“Ngoeˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ caw ngoeˇ˗awˬ”
“Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗awˇ caw dehˬ caw toˆ” mˇ.—1 Teˇsaˬloˇni 5:11.
1, 2. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ paˬ nga lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ ya ja sawˇ˗eu nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)
“Ngaˬ˗euˬ aˬ li shiˇ˗euˬ 1 kʼoꞈ dawˬ peh byah laˇ˗euˬ kʼawꞈ ngaˬ˗ahˇ nui ma cawˆ dui dui luꞈ nya siˬ” lehˇ Suˇsiˬ ehˇ˗eu meh. Mehˇ nmˇ aˬ liˬ tiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ ja pyuˬ ni shiˇ ngeh aˬ yawꞈ˗euˬ “gʼawˇ mawˇ˗ahˇ maˬ ehˇ nehˬ nya ni naˇ nya” lehˇ ehˇ˗eu meh. Gʼawˬ mya gʼaˬ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ˗eu miˇ neh nui ma cawˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Mehˇ nmˇ Ka li zaˬ deuˬ yawˬ ha gaˬ˗eu tsawˇ haˬ Aˬmaˬgeˬdoˬ maˬ oe˗euˬ gaˇ maˬ shiˇ˗eu paˬ lehˇ noeˬ˗eu meh. Tiˬ poˆ na nawˇ gaˬ˗eu deuˬ shiˇ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ nawˇ siˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ na shaˬ zahˬ mˇ luꞈ paˬ. Toˆ˗ehˇ naˇ ‘Noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ gʼaˬ za laˇ˗eu jeˬ aˬ gaˇ poˆ iˇ nmˇ?’ lehˇ nawˇ noeˬ tehꞈ˗a.
2 Aˇ yamˬ nui ma cawˆ luꞈ˗eu yawˬ jeˬ na˗ahˇ laˆ saˆ nya meh lehˇ tiˬ gʼaˬ na ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ myah luꞈ toˆ˗ehˇ gʼeh ngaˇ loˇ? “Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ˗aˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ aˇ yamˬ biꞈ˗awˇ jawˇ caw nehˬ˗eu gʼaˬ loˬ nga lehˇ ehˬ˗eu heu naˇ tsaˬ dzehˬ nga” lehˇ miˬ coeˬ miˬ ma tiˬ gʼaˬ ehˇ˗eu meh. Gʼawˇ mawˇ naˇ˗eu jeˬ bi taˬ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ yuˇ˗awˇ ya laˆ saˆ˗eu loꞈ˗ehˇ nui ma naˇ˗eu jeˬ bi taˬ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ kʼawꞈ aˇ yamˬ yuˇ˗awˇ ya ngehˬ gʼeh nehˬ meh. Noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ laˆ saˆ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?
Yeˬhawˇbaˬ “yawˬ jeˬ na luꞈ ngehˬ gʼeh dah teˬ nehˬ laꞈ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ”
3, 4. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui noeˬ shaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya meh lehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga?
3 Gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu aˬ dui˗euˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nya dzehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh. (2 Gawˇliˬtu 1:3, 4-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu aˬ dui dzaw geuꞈ duˬ pyeuꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ “gʼaˬ biꞈ nehˬ˗eu gʼaˬ ngaˇ ma” lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ nehˬ˗euˬ meh.—Iˇsaˬyaˇ 51:12; Ja ceuˬ 119:50, 52, 76.
4 Aˬ dui gaˬ˗eu Aˬda kʼawꞈ aˬ yawꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ bi shiˇ haw˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ Aˬbyaˬhaˬ Iˇtsaˆ Yaˬkoˆ Moˇseˬ sahˬ paˬ Daˬbiˇ heu deuˬ pyeuꞈ meh. (Bawˇtsahˬ 12:6-8; Maꞈtehˬ 22:31, 32; Gʼaˬkʼehˇ 13:22) Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ dawˬ luꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yawˇbaˆ 14:14, 15 MS) Teu ngeh yamˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ byah kuꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ laꞈ kʼaˬ ya cehˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ jiˇ aˬ yawꞈ neh beh dahˬ beh˗euˬ Zaˬmaˇ bi shiˇ haw˗euˬ meh. Jaˇliꞈ Yeˬsuˇ˗ahˇ Miˬyehˇ “nui kʼahˇ shiˇ”˗eu gʼaˬ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 8:22, 30) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ naˇ dui dui˗eu laꞈ kʼoeˇ shiˇ gaˇ ya mawˇ ngeh aˇ naˆ ni nui ma˗ahˇ naˇ leˇ˗eu lehˇ aˬ dui maˬ noeˬ doˆ coeˇ˗eu paˬ.—Yoˇhaˬ 5:20; 10:17.
5, 6. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga?
5 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ caw ba meh lehˇ aˬ dui jah nya˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui noeˬ shaˬ luꞈ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh dzawˇ nehˬ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗awˇ aˬ dui loˬ˗eu gʼaˬ biꞈ meh lehˇ ya siˬ˗euˬ heu naˇ gʼaˬ za laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga?
6 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu yaw myaˬ jeˬ laꞈ kʼoeˇ neh tiˬ jeˬ naˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ paw neh meh. (Gʼaˬkʼehˇ 9:31) Aˬ dui˗euˬ Aˬda baoˬ ahˇ˗eu muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ kʼaˇ shaˇ˗eu deuˬ˗ahˇ biꞈ nehˬ meh lehˇ Yeˬsuˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 11:13) Dahˬ beh gaˇ ehˇ keuˆ taˬ˗euˬ Suˇsiˬ “Yaw myaˬ poˆ nga maꞈ pawˬ tsuiꞈ dmˬ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ lehˇ tahˬ shaˇ ngeh aˬ yawꞈ poˆ yawꞈ Miˬyehˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ ngaˬ ha˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ maˇ diˇ bo saˆ nehˬ laꞈ˗euˬ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Piˇliˇpiˆ 4:6, 7-ahˇ gui.
Yeˬsuˇ kʼawꞈ aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ gʼoˆ shaw
7, 8. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ meh lehˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga?
7 Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh ngehˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu mˇ˗eu jeˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda˗euˬ shehˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ caw˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 5:19) Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ bi oe˗euˬ heu naˇ “nui ma tsawˬ paˆ˗euˬ deuˬ” hawˇ˗eu “noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ˗eu tsawˇ haˬ” deuˬ˗ahˇ gʼaˬ bi biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 61:1, 2; Luˇkaꞈ 4:17-21) Tsawˇ haˬ deuˬ Yeˬsuˇ aˇ yawꞈ maꞈ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗awˇ maˇ diˇ caw ba nehˬ mawꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh.—Heˬbyehˇ 2:17.
8 Yeˬsuˇ yaw nyiˇ ngeh aˬ yawꞈ gʼoeˇ˗eu cawˬ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ na shiˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ cu˗euˬ aˬ da Yoˇsehˆ Yeˬsuˇ zaˬ guˬ ngeh shiˇ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu meh.a (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) Yawˬ ha noeˬ shaˬ˗eu jeˬ aˬ ma hawˇ˗eu aˬ nyiˇ deuˬ˗euˬ noeˬ shaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya oˇ ya daˬ˗eu aˬ li zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ aˇ baˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ aˇ naˆ ni shaˬ paˬ nga lehˇ.
9. Laˬzaˬluˇ shiˇ ngeh Yeˬsuˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?
9 Yeˬsuˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ ngeh tsawˇ haˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗awˇ maˇ diˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ aˬ yawꞈ gʼoeˇ˗eu cawˬ Laˬzaˬluˇ shiˇ ngeh Maˬliˇ hawˇ˗eu Maˬta noeˬ shaˬ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗eu meh. Nymˇ aˬ yawꞈ Laˬzaˬluˇ˗ahˇ laˆ dehꞈ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya kʼawꞈ gʼawˬ shaˬ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh ngoeˇ doˆ laꞈ˗euˬ meh.—Yoˇhaˬ 11:33-36.
10. Yeˬsuˇ nymˇ aˬ dui pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoꞈ shaw nehˬ nya meh lehˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ jah nya˗eu nga?
10 Gaˇ hu Yeˬsuˇ neh gʼaˬ biꞈ˗euˬ dawˬ nymˇ iˬ nah aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga? Yeˬsuˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ paˇ iˇ˗a lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. “Yeˬsuˇ Ka liˬ˗aˬ miˇ nah iˬ nah hawˇ˗eu mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ tiˬ kawˆ meh.” (Heˬbyehˇ 13:8) Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ za ni jahˇ nehˬ˗euˬ miˇ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ “Dehꞈ˗eu gaˇ ma sheuˬ mehˬ˗eu gʼaˬ” lehˇ kuˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ gʼaˬ yawꞈ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ jiˇ gʼoˆ shaw nehˬ nya˗awˇ “muˇ juˇ juˇ gaˇ ya daˬ luꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ ngehˬ gʼeh nehˬ nya˗eu meh.” (Gʼaˬkʼehˇ 3:15; Heˬbyehˇ 2:10, 18) Teu miˇ neh tsawˇ haˬ deuˬ shaˬ zahˬ mˇ luꞈ ngeh Yeˬsuˇ˗euˬ nui ma˗ahˇ naˇ leˇ luꞈ˗a siˬ lehˇ aˬ dui jah nya meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ gʼaˬ “kʼaˇ loˬ ngeh” biꞈ nehˬ nya˗eu meh.—Heˬbyehˇ 4:15, 16-ahˇ gui.
“Jaˇliꞈ . . . aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ gʼaˬ biꞈ lahˬ nehˬ”
11. Nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ gʼaˬ biꞈ laꞈ˗eu Jaˇliꞈ aˇ deuˆ aˬ geu deuˆ nya?
11 Laˬzaˬluˇ shiˇ ngeh Yeˬsuˇ noeˬ shaˬ˗eu gaˇ kawˆ heu naˇ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ laꞈ kʼoeˇ neh aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu yaw jeˬ ma jeˬ tiˬ kawˆ tehꞈ˗a siˬ. Gaˇ kawˆ heu aˬ dui gʼaˇ duˬ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ “Jaˇliꞈ . . . aˬ dui˗ahˇ bi mehˬ bi tsoˆ˗eu gʼaˇ duˬ boꞈ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ nya laˇ˗eu gʼaˇ duˬ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ laꞈ˗awˇ aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ gʼaˬ biꞈ lahˬ nehˬ laꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ noeˬ tmˬ kʼaˇ za laˇ ni boꞈ taˬ˗euˬ jeˬ pyeuꞈ˗eu meh.” (Loˇmaˆ 15:4) Nawˇ noeˬ shaˬ luꞈ ngeh laꞈ oˆ jaˆ˗eu Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ nawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ nya meh:
“Nui ma tsawˬ paˆ˗euˬ deuˬ dawˬ peh Sahˬpaˬ Miˬyehˇ jawˇ luꞈ˗eu meh. Nui ma cawˆ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ ka kʼoꞈ doˆ nehˬ˗eu meh.”—Ja ceuˬ 34:18, 19.
“Ngaˇ noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ˗awˇ noeˬ dui noeˬ duiˇ ngeh nawˇ [Yeˬhawˇbaˬ] ngaˬ˗ahˇ nui saˇ bi za˗awˇ laꞈ kʼaˬ bi cehˇ laꞈ˗euˬ meh.”—Ja ceuˬ 94:19.
“Aˬ dui˗euˬ Sahˬpaˬ Yeˬsuˇ Ka li hawˇ˗eu aˬ myah luꞈ nui ma kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗awˇ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ ziꞈ nya˗eu guiˬ lahˬ yaw dzahˇ biꞈ laꞈ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu Aˬda Miˬyehˇ . . . gʼaˬ biꞈ˗awˇ naw maꞈ˗euˬ nui ma ziꞈ dah ni jaˆ nya ni ngehˬ gʼeh” meh.—2 Teˇsaˬloˇni 2:16, 17.b—Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.
Aˇ muˇ gʼaˬ biꞈ duˬ pyeuꞈ meh
12. Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nya˗eu nga?
12 Noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ luꞈ˗eu deuˬ Ka li zaˬ aˇ muˇ˗ahˇ neh jiˇ gʼaˬ za nya˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:11-ahˇ gui.) Aˬ dui “nui ma cawˆ˗eu” deuˬ gʼaˬ ahˇ laˇ˗awˇ tuˇ laˇ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? (Dawˬdaˬ 17:22) “Ciˬ cuˇ jawˇ yamˬ baw˗eu loꞈ˗ehˇ dawˬ ja ja˗eu yamˬ baw˗eu meh” lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a. (Dawˬtsoˆtsoˆ˗eu 3:7) Noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ˗aˬ yawˬ ha˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ ja nehˬ mawꞈ˗eu meh lehˇ miˬ coeˬ miˬ ma Deˇliˬ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui aˬ yawꞈ ngehˬ gaˇ maˬ laˆ tsoeˬ ni yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ nehˬ˗eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ dui dui˗eu meh. “Nawˇ aˬ yawꞈ noeˬ shaˬ luꞈ˗eu jeˬ tiˬ byah tiˬ loꞈ maˬ siˬ jiˇ nya˗eu kʼawꞈ aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga lehˇ gʼoˆ shaw nehˬ mawꞈ˗eu heu naˇ aˇ yehˇ huiˬ dui dui˗eu nga” lehˇ yawˬ haˇ yawˬ ha sehꞈ˗euˬ aˬ nyiˇ jawˇ˗eu Cuˇni˗aˬ ehˇ˗eu meh.
13. Aˬ dui noeˬ shaˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ya noeˬ taˬ˗eu nga?
13 Yawˬ gʼaˬ na luꞈ noeˬ shaˬ luꞈ˗eu jeˬ mˇ doˆ laꞈ˗eu maˬ duˇ leˇ˗a lehˇ aˬ dui ya noeˬ taˬ˗eu meh. Tiˬ poˆ na aˬ dui˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ aˇ naˆ ni noeˬ shaˬ luꞈ˗eu lehˇ maˬ ehˇ doˆ jiˇ nehˬ nya˗a. Miˬyehˇ ehˇ˗eu “Noeˬ shaˬ kʼawꞈ yawˬ ha kʼaˆ behˆ noeˬ saˇ kʼawꞈ yawˬ ha shaˬ bymˇ meh”. (Dawˬdaˬ 14:10) Tiˬ deuˬ na yawˬ ha aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu lehˇ mˇ doˆ laꞈ˗euˬ kʼawꞈ aˬ cawˬ deuˬ gʼoˆ shaw˗eu jiˇ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a.
14. Noeˬ shaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nya˗eu nga?
14 Noeˬ shaˬ luꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ nehˬ˗eu lehˇ noeˬ doˆ˗eu yaw shaˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu “tsawˇ gahˇ ahˇ˗eu dawˬ muiˬ jaˆ gʼaˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh.” (Dawˬdaˬ 12:18) Yawˬ ha gaˬ˗eu gʼaˬ shiˇ ngeh lehˇ kuˇ˗eu paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ gʼaˬ biꞈ˗eu dawˬ boꞈ taˬ gaˇ yaw myaˬ gʼaˬ ya mawˇ˗euˬ meh.c (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) Myaˬ ni nawˇ caw ba nya˗eu jeˬ naˇ “ngoeˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ caw ngoeˇ˗awˬ.” (Loˇmaˆ 12:15) Kʼaˬ dzeˇ zaˬ bi shiˇ˗euˬ Kaˆbiꞈ ehˇ˗eu noeˬ shaˬ˗eu jeˬ bi siˬ˗eu ngoeˇ˗eu jeˬ tehꞈ miˇ˗a lehˇ ehˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ “Ngaˬ˗euˬ cawˬ ngaˬ nehˬ˗ehˇ ngoeˇ caw˗eu miˇ neh ngaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ noeˬ shaˬ luꞈ˗eu maˬ ngeuˇ nya lehˇ gʼaˬ za laˇ miˇ˗a” lehˇ paˇ ehˇ˗eu meh.
15. Aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu dawˬ ngehˬ˗eu yaw shaˬ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga? (“Gʼaˬ biꞈ˗eu nui gahˇ ahˇ˗eu dawˬ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ haw.)
15 Aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu dawˬ ngehˬ˗eu yaw shaˬ naˇ sahˬ boꞈ aˇ taꞈ iˇmehˬ˗awˬ maˬ ngeuˇ naˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ zmˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ nya meh. Shiˇ dzeuˇ gʼaˬ˗euˬ shehˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ nawˬ neh noeˬ taˬ nya˗eu yaw muiˬ jeˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ naˇ nawˇ ya leˇ˗eu nawˬ neh noeˬ taˬ nya˗euˬ gaˇ kawˆ ja nehˬ nya meh. Juˇniˬ˗aˬ ehˇ˗eu “sahˬ boꞈ yaw nymˇ nymˇ lehˇ boꞈ˗awˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ˗eu hawˇ˗eu mehˇ nmˇ Ka li zaˬ nehˬ˗ehˇ aˇ yamˬ zmˬ˗eu ngaˬ˗ahˇ maˬ ehˇ jiˇ coeˇ ni gʼaˬ za laˇ miˇ˗a ngaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ ngehˬ gʼeh nehˬ nga lehˇ siˬ laˇ˗eu miˇ˗a.”
16. Aˬ cawˬ˗ahˇ yawˇ ma˗ehˇ gʼaˬ biꞈ nya˗eu nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga?
16 Aˬ dui neh guiˬ lahˬ shaˇ˗eu jeˬ noeˬ shaˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ nya˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ kʼawꞈ shaˇ nya meh. Nawˇ ngoeˇ yoeˇ leˬ miˇ neh teuˬ loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu yaw shaˬ kʼawꞈ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ˗eu heu naˇ gʼaˬ biꞈ˗eu baoˬ ahˇ˗eu meh. “Tiˬ poˆ na mehˇ nmˇ ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ laˇ ngeh ngaˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ mawꞈ miˇ˗a laˬ lehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. Aˇ yawꞈ maꞈ guiˬ lahˬ shaˇ dahˬ beh ngeh ngeuˬ leuˬ ngeuˬ leuˬ˗ehˇ ngehˬ kʼawꞈ tiˬ kʼehˬ naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ teˇ saˇ gʼaˬ kaˆ laˇ˗awˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ neh shaˇ doˆ leꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ ziꞈ dah ni jah˗eu jeˬ nui gaˬ hawˇ˗eu ngehˬ gʼeh kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ heu naˇ ngaˬ˗euˬ nui jah˗ahˇ gʼaˬ biꞈ dui dui miˇ˗a” lehˇ Deˇliˬ ehˇ˗eu meh.
Gʼaˬ biꞈ daˆ leꞈ
17-19. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh gʼaˬ ya biꞈ daˆ leꞈ˗eu nga?
17 Noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ aˇ myah keuˆ ni noeˬ shaˬ˗eu lehˇ maˬ siˬ nya˗a. Aˬ dui gaˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ shiˇ˗euˬ yaw shuiꞈ ngeh cawˬ hawˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ deuˬ gʼaˬ biꞈ laˇ kʼawꞈ kʼoeˇ gaˇ neh tiˬ kʼehˬ naˇ aˬ yawꞈ duˇ ni pyeuꞈ kʼoꞈ iˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ gʼaˬ za mawꞈ˗a siˬ. Teu miˇ neh aˬ myah luꞈ caw ba ma lehˇ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗awˬ. “Cawˬ yaw muiˬ yamˬ maˬ tseˇ ni gʼoeˇ˗awˇ mehˇ nmˇ˗aˬ shaˬ zahˬ caw pi˗eu gʼaˇ duˬ meh.” (Dawˬdaˬ 17:17) Noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ maˬ gaˇ laˇ˗eu kʼoeˇ keuˆ ni aˬ dui gʼaˬ ya biꞈ daˆ leꞈ˗eu meh.—1 Teˇsaˬloˇni 3:7-ahˇ gui.
18 Tsawˇ haˬ zaˬ aˬ myah luꞈ noeˬ shaˬ laˇ nya meh lehˇ noeˬ taˬ. Oeˇ mˇ baˇ˗euˬ aˇ nah dawˬ caˇ daˇ boˬ yaw saꞈ teˇ saˇ aˇ yamˬ aˇ lawˬ heu deuˬ baˬ da neh pyeuꞈ nya meh. Nymˇ dahˬ maˬ paˇ jawˇ˗euˬ deuˬ yawˬ ha tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ tiˬ jeˬ na mˇ dahˬ beh ngeh nui ma˗ahˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ huiˬ˗eu mehˬ bawˬ maˬ ngeuˇ naˇ noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu. “Ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ naˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗euˬ aˇ nah keuˆ le ngeh nui ma˗ahˇ deuˬ dui dui miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ˗euˬ gʼoeˇ˗eu cawˬ deuˬ ngaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ yaw ceuˆ ceuˆ lehˇ maˬ bi jawˇ˗eu gʼaˇ duˬ ngaˬ˗ahˇ bawˬ˗iˬ yaw nyiˇ jahˇ nehˬ˗eu lehˇ lehˬ hmˬ taˬ˗euˬ meh” lehˇ nymˇ dahˬ maˬ paˇ jawˇ˗euˬ aˬ da tiˬ gʼaˬ ehˇ˗eu meh.
19 Noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ muiˬ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ loˬ˗eu meh lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a. “Tiˬ poˆ na muiˬ˗eu aˇ yamˬ keuˆ laˇ ngeh tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu caw ba nehˬ˗eu heu naˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ dui dui meh” lehˇ Juˇniˬ˗aˬ ehˇ˗awˇ “teu ngeh caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ teu naˇ aˇ poeˬ baw˗awˇ gʼaˬ ahˇ laˇ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ miˇ˗a” lehˇ paˇ ehˇ˗eu meh. Aˬ dui noeˬ shaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu coꞈ ngehˇ ni gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ laˆ byoˆ jiˇ nya kʼawꞈ noeˬ shaˬ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ yaw myaˬ jeˬ mˇ nehˬ nya meh. (1 Yoˇhaˬ 3:18) “Ngaˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ dzeuˇ iˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ biꞈ laꞈ˗euˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ngaˇ guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗ahˇ nui gaˬ tiˬ byah ni ahˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ bawˇ kʼahˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ jahˇ nehˬ laꞈ˗eu meh” lehˇ Kaˇbiˬ ehˇ˗eu meh.
20. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ aˬ jeˬ miˇ neh gʼaˬ biꞈ dui dui˗eu nga?
20 Aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ gʼaˬ biꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ shiˇ taˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ ngeh noeˬ shaˬ luꞈ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ jiˇ meh lehˇ ya siˬ nya˗euˬ heu naˇ gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Yoˇhaˬ 5:28, 29) Yeˬhawˇbaˬ “shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˆ cawˆ nehˬ tehꞈ˗a. Tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗euˬ myaˆ biˇ aˬ yawꞈ shiˆ shawˇ nehˬ” ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 25:8) Teu ngeh “ngoeˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ caw ngoeˇ” maˬ ya ngoeˇ ni “laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ laˬ kʼaˬ caw cehˇ” tehꞈ˗a.—Loˇmaˆ 12:15.
a Yeˬsuˇ aˇ kʼoꞈ 12 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh Yoˇsehˆ dehꞈ luꞈ˗a siˬ lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ˗awˇ iˇ cuꞈ˗ahˇ jiˇ baˬ laˆ pyeuꞈ ngeh poˆ neh naˇ aˬ geu ngeh maˬ ehˇ Yoˇsehˇ˗ahˇ maˬ paˇ ngehˬ keuˆ˗euˬ meh. Teu miˇ neh Yoˆsehˆ teu kaˬ˗ahˇ shiˇ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu meh. Kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni Yeˬsuˇ zeuˇ liˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh kuiˆ laꞈ Yoˇhaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ aˬ ma˗ahˇ haw nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ˗euˬ meh. Yoˇsehˆ dehꞈ luꞈ˗euˬ law nmˇ˗aˬ teu loꞈ˗ehˇ maˬ shaˇ˗eu paˬ.—Yoˇhaˬ 19:26, 27.
b Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ jiˇ ni gʼaˬ biꞈ miˇ˗a lehˇ gʼawˬ mya gʼaˬ ya mawˇ˗euˬ meh. Heu naˇ Ja ceuˬ 20:1, 2; 31:7; 38:8, 9, 15; 55:22; 121:1, 2; Iˇsaˬyaˇ 57:15; 66:13; Piˇliˇpiˆ 4:13; 1 Beˬtuˆluˆ 5:7 heu deuˬ meh.
c Loꞈ˗eu nymˇgoˇ 1 Tseˇ tiꞈ siˬ ba la 2010-euˬ laꞈ kʼoeˇ “Yeˬsuˇ neh mˇ˗euˬ loˆ˗ehˇ nui ma noeˬ shaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ.”