Јӱрӱмди баалагар

1. Биске јӱрӱмди кем берген?

ИЕГОВА — тирӱ Кудай, ол биске јӱрӱм берген (Иеремия 10:10). Иегова керегинде Агару Бичикте мынайып айдылган: «Сен ончоны јайагаҥ, Сениҥ табыҥла ончозы јӱрет, ончозы бӱткен» (Ачылта 4:11). Кудай эмес болзо, бисте јӱрӱм болбос эди. Јӱрӱм — Кудайдыҥ сыйы. (Сарын 36:9 кычырыгар.)

2. Јӱрӱм ырысту болзын деп, нени эдер керек?

² Иегова бистиҥ јӱрӱмиске керектӱ ончо немени, ол тоодо сууны ла курсак-тамакты берген (Апостолдордыҥ ижи 17:28). Анайда ок ол бистиҥ јӱрӱмис сӱӱнчилӱ болзын деп кӱӱнзеген (Апостолдордыҥ ижи 14:15—17). Оныҥ учун јӱрӱмис ырысту болзын деп, Кудайдыҥ јасактарыла јӱрер керек (Исаия 48:17, 18).

КУДАЙ ЈӰРӰМДИ БААЛАП ЈАТ

3. Каин Авельди ӧлтӱрип саларда, Иегова нени эткен?

³ Иегова бистиҥ де јӱрӱмисти, ӧскӧ дӧ улустыҥ јӱрӱмин сӱреен баалап јат деп, Агару Бичиктеҥ билип јадыс. Бу бир учуралдаҥ кӧрӱнип јат. Адам ла Еваныҥ уулы, Каин, бойыныҥ огош карындажына, Авельге, чугулданган. Бу учуралда Иегова нени эткен? Ол Каинди чугулданбазын деп айткан, је Каин Кудайды укпаган. Ол «Авельге чурап барала, оны ӧлтӱрип койгон» (Башталганы 4:3—8). Оныҥ учун Иегова Каинди кату каруузына тургускан (Башталганы 4:9—11). Мынаҥ кандый тӱп-шӱӱлте эдерге јараар? Чугулданары ла јаман кӧрӧри кижини коркышту калју керектерге ийде салар аргалу. Агару Бичикте, казыр-калју улус ӱргӱлји јӱрӱм албас деп айдылат. (1 Иоанн 3:15 кычырыгар.) Иегованыҥ јарадузын аларга, улусты сӱӱрге ӱренер керек (1 Иоанн 3:11, 12).

4. Иегова нениҥ учун Израильге «ӧлтӱрбе» деген јасак берген?

⁴ Иегова јӱрӱмди баалап турган деп, Моисей ажыра Израиль албатыга Он јасак бергенинеҥ кӧрӱнет. Јасактардыҥ бирӱзинде: «Ӧлтӱрбе» — деп айдылган (Јаҥды такыганы 5:17). Кем-кем биле тура бу јасакты бузып, кижи ӧлтӱрген болзо, оныҥ бойын ӧлтӱрер керек болгон.

5. Кудай эндеерине канайып кӧрӧт?

⁵ Кудай эндеерине (аборт) канайып кӧрӧт? Ол эндеерин кӧрӧр кӱӱни јок. Нениҥ учун мынайып айдарга јараар? Кудайдыҥ Израиль албатыга берген јасагында мынайып айдылган: карынду ӱй кижи соктыртып, ичтеги балазын јылыйтып салза, бурулу кижини ӧлтӱрип салар керек (Чыгыш 21:22, 23 кычырыгар; Сарын 127:3). Бу јасактаҥ Иегова чыкпаган да баланыҥ јӱрӱмин баалап јат деп кӧрӱнет. (27 Кожултаны кӧрӱгер.)

6, 7. Јӱрӱмди баалап турганыс недеҥ кӧрӱнип јат?

⁶ Јӱрӱмди баалап турганыс недеҥ кӧрӱнер? Темдектезе, бис бойыстыҥ да, улустыҥ да јӱрӱмин јеткерлӱ айалгага тургуспаска, таҥкылабазыс, наркотиктер тузаланбазыс эмезе насвай чайнабазыс. Нениҥ учун дезе мынаҥ улам кижи ооруп, божоп калардаҥ да айабас.

⁷ Бистиҥ эди-канысты база Кудайдыҥ сыйы деп айдарга јараар. Кудай бисти бойыстыҥ су-кадыгысты кичееп турзын деп кӱӱнзейт. Су-кадыкка каршу јетирип турган јаман керектер кижини Кудайдыҥ кӧзине быјарсыдып јат (Римдегилерге 6:19; 12:1; 2 Коринфтегилерге 7:1). Кудайдыҥ берген сыйын, јӱрӱмди, баалабай турзаас, ого бажырганыс калас болор. Је јаман керектердеҥ айрыларга јеҥил эмес те болзо, Иегова слерге кыйалта јогынаҥ болужар.

8. Бис улуска да, бойыска да каршу јетирбеске, нени эдер учурлу?

⁸ Јӱрӱм — баалу сый, оныҥ учун улуска да, бойыска да каршу јетирбеске, бастыра кӱчистеҥ албаданар керек деп оҥдоп алдыс. Темдектезе, машинала, мотоциклле эмезе оноҥ до ӧскӧ немеле маҥтадар тушта, бис ајарыҥкай болор учурлу. Јеткерлӱ эмезе каршулу спорттыҥ бӱдӱмдеринде турушпас керек (Сарын 11:5). Анайда ок турабыстыҥ кандый бир јазалынаҥ улам јеткер болуп калбазын деп, кӧрӱп турар керек. Кудайдыҥ Јасагында мынайып айдылган: «Јаҥы тура тудуп алзаҥ, јабынтынаҥ кем де јыгылбазын деп, јабынтыны айландыра тайанчык эдип сал. Анайып сенеҥ улам айылыҥ кан тӧгӱлгенинде бурулу болбос» (Јаҥды такыганы 22:8).

9. Бис тындуларга канайып баштанар учурлу?

⁹ Анайда ок тындуларга канайып баштанып турганысты, Иегова база кӧрӱп јат. Кудай тындуларды курсак эдип јиирге, терезинеҥ кийим эдерге эмезе тынду кижиниҥ јӱрӱмине јеткер эткедий болзо, олорды ӧлтӱрерге јараткан (Башталганы 3:21; 9:3; Чыгыш 21:28). Је олорго казыр-калју баштанып, олорды тегине ле сооттоп ӧлтӱрерге јарабас (Укаа сӧстӧр 12:10).

ЈӰРӰМ АГАРУ ДЕП УНДЫБАГАР

10. Кан — јӱрӱмди темдектейт деп, бис кайдаҥ билерис?

¹⁰ Иегованыҥ кӧзинде кан агару болот, не дезе, кан — јӱрӱмди темдектейт. Темдектезе, Каин Авельди ӧлтӱрип саларда, Иегова ого: «Карындажыҥныҥ тӧгӱлген каны Менеҥ болуш сурап јайнайт» — деп айткан (Башталганы 4:10). Бу ӱлгерле болзо, Кудайдыҥ кӧзине Авельдиҥ каны, оныҥ јӱрӱминиҥ сӱр-темдеги болуп јат. Кан тӧккӧни учун Каин кату каруузына тургузылган. Кан јӱрӱмди темдектеп турган деп, Кудай Чайыктыҥ кийнинде база катап кӧргӱскен. Иегова Нойго ло оныҥ билезине айткан: «Баштап слерге јажыл ӧзӱмдер берген эдим, эмди дезе курсак эдип ончо тындуларды берип јадым. Је канду этти јибегер, нениҥ учун дезе кан — ол тын [јӱрӱм]» (Башталганы 1:29; 9:3, 4). Иегова канду этти јиирге јаратпаган, нениҥ учун дезе кан јӱрӱмди темдектейт.

11. Кудай Израиль албатыга кандый јасак берген?

¹¹ Иегова Чайыктыҥ кийнинеҥ сегис јӱс јыл кире ӧдӧ берерде, бойыныҥ албатызына: «Израильдиҥ уулдарынаҥ кандый бир кижи эмезе слердиҥ ортогордо јадып турган туш кижи аҥдап барала, јиирге јараар тынду эмезе куш тудуп алза, оныҥ канын тӧгӱп, тобракла кӧмӱп салзын» — деп јасак берген. Анайып ол: «Кан јибегер» — деп јакарган (Левит 17:13, 14). Мынаҥ кӧргӧнисте Кудайдыҥ кӱӱнзегениле болзо, оныҥ ишчилерине кан, алдындагызындый ла чылап, агару болор учурлу. Ол олорго эт јиирге јараткан, је кан јиирге јаратпаган. Ӧлтӱрген тындуныҥ эдин јиирдеҥ озо, оныҥ канын јердӧӧн агызып ийер керек болгон.

12. Христиандар канга кандый кӧрӱмдӱ болор учурлу?

¹² Иисус Христостыҥ божогон кийнинеҥ канча да јылдар ӧдӧ берерде, Иерусалимде христиан јуунныҥ элчилери ле аксагалдары тушташкан. Олорго Кудайдыҥ Израиль албатыга берилген јасактарыныҥ кандыйын оноҥ ары бӱдӱрер керек деп, јартажып алар керек болгон. (Апостолдордыҥ ижи 15:28, 29 кычырыгар; 21:25.) Иегова канды, алдындагызындый ла чылап, баалап турганын, элчилерге ле аксагалдарга оҥдоорго болушкан. Оныҥ учун кан олорго база агару болор учурлу болгон. Баштапкы христиандарга канды јиирге де, ичерге де јарадылбаган. Анайда ок олорго канын агыспаган тындуныҥ эдин јиирге база јарабас болгон. Кан јиири — чалуга бажырганына ла балыр јӱрӱм јӱргенине тӱҥей кинчек болот. Иегова бӱгӱнги кӱнде канга канайып кӧрӧт? Ол бисти канды, алдындагызындый ла чылап, агару эдип баалап јӱрзин деп кӱӱнзейт. Оныҥ учун чындык христиандар канды јибей де јат, ичпей де јат.

13. Христиандар нениҥ учун кан урдырбай јат?

¹³ Христиандарга кан урдырарга јараар ба? Јок, јарабас. Темдектезе, слерге аракы ичерге јарабас болзын, је слер оны тамыр ажыра бойыгарга урдырараар ба? Јок эмей. Мынайып ла канды јиирге эмезе ичерге јарабас болгоны, оны урдырарга да јарабас болгонын темдектейт. (28 Кожултаны кӧрӱгер.)

14, 15. Христиандар јӱрӱмди баалап та турган болзо, јӱрӱмин аргадаарга болуп, Кудайдыҥ јасактарын бузар ба? Јартап беригер.

¹⁴ Эмчилер слерди кан урдырбазаар божоп калараар деп айтса, нени эдереер? Кан јанынаҥ Кудайдыҥ јасагын бӱдӱрер бе, јок по кажы ла кижи бойы кӧрӧр учурлу. Христиандар болуп, бис јӱрӱмди баалап јадыбыс ла јӱрӱмисти јылыйтпаска бастыра јарагадый аргаларды тузаланадыс. Оныҥ учун бис кан урдырбай да турган болзоос, эмденетен ӧскӧ эп-аргалар бедиреп јадыс.

¹⁵ Кудай јӱрӱмди баалап турарда, бис су-кадыгысты кичеерге албаданадыс, је кан урдырарына јӧпсинбей јадыс. Не дезе, Кудайдыҥ јасактарын бузып, бойыстыҥ јӱрӱмисти кичееп аларына кӧрӧ, Иеговала колбуларыс канча катапка баалу болуп јат. Иисус айткан: «Јӱрӱмин аргадайын дегени, онызын јылыйтар. Је Меге болуп јӱрӱмин јылыйтканы, онызын таап алар» (Матфей 16:25). Христиандар Кудайды сӱӱп турганынаҥ улам, Кудайдыҥ кан јанынаҥ јасагын бӱдӱрип јат. Нени этсе јакшы болорын Иегова бистеҥ јакшы билер. Бис Кудай ла чылап јӱрӱмди агару немедий чилеп баалайдыс (Еврейлерге 11:6).

16. Кудайдыҥ ишчилери нениҥ учун оны угуп јат?

¹⁶ Айдарда, Кудайдыҥ чындык ишчилери кан јанынаҥ јасакты бӱдӱрер деп, бек шӱӱп алган. Олор канды јибей де јат, ичпей де јат. Керек дезе јӱрӱми кыйыларга да јатса, канды эмденерге болуп тузаланбай јат. Је олор ӧскӧ эп-аргалар тузаланатa. Олор јӱрӱмниҥ ле канныҥ Јайаачызы нени этсе јакшы болорын бистеҥ јакшы билер деп, бир де алаҥзыбай јат. Иегова слерге эҥ артыгын кӱӱнзеп турган деп, слер бӱдӱп јадаар ба?

КАНДЫ ТАЙЫЛГА ЭДЕРИНДЕ ТУЗАЛАНГАНЫ

17. Израильтяндар канды јӱк ле кандый учуралда тузаланар аргалу болгон?

¹⁷ Кудайдыҥ Моисейге берген Јасагында мынайып айдылат: «Јӱрӱм канда, кинчектеригер ташталзын деп, канды тагылга тузаланарына јараткам, не дезе, јӱк ле кан тӧгӱлзе, кинчектер ташталып јат» (Левит 17:11). Кинчек эткен израильтяндар Кудайдыҥ кӧзине ару болорго, тайылгага тынду экелер болгон. Абыстар бу тындуныҥ канын ӧргӧӧдӧги тагылга тӧгӧтӧн. Мынайып Кудай олордыҥ кинчегин таштап салатан. Иегова канды јӱк ле мынайып тузаланарга јараткан.

18. Иисустыҥ тайылгазы биске кандый арга берген?

¹⁸ Иисус бистер учун бойыныҥ јӱрӱмин берген, ӧскӧртӧ айтса, бистиҥ кинчектерис ташталзын деп бойыныҥ канын тӧккӧн. Анайып тындулардыҥ канын тайылгага экелетен јасак токтодылган (Матфей 20:28; Еврейлерге 10:1). Иисустыҥ јӱрӱми сӱрекей баалу болгоны учун, Иегова оныҥ тайылгазы ажыра кажы ла кижиге ӱргӱлји јӱрӱм берер аргалу (Иоанн 3:16; Еврейлерге 9:11, 12; 1 Петр 1:18, 19).

19. Бис «ончозыныҥ канынаҥ ару» болорго нени эдер учурлу?

¹⁹ Бис Иеговага јӱрӱм сыйлаганы учун быйанду болодыс. Оныҥ учун Иисуска бӱткен кижи, ӱргӱлјиге јӱретен аргалу болор деп, улуска куучындаарга кӱӱнзейдис. Бис улусты сӱӱп јадыс, оныҥ учун олор ӱргӱлји јӱрӱмди канайып алатанын билип алзын деп, бастыра кӱчистеҥ болужарыс (Иезекииль 3:17—21). Элчи Павел: «Ончозыныҥ канынаҥ мен ару, нениҥ учун дезе, бир де јажырбай, Кудайдыҥ амадузын слерге јарлыктагам» — деп айткан (Апостолдордыҥ ижи 20:26, 27). Бис база «ончозыныҥ канынаҥ ару» болорго кӱӱнзеп јадыс. Оныҥ учун улуска Иегова керегинде ле Кудай јӱрӱмди баалап турганы керегинде куучындаар учурлу.