Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ

1. Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya tahˬ˗eu lehˇ, aˬ suˇ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ ehˇ nehˬ nya˗eu nga?

Zahˇ myaˬ ni maˇ maˇ ni Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ˗eu ma lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ nya˗eu, Miˬyehˇ aˬ suˇ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya tahˬ˗eu lehˇ mehˬ˗eu maˬ duˇ leˇ gaˇ. Toˆ˗ehˇ jeˬ maˇ˗iˬ, Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ uˬ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya tahˬ˗eu lehˇ ehˇ nehˬ nya˗eu meh.

2. Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ, aˬ dui aˬ gaˇ neh ya siˬ nya˗eu nga?

² Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ ha geuꞈ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Jaˇliꞈ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh, aˬ dui Jaˇliꞈ ya dzaw˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗awˇ kʼahˬ lahˇ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ bi za mawꞈ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 48:17.

3. Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ bi jahˇ mawꞈ˗eu nga?

³ Miˬyehˇ zahˇ yawˬ zahˇ na luꞈ˗ahˇ ha geuꞈ meh lehˇ tiˬ gʼaˬ na ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ mehˬ˗a. “Ngaˬ˗ahˇ Sahˬpaˬ˗oˇ, Sahˬpaˬ˗oˇ’ lehˇ kʼaˇ kuˇ˗eu tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ, mˬ taˆ Miˇkʼahˬ˗ahˇ ya uˇ leˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu ngaˬ Da nui ma tsaˬ˗eu jeˬ mˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ tehꞈ˗ehˇ ya uˇ leˇ˗eu meh” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ maˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ˗ahˇ, Yeˬsuˇ “yaw haiˬ mˇ˗eu tsawˇ haˬ” lehˇ sawˇ˗eu miˇ neh, Miˬyehˇ bi mˇ mawꞈ˗eu jeˬ dzaw˗awˇ, mˇ caw˗eu heu naˇ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Maꞈtehˬ 7:21-23, Jaˇliꞈ Yaw shuiꞈ 1997.

4. Miˬyehˇ nui kʼahˇ mˇ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ ehˇ˗eu nga?

⁴ Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ nui kʼahˇ mˇ ngeh, laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. “Gʼoˆ kʼehˬ yaw suꞈ˗ahˇ uˇ leˇ˗awˬ. Luˬ iˇ seˇ iˇ˗eu gaˇ ma˗euˬ gʼoˆ kʼehˬ˗aˬ, jeˇ dui dui˗awˇ, gaˇ ma saˇ lehˆ ni dahˇ˗eu miˇ neh, uˇ leˇ˗eu tsawˇ haˬ yaw myaˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, dehꞈ˗eu saꞈ laˇ gaˇ ma˗euˬ gʼoˆ kʼehˬ˗aˬ, suꞈ dui dui˗awˇ, gaˇ ma shaˬ dui dui˗eu miˇ neh, gaˇ ma kʼoeˇ kahˇ poˆ mawˇ˗eu tsawˇ haˬ yaw cuiˆ meh” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 7:13, 14) Gʼoˆ kʼehˬ yaw suꞈ heu naˇ, Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu gaˇ ma meh. Gʼoˆ kʼehˬ yaw jeˇ naˇ, Miˬyehˇ maˬ ha geuꞈ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, cawˆ iˇ˗eu gaˇ ma pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ˗iˬ maˬ bi shiˇ mawꞈ˗eu miˇ neh, yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ dzaw˗eu aˇ yamˬ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh.—2 Beˬtuˆluˆ 3:9.

Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ

5. Zahˇ maˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ, aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

⁵ Zahˇ maˇ˗ahˇ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ jah˗eu jeˬ hawˇ˗eu mˇ˗eu jeˬ˗ahˇ haw naˇ, siˬ laˇ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. “Aˬ yawꞈ maꞈ mˇ doˆ shaˇ doˆ laꞈ gaˇ haw naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ, naw maꞈ˗ahˇ siˬ laˇ tehꞈ˗a” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗awˇ, “aˇ bawˇ yaw muiˬ˗ahˇ aˇ siˬ yaw muiˬ siˬ le” meh lehˇ paˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 7:16, 17) Heu naˇ, zahˇ maˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ maˬ lehˬ iˇ nya˗a lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ myah luꞈ tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ nya ni leh jeh˗eu meh. Zahˇ maˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ haw˗awˇ siˬ laˇ˗eu nga lehˇ haw iˇ ma.

6, 7. Zahˇ maˇ, aˬ jeˬ miˇ neh Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu nga? Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mˇ mehˬ yaꞈ˗euˬ nga?

⁶ Uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ ya taˬ. “Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ dawˬ tawˆ luꞈ Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ boꞈ doˆ taˬ˗euˬ” meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16, 17) Tsaˬ˗eu jeˬ mehˬ˗eu, iˬ baˇ˗ahˇ toeˬ mehˬ˗eu, maˬ tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ mehˬ paˇ˗eu, Miˬyehˇ gaˇ mˇ zaˬ byah dui nya dui dui˗awˇ, yaw muiˬ jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ mˇ nya ni mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu meh. Pawˇluˆ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ “naw maꞈ jawˇ gaˇ nga maꞈ Miˬyehˇ dawˬ kawˬ hehˇ leꞈ ngeh, tsawˇ haˬ˗euˬ dawˬ loꞈ˗ehˇ sawˇ˗awˇ naw maꞈ ha geuꞈ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a. Maˇ maˇ ni Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ loꞈ˗ehˇ sawˇ˗awˇ ha geuꞈ˗euˬ meh” lehˇ boꞈ nehˬ˗euˬ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 2:13) Zahˇ maˇ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ dawˬ pehˬ taˬ˗awˇ mehˬ˗eu meh. Tsawˇ haˬ˗euˬ nui noeˬ, zahˇ sahˇ kʼoꞈ, yawˬ jeˬ yawˬ heu deuˬ˗ahˇ dawˬ pehˬ maˬ taˬ˗a.

⁷ Yeˬsuˇ kʼaˇ mehˬ˗eu jeˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 17:17-ahˇ gui.) Aˬ yawꞈ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 4:4, 7, 10) Miˬyehˇ gaˇ mˇ zaˬ maˇ diˇ deuˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ, yawˬ jeˬ na luꞈ Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗awˇ mehˬ˗eu meh.

8. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

⁸ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ uˬ duˬ ya tahˬ. Ja ceuˬ 83:18 Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ “Yeˬhawˇbaˬ lehˇ kuˇ˗eu gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ, miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ huiˬ dzehˬ dzehˬ˗awˇ uˆ lahˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ” meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ˗ahˇ maˇ diˇ Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu gʼaˬ˗ahˇ bi siˬ mawꞈ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ jiˇ mehˬ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 2:12, YS97-ahˇ gui.) ‘Nawˬ˗euˬ Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu [“Yeˬhawˇbaˬ,”MS]˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ nawˇ uˬ duˬ ya tahˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui kʼahˇ tehꞈ˗ehˇ ya mˇ meh’ lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 4:10) Teu miˇ neh, Miˬyehˇ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ uˬ duˬ ya tahˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ jiˇ ya zmˬ meh. Miˬyehˇ tsawˇ myahˇ hawˇ˗eu aˬ dui gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗eu lehˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ ya ehˇ nehˬ˗a siˬ.

9, 10. Aˬ dui nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya mˇ mawˇ˗eu nga?

⁹ Tsawˇ haˬ˗ahˇ maˇ diˇ ya gaˬ. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ meh lehˇ mehˬ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 13:35-ahˇ gui.) Smˇ muiˬ iˇ shaˬ maˬ ehˇ, aˬ gaˇ neh oe˗euˬ maˬ ehˇ, dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ maˬ duˇ leˇ˗eu maˬ ehˇ, mehˇ nmˇ loꞈ˗ehˇ maˇ diˇ ya gaˬ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:14) Nga maꞈ guiˇ deuˆ gaˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ sehꞈ gaˇ maˬ keuˬ leˇ. Jaˇliꞈ “Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ hawˇ˗eu Nehꞈ sahˬ paˬ˗euˬ zaˬ yaw kaˬ kʼoeˇ naˆ ni beu gaˇ˗eu meh. Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ maˬ mˇ˗ehˇ, Ka li zaˬ cawˬ cawˬ maˬ gaˬ˗eu tsawˇ haˬ˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ maˬ ngeuˇ˗a” lehˇ ehˇ˗awˇ, “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ meh . . . Gaˬiˇnaˆ loꞈ˗ehˇ maˬ ya gʼeh˗a. Aˬ yawꞈ˗aˬ, haiˬ dui dui˗eu gʼaˬ˗ahˇ taꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ nyiˇ tsi tsi ni gʼeh˗eu Aˬbeˬlaˆ˗ahˇ sehꞈ˗euˬ meh” lehˇ paˇ ehˇ˗eu meh.—1 Yoˇhaˬ 3:10-12; 4:20, 21.

¹⁰ Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ yamˬ, gʼaˬ, pyuˇ shuiˇ heu deuˬ ya zmˬ meh. (Heˬbyehˇ 10:24, 25) Yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ “muiˬ˗eu jeˬ” ya mˇ nehˬ meh.—Gaˬlaˬtiˆ 6:10.

11. Yeˬsuˇ bi buˬ iˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ, aˬ jeˬ miˇ neh jah˗eu nga?

¹¹ Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ bi buˬ iˇ˗euˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ya naˇ haˬ. Mˬ heu siˬ˗euˬ uˬ moˆ “aˬ yawꞈ maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ dui˗ahˇ ka kʼoꞈ nya˗eu tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ˗a” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 4:12) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ˗ahˇ ka kʼoꞈ le˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬsuˇ˗euˬ dehꞈ ziˇ bi lawˇ le˗euˬ lehˇ, Gaˇ kawˆ 5˗ahˇ aˬ dui ya dzaw dzeuˇ˗euˬ ma. (Maꞈtehˬ 20:28) Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ tseˇ˗awˇ miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu Sahˬpaˬ bi geuꞈ˗euˬ meh. Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ za mawꞈ naˇ, Yeˬsuˇ ehˇ dawˬ ya naˇ haˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh.—Yoˇhaˬ 3:36-ahˇ gui.

12. Uˆ lahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ, aˬ jeˬ miˇ neh maˬ ya suˬ saˬ nga?

¹² Miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ suˬ saˬ. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ suˬ saˬ˗a. Aˬ yawꞈ yaˇ kʼaˬ daˇ gaˇ ya daˬ ngeh, Piˇlaˆ˗ahˇ “ngaˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗aˬ, miˇ tsaˬ heu˗ahˇ maˬ taꞈ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 18:36-ahˇ gui.) Aˬ dui Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ mˬ taˆ jaˆ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ya ziꞈ meh. Teu miˇ neh, aˬ dui aˬ gaˇ jawˇ kʼawꞈ, uˆ lahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ ya suˬ saˬ˗a. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ “miˇ kʼahˬ sahˬ paˬ˗euˬ uˬ moˆ ya jawˇ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ heu naˇ, miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. (Loˇmaˆ 13:1) Aˬ dui miˇ kʼahˬ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ ya naˇ haˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ˗ahˇ maˬ tsaˬ naˇ, “tsawˇ haˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu naˆ maˬ tseˇ, Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ nga maꞈ ya naˇ haˬ meh” lehˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ ya jahˇ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 5:29; Maˬkuˆ 12:17.

13. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ dui aˬ jeˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu nga?

¹³ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ tehꞈ˗ehˇ shaˬ zahˬ˗ahˇ laˆ byoˆ nya meh lehˇ jah˗awˇ tsaꞈ gaˬ. Yeˬsuˇ “Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ” miˇ kʼahˬ doe ni tsaꞈ gaˬ doe tehꞈ˗a lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:14-ahˇ gui.) Tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ loꞈ˗ehˇ maˬ mˇ muiˬ nehˬ nya˗a. (Ja ceuˬ 146:3) Yeˬsuˇ “Nawˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ keuˆ le luꞈ˗uˇ. Nawˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ, mˬ kʼoeˇ taˆ mˇ byah˗euˬ loꞈ˗ehˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˇ byah luꞈ˗uˇ” lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 6:10) Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗awˇ, “mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ˗eu miˇ kʼahˬ pyeuꞈ” meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh.—Daˬyeˬlaˇ 2:44.

14. Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu jeˬ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu aˬ geu deuˬ nga?

¹⁴ Gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ ya siˬ dzeuˇ ngeh, nawˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗awˇ mehˬ˗eu aˬ geu deuˬ nga? Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ mehˬ nehˬ˗eu aˬ geu deuˬ nga? Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ maˇ diˇ gaˬ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ bi caw ba˗eu gʼaˇ duˬ, Miˬyehˇ neh Yeˬsuˇ˗ahˇ bi oe˗euˬ meh lehˇ jah˗eu aˬ geu deuˬ nga? Uˆ lahˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ suˬ saˬ˗eu aˬ geu deuˬ nga? Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ maˬ ngeuˇ naˇ shaˬ zahˬ˗ahˇ maˬ laˆ byoˆ nya˗a lehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu aˬ geu deuˬ nga? Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ tehꞈ meh.—Iˇsaˬyaˇ 43:10-12.

Nawˇ aˬ jeˬ jahˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

15. Aˬ dui˗euˬ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ Miˬyehˇ bi ha geuꞈ mawꞈ naˇ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

¹⁵ Miˬyehˇ jawˇ meh lehˇ jah˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ jiˇ˗a. Nehꞈ deuˬ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ jah˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ maˬ naˇ haˬ˗a. (Yaˬkoˆ 2:19) Aˬ dui˗euˬ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ Miˬyehˇ bi ha geuꞈ mawꞈ naˇ, mehˬ boeˬ tehꞈ˗ehˇ jah ma lehˇ maˬ ehˇ ni, ya mˇ caw˗eu meh.

16. Aˬ jeˬ miˇ neh zahˇ kʼawꞈ nehˬ˗ehˇ maˬ ya keuˬ leˇ˗eu nga?

¹⁶ Aˬ dui˗euˬ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ Miˬyehˇ bi ha geuꞈ mawꞈ naˇ, zahˇ kʼawꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ ya keuˬ leˇ˗a. Iˇsaˬyaˇ “Teu gaˇ neh maˬ oe doˆ ni taˬ byehˇ . . . yawˬ ha˗euˬ gʼawˇ mawˇ shawˇ”˗awˬ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 52:11; 2 Gawˇliˬtu 6:17) Teu miˇ neh, zahˇ kʼawꞈ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu aˬ geu jeˬ˗ahˇ maˬ kaˬ, laꞈ maˬ ya daˬ˗a.

17, 18. “Baˬbuˇloˬ meuˬ meuˬ ma,” aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh teu gaˇ neh yaw kawˇ˗ehˇ ya doˆ laˇ˗eu nga?

¹⁷ Zahˇ kʼawꞈ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ˗eu nga? Jaˇliꞈ ehˇ˗eu loꞈ˗ehˇ Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ˗eu zahˇ deuˬ˗ahˇ ehˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ zahˇ kʼawꞈ deuˬ˗ahˇ “Baˬbuˇloˬ meuˬ meuˬ ma” lehˇ kuˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 17:5) Aˬ jeˬ miˇ neh teu loꞈ˗ehˇ kuˇ˗eu nga? Noˇaˬ saˇ ka˗ahˇ iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ gʼaˬ ngeh, zahˇ kʼawꞈ deuˬ˗euˬ mehˬ jeˬ Baˬbuˇloˬ meuˬ˗ahˇ neh doˆ le˗awˇ, miˇ kʼahˬ doe ni byaˆ iˇ˗euˬ miˇ neh meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Baˬbuˇloˬ˗euˬ tsawˇ haˬ smˇ gʼaˬ tiˬ poeˬ miˬ yehˇ˗ahˇ jah˗eu meh. Nymˬ˗mˇ kʼawꞈ teu gaˇ duˇ ni, zahˇ myaˬ ni Miˬyehˇ˗aˬ, smˇ gʼaˬ tiˬ poeˬ miˬ yehˇ pyeuꞈ meh lehˇ mehˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, maˇ diˇ Miˬyehˇ tiˬ gʼaˬ jawˇ˗eu tehꞈ meh lehˇ, Jaˇliꞈ˗ahˇ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ˗euˬ meh. Teu˗aˬ, Yeˬhawˇbaˬ meh. Yeˬsuˇ˗aˬ, aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬ pyeuꞈ meh. (Yoˇhaˬ 17:3) Baˬbuˇloˬ tsawˇ haˬ deuˬ, tsawˇ haˬ shiˇ naˇ tiˬ jeˬ paˬ dehꞈ luꞈ˗a siˬ lehˇ jah˗awˇ, shiˬ buiˇ lah ma˗ahˇ bi kʼehˬ luꞈ˗a siˬ lehˇ kʼawꞈ jah˗eu meh. Maˇ diˇ naˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗a.—Dzaw lahˬ 14, 17 hawˇ˗eu 18˗ahˇ haw.

¹⁸ Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ zahˇ kʼawꞈ deuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ ma lehˇ Miˬyehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Pah mehˬ˗eu 18:8) Aˬ jeˬ miˇ neh teu laꞈ kʼoeˇ neh yaw kawˇ˗ehˇ ya doˆ laˇ˗eu lehˇ, nawˇ gʼoˆ shaw dzeuˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ loˇ? Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ jeˬ nahˬ maˬ ga iˇ mi naˆ˗ehˇ bi doˆ laˇ mawꞈ meh.—Pah mehˬ˗eu 18:4.

19. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ ngeh, aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw piˇ˗eu nga?

¹⁹ Nawˇ zahˇ kʼawꞈ laꞈ kʼoeˇ neh doˆ le˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ ngeh, nawˬ˗euˬ cawˬ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ, maˬ gʼoˆ shaw nya˗eu miˇ neh, laˆ tsoeˬ laˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ maˬ byehˇ dzeh˗a. Miˬyehˇ˗euˬ huiˬ˗eu nymˇ jiˇ miˇ kʼahˬ doe ni gʼawˬ mya lam gʼaˬ jawˇ˗eu meh. Teu laꞈ kʼoeˇ nawˇ kʼawꞈ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ miˇ shuiꞈ˗ahˇ kʼawꞈ aˬ myah luꞈ dehꞈ˗eu jeˬ paˇ za˗a siˬ. (Maˬkuˆ 10:28-30) Myahˇ laˇ ngeh, nawˇ noeˬ tsehˆ ngeh saˇ pawˇ maˬ ga˗eu deuˬ kʼawꞈ, Jaˇliꞈ˗ahˇ dzaw mawꞈ˗eu nui ma ahˇ laˇ nya˗eu meh.

20. Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu jeˬ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu, aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

²⁰ Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ, Miˬyehˇ yaw haiˬ yaw doeˇ jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ bi uˆ lahˇ le meh. Teu ngeh muiˬ dui dui˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh. (2 Beˬtuˆluˆ 3:9, 13) Yawˬ gʼaˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ geuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu miˇ neh, nymˬ˗mˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ dui aˬ yawꞈ geuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu aˇ yeˇ huiˬ meh.