Ngaˇ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ?

1. Paˇ dmˬ heu dmˬ heu tsahˇ˗ahˇ dzaw keuˆ laꞈ ngeh, nawˇ aˬ jeˬ noeˬ luꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

Nawˇ paˇ dmˬ heu dmˬ˗ahˇ neh Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ yaw myaˬ jeˬ˗ahˇ ya siˬ dzeuˇ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ myah luꞈ dehꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ, shiˇ˗euˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ, gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ heu deuˬ pyeuꞈ meh. (Dawˬtsoˆ 9:5; Luˇkaꞈ 23:43; Yoˇhaˬ 5:28, 29; Pah mehˬ˗eu 21:3, 4) Nymˬ˗mˇ naˇ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ dahˬ beh laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗aˬ Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu jeˬ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ ngaˇ˗a lehˇ nawˇ jah˗eu paˬ. (Yoˇhaˬ 13:35) Kʼoeˇ naˇ, nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ, ‘Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ naˇ, ngaˇ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?’ lehˇ jiˇ shaˇ noeˬ luꞈ˗eu paˬ.

2. Iˬdiˬyoˇbyaˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ, aˬ jeˬ miˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ˗eu nga?

² Yeˬsuˇ˗euˬ saˇ ka˗ahˇ, Iˬdiˬyoˇbyaˇ tsawˇ haˬ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Piˇliˇpuˆ zaˬ yo aˬ li tiˬ gʼaˬ˗ahˇ, Yeˬsuˇ˗aˬ Meˬsiˇya pyeuꞈ meh lehˇ siˬ leˇ ni caw ba nehˬ ngeh, zaˬ yo aˬ li teu gʼaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw leˇ˗awˇ, “heu gaˇ iˇ cuꞈ jaˆ ngaˇ. Ngaˇ iˇ cuꞈ shawˇ gaˇ aˬ jeˬ laˆ tsoeˬ˗eu jaˆ ta?” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Gʼaˬkʼehˇ 8:26-36.

3. (a) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ kʼehˇ nehˬ˗euˬ nga? (b) Iˇ cuꞈ aˬ joˆ˗ehˇ ya shawˇ˗eu nga?

³ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ naˇ, iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ Jaˇliꞈ maˇ jawˆ ni mehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ, “miˇ tsaˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ jawˇ gaˇ iˇ˗awˇ, ngaˬ˗euˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ˗iˇ˗awˬ . . . aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ nehˬ˗awˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 28:19) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ jiˇ ni, iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu neh gaˇ kawˆ heu˗ahˇ aˇ baˇ mˇ mawˇ nehˬ yaꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ iˇ cuꞈ uˬ duˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ byaˆ shehˬ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a, mawˇ do do lah ni iˇ cuꞈ˗ahˇ bi dehˬ nuiꞈ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 3:16) Nymˬ˗mˇ iˬ nah Ka li zaˬ deuˬ kʼawꞈ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, teu gaˇ duˇ ni jahˇ˗eu meh.

4. Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, aˬ cawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ mˇ mawˇ˗eu nga?

⁴ Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, nawˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ pyeuꞈ mawꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ maˇ diˇ mˇ mawꞈ miˇ˗a lehˇ, aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi mˇ mawˇ nehˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 40:7, 8) Ehˇ kʼawꞈ, ‘Ngaˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?’ lehˇ nawˇ noeˬ luꞈ˗eu paˬ.

Zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ˗eu nui jah

5. (a) Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga? (b) Ka li zaˬ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ˗eu heu, aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

⁵ Nawˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ ya siˬ nya meh. Jaˇliꞈ dzaw ngeh nawˇ teu loꞈ˗ehˇ ya siˬ dzeuˇ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 17:3-ahˇ gui.) Ehˇ kʼawꞈ maˬ gʼaˬ˗a siˬ, Jaˇliꞈ˗ahˇ “Miˬyehˇ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ” siˬ nya˗eu loˬ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 1:9,YS97) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ mehˬ bawˬ heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ naw nyaꞈ˗euˬ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ ziꞈ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Teu miˇ neh, nawˇ aˬ myah luꞈ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ˗eu teu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh.—Heˬbyehˇ 10:24, 25.

6. Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ, Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ aˇ naˆ ni ya siˬ nya˗eu nga?

⁶ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ siˬ nya jiˇ neh tehꞈ˗ehˇ iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ maˬ ehˇ˗a. Miˬyehˇ Iˬdiˬyoˇbyaˇ tsawˇ haˬ aˬ li kʼoeˇ gʼaˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ bi siˬ nya jiˇ˗eu lehˇ maˬ noeˬ tmˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˬ dui˗ahˇ jiˇ maˬ noeˬ tmˬ˗a. (Gʼaˬkʼehˇ 8:30, 31) Maˇ diˇ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ dui dzaw jiˇ˗eu maˬ baw˗a. (Dawˬtsoˆ 3:11) Ehˇ kʼawꞈ, nawˇ iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ, Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw ma deuˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ ha geuꞈ˗eu loˬ meh.—Heˬbyehˇ 5:12.

7. Jaˇliꞈ dzaw˗eu heu naˇ, nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga?

⁷ “Jah˗eu jeˬ maˬ ahˇ naˇ, tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗iˬ Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ ni maˬ dehꞈ nya˗a” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 11:6) Teu miˇ neh, iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ nui jah ahˇ˗eu loˬ meh. Gaˇ hu Gawˇliˬtu meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ, Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ mehˬ gaˇ ya gaˬ˗awˇ, “jah˗eu laꞈ kʼoeˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ” meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 18:8) Teu gaˇ duˇ ni, Jaˇliꞈ dzaw˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ deuˬ hawˇ˗eu, Yeˬsuˇ neh lawˇ˗euˬ jeˬ iˬ baˇ hawˇ˗eu shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ neh bi buˬ iˇ nya meh lehˇ, jah coeˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh.—Yawˇshuˆ 23:14; Gʼaˬkʼehˇ 4:12; 2 Tiˆmoˇseˬ 3:16, 17.

Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ ja nehˬ

8. Nawˬ neh ya siˬ nya˗euˬ jeˬ, aˬ jeˬ miˇ neh aˬ cawˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ mawꞈ˗eu nga?

⁸ Jaˇliꞈ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ dzaw naˇ ngehˬ˗ehˇ nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ muiˬ daˆ laˇ˗awˇ, nui jah kʼawꞈ ziꞈ dah ni pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Nawˬ neh ya siˬ nya˗euˬ jeˬ aˬ cawˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ mawꞈ˗eu paˬ. (Yeˬlaˬmiˇ 20:9; 2 Gawˇliˬtu 4:13) Nawˇ aˬ suˇ suˇ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ nya˗eu nga?

9, 10. (a) Nawˬ neh ya siˬ nya˗euˬ jeˬ aˬ suˇ suˇ gʼaˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ nya˗eu nga? (b) Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ mawꞈ naˇ, aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

⁹ Nawˬ neh ya siˬ nya˗euˬ jeˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu, yuiꞈ nyiˇ deuˬ maˬ ngeuˇ naˇ, cawˬ deuˬ hawˇ˗eu nawˬ˗euˬ nymˇ dawˬ peh jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ dzawˇ nehˬ mawꞈ tehꞈ˗a. Teu˗aˬ, yaw muiˬ tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ myah luꞈ nahˬ yu ni nui gaˬ ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ ya dzawˇ nehˬ meh. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ mawꞈ nya lehˇ noeˬ laˇ naˇ, nawˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu gʼaˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ˗awˬ. Nawˇ tsaꞈ gaˬ iˇ nya laˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ zahˇ nehˬ˗ehˇ tsaˬ ni dehꞈ luꞈ ngaˇ˗a lehˇ aˬ yawꞈ ya mawˇ ngeh, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu 2 gʼaˬ jawˇ gaˇ sheuˬ gʼeh˗awˇ ngehˬ cawˬ iˇ˗eu meh.

¹⁰ Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nawˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ ngehˬ cawˬ˗eu nga? Nawˇ Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw ma deuˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗awˇ jah ngaˇ laˬ lehˇ haw˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, Jaˇliꞈ˗ahˇ neh ya siˬ˗euˬ jeˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ zmˬ ngaˇ˗a laˬ lehˇ haw˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ maˇ diˇ pyeuꞈ mawꞈ ngaˇ˗a laˬ lehˇ jiˇ haw˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ haw piˇ˗eu meh lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a. Nawˬ˗ahˇ kʼawꞈ haw piˇ˗eu meh. Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗eu taˬ guˆ. (Gʼaˬkʼehˇ 20:28; 1 Beˬtuˆluˆ 5:2, 3) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ gʼaˬ ngeh, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ iˇ nya laˇ˗euˬ hawˇ˗eu maˬ iˇ nya laˇ˗euˬ, aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ laꞈ˗eu meh.

11. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ tsaꞈ gaˬ iˇ mi naˆ˗ehˇ, dehꞈ paˇ˗eu heu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

¹¹ Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ tsaꞈ gaˬ iˇ mi naˆ˗ehˇ, tiˬ jeˬ na laˆ paˇ˗eu loˬ nga lehˇ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nawˬ˗ahˇ ehˇ laˇ nya˗eu meh. Ehˇ loꞈ˗ehˇ laˆ paˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ja nehˬ iˇ ngeh, aˬ dui aˬ yawꞈ˗euˬ dah zaˇ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ dui yaw dehꞈ dehꞈ˗eu aˬ cawˬ Miˬyehˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ mawꞈ laˇ ni ya dehꞈ˗eu miˇ neh meh.—1 Gawˇliˬtu 6:9, 10; Gaˬlaˬtiˆ 5:19-21.

Noeˬ poˆ˗awˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ

12. Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ jeˬ miˇ neh ya noeˬ poˆ˗eu nga?

¹² Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ nawˇ ya mˇ˗eu yawˬ jeˬ yawˬ paˇ jaˆ nya˗a siˬ. Beˬtuˆluˆ “naw maꞈ˗euˬ iˬ baˇ bi pyehˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, iˬ baˇ noeˬ poˆ˗awˇ Miˬyehˇ jawˇ paw gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 3:19) Noeˬ poˆ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Aˬ dui neh mˇ lehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ nui ma cawˆ dui dui gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ dehꞈ bahˬ˗euˬ naˇ ya noeˬ poˆ meh. Nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ mˇ bahˬ haw˗aˬ lehˇ noeˬ kʼawꞈ, ya noeˬ poˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ tehꞈ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ dui dehꞈ le ngeh neh iˬ baˇ ahˇ˗awˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ iˬ baˇ ya shaˇ pyehˬ˗eu miˇ neh meh.—Loˇmaˆ 3:23; 5:12.

13. “Gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ”˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?

¹³ Aˬ dui neh laˆ lehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ nui ma cawˆ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ jiˇ ngaˇ loˇ? Maˬ jiˇ˗a. Beˬtuˆluˆ nawˇ ya “gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ” meh lehˇ jiˇ paˇ ehˇ˗eu meh. Heu naˇ maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ byehˇ dzeh˗awˇ, yaw muiˬ jeˬ tehꞈ˗ehˇ mˇ daˆ leꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ gʼoˆ shaw dzehˬ laˇ ni, aˇ baˇ heu hmˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ iˇ haw˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ lawˬ liˬ yeuꞈ˗awˇ iˇ luꞈ ngeh, tiˬ kʼehˬ naˇ gaˇ ma iˇ bahˬ nga lehˇ siˬ laˇ naˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ le? Nawˇ a lawˆ lawˆ˗ehˇ yeuꞈ yeuꞈ˗ehˇ iˇ˗awˇ neh naˬ leˇ˗awˇ, nawˇ iˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu gaˇ ma paw yeuꞈ pyawˇ kʼoꞈ˗eu maˬ ngeuˇ loˇ? Teu gaˇ duˇ ni, Jaˇliꞈ dzaw ngeh nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ yaw lehˬ tiˬ jeˬ na maˬ ngeuˇ naˇ, laˆ paˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ ya mawˇ ngeh, teu deuˬ˗ahˇ byehˇ dzeh˗awˇ, leh jeh˗awˇ ya “gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ” meh. Kʼoeˇ naˇ, tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ nya ni ya leh jeh˗eu meh.

A nehˬ˗eu jeˬ

14. Miˬyehˇ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ mawˇ do aˬ joˆ˗ehˇ ya a nehˬ˗eu nga?

¹⁴ Iˇ cuꞈ maˬ shawˇ mi naˆ˗ehˇ nawˇ ya mˇ˗eu nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ nga lehˇ ngeuˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ mawˇ do a nehˬ˗eu jeˬ heu pyeuꞈ meh. A nehˬ˗eu jeˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, nawˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ uˬ duˬ tahˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗awˇ, nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ, aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ bi pyeuꞈ ma lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 6:15.

15, 16. Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ ni aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ laˆ noeˬ nehˬ˗eu nga?

¹⁵ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ gaˇ mˇ nehˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗eu heu naˇ, nyaˆ taꞈ naˇ dzeˇ luꞈ˗eu aˇ yamˬ deuˬ, nawˇ gaˬ˗eu gʼaˬ nehˬ˗ehˇ dehꞈ daˆ leꞈ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ gaˇ duˇ˗eu meh. Zaˬ yo aˬ li hawˇ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ zaˬ haˬ haˬ luꞈ˗eu aˇ baˇ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ li gʼaˬ aˬ buˇ gʼaˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ gaˬ laˇ˗awˇ, oeˇ mˇ baˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗eu meh. Noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ heu aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ siˬ nya kʼawꞈ, aˬ buˇ gʼaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh noeˬ tsehˆ˗awˇ, doˆ laˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ kʼawꞈ, nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ laꞈ daˬ˗eu meh.

¹⁶ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ngeh, aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ laˇ˗eu meh. Nui ma heu naˇ, guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗eu heu neh, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ ni laˆ noeˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh mawꞈ˗eu aˬ suˇ gʼaˬ maˬ kaˬ, “yawˬ ha˗euˬ nui kʼahˇ ya byehˇ dzeh” meh lehˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Maˬkuˆ 8:34) Heu naˇ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗eu jeˬ, naˬ ba tiꞈ taˬ˗awˇ, nawˇ geuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu, nawˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ naˆ maˬ tseˇ, Yeˬhawˇbaˬ geuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˇ yeˇ taˬ huiˬ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.—1 Beˬtuˆluˆ 4:2-ahˇ gui.

Maˬ mˇ nya gaˇ taˬ guˆ

17. Tiˬ gʼaˬ na Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh maˬ a nehˬ˗eu nga?

¹⁷ Tiˬ gʼaˬ na Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ a nehˬ peuˬ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ neh Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ mˇ nya gaˇ guˆ˗eu miˇ neh meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma cawˆ ni maˬ jahˇ mawꞈ˗a. Maˬ ngeuˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ a nehˬ naˇ, tiˬ jeˬ˗iˬ kʼaˆ behˆ pi˗eu maˬ loˬ nga lehˇ noeˬ˗eu meh.

18. Aˬ jeˬ miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ nui ma cawˆ gaˇ maˬ ya guˆ˗eu nga?

¹⁸ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ naˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh mˇ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh tehꞈ˗a. Nawˇ toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nui ma cawˆ gaˇ maˬ ya guˆ˗a. (Dawˬtsoˆ 5:4; Gawˇlawˇsehˇ 1:10) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ mˇ caw˗eu heu naˇ yaw shaˬ nya lehˇ jiˇ maˬ paˇ noeˬ meh. Gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ “aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ ehˇ˗eu kʼoeˇ˗aˬ, aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ geuꞈ gaˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ˗aˬ, aˬ dui maˬ caw teh nya paˬ˗ehˇ shaˬ˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ˗a” lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh.—1 Yoˇhaˬ 5:3.

19. Nawˬ˗euˬ mawˇ do Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ˗eu, aˬ jeˬ miˇ neh maˬ ya guˆ˗eu nga?

¹⁹ Nawˬ˗euˬ mawˇ do Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, byah kuꞈ jiˇ˗eu maˬ loˬ˗a. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui maˬ jahˇ nya gaˇ keuˆ ni jahˇ lehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ ehˇ haw˗aˬ. (Ja ceuˬ 103:14) Aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ muiˬ˗eu jeˬ mˇ nya ni caw ba nehˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 41:10) Nui ma gʼawˇ mawˇ dawˬ tawˆ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗awˬ. Aˬ yawꞈ “nawˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ ma mehˬ nehˬ laꞈ tehꞈ˗a.”—Dawˬdaˬ 3:5, 6.

Aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi a nehˬ dzeuˇ˗euˬ lehˇ mˇ mawˇ

20. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ dzeuˇ shaw˗euˬ naˇ, aˬ jeˬ˗euˬ aˇ tiˆ˗ahˇ keuˆ leˇ˗euˬ nga?

²⁰ Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, dah laˇ maˬ lehˇ noeˬ miˇ˗a loˇ? Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ dzeuˇ shaw˗euˬ naˇ, iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ tiˆ˗ahˇ keuˆ leˇ˗euˬ meh.

21, 22. Nawˇ jah˗eu jeˬ˗ahˇ kʼaˬ meh neh “saˇ kiˇ kamˬ˗eu” aˬ geu ngeh yamˬ˗ahˇ nga?

²¹ Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga? Nawˬ˗euˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ ja uˇ˗eu gʼaˬ˗ahˇ, ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ dzeuˇ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ mawꞈ nya lehˇ ya ehˇ nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ yawꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ deuˬ na˗ahˇ kʼehˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw ma deuˬ paˇ bi ja sawˇ poˆ le˗eu meh. Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ nya laˇ ngaˇ lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ ya mawˇ ngeh, nyaˆ taꞈ poˆ keuˆ laˇ˗eu huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ, iˇ cuꞈ shawˇ nya meh lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ ehˇ nehˬ laꞈ meh. Huiˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu jeˬ˗euˬ dawˬ tsuiꞈ˗ahˇ ehˇ mawˇ nehˬ˗eu dawˬ mehˬ mehˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu meh. Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ, dawˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ naˇ haˬ˗eu meh. Nawˇ naˇ haˬ gaˇ ehˇ kʼoꞈ nehˬ ngeh, jah˗eu jeˬ˗ahˇ kʼaˬ meh neh “saˇ kiˇ kamˬ˗eu” jeˬ pyeuꞈ meh.—Loˇmaˆ 10:10.

²² Kʼoeˇ gaˇ neh naˇ, iˇ cuꞈ shawˇ˗eu gʼaˇ duˬ, nawˇ iˇ cuꞈ laꞈ kʼoeˇ ya bi dehˬ nuiꞈ byoˆ jiˇ˗eu meh. Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, nawˬ˗euˬ mawˇ do Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ, a nehˬ dzeuˇ maˬ lehˇ, aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, nymˬ˗mˇ nawˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.

Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu jeˬ˗euˬ dawˬ tsuiꞈ

23. “Aˬda, Zaˬmaˇ hawˇ˗eu, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ uˬ moˆ” iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?

²³ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ, “Aˬda, Zaˬmaˇ hawˇ˗eu, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ uˬ moˆ” iˇ cuꞈ ya shawˇ meh lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 28:19, MS˗ahˇ gui.) Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu, aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu, Yeˬsuˇ˗euˬ aˇ yaˬ˗ahˇ ha geuꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ nui kʼahˇ mˇ byah˗eu gʼaˇ duˬ, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ˗ahˇ zmˬ meh lehˇ ha geuꞈ gaˇ jiˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.—Ja ceuˬ 83:18; Maꞈtehˬ 28:18; Gaˬlaˬtiˆ 5:22, 23; 2 Beˬtuˆluˆ 1:21.

24, 25. (a) Iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, aˬ jeˬ˗euˬ dawˬ tsuiꞈ jaˆ˗eu nga? (b) Gaˇ kawˆ 19˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ dzaw˗eu nga?

²⁴ Iˇ cuꞈ shawˇ ngeh, aˇ yeˇ huiˬ˗eu dawˬ tsuiꞈ tiˬ jeˬ paˇ jaˆ˗a siˬ. Nawˇ iˇ cuꞈ˗ahˇ bi dehˬ nuiꞈ˗eu jeˬ heu naˇ, nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ yaw oeˇ shiˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ naˇ, byehˇ dzeh yaꞈ˗euˬ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Nawˇ iˇ cuꞈ˗ahˇ neh tuˇ laˇ ngeh, Miˬyehˇ nui kʼahˇ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ, nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ yaw shuiꞈ beh paˇ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Heu naˇ, iˬ nah neh taꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ ma lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Nawˬ˗euˬ mawˇ do, tsawˇ haˬ, aˇ maꞈ aˇ muˇ, gaˇ heu deuˬ˗ahˇ a nehˬ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ˗euˬ meh lehˇ, aˬ myah luꞈ ya noeˬ taˬ˗eu meh.

²⁵ A nehˬ˗eu jeˬ heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ naw nyaꞈ˗euˬ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ˗ahˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Ja ceuˬ 25:14) Ehˇ kʼawꞈ, iˇ cuꞈ shawˇ neh tehꞈ˗ehˇ ya buˬ iˇ meh lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ “naw maꞈ ka kʼoꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za nya ni, Miˬyehˇ˗ahˇ guˆ˗awˇ yaw dzuˬ dzuˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ leh jeh dui dui˗awˬ” lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. (Piˇliˇpiˆ 2:12) Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, aˇ dahˬ beh˗eu tehꞈ˗a siˬ. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ aˬ myah luꞈ cawˬ cawˬ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga? Gaˇ kawˆ heu gaˇ kawˆ 19-ahˇ haw iˇ ma.