Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ
Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Akha
?
  • ˆ
  • ꞈ
  • ˇ
  • ˬ
  • Jaˇliꞈ
  • Jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ
  • Mehˬ bawˬ
  • bhs gaˇ kawˆ 2 myaˆ pyawˬ 19-28
  • Jaˇliꞈ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ meh

Tseˇ taˬ˗euˬ biˬdiˬoˬ heu hmˬ maˬ ahˇ nga.

Seuˆ maˬ, biˬdiˬoˬ maˬ haw nya nga.

  • Jaˇliꞈ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ meh
  • Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?
  • Uˬ dzah zaˬ deuˬ
  • Duˇ leˇ˗eu gaˇ kawˆ
  • Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ gaˇ tsaˬ jiˇ
  • Muiˬ˗eu dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ ahˇ˗eu paˇ dmˬ
  • Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ˗ahˇ jah nya
  • Jaˇliꞈ nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ bi paˇ laˇ nya
  • Jaˇliꞈ˗ahˇ jah nya ngaˇ laˬ?
    Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya—Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga lehˇ haw
  • Jaˇliꞈ˗ahˇ jah nya ngaˇ laˬ?
    Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya—Jaˇliꞈ dzaw dahˬ beh˗eu
  • Muiˬ˗eu gaˇ kawˆ maˇ maˇ ni, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ ngaˇ laˬ?
    Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ Muiˬ˗eu gaˇ kawˆ
Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?
bhs gaˇ kawˆ 2 myaˆ pyawˬ 19-28

Gaˇ kawˆ 2

Jaˇliꞈ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ meh

1, 2. Jaˇliꞈ aˬ jeˬ miˇ neh Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ muiˬ˗eu laꞈ sawˬ pyeuꞈ nga?

Maˬ noeˬ maˬ duˇ˗ehˇ jawˇ gaˇ, cawˬ tiˬ gʼaˬ laꞈ sawˬ biꞈ laꞈ ngeh, nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ˗eu nya? Nawˇ yaw kawˇ˗ehˇ pah haw mawꞈ tehꞈ˗a. Cawˬ nawˬ˗ahˇ noeˬ keuˆ ngaˇ lehˇ ya siˬ ngeh, nawˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ guiˬ lahˬ huiˬ tehꞈ˗a.

2 Jaˇliꞈ˗aˬ, Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ laꞈ sawˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ yawˬ gaˇ yawˬ maˬ poˆ mawˇ nya˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, mˬ, miˇ beh˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu dahˬ beh˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu zaˬ miˬ zaˬ˗ahˇ beh˗euˬ gaˇ kawˆ. Kʼoeˇ naˇ, aˬ dui˗ahˇ caw ba˗eu Jaˇliꞈ zahˇ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ heu siˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ muiˬ kʼoꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ heu deuˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ˗aˬ, muiˬ dui dui˗eu laꞈ sawˬ meh.

3. Jaˇliꞈ dzaw naˇ aˬ jeˬ siˬ laˇ˗eu nga?

3 Nawˇ Jaˇliꞈ dzaw naˇ, Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ bi pyeuꞈ mawꞈ nga lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Nawˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ngehˬ˗ehˇ dzaw naˇ ngehˬ˗ehˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ gʼoeˇ˗eu cawˬ pyeuꞈ laˇ˗eu meh.

4. Jaˇliꞈ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ jeˬ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

4 Jaˇliꞈ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 2,600 jeˬ dawˬ peh dawˬ yuˇ paˇ˗awˇ, yaw myaˬ heˇ lam dmˬ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ meh. Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ tsawˇ haˬ zaˬ 90 bymˇ dzehˬ ni, yawˬ ha˗euˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ neh gui nya˗eu meh. Tiˬ jaw laꞈ kʼoeˇ tsawˇ haˬ tiˬ lam gʼaˬ dzehˬ ni Jaˇliꞈ za luꞈ˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ duˇ leˇ˗eu paˇ dmˬ tiˬ jeˬ˗iˬ paˇ dmˬ maˬ jaˆ˗a.

5. Jaˇliꞈ “Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ”˗awˇ boꞈ˗euˬ meh lehˇ, aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya˗eu nga?

5 Jaˇliꞈ˗aˬ, “Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ”˗awˇ boꞈ˗euˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16-ahˇ gui.) Ehˇ kʼawꞈ, tiˬ deuˬ na ‘Jaˇliꞈ tsawˇ haˬ neh boꞈ˗awˇ, aˬ jeˬ miˇ neh Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗aˬ lehˇ ehˇ˗eu nga?’ lehˇ noeˬ˗eu meh. Maˇ diˇ naˇ, Jaˇliꞈ˗aˬ “Muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ Miˬyehˇ uˆ lahˇ˗awˇ” boꞈ˗euˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (2 Beˬtuˆluˆ 1:21) Heu˗aˬ, aˬ da neh zaˬ˗ahˇ kʼehˇ˗awˇ, sahˬ boꞈ tiˬ taꞈ bi boꞈ˗euˬ gaˇ duˇ˗eu meh. Sahˬ boꞈ heu aˬ suˇ gʼaˬ˗euˬ nui noeˬ nga? Aˬ da˗euˬ nui noeˬ meh. Zaˬ˗euˬ nui noeˬ maˬ ngeuˇ˗a. Teu gaˇ duˇ ni, Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ tsawˇ haˬ˗euˬ nui noeˬ maˬ ngeuˇ˗a, Miˬyehˇ˗euˬ nui noeˬ meh. Miˬyehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗awˇ bi boꞈ˗euˬ miˇ neh, Jaˇliꞈ˗aˬ, “maˇ maˇ ni Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ pyeuꞈ” meh.—1 Teˇsaˬloˇni 2:13; Dzaw lahˬ 2˗ahˇ haw.

Miˇ Shuiꞈ Dawˬ paˇ Jaˇliꞈ yaw myaˬ jeˬ-euˬ dawˬ neh jahˇ doˆ taˬ

Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ yaw myaˬ jeˬ˗euˬ dawˬ neh gui nya meh

Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ gaˇ tsaˬ jiˇ

6, 7. Aˬ jeˬ miˇ neh Jaˇliꞈ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ jiˇ meh lehˇ ehˇ nya˗eu nga?

6 Jaˇliꞈ˗ahˇ 1,600 kʼoꞈ dzehˬ ni boꞈ˗euˬ meh. Jaˇliꞈ boꞈ˗euˬ deuˬ naˇ, aˇ yamˬ saˇ ka maˬ duˇ leˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ dehꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ nui gahˇ dzaw taˬ˗euˬ aˇ tiˆ maˬ duˇ˗a. Tiˬ deuˬ na yaˇ mˇ zaˬ, ngaˬ shaˬ nyehꞈ zaˬ, yawˇ bo zaˬ pyeuꞈ˗awˇ, tiˬ deuˬ na sahˬ paˬ geuꞈ˗eu deuˬ, Miˬyehˇ gʼaˇ duˬ ngehˬ dah˗eu deuˬ, yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu deuˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ gʼawˬ mya gʼaˬ boꞈ˗euˬ kʼawꞈ ni, tiˬ gaˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ jiˇ˗eu meh.a

7 Jaˇliꞈ aˇ dahˬ beh gaˇ, shaˬ zahˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ doˆ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ehˇ taˬ˗awˇ, aˇ saˬ saˬ˗iˇ gaˇ, Miˬyehˇ shaˬ zahˬ laˆ byoˆ jiˇ˗awˇ, miˇ tsaˬ heu siˬ muiˬ˗eu jawˇ duˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ bi pyeuꞈ kʼoꞈ laˇ˗eu gaˇ kawˆ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ yaw myaˬ ziˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ boꞈ taˬ˗awˇ, Miˬyehˇ neh kʼaˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ, aˬ myah luꞈ pyeuꞈ laˇ gaˇ bi mawˇ laꞈ˗eu meh.

8. Jaˇliꞈ miˇ tsaˬ˗euˬ nui gahˇ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ˗eu lehˇ, yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw sheˇ.

8 Jaˇliꞈ˗aˬ, miˇ tsaˬ˗euˬ nui gahˇ hawˇ˗eu sahˬ boꞈ dzaw nymˇ˗ahˇ zmˬ˗eu paˇ dmˬ maˬ ngeuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ, miˇ tsaˬ˗euˬ nui gahˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ jiˇ˗eu meh. Teu miˇ neh, Jaˇliꞈ˗aˬ, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ ngaˇ lehˇ ehˇ nya˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Uˬduˬtahˬ˗eu sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ, naˇ gawˇ maˬ bi nyawˬ iˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu lehˇ, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ maˬ siˬ nya laˇ mi naˆ˗ehˇ, yaw beh neh Miˬyehˇ ehˇ dzeuˇ taˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ miˇ tsaˬ tiˬ gaˇ˗iˬ maˬ tuˆ ni jaˆ luꞈ meh lehˇ, jiˇ paˇ mehˬ taˬ˗euˬ meh.—Yawˇbaˆ 26:7.

9. Jaˇliꞈ boꞈ˗euˬ deuˬ neh dawˇ coe ni boꞈ˗euˬ heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ bi siˬ laꞈ˗eu nga?

9 Jaˇliꞈ dzeuˇ yaꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ehˇ keuˆ ngeh kʼawꞈ, aˬ myah luꞈ tsaˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, dzeuˇ yaꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ boꞈ˗euˬ paˇ dmˬ myaˬ ni, boꞈ˗euˬ deuˬ maˬ dawˇ˗eu miˇ neh, kʼaˇ ngeuˇ˗eu loꞈ˗ehˇ maˬ boꞈ taˬ˗aˬ. Yaw jeˬ ma jeˬ, yawˬ ha˗euˬ miˇ kʼahˬ aˬ cawˬ˗ahˇ guiˇ deuˆ smˇ˗euˬ gaˇ kawˆ. Ehˇ kʼawꞈ, Jaˇliꞈ boꞈ˗euˬ deuˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ jeuˬ guiˇ deuˆ smˇ˗euˬ gaˇ kawˆ hawˇ˗eu yawˬ ha˗euˬ yaw lehˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ, dawˇ coe ni boꞈ taˬ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Bawˇtsahˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ, Moˇseˬ aˬ yawꞈ neh mˇ lehˬ˗awˇ, Miˬyehˇ neh yaˇ kʼaˬ bi daˇ˗euˬ gaˇ kawˆ boꞈ taˬ˗euˬ meh. (Bawˇtsahˬ 20:2-12) Jaˇliꞈ boꞈ˗euˬ deuˬ dawˇ coe ni boꞈ˗euˬ gaˇ haw ngeh, Jaˇliꞈ˗aˬ, Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗awˇ, nui ma taˬ nya˗eu meh.

Muiˬ˗eu dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ ahˇ˗eu paˇ dmˬ

10. Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ iˬ nah keuˆ ni aˬ jeˬ miˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

10 Jaˇliꞈ˗aˬ, “Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ boꞈ doˆ taˬ”˗awˇ, mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, bi yahˇ˗eu gʼaˇ duˬ, bi laˆ tsaˬ˗eu gʼaˇ duˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:16) Teu miˇ neh, Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ iˬ nah keuˆ ni aˬ dui˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ beh˗euˬ miˇ neh, aˬ dui˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ, aˬ yawꞈ siˬ nya dzehˬ˗eu meh. Aˬ dui gʼaˇ duˬ muiˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ kʼawꞈ siˬ nya˗awˇ, laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ bi dehꞈ mawꞈ˗eu meh.

11, 12. (a) Maꞈtehˬ sahˬ boꞈ yaw huiˬ 5-7-ahˇ keuˆ ni, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ mehˬ yaꞈ˗euˬ nga? (b) Jaˇliꞈ˗ahˇ, aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ paˇ dzaw nya˗eu nga?

11 Maꞈtehˬ sahˬ boꞈ yaw huiˬ 5-7-ahˇ keuˆ ni, muiˬ˗eu dawˬ tsoˆ ahˇ meh. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ˗awˇ, nui saˇ oꞈ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu lehˇ maˬ ehˇ, guiˬ lahˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya shaˇ˗awˇ, pyuˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya zmˬ˗eu lehˇ maˬ ehˇ mehˬ taˬ yaꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ neh mehˬ˗euˬ 2,000 kʼoꞈ dzehˬ ni byah laˇ˗euˬ kʼawꞈ, iˬ nah keuˆ ni zmˬ nya˗awˇ, gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu meh.

12 Yeˬhawˇbaˬ, aˬ dui˗euˬ nymˇ jiˇ muiˬ daˆ laˇ ni maˬ ehˇ, muiˬ˗eu gaˇ mˇ zaˬ pyeuꞈ nya ni maˬ ehˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ dehꞈ tsaˬ nya ni maˬ ehˇ, Jaˇliꞈ zahˇ mehˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui aˬ suˇ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ gaˇ jawˇ kʼawꞈ, aˬ jeˬ gaˇ kawˆ jaˆ kʼawꞈ, Jaˇliꞈ zahˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ caw ba nehˬ nya˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 48:17-ahˇ gui; Dzaw lahˬ 3˗ahˇ haw.

Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ˗ahˇ jah nya

K’aˬ dzeˇ zaˬ tiˬ g’aˬ Iˇsaˬyaˇ neh maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ-euˬ Baˬbuˇloˬ meuˬ cawˆ iˇ-eu gaˇ kawˆ gui-awˇ shaˇ noeˬ

Jaˇliꞈ boꞈ˗euˬ Iˇsaˬyaˇ, Baˬbuˇloˬ meuˬ cawˆ iˇ˗eu gaˇ kawˆ boꞈ taˬ˗euˬ meh

13. Baˬbuˇloˬ meuˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Iˇsaˬyaˇ aˬ jeˬ ehˇ taˬ˗euˬ nga?

13 Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ, maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Iˇsaˬyaˇ Baˬbuˇloˬ meuˬ ya cawˆ iˇ˗eu gaˇ kawˆ boꞈ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 13:19) Meuˬ heu aˬ joˆ˗ehˇ bi yuˇ geuꞈ˗eu lehˇ kʼawꞈ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ˗euˬ meh. Baˬbuˇloˬ meuˬ laˇ gʼoˆ huiˬ˗awˇ, lawˇ baˬ jaˆ jawˬ taˬ˗euˬ kʼawꞈ, gui iˇ jiˇ˗awˇ, laˇ gʼoˆ kʼawꞈ pah dzeh taˬ tehꞈ˗a lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ ni, guiˇ maˬ deuˆ ni meuˬ˗ahˇ yuˇ geuꞈ laˇ˗eu gʼaˬ Guˇluˆ lehˇ kuˇ˗eu meh lehˇ, paˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh.—Iˇsaˬyaˇ 44:27–45:2-ahˇ gui; Dzaw lahˬ 4˗ahˇ haw.

14, 15. Iˇsaˬyaˇ neh ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ, aˬ joˆ˗ehˇ maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?

14 Kʼoeˇ gaˇ neh naˇ, 200 kʼoꞈ byah laˇ ngeh, Baˬbuˇloˬ meuˬ˗ahˇ, guiˇ maꞈ tiˬ maꞈ laˇ keuˆ˗euˬ meh. Guiˇ maꞈ˗euˬ aˬ yuiꞈ aˬ suˇ gʼaˬ nga? Iˇsaˬyaˇ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Paˇshaˇ sahˬ paˬ Guˇluˆ pyeuꞈ meh. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ, maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.

15 Meuˬ yuˇ geuꞈ laˇ ngeh miˇ, Baˬbuˇloˬ meuˬ˗ahˇ bawˬ˗iˬ jahˇ luꞈ meh. Ziꞈ˗eu meuˬ lahˇ hawˇ˗eu lawˇ baˬ jaˆ ma lehˇ noeˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ maˬ kʼahˬ lahˇ ni byawˬ luꞈ˗eu meh. Meuˬ˗euˬ laꞈ nyiˇ paw naˇ, Guˇluˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ guiˇ maꞈ deuˬ, lawˇ baˬ caˬ pyawˇ luꞈ˗eu meh. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ iˇ cuꞈ aw iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ, huiˬ˗eu meuˬ lahˇ jaˆ˗eu meuˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ joˆ˗ehˇ ahˇ leˇ˗eu nga? Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ, meuˬ˗euˬ laˇ gʼoˆ pah dzeh taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh, guiˇ maˬ deuˆ ni ahˇ leˇ˗awˇ, meuˬ˗ahˇ yuˇ geuꞈ˗euˬ meh.

16. (a) Baˬbuˇloˬ˗euˬ gaˇ kawˆ, Iˇsaˬyaˇ aˬ jeˬ paˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga? (b) Maˬ keuˆ laˇ mi naˆ˗ehˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu, aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?

16 Baˬbuˇloˬ meuˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ “tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗iˬ kʼoeˇ gaˇ maˬ jawˇ˗ehˇ pyeuꞈ˗iˇ” tehꞈ˗a lehˇ, maˬ keuˆ laˇ mi naˆ˗ehˇ Iˇsaˬyaˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 13:20) Gaˇ kawˆ heu maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ ngaˇ laˬ? Baˬbuˇloˬ meuˬ Aiˇlaˆ miˇ kʼahˬ Behˇdehˬ meuˬ laꞈ oˆ paw 50 laˇ kaˬ gaˇ jaˆ˗eu meh. Nymˬ˗mˇ iˬ nah kʼoeˇ gaˇ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ˗a. Baˬbuˇloˬ meuˬ˗ahˇ “yaˆ pyawˇ yaˆ juiˇ˗eu loꞈ˗ehˇ laˆ cawˆ ma lehˇ” Yeˬhawˇbaˬ neh ehˇ˗euˬ kʼoeˇ, maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.—Iˇsaˬyaˇ 14:22, 23.

Baˬbuˇloˬ pu tsoeˬ

Baˬbuˇloˬ pu tsoeˬ

17. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ deuˬ˗ahˇ, aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga?

17 Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ pyeuꞈ laˇ gaˇ ya mawˇ ngeh, mehˬ hu paw ehˇ taˬ˗euˬ deuˬ kʼawꞈ, pyeuꞈ laˇ˗eu duˬ meh lehˇ jah nya˗eu meh. Teu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ heu siˬ muiˬ˗eu jawˇ duˬ bi pyeuꞈ kʼoꞈ laˇ˗eu duˬ meh. (Bawˇtsahˬ 23:19-ahˇ gui.) Jaˬ myawꞈ maˬ myawꞈ nya˗eu Miˬyehˇ, “mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ” bi dehꞈ ma lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ, aˬ dui jah nya meh.—Tiˇtuˆ 1:2.b

Jaˇliꞈ nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ bi paˇ laˇ nya

18. “Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ” nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Pawˇluˆ aˬ joˆ˗ehˇ ehˇ˗eu nga?

18 Aˬ dui neh ya siˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, Jaˇliꞈ˗ahˇ duˇ leˇ˗eu paˇ dmˬ maˬ jaˆ. Jaˇliꞈ˗aˬ, tiˬ gaˇ tsaˬ leˇ jiˇ˗awˇ, miˇ tsaˬ˗euˬ nui gahˇ deuˬ hawˇ˗eu dzeuˇ yaꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh kʼawꞈ, tsaˬ leˇ jiˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ muiˬ˗eu dawˬ tsoˆ hawˇ˗eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ jiˇ ni ahˇ meh. Teu miˇ neh, “Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗aˬ, yaw dehꞈ dehꞈ˗awˇ, baoˬ tiˬ byah ni ahˇ˗eu” meh lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu meh. Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?—Heˬbyehˇ 4:12-ahˇ gui.

19, 20. (a) Nawˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya ni, Jaˇliꞈ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba˗eu nga? (b) Jaˇliꞈ laꞈ sawˬ biꞈ laꞈ˗euˬ guiˬ lahˬ huiˬ miˇ˗a lehˇ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya˗eu nga?

19 Jaˇliꞈ nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laˆ paˇ nya meh. Jaˇliꞈ˗aˬ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ nga lehˇ bi siˬ laꞈ˗awˇ, nawˬ˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu naꞈ suiˇ ni nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ kʼawꞈ gʼoˆ shaw nya ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ ma lehˇ ehˇ kʼawꞈ, Jaˇliꞈ mehˬ gaˇ maˬ mˇ caw naˇ, gaˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a.

20 Jaˇliꞈ˗aˬ, maˇ diˇ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ paˇ dmˬ pyeuꞈ meh. Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ bi gui mawꞈ, bi dzaw mawꞈ, bi gaˬ mawꞈ meh. Laꞈ sawˬ heu hmˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ huiˬ˗awˇ Jaˇliꞈ dzaw˗awˬ. Toˆ˗ehˇ naˇ, tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi dehꞈ mawꞈ nga lehˇ ya siˬ tehꞈ˗a. Nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ gaˇ kawˆ heu dzaw ma.

a Tiˬ deuˬ na, Jaˇliꞈ tiˬ gaˇ maˬ tsaˬ leˇ jiˇ˗a lehˇ ehˇ˗eu meh. Dawˬ teu naˇ, maˬ tsaˬ˗a. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ neh jahˇ doˆ taˬ˗euˬ Jaˇliꞈ˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗a laˬ, tsawˇ haˬ˗euˬ dawˬ˗a laˬ? lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ˗euˬ gaˇ kawˆ 7-ahˇ haw˗awˬ.

b Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ yaw myaˬ jeˬ laꞈ kʼoeˇ neh, Baˬbuˇloˬ meuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ, tiˬ kawˆ tehꞈ˗a siˬ. Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ, Dzaw lahˬ 5˗ahˇ haw nya meh.

Kawˆ shawˆ

Tsaˬ˗eu jeˬ 1: Jaˇliꞈ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ meh

“Jaˇliꞈ dawˬ kawˬ dawˬ tawˆ luꞈ Miˬyehˇ neh bi noeˬ doˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ boꞈ taˬ˗euˬ” meh.—2 Tiˆmoˇseˬ 3:16

Jaˇliꞈ paˇ dmˬ, paˇ dmˬ nui deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ beu gaˇ˗eu nga?

Jaˇliꞈ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 2,600 jeˬ dawˬ peh dawˬ yuˇ paˇ˗awˇ, yaw myaˬ heˇ lam dmˬ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ meh.

Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ yawˬ gaˇ yawˬ maˬ poˆ mawˇ nya˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ˗eu meh.

  • 1 Teˇsaˬloˇni 2:13

    Jaˇliꞈ Miˬyehˇ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ paˇ dmˬ pyeuꞈ meh.

  • 2 Beˬtuˆluˆ 1:21

    Miˬyehˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui noeˬ bi boꞈ˗euˬ meh.

Tsaˬ˗eu jeˬ 2: Jaˇliꞈ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ ahˇ˗eu paˇ dmˬ pyeuꞈ meh

Miˬyehˇ “jaˬ myawꞈ maˬ myawꞈ” nya˗a.—Tiˇtuˆ 1:2

Nawˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh jah nya˗eu nga?

  • Iˇsaˬyaˇ 44:27–45:2

    Baˬbuˇloˬ meuˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi yuˇ geuꞈ˗eu gaˇ kawˆ Jaˇliꞈ˗ahˇ 200 kʼoꞈ ehˇ huˬ taˬ˗euˬ meh.

  • 2 Tiˆmoˇseˬ 3:1-5

    Jaˇliꞈ˗ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ nymˬ˗mˇ maˇ diˇ pyeuꞈ laˇ˗eu meh.

  • Bawˇtsahˬ 23:19

    Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ mehˬ hu paw˗euˬ gaˇ kawˆ ehˇ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ dui jah nya meh.

Tsaˬ˗eu jeˬ 3: Miˬyehˇ Jaˇliꞈ biꞈ˗euˬ heu naˇ, nawˬ˗ahˇ bi caw ba˗eu lehˇ meh

‘Ngaˇ naw maꞈ˗euˬ Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ ma. Naw maꞈ gʼaˇ duˬ muiˬ ni mehˬ ma.’—Iˇsaˬyaˇ 48:17

Nawˇ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ aˬ jeˬ jeˇ ya siˬ nya leˬ?

  • Yawˇbaˆ 26:7; Iˇsaˬyaˇ 40:22

    Jaˇliꞈ miˇ tsaˬ˗euˬ zaˬ siˬ nui gahˇ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh, tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ jiˇ˗eu meh.

  • Bawˇtsahˬ 20:2-12

    Jaˇliꞈ boꞈ˗euˬ deuˬ saˇ jaˇ ziꞈ meh.

  • Maꞈtehˬ 5-7

    Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ˗awˇ, nui saˇ oꞈ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu lehˇ maˬ ehˇ, guiˬ lahˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya shaˇ˗awˇ, pyuˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya zmˬ˗eu lehˇ maˬ ehˇ mehˬ taˬ yaꞈ˗euˬ meh.

Tsaˬ˗eu jeˬ 4: Jaˇliꞈ nawˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ bi paˇ laˇ nya

“Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗aˬ, yaw dehꞈ dehꞈ˗awˇ, baoˬ tiˬ byah ni ahˇ˗eu” meh.—Heˬbyehˇ 4:12

Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ nawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ jeˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

  • Miˬyehˇ˗euˬ nui noeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya ni caw ba nehˬ nya˗eu meh.

  • Nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ nga lehˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu meh.

  • Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi mˇ mawꞈ˗eu lehˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ nya˗eu meh.

Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ bi gui mawꞈ, bi dzaw mawꞈ, bi gaˬ mawꞈ meh.

    Aˬkaˬ sahˬ boꞈ paˇ dmˬ (2013-2024)
    Doˆ iˇ˗eu
    Ahˇ leˇ˗eu
    • Akha
    • Biˇ nehˬ˗eu
    • Toeˬ taˬ˗eu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zmˬ nya˗eu aˇ tiˆ
    • Yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw lahˇ nehˬ˗eu jeˬ
    • Yawˬ ha-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ haw lahˇ-eu g'aˇ duˬ toeˬ taˬ-eu
    • JW.ORG
    • Ahˇ leˇ˗eu
    Biˇ nehˬ˗eu