ƐNTƐNƐTI JI WEMADADOXU Watchtower Tɔ
Watchtower
ƐNTƐNƐTI JI WEMADADOXU
Aja
À
  • À
  • à
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • È
  • è
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ɖ
  • ɖ
  • Ó
  • ó
  • Ò
  • ò
  • Ú
  • ú
  • Ù
  • ù
  • Í
  • í
  • Ì
  • ì
  • Ɔ́
  • ɔ́
  • Ɔ̀
  • ɔ̀
  • Ɔ̌
  • Ӡ
  • ӡ
  • BIBLA
  • WEMAWO
  • BƆBƆWO
  • mwbr18 juillet kpashi. 2-8
  • Agbenɔnɔ koɖo sumɔsumɔdɔ bɔbɔ nukplawema nyɔsoxuwo (juillet 2018)

Video ɖe deli nɔ ecɛ ci èsɔ o.

Mìɖe kuku, kɔpi nɔ video lɔ do go cukaɖa ɖeka.

  • Agbenɔnɔ koɖo sumɔsumɔdɔ bɔbɔ nukplawema nyɔsoxuwo (juillet 2018)
  • Agbenɔnɔ koɖo sumɔsumɔdɔ bɔbɔ nukplawema nyɔsoxuwo—2018
  • Enyɔta hwɛhwɛwo
  • 2-8 JUlLLET
  • 9-15 JUILLET
  • 16-22 JUILLET
  • 23-29 JUILLET
  • 30 JUILLET–5 AOÛT
Agbenɔnɔ koɖo sumɔsumɔdɔ bɔbɔ nukplawema nyɔsoxuwo—2018
mwbr18 juillet kpashi. 2-8

Agbenɔnɔ koɖo sumɔsumɔdɔ bɔbɔ nukplawema nyɔsoxuwo

2-8 JUlLLET

MAWU NYƆ MƐ DƆKUNUWO | LUIKI 6-7

“Dre nu nɔ amɛwo xomɛvutɔ”

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 6:37 nu

Mísɔ enu kenɔ amɛ, nɔ woasɔ ke míwo can hɛnnɛ: Alo “mítanɔshi nyɔ nɔ woatashi míwo tɔ can hɛnnɛ.” Grɛki nyɔgbe ci gɔnmɛ woɖe mɔ “sɔ ke” gɔnmɛɖeɖe tiin yí nyi “tashi kpoŋ nɔ ayi; giin nɔ ayi; tashii (le kpɔwɛ mɛ, gakpamɛnɔtɔ).” Ci yí woziin le lɛ yí ekudo kojoɖoɖo koɖo ehwɛdodo nuɔ, éhɛn susu yi enyɔtatashi koɖo sɔsɔke ji, nɔ ewa shigbe mɔ etodɔndɔn lɔ sɔgbe can.

w08-EW 5/15 9-10 mm. 13-14

Minɔ Nyuiwɔwɔ Dzi

13 Le Mateo ƒe Nya Nyui Gbalẽa ƒe nya nu la, Yesu gblɔ be: “Midzudzɔ ʋɔnudɔdrɔ̃, ne woagadrɔ̃ ʋɔnu mi o.” (Mat. 7:1) Le Luka ya ƒe nya nu la, Yesu gblɔ be: “Midzudzɔ ʋɔnudɔdrɔ̃, ekema womadrɔ̃ ʋɔnu mi akpɔ o; midzudzɔ fɔbubu amewo, ekema womabu fɔ mi akpɔ o. Minɔ asi ɖem le amewo ƒe nyawo ŋu, eye woaɖe asi le miawo hã mia tɔwo ŋu.” (Luka 6:37) Ƒe alafa gbãtɔ me Farisitɔwo nɔa te ɖe woƒe kɔnyinyi siwo mewɔ ɖeka kple Ŋɔŋlɔawo o dzi drɔ̃a ʋɔnu amewo tagbɔsesẽtɔe. Enɔ na Yesu ƒe nyasela ɖe sia ɖe si wɔa nu sia la be ‘wòadzudzɔ ʋɔnudɔdrɔ̃.’ Ðe ema teƒe la, enɔ na wo be woanɔ “asi ɖem le amewo ƒe nyawo ŋu,” si fia be woatsɔ amewo ƒe vodadawo ake wo. Apostolo Paulo hã ɖo aɖaŋu ma tɔgbi tso nu vɔ̃ tsɔtsɔ ke ŋu abe ale si míegblɔe va yi ene.

14 Ne Yesu ƒe nusrɔ̃lawo tsɔna kea amewo la, aʋã woawo hã be woatsɔ ake. Yesu gblɔ be: “Ʋɔnu si drɔ̃m miele la kee woatsɔ adrɔ̃ ʋɔnu mi; eye dzidzenu si mietsɔ le nu dzidzem la kee woatsɔ adzidzee na mi.” (Mat. 7:2) Le ale si míewɔa nu ɖe amewo ŋui gome la, nu si míeƒãna ye míeŋena.​—Gal. 6:7.

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 6:38 nu

Mínanɔ nu amɛwo: Alo “kpɔtɔ anakɔ nu amɛwo.” Woatɛnŋ aɖe gɔnmɛ nɔ Grɛki dɔwanyɔ ci yí wozan le lɛ mɔ “na nu,” yí enyi enuwana ci yí kpɔtɔ yikɔ ji.

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 6:38 nu

akɔnnu nɔ mí: Grɛki nyɔgbe lɔ gɔnmɛɖeɖe tiin yí nyi “akɔnta míwo tɔ.” Vɔ le elɛɔ, ewa shigbe mɔ éhɛn susu yi fini yí woŋwlannɔ awu jitɔ sɛnnɔ le alin mɛ ji hannɛ. Enyɔgbe ci yí nyi ‘Kɔ do akɔnnu’ atɛnŋ ahɛn susu yi lé enusatɔ ɖewo ŋwlannɔ awu jitɔ wowo tɔ yí lɔnɔ enu ciwo yí woxwle do mɛ ji.

Bibla mɛ nuxɔafiwo jiji

w07-EW 8/1 6 mm. 1

Aleke Nàwɔ Anye Gbɔgbɔmeme Vavãtɔ?

Zi geɖe la, Yesu doa gbe ɖa hena ɣeyiɣi didi ŋutɔ. (Yohanes 17:1-26) Le kpɔɖeŋu me, hafi Yesu natia ame 12 siwo ava nye eƒe apostolowo la, “edo go yi to la dzi be, yeado gbe ɖa, eye wòdɔ ŋu hele gbe dom ɖa na Mawu.” (Luka 6:12) Togbɔ be ame siwo léa fɔ ɖe gbɔgbɔmenuwo ŋu la medoa gbe ɖa zã blibo katã kokoko o hã la, wosrɔ̃a Yesu ƒe kpɔɖeŋua. Hafi woawɔ nyametsotso veviwo le agbe me la, wodoa gbe ɖa na Mawu ɣeyiɣi didi, hebiaa gbɔgbɔ kɔkɔea ƒe mɔfiame bene woate ŋu awɔ tiatia siwo ana woƒe gbɔgbɔmemenyenye nanyo ɖe edzi.

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 7:35 nu

nunya viwo: Alo ‘enu ciwo yí to le mɛ.’ Wozan nunya le lɛ shigbe agbɛtɔ nɛ, yí xo nuxu so nu shigbe mɔ éwa eviwo ɖɛ hannɛ. Le Matie 11:19 ci yí wa ɖeka koɖo Luiki wema mɛɔ, woxo nuxu so nunya lɔ nu shigbe mɔ éwakɔ ‘edɔwo’ hannɛ. Nunya viwo alo yi dɔwawawo nyi Ʒan Amɛʒindoshimɛtɔ nuwana koɖo Yesu tɔ ciwo yí ɖo kpe yi ji mɔ, enyɔ vɔn ciwo yí wonu do wo nu nyi ŋsu teŋ. Ci ele ahan ɔ, enyɔ ci Yesu nukɔ yí nyi mɔ: ‘Míkpɔ amɛjɔjɔɛ dɔwawawo koɖo yi gbenɔnɔ, keŋ anya mɔ enyɔvɔnnudoamɛnu lɔwo nyi ŋsu.’

9-15 JUILLET

MAWU NYƆ MƐ DƆKUNUWO | LUIKI 8-9

“Kplɔŋ do: Nyiwo yí mìɖo awaɔ?”

it-2-F 399

Atɔ

Hwecinu yí esekplamɛtɔ ɖeka nu nɔ Yesu mɔ: ‘Enukplamɛtɔ, texwe ɖekpokpui ci yí àyi, nakplɔ eo doɔ,’ Yesu ɖo ŋci ni mɔ: ‘Wataklɛwo wa eduwo ɖɛ, yí xeviwo ɖo atɔwo, vɔ amɛagbetɔvi lɔ deɖo texwe ci yí asɔ eta yi tɔ daɖo o.’ (Mt 8:19, 20; Lk 9:57, 58) Yesu ɖekɔ mɛ le lɛ mɔ gbɔxwe ŋsu lɔ atɛnŋ anyi ye dokplɔtɔɔ, éɖo aɖe vovomɛnɔnɔ koɖo dɔkunɔnyinyi ci yí jɔnɔ ji nɔ amɛ sugbɔ susu si, keŋ akando Yehowa ji keŋkeŋ. Gɔnmɛɖose cɛ ze le kpɔwɛ gbedodoɖa ci yí Yesu kpla yi nukplaviwo mɛ: “Na mì ŋɖuɖu mìwo tɔ ci yí asun mì gbɛ,” yí eyi ji mɔ: ‘Nɛnɛke, mɛɖekpokpui ci yí le mí mɛ yí dagbe yi nuwo pleŋ ɔ, datɛnŋ anyi anyi dokplɔtɔ o.’​—Mt 6:11, nwt; Lk 14:33.

nwtsty enumɛɖeɖe buwo kudo Luiki 9:59, 60 nu

ɖyi edanyɛ: Taŋfuin ŋsu lɔ nuxu dasɛ mɔ edalɔ deku le gaxoxo ŋtɔ́ mɛ, yí ebiɔkɔ Yesu mɔ yeavayi ɖyi o. Nɔ enyi mɔ dalɔ ku le gaxoxo ŋtɔ́ mɛ sa nyaoɔ, datɛnŋ avale hunnɔtɔxu yí axokɔ nuxu koɖo Yesu o. Le Moyen-Orient (Wezexu dodomɛ) xoxwitɔɔ, nɔ mɛɖe ku le xomu ɖe mɛɔ, dejinjinnɔ gbɔxwe woɖyini o. Le akpa sugbɔtɔ mɛɔ, woɖyinɔ amɛ lɔ le ŋkeke lɔ ke ji. Eyi taɖo etɛnŋ nyi mɔ ŋsu lɔ dalɔ ku nyɔxo alo ble yɔ, deku o. Yí Yesu denukɔ nɔ ŋsu lɔ mɔ yɛ le tashi dalɔ ci yí ʒan kpedonu ɖɛ o, ɖo xomu lɔ mɛ tɔ buwo kpɔtɔ li yí akpɔ eʒan veviwo gbɔ ni. (Mk 7:9-13) Le nyɔnɔnwi mɛɔ, ŋsu lɔ nukɔ mɔ, ‘nakplɔ eo do, vɔ danyi hwecɛnu ci yí danyɛ kpɔtɔ le agbe yɔ o. Nɔ te kpɔŋ keke avaɖo hwecinu yí danyɛ aku yí maɖyi ɖe gbɔ.’ Ele ahan gan, le Yesu nukpɔkpɔ mɛɔ, ŋsu lɔ sɔ mɔnukpɔkpɔ ci yí sun shi mɔ ásɔ Mawu Fyɔɖuxu nuwo ɖo texwe ŋkɔtɔ le yi gbe mɛ bukɔ.—Lk 9:60, 62.

Tashi amɛ kukuwo nɔ woaɖyi wowo mɛ kukuwo: Shigbe lé enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 9:59 nu dasɛ yi do hannɛɔ, etɛnŋ nyi mɔ ŋsu ci yí Yesu xo nuxu nɔ dalɔ ku nyɔxo alo ble yɔ, deku o. Eyi taɖo Yesu nu ni mɔ: ‘Tashi mɛ ciwo yí nyi amɛ kukuwo le gbɔngbɔnmɛ nɔ woaɖyi wowo mɛ kukuwo.’ Yi gɔnmɛ yí nyi mɔ, ŋsu lɔ ɖo atashi yi xomumɛtɔ kpɛtɛwo nɔ woale bu nɔ dalɔ keke avaɖo hwecinu yí aku yí woaɖyii. To Yesu do kplɔkplɔ jiɔ, ŋsu lɔ asɔ yiɖeki dado agbe mavɔ mɔ lɔ ji, yí dagbenyi mɛ ciwo yí Mawu kpɔnɔ mɔ wonyi amɛ kukuwo le gbɔngbɔnmɛ domɛtɔ ɖe o. Le ɖoŋci ci yí Yesu na mɛɔ, édasɛ mɔ Mawu Fyɔɖuxu lɔ sɔsɔ ɖo texwe ŋkɔtɔ le agbe mɛ, yí aɖe kunu so nu sugbɔ yi jinjintɔxu le veviɖe, keŋ gbɔxwe woakpɔtɔ ale agbe le gbɔngbɔnmɛ.

nwtsty enyɔtakankanwo

Ehwɛnlɛnlɛn

Hweɖewonuɔ, wolɛnnɔ hwɛn le elimɛ. Ényi hwecinu yí eshi ganganwo janɔ kɔ do nyigban ci yí nyidɔn ɖu nywiɖe na nɔ wleci ɖewo le fyɔta hwenu ji. (Kpɔ megbenyawo B15.) Ehwɛnlɛnnu ɖewo nyinɔ aci ci yí wokpa enu nɔ yí enɔnɔ xwiɖɛ. Wosɔnɔ ega donɔ aci lɔ hweɖewonu, yí blɛni do aci bu nu yí elan ɖeka alo ci yí wu ahan duinni. Nɔ wolɛn ehwɛn lɔ ɖe gbɔɔ, wodonɔ jinuku lɔ. Le Ebre Ŋwlɛnŋwlɛn lɔwo mɛɔ, wozan agbledɔwo hweɖewonu shigbe mɔ kpɔwɛwo hannɛ. (Koj 14:18; Ezai 2:4; Ʒer 4:3; Mishe 4:3) Yesu zan agbledɔwo sugbɔ yí sɔ wa kpɔwɛ kudo enukplamu veviwo nu. Le kpɔwɛ mɛ, éhɛn susu yi ehwɛnlɛnlɛn ji yí sɔ tɛ gbe do ji mɔ, ye dokplɔtɔnyinyi koɖo eji blebu le veviɖe. (Lk 9:62) Nɔ ehwɛnlɛntɔ ɖe ɖe susu so edɔ ci yí esɔ yi lɔ wakɔ jiɔ, álɛn ehwɛn zanzanwo. Ahanke Kristo dokplɔtɔ ci yí ɖe susu so yi gbannɔamɛjiwo sɔsɔ jiɔ, dagbeje nɔ Mawu Fyɔɖuxu lɔ o.

w12-EW 4/15 15-16 mm. 11-13

Yi Edzi Nàsubɔ Yehowa Kple Dzi Blibo

11 Mina míagblɔ nya bubuwo kpe Yesu ƒe kpɔɖeŋua be míase nufiame siwo le eme la gɔme nyuie wu. Apadɔwɔla aɖe le agble ŋlɔm vevie. Gake esi wòle nuŋɔŋlɔa dzi la, eganɔ nu siwo le edzi yim le eƒe aƒe me, eƒe ƒomea, xɔlɔ̃awo, nuɖuɖu, hadzidzi, nukoko, kple ya fafɛ xɔxɔ ŋu bum. Nu siawo le edzrom vevie ŋutɔ. Esi wòle dɔa wɔm hena ɣeyiɣi didi aɖe la, nu siawo va nɔ edzrom vevie ale gbegbe be wòɖe asi le kodzia ŋu trɔ hele “nu siwo le megbe” la kpɔm. Togbɔ be dɔ geɖe gali woawɔ hafi woaƒã nukuwo hã la, nu mawo he apadɔwɔlaa ƒe susu ɖa le dɔa dzi eye mewɔ eƒe dɔa nyuie o. Eme kɔ ƒãa be apadɔwɔlaa ƒe aƒetɔ mekpɔ dzidzɔ ɖe eŋu o, elabena medo dzi wɔ dɔa wu enu o.

12 Fifia kpɔ ale si nu sia tɔgbi ate ŋu adzɔ egbeae ɖa. Míate ŋu atsɔ apadɔwɔla la asɔ kple Kristotɔ aɖe si ŋu wòdze le be ele subɔsubɔm nyuie evɔ le nyateƒe me la, ele gbɔgbɔmefɔku me. Le kpɔɖeŋu me, tsɔe be nɔvia doa vevie nu le subɔsubɔdɔa me. Gake togbɔ be edea kpekpeawo hekpɔa gome le gbeadzisubɔsubɔdɔa me hã la, mete ŋu dzudzɔ xexemenu aɖewo siwo doa dzidzɔ nɛ la ŋu bubu o. Le eƒe dzi ƒe gogloeƒe la, nu mawo dzronɛ vevie. Mlɔeba la, esi wòsubɔ ƒe geɖe megbe la, xexemenu mawo va nɔ edzrom vevie ale gbegbe be wòva trɔ hele “nu siwo le megbe kpɔm.” Togbɔ be dɔ geɖe gali wòawɔ le subɔsubɔdɔa me hã la, ‘melé agbenya la me ɖe asi goŋgoŋ o,’ eye megatsɔ dzo ɖe teokrasidɔwo wɔwɔ ŋu abe tsã ene o. (Flp. 2:16) Etena ɖe Yehowa, “nuŋeŋe ƒe Aƒetɔ la,” dzi ne ame aɖe medo dzi le dɔa wɔwɔ me o.​—Luka 10:2.

13 Nufiamea me kɔ ƒãa. Ne míekpɔa gome le dɔwɔna nyui tuameɖo siwo nye hamea ƒe kpekpewo dede kple gomekpɔkpɔ le gbeadzisubɔsubɔdɔa me me edziedzi la, míedze na kafukafu. Gake Yehowa subɔsubɔ kple dzi blibo bia nu geɖe wu esiawo ko. (2 Kron. 25:1, 2, 27) Ne Kristotɔ aɖe galɔ̃a “nu siwo le megbe”—si fia xexemenu aɖewo—le eƒe dzi ƒe gogloeƒe la, esia ate ŋu agblẽ ƒomedodo si le woa kple Mawu dome la me. (Luka 17:32) Ne ‘míenyɔ ŋu nu vɔ̃ɖi eye míelé ɖe nu si nyo la ŋu’ vavã la, eya ko hafi ‘míadze na Mawu fiaɖuƒe la.’ (Rom. 12:9; Luka 9:62) Eya ta ehiã be mí katã míakpɔ egbɔ be Satana ƒe xexea me nu aɖeke nagaxe mɔ na mí be míalé fɔ ɖe Fiaɖuƒea ƒe nuwo ŋu kple dzi blibo o—aleke kee nu mawo ɖadze abe ɖe wole vevie alo wodoa dzidzɔ na ame ene o.​—2 Kor. 11:14; mixlẽ Filipitɔwo 3:13, 14.

Bibla mɛ nuxɔafiwo jiji

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 8:3 nu

sumɔkɔ wo: Alo “kpekɔ do wo nu.” Grɛki nyɔgbe di·a·ko·neʹo atɛnŋ ahɛn susu yi ŋcilanmɛ ʒanwo gbɔ kpɔkpɔ nɔ mɛbuwo ji sɔ to wo xɔxɔ, enuɖaɖa, ŋɖuɖu sɔsɔ nɔ wo, koɖo nu buwo ji. Woziin le gɔnmɛsese ɖekɛ lɔ nu le Luiki 10:40 (“enuwo gbɔ kpɔkpɔ”), Luiki 12:37 (“sumɔ”), Luiki 17:8 (“sumɔ”), koɖo Edɔwawawo 6:2 (“ŋɖuɖu mama”). Vɔ enyɔgbe lɔ agbetɛnŋ ahɛn susu yi sumɔsumɔdɔ ŋtɔ́ han ciwo yí amɛ ŋtɔ wanɔ ji. Le lɛɔ, enyɔgbe lɔ kudo lé nyɔnu ciwo yí woyɔ le kpukpui 2 koɖo 3 lɔ mɛ, dokɔ alɔ Yesu koɖo yi nukplaviwo do, yí kpekɔdo wo nu nɔ woawa edɔ ci yí Mawu dɔ wo keŋkeŋ. To enu cɛ wawa jiɔ, nyɔnu lɔwo kanfu Mawu. Mawu na yí woŋwlɛn wowo xomɛvuwawa lɔ do Bibla mɛ nɔ jijimɛvi ciwo pleŋ yí avava, yí sɔ dasɛ mɔ enu ci yí wowa jeŋ nɔ ye. (Elo 19:17; Ebre 6:10) Wozan Grɛki nyɔgbe ɖekɛ lɔ kudo nyɔnuwo nu le Matie 27:55, koɖo Maki 15:41 mɛ.

w08-EW 3/15 31 mm. 2

9:49, 50​—Nu ka tae Yesu mexe mɔ na ŋutsu aɖe be wòaganya gbɔgbɔ vɔ̃wo o, togbɔ be ŋutsua menye eyomedzela o hã? Yesu mexe mɔ na amea o, elabena womekpɔ ɖo Kristo hamea anyi haɖe o. Eya ta mehiã be ŋutsua nadze Yesu yome ŋutɔŋutɔ hafi axɔ Yesu ƒe ŋkɔa dzi ase eye wòanya gbɔgbɔ vɔ̃wo o.​—Mar. 9:38-40.

16-22 JUILLET

MAWU NYƆ MƐ DƆKUNUWO | LUIKI 10-11

“Samaritɔ amɛkpenalɔntɔ lododo lɔ”

nwtsty enyɔtakankanwo

Emɔ ci yí so le Ʒeruzalɛmu yí yi Ʒeriko

Emɔ (1) ci yí wodasɛ le video kleŋ cɛ mɛ tɛnŋ nyi emɔ xoxwi ci yí so le Ʒeruzalɛmu yí yi Ʒeriko. Emɔ lɔ jinjin wu kpeci 20, yí ɖo bali gangan ɖeka ci yí jinjin kpeci 1 nɔ woso le Ʒeruzalɛmu yí yikɔ Ʒeriko. Wofinɔ fi kabakaba le texwe vwin ci yí eɖa ɖonɔ le too le emɔ lɔ ji keke yí eʒan mɔ, sɔjawo anɔnɔ texwe vwin lɔ keŋ aglɔnnɔ ta nɔ emɔzɔntɔwo. Ʒeriko Rɔma tɔ (2) le fini yí emɔ lɔ to le Ʒude zogbeji. Ʒeriko jugan xoxwitɔ ɖeka (3) jinjin kpeci 2 pɛɛ le Rɔma jugan lɔ gbɔ.

w02-EW 9/1 16-17 mm. 14-15

“Ne Menye To Lododowo Me O La, Megblɔa Nya Aɖeke Na Wo O”

14 Evelia, ɖo ŋku Samariatɔ havilɔ̃la ŋuti lododoa dzi. Yesu dze lododoa gɔme ale: “Ame aɖe tso Yerusalem heyina Yerixo; eye wòɖadze adzodalawo si me, eye woɖe eƒe awu le eŋu, eye esi wode abi eŋu la, wodzo hegblẽe ɖi wòku afã kple afã.” (Luka 10:30) Edze ƒã be Yesu zã mɔ si ‘tso Yerusalem yi Yerixo’ tsɔ ɖe eƒe nyaa mee. Yudea, si medidi tso Yerusalem gbɔ o, ye wònɔ hafi nɔ lo sia dom; eyata eƒe nyaselawo anya mɔ si ŋu nya gblɔm wònɔ. Afɔku le mɔ ma dzi zɔzɔ ŋu ale gbegbe, vevietɔ ne ame ɖekae le mɔa zɔm. Mɔa zɔ gɔdɔ̃gɔdɔ̃ to gbedadaƒo, si na be teƒe geɖe li adzohawo nabe ɖo.

15 Nu bubu aɖe hã gaɖe dzesi le mɔ si ‘tso Yerusalem yi Yerixo’ si Yesu tsɔ wɔ kpɔɖeŋuae ŋu. Ŋutinyaa gblɔ be gbã la, nunɔla aɖe kple Lewitɔ aɖe va to mɔ ma yina​—gake wo dometɔ aɖeke metɔ hena kpekpeɖeŋu amea o. (Luka 10:31, 32) Nunɔlawo subɔna le Yerusalem-gbedoxɔa me eye Lewitɔwo kpena ɖe wo ŋu. Yerixo ye nunɔla kple Lewitɔ geɖe nɔna ne womele dɔ wɔm le gbedoxɔa me o, elabena kilometa 23 koe tso Yerixo kple Yerusalem dome. Eyata ɖikeke mele eŋu o be wotoa mɔ ma dzi ɣeaɖewoɣi. Gade dzesii be nunɔla la kple Lewitɔa zɔ mɔa ‘tso Yerusalem,’ si fia be gbedoxɔa mee wotso va yina. Eyata ame aɖeke mate ŋu aɖe ŋutsu siawo ƒe ɖekematsɔlemenuwɔnaa nu wòasɔ be, ‘Woto ŋutsu xɔabia ŋu yi elabena edze ame kukui, eye asikaka ame kuku ŋu ana womadze asubɔ le gbedoxɔa me o hena ɣeyiɣi aɖe’ ta o. (Mose III, 21:1; Mose IV 19:11, 16) Ðe medze ƒã be nusiwo Yesu ƒe nusrɔ̃lawo nya ye wòzã le eƒe kpɔɖeŋua me oa?

nwtsty enumɛɖeɖe buwo kudo Luiki 10:33, 34 nu

samaritɔ ɖeka: Ʒuifuwo dekpɔnɔ Samaritɔwo do ŋɖe ji o, yí gbenɔ mɔ yewodaca eka ɖekpokpui koɖo wo o. (Ʒan 4:9) Ʒuifu ɖewo zannɔ enyɔgbe “Samaritɔ” shigbe mɔ amɛgbaligbali koɖo enyɔgbenamɛ nyɔgbe hannɛ (Ʒan 8:48) Woŋwlɛn esekplamɛtɔ ɖeka nyɔ do Mishna mɛ mɔ: “Mɛ ci yí ɖukɔ Samaritɔwo kpɔnnɔ le shigbe mɔ mɛ ci yí ɖukɔ halan hannɛ.” (Shebith 8:10) Ʒuifu sugbɔ dekannɔ do Samaritɔ ɖekpokpui nyɔ ji o, yí wodelɔn yí wowo domɛtɔ ɖekpokpui wanɔ dɔ nɔ wo o. Ci yí Yesu jeshi amɛgbegbe nuwana Ʒuifuwo tɔ lɔɔ, étɛ gbe do ji le kpɔwɛ cɛ ci yí woyɔnɔ sugbɔ mɔ Samaritɔ nywi alo Samaritɔ amɛkpenalɔntɔ lododo lɔ mɛ.

kɔ ami koɖo vɛn do yi bi lɔwo mɛ keŋ yí bla wo: Luiki ci yí nyi doto ŋwlɛn kpɔwɛ ci yí Yesu na le lɛ ɖɛ pɛpɛpɛ. Édre lé ŋsu lɔ kpɔ abi lɔwo gbɔ do yí esɔ koɖo lé wowɛni do le hwenɔnu. Ami koɖo vɛn nyi enu ciwo yí amɛwo zannɔ shigbe mɔ axomɛ cikewo hannɛ yí sɔ kpɔnɔ abiwo gbɔ. Wozannɔ ami hweɖewonu yí sɔ donɔ abiwo nɔ ŋmɛ ŋgbexu nɔ wo o (sɔ sɔ koɖo Ezai 1:6), yí vɛn yɛnyi cike ɖe ci yí wanɔ dɔ shigbe mɔ cike ci yí wunɔ elinviwo koɖo edɔ̀lekuiwo hannɛ. Luiki gbedre lé wobla abi lɔwo do, nɔ woŋgbevawugan doji o.

mɛdruzexu: Grɛki nyɔgbe lɔ gɔnmɛɖeɖe tiin yí nyi “texwe ci yí woxɔnɔ amɛshiamɛ le, alo xɔnɔ amɛwo pleŋ do.” Emɔzɔntɔwo koɖo wowo lanwo atɛnŋ akpɔ exɔwo le hunnɔtɔxu. Mɛdruxɔtɔ lɔ nanɔ enu vevi ciwo yí ʒan emɔzɔntɔ lɔwo. Nɔ mɛɖewo ci texwe lɔ yí ekpɔ wo ji na nɔ hwenu ɖeɔ, éxɔnɔ eho do eta nɔ wo.

w98-EW 7/1 31 mm. 2

Samariatɔ Aɖe Nye Havi Nyui

Yesu ƒe lododoa fia be amesi wɔa nu dzɔdzɔe ŋutɔŋutɔ la mewɔa Mawu ƒe sewo dzi ko o ke esrɔ̃a eƒe nɔnɔmewo hã. (Efesotɔwo 5:1) Le kpɔɖeŋu me, Biblia gblɔ na mí be “Mawu mekpɔa ame ŋku me o.” (Dɔwɔwɔwo 10:34) Ðe míesrɔ̃a Mawu le go sia mea? Yesu ƒe lododo ʋãmea fia be ele be míaƒe havilɔlɔ̃ nagbɔ dukɔ, dekɔnu, kple subɔsubɔ ƒe mamãwo ŋu. Le nyateƒe me la, wogblɔ na Kristotɔwo be ‘woawɔ nu nyui na amesiame’​—menye na míaƒe hatiwo, amesiwo ƒe ŋutigbalẽ sɔ kple mía tɔ, alo míaƒe dukɔ me tɔwo ko o eye menye na haxɔsetɔwo ɖeɖeko o.​—Galatiatɔwo 6:10.

Bibla mɛ nuxɔafiwo jiji

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 10:18 nu

Ŋkpɔ Satana yí ejwin xoxo so jeŋkwimɛ shigbe ejiɖezo hannɛ: Kankandojitɔɔ, enyɔnuɖɛ yí enyɔ ci Yesu nu nyi. Ékpɔkɔ Satana nyanya so jeŋkwimɛ shigbe mɔ enu ci yí vamɛ vɔ hannɛ. Enyɔdasɛ 12:7-9 dre ahwa ci yí jɔ le jeŋkwimɛ, yí nu mɔ Satana jwin hwecinu yí woji Mɛsia Fyɔɖuxu lɔ. Le elɛɔ, Yesu xokɔ nuxu so lé Satana koɖo yi gbɔngbɔnvɔnwo ajwin dandandan do le ahwa ci yí avajɔ mɛ, ɖo Mawu na ŋsɛn yi dokplɔtɔ 70, mɛ ciwo yí nyi amɛ makpemakpewo yí wonya gbɔngbɔnvɔnwo.​—Lk 10:17.

w08-EW 3/15 31 mm. 11

Nya Vevi Siwo Tso Luka Ƒe Agbalẽa Me

10:18—Nu ka gblɔmee Yesu nɔ esime wògblɔ na eƒe nusrɔ̃la 70-awo be: “Mekpɔ be Satana te gege xoxo abe dzikedzo ene tso dziƒo”? Yesu menɔ gbɔgblɔm be wonya Satana ɖa tso dziƒo xoxo o. Ɣeyiɣi kpui aɖe le Kristo ɖoɖo Fia le dziƒo le ƒe 1914 me megbe hafi esia dzɔ. (Nyaɖ. 12:1-10) Togbɔ be míate ŋu agblɔe kple kakaɖedzi o hã la, ale si Yesu ƒo nu tso nu si ava dzɔ le etsɔ me ŋu abe ɖe wòdzɔ xoxo ene la ɖee fia kɔte be, ɖe wònɔ gbe tem ɖe edzi be ava eme godoo.

nwtsty enumɛɖeɖe buwo kudo Luiki 11:5-9 nu

Anyi xlɔ, do kpɔnnɔ amɛtɔn nɔŋ: Le Moyen-Orient alo le Wezexu Dodomɛ kɔnuwo mɛɔ, mɛdruxɔxɔ nyi enu ci yí wowanɔ nywiɖe shigbe lé eze le kpɔwɛ lɔ mɛ hannɛ. Ezandomɛ yí mɛdru lɔ va maɖoŋdonutɔ. Enumɛɖeɖe cɛ dasɛ mɔ, ŋɖe han yí jɔ do ji le emɔ lɔ ji shigbe lé ejɔnɔ le hwenɔnu hannɛ. Ci enyi zandomɛ yɔ can ɔ, mɛdruxɔtɔ lɔ se le yiɖeki mɛ veviɖe mɔ, yeɖo aji ŋɖe ni nɔ aɖu. Eyi taɖo ekpɔɛ mɔ, yeɖo avayi do aya nɔ ye xwexatɔ ɖeka le gaxoxo ŋtɔ́ mɛ keŋ ado ŋɖuɖu le shi.

Mi aya dodo nɔŋ: Axwexatɔ lɔ ci yí le kpɔwɛ lɔ mɛ deso do kpedonunana lɔ nu kaba o. Denyi ci yí dejijiɛ akpedo nu yí na o, vɔ ci yí emlɔ anyi xoxo yí dɔ. Le hwenɔnuɔ, exɔwo, vevitɔ wamɛnɔwo tɔ ɖonɔ kpatɛ gangan kuɖeka kpaŋ. Nɔ ŋsu lɔ fɔn le exɔ lɔ mɛɔ, átɛnŋ adahɛn alɔn nɔ xomu lɔ pleŋ, yí ɖevi lɔwo can afɔn.

biɔɛkɔ mamimami: Grɛki nyɔgbe ci yí wozan le lɛ gɔnmɛɖeɖe tiin atɛnŋ anyi “ŋkpɛnmawamawa.” Ele ahan gan, gɔnmɛsese ci yí le nu le lɛ yí nyi mɔ, woakpɔtɔ abiɔkɔ nu mamimami koɖo ŋsɛn. Ŋsu ci nu yí Yesu xo nuxu so le yi kpɔwɛ lɔ mɛ dewa ŋkpɛn, alo yí na ta le enu ci yí ʒiin biɔbiɔ mamimami mɛ o. Yesu nu nɔ yi dokplɔtɔwo mɔ, ahanke yí woɖo akpɔtɔ adonɔ gbeɖaɖa nɛ.​—Lk 11:9, 10.

23-29 JUILLET

MAWU NYƆ MƐ DƆKUNUWO | LUIKI 12-13

‘Míxɔ afi sesese wu hwiʒihwiʒi sugbɔwo’

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 12:6 nu

hwiʒihwiʒiwo: Grɛki nyɔgbe strou·thiʹon nyi enuɖeɖekpɔtɔ nyɔgbe ci yí hɛnnɔ susu yi xevi hwehwewo ji. Vɔ hweɖewonuɔ, égbehɛnnɔ susu yi hwiʒihwiʒi ciwo yí nyi xevi ciwo yí kpɔnnɔ wu le xevi ɖuɖu ciwo pleŋ yí wosanɔ mɛ.

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 12:7 nu

wohlɛn eɖakwi ciwo pleŋ yí le eta ji nɔ mí: Eɖa ciwo yí le eta nɔ agbetɔ hlɛnhlɛnmɛ awu 100 000. Ci yí Yehowa jeshi mì ɖɛ nywiɖe ahan ɔ, ena kankandoji mì mɔ ésɔnɔ eɖe le mɛ veviɖe nɔ Kristo dokplɔtɔ ɖekaɖeka.

cl-EW 241 mm. 4-5

Naneke Mate Ŋu ‘Ama Mí Atso Mawu ƒe Lɔlɔ̃ Gbɔ O’

4 Gbã la, Biblia fia mí tẽ be Mawu kpɔa nu xɔasi aɖe le esubɔlawo dometɔ ɖesiaɖe me. Le kpɔɖeŋu me, Yesu gblɔ be: “Alo wometsɔa atsutsurɔe eve ƒlena xɔa hotsui ewo oa? Eye ne menye mia Fofo ƒe lɔlɔ̃nu o la, wo dometɔ aɖeke mele dzedze ge ɖe anyigba o; ke miaƒe taɖawo katã hã woxlẽe! Eyaŋuti migavɔ̃ o! Mia tɔ vena wu atsutsurɔe geɖewo tɔ.” (Mateo 10:29-31) Bu nusi nya mawo fia na amesiwo nɔ Yesu ƒe nyawo sem le ƒe alafa gbãtɔ me ŋu kpɔ.

5 Ðewohĩ alesi wònye atsutsurɔe ye ame aɖe aƒle la awɔ nuku na mí. Gake le Yesu ƒe ŋkekea me la, atsutsurɔe ye nye xevi si ƒe asi bɔbɔ wu ɖesiaɖe si wotsɔ ɖaa nui. De dzesii be gaku sue ɖeka ye wotsɔ ƒlea atsutsurɔe evee. Gake Yesu gblɔ emegbe be ne wozã gaku sue eve la, woaxɔ atsutsurɔe atɔ̃, menye ene o. Wotsɔa xe ɖeka dea edzi, abe ɖe meɖi naneke o ene. Ðewohĩ xe mawo meɖi naneke le amewo ŋkume o, gake aleke Wɔla la ya bua woe? Yesu gblɔ be: “Womeŋlɔ wo dometɔ aɖeke [esi wotsɔ de edzi gɔ̃ hã] be le Mawu ƒe ŋku me o.” (Luka 12:6, 7) Anɔ eme be míele Yesu ƒe nyawo gɔme sem azɔ. Ne Yehowa dea asixɔxɔ atsutsurɔe ɖeka ŋu alea ɖe, ke aleke gbegbe amegbetɔ axɔ asi nɛ enye si! Abe alesi Yesu ɖe emee ene la, Yehowa nya nusianu tso mía ŋu. Kpɔe ɖa ko be enya xexlẽme na míaƒe taɖawo gɔ̃ hã!

Bibla mɛ nuxɔafiwo jiji

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 13:24 nu

Mído gbla sɛnsinɖe: Alo “míkpɔtɔ ale agbla jekɔ.” Yesu nu amɛkanxlenyɔ cɛ yí sɔ tɛkɔ gbe do ji mɔ, enuwawa koɖo mìwo gbe pleŋ ʒan gbɔxwe mìaɖo mɛ to agbo hwɛhwɛ lɔ nu. Le elɛɔ, enyɔsoxu vovovowo na gɔnmɛɖeɖewo shigbe mɔ, “woado gbla ci yí wugan wu; Woado gblawo pleŋ.” Grɛki dɔwanyɔ a·go·niʹzo·mai wa ɖeka koɖo Grɛkigbe mɛ ŋkɔ a·gonʹ. Wozannɔ ŋkɔ cɛ hweɖewonu yí sɔ hɛnnɔ susu yi kanmɛtete ji. Le Ebretɔwo 12:1 mɛɔ, wozan ŋkɔ ŋtɔ́ le kpɔwɛnyɔnunu mɛ kudo agbe ‘julɔlɔ’ Kristotɔwo tɔ nu. Wogbezan ŋkɔ a·gonʹ le gɔnmɛsese kpaa mɛ shigbe mɔ ‘agblajeje’ (Fili 1:30; Kol 2:1) alo ‘ahwa’ (1Tim 6:12; 2Tim 4:7) hannɛ. Wozan Grɛki dɔwanyɔ bu ciwo yí ɖyi ci wozan le Luiki 13:24 mɛ yí ɖe gɔnmɛ nɔ wo mɔ, ‘agbla jekɔ le kanmɛtete mɛ’ (1Kor 9:25), ‘egbla dokɔ’ (Kol 1:29; 4:12; 1Tim 4:10), koɖo ‘ahwa’ (1Tim 6:12). Ci yí gɔnmɛsese ci yí le enyɔgbe lɔ nu hɛn susu yi kanmɛtete ji le kanmɛtenuwanawo mɛɔ, mɛɖewo nu mɔ woatɛnŋ asɔ agbla ci yí Yesu nukɔ mɔ wo le je, sɔ koɖo lé kanmɛtetɔ ɖe donɔ gbla koɖo yi ŋsɛn pleŋ do keŋ aɖu ji. Kanmɛtetɔ lɔ vlunɔ yi kan ɖekaɖeka yí donɔ ŋsɛn yi shigbe mɔ ahan yí ele sa nɛ.

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 13:33 nu

deje mɔ: Alo “enyi enumadrɔkpɔ.” Ci yí Bibla nyɔnuɖɛ ɖe denu tiin mɔ Mɛsia lɔ ɖo aku le Ʒeruzalɛmuɔ, susu cɛ tɛnŋ so le Daniɛli 9:24-26 mɛ. Gbesɔ kpedo nuɔ, wokpɔkɔ emɔ mɔ, nɔ Ʒuifuwo awu enyɔnuɖɛtɔ ɖeɔ, eju ŋtɔ́ mɛ yí woawui le nɛ. Amɛ 71 ciwo yí le Sanhedrɛn ci yí nyi kojoɖoxu gangantɔ lɔ mɛ, donɔ go le Ʒeruzalɛmu yí ɖonɔ kojo nɔ mɛ ciwo yí wotɔ nyɔ mɔ wonyi enyɔnuɖɛtɔ ŋsukantɔwo keŋ akpɔ mɔ nyɔnɔnwi yɔ ma. Agbetɛnŋ ava susu mɛ nɔ Yesu mɔ Ʒeruzalɛmu yí wowanɔ vɔnsawo le nɔ Mawu, yí hunnɔ ke yí woɖunɔ Paki xwe le nɛ. Lé enuwo vayi do na yí Yesu nyɔwo vamɛ. Wohin yi Sanhedrɛn ŋkɔ le Ʒeruzalɛmu yí so eku kojo ni. Texwe ci yí jinjin le Ʒeruzalɛmu gliwo gbɔ kli yí Yesu ku do shigbe mɔ ‘Paki lɛngbɔvi’ hannɛ.​—1Kor 5:7.

30 JUILLET–5 AOÛT

MAWU NYƆ MƐ DƆKUNUWO | LUIKI 14-16

“Evi bubu lododo lɔ”

nwtsty enumɛɖeɖe buwo kudo Luiki 15:11-16 nu

Ŋsu ɖeka li yí ɖo ŋsuvi amɛve: Akpaxwe ɖewo nɔ kpɔwɛ ci yí kudo evi enudahɛntɔ (ci yí gbenyi “evi bubu lɔ”) nu to akpo xesexese. Ényi ɖeka le kpɔwɛ jinjintɔ ciwo yí Yesu na mɛ. Enu ci yí nyi enu vevi le kpɔwɛ cɛ mɛ yí nyi xomu kacaca ci nu yí Yesu xo nuxu so. Le kpɔwɛ buwo mɛɔ, Yesu xo nuxu so enu ciwo mɛ yí agbe dele o, shigbe mɔ jinuku alo nyigban vovovowo, alo ekacaca ci yí le axwetɔ ɖeka koɖo yi hwashi gblamɛ hannɛ nu. (Mt 13:18-30; 25:14-30; Lk 19:12-27) Ele ahan gan, le kpɔwɛ cɛ mɛɔ, Yesu xo nu so lɔnlɔn kacaca ci yí le gblamɛ nɔ vida ɖeka koɖo eviɛwo nu. Taŋfuin amɛ sugbɔ ciwo yí se exolɔlɔ cɛ dewa eda lɔn-amɛ ŋtɔ́ han ɖɛ o. Kpɔwɛ cɛ dre vevisedoamɛnu koɖo lɔnlɔn ci yí cito ci yí mìwo Da ci yí le jeŋkwimɛ ɖo nɔ eviɛ ciwo yí le nyigban ji, eviɛ ciwo yí kpɔtɔ le gbeji ni koɖo eviɛ bubu ciwo yí trɔnɔva gbɔ.

ɖevihwɛtɔ: Le ɖekawawa mɛ koɖo Moizi Se lɔɔ, evi ŋkɔtɔ xɔnɔ cinɔ kpaxwe amɛve. (2Ese 21:17) Eyi taɖo, nɔ evi xoxutɔ lɔ yí nyi evi ŋkɔtɔɔ, edasɛ mɔ cinɔ ci yí ɖevihwɛtɔ lɔ xɔ nyi madove nɔ ci yí xoxutɔ lɔ axɔ.

dahɛn: Grɛki nyɔgbe ci wozan le lɛ gɔnmɛɖeɖe tiin yí nyi “kaka (do emɔ vovovowo ji).” (Lk 1:51; Edɔ 5:37) Le Matie 25:24, 26 mɛɔ, woɖe gɔnmɛ nɔ enyɔgbe lɔ mɔ ‘fu.’ Le lɛɔ, gɔnmɛsese ci nu yí wozin le yí nyi ahɛndodonu, enu zanzan sukutɔ.

agbe baɖabaɖa nɔnɔ: Alo “ahɛndodonu (tamɛmabu, ŋɖɛmanya) gbenɔnɔ.” Wozan Grɛki nyɔgbe ɖeka ci yí wa ɖeka koɖyi, yí gbeɖo gɔnmɛsese ɖekɛ ŋmɛ le Efezitɔwo 5:18; Titu 1:6 koɖo 1 Piɛ 4:4 mɛ. Ci yí Grɛki nyɔgbe lɔ atɛnŋ agbekudo agbe yakayaka nɔnɔ alo ahɛndodonu gbenɔnɔ nuɔ, Bibla gɔnmɛɖeɖe ɖewo zan enyɔgbe “enu dahɛn gbenɔnɔ.”

nɔ anyi ehawo: Sɔ koɖo Moizi Se lɔɔ, elan cɛwo nyi enumakɔmakɔ. Eyi taɖo edɔ cɛ wawa nyinɔ ŋkpɛn gangan teŋ koɖo enu ci yí nyɔnɔŋ nɔ Ʒuifuwo.​—1Ese 11:7, 8.

karubu cikusɛnsɛnwo: Karubu cikusɛnsɛnwo ɖo akpa ci yí bya do mɛ yí klɛn. Lé acikusɛnsɛn lɔ le do sɔ koɖo gɔnmɛsese tiin ci yí le ŋkɔ lɔ nu le Grɛkigbe mɛ (ke·raʹti·on, “elanzo hwɛhwɛ”), yí exanɔ do mɛ shigbe mɔ elanzo hannɛ. Wokpɔtɔ yí zankɔ karubu cikusɛnsɛnwo shigbe mɔ ŋɖuɖu hannɛ nɔ esɔwo, lɛngbɔwo koɖo ehawo keke vaɖo egbɛ. Ðajɛvi lɔ ŋkpɛn gbedo manumanu, ɖo yiŋtɔ yí ji yí gbele gbesɔsɔ mɛ mɔ yeaɖu ehawo ŋɖuɖu.​—Kpɔ enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 15:15 nu.

nwtsty enumɛɖeɖe buwo kudo Luiki 15:17-24 nu

do eo: Alo “le ŋmɛ nɔ eo.” Grɛki nyɔkwi e·noʹpi·on, gɔnmɛɖeɖe tiin yí nyi “ŋkɔ nɔ, le ŋmɛ nɔ.” Woziin le gɔnmɛsese ɖekɛ nu le 1 Samiɛli 20:1 mɛ le Septante mɛ. Le kpukpui cɛ mɛɔ, Davidi biɔ Ʒonatan se mɔ, ‘nuvɔn ci ŋwa do daoɔ?’

apadɔwatɔwo: Ci yí evi ɖevihwɛtɔ lɔ trɔ yi axomɛɔ, éwa toto mɔ yeanunɔ ye da ye mɔ yiŋgbexɔ ye shigbe mɔ evi hannɛ o, vɔ yɛ le xɔ ye shigbe mɔ apadɔwatɔ hannɛ. Ŋsu ci yí nyi apadɔwatɔ denɔnɔ shigbe mɔ hwashiwo hannɛ o, vɔ enyi apadɔwatɔ ci wocunɔ gbeɖeka dɔwawa ho nɔ.​—Mt 20:1, 2, 8.

ékpla shi kɔ ni koɖo lɔnlɔn: Grɛki nyɔgbe ci gɔnmɛ woɖe mɔ, “kpla shi kɔ nɔ amɛ koɖo lɔnlɔn” nyi gɔnmɛsese ci yí cito nɔ edɔwanyɔ phi·leʹo ci gɔnmɛ yí woɖenɔ hweɖewonu mɔ ‘kpla shi kɔ nɔ’ (Mt 26:48; Mk 14:44; Lk 22:47). Vɔ le akpaxwe sugbɔ mɛɔ, woɖenɔ edɔwanyɔ lɔ gɔnmɛ hweɖewonu mɔ, ‘ɖo lɔnlɔn nɔ’ (Ʒan 5:20; 11:3; 16:27). Ci yí evida ci yí le kpɔwɛ lɔ mɛ sɔ lɔnlɔn do gbe nɔ eviɛ ahan ɔ, édasɛ mɔ yele gbesɔsɔ mɛ yí gbexɔ ye vi ci yí trɔ ji mɛ lɔ.

àyɔŋ mɔ evio o: Alɔnuŋwlɛnŋwlɛn ɖewo nu kpe ni mɔ: ‘Sɔŋ sɔ wa shigbe mɔ apadɔwatɔwo domɛtɔ ɖeka hannɛ.’ Vɔ alɔnuŋwlɛnŋwlɛn xoxwi vovovowo ɖo kpe yi ji mɔ, enyɔ ci yí nyi ‘àyɔŋ mɔ evio o’ ji yí Luiki 15:21 sɛn, shigbe lé ele le alɔnuŋwlɛnŋwlɛn ŋkɔtɔ mɛ hannɛ. Wemanyatɔ gangan ɖewo gbenu mɔ, sɔ wosɔ enyɔ ŋtɔ́wo kpeni keŋ nɔ kpukpui lɔ awa ɖeka koɖo Luiki 15:19. Eyi taɖo Xexe Yeye Gɔmɛɖeɖe 2013 ŋlɛshigbe mɛ tɔ deɖo enyɔfɔkpe ŋtɔ́ le Luiki 15:21 mɛ o.

awu lɛgbɛ . . . alɔgavi . . . fɔkpawo: Awu lɛgbɛ lɔ denyi awu gbali ɖe kpoŋ o, vɔ ényi awu nywitɔ ɖeka, ci taŋfuin woxo eka nɔ nywiɖe shigbe ci yí wosɔnɔ nɔ amɛ kpɛnkpin ɖe ci woyɔ hannɛ. Ci yí vida lɔ na yí wosɔ alɔgavi do alɔ nɔ eviɛɔ, edasɛ mɔ dalɔ ku ŋshishi ni yí gbeluin. Egbedasɛ mɔ édo bubu eviɛ nu, yi nu jeŋ ni, yí egbetrɔ yí xɔɛ shigbe mɔ eviɛ hannɛ. Hwashiwo dedonɔ alɔgavi koɖo fɔkpawo ahan o. Eyi taɖo, evida lɔ nuwanawo dasɛ petii mɔ, wogbetrɔ yí xɔ evi lɔ keŋkeŋ yí egbenyi xomu lɔ mɛ tɔ ɖeka.

Bibla mɛ nuxɔafiwo jiji

nwtsty enumɛɖeɖe bu kudo Luiki 14:26 nu

gbe: Le Bibla mɛɔ, enyɔgbe ‘gbe’ ɖo gɔnmɛsese sugbɔ. Átɛnŋ ahɛn susu yi amɛnuveamɛnu seselelanmɛ ji. Susu vwin ɖoɖo do mɛbuwo nu yí nanɔ seselelanmɛ ŋtɔ́, yí ecucu nɔ amɛ yí wowanɔ enu baɖa koɖo mɛbuwo. Alo átɛnŋ agbehɛn susu yi amɛmalɔnmalɔn alo ŋɖemalɔnmalɔn seselelanmɛ sɛnŋ ji. Seselelanmɛ cɛ na yí wodegbejinɔ mɔ woawa ŋɖekpokpui koɖo amɛ lɔ alo azan enu lɔ o. Alo gɔnmɛsese nɔ enyɔgbe lɔ atɛnŋ anyi kpoŋ mɔ, wodelɔn enu lɔ alo amɛ lɔ sugbɔ o. Le kpɔwɛ mɛ, Bibla nu mɔ Ʒakɔbu ‘gbe’ Lea yí lɔn Rashɛli; yi gɔnmɛ yí nyi mɔ, élɔn Rashɛli wu Lea (Gɔnmɛjeje 29:31; 2Ese 21:15, nwt, gɔnm.), yí wozan enyɔgbe lɔ le gɔnmɛsese cɛ nu le Ʒuifuwo wema xoxwi bu mɛ. Eyi taɖo, Yesu denukɔ nɔ yi dokplɔtɔwo mɔ wowo xumumɛtɔwo koɖo wowoŋtɔwo nu le venɔ wo nu o, enu cɛ wawa anyi dada le Bibla mɛ se kpɛtɛwo ji. (Sɔ sɔ koɖo Mk 12:29-31; Efe 5:28, 29, 33.) Le enyɔ ci Yesu nu mɛɔ, woatɛnŋ aɖe gɔnmɛ nɔ enyɔgbe ‘gbe’ mɔ, ‘lɔn amɛ alo ŋɖe hwɛɖeka.’

w17.07-EW 8-9 mm. 7-8

Di Kesinɔnu Vavãwo

7 Xlẽ Luka 16:10-13. Aƒedzikpɔla si ŋu Yesu ƒo nu tsoe le kpɔɖeŋua me la dze xɔlɔ̃wo le eya ŋutɔ ƒe viɖe ta. Ke hã, Yesu de dzi ƒo na eyomedzelawo be woadze xɔlɔ̃wo na wo ɖokuiwo le dziƒo, gake menye le ɖokuitɔdidi ta o. Nya siwo wògblɔ le kpɔɖeŋua yome la fia be edi be míanyae be ale si míezãa míaƒe “kesinɔnu madzɔmadzɔwo” ate ŋu aɖee afia nenye be míewɔa nuteƒe na Mawu loo, alo míewɔa nuteƒe nɛ o. Yesu ƒe nyae nye be, ne kesinɔnu mawo su mía si la, ‘míanye nuteƒewɔlawo’ ne míewɔ wo ŋu dɔ nyuie. Aleke míawɔ esiae?

8 Mɔ aɖe si dzi míate ŋu ato awɔ nuteƒe le míaƒe nunɔamesiwo ŋu dɔ wɔwɔ me ye nye be míadzɔ nu atsɔ akpe asi ɖe xexea me katã ƒe gbeƒãɖeɖedɔ si ŋu nya Yesu gblɔ ɖi be woawɔ la ŋu. (Mat. 24:14) Nyɔnuvi dzaa aɖe si le India la nɔ gakuwo dzram ɖo vivivi ɖe gaɖakavi aɖe si le esi la me, eye meƒlea fefenuwo gɔ̃ hã o le esia ta. Esi aɖakavia yɔ la, etsɔ gaa na be woatsɔ akpe asi ɖe gbeƒãɖeɖedɔa ŋu. Nɔviŋutsu aɖe si le India, si si negble le la tsɔ ne gbogbo aɖewo yi na nɔviwo le Malayalam gbegɔmeɖedɔwɔƒea, elabena eƒe susue nye be esi wòhiã be dɔwɔƒea naƒle newo ta la, ne ye ŋutɔ yetsɔ neawo yi na wo la, aɖe vi geɖe wu gadzɔdzɔ. Esia nye aɖaŋudzedze. Nenema kee nɔvi siwo le Greece hã tsɔa ami, nyinotsibabla kple nuɖuɖu vovovowo yina na Betel ƒomea edziedzi.

    Wema ciwo yí le Ajagbe mɛ (2015-2025)
    To le mɛ
    Ðo mɛ
    • Aja
    • Miin
    • Cancanwo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yizanzan sewo
    • Amɛ ŋtɔ nyɔtakankan totowo
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ðo mɛ
    Miin