“Boeˇ miˬ siˬ kʼaˬ” deuˬ˗euˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ caw ba

1, 2. (a) Pawˇ le˗euˬ zaˬ deuˬ myaˬ ni aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu nga? (b) Heu kawˆ˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

Yawˇshuˆ ehˇ˗eu “ngaˇ yaw nyiˇ ngeh neh iˇ kahˇ˗ahˇ maˬ ehˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ aˬ da aˬ ma deuˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗euˬ ma.” “Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ sahˇ boꞈ dzaw iˇ˗euˬ taꞈ naˇ jawˇ kʼahˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗euˬ ma. Gʼawˬ mya kʼoꞈ maˬ kawˆ laˇ mi na˗ehˇ ngaˬ˗ahˇ aˇ muˇ bawˬ dzaˬ ngeh hawˇ˗eu aˬ da aˬ ma˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ maˬ siˬ laˇ ni pyeuꞈ iˇ˗euˬ meh.” Yawˇshuˆ neh ya tahˬ puˬ˗euˬ heu aˬ cawˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh.

² Nymˇ iˬ nah yawˬ ha dehꞈ le˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ maˬ ya jawˇ˗eu tsawˇ haˬ nyiˬ yaˇ oeˬ tseˇ lam gʼaˬ dzehˬ ni jawˇ˗eu meh. Nawˇ pawˇ le˗euˬ aˬ da aˬ ma deuˬ pyeuꞈ naˇ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ “yaw tsaˬ yaw dawˇ” gaˇ ma˗ahˇ cah nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? (3 Yoˇhaˬ 4) Kʼoeˇ naˇ aˬ cawˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

Aˬ da aˬ ma deuˬ yaw muiˬ˗ehˇ dehꞈ mehˬ

3, 4. (a) Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ mehˬ nehˬ nya˗eu nga? (b) Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ maˬ ya noeˬ tmˬ˗eu nga?

³ Aˬ da aˬ ma deuˬ yawˬ ha˗euˬ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ bi muiˬ˗awˇ dehꞈ˗eu jeˬ bi za mawꞈ naˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya dehꞈ mehˬ˗eu meh. Zaˬ deuˬ nawˇ “Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ . . . ˗ahˇ jeˬ huˬ poˆ” gaˇ ya mawˇ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ dehꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 6:33, 34) Pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ˗ahˇ poˆ˗eu naˆ maˬ tseˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗awˬ. Yawˬ ha jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗awˇ dziˇ dzoˆ maˬ da ni dehꞈ˗awˬ. Pyuˇ shuiˇ hawˇ˗eu “tsawˇ haˬ zaˬ neh ciˬ poeˬ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ” poˆ ngeh to˗aˬ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu “mˬ kʼoeˇ taˆ nawˬ˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ”˗ahˇ poˆ˗awˬ.—Maˬkuˆ 10:21, 22-ahˇ gui; Yoˇhaˬ 12:43.

⁴ Zaˬ˗ahˇ aˇ yamˬ biꞈ˗eu maˬ doˆ laˇ ni yawˬ jeˬ yawˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ taˬ kaꞈ gʼa. Zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ aˬ da aˬ ma deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ pyuˇ shuiˇ hawˇ˗eu tsawˇ myahˇ doˆ˗eu jeˬ˗ahˇ poˆ˗eu maˬ tseˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jeˬ hu poˆ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ˗ahˇ nawˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu lehˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ bi siˬ˗awˬ. Zaˬ deuˬ pyuˇ poˆ˗awˇ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ yaw saˇ saˇ˗ehˇ ya bi dehꞈ˗a lehˇ noeˬ˗eu nui noeˬ heu˗ahˇ yahˇ˗awˬ. “Zaˬ deuˬ˗aˬ aˬ da aˬ ma gʼaˇ duˬ pyuˇ shuiˇ maˬ ya poˆ˗a. Aˬ da aˬ ma tehꞈ˗ehˇ zaˬ deuˬ gʼaˇ duˬ pyuˇ shuiˇ ya poˆ˗eu meh” lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a.—2 Gawˇliˬtu 12:14.

Aˬ da aˬ ma deuˬ dawˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

5. Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ aˬ jeˬ miˇ neh ya ngehˬ cawˬ˗eu nga?

⁵ “Aˬ cawˬ tsawˇ jeuˬ” Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ uˇ laˇ meh lehˇ maˬ keuˆ laˇ mi na˗ehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Zaˬkaˬliˇ 8:23) Ehˇ kʼawꞈ zaˬ deuˬ nawˬ˗euˬ dawˬ maˬ siˬ nya naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ tsaˬ˗eu jeˬ mehˬ nehˬ˗eu yaw shaˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ naˇ nawˬ˗euˬ Jaˇliꞈ dzaw zaˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ “siˬ nya” laˇ˗eu heu naˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Yoˇhaˬ 17:3) Nawˬ˗euˬ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ bi siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ ya ngehˬ cawˬ meh.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 6:6 7-ahˇ gui.

6. Nawˬ˗euˬ zaˬ nawˬ˗euˬ dawˬ siˬ nya naˇ aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)

⁶ Zaˬ deuˬ sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ neh maˬ ehˇ aˬ cawˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ dawˬ dzaw nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ ngehˬ cawˬ ngeh nawˬ˗euˬ dawˬ dzaw˗eu meh. Zaˬ deuˬ nawˬ˗euˬ dawˬ neh ngehˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ nehˬ˗ehˇ yaw awˬ awˬ lehˇ ngehˬ cawˬ nya˗awˇ nui ma˗ahˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ kʼawꞈ ehˇ nehˬ˗eu yaw awˬ meh. Nawˬ˗euˬ zaˬ dawˬ yaw myaˬ jeˬ ngehˬ nya naˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ nui noeˬ muiˬ daˆ laˇ nya˗awˇ aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ kʼawꞈ gʼoˆ shaw nehˬ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ gaˇ jiˇ yaw myaˬ paw paˇ mˇ nya˗a siˬ. “Yawˬ kʼahˬ yawˬ˗eu dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ ya jawˇ laˇ˗euˬ laꞈ kʼaˬ cehˬ miˬ˗a” lehˇ aˬ da aˬ ma nehˬ˗ehˇ cehˆ leꞈ˗euˬ Kehˇlaiˬnaˬ ehˇ˗awˇ “Loˬ˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ ya caw ba˗eu miˇ neh yaw muiˬ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.

7. Nawˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ dawˬ maˬ siˬ nya naˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

⁷ Aˬ da aˬ ma nehˬ˗ehˇ pawˇ cawˬ le˗eu zaˬ deuˬ jawˇ kʼahˬ˗euˬ dawˬ hawˇ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ dzaw˗eu miˇ neh aˬ da aˬ ma˗euˬ dawˬ neh maˬ ngehˬ mawꞈ ni maˬ ehˇ maˬ ngehˬ nya ni maˬ ehˇ pyeuꞈ iˇ˗euˬ meh. Nawˬ˗euˬ zaˬ jiˇ ni teu loꞈ˗ehˇ gʼeh naˇ nawˇ zaˬ deuˬ ngehˬ˗eu dawˬ dzaw nya meh loˇ? Nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ sahˬ boꞈ mehˬ˗eu saˬ laˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ nya˗awˇ zaˬ deuˬ ngehˬ˗eu daw hawˇ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ si nya naˇ zaˬ deuˬ Ka li zaˬ pyeuꞈ laˇ ni mehˬ˗eu yaw awˬ meh. Dawˬ yaw shuiꞈ dzaw˗eu heu naˇ aˇ yamˬ zmˬ˗awˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ ya leh jeh˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ leh jeh poeˬ kʼoꞈ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ nawˬ˗euˬ zaˬ naˬ bawˬ naˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗eu gʼaˇ duˬ nawˇ laꞈ dzawˇ dzawˇ˗eu dawˬ ya dzaw˗eu maˬ ngeuˇ˗a loˇ? Yawˬ jeˬ yawˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu zaˬ deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ ya kʼahˬ lahˇ nehˬ˗eu meh. Nawˇ˗ahˇ toˆ˗ehˇ noeˬ miˇ˗a loˇ?a—Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.

8. Zaˬ deuˬ ngehˬ˗eu dawˬ˗ahˇ maˬ siˬ nya ngeh aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

⁸ Pawˇ le˗euˬ aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ ngehˬ˗eu dawˬ˗ahˇ maˬ ngehˬ sheuˆ maˬ ngehˬ maˇ nya˗eu miˇ neh zaˬ deuˬ˗ahˇ “muiˬ˗eu shawˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ” siˬ nya laˇ ni mehˬ˗eu yaw shaˬ tiˬ jeˬ pyeuꞈ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:15) Nawˇ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu kʼawꞈ ni zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ˗awˇ gaˬ laˇ ni caw ba nehˬ nya meh. Sha lehˇ kuˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ “ngaˬ ma nga maꞈ ngehˬ nya˗eu dawˬ deuˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ ngehˬ nya ngaˇ hawˇ˗eu ngaˬ˗euˬ aˇ yuiꞈ nga nyaꞈ kʼawꞈ ngaˬ da ngaˬ ma˗euˬ dawˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ ngehˬ nya˗a. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ ma yawˬ jaw na luꞈ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ gaˇ sheuˬ gʼeh˗awˇ Jaˇliꞈ mehˬ guiˬ lahˬ shaˇ gaˇ haw ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya˗eu heu naˇ aˇ yehˇ yaw˗ehˇ huiˬ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ ma lehˇ ehˇ˗eu meh.”

9. Aˬ da aˬ ma deuˬ aˬ nyiˬ jeˬ˗euˬ dawˬ dzaw nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

⁹ Zaˬ tiˬ deuˬ na nyiˬ jeˬ˗euˬ dawˬ neh ya dzaw˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ aˇ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ ngehˬ˗eu dawˬ hawˇ˗eu iˇ kahˇ˗ahˇ ngehˬ˗eu dawˬ maˬ duˇ leˇ˗eu miˇ neh meh. Teuˬ miˇ neh aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ˗ahˇ mehˬ ngeh sahˬ boꞈ hawˇ˗eu biˬ diˬ oˬ ya zmˬ˗eu meh. Heu gaˇ haw ngeh pawˇ le˗euˬ aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ bi gʼoeˇ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ ya leh jeh dui dui ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh.

Nawˇ aˬ geu jeˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ iˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

10. (a) Aˬ geu muˇ˗ahˇ iˇ de lehˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu aˬ geu gʼaˬ nga? (b) Nymˇ sahˇ aˬ da gʼaˬ maˬ noeˬ tsehˆ mi na˗ehˇ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

¹⁰ “Boeˇ miˬ siˬ kʼaˬ” deuˬ yawˬ ha˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ nehˬ˗ehˇ kaˬ iˇ naˇ nymˇ jawˇ luꞈ gaˇ jaˆ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ ya iˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 146:9) Ehˇ kʼawꞈ yawˬ ha˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ dawˬ peh maˬ jaˆ naˇ nymˇ sahˇ aˬ da gʼaˬ aˬ geu jeˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ iˇ˗eu lehˇ ya noeˬ tsehˆ˗eu meh. Noeˬ tsehˆ˗eu lehˇ gʼeh ngeh yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ zaˬ deuˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ gaˇ kawˆ heu˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ ya shaˇ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 11:3) Aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya shaˇ sawˇ˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ noeˬ tsehˆ ngeh caw ba nehˬ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ aˬ geu nga?

11, 12. (a) Zaˬ deuˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu gʼaˇ duˬ dawˬ aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga? (b) Zaˬ tiˬ gʼaˬ na aˬ jeˬ miˇ neh aˬ da aˬ ma deuˬ˗euˬ dawˬ maˬ ngehˬ mawꞈ˗eu nga?

¹¹ Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˇ diˇ loˬ˗eu aˬ geu jeˬ nga lehˇ ya shaˇ sawˇ˗eu meh. Zaˬ deuˬ maˇ diˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ gʼoˆ shaw nya˗eu gʼaˇ duˬ yawˬ jaw na luꞈ aˇ muˇ˗ahˇ mehˬ˗eu teu gaˇ naˇ haˬ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ˗a. Yaw jeˬ ma jeˬ aˬ yawꞈ maꞈ gʼoˆ shaw nya˗eu mehˬ bawˬ jaˆ ngeh zaˬ teu gaˇ nuiˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ jawˇ˗euˬ kʼawꞈ aˬ daˬ aˬ ma neh noeˬ tmˬ˗euˬ naˆ maˬ tseˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ˗ahˇ za nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ zaˬ tiˬ gʼaˬ na dawˬ maˬ gʼoˆ nya naˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗a. (1 Gawˇliˬtu 14:9 11-ahˇ gui.) Kʼoeˇ naˇ aˬ da aˬ ma ngehˬ˗eu dawˬ zaˬ noeˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ pyeuꞈ˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ ni kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Zaˬ tiˬ deuˬ na aˬ da aˬ ma ngehˬ˗eu dawˬ neh dawˬ kʼoꞈ biꞈ nya˗eu aˇ baˇ jahˇ mawˇ nehˬ nya˗eu dawˬ mehˬ mehˬ nya˗eu heu deuˬ mˇ nya kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ neh doˆ laˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a.

¹² Zaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ ahˇ leˇ˗eu jeˬ naˇ dawˬ heu tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a siˬ. Gaˇ kawˆ heu dahˬ beh gaˇ ehˇ keuˆ taˬ˗euˬ Yawˇshuˆ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. “Ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ˗aˬ aˬ da aˬ ma deuˬ˗euˬ dawˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ heu deuˬ naˇ tiˬ jeˬ tehꞈ miˇ˗a” lehˇ Yawˇshuˆ˗euˬ aˇ yuiꞈ Iˇsaˬtaˆ ehˇ˗eu meh. Zaˬ deuˬ aˬ da aˬ ma˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ nehˬ˗ehˇ maˬ taꞈ lehˇ noeˬ ngeh aˬ da aˬ ma˗euˬ dawˬ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ heu deuˬ˗ahˇ nui ma maˬ ahˇ ni pyeuꞈ iˇ˗eu meh. Pawˇ le˗euˬ aˬ da aˬ ma deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga?

13, 14. (a) Pawˇ le˗euˬ aˬ da aˬ ma tiˬ gu aˬ jeˬ miˇ neh zaˬ deuˬ ngehˬ nya˗eu dawˬ zmˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ pawˇ iˇ˗eu nga? (b) Aˬ da aˬ ma Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bo saˆ˗euˬ nga?

¹³ Ka li zaˬ pyeuꞈ˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ yawˬ ha loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu zaˬ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ jeˬ hu ya taˬ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 10:24) Iˇsaˬtaˆ hawˇ˗eu Yawˇshuˆ˗euˬ aˬ da Shaˬmoˬlaˆ ehˇ˗eu “Nga nyaꞈ dzeˇ zaˬ zaˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ geu jeˬ˗euˬ dawˬ neh nui jah paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ nya nga lehˇ haw˗awˇ zaˬ siˬ nui gahˇ zaˬ˗eu gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ nga nyaꞈ˗euˬ dawˬ neh bawˬ dzaˬ iˇ naˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ gaˇ dahˇ teu naˆ naˆ˗ehˇ maˬ tsoeˬ nga lehˇ ya mawˇ˗euˬ miˇ neh zaˬ ngehˬ nya˗eu dawˬ zmˬ˗eu aˇ muˬ˗ahˇ pawˇ iˇ˗eu ma. Nga pehˬ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ bawˬ dzaˬ˗awˇ tsaꞈ gaˬ iˇ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ hawˬ dzaˬ taꞈ˗awˇ dawˬ deh gʼaˬ iˇ˗eu ma. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu heu naˇ zaˬ deuˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗aˬ Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu tehꞈ maˬ ngeuˇ˗eu Aˬda hawˇ˗eu cawˬ jiˇ pyeuꞈ nga lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ za siˬ nya laˇ˗euˬ meh. Heu˗aˬ nga nyaꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ dzaw naˆ maˬ tseˇ aˇ yehˇ huiˬ dzehˬ nga lehˇ ya siˬ nya˗eu ma.”

¹⁴ Shaˬmoˬlaˆ paˇ ehˇ˗eu “Nga nyaꞈ˗euˬ jah˗eu jeˬ gʼaˬ bi kʼaˆ˗eu gʼaˇ duˬ nga nyaꞈ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ iˇ˗eu ma. Gʼaˬ doeˇ doeˇ dui dui kʼawꞈ nga pehˬ neh leh jeh˗euˬ jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ˗a. Nymˇ za smˇ gʼaˬ Miˬyehˇ gaˇ aˇ yamˬ tiˬ byah ni mˇ luꞈ meh.”

Zaˬ guˬ deuˬ jahˇ nya˗eu jeˬ

15. Mehˇ nmˇ Kiˇsiˬnaˬ heu gʼaˬ yawˬ ha ngehˬ nya dzehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ jawˇ iˇ ngeh aˬ jeˬ miˇ neh muiˬ daˆ dzehˬ laˇ nya lehˇ noeˬ˗eu nga?

¹⁵ Zaˬ deuˬ huiˬ laˇ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ siˬ nya dzehˬ˗eu dawˬ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Teu ngeh aˬ da aˬ ma deuˬ kʼawꞈ zaˬ deuˬ sawˇ dzeh nehˬ laꞈ nya lehˇ maˬ ya noeˬ˗a. Kiˇsiˬnaˬ ehˇ˗eu “aˬ da aˬ ma ngehˬ˗eu dawˬ awˬ laꞈ ni gʼoˆ shaw laˇ gaˇ neh bawˬ dzaˬ gaˇ zmˬ˗eu dawˬ naˇ maˬ gʼoˆ shaw laˇ nya” “Ngaˇ 12 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh aˇ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ zmˬ˗eu dawˬ neh huiˬ˗eu mehˬ bawˬ smˬ nahˇ jahˇ gaˇ iˇ˗euˬ ma teu gaˇ ngaˇ ya gaˬ luꞈ˗eu jeˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ beh beh˗euˬ poˆ pyeuꞈ ma. Poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu jeˬ tiˬ hmˬ naˇ ngaˇ aˇ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ zmˬ˗eu dawˬ neh guiˬ lahˬ shaˇ ngeh ngaˇ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ ya ngehˬ cawˬ˗euˬ ma.” (Gʼaˬkʼehˇ 2:11, 41) Kiˇsiˬnaˬ 18 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh gaˇ kawˆ heu aˬ da aˬ ma˗ahˇ ehˇ nehˬ˗awˇ aˬ yawꞈ ngehˬ nya dzehˬ˗eu dawˬ zmˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ pawˇ iˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “aˇ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ zmˬ˗eu dawˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ dzaw˗eu heu naˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ dzehˬ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Tiˬ kʼehˬ naˇ Kiˇsiˬnaˬ aˬ myah luꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ iˇ˗awˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu meh.

16. Naˬdiˬ˗yaˬ aˬ cawˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ jawˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu nga?

¹⁶ Zaˬ guˬ deuˬ yawˬ ha ngehˬ nya dzehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ pawˇ iˇ mawꞈ miˇ˗a loˇ? Aˬ jeˬ miˇ neh lehˇ yawˬ haˇ yawˬ ha naˇ ha haw sheˇ aˇ muˇ jawˇ paˇ iˇ˗eu heu naˇ nawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni caw ba nehˬ˗eu miˇ neh laˬ? (Yaˬkoˆ 4:8) Maˬ ngeuˇ naˇ nawˇ aˬ da aˬ ma laꞈ˗ahˇ maˬ jawˇ mawꞈ˗eu maˬ leh jeh mawꞈ˗eu miˇ neh laˬ? Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ mˇ luꞈ˗eu Naˬdiˬ˗yaˬ ehˇ˗eu “zaˬ guˬ guˬ ngeh ngaˇ hawˇ˗eu ngaˬ˗euˬ aˬ nyiˇ aˇ doˆ deuˬ yawˬ ha nya˗eu dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ jawˇ iˇ mawꞈ law nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ jawˇ paˇ iˇ˗eu teu naˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ muiˬ daˆ laˇ˗eu maˬ ngeuˇ nga lehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da aˬ ma siˬ nya˗eu meh. Naˬdiˬ˗yaˬ paˇ ehˇ˗eu “aˬ da aˬ ma deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ dawˬ mehˬ nehˬ laꞈ˗awˇ aˬ cawˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ bi jawˇ nehˬ laꞈ˗euˬ miˇ neh nymˇ aˬ da aˬ ma˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ ma. Heu naˇ ngaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ laꞈ kʼaˬ bi cehˇ˗awˇ gʼawˬ mya gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu meh.”

Aˬ cawˬ deuˬ caw ba nya˗eu jeˬ

17. (a) Yeˬhawˇbaˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ bi mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ suˇ gʼaˬ˗ahˇ kʼehˇ taˬ˗euˬ nga? (b) Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ ngeh caw ba˗eu jeˬ aˬ gaˇ shaˇ nya˗eu nga?

¹⁷ Yeˬhawˇbaˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ kʼehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ piˬ aˬ bawˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ nui deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ maˬ kʼehˇ taˬ˗aˬ. (Dawˬdaˬ 1:8; 31:10 27 28-ahˇ gui.) Jawˇ kʼahˬ dawˬ maˬ siˬ nya˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ maˬ mehˬ ahˇ nya˗eu miˇ neh caw ba˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ nya meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ laꞈ lehˇ ehˇ heu naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ doˇ˗eu gaˇ˗ahˇ yahˇ pawˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Heu kʼawꞈ ni zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ “zahˇ sahˇ kʼoꞈ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗awˇ bo saˆ huiˬ”˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh. (Eˇpeˇsu 6:4) Yaw jeˬ ma jeˬ aˬ da aˬ ma deuˬ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu gaˇ kawˆ hawˇ˗eu zaˬ deuˬ muiˬ˗eu cawˬ˗ahˇ bi poˆ mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ˗ahˇ nui noeˬ nui duˇ shaˇ nya˗eumeh.

18, 19. (a) Mehˇ nmˇ nui deuˬ zaˬ guˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga? (b) Aˬ da aˬ ma deuˬ aˬ jeˬ paˇ ya haw˗eu nga?

¹⁸ Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ ngeh mehˇ nmˇ nui deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ kuˇ nya meh. Kʼoeˇ naˇ zaˬ guˬ deuˬ tsaꞈ gaˬ iˇ ngeh maˬ ehˇ nui jeˬ jahˇ ngeh maˬ ehˇ mehˇ nmˇ nui deuˬ˗ahˇ˗neh dzaw geuꞈ nya meh. (Dawˬdaˬ 27:17) Sha ehˇ˗eu “Ngaˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗euˬ mehˇ nmˇ˗ahˇ maˬ ngehˇ aˬ yawꞈ maꞈ ngaˇ bawˬ dzaˬ gaˇ dawˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ ngeh caw ba neh laꞈ˗eu miˇ neh nui gahˇ lahˬ laˇ˗euˬ miˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ gm leˇ˗awˇ ya mˇ ya shaˇ˗eu heu naˇ ngaˬ˗ahˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ dui dui nya.”

¹⁹ Aˬ da aˬ ma neh kuˇ˗awˇ zaˬ˗ahˇ bi caw ba˗euˬ deuˬ aˬ da aˬ ma˗ahˇ yaw zeu baw ni gʼaˬ ya biꞈ nehˬ˗eu meh. Yaw zeu bi baw˗eu gʼaˇ duˬ aˬ da aˬ ma deuˬ˗euˬ yaw muiˬ jeˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ nya˗eu meh. Zaˬ cu˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu aˬ da aˬ ma˗euˬ gaˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ya lu geuꞈ˗a. Kʼoeˇ naˇ caw ba laˇ˗euˬ deuˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ maˬ ehˇ laꞈ nyiˇ˗euˬ deuˬ maˬ ehˇ noeˬ bahˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ ya yahˇ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 2:12) Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ˗ahˇ aˬ cawˬ neh bi caw ba laˇ˗euˬ kʼawꞈ yawˬ ha˗ahˇ doˇ˗eu gaˇ deuˬ jaˆ˗a siˬ. Mehˇ nmˇ deuˬ neh caw ba nehˬ˗euˬ je˗ahˇ zaˬ aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ aˬ joˆ˗ehˇ jawˇ nga lehˇ jiˇ paˇ ya haw˗eu meh.

20. Aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ pyeuꞈ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

²⁰ Aˬ da aˬ ma deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ caw ba˗eu jeˬ˗ahˇ shaˇ˗awˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ ya mˇ˗eu meh. (2 Laˬsaˬbaˬ 15:7-ahˇ gui.) Yawˬ ha pyeuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu zaˬ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ˗ahˇ jeˬ hu taˬ. Kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ zaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ uˇ leˇ nya ni jahˇ. Zaˬ heu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ laˇ nya meh lehˇ jah. Nawˬ˗euˬ zaˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ mˇ caw˗awˇ nawˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ nawˇ˗ahˇ kʼawꞈ kuiˇ laꞈ Yoˇhaˬ neh “Ngaˬ˗euˬ zaˬ deuˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ laꞈ kʼoeˇ dehꞈ luꞈ meh lehˇ ya gaˬ˗eu naˆ maˬ tseˇ ngaˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu nui jeˬ maˬ paˇ jaˆ ma” lehˇ ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ gʼeh tehꞈ˗a.—3 Yoˇhaˬ 4.