Dzaw˗eu gaˇ kawˆ 16
Dawˬ caˇ 87 Shiˬ keuˇ ni gʼeh˗eu jeˬ yuˇ laˬ laˇ
Mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ
“Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nui ma taꞈ˗awˇ dehꞈ˗eu jeˬ, aˇ naˆ ni zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, aˇ naˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga.”—Ja ceuˬ 133:1.
Yaw muiˬ˗ehˇ ya haw˗eu tsahˇ
Mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ leˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu teu aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ muiˬ˗eu nga lehˇ haw.
1-2. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu tiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? Aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ bi jahˇ mawꞈ˗eu nga?
Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ mˇ nehˬ˗eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ yawˬ ha˗ahˇ gaˬ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ cawˬ˗ahˇ gaˬ˗awˬ lehˇ mehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 22:37-39) Heu naˇ aˬ dui nehˬ˗ehˇ jah˗eu jeˬ maˬ duˇ leˇ˗eu deuˬ˗ahˇ jiˇ yaw muiˬ jeˬ ya mˇ nehˬ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ, aˬ dui “tsawˇ muiˬ tsawˇ doeˇ maˬ tseˇ ni, dawˬ tawˆ luꞈ kʼoeˇ taˆ aˬ yawꞈ˗euˬ nahˇ ma bi doˆ laˇ˗awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ tsawˇ haˬ hawˇ˗eu maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu tsawˇ haˬ maˬ tseˇ paˆ ni, dawˬ tawˆ luꞈ kʼoeˇ taˆ uˬ yehˇ bi yehˇ le˗eu” Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Maꞈtehˬ 5:45.
2 Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ gaˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu deuˬ˗ahˇ naˇ gaˬ dzehˬ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 14:21) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ bi dzaw geuꞈ mawꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ziꞈ dah ni gaˬ” lehˇ ehˇ˗awˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ “aˬ yuiꞈ aˬ nyiˇ loꞈ˗ehˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ” lehˇ gʼaˬ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (1 Beˬtuˆluˆ 4:8; Loˇmaˆ 12:10) Heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu nui gaˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh, aˬ dui˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ maˬ ngeuˇ naˇ, gʼoeˇ˗eu cawˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ˗ahˇ bi noeˬ mawˇ laˇ˗eu meh.
3. Gaˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ya noeˬ taˬ˗eu nga?
3 Gaˬ˗eu jeˬ˗aˬ, yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh yaw muiˬ˗ehˇ bo saˆ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ huiˬ laˇ˗eu aˇ bawˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ “mehˇ nmˇ yaw kaˬ gaˬ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ myahˬ luꞈ gaˬ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 13:1) Yeˬhawˇbaˬ mehˇ nmˇ yaw kaˬ gaˬ˗eu jeˬ bi myaˬ laˇ mawꞈ˗eu meh. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya gʼoeˇ˗eu nga lehˇ haw˗awˇ, teu loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ daˆ leꞈ nya˗eu nga lehˇ haw ma.
Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya gʼoeˇ˗eu nga?
4. Ja ceuˬ 133:1-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw daˆ leꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)
4 Ja ceuˬ 133:1-ahˇ gui. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ ya cawˬ˗eu heu aˇ naˆ ni zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, “aˇ naˆ ni laˬ kʼeˬ cehˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga” lehˇ Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗euˬ gʼaˬ neh ehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ nui ma tsaˬ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ yaw jeˬ ma jeˬ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu aˇ bawˇ tiˬ bawˇ˗ahˇ ya mawˇ ngeh zawˇ˗ehˇ haw muiˬ gaˇ duˇ kʼawꞈ, yawˬ nah na luꞈ haw daˬ shaw˗euˬ naˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ paˇ muiˬ gaˇ duˇ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ ya jawˇ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ ya mawˇ˗awˇ daˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm˗eu laꞈ kʼoeˇ ya jawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ aˇ poeˬ maˬ paˇ taˬ baw ni pyeuꞈ˗iˇ nya˗eu meh. Toˆ˗ehˇ naˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw daˆ leꞈ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga? Aˬ dui mehˇ nmˇ aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ, aˬ dui˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ naˆ ni aˇ poeˬ baw˗eu lehˇ shaˇ noeˬ naˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ dzehˬ laˇ˗eu meh.
Mehˇ nmˇ deuˬ mehˬ bawˬ gm˗eu heu naˇ aˇ naˆ ni aˇ poeˬ baw˗eu lehˇ taˬ ngehˇ (Aˇ deuˆ 4-ahˇ haw)
5. Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ gaˇ ya mawˇ ngeh aˬ cawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ nya˗eu nga?
5 Aˬ dui˗euˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ beh beh˗euˬ tiˬ gʼaˬ na mehˇ nmˇ deuˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ zawˇ˗ehˇ gaˬ gaˇ ya mawˇ ngeh zahˬ leˇ˗awˇ heu˗aˬ, yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ ma ngaˇ lehˇ noeˬ leˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yeˬsuˇ “Naw maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗eu jeˬ ahˇ naˇ, naw maꞈ ngaˬ˗euˬ zaˬ lahˇ ngaˇ lehˇ tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ siˬ nya tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 13:35) Saiˬtaˬ lehˇ kuˇ˗eu aˬ buˇ zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Saiˬtaˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu gʼaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ smˬ nah mehˬ bawˬ˗ahˇ kuˇ gʼeh˗euˬ meh. Smˬ nah mehˬ bawˬ dahˬ beh˗eu nah˗ahˇ aˬ yawꞈ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu gʼaˬ˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. “Aˇ yuiꞈ˗oˇ nawˇ siˬ nya ma laˬ? Ngaˬ ma ngaˬ da ngaˬ˗ahˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ byaˇ tawꞈ haw˗aˬ. Ngaˇ heu gaˇ iˬ nah hawˇ˗eu laˇ haw˗euˬ tehꞈ kʼawꞈ, ngaˬ˗ahˇ byaˇ tawꞈ laˇ˗eu 52 gʼaˬ meh. Ngaˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ mawˇ laˇ nya. Ngaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ mawꞈ˗eu lehˇ miˇ˗a.” Kʼoeˇ gaˇ neh naˇ Saiˬtaˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ tiˬ jeˬ na laˆ poˆ laˆ paˇ˗awˇ, 2024 kʼoꞈ˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ meh. Tsawˇ haˬ yaw shuiꞈ deuˬ aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˇ yaw muiˬ jeˬ mˇ nehˬ gaˇ ya mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ laˇ mawꞈ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 5:16.
6. Mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw piˇ nehˬ˗eu nga?
6 Mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ haw piˇ nehˬ nya meh. Pawˇluˆ Ka li zaˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ “Naw maꞈ tiˬ gʼaˬ˗iˬ iˬ baˇ neh mehˇ shuiˇ maˬ bi shuiˇ gʼaˬ˗ehˇ, nui ma maˬ ya gʼahˇ laˇ ni, . . . yawˬ nah na luꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ngehˬ gʼeh˗awˬ” lehˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗euˬ meh. (Heˬbyehˇ 3:13) Aˬ dui yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ mˇ˗eu yaw shaˬ nya lehˇ noeˬ noeˬ˗ehˇ gʼaˬ baˬ luꞈ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ laˆ noeˬ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ bi caw ba laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (Ja ceuˬ 73:2, 17, 23) Heu loꞈ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu jeˬ˗aˬ, aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ zawˇ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.
7. Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ mehˬ bawˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi gm˗eu nga? (Gawˇlawˇsehˇ 3:13, 14)
7 Aˬ dui˗aˬ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼoeˇ nya gaˬ nya ni leh jeh dui dui˗eu aˇ muˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ gʼawˬ mya jeˬ za˗euˬ ma. (1 Yoˇhaˬ 4:11) Yaw jeˬ ma jeˬ, gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗aˬ, aˬ dui˗ahˇ “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ oˇ” dzeuˇ nya ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh, mehˇ nmˇ deuˬ laꞈ kʼoeˇ mehˬ bawˬ gm˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:13, 14-ahˇ gui; Eˇpeˇsu 4:2-6) Teu miˇ neh aˬ dui˗euˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ tiˬ gaˇ˗iˬ maˬ jaˆ˗eu laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jaˆ˗eu meh.
Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw
8. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui mehˬ bawˬ gm ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?
8 Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ mehˬ bawˬ gm˗eu heu naˇ, zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ kʼawꞈ, heu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ leˇ nya ni Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 12:25) ‘Naw maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya gaˬ ya gʼoeˇ˗eu gaˇ kawˆ, Miˬyehˇ neh naw maꞈ˗ahˇ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ taˬ˗euˬ meh’ lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 4:9) Yeˬhawˇbaˬ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼoeˇ nya gaˬ nya dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu lehˇ mehˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui˗ahˇ ‘Miˬyehˇ neh bi mehˬ bi tsoˆ’ mawꞈ naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya poˆ tseˇ˗awˇ ya mˇ caw˗eu meh. (Heˬbyehˇ 4:12; Yaˬkoˆ 1:25) Heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ leh jeh luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.
9. Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Loˇmaˆ 12:9-13-ahˇ aˬ jeˬ ehˇ˗eu nga?
9 Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼoeˇ nya gaˬ nya dzehˬ laˇ ni Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga? Pawˇluˆ gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga lehˇ Loˇmaˆ 12:9-13-ahˇ haw ma. (Gui.) Pawˇluˆ “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw˗eu nui ma ahˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ iˬ baˇ pyehˬ˗awˇ, daˬ yah ha˗eu uˬ taꞈ, tsawˇ tsiˇ maˬ tsiˇ ni biꞈ˗eu heu neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ nya meh. (Eˇpeˇsu 4:32) Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ aˬ dui nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ gaˇ dawˬ dawˬ˗ehˇ jawˇ˗eu maˬ loˬ˗a. Aˬ dui paw neh jeˬ hu teu loꞈ˗ehˇ mˇ nehˬ nya meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ, ‘za˗eu naˆ maˬ tseˇ biꞈ˗eu laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ meh’ lehˇ Yeˬsuˇ neh ehˇ˗euˬ dawˬ teu maˇ diˇ ngeuˇ ngaˇ lehˇ ya mawˇ tehꞈ˗a.—Gʼaˬkʼehˇ 20:35.
10. Aˬ dui yaw doeˇ maˬ doeˇ ni tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ‘yaw zeu aˬ joˆ˗ehˇ baw’ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)
10 Pawˇluˆ yawˬ ha jawˇ pawˇ neh jeˬ hu aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗awˬ lehˇ ehˇ gʼaˬ naˇ, “yaw doeˇ maˬ doeˇ ni mˇ dui dui˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu heu nui ma ahˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Yaw doeˇ maˬ doeˇ˗eu deuˬ naˇ, gaˇ tiˬ hmˬ za ngeh leh jeh˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ˗eu meh. Dawˬdaˬ 3:27, 28-ahˇ “Nawˇ yaw muiˬ jeˬ mˇ nehˬ nya˗eu yamˬ˗ahˇ, yaw muiˬ jeˬ mˇ nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ, yaw muiˬ jeˬ maˬ mˇ nehˬ ni taˬ byehˇ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ dui tiˬ gʼaˬ na caw ba˗eu jeˬ loˬ gaˇ ya mawˇ ngeh, nyi naˬ nyi naˬ˗ehˇ maˬ jawˇ ni kʼaˇ caw ba nya˗eu jeˬ kawˇ ma˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu ma. Ngaˇ maˬ caw ba nehˬ kʼawꞈ, aˬ cawˬ caw ba nehˬ meh lehˇ noeˬ noeˬ˗ehˇ maˬ jawˇ.—1 Yoˇhaˬ 3:17, 18.
Caw ba˗eu jeˬ loˬ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yawˬ ha paw neh dahˬ beh˗awˇ caw ba (Aˇ deuˆ 10-ahˇ haw)
11. Aˬ dui˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ bi gʼoeˇ dzehˬ leˇ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?
11 Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw nya˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ, aˬ dui˗ahˇ nui ma laˆ pehˇ laˇ˗eu deuˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu heu meh. Eˇpeˇsu 4:26-ahˇ “nahˇ ma ga ahˇ ngeh keuˆ ni nui ma pehˇ˗eu jeˬ taˬ bi pyeuꞈ” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ ‘Nehꞈ sahˬ paˬ˗ahˇ muˇ juˇ juˇ˗eu’ aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ gaˇ duˇ˗eu meh lehˇ yaw nyiˇ 27-ahˇ ehˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ lehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Gawˇlawˇsehˇ 3:13-ahˇ “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ iˬ baˇ pyehˬ˗awˬ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ bi gʼoeˇ leˇ˗eu kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ ‘tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗awˇ nui ma tiˬ siˬ tehꞈ˗ehˇ taˬ˗eu’ meh. (Eˇpeˇsu 4:3) Kʼoeˇ naˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ mehˬ bawˬ gm˗awˇ nui saˇ oꞈ˗eu meh.
12. Iˬ baˇ pyehˬ nya ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?
12 Tiˬ poˆ na aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ laˆ deuˬ laˇ˗eu deuˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu heu naˇ, yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ Miˬyehˇ˗euˬ baoˬ caw ba nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh iˬ baˇ pyehˬ nehˬ nya meh. Pawˇluˆ “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ” lehˇ ehˇ˗awˇ, “yaw doeˇ maˬ doeˇ ni mˇ dui dui˗awˬ” lehˇ ehˇ gʼaˬ naˇ, “nui ma keuˆ dui dui ni Miˬyehˇ˗euˬ baoˬ neh bi laˆ noeˬ nehˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Loˇmaˆ 12:11, Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ) Miˬyehˇ˗euˬ baoˬ aˬ dui˗ahˇ tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ nui ma keuˆ˗awˇ mˇ ni laˆ noeˬ nehˬ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ˗awˇ, nui ma dzeˇ lo ni iˬ baˇ pyehˬ nehˬ nya ni jiˇ laˆ noeˬ nehˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ daˆ leꞈ˗eu ma.—Luˇkaꞈ 11:13.
“Tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu jeˬ bi ahˇ˗awˬ”
13. Aˬ dui˗ahˇ maˬ bi tsaˬ maˬ bi dzoeˇ leˇ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?
13 Aˬ dui˗euˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ maˬ duˇ leˇ˗eu tsawˇ jeuˬ gʼawˬ mya jeuˬ jawˇ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 2:3, 4) Teu miˇ neh aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ, dm jeˬ dm kawˆ, mawˇ do˗ahˇ haw saˆ jeˬ haw saˆ kawˆ hawˇ˗eu byawˬ˗eu cehˇ˗eu jeˬ tseˇ˗eu maˬ duˇ leˇ˗a. (Loˇmaˆ 14:4; 1 Gawˇliˬtu 1:10) Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ lehˇ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ laꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh, aˬ dui yawˬ ha neh tseˇ˗euˬ jeˬ aˬ cawˬ neh tseˇ˗euˬ jeˬ naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ ma lehˇ maˬ ya noeˬ˗a.—Piˇliˇpiˆ 2:3.
14. Aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ˗eu lehˇ leh jeh paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh?
14 Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ shiˬ keuˇ ni bi gʼeh leˇ˗eu jeˬ jahˇ˗awˇ, aˬ myah luꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ, gʼaˬ biꞈ˗eu leh jeh naˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ mehˬ bawˬ gm dzehˬ laˇ˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:11) Maˬ myahˇ laˇ˗euˬ heu kaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ maˬ paˇ mˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗euˬ deuˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ paˇ gʼoꞈ laˇ˗euˬ meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ ha nehˬ˗eu ma. (2 Gawˇliˬtu 2:8) Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ maˬ paˇ mˇ ni tseˇ kʼoꞈ byah ni naˬ leˇ˗euˬ mehˇ nmˇ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ paˇ gʼoꞈ laˇ ngeh heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Mehˇ nmˇ deuˬ ngaˬ˗ahˇ uiˇ cawˬ nehˬ˗awˇ, aˬ laꞈ tsaꞈ˗awˇ ha nehˬ laꞈ˗euˬ meh.” (Gʼaˬkʼehˇ 3:19) Mehˇ nmˇ deuˬ neh yaw awˬ awˬ lehˇ jahˇ nehˬ˗euˬ heu, aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi gʼeh leˇ˗euˬ nga? “Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu gaˇ ma heu kahˇ˗ahˇ tiˬ poˆ paˇ sheuˬ kʼoꞈ laꞈ gaˇ duˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ naˇ “kʼaˆ behˆ yaw kah pi˗awˇ gʼaˬ doeˇ doeˇ˗eu tsawˇ haˬ” deuˬ˗ahˇ shiˬ keuˇ ni bi gʼeh kʼoꞈ leˇ ni Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ zmˬ˗awˇ caw ba nehˬ gaˇ duˇ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 11:28, 29.
15. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ bi tsaˬ bi dzoeˇ leˇ˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)
15 Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ bi tsaˬ bi dzoeˇ leˇ˗eu dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ, aˬ dui˗euˬ ngehˬ˗eu tmˇ˗eu jeˬ heu pyeuꞈ meh. Yawˇbaˆ 12:11-ahˇ “Nawˬ˗euˬ mehˬ laˇ dzaˇ kuiˇ dzaˇ mehˇ siˬ nya˗eu loꞈ˗ehˇ, nawˬ˗euˬ naˬ bawˇ kʼawꞈ teˇ saˇ gaˬ nya˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Zawˇ˗ehˇ nya˗eu gʼawˬ nyoeˇ jahˇ˗eu deuˬ kʼawꞈ hawˬ jeh maˬ shaˇ dahˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ yawꞈ neh jahˇ˗euˬ gʼawˬ nyoeˇ˗ahˇ jeˬ hu dzaˬ haw˗eu maˬ ngeuˇ˗a loˇ? Aˬ dui jiˇ maˬ ngehˬ mi naˆ˗ehˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh. (Ja ceuˬ 141:3) Aˬ dui aˬ dui neh ngehˬ˗euˬ tmˇ˗euˬ jeˬ aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ bi ahˇ leˇ˗awˇ, shiˬ keuˇ ni bi gʼeh leˇ˗eu uˬ taꞈ, “gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu dawˬ” bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu ma.—Eˇpeˇsu 4:29.
Maˬ ngehˬ mi naˆ˗ehˇ yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ (Aˇ deuˆ 15-ahˇ haw)
16. Aˬ geu deuˬ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ gʼaˬ biꞈ˗eu dawˬ ngehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?
16 Nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ hawˇ˗eu aˬ da aˬ ma deuˬ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ gʼaˬ bi ahˇ leˇ˗eu dawˬ ngehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:19, 21; Tiˇtuˆ 2:4) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ jiˇ Miˬyehˇ˗euˬ yawˇ deuˬ˗ahˇ nui ma saˇ leˇ˗awˇ gʼaˬ bi ahˇ leˇ˗eu dawˬ ngehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 32:1, 2; Gaˬlaˬtiˆ 6:1) Tsaˬ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ “dawˬ tsaˬ tmˇ˗eu nui saˇ bi oꞈ” meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 15:23.
“Maˇ jawˆ ni gʼeh˗eu gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ bi pyeuꞈ˗awˇ, mˇ˗eu shaˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ bi doˆ laˇ˗awˬ”
17. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ laˇ nya˗eu nga?
17 Gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ aˬ dui˗ahˇ “mehˬ boeˬ neh tehꞈ˗ehˇ gaˬ˗eu jeˬ taˬ bi pyeuꞈ. Maˇ jawˆ ni gʼeh˗eu gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ bi pyeuꞈ˗awˇ, mˇ˗eu shaˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ bi doˆ laˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 3:18) Aˬ dui nui ma laꞈ kʼoeˇ neh mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ mawꞈ˗eu ma. Nui ma laꞈ kʼoeˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ nya laˇ˗eu nga? Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˇ yamˬ ngehˬ˗ehˇ biꞈ naˇ ngehˬ˗ehˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗awˇ gaˬ dzehˬ laˇ˗eu meh. Teu miˇ neh mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ ngeh maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh maˬ ehˇ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˇ yamˬ biꞈ nya ni leh jeh˗awˬ. Kʼoeˇ naˇ mehˇ nmˇ deuˬ jawˇ gaˇ gʼa˗iˇ˗eu aˇ yamˬ laˆ doˆ taˬ˗awˬ. Toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, aˬ dui ‘tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya gaˬ ya gʼoeˇ˗eu gaˇ kawˆ, Miˬyehˇ neh mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗eu’ jeˬ˗ahˇ mˇ caw˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 4:9) Toˆ˗ehˇ naˇ “Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nui ma taꞈ˗awˇ dehꞈ˗eu jeˬ, aˇ naˆ ni zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, aˇ naˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu” lehˇ yawˬ ha˗euˬ myaˆ neh ya mawˇ tehꞈ˗a.—Ja ceuˬ 133:1.
Dawˬ caˇ 90 Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ