Àtɛnŋ Akpɔtɔ Akplakpla Enu So Bibla Gɔnmɛjeje Nukplakplawo Mɛa?

1. Lé enu ciwo èkpla le Bibla mɛ wa edɔ do eo ji hwenu èkpla nyɔnɔnwi lɔ ŋkɔtɔɔ?

BIBLA gɔnmɛjeje nukplakplawo trɔ mìwo gbe vayi. Le kpɔwɛ mɛ, hwenu yí mìkpla mɔ Mawu ŋkɔ yí nyi Yehowa ɔ, mìɖe afɔ ŋkɔtɔ mɔ mìanyi yi xlɔ. (Ezai 42:8) Hwenu yí mìkpla nɔnɔmɛ ci mɛ yí amɛkukuwo leɔ, mìdegbebiɔnɔ mìwoɖekiwo se mɔ mìwo mɛvevi ciwo yí kuwo kpekɔ fun ma o. (Ŋun. 9:10) Eyi ci mìkpla enu so nyigban lɔ atrɔ Paradiso gbe ci Mawu ɖo nuɔ, mìdegbexanɔ sɔkudo lé mìwo sɔ mɛ avanɔ do nu o. Mìkando ji mɔ mìavanɔ agbe tɛgbɛɛ yí danyi hwenu kleŋ ɖe shigbe exwe 70 alo exwe 80 o, vɔ mìani tɛgbɛɛ.—Eha. 37:29; 90:10.

2. Lé 2 Piɛ 1:​12, 13 dasɛ do mɔ Kristotɔ ciwo yí shin le gbɔngbɔn mɛ ŋtɔkpu can atɛnŋ akpɔ nyɔna so Bibla gɔnmɛjeje nukplakplawo mɛɔ?

² Mìdeɖo aŋlɔbe gbeɖe lé Bibla gɔnmɛjeje nukplakplawo le veviɖe do o. Kristotɔ ciwo yí “[like] le nyɔnɔnwi” lɔ mɛ vayi yí apotru Piɛ ŋwlɛ wema amɛvetɔ lɔ ɖaɖa. (Hlɛn 2 Piɛ 1:​12, 13.) Vɔ ecɛyɛɔ, wovadokɔ go gbɔngbɔn mɛ fɔkuwo le hamɛ lɔ mɛ yí ŋsu nukplamɛtɔwo koɖo mɛ ciwo yí devɔnnɔ nɔ Mawu, can dedɛn le mɛ o. (2 Piɛ 2:​1-3) Piɛ ji mɔ yeado ŋsɛn ye nɔviye ŋsuwo koɖo ye nɔviye nyɔnuwo yí akpedo wo nu woaɖu cukaɖa ŋtɔ́ ji. Gbɔxwe awa cɛɔ, éɖo ŋwi ŋɖewo ciwo yí wokpla vayi nɔ wo. Enukplakpla cɛwo akpedo wo nu woakpɔtɔ anɔ gbeji keke ayi vɔvɔnu.

3. Dre enu ci yí taɖo yí Kristotɔwo pleŋ ɖo akpɔtɔ abukɔ tamɛ kpɔ so Bibla gɔnmɛjeje nukplakplawo nu.

³ Nɔ mìshinshin ɛ le gbɔngbɔn mɛɔ, mìatɛnŋ agbekplakpla enuyoyu buwo le Bibla gɔnmɛjeje nukplakplawo mɛ. Mìasɔ kpɔwɛ ɖeka: Enuɖatɔ yoyu ɖe koɖo enuɖatɔ bibi ɖe tɛnŋ zan enuɖanu ɖekɛŋmɛ keŋ asɔ ɖa ŋɖuɖu ɖe. Vɔ le yiyimɛɔ, enuɖatɔ bibi lɔ avakpla lé agbezan enuɖanu lɔ do alɔkpa yoyu bu ji yí asɔ ɖa ŋɖuɖu vevi buwo. Ahanke mɛ ciwo yí tɔ Yehowa sɛnsɛn so exwe nɛniɖe ke koɖo Bibla nukplavi yoyuwo tɛnŋ kpɔ Bibla gɔnmɛjeje nyɔnɔnwi lɔwo do alɔkpa vovovowo ji nɛ. Kankandoji li mɔ mìwo nɔnɔmɛwo koɖo enu ciwo mìwanɔ le Yehowa sɛnsɛn mɛ trɔ so hwenu yí mìwa ʒinʒindoshimɛ. Nɔ mìbu tamɛ kpɔ so enu ciwo mìkpla le Bibla mɛ so exwe nɛniɖe ke ɔ, mìakpɔ emɔ yoyu bu ciwo ji yí woatɛnŋ akpedo mì nu le le kakacɛ mɛ. Mìakpɔ enu ciwo yí Kristotɔ ciwo yí shin le gbɔngbɔn mɛ atɛnŋ akpla so Bibla gɔnmɛjeje nukplakpla amɛtɔn ɖekawo mɛ.

YEHOWA YÍ NYI ENUWOWATƆ

4. Ci mìvakpla mɔ Yehowa yí nyi Enuwowatɔ ɖe, lé ewa edɔ do mì ji doɔ?

⁴ “Enuwo pleŋ watɔ yí nyi Mawu.” (Ebre. 3:​4, Ezoɖuɖu Yoyu Wema) Mìnya mɔ Enuwowatɔ ci yí nyaŋɖɛ sɔwu yí gbenyi Ŋsɛnwokeŋkeŋtɔ yí wa mìwo nyigban ci ji mìle koɖo agbe ci mìle. Eyi wa mì yí gbejeshi mì ɖɛ nywiɖe. Ci yí gbesɔwu hunnɔɔ, élenɔ bu nɔ mì yí enya enu ci yí nyɔ nɔ mì sɔwu. Eyi taɖo ci mìnya mɔ Yehowa yí nyi Enuwowatɔɔ, etrɔ mìwo gbe yí evanyɔ doji yí mìwo gbe vaɖo ta.

5. Nyɔnɔnwi ci yí atɛnŋ akpedo mì nu yí mìakpɔtɔ asɔ mìwoɖekiwo hwenɔɔ? (Ezai 45:​9-12)

⁵ Nyɔnɔnwi ci yí nyi mɔ Yehowa yí nyi Enuwowatɔ atɛnŋ akpla mì nɔnɔmɛ vevi ɖeka ci yí nyi amɛɖekisɔsɔhwe. Ci Job vasɔ susu ɖo yiɖeki koɖo agbetɔ buwo ji ɖoɖuɔ, Yehowa ɖoŋwi ni mɔ Eye yí nyi Ŋsɛnwopleŋtɔ koɖo Enuwowatɔ. (Job 38:​1-4) Eŋwiɖonujinamɛ cɛ kpedo Job nu yí ekpɔɛ mɔ Mawu mɔwo kɔ́ yi eji boo wu agbetɔwo mɔwo. Enyɔnuɖɛtɔ Ezai ŋwlɛ le yiyimɛ mɔ agbetɔwo deɖo abui kpɔ gbeɖe mɔ yewo yí nyaŋɖɛ sɔwu yewo Watɔ o.—Hlɛn Ezai 45:​9-12.

6. Hwenu yí mìatɛnŋ abu tamɛ kpɔ so lé mìwo Watɔ Yehowa nyaŋɖɛ yí gbeɖo ŋsɛn do nuɔ? (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)

⁶ Nɔ Kristotɔ ɖe sɛn Yehowa na nɔ exwe sugbɔ yí to enuwo mɛ le agbe mɛɔ, étɛnŋ vatɔ kankan do yi susuwo ji ɖoɖu sɔwu mɔ áji emɔdasɛnamɛ so Yehowa koɖo Yi Nyɔ lɔ gbɔ. (Job 37:​23, 24) Eyi taɖo lé ecɛ atɛnŋ akpedo nu nɔ abu tamɛ kpɔ sugbɔ so yi Watɔ Yehowa ci yí nyaŋɖɛ sugbɔ yí gbeɖo ŋsɛn doɔ? (Ezai 40:22; 55:​8, 9) Nyɔnɔnwi vevi cɛ akpedo nu yí akpɔtɔ asɔ yiɖeki hwe yí atrɔ yi susuwo.

7. Nyi Rahela wa yí lɔn yí xɔgbe do trɔtrɔ ciwo yí va lɔwo jiɔ?

⁷ Rahela, ci yí so Slovénie, kpɔɛ mɔ ci yevatɔ tamɛ bubu kpɔ so ye Watɔ lɔ nu kpedo ye nu yí yevalɔn do trɔtrɔ ciwo yí habɔbɔ lɔ wa ji. Élɔn doji mɔ: “Hweɖewonuɔ, denɔnɔ fafɛɖe nɔŋ mɔ malɔn do gbeta ciwo yí mɛ ciwo yí le ŋkɔ nɔ mì sɔ ji o. Le kpɔwɛ mɛ, ci ŋkpɔ Exwe 2023 Edɔjikpɔha Nyɔtakankan Amɛnyitɔ lɔ ɖegbɔɔ, eveŋ nu ci ŋkpɔ yí nɔvi ɖeka ɖo egɛn yí nakɔ nuxu. Eyi taɖo ŋdo gbe ɖaɖa nɔ Yehowa mɔ yi le kpedo ŋnu nɔ matrɔ anyi susu nɔ asɔ koɖo trɔtrɔ cɛ.” Rahela nya mɔ ci Yehowa yí nyi jeŋkwi koɖo nyigban Watɔɔ, àsun ji yí ana emɔdasɛnamɛ nywi yi habɔbɔ lɔ. Nɔ èkpɔɛ mɔ yɛgbɔnnu nɔ ye mɔ yealɔn axɔgbe do enumɛmɔŋje yoyu ɖe alo trɔtrɔ yoyu ɖe jiɔ, danyɔ mɔ àsɔ eoɖeki hwe yí abu tamɛ kpɔ so lé nunya koɖo ŋsɛn mìwo Watɔ lɔ tɔ kɔ́ yi ji wu mìwotɔ do ba?—Rɔm. 11:​33-36.

ENU CI YÍ TAÐO MAWU ÐE EMƆ YÍ EFUNKPEKPEWO LI

8. Ci mìkpla enu ci yí taɖo Mawu ɖe emɔ yí efunkpekpewo li ɖe, nyɔna ci mìkpɔ so mɛɔ?

⁸ Nyi yí taɖo Mawu ɖe emɔ yí efunkpekpewo liɔ? Mɛɖewo ciwo yí desun ji yí nanɔ ɖoŋci nɔ nyɔbiɔse cɛ donɔ dɔmɛzi do Mawu alo nunɔ le wowoɖekiwo mɛ mɔ yɛdeli kpetii o! (Elo. 19:3) Vɔ eɔ kpla mɔ nuvɔn koɖo nuvɔn cinɔ ci mìɖu yí dɔ yí mìkpekpeɛfun yí denyi Yehowa yí dɔ o. Ègbekpla hɛnnɛ mɔ ci Yehowa xɔnɔ jigbɔnɖɛ nɔ agbetɔwoɔ, éɖe emɔ nɔ amɛ miliɔn nɛniɖe yí wovajeshi yí vakpɔɛ wowoŋtɔwo lé Yehowa avaɖe efunkpekpe swi keŋkeŋ do. (2 Piɛ 3:​9, 15) Nyɔnɔnwi cɛwo na eo kankandoji yí èvate gogo Yehowa doji.

9. Nɔnɔmɛ ciwo mɛ yí mìtɛnŋ vaɖo ŋwi susu ciwo yí dɔ yí Yehowa ɖe emɔ yí efunkpekpewo liɔ?

⁹ Mìmɔŋje mɛ mɔ eʒan mɔ mìaxɔ jigbɔnɖɛ hwenu yí mìle te kpɔ Yehowa nɔ aɖo te mìwo funkpekpewo. Vɔ nɔ mìwo mɛvevi ɖe ku alo mìwoŋtɔwo alo mìwo xomumɛtɔwo tokɔ cukaɖawo mɛ alo wowa enumajɔmajɔ do wo nuɔ, mìatɛnŋ abiɔ se mɔ nyi yí taɖo Yehowa deɖeblɛ yí wa ŋɖe zeɖeka ma. (Xab. 1:​2, 3) Le gahunnɔtɔ́wo mɛɔ, ŋɖɛnyanya anyi mɔ mìabu tamɛ kpɔ so susu ciwo yí taɖo Yehowa ɖe emɔ yí amɛjɔjɔɛwo tokɔ cukaɖa sɛnŋsɛnŋwo mɛ.a (Eha. 34:19) Mìagbetɛnŋ abu tamɛ kpɔ so susu ci edrɔdrɔ mɔ yeavaɖe mìwo cukaɖawo keŋkeŋ swi nɔ mì keke asɔyi mavɔ nu.

10. Lé Anne tɛnŋ do ji le yi nɔnɔmɛ lɔ mɛ hwenu yi nɔlɔ kuɔ?

¹⁰ Nyɔnɔnwi ci yí nyi enu ci yí taɖo Mawu ɖe emɔ yi efunkpekpe li atɛnŋ akpedo mì nu mìado ji. Anne ci yí so Mayotte tɔdomɛnyigban ji le Océan Indien ji nu mɔ: “Ci nɔnyɛ ku exwe ɖewo vayiɔ, ena yí ŋci ŋshishi mɛ sugbɔ. Vɔ ŋɖonɔ ŋwi nɔ nyɛɖeki gashiagamɛ mɔ denyi Yehowa yí dɔ yí mìkpekɔ fun o. Kpakpa sɔsɔɛ veviɖe mɔ aɖe efunkpekpe hamɛhamɛwo pleŋ swi nɔ mì yí afɔn mìwo mɛ veviwo pleŋ so eku nɔ mì. Tamɛbubukpɔ so nyɔnɔnwi cɛwo nu nanɔ yí ŋkpɔnɔ fafa eji mɛtɔ yí egbejinɔŋ nɔŋ hweɖewonu.”

11. Lé enu ci yí taɖo Yehowa ɖe emɔ yi efunkpekpe li atɛnŋ akpedo mì nu mìakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunuɔ?

¹¹ Ci mìnya nyɔnɔnwi ci yí nyi enu ci yí taɖo Mawu ɖe emɔ yí efunkpekpe li atɛnŋ ado ŋsɛn mì nɔ mìakpɔtɔ aɖeɖeɛ kunu. Ci Piɛ ɖe mɛ mɔ jigbɔnɖɛ Yehowa tɔ ana yí mɛ ciwo yí trɔ ji mɛ akpɔ hwlɛngan ɖegbɔɔ, éŋwlɛ mɔ: “Míbu tamɛ kpɔ so agbetɔ alɔkpa ciŋmɛ míanyi le amɛɖekisɔsɔna Mawu koɖo agbekɔkɔɛ nɔnɔ nu.” (2 Piɛ 3:​11, nwt) Le enu ciwo mìawa “le amɛɖekisɔsɔna Mawu” mɛɔ, mìwo kunuɖeɖedɔ lɔ can le mɛ. Shigbe mìwo Da nɛɔ, mìlɔn amɛwo. Mìji mɔ woavanɔ agbe le Mawu ci yí le jɔjɔɛɖe xexe yoyu lɔ mɛ. Yehowa le jigbɔnɖɛ xɔkɔ nɔ mɛ ciwo yí le ao nyigbanmama mɛ yí hun emɔ nɔ wo nɔ woavasin. Mɔnukpɔkpɔ gangan enyi mɔ èle edɔ wakɔ koɖo Mawu yí akpedo amɛ sugbɔ nu lé àkpe ji do nɔ woakpla enu so nu gbɔxwe yí vɔvɔnu ava!—1 Kor. 3:9.

MÌLE AGBE LE “ŊKEKE VƆVƆWO MƐ”

12. Ci mìkpla mɔ mìle agbe le “ŋkeke vɔvɔɛwo” mɛ ɖe, lé mìkpɔ nyɔna so mɛ doɔ?

¹² Bibla dre lé amɛwo ale do le “ŋkeke vɔvɔɛwo” mɛ pɛpɛpɛ nɔ mì. (2 Tim. 3:​1-5) Nɔ mìvlɛ yí kpɔ mɛ ciwo yí trɔdo mì kpoŋ ɔ, ana yí mìakpɔ lé enyɔnuɖɛ cɛ vavamɛ do. Ci mìkpɔ yí amɛwo nɔnɔmɛwo gbenyinakɔ dojiɔ, ena yí mìvakando ji sɔwu sa mɔ Mawu Nyɔ lɔ nyi nyɔnɔnwi.—2 Tim. 3:​13-15.

13. Sɔ koɖo kpɔwɛ ci Yesu na le Luiki 12:​15-21 mɛ ɖe, nyɔ ciwo mìatɛnŋ abiɔ mìwoɖekiwo seɔ?

¹³ Ci mìnya mɔ mìle agbe le ŋkeke vɔvɔwo mɛɔ, agbekpedo mì nu yí mìasɔ susu ɖo enu ciwo yí nyi enuvevitɔ ji koŋ. Do jeshi enuwawa kpata kpɔwɛ ci Yesu na le Luiki 12:​15-21 mɛ. (Hlin.) Nyi yí taɖo woyɔ ŋsu hotɔnɔ lɔ mɔ “xlunɔɔ”? Denyi ci ŋsu lɔ nyi dɔkunɔ taɖo yɔ o, vɔ ci susu dɔndɔnwo le shi yí dɔ. Ébɔ “dɔkunuwo ɖɛ nɔ yiɖeki vɔ [denyi] dɔkunɔ le Mawu gbɔ o.” Nyi yí taɖo nyɔ cɛ ʒan kpataaɔ? Mawu nu nɔ ŋsu lɔ mɔ: “Wojikɔ axɔ ao gbe le eo shi le zan cɛ mɛ.” Egbɛɔ, ci xexe vwin cɛ yikɔ vɔvɔnuɔ, mìatɛnŋ abiɔ mìwoɖekiwo se mɔ: ‘Anyi tajinuwo dasɛ mɔ ŋsɔ susu ɖo enuvevitɔwo jia? Tajinu ciwo yí ŋkpekpeɛdo anyi viwo nu nɔ woaɖoɔ? Ŋzannɔ anyi gamɛ, anyi ŋsɛn koɖo enu ciwo yí le ŋshi asɔ bɔ dɔkunuwo nɔ nyɛŋtɔ alo asɔ bɔ dɔkunuwo do jeŋkwimɛa?’

14. Shigbe lé Miki dre enu ciwo mɛ eto le yi gbe mɛ nɛ ɖe, nyi yí taɖo ŋɖɛnyanya anyi mɔ mìabu tamɛ kpɔ so kpeɖoji ciwo yí dasɛ mɔ mìle ŋkeke vɔvɔwo mɛ le Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo mɛɔ?

¹⁴ Lé mìkpɔnɔ enuwo do le agbe mɛ atɛnŋ atrɔ keŋkeŋ nɔ mìbu tamɛ kpɔ so kpeɖoji ciwo yí dasɛ mɔ mìle ŋkeke vɔvɔwo mɛ nu. Enu cɛ yí jɔ do nɔvinyɔnu ci yí tɔ mɔ Miki ji. Énu mɔ: “Hwenu yí ŋxɔ kunuɖewema le sukluɔ, ŋji veviɖe mɔ nakpla enu so elanwo nu. Ŋgbeɖo tajinu mɔ nanyi gbeshiagbe mɔɖetɔ yí avayi sumɔ le fini eʒan sugbɔ le. Exlɔ ciwo yí shin le gbɔngbɔnmɛwo kpla nuŋ mɔ nyɛŋ le bu tamɛ veviɖe so edɔ ci yí ŋjikɔ awa nu nywiɖe keŋ nɔ akpedo ŋnu nɔ matɛnŋ aɖo gbɔngbɔnmɛ tajinu anyitɔwo gbɔ. Woɖo ŋwi nɔŋ mɔ dajinjin o, xexe cɛ aɖo vɔvɔnu. Nɔ mìatrɔ anuiɔ, le xexe yoyu lɔ mɛɔ, emɔ ahun nɔŋ yí nakpla enu sugbɔ so elanwo nu shigbe lé ŋji do nɛ. Eyi taɖo ŋvasɔ edɔ ci yí daxɔ gamɛ sugbɔ le ŋshi yí ŋkpla enuŋtɔŋtɔ ɖewo wawa. Ecɛ hun emɔ nɔŋ yí ŋkpɔ edɔ ci yí kpedoŋ nu yí ŋwa emɔɖeɖedɔ lɔ yí le yiyimɛɔ, ŋvahun yi Equateur fini eʒan sugbɔ le.” Le kakacɛ mɛ yɛɔ, Miki koɖo asuɔ wakɔ ekan lɔ mɛ hamɛwo jijikpɔdɔ lɔ le eju ŋtɔ́ mɛ.

15. Taŋfuin lé amɛwo akpɔtɔ awakɔ enu do eŋɛnywi lɔ nuɔ? Na kpɔwɛ ɖeka. (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)

¹⁵ Mìdeɖo agbɔjɔ hwenu yí amɛwo gbe eŋɛnywi lɔ le tɔtɔmɛ o. Amɛwo tɛnŋ vatrɔ. Bu tamɛ kpɔ so Yesu nɔviɛ Ʒaki kpɔwɛ nu. Ékpɔ yí Yesu shin yí vanyi Mɛsia yí kpla enu amɛwo sɔwu mɛɖekpokpui. Vɔ na nɔ exwe nɛniɖeɔ, Ʒaki dekplɔ Yesu do o. Ci wofɔn Yesu so ku godu keŋ gbɔxwe yí nɔviɛ vanyi Yesu nukplavi ci yí wa edɔ koɖo ezolelanmɛ!b (Ʒan 7:5; Gal. 2:9) Ele veviɖe mɔ enu deɖo acikɔ nɔ eo nɔ ao xomumɛtɔwo desɔsɔ ɖe le nyɔ lɔ ji alo èɖekɔ kunu nɔ wo gbɛmɛgbɛmɛ yí wodeji mɔ yewoaɖo eto Fyɔɖuxu ŋɛdu lɔ o. Ðo ŋwi mɔ mìle agbe le ŋkeke vɔvɔwo mɛ, eyi taɖo mìwo kunuɖeɖedɔ lɔ ʒan kpata. Enyɔ ciwo mìnu nɔ wo gbɛ tɛnŋ vawa edɔ do wo ji le yiyimɛ. Taŋfuin etɛnŋ vawa edɔ do wo ji hwenu yí mìavale efunkpekpe gangan lɔ mɛ.c

ENUÐOŊWIJINAMƐ YEHOWA TƆWO LE KPƆTƆ AJEJEƐŊ NƆ EO

16. Nyɔna ciwo èkpɔnɔ so enuɖoŋwijinamɛ Yehowa tɔwo mɛɔ? (Gbekpɔ Dakavi ci yí nyi “Zan Wo Keŋ Asɔ Kpedo Mɛbuwo Nu.”)

¹⁶ Wodra gbɔngbɔnmɛŋɖuɖu ɖewo ciwo mìxɔnɔ do ɖɛ nɔ mɛ ciwo yí dese Bibla mɛ nyɔnɔnwi lɔwo kpɔ o. Le kpɔwɛ mɛ, wowa jugbaja nuxu kwɛshila vɔvɔnu bɔbɔ tɔ, nyɔta ɖewo koɖo video ciwo yí le jw.org ji koɖo mìwo nyɔdrawema ejugbajatɔ koŋ nɔ mɛ ciwo yí denyi Kunuɖetɔwo o. Ci ele ahan can ɔ, mìkpɔnɔ nyɔna so enuɖoŋwijinamɛ ŋtɔ́wo mɛ. Egbena yí lɔnlɔn ci mìɖo nɔ Yehowa, mìwo xɔse do yi Nyɔ lɔ ji sɛnnɔŋ doji yí egbekpenɔdo mì nu mìgbevabinɔ doji nɔ mìkplakpla Bibla mɛ nyɔnɔnwi cɛwo mɛbuwo.—Eha. 19:7.

17. Nɔnɔmɛ ciwo mɛ yí mìatɛnŋ abu tamɛ so Bibla gɔnmɛjeje nukplakplawo nu leɔ?

¹⁷ Ci mìnyi Yehowa Kunuɖetɔwoɔ, eji jɔnɔ mì nɔ mìgbevatrɔ yí mɔŋje nyɔnɔnwi ciwo yí le Bibla mɛ doji. Vɔ mìgbedonɔ akpe sugbɔ do nyɔnɔnwi vevi ciwo mìkpla le Bibla mɛ nu, ɖo wokpedo mì nu mìtɔ tete gogo Yehowa so hwenɔnu. Nɔ mìxɔ emɔdasɛnamɛ ɖe so Yehowa habɔbɔ lɔ gbɔɔ, mìŋgbemɔ lé mìwo kpɔkpɔɛdo nyɔ wu o, ewaɖeɔ, mìasɔ mìwoɖekiwo hwe yí aɖo ŋwi mɔ emɔdasɛnamɛ ci yí habɔbɔ lɔ na mì so mìwo Watɔ Ŋsɛnwopleŋtɔ koɖo Mɛ ci yí nyaŋɖɛ sɔwu mɛɖekpokpui gbɔ. Nɔ mìwoŋtɔwo alo mìwo mɛvevi ɖe tokɔ cukaɖa sɛnŋsɛnŋɖe mɛɔ, mìatɛnŋ axɔ jigbɔnɖɛ yí abu tamɛ kpɔ so enu ci yí taɖo Yehowa ɖe emɔ yí efunkpekpe li nu. Yí nɔ mìsɔkɔ gbeta so lé mìazan mìwo gamɛ koɖo enu ciwo yí le mì shi nu doɔ, mìatɛnŋ aɖo ŋwi lé mìɖo awa enu kpata do le ŋkeke vɔvɔɛ cɛwo mɛ. Enuɖoŋwijinamɛ Yehowa tɔwo le kpɔtɔ adodoɔ ŋsɛn mì yí akpekpeɛdo mì nu yí mìakpɔtɔ anyi ŋɖɛnyatɔwo.