Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-euˬ g’aˇ duˬ nui noeˬ nui duˇ

Gaˇ kawˆ deuˬ

1. Nui noeˬ nui duˇ heu naˇ, Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ gaˇ doˇ-eu deuˬ-ahˇ caw ba nehˬ nya meh. Mehˬ bawˬ-ahˇ gaˇ doˇ-eu deuˬ Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ nui noeˬ nui duˇ hawˇ-eu sahˬ boꞈ heu taꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ nui noeˬ nui duˇ-ahˇ gui paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Tsaꞈ gaˬ-eu g’aˬ pyeuꞈ dzeuˇ-euˬ yawˬ g’aˬ na luꞈ, gaˇ heu mˇ-eu g’aˇ duˬ jaˇ laˇ dawˆ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ mehˬ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ ha geuꞈ-awˇ, Ka li zaˬ-euˬ zahˇ-ahˇ dehꞈ caw-eu aˇ muˇ nehˬ-ehˇ aˬ myah luꞈ gm laˇ-eu deuˬ jiˇ jaˇ laˇ dawˆ nya meh. Tsaꞈ gaˬ-eu g’aˬ maˬ ngeuˇ-eu tiˬ g’aˬ dzaw zaˬ geuꞈ mawꞈ naˇ, Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ aˬ yawꞈ dzaw zaˬ geuꞈ nya-eu g’aˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ-eu lehˇ ya ja sawˇ nehˬ-eu meh. K’oeˇ naˇ aˬ yawꞈ geuꞈ nya maˬ geuꞈ nya-eu ya ehˇ nehˬ-eu meh. Teu loꞈ-ehˇ ja sawˇ ngeh aˬ yawꞈ-ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ-eu g’aˬ (maˬ ngeuˇ naˇ Saˇ kiˇ pyeuꞈ-eu aˬ da aˬ ma) bi jawˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ-euˬ tsaꞈ gaˬ-eu g’aˬ pyeuꞈ mawꞈ naˇ jiˇ teu loꞈ-ehˇ ya ja sawˇ-eu meh.— od-SI gaˇ kawˆ 8 aˇ deuˆ 8.

Aˇ dahˬ beh-eu dawˬ

2. 1 peu. Yawˬ jaw na luꞈ dawˬ caˇ caˇ g’aˬ-awˇ guiˬ lahˬ shaˇ g’aˬ ngeh Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ ja sawˇ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ ja nehˬ-eu meh. Sheuˬ g’eh-eu g’aˬ aˇ muˇ-euˬ g’aˇ duˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu tsahˇ-ahˇ yaw k’aˆ k’aˆ-ehˇ ngehˬ keuˆ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh.

Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ poeˬ˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ

3. Dawˬ mehˬ mehˬ-eu: 10 peu. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu Bawˬ dzaˬ˗eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ laꞈ k’oeˇ ya mehˬ-eu gaˇ kawˆ hawˇ-eu aˇ yeˇ huiˬ-eu gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ, smˇ kawˆ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ-euˬ meh. Gaˇ heu-ahˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ maˬ ngeuˇ naˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu g’aˬ-ahˇ biꞈ doˇ nehˬ-ehˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Teu jaw-ahˇ Jaˇliꞈ gui-eu yaw shuiꞈ dmˬ-ahˇ ahˇ leˇ naˇ, teu-ahˇ ehˇ mawˇ nehˬ-eu biˬdiˬoˬ pah-awˇ, dawˬ mehˬ mehˬ-eu g’aˬ biˬdiˬoˬ teu laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ hawˇ-eu gaˇ kawˆ uˬ dzah aˬ joˆ-ehˇ taꞈ-eu lehˇ ehˇ mawˇ nehˬ nya meh. Ehˇ k’awꞈ bawˬ dzaˬ-eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ k’aˇ g’eh nya gaˇ neh ya ngehˬ keuˆ-eu meh. Gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ g’oˆ shaw dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ-eu aˇ baˇ deuˬ-ahˇ jiˇ yaw muiˬ-ehˇ ya zmˬ-eu meh. Dawˬ mehˬ mehˬ-eu g’aˬ mehˬ luꞈ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ yaw muiˬ-ehˇ bi g’oˆ shaw-eu g’aˇ duˬ gaˇ kawˆ nui deuˬ jiˇ poˆ lahˬ-awˇ mehˬ nya meh.

4. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ poeˬ˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ˗ahˇ poˆ: 10 peu. Aˇ dahˬ beh-eu dawˬ hawˇ-eu aˇ saˬ saˬ-eu dawˬ maˬ jaˆ ni, naˇ haˬ-awˇ ya ja sawˇ-eu gaˇ kawˆ pyeuꞈ meh. Gaˇ heu-ahˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ maˬ ngeuˇ naˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu g’aˬ-ahˇ ya biꞈ doˇ nehˬ-eu meh. Naˇ haˬ-eu jeˬ nyiˬ kawˆ luꞈ-ahˇ naˇ haˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Teu gaˇ biꞈ taˬ-euˬ Jaˇliꞈ aˇ deuˆ-ahˇ gui maˬ gui-eu yawˬ ha naꞈ-i noeˬ tsehˆ nya meh. Dawˬ k’oꞈ biꞈ-eu deuˬ yaw nymˇ nymˇ lehˇ tiˬ peu˗ahˇ maˬ keuˆ leˇ ni tiˬ peu˗euˬ tiˬ paˆ tehꞈ˗ehˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh.

5. Jaˇliꞈ gui-eu: 4 peu. Heu tsahˇ naˇ mehˇ nmˇ aˬ li deuˬ-ahˇ biꞈ doˇ nehˬ-eu meh. Dzaw zaˬ g’aˬ aˇ dahˬ beh-eu dawˬ hawˇ-eu aˇ saˬ saˬ-eu dawˬ maˬ ngehˬ ni Jaˇliꞈ gui lehˇ ehˇ taˬ-eu tsahˇ-ahˇ gui paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Sheuˬ g’eh-eu g’aˬ dzaw zaˬ g’aˬ-ahˇ gui tsaˬ nya ni maˬ ehˇ, g’oˆ shaw ni gui nya ni maˬ ehˇ, yaw muiˬ-ehˇ gui nya ni maˬ ehˇ, aˇ yeˇ huiˬ-eu tsahˇ-ahˇ ngehˬ keuˆ nya ni maˬ ehˇ, aˬ geu tsahˇ-ahˇ naˬ-eu maˬ naˬ-eu maˬ ehˇ, aˬ myah myah ngehˬ-eu loꞈ-ehˇ gui nya ni maˬ ehˇ, caw ba nehˬ nya-eu meh. Tiˬ jaw na Jaˇliꞈ gui-eu jeˬ aˇ dzehˬ-ehˇ mahˇ-awˇ, tiˬ jaw na-aˬ yaw nymˇ miˇ neh, Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ, aˬ suˇ g’aˬ-ahˇ biꞈ doˇ nehˬ-eu lehˇ shaˇ noeˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh.

Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ zmˬ iˇ˗eu jeˬ

6. 15 peu. Heu tsahˇ naˇ, yawˬ g’aˬ na luꞈ-ahˇ Miˬyehˇ-euˬ gaˇ mˇ-eu paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni dzaw nehˬ-awˇ, tsaꞈ gaˬ-eu paw maˬ ehˇ, mehˬ-eu paw maˬ ehˇ, dawˬ ngehˬ cawˬ-eu paw maˬ ehˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni caw ba nehˬ-eu g’aˇ duˬ lehˬ hmˬ taˬ-euˬ meh. Loˬ laˇ naˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ jiˇ dzaw zaˬ geuꞈ nya meh. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ laꞈ k’oeˇ dzaw zaˬ deuˬ-ahˇ biꞈ doˇ taˬ-euˬ gaˇ-euˬ gaˇ dzeˇ Mehˬ gaˇ hawˇ-eu Tsawˇ haˬ deuˬ-ahˇ gaˬ lehˇ ehˇ-eu boˬloˬshaˬ laꞈ k’oeˇ-euˬ aˬ yawꞈ maꞈ ya mˇ caw-eu dzaw deuˆ tiˬ kawˆ ngehˬ keuˆ taˬ-euˬ meh. Dzaw zaˬ deuˬ yawˬ ha-ahˇ doˇ-eu dzaw deuˆ laꞈ k’oeˇ ehˇ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ mˇ caw paˬ-ehˇ g’ehˇ-eu meh. Tiˬ poˆ na heu tsahˇ-ahˇ dawˬ mehˬ mehˬ-eu jeˬ hawˇ-eu naˇ haˬ-eu jeˬ jaˆ-eu meh. Teu ngeh aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ maˬ ngeuˇ naˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu deuˬ-ahˇ biꞈ doˇ nehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh.—Aˬ joˆ-ehˇ ya ja sawˇ-eu gaˇ kawˆ aˇ deuˆ 15-ahˇ haw.

7. Dawˬ ngehˬ cawˬ dahˬ beh-eu: Gaˇ heu-ahˇ mehˇ nmˇ aˬ li maˬ ngeuˇ naˇ aˬ buˇ tiˬ g’aˬ na-ahˇ bi mˇ nya meh. Caw ba-eu g’aˬ naˇ aˬ li cawˬ cawˬ, aˬ buˇ cawˬ cawˬ maˬ ngeuˇ naˇ nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ-ahˇ bi geuꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Nuiˇ-awˇ neh k’awꞈ jahˇ nya-awˇ gawˬ yawꞈ yawꞈ-awˇ k’awꞈ jahˇ nya meh.—Gaˇ kawˆ heu nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ heu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya mawꞈ naˇ aˇ deuˆ 12 hawˇ-eu 13-ahˇ haw.

8. G’a k’oꞈ iˇ-eu: Gaˇ heu-ahˇ mehˇ nmˇ aˬ li maˬ ngeuˇ naˇ aˬ buˇ tiˬ g’aˬ na-ahˇ bi mˇ nya meh. Caw ba-eu g’aˬ naˇ aˬ li cawˬ cawˬ, aˬ buˇ cawˬ cawˬ bi geuꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. (km-SI 5/97 myaˆ pyawˬ 2) Nuiˇ-awˇ neh k’awꞈ jahˇ nya-awˇ gawˬ yawꞈ yawꞈ-awˇ k’awꞈ jahˇ nya meh. Dzaw zaˬ g’aˬ g’a k’oꞈ iˇ ngeh aˇ joˆ-ehˇ ya ngehˬ-eu lehˇ aˇ baˇ ya jahˇ mawˇ-eu meh.—Gaˇ kawˆ heu nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ heu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya mawꞈ naˇ aˇ deuˆ 12 hawˇ-eu 13-ahˇ haw.

9. Zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni caw ba nehˬ: Gaˇ heu-ahˇ mehˇ nmˇ aˬ li maˬ ngeuˇ naˇ aˬ buˇ tiˬ g’aˬ na-ahˇ bi mˇ nya meh. Caw ba-eu g’aˬ naˇ aˬ li cawˬ cawˬ, aˬ buˇ cawˬ cawˬ bi geuꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. (km-SI 5/97 myaˆ pyawˬ 2) Nuiˇ-awˇ neh k’awꞈ jahˇ nya-awˇ gawˬ yawꞈ yawꞈ-awˇ k’awꞈ jahˇ nya meh. Dzaw zaˬ g’aˬ Jaˇliꞈ aˬ joˆ-ehˇ ya mehˬ-eu lehˇ aˇ baˇ ya jahˇ mawˇ-eu meh. Dzawˬ zaˬ g’aˬ aˇ dahˬ beh-eu dawˬ hawˇ-eu aˇ saˬ saˬ-eu dawˬ lehˇ ehˇ-eu dzaw deuˆ-ahˇ maˬ ya mˇ caw naˇ dawˬ teu ngehˬ-eu maˬ loˬ-a. Biꞈ taˬ-euˬ gaˇ kawˆ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ teˇ saˇ gui doˆ-eu maˬ loˬ-a. Ehˇ k’awꞈ gui mawꞈ naˇ gui nya meh.

10. Yawˬ ha-euˬ nui jah gaˇ kawˆ dzawˇ nehˬ-eu: Dawˬ mehˬ mehˬ-eu jeˬ pyeuꞈ naˇ mehˇ nmˇ aˬ li deuˬ ya jahˇ-eu meh. Aˇ baˇ jahˇ mawˇ nehˬ-eu jeˬ pyeuꞈ naˇ mehˇ nmˇ aˬ li maˬ ngeuˇ naˇ mehˇ nmˇ aˬ buˇ deuˬ jahˇ nya meh. Caw ba-eu g’aˬ naˇ aˬ li cawˬ cawˬ, aˬ buˇ cawˬ cawˬ maˬ ngeuˇ naˇ nymˇ jiˇ laꞈ k’oeˇ-euˬ deuˬ-ahˇ bi geuꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Biꞈ taˬ-euˬ toeˬ mehˬ-eu jeˬ-ahˇ zmˬ-awˇ naˇ haˬ-eu jeˬ-ahˇ nui gahˇ ahˇ-eu laꞈ k’oeˇ maˇ jawˆ ni dawˬ k’oꞈ biꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Toeˬ mehˬ-eu jeˬ teu-ahˇ ngehˬ keuˆ maˬ ngehˬ keuˆ-eu yawˬ ha naˆ-i tseˇ nya meh.

11. Dawˬ mehˬ mehˬ-eu: Heu naˇ aˇ muˇ-ahˇ dawˬ mehˬ mehˬ-eu loꞈ-ehˇ mehˬ nmˇ aˬ li tiˬ g’aˬ ya mˇ-eu meh. Tsawˇ haˬ deuˬ-ahˇ gaˬ lehˇ ehˇ-eu boˬloˬshaˬ-euˬ Dzaw lahˬ 1 laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ-ahˇ ya mehˬ naˇ, dawˬ mehˬ mehˬ-eu g’aˬ Jaˇliꞈ aˇ deuˆ teu tsaꞈ gaˬ-iˇ ngeh aˬ joˆ-ehˇ zmˬ-iˇ nya-eu lehˇ ya ehˇ mawˇ nehˬ-eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Jaˇliꞈ aˇ deuˆ teu-ahˇ aˬ geu ngeh zmˬ nya-eu nga, aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga, tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ ja sawˇ nya-eu nga lehˇ dzawˇ nehˬ nya meh. Tsawˇ haˬ deuˬ-ahˇ gaˬ lehˇ ehˇ-eu boˬloˬshaˬ-euˬ dzaw deuˆ tiˬ deuˆ laꞈ k’oeˇ-euˬ aˇ deuˆ tiˬ deuˆ-ahˇ ya mehˬ naˇ, gaˇ kawˆ teu tsaꞈ gaˬ-iˇ ngeh aˬ joˆ-ehˇ zmˬ-iˇ nya-eu lehˇ ya mehˬ-awˇ aˇ deuˆ 1-ahˇ yaw k’aˆ-ehˇ ngehˬ keuˆ nya-eu uˬ taꞈ, gaˇ dahˇ tsoeˬ ngaˇ lehˇ noeˬ naˇ dzaw deuˆ teu laꞈ k’oeˇ ahˇ-eu Jaˇliꞈ yawˬ deuˆ yawꞈ-ahˇ k’awꞈ ngehˬ keuˆ nya meh.

12. Gaˇ kawˆ deuˬ: Gaˇ kawˆ heu deuˬ naˇ “Dawˬ ngehˬ cawˬ dahˬ beh-eu” tsahˇ hawˇ-eu “G’a k’oꞈ iˇ-eu” tsahˇ-ahˇ zmˬ-eu meh. Dzaw zaˬ deuˬ noeˬ taˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu jeˬ naˇ aˬ dui ngehˬ cawˬ luꞈ-eu deuˬ-ahˇ Jaˇliꞈ-ahˇ yaw awˬ-ehˇ bi g’oˆ shaw-eu g’aˇ duˬ hawˇ-eu nyaˆ taꞈ poˆ ngehˬ cawˬ tawꞈ nya ni ya leh jeh-eu heu meh. Yawˬ ha-euˬ jawˇ k’ahˬ nehˬ-ehˇ tsaˬ leˇ-awˇ aˇ yamˬ nehˬ-ehˇ tsaˬ leˇ-eu gaˇ kawˆ ya tseˇ-eu meh. Aˬ yawꞈ Mehˬ˗eu Keu ka bawˬ keuˆ laꞈ k’oeˇ ahˇ-eu biˬdiˬoˬ hawˇ-eu paˇ dmˬ deuˬ bi haw-eu maˬ bi haw-eu lehˇ tseˇ nya meh. Aˇ baˇ jahˇ byaˬ ngeh sahˬ boꞈ laꞈ k’oeˇ k’aˇ boꞈ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ maˬ ngehˬ ni aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ nui ma-ahˇ noeˬ keuˆ-awˇ aˬ myah myah ngehˬ-eu loꞈ-ehˇ ngehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh.

13. Gaˇ kawˆ-euˬ aˇ baˇ: K’aˇ ehˇ taˬ-eu loꞈ-ehˇ aˇ baˇ jahˇ byaˬ-awˇ yawˬ ha-euˬ jawˇ k’ahˬ nehˬ-ehˇ tsaˬ leˇ ni aˇ baˇ jahˇ byaˬ. Yaw jeˬ ma jeˬ:

(1) Iˇ kahˇ doe ni tsaꞈ gaˬ-eu: Heu naˇ iˇ kahˇ doe ni maˬ ehˇ—naˬ gaˬ paw neh maˬ ehˇ, sahˬ boꞈ paw neh maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh.—K’oeˇ naˇ dzeuˇ yaꞈ ngeh poˆ iˇ kahˇ doe ni tsaꞈ gaˬ gaˇ ya mawˇ-euˬ g’aˬ-ahˇ g’a k’oꞈ iˇ gaˇ jiˇ ehˇ mawꞈ-eu meh.
(2) Kʼaˇ yehꞈ laˇ gaˇ tsaꞈ gaˬ-eu: Heu naˇ yawˬ ha nehˬ-ehˇ dawˬ ngehˬ cawˬ luꞈ-eu g’aˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ tsaꞈ gaˬ paˬ nga lehˇ leh jeh-awˇ poˆ-eu jeˬ pyeuꞈ meh. Teu naˇ gaˇ mˇ duˬ-ahˇ maˬ ehˇ, sahˬ boꞈ dzaw nymˇ-ahˇ maˬ ehˇ, nymˇ kaˬ taꞈ-eu deuˬ-ahˇ maˬ ehˇ, laꞈ nyiˇ paw iˇ-awˇ ya mawˇ-eu deuˬ-ahˇ maˬ ehˇ, Jaˇliꞈ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ ngehˬ cawˬ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh.
(3) Tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ tsaꞈ gaˬ-eu: Heu naˇ laˆ lawˬ zmˬ-awˇ gaˇ mˇ duˬ-ahˇ maˬ ehˇ, gaˇ ma doe ni maˬ ehˇ, tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ maˬ ehˇ, lawˬ liˬ naˬ duˬ-ahˇ maˬ ehˇ, tsawˇ haˬ k’aˇ ya mawˇ gaˇ maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh.

14. Biˬdiˬoˬ hawˇ-eu paˇ dmˬ deuˬ zmˬ-eu: Dzaw zaˬ g’aˬ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ-ahˇ haw-awˇ biˬdiˬoˬ hawˇ-eu paˇ dmˬ deuˬ zmˬ-eu maˬ zmˬ-eu lehˇ noeˬ tsehˆ nya meh. Biˬdiˬoˬ pah lehˇ ehˇ taˬ-euˬ, maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ ha pah-eu lehˇ tseˇ naˇ biˬdiˬoˬ maˬ pah ni biˬdiˬoˬ laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ nya meh.

Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ

15. Dawˬ caˇ caˇ g’aˬ-awˇ 15 peu heu laꞈ k’oeˇ gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na ja sawˇ-eu meh. Teu laꞈ k’oeˇ Jaˇliꞈ zahˇ-ahˇ maˬ diˇ zmˬ caw-iˇ nya ni caw ba nehˬ-eu gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ maˬ ngeuˇ naˇ nyiˬ kawˆ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ-euˬ meh. Nui noeˬ nui duˇ yawˬ jeˬ yawꞈ lehˇ maˬ jaˆ naˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ-ahˇ maˬ ngeuˇ naˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu deuˬ-ahˇ biꞈ doˇ nehˬ nya meh. Ehˇ k’awꞈ aˇ muˇ loˬ-eu jeˬ naˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ-ahˇ ya biꞈ doˇ nehˬ-eu meh. Ya ja sawˇ-eu jeˬ jaˆ naˇ teu laꞈ k’oeˇ ehˇ taˬ-eu naˇ haˬ-eu jeˬ-ahˇ zmˬ nya-awˇ yawˬ jeˬ yawꞈ jiˇ naˇ haˬ lahˬ nya-eu meh. Aˇ yeˇ huiˬ-eu tsahˇ-ahˇ ja sawˇ-awˇ dawˬ k’oꞈ bi biꞈ-eu g’aˇ duˬ, dahˬ beh-eu dawˬ yaw nymˇ nymˇ lehˇ ngehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Naˇ haˬ tseˇ-eu jeˬ jaˆ naˇ, yawˬ ha-euˬ nuiˇ duˬ-ahˇ maˬ nuiˇ ni seh geu k’oeˇ taˆ laˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh.

16. Aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw˗eu: 30 peu. Noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu tiˬ g’aˬ na-ahˇ biꞈ doˇ nehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. (Aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ yaw cuiˆ naˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu g’aˬ-ahˇ biꞈ doˇ nehˬ nya meh.) Aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw gaˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˇ duˬ aˬ suˇ g’aˬ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ lehˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ ya tseˇ-eu meh. Aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw˗eu jeˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ yaw muiˬ-ehˇ ya sheuˬ g’eh-eu meh. Aˇ yamˬ laꞈ k’oeˇ jahˇ jiˇ nya-awˇ, Jaˇliꞈ aˇ deuˆ daˬ ma hmˬ deuˬ-ahˇ yaw k’aˆ k’aˆ-ehˇ ya ja sawˇ-eu uˬ taꞈ, mehˬ bawˬ-ahˇ laˇ-euˬ deuˬ maˇ diˇ zmˬ-iˇ nya-eu jeˬ-ahˇ g’oˆ shaw leˇ ni caw ba nehˬ nya-eu g’aˬ ya pyeuꞈ meh. Sheuˬ g’eh-eu g’aˬ naˇ haˬ-awˇ dawˬ k’oꞈ biꞈ-eu jeˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ ya sheuˬ g’eh-eu gaˇ kawˆ-ahˇ paˇ pyehˆ tseˇ-eu k’oꞈ naˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ meh. (w23.04 myaˆ pyawˬ 24, oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ) Gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ yaw muiˬ-ehˇ ja sawˇ g’aˬ-awˇ aˇ yamˬ dzehˬ laˇ naˇ yawˬ jeˬ yawꞈ ja ja-ehˇ jawˇ-eu maˬ loˬ-a. G’eh nya naˇ aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw gaˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ hawˇ-eu aˇ deuˆ gui-eu g’aˬ-ahˇ yawˬ jaw na luꞈ laˆ paˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw-eu yaw nymˇ nymˇ-ehˇ jahˇ nehˬ laꞈ lehˇ ehˇ naˇ, aˬ joˆ-ehˇ jahˇ paˬ nga lehˇ aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw gaˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ ya noeˬ tsehˆ-eu meh. Aˇ deuˆ tiˬ deuˆ na-ahˇ maˬ gui lehˇ tseˇ nya meh.

Aˇ saˬ saˬ˗eu dawˬ

17. 3 peu. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ, mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ ya gaˬ-euˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na-ahˇ paˇ ja sawˇ poˆ-eu meh. Nyaˆ taꞈ jaw-ahˇ ja sawˇ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ jiˇ kawˆ shaw-ehˇ ja sawˇ-eu meh. Aˇ yamˬ jaˆ naˇ nyaˆ taꞈ jaw aˬ suˇ g’aˬ dzaw zaˬ ya geuꞈ-eu lehˇ ehˇ nehˬ nya meh. Yaw duˬ duˬ lehˇ ehˇ taˬ-euˬ maˬ jaˆ naˇ aˇ saˬ saˬ-eu dawˬ laꞈ k’oeˇ aˇ muˇ-ahˇ ya tsaꞈ gaˬ-eu jeˬ hawˇ-eu sahˬ boꞈ deuˬ gui nehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Aˬ myah myah mˇ-eu jeˬ pyeuꞈ-eu, tsaꞈ gaˬ-eu gaˇ mˇ-eu hawˇ-eu laˆ luiˆ laˆ buˇ-eu gaˇ kawˆ lawˬ muˇ naˇ, maˬ tsaꞈ gaˬ ni naˇ k’ah paw dehˬ myahˬ nehˬ taˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Aˇ saˬ saˬ-eu dawˬ laꞈ k’oeˇ tsaꞈ gaˬ-eu jeˬ hawˇ-eu sahˬ boꞈ gui nehˬ-eu g’aˇ duˬ aˇ yamˬ maˬ loꞈ leˇ naˇ, mehˬ bawˬ teu-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na-ahˇ yaw nymˇ nymˇ-ehˇ jahˇ nehˬ laꞈ lehˇ gaˇ doˇ-eu mehˇ nmˇ aˬ li deuˬ-ahˇ ehˇ nehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. (Aˇ deuˆ 16 hawˇ-eu 19-ahˇ haw.) Mehˬ bawˬ-ahˇ dawˬ caˇ caˇ-awˇ guiˬ lahˬ shaˇ-eu heu neh aˇ saˬ saˬ-eu meh.

Ja ceuˬ-eu dawˬ hawˇ-eu nui noeˬ nui duˇ

18. Dzaw zaˬ aˬ yawꞈ g’aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ doˇ-eu jeˬ mˇ g’aˬ naˇ Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ, aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ doˇ-eu dzaw deuˆ-ahˇ dawˬ pehˬ taˬ-awˇ ja ceuˬ-eu hawˇ-eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu g’aˇ duˬ aˇ yamˬ 1 peu za-eu meh. Mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ dzaw zaˬ aˬ suˇ g’aˬ ya geuꞈ-eu lehˇ tsaꞈ gaˬ ngeh aˬ yawꞈ-ahˇ doˇ-eu dzaw deuˆ-ahˇ nmˇ maˬ ya tsaꞈ gaˬ-a. Ehˇ k’awꞈ dzaw zaˬ g’aˬ aˬ yawꞈ-ahˇ doˇ-eu jeˬ mˇ g’aˬ ngeh aˬ yawꞈ-ahˇ ja ceuˬ nehˬ nya-awˇ aˬ yawꞈ-ahˇ doˇ-eu dzaw deuˆ-eu gaˇ kawˆ ja nehˬ nya meh. Aˬ yawꞈ neh mˇ-euˬ jeˬ aˬ jeˬ miˇ neh muiˬ-eu maˬ ngeuˇ naˇ tiˬ jeˬ na-ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh heu naˆ maˬ tseˇ leh jeh paˬ-ehˇ g’eh-awˇ aˬ joˆ-ehˇ leh jeh nya-eu lehˇ nui gaˬ keuˆ-eu laꞈ k’oeˇ dzawˇ nehˬ nya meh. Mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ dzaw za-euˬ g’aˇ duˬ maˬ ngeuˇ naˇ mehˬ bawˬ-ahˇ laˇ-euˬ deuˬ-euˬ g’aˇ duˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ-eu nui jeˬ jiˇ ehˇ nehˬ nya meh. Loˬ naˇ Tsawˇ haˬ deuˬ-ahˇ gaˬ lehˇ ehˇ-eu boˬloˬshaˬ hawˇ-eu Gui gaˇ meh gaˇ lehˇ ehˇ-eu boˬloˬshaˬ maˬ ngeuˇ naˇ, Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu dzaw nymˇ lehˇ ehˇ-eu paˇ dmˬ-ahˇ dawˬ pehˬ taˬ-awˇ, mehˇ bawˬ jiˇ ngeh maˬ ngeuˇ naˇ, aˇ yamˬ yawꞈ yamˬ yawꞈ-ahˇ dzaw zaˬ loˬ-eu jeˬ-ahˇ ehˇ nehˬ nya-eu meh. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ hawˇ-eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu paw caw ba-eu g’aˬ-euˬ gaˇ kawˆ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, aˇ deuˆ 19, 24, hawˇ-eu 25-ahˇ haw.

Aˇ yamˬ

19. Gaˇ kawˆ yawˬ kawˆ na luꞈ aˇ yamˬ bi dzeuˇ-iˇ paˬ-ehˇ maˬ g’eh-eu loꞈ-ehˇ, Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ jiˇ aˇ yamˬ bi dzeuˇ-iˇ paˬ-ehˇ maˬ g’eh-a. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu Bawˬ dzaˬ˗eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ laꞈ k’oeˇ gaˇ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ yawꞈ-euˬ g’aˇ duˬ aˇ yamˬ biˇ nehˬ taˬ-euˬ meh. Gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ ja sawˇ g’aˬ-euˬ k’awꞈ aˇ yamˬ dzeˇ laˇ naˇ, aˇ yamˬ teu bi byah laˇ-eu g’aˇ duˬ gaˇ kawˆ nui deuˬ ja sawˇ-eu maˬ loˬ-a. Aˇ yamˬ dzeuˇ-iˇ naˇ, Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ maˬ ngeuˇ naˇ, nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu paw caw ba-eu g’aˬ aˇ yamˬ bi dzeuˇ-iˇ g’aˬ-ahˇ kuˇ-awˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. (Aˇ deuˆ 24 hawˇ-eu 25-ahˇ haw.) Dawˬ caˇ caˇ-eu hawˇ-eu guiˬ lahˬ shaˇ-eu keuˬ-eu laꞈ k’oeˇ mehˬ bawˬ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ naˬ liˬ 1 laꞈ taꞈ, 45 peu laꞈ k’oeˇ ya jahˇ jiˇ-eu meh.

Aˇ maꞈ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ g’a laˇ ngeh

20. Aˇ maꞈ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ g’a laˇ ngeh laꞈ oˆ ngehˬ keuˆ taˬ-euˬ gaˇ kawˆ heu maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ jeˬ yawꞈ-ahˇ Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu Bawˬ dzaˬ˗eu sahˬ boꞈ aˇ taꞈ laꞈ k’oeˇ ahˇ-eu loꞈ-ehˇ jahˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw˗eu jeˬ maˬ paˇ ja sawˇ ni 30 peu teu laꞈ k’oeˇ aˇ maꞈ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ dawˬ mehˬ mehˬ-eu meh. Dawˬ mehˬ maˬ mehˬ mi naˆ-ehˇ mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ ja sawˇ-euˬ gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ yaw nymˇ nymˇ-ehˇ ja sawˇ poˆ-awˇ, nyaˆ taꞈ jaw ja sawˇ-eu jeˬ-ahˇ yaw nymˇ nymˇ-ehˇ ngehˬ keuˆ-eu uˬ taꞈ, tsaꞈ gaˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu jeˬ hawˇ-eu gui nehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu jeˬ gui nehˬ-awˇ, aˇ maꞈ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ-ahˇ kuˇ-eu meh. Dawˬ mehˬ mehˬ g’aˬ naˇ aˇ maꞈ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ neh tseˇ taˬ-euˬ dawˬ caˇ caˇ-awˇ mehˬ bawˬ-ahˇ aˇ saˬ saˬ-eu meh. Aˬ yawꞈ guiˬ lahˬ bi shaˇ-eu g’aˇ duˬ mehˇ nmˇ aˬ li tiˬ g’aˬ g’aˬ-ahˇ kuˇ nya meh. Teu jaw laꞈ k’oeˇ Dzaw nymˇ yaw zaˬ hmˬ maˬ jaˆ-a. Aˇ muˇ daˬ ma hmˬ-ahˇ aˇ maꞈ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ g’a laˇ k’awꞈ, aˇ muˇ muˇ zaˬ aˬ myah myah loꞈ-ehˇ mehˬ bawˬ jahˇ nya meh. Ehˇ k’awꞈ dawˬ mehˬ mehˬ ngeh tiˬ kawˆ loꞈ-ehˇ ya gm laˇ-eu meh.

Tiˬ nah mehˬ bawˬ hawˇ-eu Smˬ nah mehˬ bawˬ jaˆ ngeh jaw

21. Tiˬ nah mehˬ bawˬ hawˇ-eu Smˬ nah mehˬ bawˬ jaˆ ngeh jaw-ahˇ aˇ muˇ-euˬ mehˬ bawˬ maˬ jaˆ-a. Teu jaw laꞈ k’oeˇ ja sawˇ-eu gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ yawˬ haˇ yawˬ ha maˬ ngeuˇ naˇ nymˇ jiˇ jiˇ lah tiˬ kawˆ loꞈ-ehˇ ja sawˇ lehˇ ehˇ nehˬ.

Noeˬ mawˇ-eu mehˬ bawˬ jaˆ ngeh jaw

22. Noeˬ mawˇ-eu mehˬ bawˬ jawˇ nah yaw kaˬ-ahˇ ya jahˇ naˇ Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ˗eu mehˬ bawˬ maˬ jaˆ-a.

Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ

23. Aˬ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ neh tseˇ taˬ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu tiˬ g’aˬ Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ ya geuꞈ meh. Aˬ yawꞈ mehˬ bawˬ-ahˇ yaw muiˬ-ehˇ ya lehˬ hmˬ-awˇ nui noeˬ nui duˇ heu deuˬ-ahˇ ya mˇ caw-eu meh. Nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu paw caw ba-eu g’aˬ nehˬ-ehˇ yaw muiˬ-ehˇ ngehˬ cawˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ sahˬ boꞈ aˇ taꞈ teu za-euˬ nehˬ-ehˇ ba la nyiˬ siˬ-euˬ g’aˇ duˬ dzaw zaˬ biˇ doˇ nehˬ-eu meh. Dzaw zaˬ maˬ ngeuˇ-eu yawˬ jeˬ yawˬ hawˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu gaˇ jiˇ ya biˇ doˇ nehˬ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ nui ma tsaˬ-eu g’aˬ-ahˇ tehꞈ-ehˇ gaˇ teu ya biꞈ-eu meh. (Aˬ deuˆ 3-16 hawˇ-eu 24-ahˇ haw.) Dzaw zaˬ biˇ doˇ nehˬ ngeh dzaw zaˬ g’aˬ-euˬ aˇ k’oꞈ, puˬ haw mawˇ haw laꞈ-euˬ jeˬ, aˬ yawꞈ tsawˇ myahˇ aˬ joˆ-ehˇ jaˆ-eu lehˇ noeˬ keuˆ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ yawˬ jeˬ yawꞈ biˇ doˇ nehˬ ngeh jiˇ teu loꞈ-ehˇ noeˬ keuˆ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Aˬ yawꞈ-ahˇ doˇ-eu aˇ nah maˬ keuˆ laˇ mi naˆ-ehˇ jeˬ hu k’aˇ teˬ-eu smˬ jaw neh ya ehˇ nehˬ taˬ-eu meh. Dzaw zaˬ biꞈ doˇ nehˬ ngeh Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ gaˇ biˇ doˇ-eu (S-89) -ahˇ ya zmˬ-eu meh. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ mehˬ bawˬ-ahˇ aˇ suˇ g’aˬ aˬ jeˬ doˇ-eu lehˇ biꞈ doˇ g’aˬ naˇ, sahˬ boꞈ aˇ taꞈ teu, naˇ k’ah paw ya dehˬ myahˬ taˬ-eu meh. Mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ-ahˇ bi caw ba-eu aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu tiˬ g’aˬ maˬ ngeuˇ naˇ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu tiˬ g’aˬ-ahˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ ya tseˇ-eu meh. Ehˇ k’awꞈ dzaw zaˬ maˬ ngeuˇ-eu yawˬ jeˬ yawꞈ gaˇ kawˆ-ahˇ naˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ tehꞈ-ehˇ ya biˇ nehˬ-eu meh.

Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ

24. Yawˬ jaw na luꞈ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu tiˬ g’aˬ Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu meh. (Aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ yaw cuiˆ naˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu g’aˬ-ahˇ jiˇ bi geuꞈ nya meh.) Aˬ yawꞈ aˇ dahˬ beh-eu dawˬ hawˇ-eu aˇ saˬ saˬ-eu dawˬ-ahˇ yaw muiˬ-ehˇ ya lehˬ hmˬ taˬ-eu meh. Aˬ yawꞈ mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ ja sawˇ-eu gaˇ kawˆ yawˬ kawˆ na luꞈ-ahˇ yaw nymˇ nymˇ lehˇ ya ehˇ nehˬ-awˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ yaw k’aˆ-ehˇ maˬ jawˇ naˇ mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na maˬ ngeuˇ naˇ, biˬdiˬoˬ tehꞈ-ehˇ ya bi haw-awˇ ja sawˇ-eu maˬ loˬ-eu gaˇ kawˆ-ahˇ ya mˇ-eu k’awꞈ pyeuꞈ nya meh. Gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ tiˇ kawˆ iˇ tawꞈ-eu yaw kaˬ-ahˇ dawˬ yaw nymˇ nymˇ lehˇ tehꞈ-ehˇ ngehˬ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Gaˇ heu aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu aˬ geu g’aˬ-ahˇ bi mˇ-eu lehˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ ya noeˬ tsehˆ-eu meh. Noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ gaˇ heu-ahˇ ya mˇ-eu meh. Yawˬ ha-euˬ jawˇ k’ahˬ-ahˇ hawˇ-awˇ mehˬ bawˬ-ahˇ nyehꞈ tehˬ-eu g’aˬ gaˇ heu-ahˇ yawˬ deuˬ yawꞈ naˆ maˬ tseˇ ya mˇ-eu k’awꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ muˇ Jaˇliꞈ dzaw-eu jeˬ mˇ nya naˇ mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ jiˇ geuꞈ nya meh. Mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ dzaw zaˬ deuˬ-ahˇ nui gaˬ keuˆ-eu laꞈ k’oeˇ ya ja ceuˬ nehˬ-awˇ, loˬ naˇ nui noeˬ nui duˇ ya biꞈ-eu lehˇ maˬ ya ngehˇ-a. Mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ mehˬ bawˬ-ahˇ aˇ yamˬ tsaˬ ngeh ya bi jiˇ-eu heu naˇ aˬ yawꞈ-ahˇ doˇ-eu meh. (Aˇ deuˆ 17 hawˇ-eu 19-ahˇ haw.) Mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ nui ma tsaˬ-awˇ jawˇ duˬ jaˆ naˇ aˬ yawꞈ-euˬ g’aˇ duˬ seh geu k’oeˇ taˆ maiˇkoˇpoˬ tiˬ hmˬ lehˬ hmˬ taˬ nehˬ nya meh. Toˆ-ehˇ naˇ aˬ yawꞈ nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ ngehˬ luꞈ ngeh gaˇ teu doˇ-eu mehˇ nmˇ g’aˬ seh geu k’oeˇ taˆ jawˇ duˬ yuˇ taˬ nya-eu meh. Mehˬ bawˬ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ Jaˇliꞈ gui-eu jeˬ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ zmˬ iˇ˗eu jeˬ lehˇ ehˇ-eu kawˆ-ahˇ jahˇ luꞈ ngeh seh geu k’oeˇ taˆ hawˬ jeh tiˬ hmˬ lehˬ hmˬ taˬ-awˇ nuiˇ nya-eu meh. Toˆ-ehˇ naˇ aˇ yamˬ maˬ paˇ jiˇ leˇ meh.

Nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu paw caw ba-eu g’aˬ

25. G’eh nya naˇ gaˇ heu-ahˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu tiˬ g’aˬ-ahˇ ya bi mˇ-eu meh. Loˬ naˇ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ hawˇ-eu aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu deuˬ-ahˇ aˬ cawˬ maˬ mawˇ gaˇ nui noeˬ nui duˇ ya biꞈ-eu meh. Ka li zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ-eu mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ-euˬ gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na-ahˇ mˇ-eu, dawˬ mehˬ mehˬ-eu, Loꞈ-eu nymˇgoˇ ja sawˇ-eu, aˇ deuˆ gui-eu, aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw-eu jeˬ-ahˇ ja sawˇ-eu, gaˇ kawˆ heu deuˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ nui noeˬ nui duˇ ya biꞈ-eu meh. (Aˬ deuˆ 19-ahˇ haw.) Aˬ muˇ laꞈ k’oeˇ mehˬ-eu tsoˆ-eu pawˇ hawˇ-eu tsaꞈ gaˬ-eu paw noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu yaw myaˬ g’aˬ jawˇ naˇ tiˬ k’oꞈ-ahˇ tiˬ poˆ nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu paw caw ba-eu g’aˬ laˆ paˇ nya-eu meh. Gaˇ yawˬ jeˬ na luꞈ-euˬ g’aˇ duˬ nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu maˬ loˬ-a.

Dzaw nymˇ yaw zaˬ hmˬ

26. Dzaw zaˬ aˇ myaˆ g’aˬ jawˇ-eu nga lehˇ haw-awˇ aˇ muˇ dzaw nymˇ teu-ahˇ jahˇ-eu k’awꞈ pyeuꞈ nya meh. Dzaw nymˇ teu laꞈ k’oeˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu g’aˬ ya jawˇ-eu meh. Nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu g’aˬ aˇ muˇ-ahˇ sheuˬ g’eh-eu g’aˬ pyeuꞈ naˇ muiˬ dzehˬ meh. Loˬ naˇ noeˬ dahˇ doe laˇ-euˬ aˇ muˇ-ahˇ caw ba-eu g’aˬ-ahˇ jiˇ bi geuꞈ nya meh. Gaˇ heu-ahˇ aˇ suˇ g’aˬ mˇ nya-eu lehˇ aˇ muˇ sheuˬ g’eh-eu deuˬ ya tseˇ-awˇ, tiˬ g’aˬ tiˬ poˆ mˇ-eu laˬ lehˇ jiˇ tseˇ nya meh. Nui noeˬ nui duˇ biꞈ-eu g’aˬ aˇ deuˆ 18-ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ-euˬ jeˬ-ahˇ mˇ caw paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Dzaw nymˇ yaw zaˬ teu jaˆ naˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ poeˬ˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ lehˇ ehˇ-eu kawˆ laꞈ k’oeˇ-euˬ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ poeˬ˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ-ahˇ poˆ leh ehˇ-eu kawˆ jiˇ ngeh dzaw zaˬ deuˬ-ahˇ dzaw nymˇ yaw zaˬ teu jahˇ-eu kuˆ lawˆ-ahˇ bi iˇ paˬ-ehˇ g’eh-eu meh. Dzaw zaˬ deuˬ jahˇ g’aˬ jiˇ naˇ paˇ ya g’oꞈ k’oꞈ laˇ-eu meh.

Biˬdiˬoˬ

27. Mehˬ bawˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-eu tseˇ taˬ-euˬ biˬdiˬoˬ deuˬ-ahˇ zmˬ-eu meh. Jawˇ nah yaw kaˬ mehˬ bawˬ laꞈ k’oeˇ zmˬ-eu biˬdiˬoˬ deuˬ-ahˇ JW Laiˇbiˬliˬ ehˆ laꞈ k’oeˇ haw nya-awˇ caˆ keu ka deuˬ zmˬ-awˇ haw nya meh.

S-38-AKA 11/23