Уур кинчек эдилген болзо, сӱӱш ле справедливостьло канайып башкарынар? (4 јӧрмӧлдиҥ ӱчинчизи)

1—3. а) Сарын 5:4—6-ла болзо, Иегова јаманга канайып кӧрӧт? б) Балдарга сексуальный базыныш эдери — «Христостыҥ јасагын» бусканы деп, нениҥ учун айдарга јараар?

ИЕГОВА кандый ла јаманды кӧрӧр кӱӱни јок. (Сарын 5:4—6 кычырыгарb.) Оныҥ учун балдарга сексуальный базыныш эдилзе, ол тыҥ ачуурканып јат! Бу јескинчилӱ уур кинчек. Мындый кинчектеҥ бис те јескинип јадыс, нениҥ учун дезе бис Иегованыҥ Керечилери болуп оноҥ тем аладыс. Бис качан да андый јескинчилӱ кинчекке кӧзис јуҥуп алган отурбазыс. Карын, тургуза ла керектӱ алтамдар эдерис (Рим. 12:9; Евр. 12:15, 16).

² Балдарга удура эдилген базыныштыҥ кандый ла бӱдӱми — «Христостыҥ јасагын» бусканы (Гал. 6:2). Нениҥ учун? Ӧткӧн јӧрмӧлдӧ айдылганыла, Христостыҥ јасагы (Иисустыҥ ончо ӱредӱлери, ол тоодо бойыныҥ темиле ӱреткени) сӱӱшке тӧзӧлӧнгӧн лӧ справедливостько кӱӱнзедет. Чындык христиандар бу јасакла башкарынып турза, балдар ада-энезиниҥ сӱӱжин ле корузын сезет. Сексуальный базыныш — уур кинчек. Бу кинчектеҥ улам балдар олорды кем де корулап болбос ло кем де сӱӱбей турган деп сананып баштайт.

³ Балдарды базынары бӱгӱнги кӱнде коркышту тыҥ таркап калган. Мындый неме чындык христиандардыҥ да ортозында болот. Бу телекейде «јаман улус ла куурмакчылар» коркышту кӧп, олордыҥ кажы бирӱзи јуунга кирип калардаҥ айабас (2 Тим. 3:13). Анайда ок јуунныҥ кезик улузы бойыныҥ кирлӱ санаазына алдыртып, балдарга сексуальный базыныш эткен. Иегова андый керекти нениҥ учун уур кинчек деп кӧрӱп турганын шӱӱжип ийектер. Анайда ок јуунда андый кинчек эдилзе, аксагалдарга нени эдерин ле ада-энелер балдарын канайып корулаарын кӧрӱп ийерисc.

УУР КИНЧЕК

4, 5. Сексуальный базыныш нениҥ учун балага удура кинчек болуп јат?

⁴ Сексуальный базыныш коркышту кӧп кыйын-шыра экелет. Мындый базыныштаҥ јӱк ле базындырган балдар эмес, је олорды сӱӱп турган улус — олордыҥ јууктары да, јуунныҥ улузы да шыралап јат. Бу коркышту уур кинчек.

⁵ Балага удура кинчек. Улуска јаман эдип, ачу јетирип тургандар кинчек эдет. Базынып турган кижи балдарга коркышту јаан каршу јетирет деп, келер јӧрмӧлдӧ кӧрӱлер. Андый кижи баланыҥ бӱдӱҥкейин тузаланып, базыныш этсе, бала бойын коруда деп сеспей барат. Балдарды андый кинчектеҥ корулаар керек, анайда ок андый базынышка табарткандарды токунадып, болужар керек (1 Фес. 5:14).

6, 7. Сексуальный базыныш нениҥ учун јуунга удура ла ороонныҥ јаҥдарына удура кинчек болуп јат?

⁶ Јуунга удура кинчек. Јуунныҥ кижизи балага удура сексуальный базыныш этсе, јуунды уйатка тӱжӱрет (Матф. 5:16; 1 Петр 2:12). Анайып, бӱдӱмјизи учун турумкай тартыжып турган миллиондор тоолу чындык христиандардыҥ јакшы ады ӱрелип јат! (Иуда 3). Кижи эткен кинчегин алынбай, јуунныҥ јакшы адын уйатка тӱжӱрзе, Иегованыҥ Керечизи болор аргазын јылыйтып салат.

⁷ Ороонныҥ јаҥдарына удура кинчек. Христиандар «јаҥдуга баксын» деген сӧстӧрди бӱдӱрер учурлу (Рим. 13:1). Оныҥ учун олор ороонныҥ јасактарына багынып јат. Јуунныҥ кижизи јасакты бузып, темдектезе балага сексуальный базыныш этсе, ороонныҥ јаҥдарына удура кинчек эдет. (Апостолдордыҥ ижи 25:8 тӱҥдештиригер.) Аксагалдарга ороонныҥ јасагын бускан кижини каруузына тургузар јаҥ берилбеген. Је олор балдарды базынган улусты јаҥдулардыҥ јасагынаҥ корулабай јат (Рим. 13:4). Галаттарга 6:7-де айдылганыла, «кижи нени ӱрендеер, оны јууп алар».

8. Иегова кижиге удура эдилген кинчекке канайып кӧрӧт?

⁸ Кудайга удура кинчек (Сар. 51:4). Кижиге удура кинчек эдери — Иеговага да удура кинчек болот. Израильге Моисей ажыра берилген Кудайдыҥ јасагыла болзо, јуугынаҥ нени-нени албан кӱчле айрып эмезе оны тӧгӱндеп ийген кижи «Иеговага удура кинчек» эдет (Лев. 6:2—4). Анайып ла баланы тӧгӱндеп, сексуальный базыныш эткен кижи Кудайга удура кинчек эдет. Андый кижи Иегованыҥ јакшы адын уйатка тӱжӱрип јат. Оныҥ да учун бис сексуальный базынышты Кудайга удура уур кинчек деп кӧрӱп, бир де јаратпай јадыс.

9. Иегованыҥ организациязы канча јылдардыҥ туркунына Агару Бичикке тӧзӧлӧнгӧн кандый јетирӱлер чыгарат, нениҥ учун?

⁹ Иегованыҥ организациязы балдарга сексуальный базыныштар болуп турганы керегинде Агару Бичикке тайанган јетирӱлерди канча јылдардыҥ туркунына чыгарат. Темдектезе, кезикте «Каруулчы шибее» ле «Ойгоныгар!» деген журналдарда сексуальный базынышка табарткан улус јӱрегиндеги ачузын канайып јоголтып алары керегинде, анайда ок улус олорго канайып болужары ла ада-энелер балдарын канайып корулап алары шӱӱжилет. Јуунныҥ кемизи-кемизи балага сексуальный базыныш этсе, бистиҥ организация Агару Бичикке тайанып, аксагалдарга нени эдерин јазап јартап берет. Организация кандый бир ӧйдиҥ бажынаҥ аксагалдар мындый учуралдарда Христостыҥ јасагын чике бӱдӱрип турган ба деп бӱдӱмјиленерге, берилген башкартуларды эске алындырып јат.

ЈУУНДА УУР КИНЧЕК ЭДИЛГЕН БОЛЗО

10—12. а) Уур кинчек эдилген болзо, аксагалдар нени ундыбас учурлу? б) Иаков 5:14, 15-ле болзо, аксагалдар нени эдерге албаданат?

¹⁰ Аксагалдар уур кинчек эдилген учуралдарды кӧрӱп тура, Христостыҥ јасагыла Кудайдыҥ алдында улуска сӱӱштӱ ле справедливо баштанарын ундыбас учурлу. Мындый учуралда аксагалдарга озо ло баштап Кудайдыҥ адын агарулаар керек (Лев. 22:31, 32; Матф. 6:9). Анайда ок кӧгӱс јанынаҥ каршу болбозын деп, јуундагы ака-эјелерди корулаар керек ле базынышка табарткан улуска болужар керек.

¹¹ Кинчек эдип, јастыразын алынган кижиге аксагалдар Иеговала колбуларын орныктырарга болужат. (Иаков 5:14, 15 кычырыгар.) Јастыра кӱӱнине алдыртып, уур кинчек эткен христиан кӧгӱс јанынаҥ оору болот. Бу дегежин, андый кижиниҥ Иеговала колбулары ӱрелип калганын кӧргӱзетd. Аксагалдарды эмчилерге тӱҥейлеерге јараар. Олор «оору кижини» — кинчек эткенди, кӧгӱс јанынаҥ эмдеерге албаданат. Андый кижиге Кудайла јуук колбуларын орныктырарга, олор оныла Агару Бичикке тайанып, куучындажып јат. Је олор јӱк ле кинчегин алынып турган кижиге болужар аргалу (Ап. ижи 3:19; 2 Кор. 2:5—10).

¹² Бу јанынаҥ аксагалдарга јаан молју берилген. Олор Кудайдыҥ берилген койлорына сӱӱштӱ баштанып, олорды кичееп јат (1 Петр 5:1—3). Аксагалдар ака-эјелерге кандый да каршу болбозын деп кӱӱнзейт. Оныҥ учун уур кинчек эдилгени угулза, темдектезе балдарга сексуальный базыныш болгон болзо, олор тургуза ла керектӱ алтамдар эдет. Мыныла колбой јаан учурлу ӱч сурак кӧрӱп ийектер.

13, 14. Аксагалдар балага сексуальный базыныш болгон болор деп, јаҥдарга угузар учурлу ба? Јартап беригер.

¹³ Ороонныҥ јасагы некеп турган болзо, аксагалдар балага сексуальный базыныш болгон болор деп, јаҥдарга угузар учурлу ба? Эйе. Аксагалдар ороонныҥ јасагы аайынча мындый керектерди јаҥдарга угузар учурлу (Рим. 13:1). Бу јасактар Кудайдыҥ јасагына удура барбай јат (Ап. ижи 5:28, 29). Оныҥ учун аксагалдар балага сексуальный базыныш болгон болор деп угуп ийзе, ороонныҥ јасагы аайынча нени эдерин билип аларга, капшай ла јербойыныҥ филиалына баштанып јат.

¹⁴ Аксагалдар базындырган балага ла оныҥ ада энезине, анайда ок бу учуралды билер ӧскӧ дӧ улуска, балага базыныш болгон болор деп, јаҥдарга угузып ийер аргалузын јартап берет. Је андый базынышты јуунныҥ кижизи эткен болзо, анайда ок бу керегинде кӧп улус билип ийген болзо, нени эдер? Бу керегинде јаҥдарга угузып ийген кижи Кудайдыҥ адын уйатка тӱжӱрип турган болор бо? Јок. Кудайдыҥ адын кинчек эткен кижи уйатка тӱжӱрип јат.

15, 16. а) 1 Тимофейге 5:19-ла болзо, уур кинчек эдилген деп бӱдӱмјиленип аларга, аксагалдарга нениҥ учун, ас ла салза, эки керечи керек? б) Аксагалдар јуунда кандый бир кижи балага сексуальный базыныш эткенинде буруладып турганын угуп ийзе, нени эдет?

¹⁵ Аксагалдарга јуунда уур кинчек эдилген бе деп бӱдӱмјиленип аларга, ас ла салза, нениҥ учун эки керечи керек? Нениҥ учун дезе мынайып Кудайдыҥ справедливый нормаларында айдылат. Кандый бир уур кинчекте буруладып турган кижи кинчегин алынбай турза, аксагалдар јаргы комитетти јӱк ле эки керечи бар болзо, тӧзӧӧр аргалу (Јаҥ. т. 19:15; Матф. 18:16; 1 Тимофейге 5:19 кычырыгар). Айса болзо, сексуальный базыныш болгон болор деп айдатан эки керечи табылбаза, јаҥдарга айтпас керек пе? Јок, бу библиялык некелте, аксагалдар эмезе ӧскӧ дӧ улус уголовный керек эдилген болор деп, јаҥдарга айтпас керек деп кӧргӱспей јат.

¹⁶ Јуунда кандый бир кижи балага сексуальный базыныш эткен деп буруладып турган болзо, аксагалдар ороонныҥ јасактары аайынча бу керекти јаҥдарга угузып ийет, оноҥ Агару Бичикке тайанып, јаргы комитетти тӧзӧӧр бӧ деп, керекти шиҥдеп кӧрӱп јат. Кинчек эткен кижи оны бурулаганыла јӧпсинбей турза, аксагалдар керечилерди угат. Базыныш болгонында ас ла салза эки керечи болзо — баштапкы керечи кандый бир кижини, бу баланы эмезе ӧскӧ баланы базынган деп бурулап турза, экинчизи баштапкы керечиниҥ бурулажыла јӧпсинип турза — аксагалдар јаргы комитет тӧзӧйтe. Је керечи јӱк ле бирӱдӱ болзо, нени эдер? Бир кижиниҥ бурулажы тӧзӧлгӧ јок деп кӧргӱспей јат. Базыныш болгонын керелейтен эки кижи табылбаза да, аксагалдар улуска јаан ачу экелген уур кинчек эдилбеген деп сананбай јат. Аксагалдар јӧмӧлтӧ керек болуп турган улуска јаантайын болужарга белен. Анайда ок олор јуунды, балага сексуальный базыныш эткен кижинеҥ корулаарга албаданат (Ап. ижи 20:28).

17, 18. Јаргы комитет кандый иш бӱдӱрет?

¹⁷ Јаргы комитет кандый иш бӱдӱрет? Бу комитетке кирип турган аксагалдар уур кинчек эткен кижини јуунда артыргызар ба деп, шӱӱп сананат. Олор балага сексуальный базыныш эткен кижини ороонныҥ јасактарын бусканы учун каруузына тургуспайдылар. Нениҥ учун дезе андый молју ороонныҥ јаҥдарына берилген деп, аксагалдар оҥдоп јат (Рим. 13:2—4; Тит. 3:1).

¹⁸ Јаргы комитетке кирип турган аксагалдар кижиниҥ Кудайла, анайда ок јуундагы улусла колбулары јанынаҥ сурактарды кӧрӧдилер. Олор Агару Бичиктиҥ болужыла, базыныш эткен кижи кинчегин алынат па деп јӧп чыгарат. Кинчегин алынбай турган кижини јууннаҥ чыгарып салат, кийнинде јуунда јар эдилет (1 Кор. 5:11—13). Је кинчегин алынган кижини јуунда артыргызып салат. Бу учуралда аксагалдар ого јуунда молјулар качан да берилбестеҥ айабас деп јартап берет. Аксагалдар јуундагы он сегис јажы јетпеген балдарды корулаарга, ада-энелерге, базыныш эткен кижи олордыҥ балдарыныҥ јанында болзо, ајарыҥкай болор керек деп, айдып салар аргалу. Је базындырган баланыҥ ады-јолын айтпай јат.

БАЛДАРДЫ КАНАЙЫП КОРУЛААР?

19—22. Ада-энелер балдарын канайып корулаар аргалу? (Кадарындагы јурукты кӧрӱгер.)

¹⁹ Балдарды корулаар молју озо ло баштап ада-энелерге берилгенf. Слердиҥ балдараар — Кудайдыҥ берген баалу сыйы, ол эмезе «Иегованыҥ энчизи» (Сар. 127:3). Оныҥ учун олорды корулаары — слердиҥ молјуугар. Балдарыгарды сексуальный базыныштаҥ корулаарга, слер нени эдер аргалу?

²⁰ Баштапкызында, сексуальный базыныш керегинде кӧптӧдӧ билип алыгар. Андый кылыкты кандый улус эдет ле олор балдарды канайып тӧгӱндеп турганын билип алар керек. Јеткер болгодый айалгаларды озодоҥ кӧрӱп турарга албаданыгар (Укаа 22:3; 24:3). Ундыбагар: кӧп сабада бала бойыныҥ јакшы билер кижизине базындырып јат.

²¹ Экинчизинде, балдарыгарла ачыгынча куучындажып туругар (Јаҥ. т. 6:6, 7). Балдарыгар слерге ӱзе куучындап турзын деп, олорды угуп билер керек (Иак. 1:19). Кӧп балдар сексуальный базыныш керегинде айдарга коркып јат. Кезиги олордыҥ сӧстӧрине кем де бӱтпес деп коркыйт. Кезиги базынган кижиниҥ коркыдып салганынаҥ улам унчукпай јат. Оныҥ учун слер нени-нени сезип ийген болзогор, баланы арбанбай, ого јымжак сурактар берип, оны лаптап угугар.

²² Ӱчинчизинде, балдарыгарды ӱредип туругар. Баланы половой моральга ӱредип туругар, је андый билгирлер оныҥ јажына келижип турзын. Кем-кем олорды сыймап тударга турза, нени эдерин јартап беригер. Анайда ок ада-энелерге балдарын корулаарга берилген Иегованыҥ организациязыныҥ материалдарын тузаланыгар. («Ада-энелерге ле балдарга болужатан материалдар» деген рамканы кӧрӱгер.)

23. Бис балдардыҥ сексуальный базынышка табартып турганын канайып кӧрӧдис? Келер јӧрмӧлдӧ кандый сурак шӱӱжилер?

²³ Бис Иегованыҥ Керечилери, оныҥ учун балдарды базынганын јескинчилӱ уур кинчек деп кӧрӧдис. Јуун Христостыҥ јасагын бӱдӱрип, балдарды базынып турган улусты кату каруузына тургузыларынаҥ јайымдабай јат. Је сексуальный базынышка табарткан улуска канайып болужар? Бу сурак келер јӧрмӧлдӧ шӱӱжилер.