Yehowa yí nyi enusɔkeamɛtɔ gangantɔ

1. Nyɔnɔnwinyɔ ci Efyɔ Salomɔ nu do Ŋununyatɔ 7:20 mɛɔ?

EFYƆ Salomɔ do jeshi mɔ: “Amɛjɔjɔɛ ɖe dele nyigban lɔ ji ci yí wanɔ enunywi gashiagamɛ nuvɔnmawa gbeɖe o.” (Ŋun. 7:20, NWT) Nyɔnɔnwi yí nyɔ cɛ nyi! Nuvɔnwatɔwo mì pleŋ nyi. (1 Ʒan 1:8) Eyi taɖo eʒan mɔ Mawu koɖo mìwo kpenawo asɔ nu kenɔ mì.

2. Nɔ exlɔ sɔ enu ke amɛ ɖe, lé ewanɔ nɔ amɛɔ?

² Taŋfuin ètɛnŋ ɖo ŋwi hwenu yí èje agɔ do ao xlɔ vevi ɖe. Deji mɔ eo koɖo ao xlɔ gblamɛ le gble o, eyi taɖo èɖe kuku veviɖe ni mɔ yɛ le sɔ ke ye. Ci ao xlɔ lɔn yí sɔ nu ke eo ɖe, lé ewa nɔ eoɔ? Dena èvo le eoɖeki mɛ ba? Ɛɛ, yí egbejɔ ji nɔ eo keke!

3. Nyi nu mìaxo nuxu so le nyɔta cɛ mɛɔ?

³ Mìjinɔ mɔ mìwo koɖo Yehowa akpɔtɔ anyi exlɔ veviwo, vɔ gaɖewomɛɔ, mìnunɔ enyɔ ɖe alo wanɔ enu ɖe ci yí ave ni. Vɔ nyi yí taɖo mìatɛnŋ akando ji mɔ Yehowa le gbesɔsɔ asɔ ke mìɔ? Nɔ Yehowa sɔ nu ke amɛ koɖo mìwo agbetɔwo sɔ enu ke amɛ ɖe, vovototo ci yí le wo mɛɔ? Eyi, miwo yí Mawu sɔ enu kenɔɔ?

YEHOWA LE GBESƆSƆ ASƆ ENU KE AMƐ

4. Nyi yí taɖo mìatɛnŋ akando ji mɔ Yehowa le gbesɔsɔ yí sɔ enu kenɔ amɛɔ?

⁴ Mawu Nyɔ lɔ na kankandoji mì mɔ Yehowa le gbesɔsɔ asɔ enu ke mì. Hwenu Yehowa drekɔ yiɖeki mɛ nɔ Moizi le Sinai To jiɔ, énu to mawudɔla ɖeka ji mɔ: “Tɔhonɔ MAVƆTƆ yí nyi Xomɛvu koɖo Ŋshishikuku Mawu. Tɔhonɔ de ɖeblɛ yí donɔ dɔmɛzi o. Lɔnlɔn gangan yí ɖɔ Tɔhonɔ lanmɛ. Wo tɛnŋ a kando Tɔhonɔ ji. Tɔhonɔ dasɛ Yi xomɛvu nɔ hɛnnu kotokun nɛni ɖe. Tɔhonɔ sɔ enu vɔn ciwo yí amɛwo wanɔ sɔke wo.” (Hun. 34:6, 7) Yehowa Nyi ŋshishikuku koɖo xomɛvu Mawu yí le gbesɔsɔ gashiagamɛ yí sɔ enu kenɔ nuvɔnwatɔ ciwo yí trɔ ji mɛ.—Nex. 9:17; Eha. 86:15.

5. Sɔ koɖo Ehajiji Wema 103:13, 14 ɖe, nyi Yehowa wanɔ nɔ agbetɔwo ci ejeshi wo ɖɛ nywiɖeɔ?

⁵ Ci enyi Yehowa yí wa mìɔ, énya enuɖekpokpui so mì nu. Ejinɔŋ nɔ mì, ci mìnya mɔ Yehowa nya enuɖekpokpui so mɛɖekamɛɖeka nu le nyigban cɛ ji. (Eha. 139:15-17) Énya enu so afɛn ciwo pleŋ cinɔ mìɖu so mìwo jilawo gbɔ. Égbenya enu ciwo mɛ mìto le agbe mɛ yí wokpɔ ŋsɛn do mɛ ci mìnyi gbɛ ji. Ci Yehowa jeshi mì ɖɛ nywiɖe ahan ɖe, nyi edɔ ewanɔɔ? Ena yí ekunɔ ŋshishi nɔ mì.—Eha. 78:39; hlɛn Ehajiji Wema 103:13, 14.

6. Lé Yehowa dasɛ do mɔ yele gbesɔsɔ asɔ enu ke amɛɔ?

⁶ Yehowa dasɛ mɔ yele gbesɔsɔ asɔ enu ke mì. Énya mɔ amɛ ŋkɔtɔ Adamu nuwanawo yí dɔ yí mì pleŋ nyi nuvɔnmɛwo yí kunɔ. (Rɔm. 5:12) Ŋɖe deli yí mìawa keke yí mìwoŋtɔwo alo mɛbuwo dagbewanɔ nuvɔn alo ami kuku o. (Eha. 49:7-9) Vɔ mìwo Mawu Amɛlɔntɔ lɔ ku ŋshishi nɔ mì yí wa enu ɖeka nɔ mìatɛnŋ avo. Nyi ewaɔ? Shigbe lé Ʒan 3:16 dasɛ yi nɛɔ, Yehowa dɔ Eviɛ akogo yí eva ku do ta nɔ mì. (Mt. 20:28; Rɔm. 5:19) Yesu nɔ mìwo dumɛ yí ku do ta nɔ mì keŋ nɔ mɛɖekpokpui ci yí ɖo xɔse do nuɔ, ákpɔ hwlɛngan so nuvɔn koɖo eku kpɛnsɛn ci yí le mì ji mɛ. (Ebre. 2:9) Kpɔ lé hanci yí Yehowa ase vevi hwecinu ekpɔ Eviɛ ci yí delɔnnɔ nu le kɔ nɔ o, ku ŋkpɛn ku ɖa! Kankandoji li mɔ, Yehowa daɖe emɔ yí Eviɛ aku nɔ deji mɔ yeasɔ mìwo nuvɔnwo ke mì o.

7. Miwo Bibla mɔ Yehowa sɔ enu keɔ?

⁷ Bibla xo nuxu so amɛ sugbɔ nu ciwo Yehowa sɔ enu ke. (Efe. 4:32) Èɖo ŋwi mɛɖe le wo mɛa? Efyɔ Manashe nyi ɖeka le wo mɛ. Ŋsu vwin cɛ wa nuvɔn sugbɔ do Yehowa. Ésɛn vojuwo yí do ŋsɛn mɛbuwo yí wowo can sɛn vojuwo. Éwu eviɛwo do vojuwo ji. Ŋtɔkpu can ɔ, émɛ voju ɖeka do Yehowa gbedoxɔ kɔkɔɛ lɔ mɛ. Bibla nu so Manashe nu mɔ: “Éwa enu sugbɔ le Yehowa ŋmɛ yí sɔ do dɔmɛzi ni.” (2 Kro. 33:2-7, NWT) Vɔ ci Manashe trɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔɔ, Yehowa lɔn yí sɔ ki, keke gbesɔɛ do yi fyɔʒinkpin ji. (2 Kro. 33:12, 13) Taŋfuin ègbeɖo ŋwi Efyɔ Davidi ci yí wa nuvɔn ganganwo do Yehowa, éwa hashi yí gbewu amɛ xu ji. Vɔ ci Davidi lɔn do yi gɔjejewo ji yí trɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔɔ, Yehowa sɔ ke yɛ can. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Kpɔwɛ cɛwo na mìkando ji mɔ, Yehowa le gbesɔsɔ yí sɔ enu kenɔ amɛ. Shigbe lé mìakpɔɛ nɛɔ, lé Yehowa sɔ enu kenɔ amɛ do to akpo xesexese nɔ lé agbetɔwo wɛni do.

LÉ YEHOWA SƆ ENU KENƆ AMƐ DO TO AKPO XESEXESE NƆ AGBETƆWO TƆ

8. Lé kojoɖotɔ ciŋmɛ Yehowa nyi kpɔnɔ ŋsɛn do enusɔkeamɛ yitɔ ji doɔ?

⁸ Yehowa “nyi Kojoɖotɔ nɔ nyigban lɔ keŋkeŋ.” (Gɔnm. 18:25) Kojoɖotɔ nywi ɖo anya ese kitokito. Yehowa yí nyi mìwo Kojoɖotɔ yí emɔŋje ese lɔwo mɛ nywiɖe, ɖo Yiŋtɔ yí do ese lɔwo. (Ezai 33:22) Mɛɖe denya enunywi koɖo enuvɔn wu Yehowa o. Nubu ci kojoɖotɔ nywi ɖo anyaɔ? Éɖo anya enu so ŋɖe ci yí jɔ nu kitokito gbɔxwe yí aɖo kojo lɔ. Mɛɖe desɔ koɖo Yehowa le akpa hunnɔtɔ xwe o.

9. Nyiwo nu yí Yehowa kpɔnɔ do gbɔxwe asɔ enu ke amɛɔ?

⁹ Yehowa nyanɔ enushianu so enu ɖe ci yí jɔ nu kitokito gbɔxwe aɖo kojo. Vɔ agbetɔ kojoɖotɔwo dele ahan o. (Gɔnm. 18:20, 21; Eha. 90:8) Ékpɔnɔ enu zeto enu ciwo agbetɔwo kpɔ nu yí nyanɔ ŋɖewo ciwo wowo denya o. Yehowa nya mɛ ci mìnyi teŋ. Énya lé mìwo jilawo dɛnwo, ekpla ci wona mì koɖo fini mìso kpɔnɔ ŋsɛn do mì ji do. Égbenya lé enuwo wanɔ nɔ mì koɖo lé mìle le susu mɛ do. Gbesɔ kpe niɔ, énya enu ci yí le ji mɛ nɔ mì, égbenya enu ci yí dɔ yí mìwanɔ enuwo. Wodatɛnŋ awla ŋɖe do Yehowa o. (Ebre. 4:13) Eyi taɖo gbɔxwe Yehowa asɔ enu ke amɛɔ, ékpɔnɔ do enu cɛwo pleŋ nu.

10. Nyi yí taɖo mìatɛnŋ anu mɔ Yehowa ɖonɔ kojo jɔjɔɛ gashiagamɛɔ? (2 Ese Wema 32:4)

¹⁰ Yehowa ɖonɔ kojo jɔjɔɛ gashiagamɛ, denɔnɔ mɛɖe ji o. Dekpɔnɔ do lé mɛɖe nya kpɔkpɔ, lé eje dɔku do, lé ŋkɔ yi to ni do abi enujikpekpe yitɔwo nu keŋ asɔ enu ki o. (1 Sam. 16:7; Ʒaki 2:1-4) Mɛɖe datɛnŋ aʒin Yehowa ji alo ana ŋɖe yi yí asɔ flui nɔ asɔ enu ki o. (2 Kro. 19:7) Yehowa dekpɔnɔ do lé enu ci mɛɖe wa wa ni do keŋ asɔ ɖo kojo ni gbeɖe o. (Hun. 34:7) Yehowa yí nyi Kojoɖotɔ nywitɔ ci yí li, ɖo émɔnɔŋje enushianu mɛ so mì nu yí gbenya nɔnɔmɛ ci mɛ mìle.—Hlɛn 2 Ese Wema 32:4.

11. Nɔ Yehowa sɔ enu ke amɛ ɖe, lé eto akpo xesexese nɔ agbetɔwo tɔ doɔ?

¹¹ Mɛ ciwo yí ŋwlɛ Bibla kpaxwe ci yí le Ebregbe mɛ nya mɔ lé Yehowa sɔ enu kenɔ amɛ do to akpo. Ci wema ɖeka xokɔ nuxu so Ebre nyɔgbe ci wozan kudo sɔsɔke nuɔ, emɔ: “Mawu ɖekɛ yí wozan nyɔgbe cɛ nɔ yí sɔ dre lé esɔ enu kenɔ nuvɔnwatɔwo do. Wodezinni gbeɖe nɔ woxokɔ nuxu so lé agbetɔwo sɔ nu kenɔ wowo kpenawo do o.” Nɔ nuvɔnwatɔ ɖe trɔ ji mɛɔ, Yehowa ɖekɛ kpaŋ yí ɖo acɛ yí asɔ enu ki xloŋxloŋ. Nɔ Yehowa sɔ enu ke mì ɖe, nyɔna ci mìakpɔ so mɛɔ?

12-13. (a) Nɔ Yehowa sɔ enu ke mì ɖe, nyɔna ci mìakpɔ so mɛɔ? (b) Nɔ Yehowa sɔ enu ke mì ɖe, égbevatrɔnɔ va ji kea?

¹² Nɔ mìlɔn do ji mɔ Yehowa sɔ enu ci mìwa ke mìɔ, mìakpɔ “fafa hwenuwo,” yi gɔnmɛ yí nyi mɔ mìakpɔ fafa le mìwoɖekiwo mɛ yí aɖo ayexadohwɛnamɛnu mɛmi. Denyi agbetɔwo gbɔ yí sɔsɔke ŋtɔ́ sonɔ o, vɔ “Yehowa ŋtɔ gbɔ” yí esonɔ. (Edɔ. 3:19, NWT) Nɔ Yehowa sɔ enu ke mìɔ, éna yí mìgbevatrɔ nyinɔ yi xlɔwo ke yí ewanɔ shigbe mɔ mìdewa nuvɔn lɔ kpɔ hannɛ.

¹³ Nɔ Yehowa sɔ enu ke mìɔ, degbevadonɔ hwɛ mì alo dɔnnɔ eto nɔ mì do nuvɔn lɔ ji ke o. (Ezai 43:25; Ʒer. 31:34) Yehowa ɖenɔ mìwo nuvɔn lɔwo si, “shigbe lé wezexu jinjin le weɖoxɔxu nu ɛnɛ.”b (Eha. 103:12) Nɔ mìbu tamɛ kpɔ so lé enusɔkeamɛ Yehowa tɔ gangan doɔ, adɔ yí mìado akpe ni yí agbeshini sɔwu. (Eha. 130:4) Vɔ miwo yí Yehowa sɔ enu kenɔɔ?

MIWO YÍ YEHOWA SƆ ENU KENƆƆ?

14. Nyi mìkpla so enusɔkeamɛ Yehowa tɔ nuɔ?

¹⁴ Shigbe lé mìkpɔɛ nɛɔ, de lé nuvɔn lɔ gangan alo hwe do yí Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe asɔ enu ke amɛ o. Mìgbekpla mɔ Yehowa nyi mìwo Watɔ, Esedotɔ koɖo Kojoɖotɔ, eyi taɖo nɔ ásɔ enu ke amɛ alo dasɔ enu ke amɛɔ, ézannɔ yi nunya lɔ. Vɔ enuvevi ciwo Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe asɔ enu ke amɛɔ?

15. Sɔ koɖo Luiki 12:47, 48 ɖe, enu ŋkɔtɔ ci Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe yí sɔ enu kenɔ amɛɔ?

¹⁵ Enu ŋkɔtɔ ci Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe asɔ enu ke amɛ yí nyi mɔ, ékpɔnɔ mɔ nuvɔnwatɔ lɔ nya mɔ enu ci yewa dɔn ma. Yesu na nyɔ cɛ mɛ kɔ gbawlɛɛ le Luiki 12:47, 48 mɛ. (Hlin.) Nɔ mɛɖe drɔ ŋɖe mɔ yeawa yí enya mɔ dajɔ ji nɔ Mawu o, gan yí wɛɔ, nuvɔn gangan enyi ewa. Yehowa tɛnŋ ɖui mɔ yedasɔ ke mɛ ŋtɔ́ o. (Maki 3:29; Ʒan 9:41) Mìɖo alɔn do ji mɔ hweɖewonuɔ, mìwanɔ ŋɖewo yí mìvanyanɔ mɔ wodenyɔ o. Le nɔnɔmɛ ŋtɔ́ mɛ ɖe, mìatɛnŋ akpɔ sɔsɔkea? Ɛɛ! Ðo nubu gbeli Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe yí sɔ enu kenɔ amɛ.

16. Nyi yí jimɛtrɔtrɔ nyiɔ, yí nyi yí taɖo ele veviɖe mɔ mìatrɔ ji mɛ gbɔxwe Yehowa asɔ enu ke mìɔ?

¹⁶ Nubu ci Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe yí sɔ enu kenɔ amɛ yí nyi mɔ, nɔ ékpɔ mɔ nuvɔnwatɔ lɔ trɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔ. Woatrɔ ji mɛ gɔnmɛ ɖe? Nɔ mɛɖe trɔ ji mɛɔ, yi gɔnmɛ yí nyi mɔ “étrɔ yi susu koɖo yi nuwana.” Edasɛ mɔ nuvɔn ci ewa lɔ ve ni. Jimɛtrɔtrɔ nyi mɔ éɖo awa enu nywiɖe sa, vɔ dewɛ o yí evaveveɛ ni. De enudɔndɔn ci yí amɛ lɔ wa ɖekɛ yí venɔ ni o, vɔ lé egbɔjɔ le gbɔngbɔn mɛ do ci yí na ewa enudɔndɔn ŋtɔ́ can venɔ ni. Ðo ŋwi mɔ, Efyɔ Manashe koɖo Efyɔ Davidi wa nuvɔn ganganwo, vɔ ci wotrɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔɔ, Yehowa sɔ ke wo. (1 Efy. 14:8) Edasɛ mɔ nɔ mìtrɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔ keŋ gbɔxwe Yehowa asɔ ke mì. Vɔ nɔ nuvɔn ci mìwa lɔ ve nɔ mì can ɔ, yi ɖekɛ desun o. Mìɖo ale gbesɔsɔ awa ŋɖe.c Eyi nyi nubu ci Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe yí sɔ enu kenɔ amɛ.

17. Nyi yí trɔtrɔwawa nyiɔ, yí nyi yí taɖo ele veviɖe mɔ mìatekpɔ nɔ mìŋgbevaje nuvɔn lɔ mɛ keɔ? (Ezai 55:7)

¹⁷ Enuvevi bu ci Yehowa kpɔnɔ gbɔxwe yí sɔ enu kenɔ amɛ yí nyi trɔtrɔ ci amɛ lɔ wakɔ. Trɔtrɔwawa yí nyi mɔ, “woatrɔ le godu nɔ ŋɖe.” Amɛ lɔ ɖo atrɔ le yi mɔ dɔndɔn lɔ ji yí avatɔ Yehowa mɔ zɔnzɔn. (Hlɛn Ezai 55:7.) Amɛ lɔ ɖo atrɔ yi susuwo nɔ asɔ koɖo Yehowa susuwo. (Rɔm. 12:2; Efe. 4:23) Éɖo aɖui koŋ yí ami susu dɔndɔnwo ɖoɖo yí ami enudɔndɔn lɔ wawa. (Kol. 3:7-10) Le nyɔnɔnwi mɛɔ, xɔse ci mìɖo do Kristo vɔnsa lɔ nu yí ana Yehowa asɔ mìwo nuvɔnwo ke mì yí aklɔ mìwo gɔjejewo si. Yehowa atoto Eviɛ tafɛnvɔnsa lɔ ji yí asɔ enu ke mì nɔ ékpɔ mɔ, mìjekɔ agbla veviɖe mɔ mìatrɔ mìwo gbenɔnɔ.—1 Ʒan 1:7.

KANDO JI MƆ YEHOWA ASƆ KE YE

18. Nyi mìkpla so sɔsɔke Yehowa tɔ mɛɔ?

¹⁸ Na mìato susu ciwo mìkpɔ yɛ ɖewo mɛ kleŋ. Yehowa yí nyi Enusɔkeamɛtɔ gangantɔ le xexegbɛ lɔ mɛ. Nyi yí taɖo mìnu ahan ɔ? Ŋkɔtɔ, éle gbesɔsɔ yí sɔ enu kenɔ amɛ. Amɛvetɔ, énya enuwo pleŋ so mì nu. Ci Yehowa ɖekɛ kpaŋ yí nyanɔ enu ci yí le ji mɛ nɔ mìɔ, nɔ mìtrɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔɔ, ényanɔ. Amɛtɔntɔ, nɔ Yehowa sɔ enu ke mìɔ, écucunɔ agɔjeje lɔ si keŋkeŋ yí ale shigbe mɔ mìdewa nuvɔn lɔ kpɔ hannɛ. Ecɛ dɔ yí mìɖonɔ ayexadohwɛnamɛnu mɛmi yí gbekpɔnɔ jijɔ mɔ mìwo nu kpekɔ nɔ Yehowa.

19. Ci mìnyi nuvɔnmɛwo yí kpɔtɔ yí jenɔ agɔ can ɖe, nyi yí taɖo mìatɛnŋ akpɔ jijɔɔ?

¹⁹ Nuvɔnmɛwo yí mìnyi, eyi taɖo mìdagɔn agɔ maje o. Vɔ nyɔ ciwo yí le Étude perspicace des Écritures, Volume 2, kpashi 765 mɛ atɛnŋ afa akɔn nɔ mì. Enu mɔ: “Ci ŋshishikuku Yehowa tɔ na eɖonɔ ŋwi mɔ afɛn le ye sɛntɔwo nuɔ, wodeɖo aci ŋshishi mɛ tɛgbɛɛ nɔ afɛn ciwo wowanɔ o, nuvɔn cinɔ ci woɖu yí dɔ wojenɔ agɔ lɔwo. (Eha. 103:8-14; 130:3) Nɔ wojekɔ agbla yí wawa do Yehowa sewo jiɔ, woatɛnŋ akpɔ jijɔ. (Fili. 4:4-6; 1 Ʒan 3:19-22).” Èkpɔ ɖeka yí nyɔ cɛwo do ŋsɛn amɛa?

20. Nyi mìakpɔ le nyɔta ci yí gbɔgbɔ mɛɔ?

²⁰ Ejɔ ji nɔ mì ci mìnya mɔ Yehowa le gbesɔsɔ asɔ enu ke mì, nɔ enu ci mìwa ve nɔ mì ŋtɔŋtɔ. Vɔ lé mìatɛnŋ asran Yehowa yí asɔ enu kenɔ amɛwoɔ? Finiwo yí enusɔsɔke Yehowa tɔ sɔ koɖo agbetɔwo tɔ leɔ? Yí fini woto akpo leɔ? Nyi yí taɖo vovototo cɛ jejeshi le veviɖeɔ? Nyɔta ci yí gbɔgbɔ ana ɖoŋci nɔ nyɔbiɔse cɛwo.