Huiˬ dzehˬ mahˇ dzehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ kʼawꞈ, aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ

1, 2. (a) Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu baoˬ jaˆ˗eu deuˬ neh tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ, aˬ joˆ˗ehˇ beu gaˇ˗eu nga? (b) Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

Baoˬ jaˆ˗eu deuˬ aˬ cawˬ˗ahˇ zuiˆ˗awˇ behˬ dzaˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 20:25; Dawˬtsoˆtsoˆ˗eu 8:9) Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ haw˗aˬ. Aˬ yawꞈ boeˬ boeˬ luˆ luˆ laꞈ kʼoeˇ neh baoˬ huiˬ dzehˬ dzehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ kʼawꞈ, maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ nui ma muiˬ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗awˇ, nahˬ yu ni gʼeh˗eu uˬ taꞈ, aˬ dui˗euˬ nui ma hawˇ˗eu aˬ dui loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu uˬ taꞈ, dui dui baw˗eu lehˇ maˬ ngehˇ˗a. Teu miˇ neh, Miˬyehˇ aˬ dui maˬ mˇ nya gaˇ keuˆ ni mˇ lehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ shaˇ haw˗aˬ.—Ja ceuˬ 103:13, 14.

² Jaˇliꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ keuˆ˗euˬ gaˇ kawˆ ahˇ gahˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ 3 kawˆ˗ahˇ haw ma. Dahˬ beh˗eu kawˆ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ Piˇma Eˇliˆ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gaˇ kawˆ bi ehˇ nehˬ iˇ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗awˇ, Saˬmeuˬlaˆ˗euˬ nui ma˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ pyeuꞈ˗awˇ, nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, Moˇseˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ Iˇjiˇtuˆ˗ahˇ neh maˬ sheuˬ doˆ nya nya lehˇ noeˬ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ oˇ oꞈ nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ pyeuꞈ meh. Smˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ Iˇjiˇtuˆ˗ahˇ neh sheuˬ doˆ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ pyeuꞈ˗awˇ, gaˇ kawˆ heu˗ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ ya siˬ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya nga? lehˇ jiˇ haw ma.

Aˬ li zaˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ

3. Tiˬ miˇ Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ aˬ jeˬ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga? Aˬ jeˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ doˆ laˇ˗euˬ nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)

³ Saˬmeuˬlaˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ sehˬ gʼawˆ˗ahˇ yaw nyiˇ ngeh neh mˇ˗euˬ meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 3:1) Tiˬ miˇ aˬ yawꞈ yuꞈ kʼaˆ taˬ ngeh, zahˬ leˇ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.a (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) (1 Saˬmeuˬlaˆ 3:2-10-ahˇ gui.) Saˬmeuˬlaˆ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ kuˇ gaˇ ya gaˬ ngeh, tsawˇ mawˬ mawˬ laˇ˗eu Piˇ ma Eˇliˆ kuˇ nya lehˇ noeˬ˗awˇ, yaw kaw˗ehˇ tuˇ˗awˇ Eˇliˆ jawˇ gaˇ cehˆ gʼeh˗awˇ, “Nawˇ ngaˬ˗ahˇ kuˇ te loˇ?” lehˇ naˇ haˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Eˇliˆ “Ngaˇ nawˬ˗ahˇ maˬ kuˇ”˗aˬ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Heu loꞈ˗ehˇ nyiˬ poˆ keuˆ ni pyeuꞈ laˇ gaˇ Eˇliˆ ya mawˇ ngeh, Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ kuˇ˗eu gʼaˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ ngaˇ lehˇ ya siˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh nyaˆ taꞈ poˆ heu loꞈ˗ehˇ kuˇ laˇ naˇ, oˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya toˬ˗eu lehˇ Eˇliˆ Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Saˬmeuˬlaˆ jiˇ Eˇliˆ neh ehˇ nehˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ miˇ neh Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ dahˬ beh ngeh neh aˬ yawꞈ kuˇ˗eu gaˇ kawˆ maˬ ehˇ nehˬ˗euˬ nga? Jaˇliꞈ heu˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ ehˇ nehˬ taˬ˗aˬ, ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ Saˬmeuˬlaˆ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ˗eu miˇ neh kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.

4, 5. (a) Saˬmeuˬlaˆ Yeˬhawˇbaˬ Eˇliˆ˗ahˇ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gaˇ kawˆ bi ehˇ iˇ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗euˬ nga? (b) Gaˇ kawˆ heu aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

⁴ 1 Saˬmeuˬlaˆ 3:11-18-ahˇ gui. Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ˗ahˇ zaˬ deuˬ aˇ kʼoꞈ kʼawˆ dzehˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ yaw zeu ya baw˗awˇ, aˇ yaˬ hawˇ˗eu baoˬ jaˆ˗euˬ deuˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ meh lehˇ ehˇ˗euˬ meh. (Doˆ˗iˇ˗eu 22:28; Uˬduˬtahˬ˗eu 19:32) Shaˇ noeˬ haw sheˇ, Saˬmeuˬlaˆ uˬ shawˬ shawˬ laˇ ngeh, Miˬyehˇ Eˇliˆ˗ahˇ huiˬ˗eu yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ehˇ nehˬ peuˬ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ lehˇ, teu ngeh aˬ yawꞈ zaˬ tehꞈ˗a siˬ. Jaˇliꞈ˗ahˇ Saˬmeuˬlaˆ “yaw sahˇ laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ ya siˬ ya mawˇ˗euˬ je, Eˇliˆ˗ahˇ aˬ yawꞈ maˬ dzawˇ nehˬ peuˬ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Miˬyehˇ aˬ yawꞈ Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ kuˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ Eˇliˆ˗ahˇ maˇ jawˆ ni bi siˬ˗euˬ meh. Eˇliˆ “Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ ehˇ ta, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ zaꞈ taˬ ni ngaˬ˗ahˇ dzawˇ mehˬ nehˬ laꞈ sheˇ” lehˇ ehˇ nehˬ ngeh, Saˬmeuˬlaˆ Eˇliˆ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ, yawˬ jeˬ na luꞈ jaˬ nehˬ jiˇ˗euˬ meh.

⁵ Ehˇ kʼawꞈ Eˇliˆ ya gaˬ ngeh teu naˆ naˆ˗ehˇ maˬ zahˬ leˇ˗a, aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ yaw beh kʼawꞈ, “Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu” tiˬ gʼaˬ teu loꞈ˗ehˇ tsaꞈ leꞈ˗euˬ miˇ neh meh. (1 Saˬmeuˬlaˆ 2:27-36) Gaˇ kawˆ heu aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ gahˇ dui dui˗awˇ, aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ ngaˇ lehˇ mehˬ˗eu meh.

6. Zaˬ pyeuꞈ˗eu Saˬmeuˬlaˆ˗ahˇ Miˬyehˇ neh caw ba nehˬ˗eu gaˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga?

⁶ Nawˇ zaˬ yaw nyiˇ maˬ ngeuˇ naˇ zaˬ guˬ de laˬ? ngeuˇ naˇ, Saˬmeuˬlaˆ˗euˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ haw ngeh, Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ siˬ nya ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Nawˇ zawˇ˗ehˇ shaꞈ dawˇ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya˗awˇ, yawˬ huiˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ kʼoꞈ kʼawˆ dzehˬ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, maˬ tsaꞈ gaˬ peuˬ ni kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawˆ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ mawꞈ meh. Nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh nya lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ dzawˇ nehˬ˗awˬ. (Ja ceuˬ 62:8) Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ zaˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ haw. Yaw jeˬ ma jeˬ, Saˬmeuˬlaˆ. Kʼoeˇ naˇ, nawˇ loꞈ˗ehˇ ya tahˬ puˬ˗awˇ, daˬ dzeuˇ laꞈ nya˗euˬ nawˇ taꞈ˗ehˇ yuiꞈ dzehˬ˗eu deuˬ hawˇ˗eu, nawˬ˗euˬ shehˆ deuˬ nehˬ˗ehˇ kʼawꞈ ja sawˇ haw. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu gaˇ kawˆ bi dzawˇ nehˬ, tiˬ poˆ na aˬ yawꞈ maꞈ neh maˬ noeˬ doˆ coeˇ gaˇ keuˆ ni caw ba nehˬ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.

Moˇseˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ

7, 8. Yeˬhawˇbaˬ Moˇseˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zawˇ ma˗ehˇ noeˬ keuˆ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

⁷ Moˇseˬ 80 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ yaꞈ dui dui˗eu gaˇ tiˬ hmˬ biꞈ˗euˬ meh. Teu naˇ Iˇjiˇtuˆ˗ahˇ zaˬ kʼaˆ geuꞈ luꞈ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ sheuˬ doˆ laˬ iˇ˗eu heu meh. (Doˆ˗iˇ˗eu 3:10) Gaˇ heu˗ahˇ Moˇseˬ tsawˬ guˆ˗iˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Miˇdiˬyaˬ˗ahˇ 40 kʼoꞈ byah ni jawˇ ngeh, yawˇ bo zaˬ pyeuꞈ˗euˬ tehꞈ miˇ neh meh. Teu miˇ neh Moˇseˬ “Ngaˇ˗aˬ, gaˇ dahˇ tsoeˬ leˇ˗eu tsawˇ haˬ maˬ ngeuˇ. Aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗awˇ neh, sahˬ paˬ jawˇ gaˇ ngaˇ iˇ˗awˇ, Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Iˇjiˇtuˆ miˇ kʼahˬ laꞈ kʼoeˇ neh sheuˬ doˆ gʼeh nehˬ nya nmˇ?” lehˇ ehˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui kʼaˬ ahˇ leˇ ni “Ngaˇ nawˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ ma” lehˇ ehˇ nehˬ˗eu meh. (Doˆ˗iˇ˗eu 3:11, 12) Yeˬhawˇbaˬ Moˇseˬ˗ahˇ Iˇsaˬleˬlaˆ˗euˬ aˬ yuiꞈ aˬ tsu deuˬ nawˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ “naˇ haˬ tehꞈ˗a” lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Moˇseˬ Miˬyehˇ˗ahˇ “Ehˇ kʼawꞈ, Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ ngaˬ˗ahˇ maˬ jah˗ehˇ, ngaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ maˬ naˇ haˬ” naˇ teuˇ neh lehˇ paˇ ehˇ nehˬ˗eu meh. (Doˆ˗iˇ˗eu 3:18; 4:1) Moˇseˬ teu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu teu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nawˬ neh noeˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ nga lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ Moˇseˬ˗ahˇ oˇ oꞈ nehˬ˗euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ nya ni baoˬ paˇ biꞈ nehˬ˗euˬ meh. Maˇ diˇ naˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ baoˬ heu za beh beh˗euˬ gʼaˬ naˇ, Moˇseˬ meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—Doˆ˗iˇ˗eu 4:2-9, 21.

⁸ Ehˇ kʼawꞈ Moˇseˬ aˬ yawꞈ dawˬ ngehˬ ngehˬ˗eu maˬ nya nya lehˇ paˇ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh Miˬyehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ “Nawˇ dawˬ ngehˬ nya ni ngaˇ caw ba˗awˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya ngehˬ ya tmˇ˗eu ngaˇ mehˬ nehˬ ma” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Moˇseˬ nui kʼaˬ ahˇ laˇ ngaˬ laˬ? Maˬ, yawˬ gʼaˬ yawˬ˗ahˇ bi iˇ˗awˬ lehˇ paˇ ehˇ˗eu meh. Heu naˇ Miˬyehˇ˗ahˇ nui ma pehˇ dui dui leˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ Moˇseˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗awˇ, Moˇseˬ˗euˬ dah zaˇ Aˬloˬ˗ahˇ bi ngehˬ iˇ˗euˬ meh.—Doˆ˗iˇ˗eu 4:10-16.

9. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ oˇ oꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ, Moˇseˬ˗ahˇ muiˬ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ nga?

⁹ Gaˇ kawˆ heu Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ Baoˬ huiˬ dui dui˗eu miˇ neh, Moˇseˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ baoˬ zmˬ˗awˇ ehˇ dawˬ naˇ haˬ ni laˆ guˆ nehˬ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ˗aˬ, aˬ yawꞈ oˇ oꞈ˗awˇ, gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗eu uˬ taꞈ, nahˬ yu ni taˬ aw˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ heu gʼaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ ma lehˇ bi siˬ duˬ˗euˬ meh. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ heu ngeuˇ leˇ ngaˬ laˬ? Ngeuˇ leˇ˗euˬ yaw duˬ baw meh. Moˇseˬ Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗euˬ muiˬ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ jahˇ nehˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˬ yawꞈ jiˇ aˬ cawˬ˗ahˇ nahˬ yu ni jahˇ nehˬ˗awˇ aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗euˬ meh.—Bawˇtsahˬ 12:3.

10. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ naˇ, aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

¹⁰ Gaˇ kawˆ heu nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga? Nawˇ kʼaˬ dzeˇ zaˬ, aˬ da, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, nawˇ tiˬ jeˬ na ya uˆ lahˇ˗eu baw meh. Teu miˇ neh, zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ, nahˬ yu ni oˇ oꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ jiˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗eu heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:19-21; 1 Beˬtuˆluˆ 5:1-3) Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ naˇ, aˬ cawˬ deuˬ kʼawꞈ nawˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ laˇ mawꞈ˗eu miˇ neh, nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nya meh. (Maꞈtehˬ 11:28, 29) Aˬ yawꞈ maꞈ kʼawꞈ nawˬ˗ahˇ paˇ dzaw geuꞈ nya˗a siˬ.—Heˬbyehˇ 13:7.

Bi buˬ bi law˗iˇ˗eu Baoˬ huiˬ dui dui˗eu gʼaˬ, aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ

11, 12. Yeˬhawˇbaˬ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ Iˇjiˇtuˆ˗ahˇ neh sheuˬ doˆ leꞈ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ bi guˆ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nehˬ˗euˬ nga?

¹¹ B.C. 1513 kʼoꞈ˗ahˇ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ 3 lam gʼaˬ dzehˬ ni Iˇjiˇtuˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ neh doˆ laˇ˗euˬ meh. Teu laꞈ kʼoeˇ zaˬ hawˇ˗eu tsawˇ mawˬ maˬ ehˇ, naˇ˗eu gawˇ˗eu deuˬ hawˇ˗eu aˇ sehˇ maˬ muiˬ˗eu deuˬ maˬ ehˇ, gʼawˬ mya ni keuˬ˗eu meh. Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼoˆ shaw˗awˇ kʼahˬ lahˇ˗eu sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ loˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ geuꞈ mawꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, Moˇseˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ bi sheuˬ gʼeh˗eu meh. Teu miˇ neh, Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ neh jawˇ daˬ taˬ˗euˬ Iˇjiˇtuˆ˗ahˇ neh doˆ le ngeh, lmˇ boˬ ni gʼeh˗eu meh.—Ja ceuˬ 78:52, 53.

¹² Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ maˬ bi guˆ maˬ bi gaˆ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nehˬ˗euˬ nga? Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ Iˇjiˇtuˆ˗ahˇ neh doˆ le ngeh, Miˬyehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “guiˇ maꞈ loꞈ˗ehˇ aˇ muˇ muˇ” nehˬ˗euˬ meh. (Doˆ˗iˇ˗eu 13:18, MS) Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ˗ehˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ laˆ baw muiˬ taˬ˗euˬ miˇ neh, yawˬ jeˬ na luꞈ aˬ yawꞈ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jaˆ luꞈ nga lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˇ jawˆ ni mawˇ leˇ˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ˗awˇ, sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ haw piˇ luꞈ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, “nah gʼah paw mˬ dmˇ neh bi sheuˬ gʼeh”˗awˇ, uˬ ciꞈ paw “miˬ dzaˬ yaw shehꞈ bya nehˬ”˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 78:14; 105:39) Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ tiˬ jeˬ paˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu lehˇ gʼeh˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ maˇ diˇ jawˇ ngaˇ lehˇ jah˗eu jeˬ loˬ meh.

13, 14. (a) Yeˬhawˇbaˬ iˬ ma laˆ shaˆ yaw neˇ˗ahˇ tsehˆ˗eu Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga? (b) Yeˬhawˇbaˬ Iˇjiˆtuˆ deuˬ naˆ maˬ tseˇ baoˬ ahˇ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mawˇ laˇ˗eu nga?

¹³ Doˆ˗iˇ˗eu 14:19-22-ahˇ gui. Teu ngeh nawˇ Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ luꞈ˗eu lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˬ˗euˬ mehˬ nah Iˇjiˇtuˆ˗euˬ guiˇ maꞈ teh miˇ laˇ luꞈ˗awˇ, mehˬ shi naˇ Iˬ ma laˆ shaˆ yaw neˇ jaˆ luꞈ˗eu miˇ neh iˇ tuiˆ taˬ˗euˬ meh. Teu ngeh Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗euˬ mehˬ shi jaˆ luꞈ˗eu mˬ dmˇ kʼawˇ zeuˇ, nawˬ˗euˬ naˇ kʼah bi jaˆ iˇ˗awˇ, nawˇ hawˇ˗eu Iˇjiˇtuˆ guiˇ maꞈ yaw kaˬ˗ahˇ jaˆ laˇ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ paw zahˇ tsui ni gʼeh˗awˇ, nawˇ jawˇ gaˇ naˇ bya cehˆ ni gʼeh˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ nawˇ Moˇseˬ iˬ ma laˆ shaˆ kʼoeˇ taˆ aˬ laꞈ cawˬ ja ngeh, nahˇ ma doˆ kʼehˬ paw neh ja lehˇ lehˇ ma baw laˇ˗awˇ, iˬ ma laˆ shaˆ nyiˬ paˆ˗ehˇ paˆ iˇ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. Teu ngeh, nawˬ pehˬ nymˇ jiˇ hawˇ˗eu jeˬ zaˬ aˬ cawˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ iˬ ma laˆ shaˆ miˇ tsaˬ˗ahˇ yaw di di˗ehˇ cah ahˇ gʼeh ngeh, iˬ maˆ laˆ shaˆ˗euˬ miˇ tsaˬ gui coˇ ni gʼeh gaˇ hawˇ˗eu, miˇ tsaˬ yaw pyehˆ yaw lehˆ˗ehˇ maˬ gʼeh˗eu uˬ taꞈ, lah yaˬ jiˇ maˬ yaˬ˗eu miˇ neh cah˗eu yaw awˬ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. Kʼaˇ myaꞈ˗eu gʼaˬ kʼawꞈ guˆ kʼaˇ maˬ za ni iˇ tsehˆ nya˗eu meh.

¹⁴ Doˆ˗iˇ˗eu 14:23, 26-30-ahˇ gui. Gaˇ kawˆ heu deuˬ pyeuꞈ laˇ luꞈ ngeh, jahˇ gʼeh˗awˇ dawˇ ga ga˗eu Paˬlawˇ nawˇ hawˇ˗eu Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ teh laˇ luꞈ meh. Teu ngeh Moˇseˬ iꞈ maˆ laˆ shaˆ kʼoeˇ taˆ aˬ laꞈ tiˬ poꞈ paˇ cawˬ ja˗awˇ, iˇ cuꞈ kaˇ pyawˇ nyiˬ paw paˆ luꞈ Paˬlawˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ guiˇ maꞈ deuˬ˗ahˇ ga tehˬ sehꞈ jiˇ˗euˬ meh.—Doˆ˗iˇ˗eu 15:8-10.

15. Gaˇ kawˆ heu Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˬ˗awˇ nawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

¹⁵ Gaˇ kawˆ heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ dui˗ahˇ nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ paˇ mehˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ yaw muiˬ˗ehˇ baw˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ dui guˆ˗eu gaˆ˗eu maˬ loˬ˗a. (1 Gawˇliˬtu 14:33) Kʼoeˇ naˇ yawˇ˗ahˇ gaˬ˗awˇ bo saˆ˗eu yawˇ bo zaˬ loꞈ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh˗eu meh. Miˬyehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ bi guˆ˗eu uˬ taꞈ, muiˇ˗eu deuˬ˗euˬ laꞈ˗ahˇ neh haw piˇ nehˬ˗euˬ meh. Heu naˇ aˬ dui˗ahˇ keuˆ le luꞈ˗eu aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah˗ahˇ maˬ bi guˆ ni nui kʼaˬ bi tsmˬ laꞈ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 1:33.

16. Yeˬhawˇbaˬ neh Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ˗ahˇ caw ba˗euˬ jeˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

¹⁶ Nymˬ˗mˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu meh. Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ ni caw ba nehˬ˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ˗euˬ laꞈ˗ahˇ neh dzeuˇ iˇ ni caw ba˗awˇ sheuˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu˗eu 7:9, 10) Teu miˇ neh, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ, zaˬ hawˇ˗eu tsawˇ mawˬ maˬ ehˇ, jawˇ saˇ doˆ˗eu maˬ doˆ˗eu deuˬ maˬ ehˇ, aˇ sehˇ maˬ muiˬ˗eu deuˬ maˬ ehˇ, huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ keuˆ le ngeh guˆ˗eu maˬ loˬ˗a.b (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) Kʼoeˇ uˬ taꞈ aˬ dui Yeˬsuˇ neh “Uˬ duˬ baꞈ diˇ˗awˇ haw˗awˬ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, naw maꞈ˗ahˇ ka kʼoꞈ le˗eu aˇ yamˬ peh laˇ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ noeˬ˗eu miˇ neh maˬ guˆ˗a. (Luˇkaꞈ 21:28) Paˬlawˇ naˆ maˬ tseˇ gʼaˬ kʼaˆ˗eu nymˬ˗mˇ iˬ nah˗euˬ miˇ kʼahˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu Gawˇgaˆ aˬ dui˗ahˇ deuˆ laˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ haw piˇ nehˬ meh lehˇ aˬ dui jah nya meh. (Yeˬsaˬgeˬlaˇ 38:2, 14-16) Aˬ jeˬ miˇ neh? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu maˬ baw˗a lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu miˇ neh meh. Aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ kʼahˬ lahˇ˗eu Bi buˬ bi law iˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ nyaˆ taꞈ tiˬ poˆ paˇ bi siˬ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 26:3, 20.

17. (a) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ caw ba˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ ngeh, gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ nga? (b) Nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu nga?

¹⁷ Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh˗awˇ sheuˬ gʼeh˗eu uˬ taꞈ caw ba ngeh, nahˬ yu ni gʼeh˗eu jeˬ hawˇ˗eu, aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ tiˬ hmˬ na˗ahˇ ya dzaw˗euˬ ma. Nawˇ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ yaw shuiꞈ jeˬ˗ahˇ ya siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, nawˬ neh tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ shaˇ noeˬ haw˗euˬ jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ dui dui˗eu seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu jah˗eu jeˬ gʼaˬ kʼaˆ laˇ˗eu meh. Nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ aˬ dui nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ iˇ ngeh ya mawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya nga lehˇ haw ma.