Aˇ dahˬ beh˗eu dawˬ
Nawˇ heu naˆ maˬ tseˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh laˇ nya
1-3. “Tuˇ˗awˬ. Iˇ kaˇ˗euˇ” lehˇ Yeˬsuˇ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ heu naˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu dawˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya nga?
“Tuˇ˗awˬ. Iˇ kaˇ˗euˇ.” Dawˬ heu naˇ tsawˇ haˬ deuˬ neh ngehˬ haw˗euˬ dawˬ laꞈ kʼoeˇ neh nui kʼaˬ kʼaˇ ahˇ˗eu dawˬ pyeuꞈ meh. Dawˬ heu kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu dawˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya nga? Dawˬ heu˗ahˇ aˬ suˇ gʼaˬ neh ngehˬ˗awˇ, aˬ jeˬ miˇ neh ngehˬ˗euˬ nga lehˇ haw ma.—Maꞈtehˬ 26:46.
“Tuˇ˗awˬ. Iˇ kaˇ˗euˇ.”—Maꞈtehˬ 26:46
2 Dawˬ heu naˇ Yeˬsuˇ neh saˇ jaˇ ziꞈ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ ngehˬ˗euˬ dawˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ yaw beh jiˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ haw˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 14:31) Ehˇ kʼawꞈ heu poˆ naˇ yaw beh ngehˬ˗euˬ gaˇ maˬ duˇ˗a. Ba la bya cehˆ ni tsehˬ ngeh miˇ Yeˬsuˇ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗euˬ laꞈ nyiˇ paw Geˬseˬmaˬniˇ yaˇ kmˇ˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu meh. Teu ngeh aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ deuˬ guiˇ deuˆ˗eu keu ka baꞈ˗awˇ laˇ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ jeˬ jahˇ laˇ˗eu lehˇ jiˇ siˬ nya˗eu meh. Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ deuˬ ya tahˬ puˬ˗eu shaˬ zahˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh kʼaˇ shaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu lehˇ gʼeh meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ ya shaˬ meh lehˇ siˬ nya meh.
3 Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ ya puˬ˗eu lehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ cehˆ dzeuˇ˗eu maˬ leh jeh˗aˬ. Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ neh bi haw piˇ nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ nya kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ jiˇ maˬ shaˇ˗aˬ. (Maꞈtehˬ 26:53) Aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ “Tuˇ˗awˬ. Iˇ kaˇ˗euˇ” lehˇ ehˇ˗euˬ tehꞈ meh. Yeˬsuˇ aˬ gaˇ iˇ˗eu gʼeh nga? Yeˬsuˇ bi nyehꞈ, bi kʼehˬ bi kʼaˆ˗awˇ, shiˇ˗eu gʼaˇ duˬ iˇ˗eu lehˇ gʼeh meh. Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ miˇ neh heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu gʼaˇ duˬ nui ma keuˆ nga? Aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu miˇ neh meh.
4-5. Maˇ maˇ ni gʼeh˗eu nui kʼaˬ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Teu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?
4 Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ kʼaˇ dehꞈ kʼaˇ jawˇ yaꞈ˗euˬ deuˬ laꞈ kʼoeˇ Yeˬsuˇ naˇ nui kʼaˬ kʼaˇ ahˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh. Nawˇ Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ma laˬ? Toˆ˗ehˇ naˇ nawˇ jiˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ehˇ nya meh. Maˇ maˇ ni gʼeh˗eu Ka li zaˬ deuˬ naˇ kʼaˬ duˬ ni ya gʼeh meh. Nymˬ˗mˇ aˬ dui shaˬ dui dui˗awˇ guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ dehꞈ luꞈ˗eu miˇ neh aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ kʼaˬ duˬ ni ya gʼeh meh.
5 Yeˬsuˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nui kʼaˬ mˇ mawˇ˗euˬ nga? Kʼaˬ duˬ ni lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ tiˬ jeˬ˗ahˇ˗iˬ maˬ guˆ˗eu, yahˇ nya kʼawꞈ maˬ yahˇ ni yawˬ ha˗ahˇ shaˬ laˇ ni jahˇ˗eu, ngaˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ˗iˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jahˇ laˇ nya˗a lehˇ noeˬ˗eu, heu deuˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh ngaˇ lehˇ bi mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ yawˬ ha˗ahˇ deuˬ laˇ naˇ laˇ nya kʼawꞈ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ shaˇ noeˬ ni mˇ gaˇ jiˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. (Ja ceuˬ 11:5) Yeˬsuˇ neh mˇ mawˇ˗euˬ nui kʼaˬ teu gaˇ maˬ duˇ˗a. Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu deuˬ naˇ aˇ naˆ ni shaˬ˗awˇ, aˇ naˆ ni guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh kʼawꞈ Miˬyehˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ mˇ peuˬ˗eu meh.
Aˬ dui Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh nya
6. Yeˬsuˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ ehˇ nehˬ˗euˬ dawˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ bi ahˇ laˇ nga?
6 Nawˇ lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ ngeh Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh nya˗eu maˬ siˬ miˇ˗a lehˇ kʼahˬ lahˇ˗eu paˬ. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ haw tsaˬ nehˬ laꞈ˗eu lehˇ taˬ ngehˇ. Aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda˗ahˇ duˇ ni Yeˬsuˇ aˬ dui maˬ mˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ lehˇ maˬ shaˇ˗a. (Ja ceuˬ 103:14; Yoˇhaˬ 14:9) Yaw jeˬ ma jeˬ, Geˬseˬmaˬniˇ yaˇ kmˇ˗ahˇ jawˇ ngeh miˇ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ jawˇ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ yuꞈ kʼaˆ byoˆ leꞈ˗euˬ meh. Teu ngeh Yeˬsuˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ “Nui ma keuˆ kʼawꞈ, gʼawˇ mawˇ gʼaˬ baˬ meh” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 26:41) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, nawˬ˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ jiˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗eu yaw duˬ baw meh.
7-8. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ nui ma taˬ˗eu nga?
7 Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗eu lehˇ bi mawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ Yeˬsuˇ neh “Tiˬ pawꞈ˗iˬ taˬ guˆ. Miˇ tsaˬ heu˗ahˇ ngaˇ gʼaˬ leˇ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ ya gaˬ ngeh aˇ naˆ ni gʼaˬ ahˇ leˇ paˬ nga. (Yoˇhaˬ 16:33) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ jiˇ aˬ yawꞈ loꞈ˗ehˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ maˇ diˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗euˬ meh. Yeˬsuˇ “taˬ guˆ” “taˬ noeˬ shaˬ” lehˇ yaw myaˬ poˆ ehˇ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, kuiˇ shiˇ laꞈ shiˇ shiˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ nawˬ˗euˬ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ gʼaˬ˗euˬ meh lehˇ maˬ ehˇ mi naˆ˗ehˇ “taˬ noeˬ shaˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 9:2) Shiˬ doˆ˗eu naˇ gawˇ naˇ luꞈ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ kʼoeˇ gʼaˬ˗ahˇ maˬ laˆ taˬ mi naˆ˗ehˇ jiˇ “taˬ noeˬ shaˬ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 9:22) Jaˬ lehˇ lehˇ ma baw˗eu miˇ neh guˆ luꞈ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ “taˬ guˆ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 14:27) Tsawˇ haˬ deuˬ gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ˗ahˇ nui ma pehˇ dui dui˗awˇ sehꞈ˗eu lehˇ gʼeh ngeh jiˇ Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ neh “taˬ guˆ” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—Gʼaˬkʼehˇ 23:9-11.
8 Sahˬpaˬ Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ ehˇ luꞈ˗eu lehˇ noeˬ mawˇ haw sheˇ. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ jiˇ kʼaˬ duˬ ni bi gʼeh mawꞈ meh. Aˬ yawꞈ aˬ dui jahˇ nya meh lehˇ siˬ nya meh. Yeˬsuˇ˗euˬ Aˬda Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui kʼaˬ duˬ ni gʼeh nya˗eu gʼaˇ duˬ loˬ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ lehˬ hmˬ nehˬ taˬ˗euˬ meh.
Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ nya
9. Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya nga?
9 Yeˬhawˇbaˬ nui gaˬ keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗ahˇ kʼaˬ duˬ ni bi gʼeh dzehˬ laˇ nya˗eu yaw myaˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ Jaˇliꞈ˗ahˇ bi boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ meh. Teu laꞈ kʼoeˇ dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ hawˇ˗eu aˇ shehˆ maˬ duˇ leˇ˗eu zaˬ yo aˬ li hawˇ˗eu zaˬ miˬ aˬ buˇ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ahˇ˗eu meh. Bawˇlawˇpeh Eˇliˇyaˆ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ ‘aˬ dui loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ meh.’ (Yaˬkoˆ 5:17) Aˬ yawꞈ maꞈ jiˇ aˬ dui loꞈ˗ehˇ maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ jiˇ jaˆ˗awˇ guˆ˗eu lehˇ jiˇ baw meh. Kʼoeˇ naˇ shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ, lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ, guˆ˗eu gaˆ˗eu jeˬ heu deuˬ˗ahˇ jiˇ ya tahˬ puˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ daˬ dzeuˇ oˇ dzeuˇ nya˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ neh kʼaˬ duˬ ni mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ dui dzaw geuꞈ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ.
10-11. Paˇ dmˬ heu dmˬ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya nga? Paˇ dmˬ heu dmˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya zmˬ nga? (“Yawˬ haˇ yawˬ ha Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ ngeh hawˇ˗eu nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ ngeh, paˇ dmˬ heu dmˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ nya nga?” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.)
10 Paˇ dmˬ heu dmˬ naˇ naw maꞈ˗ahˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ meh. Heu laꞈ kʼoeˇ 54 kawˆ ahˇ˗awˇ nawˇ loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ nui kʼaˬ ahˇ laˇ ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ nga lehˇ ya mawˇ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ gui˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ siˬ nya dzehˬ laˇ ni naꞈ suiˇ ni poˆ tseˇ. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ siˬ nya dzehˬ laˇ meh.
11 Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ shaˬ dui zahˬ dui dui˗eu “aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ˗ahˇ” dehꞈ luꞈ˗eu naw maꞈ˗ahˇ kʼaˬ duˬ ni bi gʼeh dzehˬ laˇ˗awˇ kamˬ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ laꞈ meh lehˇ noeˬ tmˬ ma. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:1) Aˬ yawꞈ nah yawꞈ yaw dehꞈ dehꞈ luꞈ ngeh “Ngaˇ naw maꞈ˗ahˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ taˬ yaꞈ. Tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ byehˇ dzeh” lehˇ Yeˬhawˇbaˬ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ. Toˆ˗ehˇ naˇ aˬ dui jiˇ Pawˇluˆ loꞈ˗ehˇ ‘nui ma kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu laꞈ kʼoeˇ, Yeˬhawˇbaˬ ngehˬ gʼeh luꞈ meh. Ngaˇ tiˬ jeˬ˗iˬ guˆ kʼaˇ maˬ za’ lehˇ ehˇ nya meh.—Heˬbyehˇ 13:5, 6.