Aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw

1. Aˬ cawˬ yaw zeu baw nehˬ laꞈ gaˇ aˬ jeˬ miˇ neh ya leˇ˗eu nga? (Dawˬdaˬ 22:1)

Aˬ cawˬ nawˬ˗ahˇ yaw zeu baw nehˬ laꞈ ngeh ya leˇ miˇ˗a loˇ? Nawˇ ya leˇ˗eu yaw duˬ baw meh. aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ yaw zeu baw nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za mawꞈ˗eu meh. Yaw zeu baw nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za ngeh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh Jaˇliꞈ˗ahˇ “pyuˇ shuiˇ za˗eu naˆ maˬ tseˇ yaw zeu baw nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za˗eu muiˬ dzehˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ gaˇ aˬ dui maˬ zahˬ leˇ.—Dawˬdaˬ 22:1-ahˇ gui.a

2-3. Tiˬ poˆ na aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh maˬ awˬ˗eu nga? Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

² Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ myah luꞈ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Aˬ dui˗ahˇ aˬ cawˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ haw mawˇ laˇ nya˗eu miˇ neh meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, nymˬ˗mˇ iˬ nah tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu maˬ baw˗eu deuˬ myaˬ laˇ luꞈ˗eu miˇ neh meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ “yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ” yaw zeu baw lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—1 Beˬtuˆluˆ 2:17.

³ Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga lehˇ ja sawˇ˗awˇ, aˬ dui (1) nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ (2) mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ (3) laꞈ nyiˇ paw˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu aˬ joˆ˗ehˇ baw nya˗eu nga lehˇ ja sawˇ ma. Kʼoeˇ naˇ yaw zeu baw˗eu yaw shaˬ ngeh kʼawꞈ yaw zeu aˬ joˆ˗ehˇ baw nya˗eu nga lehˇ haw ma.

Aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?

4. Aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?

⁴ Yaw zeu baw˗eu lehˇ ehˇ ngeh nawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ nya? Tiˬ deuˬ na˗euˬ dawˬ˗ahˇ “yaw zeu baw˗eu” jeˬ hawˇ˗eu “taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu” jeˬ taꞈ luꞈ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. Aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga? “Yaw zeu baw˗eu” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, myaˬ tiˬ paˆ naˇ aˬ dui tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw˗eu gaˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ dui tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ yaw zeu baw naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ neh mˇ pyeuꞈ nya˗eu jeˬ baˬ da neh maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ yaˬ baˬ da neh maˬ ehˇ, aˬ dui neh noeˬ keuˆ nehˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu aˇ poeˬ taˬ baw˗eu jeˬ˗ahˇ za geuˇ˗eu lehˇ haw˗eu meh. “Taˬ huiˬ taˬ mahˇ˗eu” lehˇ ehˇ˗eu heu dawˬ naˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Aˬ dui tiˬ gʼaˬ gʼaˬ˗ahˇ taˬ huiˬ taˬ mahˇ naˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ aˇ poeˬ baw nya lehˇ noeˬ leˇ ni mˇ nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ daˬ ga ni maˬ jahˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui tiˬ gʼaˬ gʼaˬ˗ahˇ taˬ huiˬ taˬ mahˇ ngeh nui ma laꞈ kʼoeˇ neh doˆ le˗euˬ jeˬ ya bi pyeuꞈ meh lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a.—Maꞈtehˬ 15:8.

5. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu nga?

⁵ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu bi baw mawꞈ˗eu meh. Maˇ diˇ naˇ aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ “sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ˗ahˇ” yaw zeu ya baw meh lehˇ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Loˇmaˆ 13:1, 7) Ehˇ kʼawꞈ tiˬ gʼaˬ na “Ngaˇ aˬ yawꞈ yaw zeu baw laˇ paˬ˗ehˇ dehꞈ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ yaw zeu baw ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ noeˬ˗eu teu naˇ tsaˬ ngaˇ laˬ? Maˬ tsaˬ˗a. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ˗eu aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu heu naˇ aˬ yawꞈ maꞈ neh mˇ˗euˬ jeˬ baˬ da neh maˬ ngeuˇ. Aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ mˇ mawꞈ˗eu miˇ neh ma.—Yawˇshuˆ 4:14; 1 Beˬtuˆluˆ 3:15.

6. Aˬ dui˗ahˇ yaw zeu maˬ baw˗eu deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu pyeuꞈ leˇ nya ngaˇ laˬ? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw. (Sahˬ boꞈ baˆ kʼoˆ˗euˬ aˇ baˇ˗ahˇ haw.)

⁶ Tiˬ gʼaˬ na ‘Ngaˬ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw˗eu deuˬ˗ahˇ ngaˇ yaw zeu baw nehˬ nya meh laˬ leˇ heu’ lehˇ noeˬ˗eu meh. Baw nehˬ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ tiˬ kawˆ na˗ahˇ haw ma. Sahˬ paˬ Sawˇluˆ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li Yawˇnaˆshaˬ˗ahˇ aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi daˬ laˆ ga nehˬ˗euˬ meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 20:30-34) Ehˇ kʼawꞈ Yawˇnaˆshaˬ Sawˇluˆ˗ahˇ yaw zeu baw˗awˇ, Sawˇluˆ shiˇ ngeh keuˆ ni aˬ yawꞈ˗euˬ behˇ dzeˇ jawˇ˗awˇ guiˇ deuˆ caw nehˬ˗euˬ meh. (Doˆ˗iˇ˗eu 20:12; 2 Saˬmeuˬlaˆ 1:23) Piˇ ma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Eˇliˆ, Haˬnahˬ jiˇ baˬ yehꞈ nga lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 1:12-14) Toˆ˗ehˇ kʼawꞈ Haˬnahˬ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ Eˇliˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ nehˬ˗euˬ meh. Maˇ diˇ naˇ Eˇliˆ zaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ mehˬ˗euˬ uˬ taꞈ, piˇ ma yaw huiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ mˇ˗euˬ gaˇ kawˆ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ siˬ nya˗eu meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 1:15-18; 2:22-24) Aˬteˬ tsawˇ haˬ deuˬ jiˇ gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ˗ahˇ “yaw gahˇ jahˇ geuꞈ˗eu dawˇ ga” tsawˇ haˬ lehˇ kuˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ haw teˬ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 17:18) Ehˇ kʼawꞈ Pawˇluˆ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ ngehˬ nehˬ˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 17:22) Gaˇ kawˆ heu deuˬ naˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ aˬ yawꞈ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ mˇ mawꞈ naˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu yaw awˬ ngeh tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu yaw shaˬ ngeh jiˇ ya baw˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ aˬ dui aˬ suˇ suˇ gʼaˬ˗ahˇ yaw zeu ya baw˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh nga lehˇ haw ma.

Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw

7. Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ baˬ da neh shaˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya nga?

⁷ Aˬ jeˬ miˇ neh yaw shaˬ nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ naˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ˗euˬ yaw muiˬ yaw doeˇ siˬ nya˗eu miˇ neh meh. Nymˇ jiˇ tiˬ jiˇ na˗aˬ, jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu deuˬ˗ahˇ ya ngehˬ gʼeh˗eu meh. Maˬ ngeuˇ naˇ nui ma paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu deuˬ˗ahˇ ya ngehˬ gʼeh˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Tiˬ deuˬ na˗aˬ, aˬ dui˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ ngehˬ deuˬ mˇ deuˬ laˇ nya˗eu meh. Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu maˬ baw ngeh tiˬ jawˇ iˇ kahˇ teu naˇ nui saˇ oꞈ˗awˇ jawˇ muiˬ˗eu jawˇ duˬ maˬ paˇ pyeuꞈ meh. Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ mehˬ bawˬ maˬ paˇ gm meh. Yoeˬ tsuiꞈ yoeˬ laꞈ naˇ gawˇ heu naˇ gʼawˇ mawˇ˗euˬ aˇ sehˇ deuˬ gaˇ mˇ˗eu shaˬ laˇ nya˗eu loꞈ˗ehˇ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw˗eu jeˬ maˬ jaˆ˗eu heu naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ mehˬ bawˬ gm˗eu yaw shaˬ meh. Yoeˬ tsuiꞈ yoeˬ laꞈ naˇ gawˇ heu˗ahˇ maˬ laˆ byoˆ tsehˆ tsehˆ nya kʼawꞈ yaw zeu maˬ baw˗eu nui ma heu˗ahˇ naˇ laˆ saˆ geuꞈ nya meh.

8. Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (1 Tiˆmoˇseˬ 5:4, 8)

⁸ Aˬ jeˬ miˇ neh yaw zeu ya baw˗eu nga? (1 Tiˆmoˇseˬ 5:4, 8-ahˇ gui.) Pawˇluˆ neh Tiˆmoˇseˬ˗ahˇ boꞈ gʼeh˗euˬ sahˬ boꞈ yaw beh taꞈ˗ahˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya ngehˬ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Maˬ gʼeh nya˗eu miˇ neh maˬ ngeuˇ ni “uˬ duˬ tahˬ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ˗ahˇ” taˬ huiˬ˗eu miˇ neh yaw zeu baw˗eu jeˬ ya bi pyeuꞈ meh. Aˬ dui nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu heu naˇ, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh, uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ neh tiˬ jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ haw˗eu miˇ neh ma lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ nymˇ dahˬ˗ahˇ dahˬ beh˗euˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. (Eˇpeˇsu 3:14, 15) Teu miˇ neh nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu heu naˇ, nymˇ dahˬ˗ahˇ beh˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 5:4) Heu naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ pyeuꞈ meh.

9. Nyiˬ dzeˇ zaˬ luꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

⁹ Yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga? Miˬ zaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ naˇ, aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi maˬ ehˇ, aˬ cawˬ maˬ mawˇ gaˇ maˬ ehˇ, aˇ poeˬ taˬ baw˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 31:28; 1 Beˬtuˆluˆ 3:7) Miˬ zaˬ˗ahˇ maˬ diˬ˗a. Daˬ ga ni maˬ jahˇ˗a. Maˬ behˬ dzaˬ˗a. Aˬjeˬtiˇnaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ Ehˇliˬ˗oˬb heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ˗euˬ miˬ zaˬ jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu miˇ neh tiˬ poˆ na ngehˬ deuˬ laˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ teu naˇ aˬ yawꞈ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh ngehˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a lehˇ shaˇ noeˬ gahˇ˗eu ma. Teu loꞈ˗ehˇ gʼeh ngeh ngaˇ 1 Gawˇliˬtu 13:5-ahˇ noeˬ mawˇ˗eu ma. Teu miˇ neh ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma pehˇ pehˇ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ ngehˬ nehˬ nya˗euˬ ma.” (Dawˬdaˬ 19:11) Kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu miˬ zaˬ deuˬ naˇ, aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi yawˬ ha kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗euˬ yaw muiˬ gaˇ kawˆ ja˗eu meh. (Eˇpeˇsu 5:33) Ngehˬ haw˗eu jeˬ˗ehˇ, haw teˬ˗eu jeˬ˗ehˇ maˬ ngehˬ˗a. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ maˬ uiˇ dzaˬ˗a. Teu loꞈ˗ehˇ ngehˬ˗eu tmˇ˗eu jeˬ heu naˇ, nymˇ dahˬ laˆ pyaˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. (Dawˬdaˬ 14:1) Iˇdaˬliˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ aˇ dzehˬ˗ehˇ kʼahˬ lahˇ˗eu naˇ gawˇ jaˆ˗eu meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Tiˬ poˆ na ngaˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ gaˇ aˇ dzehˬ dzeuˇ ni kʼahˬ lahˇ˗eu meh. Yaw beh ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw ni ngehˬ˗eu lehˇ ngaˬ˗euˬ myaˆ pyawˬ˗ahˇ mawˇ laˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ aˬ cawˬ˗euˬ gaˇ kawˆ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ ngehˬ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ laˇ ngeh tiˬ jawˇ ngaˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ yaw zeu baw dzehˬ laˇ nyaˬ.”

10. Zaˬ deuˬ aˬ da aˬ ma˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga?

¹⁰ Zaˬ guˬ deuˬ˗oˇ, aˬ da aˬ ma neh zahˇ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ gaˇ caw teh˗awˬ. (Eˇpeˇsu 6:1-3) Aˬ da aˬ ma˗ahˇ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ ngehˬ˗awˬ. (Doˆ˗iˇ˗eu 21:17) Aˬ da aˬ ma aˇ kʼoꞈ ngehˬ˗ehˇ kʼawˆ laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu loˬ meh. Kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh ngehˬ gʼeh bo saˆ˗awˬ. Mehˇ nmˇ Maˬliˬ˗yaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw kaˇ˗euˇ. Aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da jawˇ saˇ maˬ doˆ ni pyeuꞈ laˇ ngeh ya bo saˆ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da˗ahˇ bo saˆ˗eu zawˇ˗ehˇ shaˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ ngaˬ da˗ahˇ yaw zeu baw˗eu nui ma ahˇ˗eu tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, mˇ doˆ leꞈ nya ni jiˇ caw ba nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu ma. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ aˬ da aˬ ma˗ahˇ yaw zeu baw lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ naˇ, teu loꞈ˗ehˇ mˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ ngaˇ jah ma. Aˬ da aˬ jeˬ lehˇ gʼeh kʼawꞈ, ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw zeu ya baw nga lehˇ gʼoˆ shaw laˇ nyaˬ.” Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ jaˆ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw zeu baw nehˬ˗eu heu naˇ nymˇ dahˬ beh˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw

11. Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya nga?

¹¹ Aˬ jeˬ miˇ neh shaˬ˗eu nga? Mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ dehꞈ caw˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ tiˬ poˆ na aˬ dui˗ahˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ laˇ nya˗awˇ, ngehˬ deuˬ laˇ nya˗eu uˬ taꞈ, nui ma laˆ pehˇ laˇ nya˗eu meh. Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ˗ahˇ “iˬ baˇ taˬ kʼaˇ za laˇ ngeh” aˬ yawꞈ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu yaw shaˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:13) Toˆ˗ehˇ naˇ yaw zeu baw nya ni caw ba nehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

12. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (2 Beˬtuˆluˆ 2:9-12)

¹² Aˬ jeˬ miˇ neh yaw zeu ya baw˗eu nga? (2 Beˬtuˆluˆ 2:9-12-ahˇ gui.) Dahˬ beh˗euˬ Ka li zaˬ saˇ ka˗ahˇ Beˬtuˆluˆ˗euˬ sahˬ boꞈ nyiˬ taꞈ aˬ yawꞈ taꞈ˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ Ka li zaˬ tiˬ gʼaˬ na “yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ huiˬ˗eu deuˬ” pyeuꞈ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw ni ngehˬ˗eu meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ teu˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ ya mawˇ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu miˇ neh “kʼoeˇ deuˬ˗ahˇ yaw lehˬ maˬ poˆ˗a.” Shaˇ noeˬ haw sheˇ, mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ tsawˇ haˬ naˆ maˬ tseˇ dzehˬ kʼawꞈ yaw zeu maˬ baw ni ngehˬ˗eu teu deuˬ˗ahˇ dawˬ doeˇ maˬ ngehˬ˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˬ laꞈ laꞈ kʼoeˇ a nehˬ˗awˇ bi daˇ˗eu meh. (Loˇmaˆ 14:10-12; Yuˇdaˆ 9 nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ.) Aˬ dui dzaw geuꞈ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu maˬ ngeuˇ nga loˇ? Aˬ dui muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ yaw zeu ya baw naˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ yaw zeu aˇ naˆ ni baw nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu ya leh jeh˗eu meh. (Loˇmaˆ 12:10) Heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

13-14. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw. (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹³ Yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga? Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗oˇ, aˬ myah luꞈ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ nui gaˬ keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ nehˬ˗awˬ. (Piˇleˇmoˬ 8, 9) Tiˬ gʼaˬ paˬ˗ahˇ nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗eu loˬ laˇ ngeh nui gaˬ keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ biꞈ˗awˬ. Nui ma maˬ muiˬ ngeh yamˬ˗ahˇ taˬ mehˬ taˬ tsoˆ˗iˇ. Mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ deuˬ kʼawꞈ, tiˬ gʼaˬ gaˇ kawˆ tiˬ gʼaˬ maˬ ja kʼoeˬ maˬ ja bu˗eu heu neh aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ nya meh. (Tiˇtuˆ 2:3-5) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ bi mawˇ nya˗eu meh. Aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm˗awˇ mˇ˗eu heu neh meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ neh mehˬ bawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, “mˬ lehˬ˗euˬ” gʼaˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, leh jeh˗euˬ jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ˗a lehˇ ehˇ nehˬ nya meh.—Gaˬlaˬtiˆ 6:1; 1 Tiˆmoˇseˬ 5:17.

¹⁴ Mehˇ nmˇ Loˇsiˬoˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ nui noeˬ nui duˇ biꞈ laˇ˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu yaw shaˬ nya lehˇ noeˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu teu gʼaˬ ehˇ˗eu teu naˇ aˇ dzehˬ dzeuˇ nya lehˇ noeˬ nya. Ngaˬ˗euˬ nui ma loꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ maˬ bi siˬ˗a. Iˇ kahˇ˗ahˇ gʼoꞈ keuˆ laˇ ngeh ngaˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ toˇ˗euˬ ma. Ngaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗eu teu naˇ nui ma keuˆ˗awˇ neh biꞈ˗eu ngeuˇ meh laˬ leˇ heu lehˇ noeˬ laˇ nya. Teu miˇ neh ngaˇ aˬ yawꞈ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ myaˆ haw maˬ cawˬ ni gʼeh˗euˬ ma.” Aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba nehˬ˗euˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? Aˬ yawꞈ “Ngaˇ Jaˇliꞈ gui˗eu 1 Teˇsaˬloˇni 5:12, 13-ahˇ gui keuˆ laꞈ ngeh ngaˬ˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu teu gʼaˬ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw nehˬ nyaˬ lehˇ noeˬ laˇ˗awˇ nui ma maˬ muiˬ ni gʼeh nya. Teu miˇ neh ngaˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ ma. Ngaˇ nui noeˬ nui ma teu˗ahˇ beˬ paˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ maꞈ aˇ muˇ˗euˬ sahˬ boꞈ deuˬ˗ahˇ poˆ˗euˬ ma. Ngaˇ yaw muiˬ˗ehˇ poˆ tseˇ haw ngeh maˇ diˇ naˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ˗ahˇ guˬ˗eu maˬ ngeuˇ nga. Ngaˇ nui ma huiˬ˗eu miˇ neh pyeuꞈ law hawˇ ngaˬ lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw maˬ baw˗eu heu naˇ, yawˬ ha laꞈ kʼoeˇ taˬ aw maˬ taˬ aw˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ˗eu lehˇ siˬ nya laˇ nyaˬ. Aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu gʼaˇ duˬ nymˬ˗mˇ keuˆ ni ya leh jah luꞈ miˇ˗a siˬ. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ mˇ luꞈ˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ laˬ kʼaˬ cehˇ meh lehˇ jah miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.

Laꞈ nyiˇ paw˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw

15. Aˬ dui laꞈ nyiˇ paw˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh yaw shaˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya nga?

¹⁵ Aˬ jeˬ miˇ neh yaw shaˬ nga? Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ Miˬyehˇ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ nui ma maˬ ahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ ya mawˇ˗eu ma. (Eˇpeˇsu 4:18) Tiˬ gʼaˬ na˗aˬ, nyiˇ ngeh neh aˬ yawꞈ maꞈ neh ya gaˬ ya dzaw˗euˬ jeˬ baˬ da neh aˬ dui mehˬ gaˇ maˬ naˇ haˬ mawꞈ˗a. Tiˬ poˆ na˗aˬ, baw leˬ deuˬ maˬ ehˇ, sahˬ boꞈ mehˬ˗eu saˬ laˬ saˬ ma deuˬ maˬ ehˇ, aˬ dui˗ahˇ nui ma baw˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ gaˇ mˇ cawˬ hawˇ˗eu sahˬ boꞈ dzaw cawˬ deuˬ jiˇ aˬ dui˗ahˇ maˬ ya leˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui heu loꞈ˗ehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ ya puˬ ngeh tiˬ jawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw zeu maˬ baw ni pyeuꞈ laˇ nya˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ kʼawꞈ maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ kʼoꞈ nehˬ laˇ nya˗eu meh.

16. Laꞈ nyiˇ paw˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (1 Beˬtuˆluˆ 2:12; 3:15)

¹⁶ Aˬ jeˬ miˇ neh yaw zeu ya baw˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui nui jah maˬ duˇ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ nehˬ˗eu nga lehˇ haw˗eu meh. Gʼaˬ kʼehˇ Beˬtuˆluˆ Ka li zaˬ deuˬ˗ahˇ naw maꞈ˗euˬ dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ naˇ, tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ “Miˬyehˇ˗ahˇ ja ceuˬ” mawꞈ laˇ ni laˆ noeˬ nehˬ nya meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh Beˬtuˆluˆ nui jah gaˇ kawˆ kʼaˇ naˇ haˬ laˇ˗eu deuˬ˗ahˇ ‘yaw zeu baw˗awˇ yaw muiˬ paˬ˗ehˇ ja mehˬ nehˬ’ lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 2:12; 3:15-ahˇ gui.) Teu miˇ neh Ka li zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ nui jah gaˇ kawˆ tiˬ gʼaˬ paˬ˗ahˇ ya ja nehˬ ngeh maˬ ehˇ, yaˇ kʼaˬ daˇ duˬ˗ahˇ ya dzawˇ nehˬ ngeh maˬ ehˇ, Miˬyehˇ˗euˬ mehˬ shi yawꞈ luꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ sawˇ˗awˇ aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ myah luꞈ yaw zeu ya baw nehˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ naˇ, aˬ dui aˬ jeˬ ngehˬ˗eu nga lehˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ˗eu nga lehˇ jiˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw luꞈ˗eu meh. Aˬ dui heu baˬ da neh kʼawꞈ aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.

17. Aˬ dui laꞈ nyiˇ paw˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga?

¹⁷ Yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga? Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗iˇ ngeh Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ siˬ nya˗eu maˬ ngeuˇ naˇ tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ siˬ nya˗eu deuˬ˗ahˇ ya mawˇ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ haw teˬ˗eu loꞈ˗ehˇ taˬ jahˇ. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ poeˬ baw˗awˇ aˬ dui naˆ maˬ tseˇ muiˬ meh lehˇ ya haw˗eu meh. (Haˬgaiˇ 2:7; Piˇliˇpiˆ 2:3) Tiˬ gʼaˬ paˬ aˬ dui˗euˬ nui jah gaˇ kawˆ˗ahˇ haw teˬ laˇ ngeh gaˇ jaw paw neh ngehˬ deuˬ˗eu jeˬ˗ehˇ, uiˇ dzaˬ˗eu jeˬ˗ehˇ, haw teˬ˗eu jeˬ˗ehˇ maˬ ya jahˇ˗a. (1 Beˬtuˆluˆ 2:23) Dawˬ ngehˬ lehˬ naˇ jiˇ yaw kawˇ maˇ˗ehˇ tahˬ shaˇ kʼoꞈ. Nawˇ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi mawˇ nya˗eu nga? Gaˇ mˇ˗eu leh jeh˗eu uˬ taꞈ, baw leˬ hawˇ˗eu gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ ya haw˗eu meh. (Tiˇtuˆ 2:9, 10) Nawˇ yaw sui yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ mˇ gaˇ tsawˇ haˬ deuˬ ya leˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗awˇ, maˬ ya leˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ nawˇ teu loꞈ˗ehˇ mˇ gaˇ haw mawˇ˗awˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu yaw duˬ baw meh.—Gawˇlawˇsehˇ 3:22, 23.

18. Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh smˇ˗eu maˬ baw˗eu nga?

¹⁸ Aˬ cawˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu uˬ taꞈ, yaw zeu baw˗eu lehˇ bi mawˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ gʼawˬ mya ni jaˆ meh. Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu heu naˇ nymˇ sahˇ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Teu gaˇ duˇ ni nui jah taꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu heu jiˇ mˬ taˆ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui laꞈ nyiˇ paw˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu baw ngeh tiˬ nah aˬ yawꞈ maꞈ aˬ dui˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ ja ceuˬ laˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw zeu baw nehˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ yaw zeu maˬ baw kʼoꞈ laꞈ nehˬ kʼawꞈ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ smˇ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh meh. Yeˬhawˇbaˬ “Ngaˬ˗ahˇ taˬ huiˬ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ ngaˇ taˬ huiˬ nehˬ” ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh.—1 Saˬmeuˬlaˆ 2:30.