɔɔ ɩáɣa awielɩyɛ na ɩázɩkɛ kyɩ̃ nɩ, yɛɛ bolówu ebiyekʋ̃ sʋ̃, ɩfalɩ eniiwudo mɔɔ Nyamɩnlɩ ɩfa ɩma bɛ nɩ, mɔɔ ɩábɔtɔ anzɛnyɩɩ ɩázɩkɛ kyɩ̃ nɩ nwʋ. Eyi ikile kɛɛ Nyamɩnlɩ ɩma tumi bɛ mɔɔ ɩma ɩba ɩyɛ kɛɛ mɔɔ bɛzabɛ bɛlɛ bɔ nwʋ mɔɔ bɛáhyinyia abiye yɩ mmʋwalɩyɛ na ama bɛawʋwa azɩ na ɩlɛ́yɛ kɛɛ yɩ abɔdɩ nɣalɩyɛ nɩ dɩkɛɛ enii nɩɩ awɔvʋlɔ bɛ dɩyɛ nɩ. Eyi ɩdɩ dasɩlɛ mɔɔ ɩyɛ nnwʋánlɩ mɔɔ ɩda anwʋlazʋ mɔɔ Nyamɩnlɩ ɩwɔ wɔ bo nu nɩ ali. Fanwʋdi eyi nɩɩ eniiwudo mɔɔ ɩázɩkɛ kyɩ̃ nɩ iáhile kɛɛ Nyamɩnlɩ íni bɔ zʋ tumi dɔkʋ̃; dɩkɛɛ be Ti Kɩlayɩsɩ Gyisɛsɩ nɩ, bɔkɔlɩ ɔzʋlɔ bɛfa bɔ nwʋ bowula bɛ Zɩ yɩ apɛdɩ nɩɩ yɩ ɔhʋanɩhilelɛ tʋ.—1Kɔl 15:23-28; kilá immortality; soul.

APRIL 29–MAY 5

BAYƖBƲLƲ NU ANWƲNYIA | 2 KƆLƐNTƖMAA 1-3

“Gyehova—‘Nyamɩnlɩ Mɔɔ Ɩkyɩkyɩ Yɛ Ɛɣɛɛlɛ Baaba’”

w17.07 13 ¶4

“Bɛ Nɩɩ Mmenii Mɔɔ Bosũũ Nɩ Bozũ”

4 Yɛ Zɩ mɔɔ ɩnwʋ ngokɛ nɩ yɩzayɩ sʋ̃ yɩ alɔvʋlɔ bowu kyɩ̃, dɩkɛɛ Abilehamɩ, Ayɩzɩkɩ, Gyekɔpʋ, Mosisi yɛɛ Bulombunli Devidi. (Nɔ. 12:6-8; Mt. 22:31, 32; Egyima 13:22) Nyamɩnlɩ yɩ Odwokɔ nɩ ɩma yenyia anwʋlazʋ kɛɛ Gyehova ɩlɛ anyɩnlɩlelɛ ɩdɩkɛɛ, mɔɔ ikilaa ɔzɔ mmɩlɩ nɩ ɔhʋanɩ ɛzɩzɩbɛ ɛzɩzɩbɛ, mmɩlɩ mɔ ikezia ɩkɛva bɛ ɩkɛɣa nnwʋanlɩ nu dɔkʋ̃ nɩ. (Dwb. 14:14, 15) Sa benyia anyɩnlɩlelɛ nɩɩ pɔkɔdɩlɛ baaba. Sunzú eyi sʋ̃ nwʋ kila, Nyamɩnlɩ yɩ Ɔdɔɣalɛ, mɔɔ “ɩla yɩ ahʋnlɩnɩ zʋ” nɩ iwuli ɛyɛkɛ owulo. (Ɛɣɛ. 8:22, 30) Yɛlɔ́kʋla yekehilehile ɛyɛkɛ mɔɔ Gyehova ilili nɩ nu.—Dwɔɔnʋ 5:20; 10:17.

w17.07 15 ¶14

“Bɛ Nɩɩ Mmenii Mɔɔ Bosũũ Nɩ Bozũ”

14 Nɔhʋanlɛ, sɛ aɣɛlɛbɔ ɩhyɛ abiye zʋ a, ɩkɔhʋla ɩkɛyɛ sɩ kɛɛ yɛkɔnwʋ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ yɛkã yekile yɩ. Naasʋ̃, Bayɩbʋlʋ yɩ ɩkã kɛɛ “nɣɛlɛbɛvʋlɔ yɩ tavɩlɩma ɩsa adimakɛlɛ.” (Ɛɣɛ. 12:18) Mmenii sʋ̃maa benyia ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ ndwokɔ be wɔ blohyʋɔ mɔɔ ise When Someone You Love Dies yi nu mɔɔ bɛ nɩɩ mmenii mvʋlɔ bɛkyɛ. Mbɔmɩ sʋ̃maa nɩ, ebiye a mɔɔ ɔkɔhʋla ɛkɛyɛ nɩ yɛ lɛ kɛɛ ‘ɛ nɩɩ mmenii mɔɔ bosũũ nɩ bokozũ.’ (Wul. 12:15) Gaby mɔɔ yi hũ iwuli nɩ ɩhanlɩ kɛɛ: “ozunɛ ɩɣa ɩyɛ dɩyɛ be mɔɔ ɩla mɩ ahʋnlɩnɩ zʋ. Meti mɔɔ minyia ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ wɔ mmɩlɩ mɔ mʋ ɔhɔnwʋmmɔ bɛ nɩɩ mɩ bɔ numɔ sũ yɩ a. Sɛ ɩba yɩ ɔzɔ a, mɩádɩ nɣanlɩ kɛɛ ɩha mɩzamɩ nkʋ̃ wɔ mɩ aɣɛlɛbɔlilɛ nu.”

Pɩbɛlɩ Bayɩbʋlʋ Yi Nu

w16.04 32

Ndwokɔɣizialɛ Mɔɔ Ɩzʋ̃ Ɛɣɩngalɛmaa Bɛ Ɛkɛnɩ

Mɩnla yɛ lɛ ‘dɩyɛ mɔɔ ikile kɛɛ bɛdɩ yɩzayɩ nkʋ̃tɩnyɩɩ yi mmenii’ nɩɩ ‘ndwɩyɛlɛ’ mɔɔ Kilisinyianii bela mɔɔ bɛba nu bɛyɩ nɩ, inyia wɔ Nyamɩnlɩ yɩ ɛkɛnɩ nɩ a?—2 Kɔl. 1:21, 22

▪ Dɩyɛ Mɔɔ Ikile Kɛɛ Bɛdɩ Yɩzayɩ Nkʋ̃tɩnyɩɩ Yi Mmenii: Kɛmɔ Bayɩbʋlʋ odwokɔtʋhilelɛ ɔkʋ̃ be ikile nɩ, Giliki odwokɔ pɔkɔ mɔɔ behileli yɩ tʋ kɛɛ ‘dɩyɛ mɔɔ ikile kɛɛ bɛdɩ yɩzayɩ nkʋ̃tɩnyɩɩ yi mmenii’ mɔɔ ɩwɔ 2 Kɔlɛntɩmaa 1:22 nɩ, nɩ “ɩdɩ mmɛla nɩɩ kualɛlilɛ nwʋ odwokɔ pɔkɔ” mɔɔ ikile mɔɔ beli bɔmʋnlɩ boduwa bediã ɛkɛ, mɔɔ boduwa ebiye, mɔɔ bolótuwalɩ bolówieli anzɛnyɩɩ anʋhʋba kɛɛ bokoduwa, mɔɔ abiye idi bɔmʋnlɩ ituwa dɩyɛ be mɔɔ ɩtɔɔ nɩ nwʋ kakɛ nɩ be itiã ɛkɛ, na eyi ɩma dɩyɛ ɔkʋ̃ nɩ ɩba ɩyɛ yɩ dɩyɛ, anzɛnyɩɩ ɩma ɔnwʋmɔ nhyɩhyɛlɩyɛ nɩ idi munli.” Wɔ bɛzabɛ mɔɔ bɛba nu bɛyɩ bɛ nɩ bɔ ɔfʋã nu mɛyɩ, bɛhã akatuwa nɩ nwʋ odwokɔ wɔ 2 Kɔlɛntɩmaa 5:1-5 kɛɛ ɩfalɩ eniiwudo mɔɔ ɩábɔtɔ kyɩ̃ mɔɔ bɛkɛva bɛkɛma bɛ nɩ nwʋ. Akatuwa nɩ be sʋ̃ yɛ lɛ kɛɛ bekenyia akyɛdɩ mɔɔ mɛyɩ yɛ lɛ kɛɛ bolówu kyɩ̃.—1 Kɔl. 15:48-54.

Wɔ nnɛ Gililki nɩ, bɛfa odwokɔ pɔkɔ mɔɔ ɩdɩ kɛɛ mɛyɩ la bedi egyima mmɩlɩ mɔ bɛkãã mbɔdɩya mɔɔ bɛfa bɛyɛ agyiahʋnlɩ nwʋ nhyɩhyɛlɩyɛ nwʋ odwokɔ nɩ. Eyi ɩdɩ ndianwʋ mɔɔ ɩfata ɩma bɛzabɛ mɔɔ bɛkɛɣa bɛkɛyɛ Kɩlayɩsɩ yɩ sɛnkyɩlɛdɩ ɔhʋanɩ zʋ ɛyɩlɛ nɩ.—2 Kɔl. 11:2; Yik. 21:2, 9.

▪ Ndwɩyɛlɛ: Wɔ ɔwɔkɩ nɩ, nɩ bɛfa ndwɩyɛlɛ bedi egyima bɛfa bɛ sayɩnɩ dɩyɛ be tʋ, na bɛfa bekile kɛɛ dɩyɛ be ɩdɩ abiye yɩ dɩyɛ, idi munli, anzɛnyɩɩ bede betiã nu. Wɔ bɛzabɛ mɔɔ bɛba nu bɛyɩ bɛ nɩ bɔ ɔfʋã nu nɩ, sunzuma nwanzanwanza nɩ ɩyɛ bɛ “ndwɩ” wɔ sɛnkyɩlɛdɩ ɔhʋanɩ zʋ kɛɛ Nyamɩnlɩ yɩ agyiapadɩ. (Ɛfɩ. 1:13, 14) Bɔ ndwɩyɛlɛ yɩ nɩ ɩba idi munli baaba wɔ mmɩlɩ mɔ beli nɔhʋanlɛ nkʋ̃ʋ̃ na ɩka ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ ma bowu anzɛnyɩɩ sɛ ɩka mmɩlɩ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be ma anwʋhyɩlɩlɛ kezile nɩ ɩbɔ yɩ tʋ a.—Ɛfɩ. 4:30; Yik. 7:2-4.

w10 8/1 23

Asʋ̃ Ezi a?

Mmɩlɩ mɔ sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩkãã kɛɛ “yɛkɔ yɩ anyunu wɔ nkunimililɛ nu” nɩ, nɩ mɩnla adwɩnɩ yɛ nɩ ɩwɔ yi ti nu a?

Nɩ sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ ɩkãã Wulomimaa bɛ dɩyɛyɛlɛ be mɔɔ bɔbɔ kua bɛfa bɛhyɛ sogyia ebani be mɔɔ ili manlɩ yɩ nɩ bɛ adamvʋlɔ bɔ zʋ nkunimi wɔ kʋnɛ nu nɩ animinyiamɩ nwʋ odwokɔ. Wɔ kuawɔlɛ yɩ tʋ nɩ bɛfa nninyeni mɔɔ benyianlɩ nɩɩ mmenii mɔɔ bɛhyɩlɩ bɛ wɔ kʋnɛ nu nɩ betiã kua, bɛfa nantwi azʋlɔtʋ nɩ bɔkɔ bɔbɔ afɔlɩ na bɛyɩ sogyia ebani mɔɔ ilili nkunimi nɩɩ yɩ azogyiamaa nɩ ayɛlɛ wɔ bagua nu. Sɛ bowie kuawɔlɛ yɩ nɩ a, bɛfa nantwi azʋlɔtʋ nɩ bɔbɔ afɔlɩ na ebiye a bokũ mmenii mɔɔ bɛhyɩlɩ bɛ wɔ kʋnɛ nu nɩ bo nu sʋ̃maa sʋ̃.

Buuku be mɔɔ bɔfʋlɔ yɩ The International Standard Bible Encyclopedia ɩhanlɩ kɛɛ, sɛnkyɩlɛdɩ ɔhʋanɩ zʋ “ɛyɛlɛ ovuãmɛ be mɔɔ Kɩlayɩsɩ ɩva ɩwɔ afɔlɩ” nɩ, igyĩ ɛkɛnɩ ɩma abiyemmɔ bɔ nnwʋanlɩ nɩɩ bo owulo, “ɩkɛyɛ kɛɛ bɛyɩlɩ wɔ Wulomimaa bɛ dɩyɛyɛlɛ be mɔɔ nɩ bɛyɩba ɛyɛlɛ wɔ ɔhʋanɩ nɩ mɔɔ bɛfa bɔkɔ ɔzɔ kuawɔlɛ yɩ tʋ nɩ nu. Ɛyɛlɛ yɩ ovuãmɛ nɩ mɔɔ ikile nkunimililɛ ɩma bɛzabɛ mɔɔ belili nkunimi nɩ, ɩkakɛ bɛzabɛ mɔɔ bɛhyɩlɩ bɛ wɔ kʋnɛ nu nɩ kɛɛ bo owulo ɩdɩkɛɛ bɛ.”

    Ahanta Buuku (2015-2025)
    Numá Yɩ
    Kɔ́ Numɔ
    • Aɣɩnda
    • Kyɛ́
    • Yɛ́ nzɩnzanlɩyɛ mɔɔ ɛpɛ yɩ wɔ ɛkɩhyɩ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mmɛla Mɔɔ Ɩwɔ Nwʋmɔ
    • Nwʋmɔ Nhyɩhyɛlɩyɛ
    • Nwʋmɔ Nninyeni
    • JW.ORG
    • Kɔ́ Numɔ
    Kyɛ́