Aˬ da aˬ ma deuˬ˗oˇ, naw maꞈ˗euˬ zaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni caw ba nehˬ

1-2. Dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ gaˇ kawˆ deuˬ poˆ laˇ paˇ laˇ ngeh tiˬ jawˇ, Jaˇliꞈ zahˇ tiˬ hmˬ na aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ laˇ˗eu nga?

Jiˇ cehˇ baˇ ngeh nah˗ahˇ miˬ shuiꞈ yo shuiꞈ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu dawˬ mehˬ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ dawˬ mehˬ mehˬ˗eu jeˬ teu laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Jaˇliꞈ zahˇ deuˬ˗ahˇ yaw beh jiˇ gaˬ haw˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ teu ngeh nah neh taꞈ naˇ Jaˇliꞈ zahˇ teu deuˬ aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ nyaꞈ Jaˇliꞈ zahˇ teu˗ahˇ maˇ diˇ ya mˇ caw˗eu lehˇ gʼeh˗eu miˇ neh meh.

² Aˬ da aˬ ma pyeuꞈ laˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu Ka li zaˬ miˬ sawˇ yo zaˬ deuˬ jiˇ teu gaˇ duˇ˗eu meh. Dzeuˇ laꞈ˗euˬ aˇ nah aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ maꞈ zaˬ deuˬ˗ahˇ cu˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu dawˬ mehˬ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw myaˬ poˆ gaˬ haw˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ naˇ Jaˇliꞈ zahˇ teu aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ zaˬ jawˇ le˗awˇ, zaˬ deuˬ˗ahˇ ya cu˗eu lehˇ gʼeh˗eu miˇ neh meh. Heu naˇ huiˬ dui dui˗eu gaˇ tiˬ hmˬ pyeuꞈ ngaˇ˗a. Gaˇ kawˆ deuˬ poˆ laˇ paˇ laˇ ngeh tiˬ jawˇ, aˬ dui siˬ nya taˬ˗euˬ Jaˇliꞈ zahˇ deuˬ˗ahˇ aˬ dui haw˗eu jeˬ jiˇ paˇ laˇ˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu deuˬ Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ sahˬ paˬ deuˬ˗ahˇ bi mˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ maꞈ “ziˇ jiˇ leˇ ngeh keuˆ ni” Jaˇliꞈ gui˗awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu meh.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 17:19.

3. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw˗eu nga?

³ Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ nehˬ˗eu muiˬ dui dui˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za taˬ˗euˬ meh. Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya ni tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, nui ma laꞈ kʼoeˇ˗ahˇ keuˆ ni gaˬ ni cawˬ ba nehˬ mawꞈ˗eu meh. Aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu Jaˇliꞈ zahˇ oeˬ hmˬ˗ahˇ ja sawˇ ma. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16) Kʼoeˇ naˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw˗euˬ miˇ neh muiˬ˗eu jeˬ za˗euˬ Ka li zaˬ aˬ da aˬ ma tiˬ gʼaˬ na˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ haw ma.

Aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu Jaˇliꞈ zahˇ oeˬ hmˬ

4. Zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ keuˆ ni gaˬ laˇ ni caw ba nehˬ ngeh, aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu Jaˇliꞈ zahˇ tiˬ hmˬ naˇ aˬ jeˬ nga? (Yaˬkoˆ 1:5)

⁴ Jaˇliꞈ zahˇ 1: Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ poˆ. Zaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni caw ba nehˬ ngeh, loˬ˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ deuˬ za˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ shaˇ. (Yaˬkoˆ 1:5-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ kʼaˇ muiˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ nehˬ nya˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh biꞈ nehˬ nya˗eu gaˇ kawˆ yaw myaˬ kawˆ laꞈ kʼoeˇ neh nyiˬ kawˆ˗ahˇ haw ma. Dahˬ beh˗eu kawˆ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ da aˬ ma deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh noeˬ dahˇ kʼaˇ doe˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh. (Ja ceuˬ 36:9) Nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ naˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 48:17.

5. (a) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ nga? (b) Biˬdiˬoˬ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu Aˇmoˇliˬ pehˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ cu˗eu jeˬ˗ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

⁵ Yeˬhawˇbaˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh maˬ ehˇ, aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni mehˬ nehˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:45) Yaw jeˬ ma jeˬ, “Nymˇ jiˇ˗ahˇ caw ba˗eu jeˬ” lehˇ ehˇ˗eu jaˆ tawꞈ˗eu gaˇ kawˆ laꞈ kʼoeˇ maˇ diˇ zmˬ˗iˇ nya˗eu nui noeˬ nui duˇ poˆ mawˇ nya˗eu meh. Dzeuˇ yaꞈ ngeh gaˇ kawˆ teu˗ahˇ Noeˬlaˇ˗awˬ! paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ dawˆ ahˇ taˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ nymˬ˗mˇ naˇ gʼoeˇsaiˇ laꞈ kʼoeˇ haw nya laˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ jw.org gʼoeˇsaiˇ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu biˬdiˬoˬ deuˬ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ cu ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ mˇ caw nya ni caw ba nehˬ˗eu meh.b—Dawˬdaˬ 2:4-6.

6. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ za˗euˬ mehˇ nmˇ aˬ da tiˬ gʼaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗euˬ nga?

⁶ Aˬ da aˬ ma deuˬ yaw myaˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ neh aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh tiˬ tiˆ lehˬ hmˬ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ˗a lehˇ ehˇ˗eu meh. Jo lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ da tiˬ gʼaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ˗euˬ zaˬ smˇ gʼaˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ laꞈ kʼoeˇ cu huiˬ˗eu heu naˇ, yaw awˬ maˬ ngeuˇ nya. Nga nyaꞈ dzeˇ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ aˬ myah luꞈ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu ma. Ngaˬ˗ahˇ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ na maˬ ngeuˇ naˇ biˬdiˬoˬ tiˬ hmˬ na nga pehˬ ya puˬ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ˗awˇ, caw ba nehˬ laꞈ nya lehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ noeˬ laˇ nya. Nga pehˬ aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh sheuˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ poˆ˗eu ma.” Jo hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ gaˇ kawˆ teu hawˇ˗eu biˬdiˬoˬ teu aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ bi gʼoeˇ dzehˬ laˇ gaˇ ya mawˇ˗euˬ meh.

7. Aˬ da aˬ ma deuˬ yaw muiˬ˗ehˇ dehꞈ mehˬ nehˬ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (Loˇmaˆ 2:21)

⁷ Jaˇliꞈ zahˇ 2: Yaw muiˬ˗ehˇ dehꞈ mehˬ nehˬ. Zaˬ deuˬ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw taˬ˗awˇ, aˬ da aˬ ma deuˬ mˇ˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ˗eu meh. Byah kuꞈ˗eu aˬ da aˬ ma lehˇ maˬ jawˇ˗a. (Loˇmaˆ 3:23) Ehˇ kʼawꞈ nui gahˇ ahˇ˗eu aˬ daˬ aˬ ma deuˬ naˇ, zaˬ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ dehꞈ mehˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗eu meh. (Loˇmaˆ 2:21-ahˇ gui.) Aˬ da tiˬ gʼaˬ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Zaˬ deuˬ˗aˬ yaw jeˬ na luꞈ˗ahˇ shuˆ˗eu kʼmˬ maˬ joˆ daˬ nehˬ˗ehˇ duˇ˗eu meh. Zaˬ deuˬ aˬ dui neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ mehˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui maˬ mˇ caw naˇ aˬ dui˗ahˇ ehˇ laˇ˗eu meh.” Teu miˇ neh aˬ dui zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ bi gaˬ mawꞈ naˇ, aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu lehˇ ya mˇ mawˇ˗eu meh.

8-9. Ehˇdaˬ˗luˬ hawˇ˗eu Eˇmaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

⁸ Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu yaw myaˬ jeˬ jaˆ˗eu meh. Ehˇdaˬ˗luˬ lehˇ kuˇ˗eu 17 kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ mehˇ nmˇ aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ ma hawˇ˗eu ngaˬ da guiˬ lahˬ shaˇ˗eu heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ myah luꞈ mehˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. Yawˬ miˇ na luꞈ ngaˇ yawˬ haˇ yawˬ ha guiˬ lahˬ shaˇ gʼaˬ˗euˬ kʼawꞈ, ngaˬ da ngaˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ laꞈ˗eu meh. Ngaˬ ma hawˇ˗eu ngaˬ da ngaˬ˗ahˇ ‘Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ aˇ myaˆ poˆ kʼawꞈ shaˇ nya meh’ lehˇ mehˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ˗eu jeˬ heu naˇ, ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ naˇ ngaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu awˬ dzehˬ laˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui gaˬ ahˇ˗eu aˬ da tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ haw laˇ miˇ˗a.” Aˬ da aˬ ma deuˬ˗oˇ, nawˬ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ heu naˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ zaw leˇ nya˗eu lehˇ taˬ ngehˇ.

⁹ Eˇmaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da aˬ yawꞈ pehˬ˗ahˇ byehˇ dzeh yaꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ ma tehꞈ˗ehˇ dziˇ dzoˆ ya tsoeˬ kʼoꞈ˗eu meh. Eˇmaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ ma tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ pyuˇ maˬ loꞈ leˇ ni shaˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ ma ngaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ gʼeh dah teˬ nehˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ myah luꞈ ja nehˬ laꞈ˗eu meh. Ngaˬ ma yaw dehꞈ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ haw ngeh, aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ ngehˬ gʼeh nehˬ meh lehˇ maˇ diˇ jah˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Ngaˬ ma ngaˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ laꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ jiˇ maˇ diˇ mˇ caw˗eu meh.” Teu˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga? Shaˬ zahˬ ya puˬ kʼawꞈ aˬ da aˬ ma deuˬ yaw muiˬ˗ehˇ dehꞈ mehˬ nehˬ˗eu heu neh zaˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ nya˗eu meh.—Gaˬlaˬtiˆ 6:9.

10. Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ geu ngeh ngehˬ cawˬ nya˗eu nga? (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 6:6, 7)

¹⁰ Jaˇliꞈ zahˇ 3: Zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ myah luꞈ ngehˬ cawˬ. Yeˬhawˇbaˬ gaˇ hu˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ nehˬ lehˇ dawˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 6:6, 7-ahˇ gui.) Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ aˬ da aˬ ma deuˬ tiˬ nah laꞈ kʼoeˇ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni mehˬ nehˬ nya˗eu aˬ kawˬ˗aˬ gʼawˬ mya ni jaˆ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ aˬ li zaˬ deuˬ naˇ yawˬ ha˗euˬ aˬ da˗ahˇ ka dzaˬ yehˬ dzaˬ gaˇ ya caw ba nehˬ˗awˇ, aˬ buˇ zaˬ deuˬ naˇ yawˬ ha˗euˬ aˬ ma˗ahˇ mehˬ tsoeˬ guꞈ gaˇ maˬ ehˇ, iˇ kahˇ˗euˬ gaˇ deuˬ mˇ gaˇ maˬ ehˇ, ya caw ba nehˬ˗eu meh. Aˬ da aˬ ma deuˬ yawˬ ha˗euˬ zaˬ nehˬ˗ehˇ teu loꞈ˗ehˇ gaˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ahˇ ya mˇ taꞈ ngeh zaˬ deuˬ˗ahˇ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ yaw myaˬ kawˆ˗ahˇ ja nehˬ nya˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ja nehˬ nya˗eu meh.

11. Ka li zaˬ pyeuꞈ˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ yawˬ ha˗euˬ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ geu ngeh ngehˬ cawˬ nya˗eu nga?

¹¹ Nymˬ˗mˇ naˇ, gaˇ hu loꞈ˗ehˇ maˬ paˇ duˇ˗euˬ meh. Miˇ kʼahˬ yaw myaˬ kʼahˬ˗ahˇ aˬ da aˬ ma deuˬ gaˇ ya mˇ˗iˇ˗awˇ, zaˬ deuˬ naˇ sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ ya iˇ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˇ yamˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ paˇ biꞈ nya˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ ya leh jeh˗eu meh. (Eˇpeˇsu 5:15, 16; Piˇliˇpiˆ 1:10) Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ ngeh ngehˬ cawˬ nya˗eu meh. Ehˇleˇsehˇdaˬ lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ da nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ myah luꞈ lehˬ hmˬ˗eu meh. Ngaˬ da nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ maˬ jahˇ ni maˬ gʼeh˗a. Nga pehˬ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ gʼaˬ ngeh jiˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ nuiˇ˗awˇ, paˇ ngehˬ cawˬ˗eu ma.”

12. Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ ngeh yamˬ˗ahˇ aˬ jeˬ˗ahˇ maˬ ya ngehˇ˗eu nga?

¹² Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ zaˬ deuˬ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya leˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga? Nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ ngeh Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ zmˬ nya˗eu meh. Paˇ dmˬ heu dmˬ naˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ngehˬ cawˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Nawˇ zaˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu kʼahˬ lahˇ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ bi ja doˆ leꞈ mawꞈ naˇ, nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ ngeh yamˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ ya dehˬ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ Jaˇliꞈ zahˇ nehˬ˗ehˇ maˬ tsaˬ˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ ngehˬ doˆ leꞈ˗euˬ naˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ dehˬ ni aˬ yawꞈ maꞈ dawˇ coeˇ ni ehˇ doˆ leꞈ gaˇ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ˗a lehˇ ya ehˇ nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ nyaˆ taꞈ poˆ jiˇ heu loꞈ˗ehˇ dawˇ coe ni ehˇ nya meh lehˇ gʼaˬ ya biꞈ nehˬ˗eu meh. Nawˇ zaˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu meh.

13. Zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

¹³ Aˬ da aˬ ma deuˬ˗oˇ, zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ leˇ ni kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh caw ba nehˬ. Zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ Jaˇliꞈ dzaw˗eu aˇ nah˗ahˇ dawˬ keuˆ˗eu maˬ loˬ˗a. Liˇsaˬ lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ ma tiˬ gʼaˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ mehˬ nehˬ˗eu ma. Yaw jeˬ ma jeˬ, zaˬ deuˬ nga pehˬ˗euˬ aˬ kui zaˬ ni gʼa luꞈ gaˇ haw haw˗ehˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ uiˇ luꞈ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ naˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗awˇ, tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya ni beh taˬ˗euˬ meh lehˇ mehˬ nehˬ˗eu ma.”

14. Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ muiˬ˗eu cawˬ˗ahˇ tseˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (Dawˬdaˬ 13:20)

¹⁴ Jaˇliꞈ zahˇ 4: Zaˬ deuˬ˗ahˇ muiˬ˗eu cawˬ tseˇ nya ni caw ba nehˬ. Cawˬ deuˬ naˇ aˬ dui˗ahˇ bi muiˬ daˆ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ, bi doeˇ˗iˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 13:20-ahˇ gui.) Aˬ da aˬ ma deuˬ˗oˇ, naw maꞈ yawˬ ha˗euˬ zaˬ deuˬ˗euˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ siˬ nya ma laˬ? Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ mawˇ haw maˬ loˇ? Aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ haw maˬ laˬ? Naw maꞈ yawˬ ha˗euˬ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? (1 Gawˇliˬtu 15:33) Caw ba nehˬ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ, zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ muiˬ˗eu cawˬ cawˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ pyeuꞈ ni caw ba nehˬ˗eu heu meh.—Ja ceuˬ 119:63.

15. Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ muiˬ˗eu cawˬ jawˇ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

¹⁵ Toˬniˬ lehˇ kuˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ da tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ. Aˬ yawꞈ nyaꞈ dzeˇ zaˬ, zaˬ deuˬ˗ahˇ muiˬ˗eu cawˬ tseˇ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Toˬniˬ “Nga nyaꞈ aˇ shehˆ maˬ duˇ leˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, huiˬ laˇ˗euˬ jawˇ duˬ maˬ duˇ leˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, iˇ kahˇ˗ahˇ bi gʼa laˇ˗eu ma. Nga maꞈ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ hawˬ dzaˬ taꞈ˗awˇ, tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ jahˇ˗eu ma. Heu naˇ nga pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ miˇ˗a. Nga pehˬ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, Miˇshaˬnaˬliˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, mehˇ nmˇ nui deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, iˇ kahˇ˗ahˇ bi yaꞈ laˇ˗eu ma. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ leh jeh˗eu jeˬ hawˇ˗eu, aˬ yawꞈ maꞈ neh nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ byehˇ dzeh˗euˬ jeˬ heu naˇ zaˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw leˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ da aˬ ma deuˬ, zaˬ deuˬ˗ahˇ muiˬ˗eu cawˬ˗ahˇ tseˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu lehˇ noeˬ tsoˆ taˬ luꞈ˗uˇ.

Noeˬ tmˬ daˆ leꞈ

16. Zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ maˬ mˇ mawꞈ nya lehˇ ehˇ naˇ aˬ da aˬ ma deuˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

¹⁶ Yawˬ ha kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ mehˬ nehˬ˗euˬ kʼawꞈ, zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ maˬ mˇ mawꞈ nya lehˇ ehˇ naˇ tawˇ neh? Yawˬ ha maˬ muiˬ˗eu aˬ da aˬ ma tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya lehˇ taˬ noeˬ. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ maˬ mˇ˗eu yawˬ ha naꞈ˗iˬ tseˇ nya˗eu aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. Nawˬ˗euˬ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ byehˇ dzeh˗euˬ naˇ kʼawꞈ, tiˬ nah gʼoꞈ laˇ meh lehˇ noeˬ tmˬ daˆ leꞈ. Byoˆ˗iˇ˗euˬ aˬ li tiˬ gʼaˬ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ taˬ ngehˇ. (Luˇkaꞈ 15:11-19, 22-24) Aˬ yawꞈ gaˇ ma cah bahˬ˗euˬ kʼawꞈ, uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ˗euˬ meh. Tiˬ gʼaˬ na “Heu˗aˬ yaw jeˬ ma jeˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ tehꞈ ngaˇ. Maˇ diˇ maˬ pyeuꞈ leˇ nya˗a” lehˇ noeˬ˗eu meh. Mehˇ nmˇ Ehˇliˬ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ naˇ, gaˇ kawˆ teu maˇ diˇ pyeuꞈ leˇ nya˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ.

17. Ehˇliˬ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ heu naˇ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi ahˇ laˇ˗eu nga?

¹⁷ Ehˇliˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da aˬ ma nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ da hawˇ˗eu ngaˬ ma ngaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ gaˬ ni kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh mehˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ zaˬ guˬ guˬ dzawˇ dzawˇ laˇ ngeh tiˬ jawˇ, tsawˇ dzehˬ dzehˬ laˇ˗awˇ, ngaˬ ma ngaˬ da˗euˬ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ˗aˬ.” Ehˇliˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da aˬ ma˗euˬ mehˬ shi tiˬ jeˬ, naˇ kʼah tiˬ jeˬ lehˇ dehꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da aˬ ma siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba ngeh jiˇ aˬ yawꞈ maˬ ha geuꞈ˗a. Teu gaˇ neh naˇ aˬ yawꞈ iˇ kahˇ˗ahˇ neh doˆ˗iˇ˗awˇ, maˬ muiˬ˗eu yaw myaˬ jeˬ paˇ mˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ tiˬ poˆ na aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu meh. Ehˇliˬ “Ngaˇ ngaˬ˗euˬ cawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ngehˬ˗ehˇ ja nehˬ naˇ ngehˬ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ laˇ nya. Ngaˬ ma hawˇ˗eu ngaˬ da neh leh jeh˗awˇ sehˬ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗euˬ siˬ yoeˬ heu naˇ ngaˬ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ dehꞈ laˇ˗awˇ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ huiˬ laˇ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh Ehˇliˬ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ˗euˬ meh.c Aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da aˬ ma aˬ yawꞈ˗ahˇ nyiˇ ngeh neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ ni leh jeh˗awˇ mehˬ nehˬ˗euˬ miˇ neh aˇ naˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ paˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ.—2 Tiˆmoˇseˬ 3:14, 15.

18. Zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ laˇ ni caw ba nehˬ luꞈ˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ haw ngeh, nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ˗eu nya?

¹⁸ Aˬ da aˬ ma deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ laˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu nahˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ ya cu huiˬ˗eu muiˬ dui dui˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za taˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 78:4-6) Gaˇ teu naˇ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗eu miˇ neh naw maꞈ neh leh jeh˗awˇ mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ja ceuˬ mawꞈ miˇ˗a. Nawˇ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ ni maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ ni maˬ ehˇ, kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ caw ba daˆ leꞈ naˇ nui gaˬ pyeuꞈ˗eu mˬ taˆ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu yaw duˬ baw meh.—Eˇpeˇsu 6:4.