ƐNTƐNƐTI JI WEMADADOXU Watchtower Tɔ
Watchtower
ƐNTƐNƐTI JI WEMADADOXU
Aja
À
  • À
  • à
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • È
  • è
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ɖ
  • ɖ
  • Ó
  • ó
  • Ò
  • ò
  • Ú
  • ú
  • Ù
  • ù
  • Í
  • í
  • Ì
  • ì
  • Ɔ́
  • ɔ́
  • Ɔ̀
  • ɔ̀
  • Ɔ̌
  • Ӡ
  • ӡ
  • BIBLA
  • WEMAWO
  • BƆBƆWO
  • bt eta. 27
  • ‘Ðe Kunu Kitokito’

Video ɖe deli nɔ ecɛ ci èsɔ o.

Mìɖe kuku, kɔpi nɔ video lɔ do go cukaɖa ɖeka.

  • ‘Ðe Kunu Kitokito’
  • ‘Ðe Kunu Kitokito Kudo Mawu Fyɔɖuxu lɔ nu!’
  • Enyɔta hwɛhwɛwo
  • Enyɔ lɔ hanwo
  • “[Pɔlu] vo le Yiɖekimɛ, yí do Akpe nɔ Mawu” (Edɔwawawo 28:14, 15)
  • “Mì Nya mɔ Amɛwo Toto Afishafi Gbé Kristo Habɔbɔ cɛ” (Edɔwawawo 28:16-22)
  • Pɔlu ɖo Kpɔwɛ ɖɛ nɔ mì yí “Ðe Kunu so Mawu Fyɔɖuxu nu Kitokito” (Edɔwawawo 28:23-29, NWT)
  • “Pɔlu Ðe Kunu so Mawu Fyɔɖuxu nu” (Edɔwawawo 28:30, 31, NWT)
  • Gbe dɔn, ɖo Yehowa yí nyi ao Kpedonutɔ
    Jutakpɔxɔ le Yehowa Fyɔɖuxu lɔ drakɔ (Enukplakpla)—2020
  • “Nɔ́ Amɛ Ðewo le mí mɛ yí wo de Hwlɛn wo Gan ɔ, Mawu da do Ehwɛ ŋ o”
    ‘Ðe Kunu Kitokito Kudo Mawu Fyɔɖuxu lɔ nu!’
  • “Mí Ðoto ŋ”
    ‘Ðe Kunu Kitokito Kudo Mawu Fyɔɖuxu lɔ nu!’
‘Ðe Kunu Kitokito Kudo Mawu Fyɔɖuxu lɔ nu!’
bt eta. 27

ETA 27

‘Ðe Kunu Kitokito’

Ci wolé Pɔlu do gakpamɛ le Rɔma can ɔ, ékpɔtɔ ɖeɖeɛ kunu

Le Edɔwawawo 28:11-31 mɛ

1. Nyi ji yí Pɔlu koɖo yi kpenawo kandoɔ, yí nyi yí taɖoɔ?

1 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

2, 3. Finiwo yí tɔjihun lɔ to koɖo Pɔluɔ, yí mi yí kpekpeɛdo nu so tɔtɔmɛɔ?

2 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

3 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

“[Pɔlu] vo le Yiɖekimɛ, yí do Akpe nɔ Mawu” (Edɔwawawo 28:14, 15)

4, 5. (a) Lé woxɔ Pɔlu koɖo yi kpenawo do le Puteoli doɔ, yí nyi yí taɖo wona vovo yi sugbɔ le nɔ ahan ɔ? (b) Ci Kristotɔwo ɖonɔ wana nywiwo ɖe, nyɔna ciwo wokpɔnɔ nɔ wole gakpamɛ can ɔ?

4 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

5 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

6, 7. Lé nɔvi ciwo yí le Rɔma dasɛ mɔ yewolɔn Pɔlu sugbɔ doɔ?

6 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

7 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

8. Nyi yí taɖo “ci Pɔlu kpɔ xɔsetɔ lɔwo ɔ,” édo akpe nɔ Mawuɔ?

8 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

9. Lé mìawɛ awa nɔviŋsu ciwo yí vayi do go Pɔlu tɔ han doɔ?

9 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

“Mì Nya mɔ Amɛwo Toto Afishafi Gbé Kristo Habɔbɔ cɛ” (Edɔwawawo 28:16-22)

10. Lé enu lɔwo yikɔ do nɔ Pɔlu le Rɔmaɔ, yí ci eva nɔ dejinjin ɖe, nyi ewaɔ?

10 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

11, 12. Ci Pɔlu xokɔ nuxu nɔ yi kpena Ʒuifuwo ɖe, nyɔ ci enu nɔ wo ci yí ana wodagbeɖo susu masɔgbe ci wotɛnŋ ɖo saɔ?

11 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

12 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

13, 14. Lé Pɔlu ɖe nu ti nɔ nyɔta ci yí nyi Fyɔɖuxu lɔ doɔ, yí lé mìawɛ awa yi tɔ han doɔ?

13 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

14 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

Pɔlu ɖo Kpɔwɛ ɖɛ nɔ mì yí “Ðe Kunu so Mawu Fyɔɖuxu nu Kitokito” (Edɔwawawo 28:23-29, NWT)

15. Enu amɛnɛ ciwo mìatɛnŋ akpla so lé Pɔlu ɖenɔ kunu nɔ amɛwo do mɛɔ?

15 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

16-18. Ci Ʒuifu ciwo yí le Rɔma deɖo to Pɔlu nywiɖe ɖe, nyi yí taɖo dekpɛcɛɔ, yí lé mìawa nu do nɔ amɛwo gbe mìwo ŋɛdu lɔɔ?

16 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

17 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

18 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

“Pɔlu Ðe Kunu so Mawu Fyɔɖuxu nu” (Edɔwawawo 28:30, 31, NWT)

19. Ci Pɔlu le gakpamɛ le axwe ɖeka mɛ ɖe, nyi ewanɔɔ?

19 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

20, 21. Na kpɔwɛ ɖewo ciwo yí dasɛ mɔ, amɛwo kpɔ nyɔna so kunuɖeɖedɔ ci Pɔlu wa le Rɔma mɛ.

20 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

21 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

22. Nubu ci Pɔlu wa hwecinu ele Rɔmaɔ?

22 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

AGBALẼ ATƆ̃ SIWO PAULO ŊLƆ ESI WÒNƆ GAXƆ ME ZI GBÃTƆ LE ROMA

Apostolo Paulo ŋlɔ agbalẽ atɔ̃ aɖewo esi wònɔ gaxɔ me zi gbãtɔ le Roma le ƒe 60-61 K.Ŋ. me lɔƒo. Le agbalẽ si wòŋlɔ na nɔvi Kristotɔ Filemon mea, Paulo gblɔ be Filemon ƒe kluvi si si dzo le egbɔa va zu Kristotɔ. Paulo va zu fofo na Onesimo le Aƒetɔ la me, eye wòɖo Onesimo si nye kluvi ‘si ŋu viɖe aɖeke mele tsã o’ si va zu Kristotɔ fifiaa, ɖe eƒe aƒetɔ.—Filem. 10-12, 16.

Le agbalẽ si Paulo ŋlɔ na Kolosetɔwo mea, egblɔ be Onesimo tso “mia gbɔ.” (Kol. 4:9) Mɔnukpɔkpɔa su Onesimo kple nɔvia Kristotɔ Tikiko si be wotsɔ agbalẽ eve siwo ŋu míeƒo nu tsoe do ŋgɔ kple esi Paulo ŋlɔ na Efesotɔwo la yi na wo.—Ef. 6:21.

Paulo ƒo nu tso eƒe “gaxɔmenɔnɔ” ŋu esime wònɔ agbalẽ ŋlɔm na Filipitɔwo. Eƒo nu tso Epafrodito, ame si xɔ agbalẽa yi na wo fifia hã ƒe nɔnɔmewo ŋu. Filipi nɔviawo dɔ Epafrodito ɖa be wòavae kpe ɖe Paulo ŋu. Gake Epafrodito dze dɔ vevie eye wòɖo kudo nu gɔ̃ hã. Esi Epafrodito see be Filipi nɔviawo ‘se be yeva dze dɔ’ la elé blanui vevie. Eya ta Paulo gblɔ na wo be woade asixɔxɔ “ame siawo ƒomevi” ŋu.—Flp. 1:7; 2:25-30.

Paulo ŋlɔ Hebritɔwo ƒe agbalẽa na Hebritɔ Kristotɔ siwo nɔ Yudea. Togbɔ be agbalẽa ŋlɔla meyɔ eƒe ŋkɔ o hãa, ale si woŋlɔea na wòdze ƒãa be Paulo ye ŋlɔe. Paulo do gbe na nɔviawo tso Italia eye wòyɔ Timoteo ame si nɔ egbɔ le Roma la hã ƒe ŋkɔ le agbalẽa me.—Flp. 1:1; Kol. 1:1; Filem. 1; Heb. 13:23, 24.

23, 24. Shigbe Pɔlu nɛ ɖe, lé Kristotɔ ciwo yí li gbɛ kpɔtɔ kpɔnɔ jijɔ nɔ wolé wo do gakpamɛ do ŋɖemajɔ ji can ɔ?

23 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

24 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

25, 26. Enyɔnuɖɛ dojijɔnamɛ ci Pɔlu kpɔ le enu hwɛɖeka to le exwe 30 gblamɛɔ, yí lé mìkpɔkpɔ enyɔnuɖɛ cɛ vavamɛ do gbɛɔ?

25 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

26 Hlin le Evegbe mɛ, Flansegbe mɛ

ALE SI NUWO NƆ NA PAULO LE ƑE 61 K.Ŋ. MEGBE

Anɔ eme be le ƒe 61 K.Ŋ. mea, Paulo do ɖe Roma Fiagã Nero ŋkume, eye wòtso afia nɛ be medze agɔ o. Míenya nu siwo tututu Paulo va wɔ emegbe o. Ðewohĩ eyi Spain, abe ale si wònɔ eɖom ene. (Rom. 15:28) Romatɔwo ƒe ŋutinyaŋlɔla Clement gblɔ le ƒe 95 K.Ŋ. me be Paulo zɔ mɔ “yi keke ɣetoɖoƒe nutowo me ke.”

Paulo ŋlɔ 1 Timoteo, 2 Timoteo kple Tito ƒe agbalẽa esime woɖe asi le eŋu le gaxɔ me. Agbalẽ siawo ɖee fia be Paulo yi Kreta, Makedonia, Nikopoli kple Troa. (1 Tim. 1:3; 2 Tim. 4:13; Tito 1:5; 3:12) Ðewohĩ Nikopoli le Hela ye wònɔ esi wogalée. Aleke kee o, le ƒe 65 K.Ŋ. me lɔƒoa, wogadee gaxɔ me le Roma. Gake fifia yaa, edze abe Nero magakpɔ nublanui nɛ o. Esi dzo aɖe gblẽ nu le ƒe 64 K.Ŋ. mea, Romatɔwo ƒe ŋutinyaŋlɔla Tacitus gblɔ be, Nero bu fɔ Kristotɔwo madzemadzee be woawo gbɔe wòtso be dzoa bi, eye Nero tɔ ŋku Kristotɔawo vevie.

Esi Paulo kpɔ be woawu ye kpuie taa, le agbalẽ evelia si wòŋlɔ na Timoteo mea, egblɔ nɛ be eya kple Marko nava ye gbɔ kaba. Nu si gaɖe dzesie nye be dzi nɔ Luka kple Onesiforo ƒo wode woƒe agbe afɔku me eye woyi ɖafa akɔ na Paulo. (2 Tim. 1:16, 17; 4:6-9, 11) Ɣemaɣia, ne ame aɖe gblɔ le dutoƒo be Kristotɔe yenyea, woate ŋu alée eye woawɔ fui wòaku. Anɔ eme be esi Paulo ŋlɔ eƒe agbalẽ evelia na Timoteo le ƒe 65  K.Ŋ megbee wowui ɖe eƒe xɔse ta. Ame aɖewo gblɔ be esi wowu Paulo ƒe etɔ̃ megbea, Nero ŋutɔ hã wu eɖokui.

WOÐE GBEƑÃ NYA NYUIA NA ‘NUWƆWƆWO KATÃ’

Le 61 K.Ŋ. me lɔƒo, esi apostolo Paulo nɔ ga me le Roma la, egblɔ tso “nya nyuia” ŋu be, “woɖe gbeƒãe le nuwɔwɔ siwo katã le dziƒoa te dome.” (Kol. 1:23) Paulo ƒe nya siawo gɔme ɖe?

Edze abe afi si “nya nyuia” keke ta de ɣemaɣi ko gblɔm Paulo nɔ gbadzaa. Le kpɔɖeŋu me, Aleksanda Gãtɔ xɔ Asia ƒe akpa gãtɔ de keke India ke le ƒe alafa enelia D.Y. me. Julius Caesar hã dze Britain dzi le ƒe 55 D.Y. me, eye Klaudio xɔ Britain ƒukpoa ƒe anyiehe wòzu Roma Fiaɖuƒea ƒe akpa aɖe le ƒe 43 K.Ŋ. me. Amewo nya dukɔ siwo le Asia ƒe ɣedzeƒe ke gɔ̃ hã elabe wowɔa sedavɔwo le afi ma.

Ðe woɖe gbeƒã nya nyuia le Britain, China kple du siwo le keke ɣedzeƒe kpa dzi hã? Edze abe nya nyuia mede afi mawo o. Le nyateƒe mea, Paulo ɖoe be yeavae ɖe gbeƒã le Spain elabe nya nyuia me ɖo afi ma haɖe o. Gake esi wònɔ agbalẽ ŋlɔm na Kolosetɔwo le ƒe 56 K.Ŋ. me lɔƒoa, mete ŋu wɔ nu si wòɖo la o. (Rom. 15:20, 23, 24) Gake kaka ƒe 61 K.Ŋ. lɔƒo naɖoa, ame geɖe se nu tso Fiaɖuƒe nya nyuia ŋu. Ne mede ɖeke oa, nya nyuia keke ta de Yudatɔwo kple ame siwo trɔ dzime zu Yudatɔwo, siwo wonyrɔ le ƒe 33 K.Ŋ. ƒe Pentekoste ŋkekea dzia ƒe duwo kple du siwo me Yesu ƒe apostolowo yia me.—Dɔw. 2:1, 8-11, 41, 42.

    Wema ciwo yí le Ajagbe mɛ (2015-2025)
    To le mɛ
    Ðo mɛ
    • Aja
    • Miin
    • Cancanwo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yizanzan sewo
    • Amɛ ŋtɔ nyɔtakankan totowo
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ðo mɛ
    Miin