THANGAMBERE
1 Ku kwong’a Mungu ucwiyo polo ku ng’om.
2 Ento ng’om ubino mbe kud ayi man piny moko ubino mbe i wiye; mudho uumo wi pii ma dit, man tipo* pa Mungu uwotho kadhu kun ku kun iwi pii.
3 Man Mungu uwacu kumae: “Dong’ der ubed unuti.” E der ugam uwok. 4 I ng’ey maeno, Mungu uneno nia der utie ber, man Mungu ucaku poko kind der ku mudho. 5 Mungu ulwong’o der nia Dieceng’, mudho ke elwong’o Diewor. E uthieno bedo nuti man kugweno de bedo nuti, ceng’ mi kwong’o.
6 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Dong’ kor polo* bed unuti i kind pii, kara epok kind pii ku pii.” 7 E Mungu utimo kor polo, epoko ko kind pii ma yo piny i the kor polo ku pii ma yo malu iwi kor polo. Man etimere kumeno. 8 Mungu ulwong’o kor polo nia Polo. E uthieno bedo nuti man kugweno de bedo nuti, ceng’ mir ario.
9 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Dong’ pii ma n’i the polo ucok dhoggi karacelo, kakar acel, man ng’om m’uthwo uwoki.” Man etimere kumeno. 10 Mungu ulwong’o ng’om m’uthwo nia Ng’om, ento pii m’ucoko dhoggi ke elwong’o Nam. Man Mungu uneno nia e ber. 11 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Dong’ ng’om utwii lum kud uboko ma cego nying’gi, man kwond yen ma tung’ tung’ ma cego nying’gi, ma cego nying’gi ku kodhi i igi iwi ng’om.” Man etimere kumeno. 12 Man ng’om ucaku twiyo lum kud uboko ma cego nying’gi, man kwond yen ma tung’ tung’ ma cego nying’gi ku kodhi i igi. Man Mungu uneno nia e ber. 13 E uthieno bedo nuti man kugweno de bedo nuti, ceng’ mir adek.
14 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Dong’ piny ma rienyo der ubed unuti i kor polo pi nipoko kind dieceng’ ku diewor, man gibibedo ni giranyutha pi saa pa koth ku saa pa ceng’, pi nindo man oro. 15 Gibibedo ni piny ma rienyo der i kor polo pi nimiyo der iwi ng’om.” Man etimere kumeno. 16 Man Mungu utimo piny ario ma dongo ma rienyo der; ma dit m’usagune pi nirieny* dieceng’, ma nyanokne ke pi nirieny diewor, man etimo bende nyikaluku. 17 E Mungu ukethogi i kor polo kara gimii der iwi ng’om, 18 girieny* dieceng’ ku diewor man gipok kind der ku mudho. E Mungu uneno nia e ber. 19 E uthieno bedo nuti man kugweno de bedo nuti, ceng’ mir ang’wen.
20 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Dong’ pii upong’ bik ku giracwiya ma kwo, man giracwiya ma juvombgi giring i kor polo malu iwi ng’om.” 21 Man Mungu ucwiyo giracwiya ma dongo m’i nam, ku giracwiya ceke ma kwo ma wotho man m’upong’ bik i pii ku kwondgi ku kwondgi, man bende giracwiya ceke ma juvombgi ku kwondgi ku kwondgi. E Mungu uneno nia e ber. 22 I ng’ey maeno, Mungu umiyo igi mugisa, ewacu kumae: “Wunyol, wunyay man wupong’ pii mi nam, man dong’ giracwiya ma juvombgi unyay iwi ng’om.” 23 E uthieno bedo nuti man kugweno de bedo nuti, ceng’ mir abic.
24 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Dong’ ng’om uwodh giracwiya ma kwo ku kwondgi ku kwondgi: lei mi pacu, lei ma mol ku korgi,* man yedi mi lum ku kwondgi ku kwondgi.” Man etimere kumeno. 25 E Mungu ucwiyo yedi ma tung’ tung’ m’i lum ku kwondgi ku kwondgi, man lei m’i pacu ku kwondgi ku kwondgi, man lei ceke ma mol ku korgi* iwi ng’om ku kwondgi ku kwondgi. E Mungu uneno nia e ber.
26 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Dong’ wacwii dhanu i ayiwa, calku kitwa; man dong’ gibim wi rec m’i nam, wi giracwiya ma juvombgi m’i kor polo, wi lei m’i pacu, wi ng’om zoo, man wi giracwiya ma lak alaka ma wotho iwi ng’om.” 27 E Mungu ucwiyo dhanu i ayine, i ayi Mungu ecwiyo dhanu. Ecwiyogi nico ku dhaku. 28 Bende Mungu umiyo igi mugisa man ewacu igi kumae: “Wunyol, wunyay, wupong’ ng’om man wubim wiye, wubim wi rec m’i nam, wi giracwiya ma juvombgi m’i kor polo man wi giracwiya ceke ma kwo ma wotho iwi ng’om.”
29 I ng’eye, Mungu uwacu kumae: “Amiyo iwu uboko ceke ma cego nying’gi ma n’i wi ng’om zoo man yen ceke ma cego nying’gi ku kodhi i igi, kara gibed iwu ni cemo. 30 Man amiyo lum* ma numu ubed ni cemo ni yedi ceke m’i lum ku giracwiya ceke ma juvombgi m’i kor polo, man piny ceke ma kwo n’i igi ma wotho iwi ng’om.” Man etimere kumeno.
31 I ng’ey maeno, Mungu uneno piny ceke m’ecwiyo man nen! gi ber dit. E uthieno bedo nuti man kugweno de bedo nuti, ceng’ mir abusiel.
2 I ayi maeno re ma Mungu udaru cwic mi polo ku ng’om man piny ceke* ma n’i igi. 2 Man i ceng’ mir abirone nwang’u dong’ Mungu udaru tic m’ebino timo. E i ceng’ mir abiro ecaku yom i kum tic ceke m’ebino timo. 3 Man Mungu umiyo mugisa iwi ceng’ mir abiro man edwoke leng’, kum i ceng’ maeno Mungu uyom i kum tic pare ceke mi cwic m’egam epangu nitimo.
4 Maeni en e kpawa mi polo ku ng’om i rundi ma jugam jucwiyogi i iye, i ceng’ ma Yehova* Mungu ucwiyo ng’om ku polo.
5 Nwang’u fodi yen m’i lum umbe iwi ng’om man uboko de ucaku twii ngo, pilembe nwang’u fodi Yehova Mungu uketho ngo koth ucwii iwi ng’om man dhanu de bino mbe pi nifuro ng’ombe. 6 Ento lietho ubed uduny kud i ng’om man ubed ung’iero thoi iwi ng’om zoo.
7 Man Yehova Mungu ucwiyo ng’atu ma nico kud utur mi ng’om man ekudho yuyo mi kwo i odi ume, e nicone udoko dhanu ma kwo.* 8 Bende, Yehova Mungu uyiko podho i Eden yo nyangu, man eketho ng’atu ma nico m’ecwiyo i iye. 9 Pieno, Yehova Mungu uketho kwond yen ceke ma beco pir anena man ma beco pir acama utwii iwi ng’om, man bende yen mi kwo i diere mi podhone ku yen mi ng’eyong’ec mi gin ma ber ku gin ma rac.
10 Kulo moko bino mol niai i Eden pi nikelo pii i podhone, man ku keca epokere ni kulo ang’wen.* 11 Nying’ kulone ma kwong’a utie Picon; en re m’edhoko ng’om ceke mir Havila kaka ma mola ma kwar nwang’ere i iye. 12 Mola ma kwar mi ng’ombe utie ma beco. Udok ma ng’wice ng’ar ma nyinge bedelium man kidi ma pire tek ma nyinge Oniks* de nwang’ere keca. 13 Nying’ kulo mir arionde utie Gihon; en re m’edhoko ng’om ceke mi Kuc. 14 Nying’ kulo mir adege utie Hidekel;* en re m’ebemol ecidho yo nyangu mir Asiria. Man kulo mir ang’wende utie Efrath.
15 E Yehova Mungu uting’o ng’atu ma nico man ekethe i podho mir Eden kara efure man egwoke. 16 Yehova Mungu umiyo bende ni ng’atu ma nicone cik ma e: “Icopo camu nying yen moko ci m’i podho i kadhiri ma ii yenyo. 17 Ento kud icam nying yen mi ng’eyong’ec mi gin ma ber ku gin ma rac, kum i ceng’ m’ibicame i iye ci, ibitho andha.”
18 I ng’eye, Yehova Mungu uwacu kumae: “Etie ber ungo nia ng’atu ma nico ubed kende. Abitimo ire jakony m’uromo kude tap.” 19 Ento nwang’u Yehova Mungu ucwiyo yedi ceke m’i lum ku ng’om, man giracwiya ceke ma juvombgi m’i kor polo, man ecaku terogi i bang’ ng’atune pi nineno ka nyo ebicaku nying’gi nenedi; e nying’ ma ng’atune ulwong’o ko giracwiya ma kwo kubang’e kubang’e ci, nying’ne dong’ de kumeca. 20 Pieno, ng’atune ucaku nying’ lei ceke m’i pacu man nying’ yedi ceke m’i lum ku giracwiya ceke ma juvombgi m’i kor polo; ento ng’atu ma nico eno ubino mbe ku jakony m’uromo kude tap. 21 E Yehova Mungu uketho ng’atu ma nico unindo nindo ma pek, man kinde m’ebenindo, ewodho wel ng’ete acel, i ng’eye eciko ring’kum kakare. 22 Man Yehova Mungu ucwiyo dhaku ku wel ng’et m’ewodho i kum nico, man ekele i bang’ nicone.
23 E ng’atu ma nicone uwacu kumae:
“Eni kan afonwang’u cogo mi cogona
man ring’o mi ring’ kuma.
Jubilwong’e Dhaku,
pilembe juwodhe kud i kum nico.”
24 Pi thelembe maeno, nico biweko won ku min man ebimoko i kum dhaku pare, man gibidoko kum acel. 25 Ento nico giku dhaku pare zoo gibedo muneru, re lewic ubino negogi ngo.
3 Nwang’u thwol ubino ku riekowang’* nisagu yedi ceke m’i lum ma Yehova Mungu ucwiyo. Pieno, epenjo dhaku kumae: “Nyo andha Mungu uyero nia kud wucam nying yen ceke m’i podho?” 2 Dhakune udwoko ni thwol kumae: “Wacopo camu nying yen m’i podho. 3 Ento pi nying yen ma n’i diere pa podho, Mungu uwacu kumae: ‘Kud wucam nyinge kadok amula de kud wumule; wumaru tho.’” 4 Thwol ulund uwacu ni dhakune kumae: “Ungo, wubitho ngo. 5 Pilembe Mungu ung’eyo nia i ceng’ ma wubicamu iye nyinge tap ci, e weng’wu biyabere man wubidoko calu Mungu ma wubing’eyo ko gin ma ber ku gin ma rac.”
6 E dhakune neno nia yende bedo ber pir acama man nia etie gin ma nyayu mutoro i wang’, eyo, yende bedo ber pir anena. Pieno, epono nyinge man ecamu. I ng’eye, kinde m’eni karacelo ku cware, emiyo ire bende moko, man ecame. 7 E wang’gi gin ario zoo ugam uyabere, man ginyang’ nia gibedo muneru. Pieno gikwoyo ith yend ulam man giumo ko muneru migi.
8 I ng’eye, giwinjo dwand Yehova Mungu kinde m’ebewotho i podho, i kum saa ma yamu ma ng’ic mi reto koto i iye; man ng’atu ma nicone giku dhaku pare gicidh gipondo ni Yehova Mungu i kind yen m’i podho. 9 Ento Yehova Mungu umedere asu nilwong’o ng’atu ma nicone m’ebeyero ire kumae: “Ini kani?” 10 Tokcenne ewacu kumae: “Awinjo dwendi i podho, ento lworo ubino nega pilembe abedo muneru, ci apondo.” 11 E Mungu upenje kumae: “Ng’a m’uyero iri nia ibedo muneru? Nyo icamu nying yen m’ang’olo iri nia kud icami?” 12 Ng’atu ma nicone udwoko kumae: “Dhaku m’imiyo ira nia wabed wakude e re m’umiyo ira nying yen, ci acamu.” 13 Yehova Mungu ulund upenjo dhakune kumae: “Pirang’o itimo kumeno?” Dhakune udwoko kumae: “Thwol re m’uwonda, ci acamu.”
14 I ng’eye, Yehova Mungu uwacu ni thwol kumae: “Calu itimo lembe maeni, alemi kud i kind lei ceke mi pacu man i kind yedi ceke m’i lum. Ibimol ku kori man ibicamu utur i nindo mi kwo peri zoo. 15 Man abiketho kwor* i kindwu wuku dhaku, i kind kodhini ku kodhine. Kodhine binyono* wii man ibitong’o ufuny tiende.”
16 Ni dhaku ke eyero kumae: “Abimedo remo peri lee i saa m’itie ku ic man ibinyolo awiya ku litho; yeny peri bibedo i bang’ cweri, man ebibimo wii.”
17 Ni Adamu* lundo ewacu kumae: “Calu m’iwinjo dwand cegi man icamu nying yen m’ang’olo iri pire nia ‘kud icam nyinge,’ alamu ng’om ni kumi. Ibitimo tic ma tek* pi ninwang’u cam i iye i nindo mi kwo peri zoo. 18 Ebitwiyo iri ukudho kud ucok, man ibicamu uboko m’i lum. 19 Ibicamu cam ku kwok i weng’i cil m’ibidok ko i ng’om, pilembe juwodhi kud i iye. Kum in utur man ibidok de i utur.”
20 I ng’ey lembe maeno, Adamu ucaku nying’ dhaku pare Eva,* kum en re m’ebidoko meg dhanu ceke ma kwo. 21 Yehova Mungu ugam uyiko kendi ma boco mir adila ni Adamu giku dhaku pare kara gikendi. 22 I ng’eye, Yehova Mungu uwacu kumae: “Nen, dhanu udaru doko calu acel m’i kindwa i ng’eyong’ec mi gin ma ber ku gin ma rac. Dong’ kara kud eriey cinge epon bende nying yen mi kwo ecam man ekwo rondo ku rondo,—” 23 Pieno, Yehova Mungu urieme kud i podho mir Eden kara ecidh efur ng’om ma juwodhe kud i iye. 24 E eriemo ng’atu ma nicone cen man eketho jukerubi yo nyangu mi podho mir Eden, man bende lebmac mi palamularu m’uwotho wirere pi nikuro dhu yo m’ucidho i bang’ yen mi kwo.
4 Adamu utimo ribiri ku Eva ma dhaku pare, man egamu iye. Kinde ma Eva unyolo Kain, ewacu kumae: “Anyolo nyathin ma nico ku kony pa Yehova.” 2 I ng’eye, edog enyolo Abel m’umin.
Abel udoko jakway lim, ento Kain udoko jarafur. 3 I ng’ey kare, Kain ukelo nying cam moko mi ng’om ni girathiera ni Yehova. 4 Ento Abel ukelo nyithi lim moko ma kayu m’i kind udul lim pare, ku miyo migi bende. Yehova ufoyo Abel man girathiera pare, 5 ento efoyo ngo nyanok de Kain man girathiera pare. Pieno, ng’eicwiny uopo i Kain man emino wang’e.* 6 I ng’eye, Yehova uyero ni Kain kumae: “Pirang’o ng’eicwiny uopo lee i ii man imino weng’i? 7 Tekene ilokiri man itimo gin ma ber, nyo abijoli ngo kendo?* Ento tek ilokiri ngo nitimo gin ma ber, dubo ubekiyi i dhugola man ebemito ebim wii; re nyo ibituc nibimo wiye?”
8 I ng’ey lembe maeno, Kain uwacu ni Abel m’umin kumae: “Wakecidh i podho.” E kinde ma gin’i podho, Kain upodho iwi Abel m’umin man enege. 9 I ng’ey kare, Yehova upenjo Kain kumae: “Abel m’umeru ni kani?” Man edwoko kumae: “Ang’eyo ngo. Nwang’u an re m’a jakur p’umira?” 10 E Mungu uwacu ire kumae: “Itimo ang’o? Kewinji! Rimb umeru ubewak i bang’a niai kud i ng’om. 11 Kawoni alam n’i wii man aberiemi kud i ng’om m’uyabu dhoge pi nijolo rimb umeru kud i cingi. 12 Kinde m’ibifuro ng’om, ebicego ngo iri nyinge. Ibidoko ng’atu ma wotho swa man ma ringo kun ku kun iwi ng’om.” 13 E Kain uyero ni Yehova kumae: “Matira mi dubo para tie lee dit m’aromo ciro ngo. 14 Tin iberiema kud i wang’ ng’om, man abibedo aponda bor kud i weng’i; abidoko ng’atu ma wotho swa man ma ringo kun ku kun iwi ng’om, man ma jiji mbe ng’atu moko ci ma binwang’a binega.” 15 Yehova gam uyero ire kumae: “Pi thelembe maeno, ng’atu moko ci ma tek binego Kain, jubiculo kwor i wiye wang’ abiro.”
E Yehova uketho ayi pi Kain kara ng’atu moko ci ma tek unwang’e kud unege. 16 Kain ugam uai cen kud i wang’ Yehova man edok ebedo i ng’om mi Nod, yo nyangu mir Eden.
17 Yor i ng’ey lembe maeno, Kain utimo ribiri ku dhaku pare, man egamu iye, e enyolo Enok. I ng’eye, egiero adhura man ecaku nying’ wode m’Enok i kum adhurane. 18 I ng’ey maeno, Enok unyolo Irad. Man Irad ke unyolo Mehuyael, Mehuyael ulund unyolo Methucael, man Methucael ke unyolo Lamek.
19 Lamek ugamu mon ario. Nying’ dhakune ma kwong’a ubino Ada, man mir arionde ke nyinge Zila. 20 Ada unyolo Yabal. En re m’e kwaru mi ju ma gibedo i hema man ma gi weg lim. 21 Nying umin ubino Yubal. En re m’e kwaru mi dhanu ceke ma gigoyo adungu man ma gikudho usegu. 22 Zila bende unyolo Thubal-kain, m’ubino jabodho ma thiedho kwond jamtic ceke mi mola man mi cuma. Nying’ nyamin Thubal-kain ubino Naama. 23 I ng’eye, Lamek uthungo wec ma e ni Ada giku Zila ma mon pare:
“Wuwinj dwanda, wu mon pa Lamek;
wucik ithwu i kum lembe m’abeyero:
Anego ng’atu moko m’unyayu ret i kuma,
eyo, jalawobi moko m’ugoya.
24 Tekene jubiculo kwor pa Kain wang’ abiro,
e pa Lamek lundo jubiculo wang’ pier abiro wi abiro.”
25 Adamu utimo ribiri kendo ku dhaku pare, man enyolo nyathin ma nico. Eva ucaku nying’ nyathinne Seth,* kum calu m’eyero, “Mungu umiyo ira kodhi mange kakar Abel, pilembe Kain unege.” 26 Seth bende unyolo nyathin ma nico man ecaku nyinge Enoc. I rundi maeno, dhanu ukwong’o lwong’o nying’ Yehova.
5 Maeni en e buku mi kpawa p’Adamu. I ceng’ ma Mungu ucwiyo iye Adamu, ecwiye i ayi Mungu. 2 Ecwiyogi nico ku dhaku. I ceng’ m’ecwiyogi i iye, emiyo igi mugisa man elwong’o nying’gi Dhanu.*
3 Adamu ukwo oro dak acel ku pier adek man enyolo nyathin ma nico ma calu en, i ayine, man ecaku nyinge Seth. 4 Yo ng’ey nyolo Seth, Adamu ukwo oro dak abora. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 5 Pieno, nindo ceke m’Adamu ukwo i iye ucamu oro dak abung’wen ku pier adek, e i ng’eye etho.
6 Seth ukwo oro dak acel kud abic man enyolo Enoc. 7 Yo ng’ey nyolo Enoc, Seth ukwo oro dak abora kud abiro. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 8 Pieno, nindo ceke ma Seth ukwo i iye ucamu oro dak abung’wen kud apar ario, e i ng’eye etho.
9 Enoc ukwo oro pier abung’wen man enyolo Kenan. 10 Yo ng’ey nyolo Kenan, Enoc ukwo oro dak abora kud apar abic. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 11 Pieno, nindo ceke ma Enoc ukwo i iye ucamu oro dak abung’wen kud abic, e i ng’eye etho.
12 Kenan ukwo oro pier abiro man enyolo Mahalalel. 13 Yo ng’ey nyolo Mahalalel, Kenan ukwo oro dak abora ku pier ang’wen. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 14 Pieno, nindo ceke ma Kenan ukwo i iye ucamu oro dak abung’wen kud apar, e i ng’eye etho.
15 Mahalalel ukwo oro pier abusiel wi abic man enyolo Yared. 16 Yo ng’ey nyolo Yared, Mahalalel ukwo oro dak abora ku pier adek. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 17 Pieno, nindo ceke ma Mahalalel ukwo i iye ucamu oro dak abora ku pier abung’wen wi abic, e i ng’eye etho.
18 Yared ukwo oro dak acel ku pier abusiel wi ario man enyolo Enok. 19 Yo ng’ey nyolo Enok, Yared ukwo oro dak abora. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 20 Pieno, nindo ceke ma Yared ukwo i iye ucamu oro dak abung’wen ku pier abusiel wi ario, e i ng’eye etho.
21 Enok ukwo oro pier abusiel wi abic man enyolo Methusela. 22 Yo ng’ey nyolo Methusela, Enok umedere niwotho ku Mungu mandha* pi oro dak adek. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 23 Pieno, nindo ceke ma Enok ukwo i iye ucamu oro dak adek ku pier abusiel wi abic. 24 Enok umedere niwotho ku Mungu mandha. I ng’eye, juneno ngo kume kendo, pilembe Mungu uting’e.
25 Methusela ukwo oro dak acel ku pier abora wi abiro man enyolo Lamek. 26 Yo ng’ey nyolo Lamek, Methusela ukwo oro dak abiro ku pier abora wi ario. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 27 Pieno, nindo ceke ma Methusela ukwo i iye ucamu oro dak abung’wen ku pier abusiel wi abung’wen, e i ng’eye etho.
28 Lamek ukwo oro dak acel ku pier abora wi ario man enyolo nyathin ma nico. 29 Ecaku nyinge Noa,* man ewacu kumae: “Nyathin maeni bijuko* cwinywa i tic mwa man i tic ma tek ma wamulara ko nikum ng’om ma Yehova ulamu.” 30 Yo ng’ey nyolo Noa, Lamek ukwo oro dak abic ku pier abung’wen wi abic. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir. 31 Pieno, nindo ceke ma Lamek ukwo i iye ucamu oro dak abiro ku pier abiro wi abiro, e i ng’eye etho.
32 Kinde ma Noa udoko ku oro dak abic, enyolo Sem, Ham, man Yafeth.
6 Kinde ma wend dhanu ucaku bemedere i wang’ ng’om man awiya ma nyir ubenyolere igi, 2 wot Mungu mandha* gicaku neno nia jumanyir mi dhanu gi leng’. Pieno, gikwong’o gamu igi ni mon jumanyir ceke ma ging’iyo. 3 I ng’eye, Yehova uwacu kumae: “Tipona biciro ngo dhanu pi nja, pilembe en e kum* kende. Pi thelembe maeno, wend nindo pare bibedo oro dak acel ku pier ario.”
4 Junefili* gibino nuti iwi ng’om i nindo maeca man yor i ng’eye bende. I rundi maeca, wot Mungu mandha gimediri nitimo ribiri ku jumanyir mi dhanu, man jumanyirne ginyolo igi awiya ma co. Gibino dhanu ma jurukara mi rundi ma con eca, man ma pigi yik.
5 Pieno, Yehova uneno nia timo ma reco mi dhanu usagu dit iwi ng’om, man nia paru ku yeny mir adundene ceke utie kwa rac saa zoo. 6 E ang’eyang’o mondo i Yehova nia pirang’o ecwiyo dhanu iwi ng’om, man can unego adundene. 7 Yehova gam uwacu kumae: “Abiweyo cen dhanu m’acwiyo kud i wang’ ng’om, dhanu karacelo ku lei m’i pacu, lei ma mol ku korgi,* man giracwiya ma juvombgi m’i kor polo, pilembe abedieng’ nia pirang’o acwiyogi.” 8 Ento Noa unwang’u bero i wang’ Yehova.
9 Maeni en e kpawa pa Noa.
Noa ubino ng’atu ma pwe. Ebedo ng’atu m’umbe ku kosa i kind dhanu mi rundi pare.* Noa uwotho ku Mungu mandha. 10 I ng’ey kare, Noa unyolo awiya adek ma co: Sem, Ham man Yafeth. 11 Ento ng’om ugam unyothere i wang’ Mungu mandha, man ng’om upong’ ku rop. 12 Eyo, Mungu uneno ng’om, man nen! enyothere, pilembe dhanu* ceke unyotho yo* migi iwi ng’om.
13 I ng’ey lembe maeno, Mungu uwacu ni Noa kumae: “Ang’olo nikelo ajiki iwi dhanu* ceke, pilembe ng’om upong’ ku rop nikumgi; pieno, abecinyothogi karacelo ku ng’om. 14 Dong’ yik iri avur mi yen sipre. Pok kusika dupa i avurne man wir kume kud udok yor i iye ku yo woko. 15 Ibiyike kumae: Kabor mir avurne ubed bot* dak adek, kalacne bot pier abic, man kadongone bot pier adek. 16 Ibiyiko madhirisa* pi niroyo der i avurne; ebibedo bot acel niai ku yor i wiye. Keth dhugola mir avurne i ng’ete, man avurne ubed ku kabedo ma piny, m’i diere, man mir adege.
17 “An lundo, abecikelo pii ma dit ma umo ng’om, pi ninyotho kum ceke ma yuyo mi kwo n’i igi kud i the polo. Piny ceke ma n’i wi ng’om bitho. 18 Ento abetimo lembariba kudi, man icikiri nimondo i avur, in, woti, dhaku peri, man mond woti karacelo kudi. 19 Man iroy kwond giracwiya ceke ma kwo ario ario i avurne, ma thwondhe ku ma vonge, kara gibed kwo karacelo kudi. 20 Kubang’ giracwiya ma juvombgi ku kwondgi ku kwondgi, lei m’i pacu ku kwondgi ku kwondgi, man lei ma mol ku korgi* iwi ng’om ku kwondgi ku kwondgi, gibimondo i beng’i ario ario kara gibed kwo. 21 M’umedo maeno, cok kwond cam ceke, man imond kugi; gibibedo ni cam iri man ni leya bende.”
22 E Noa utimo lembe ceke calu ma Mungu ung’olo ire. Etimo tap kumeca.
7 I ng’ey lembe maeno, Yehova uwacu ni Noa kumae: “Mond i avur, in ku juruot peri zoo, pilembe anwang’u in re m’itie ng’atu ma pwe i wang’a i kind dhanu m’utuk maeni. 2 Icikiri nigamu kwond lei ceke ma leng’ abiro abiro, ma thwondhe ku ma vonge; man i kind lei ceke ma leng’ ungo, igam ario ario kende, de ma thwondhe ku ma vonge. 3 Kud i kind giracwiya ma juvombgi m’i kor polo bende, gam abiro abiro, ma thwondhe ku ma vonge, kara ugwok kodhigi ubed kwo iwi ng’om zoo. 4 Kum edong’ nindo abiro kende, e abiketho koth bicwii iwi ng’om pi nindo pier ang’wen, dieceng’ ku diewor; man abiweyo piny ceke ma kwo n’i igi m’acwiyo kud i wang’ ng’om.” 5 E Noa utimo lembe ceke ma Yehova ung’olo ire.
6 Noa ubino ku oro dak abusiel kinde ma pii ma dit m’uumo ng’om ugam ucoro. 7 Pieno, Noa karacelo ku wote, dhaku pare, man mond wote, gimondo i avur ma nwang’u fodi pii ma ditne ucoro ngo. 8 Kubang’ lei ceke ma leng’, lei ceke ma leng’ ungo, giracwiya ma juvombgi, man piny ceke ma wotho iwi ng’om, 9 gimondo ario ario i avur i bang’ Noa, ma thwondhe ku ma vonge, tap calu ma Mungu ung’olo ni Noa. 10 Man nindo abiro i ng’eye, pii ma dit m’uumo ng’om ugam ucoro.
11 I oro dak abusiende mi kwo pa Noa, i dwi mir arionde, nindo apar abiro mi dwije, i ceng’ maeno, pii ceke m’i kor polo uloy man dhu pii ma dit m’i polo uyabere. 12 E koth ucorere iwi ng’om pi nindo pier ang’wen, dieceng’ ku diewor. 13 Tap i nindo maeno, Noa umondo i avur karacelo ku wote ma Sem, Ham, Yafeth, man dhaku pare ku mond wote adek. 14 Gimondo ku kit yedi ceke m’i lum ku kwondgi ku kwondgi, kit lei ceke m’i pacu ku kwondgi ku kwondgi, kit lei ceke ma mol ku korgi* iwi ng’om ku kwondgi ku kwondgi, man kit giracwiya ceke ma tuk atuka ku kwondgi ku kwondgi, kit winyo ceke, man kit giracwiya ceke ma juvombgi. 15 Kwond giracwiya ceke ma yuyo mi kwo n’i igi uwotho mondo ario ario i bang’ Noa i avur. 16 Pieno, kwond giracwiya ceke ma kwo umondo ma thwondhe ku ma vonge, tap calu ma Mungu ung’olo ire. I ng’ey maeno, Yehova uciko dhugola i bang’ Noa.
17 E koth umedere nicorere iwi ng’om pi nindo pier ang’wen, man pii umedere nipong’ asu asu; e ecaku ting’o avur, man avurne uthorere lir lir ku wi ng’om. 18 Pii udhir, man emedere ameda nipong’ lee mandha iwi ng’om; ento avur ubino thorere iwi pii. 19 Pii udhir lee mandha iwi ng’om, nitundo ma gudi ceke ma wiw ma n’i the polo umwony. 20 Pige upong’ ukadhu wi gudi bot* apar abic.
21 E giracwiya ceke ma kwo* ma nwang’u wotho iwi ng’om utho: giracwiya ma juvombgi, lei m’i pacu, yedi m’i lum, giracwiya ma nyalini, man dhanu pet. 22 Piny ceke ma n’i wi ng’om m’uthwo ma yuyo mi kwo* n’i umgi utho. 23 I ayi maeno re ma Mungu uweyo piny ceke ma kwo kud i wang’ ng’om, uketho i iye dhanu, lei, lei ma mol ku korgi, man giracwiya ma juvombgi m’i kor polo; eweyogi pet kud iwi ng’om. Noa ku ju ma gibino kugi i avur kendgi re ma giboth. 24 Man pii upong’ iwi ng’om pi nindo dak acel ku pier abic.
8 Ento Mungu upoy pi Noa man pi yedi ceke m’i lum ku lei ceke m’i pacu ma gibino kude i avur; man Mungu uketho yamu ukoto iwi ng’om, e pii ucaku dwono. 2 Pii ma dit ma ni malu man dhu pii ma dit mi polo ucikere, e koth mi polo ugam ucok. 3 I ng’eye, pii ucaku jwik nok nok kud iwi ng’om. Man i ng’ey nindo dak acel ku pier abic, nwang’u pii udaru dwono. 4 I dwi mir abiro, i nindo apar abiro mi dwije, avur ubin ucungo iwi gudi mir Ararat. 5 Man pii uwotho jwik nok nok nitundo i dwi mir apaje. I dwi mir apaje, i nindo ma kwong’a mi dwije, wi gudi ugam unen.
6 Pieno, kinde ma nindo pier ang’wen uthum, Noa uyabu madhirisa m’eyiko i kum avur 7 man eoro ungoro woko; ewotho tuk ecidho man edwogo, nitundo ma pii uthwo ko kud iwi ng’om.
8 I ng’ey kare, eoro akuru woko pi nineno ka nyo pii udwono kud i wang’ ng’om. 9 Ento akurune unwang’u ngo kaka m’eromo piey i iye;* pieno edwogo i bang’e i avur, pilembe nwang’u fodi asu pii uumo wang’ ng’om zoo. E Noa urieyo cinge woko man egamu akurune edwoge i avur. 10 Ekuro nindo abiro mange, man eoro akuru kendo woko kud i avur. 11 Kinde m’akurune udwogo i bang’e dhug uthieno, Noa uneno ith yend oliv m’eai ejaku fodi ajaka n’i dhoge! Pieno, Noa ung’eyo nia pii udaru dwono kud iwi ng’om. 12 Ekuro kendo nindo abiro mange, man eoro akurune woko; ento edwogo ngo kendo nyanok de i bang’e.
13 I oro mi dak abusiel kud acende, i dwi ma kwong’a, i nindo ma kwong’a mi dwije, nwang’u dong’ pii udaru dwono kud iwi ng’om; man Noa ualu theng wi avur man eneno nia wi ng’om ubethwo. 14 I dwi mir arionde, i nindo pier ario wi abiro mi dwije, nwang’u dong’ ng’om uthwo kaw.
15 Mungu ugam uwacu ni Noa kumae: 16 “Wok woko kud i avur, in ku dhaku peri, woti, man mond woti. 17 Wok karacelo ku giracwiya ceke ma kwo mi kit kum ceke, giracwiya ma juvombgi ceke, lei ceke, man lei ceke ma mol ku korgi* iwi ng’om; kara ginyay iwi ng’om, ginyol man gipong’ iwi ng’om.”
18 E Noa ugam uwok woko karacelo ku wote, dhaku pare, man mond wote. 19 Giracwiya ceke ma kwo, lei ceke ma mol ku korgi* man giracwiya ceke ma juvombgi, piny ceke ma wotho iwi ng’om, uwok kud i avur i ungu ungu. 20 I ng’eye, Noa ugiero pemlam ni Yehova man eting’o lei moko kud i kind lei ceke ma leng’, man kud i kind giracwiya ceke ma leng’ ma juvombgi, man ethiero lam m’awang’a iwi pemlamne. 21 Man Yehova ucaku ng’wiyo ng’wic piny ma ng’ar. Pieno, Yehova uyero i adundene kumae: “Abilamu ng’om kendo ngo nikum dhanu, kum pidoic mir adunde dhanu utie rac niai i aradu pare; man abinyotho ngo kendo zoo de piny ceke ma kwo calu m’atimo. 22 Dong’ niai kawoni, nindo mi coyo kodhi man mi kayucam, koyo man lietho, cir man oro, dieceng’ ku diewor bijik ungo nyanok de iwi ng’om.”
9 E Mungu umiyo mugisa ni Noa man ni wote ewacu igi kumae: “Wunyol, wunyay man wupong’ ng’om. 2 Giracwiya ceke ma kwo* m’i wi ng’om man giracwiya ceke ma juvombgi m’i kor polo, piny ceke ma wotho iwi ng’om man rec ceke m’i nam bimedere nilworowu man nibedo ku ndiri ni kumwu. Kawoni dong’ amiyogi i cingwu. 3 Wuromo camu lei ceke ma kwo ma wotho. Tap calu m’amiyo iwu uboko ma numu, amiyogi ceke iwu. 4 Ento ring’o ma kwone n’i iye, niwacu rimbe, wucikuru ngo nicamu. 5 M’umedo maeno, abikwayu cul pi rimo mi kwo mwu. Abikwayu cul i bang’ giracwiya ceke ma kwo, man abikwayu culne i bang’ ng’atu moko ci pi kwo p’umin. 6 Ng’atu moko ci ma tek ucwiro rimb dhanu, en de dhanu bicwiro rimbe; kum Mungu ucwiyo dhanu i ayine. 7 Ento wun, wunyol, wunyay, wumeduru lee mandha iwi ng’om man wupong’.”
8 I ng’eye, Mungu uyero ni Noa man ni wote ma ni karacelo kude kumae: 9 “Kawoni abetimo lembariba para kudwu man ku nyikweywu yor i ng’eywu, 10 man ku giracwiya ceke ma kwo* ma ni karacelo kudwu: winyo, lei, man giracwiya ceke ma kwo m’iwi ng’om ma ni kudwu, piny ceke m’uwok kud i avur, eyo, giracwiya ceke ma kwo m’i wi ng’om. 11 Eyo, abetimo lembariba para kudwu: Pii ma dit ma umo ng’om binyotho ngo kendo nyanok de kum* ceke, man pii ma dit ma umo ng’om bikelo ngo kendo nyoth nyanok de iwi ng’om.”
12 Man Mungu umedo kumae: “Maeni tie giranyutha mi lembariba m’abetimo i kindwa wakudwu man ku giracwiya ceke ma kwo* ma ni kudwu, pi dhanu m’utuk ceke mi nindo m’ubino. 13 Aketho danyu para i afuru, man ebibedo ni giranyutha mi lembariba i kindwa ku ng’om. 14 Saa moko ci ma tek akelo afuru iwi ng’om, e danyu binen andha i afuru. 15 Man abipoy andha i kum lembariba para m’atimo i kindwa wakudwu, man ku kwond giracwiya ceke ma kwo; e pii bidoko ngo kendo nyanok de ni pii ma dit ma umo ng’om pi ninyotho kum ceke. 16 Man danyu biwok i afuru, e andha abinene man abipoy i kum lembariba ma rondo ku rondo ma n’i kind Mungu ku kwond giracwiya ceke ma kwo m’i wi ng’om.”
17 Mungu uyero kendo ni Noa kumae: “Maeni tie giranyutha mi lembariba m’atimo i kindwa ku kum ceke m’i wi ng’om.”
18 Wot Noa m’ugam uwok kud i avur ubino Cem, Ham, man Yafeth. I ng’ey kare Ham unyolo Kanan. 19 Gin adek eno re ma gibino wot Noa, man dhanu ceke m’i wi ng’om uai kud i bang’gi kan ulal kakare ceke.
20 Noa ugam udoko jarafur man epidho podho mir ulok. 21 Nindo acel emadhu pigulok man emer, e ewodho bongu kud i kume i hema pare. 22 Ham ma won Kanan uneno muneru pa won, man ecidh eyero ni umego pare ario ma gibino woko. 23 Pieno, Cem giku Yafeth giting’o bongu, gikethe i gokgi gin ario zoo man gimondo ku ng’eygi. E giumo muneru pa weggi ma wang’gi ubeneno kaka mange, man gineno ngo muneru pa weggi.
24 Kinde ma Noa ucew kud i wang’ pigulok pare man ewinjo pi gin ma wode ma cogo utimo ire, 25 eyero kumae:
“Kwong’ ubed iwi Kanan.
Wek edok ng’eca ma tokcen mir umego pare.”
26 Man emedo kumae:
“Pak ubed ni Yehova, Mungu pa Cem,
man wek Kanan udok ng’eca pare.
27 Mungu umii kabedo ma lac ni Yafeth,
man wek ebed i hema pa Cem.
Wek Kanan udok ng’eca pare bende.”
28 I ng’ey pii ma dit m’uumo ng’om, Noa ukwo kendo pi oro dak adek ku pier abic. 29 Pieno, nindo ceke ma Noa ukwo i iye ucamu oro dak abung’wen ku pier abic, e i ng’eye etho.
10 Maeni tie kpawa mi wot Noa ma Cem, Ham, man Yafeth.
Awiya ma co unyolere igi i ng’ey pii ma dit m’ugam uumo ng’om. 2 Wot Yafeth ubino Gomer, Magog, Madai, Yavan, Thubal, Mecek, man Tiras.
3 Wot Gomer ubino Ackenaz, Rifath, man Thogarma.
4 Wot Yavan ubino Elica, Tharsis, Kithim, man Dodanim.
5 Niai kud i bang’gi eno re ma dhanu ma bedo i cula gilal i ng’om migi, nimakere ku dhok migi, wat migi, man thek migi.
6 Wot Ham ubino Kuc, Mizraim, Put, man Kanan.
7 Wot Kuc ubino Seba, Havila, Sabta, Rama, man Sabteka.
Wot Rama ubino Ceba giku Dedan.
8 Kuc unyolo Nimrod. En re m’ebino ng’atu ma kwong’a m’udoko jarukara iwi ng’om. 9 Edoko jadwar ma jarukara ma jadhu Yehova. Pi thelembe maeno re ma jubed juyero kumae: “Tap calu Nimrod ma jadwar ma jarukara ma jadhu Yehova.” 10 Acaki mi ker pare* ubino Babel, Erek, Akad, man Kalne, i ng’om mi Cinear. 11 Niai kud i ng’om maeno ecidho i Asiria man egiero Nineve, Rehoboth-ir, Kala, 12 man Resen i kind Nineve ku Kala: Maeni en e adhura ma dit.*
13 Mizraim unyolo Ludim, Anamim, Lehabim, Naftuhim, 14 Pathrusim, Kasluhim (ma Jufilisti giai kud i bang’e), man Kafthorim.
15 Kanan unyolo Sidon ma kayu pare, man Heth, 16 man bende Jayebusi, Jaamor, Jagirgac, 17 Jahivi, Jaarki, Jasini, 18 Jaarvadi, Jazemari, man Jahamathi. I ng’eye, juruot pa Kanan ugam ulal. 19 Pieno, kieu mi Jukanan umaku niai i Sidon nitundo i Gerar, ceng’ini ku Gaza man nitundo i Sodoma, Gomora, Adma, man Zeboim, ceng’ini ku Laca. 20 Eno ubino wot Ham nimakere ku wat migi, dhok migi, ng’om migi, man thek migi.
21 Awiya unyolere bende ni Cem ma kwaru wot Eber ceke, man etie umin Yafeth ma jadit. 22 Wot Cem ubino Elam, Acur, Arpakcad, Lud, man Aram.
23 Wot Aram ubino Uz, Hul, Gether, man Mac.
24 Arpakcad unyolo Cela, Cela ke unyolo Eber.
25 Awiya ario ma co unyolere ni Eber. Nying’ nyathinne acel ubino Peleg,* pilembe i rundi pare ng’om* ugam upokere. Nying umin ke ubino Yokthan.
26 Yokthan unyolo Almodad, Celef, Hazarmaveth, Yera, 27 Hadoram, Uzal, Dikla, 28 Obal, Abimael, Ceba, 29 Ofir, Havila, man Yobab; ju maeno ceke gibino wot Yokthan.
30 Kaka ma gibed gibedo i iye umaku niai i Meca ucidho bir i Sefar, ma tie ng’om gudi ma yo nyangu.
31 Eno ubino wot Cem nimakere ku wat migi, dhok migi, ng’om migi, man thek migi.
32 Eno ubino juruot pa wot Noa nimakere ku thekwaru migi man thek migi. Niai kud i bang’gi eno re ma thek ma tung’ tung’ ulal i wang’ ng’om i ng’ey pii ma dit m’uumo ng’om.
11 Nwang’u ng’om zoo ubed uweco dhok acel man ubed utiyo ku wec ma rom. 2 Kinde ma gibewotho gicidho yo nyangu, giwok ginwang’u pambu moko i ng’om mi Cinear, man gicaku bedo keca. 3 I ng’eye, giweco i kindgi kumae: “Wubin! Wagoyu briki man waweng’ugi ku mac.” Pieno, gitiyo ku briki kakar kidi man udok ma col kakar ulobo. 4 Gigam giwacu kumae: “Wubin! Wek wagieru iwa adhura man ot ma wiw ma wiye utundo bir i polo, man wek wakethwu nyingwa uyiki, wamaru lal mba mba i wang’ ng’om zoo.”
5 I ng’eye, Yehova ugam uloro piny pi nineno adhura man ot ma wiw ma wot dhanu gigiero. 6 E Yehova uwacu kumae: “Nen! gitie dhanu acel man giweco de dhok acel, man kenen gin ma gicaku nitimo. Kawoni dong’ gin moko mbe ma gikeco nitimo ma bicopere ngo igi. 7 Dong’ wubin! Waloru piny kuca man wajebu dhok migi kara ng’atuman kud unyang’ i dhok pa wadi.” 8 Pieno, Yehova ulalu igi ku kakeca i wang’ ng’om zoo, e nok nok giweko nigiero adhurane. 9 Pi thelembe maeno re ma jucaku nyinge Babel,* pilembe keca re ma Yehova ujebo dhok m’i ng’om zoo, man niai ku kakeca, Yehova ulalugi mba mba i wang’ ng’om zoo.
10 Maeni tie kpawa pa Cem.
Cem ubino ku oro dak acel kinde m’enyolo Arpakcad oro ario i ng’ey pii ma dit m’ugam uumo ng’om. 11 Yo ng’ey nyolo Arpakcad, Cem udog ukwo oro dak abic. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
12 Arpakcad ukwo oro pier adek wi abic man enyolo Cela. 13 Yo ng’ey nyolo Cela, Arpakcad udog ukwo oro dak ang’wen kud adek. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
14 Cela ukwo oro pier adek man enyolo Eber. 15 Yo ng’ey nyolo Eber, Cela udog ukwo oro dak ang’wen kud adek. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
16 Eber ukwo oro pier adek wi ang’wen man enyolo Peleg. 17 Yo ng’ey nyolo Peleg, Eber udog ukwo oro dak ang’wen ku pier adek. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
18 Peleg ukwo oro pier adek man enyolo Reu. 19 Yo ng’ey nyolo Reu, Peleg udog ukwo oro dak ario kud abung’wen. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
20 Reu ukwo oro pier adek wi ario man enyolo Serug. 21 Yo ng’ey nyolo Serug, Reu udog ukwo oro dak ario kud abiro. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
22 Serug ukwo oro pier adek man enyolo Nahor. 23 Yo ng’ey nyolo Nahor, Serug udog ukwo oro dak ario. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
24 Nahor ukwo oro pier ario wi abung’wen man enyolo Tera. 25 Yo ng’ey nyolo Tera, Nahor udog ukwo oro dak acel kud apar abung’wen. Man enyolo awiya ma co ku ma nyir.
26 Tera ukwo oro pier abiro, man enyolo Abram, Nahor, man Haran.
27 Maeni tie kpawa pa Tera.
Tera unyolo Abram, Nahor, man Haran; man Haran unyolo Lot. 28 Haran utho i ng’om ma junyole i iye, i Ur mi Jukaldayo, nwang’u fodi won ma Tera utie kwo. 29 Abram giku Nahor gigamu igi mon. Nying’ dhaku p’Abram ubino Sarai, man nying’ dhaku pa Nahor ke ubino Milka, ma nyaku pa Haran ma won Milka giku Iska. 30 Ento Sarai ubino jamugumba; nyathin pare bino mbe.
31 I ng’eye, Tera uting’o Abram ma wode, Lot ma nyakware ma tie wod Haran, man Sarai ma ci wode, m’utie ci Abram ma wode, man giai gikugi kud i Ur mi Jukaldayo pi nicidho i ng’om mi Kanan. I ng’ey kare, gitundo i Haran man gicaku bedo keca. 32 Tera ukwo oro dak ario kud abic. Man egam etho i Haran.
12 Yehova gam uyero ni Abram kumae: “Ai kud i ng’om ma thu, kud i kind jupewu, man kud i ot pa wuru man cidh i ng’om m’abinyutho iri. 2 Abiketho idoko ni thek ma dit, man abimiyo iri mugisa, abiketho nyingi bidoko dwong’, man ibidoko ni mugisa. 3 Abimiyo mugisa ni ju m’ubemiyo iri mugisa, man abilamu ng’atu m’ubelwong’o lembe ma rac i wii, man thek ceke m’i ng’om binwang’u mugisa andha nikadhu kud i beng’i.”
4 Pieno, Abram ucidho tap calu ma Yehova uyero ire, man Lot de cidho karacelo kude. Abram ubino ku oro pier abiro wi abic kinde m’eai kud i Haran. 5 Abram uting’o dhaku pare ma Sarai man Lot ma wod umin ku piny ceke ma ginwang’u, man jutic ma ginwang’u i Haran, e gitugo woth pi nicidho i ng’om mi Kanan. Kinde ma gitundo i ng’om mi Kanan, 6 Abram uwotho i die ng’ombe nitundo bir i kabedo ma julwong’o Cekem, ceng’ini ku yen ma dongo mi More. I rundi maeca, nwang’u Jukanan gibedo i ng’ombe. 7 E Yehova uwok ni Abram man ewacu kumae: “Abimiyo ng’om maeni ni nyikweyi.”* Pieno, egiero pemlam keca ni Yehova m’uwok ire. 8 I ng’eye, eai ku keca man edok i ng’om gudi yo nyangu mi Bethel, man eguro hema pare m’ebedo ko ma Bethel ni yo reto, Ai ke ni yo nyangu. Egiero pemlam keca ni Yehova man ecaku lwong’o nying’ Yehova. 9 I ng’ey maeno, Abram uting’o kagonjo man ecidho yor i Negeb m’ebecuku dagu ko kagonjo parene kaka ma tung’ tung’.
10 Ento ndru upodho i ng’ombe, man Abram uloro piny yor i Misiri pi nibedo kuca pi kare moko, pilembe lak ndru ubino tek dit i ng’ombe. 11 Kinde m’edhingo mondo i Misiri, ewacu ni Sarai ma dhaku pare kumae: “Akweyi, kewinja! Ang’eyo nia in i dhaku ma leng’ dit. 12 Pieno, kinde ma Jumisiri gibineni, gibiwacu andha kumae: ‘Eni tie dhaku pare.’ E gibinega, ento gibiweki kwo. 13 Dong’ akweyi, yer nia in i nyamira, kara lembe uwoth ira ber ni kumi man kara kud junega.”*
14 Kinde ma fodi Abram umondo amonda i Misiri ci, Jumisiri gineno nia dhakune leng’ magwei. 15 Judongo ma wijo pa Farao bende ginene, man gicaku paku leng’o pare ni Farao; pieno jugamu dhakune jutere i ot pa Farao. 16 Ni kume, Farao utimo bero dupa ni Abram, man emiyo ire rombe, dhieng’, thwoni kana ku megi kana, jutic ma co ku ma mon, man bende ngamia dupa. 17 Ento Yehova ugoyo Farao ku juruot pare ku masendi ma kwiny nikum Sarai ma dhaku p’Abram. 18 Pieno, Farao ulwong’o Abram man ewacu ire kumae: “Itimo ira lembang’o eni? Pirang’o iyero ngo ira nia etie dhaku peri? 19 Pirang’o iyero ira nia, ‘etie nyamira?’ Nwang’u dong’ abecigame ira ni dhaku. Ae, gam dhaku peri man icidh i weng’i!” 20 E Farao ugam ung’olo ni dhanu pare nia gilwoke karacelo ku dhaku pare, man piny ceke m’ebedo ko.
13 Abram ugam uai kud i Misiri man eidho i Negeb, en karacelo ku dhaku pare, ku piny ceke m’ebedo ko, man bende Lot. 2 Nwang’u Abram ulony lee dit; ebedo kud udul lim, mola ma tar man mola ma kwar. 3 Eai kud i Negeb ewotho nitundo i Bethel m’ecukudagu kagonjo pare kaka ma tung’ tung’, cil m’etundo ko kaka ma hema pare ular ubino i iye i kind Bethel ku Ai, 4 kaka m’elar egiero iye pemlam. Keca Abram ulwong’o nying’ Yehova.
5 Lot m’ubino wotho kud Abram ubedo bende ku rombe, dhieng’, man hema dupa. 6 Pieno, ng’ombe uyiyo ngo igi nia gin ceke gibed kaka ma rom, pilembe nwang’u piny migi udoko lee dit ma dong’ giromo bedo ngo kendo karacelo. 7 Lembuno ketho teliri uwok i kind jukway lim p’Abram ku jukway lim pa Lot. (I rundi maeca nwang’u Jukanan ku Juperizi gibedo i ng’ombe.) 8 E Abram uyero ni Lot kumae: “Akweyi, timba teliri kud ubed i kindwa wakudi man i kind jukwac para ku jukwac peri, kum wan umego. 9 Nyo ng’om e zoo n’i weng’i ngo? Akweyi, koyiri cen kuda. Tek icidho yor acam, e an abicidho yor acwic; ento tek icidho yor acwic, an lundo abicidho yor acam.” 10 Pieno, Lot uting’o wang’e man eneno theng ng’om ceke mi Yordan nia pii uromo ng’ombe ma ber, nitundo i Zoar calu podho pa Yehova man calu ng’om mi Misiri (nwang’u fodi Yehova unyotho ngo Sodoma ku Gomora). 11 I ng’eye, Lot ung’iyo ire theng ng’om ceke mi Yordan, man edwoko kagonjo pare yo nyangu. E gigam gipokiri. 12 Abram udong’ i ng’om mi Kanan, ento Lot udok ubedo i kind adhura mi theng ng’ombe. Tokcenne, eguro hema pare ceng’ini ku Sodoma. 13 Ento dhanu mi Sodoma gibino jutimrac, man gibed gidubo lee dit ni Yehova.
14 I ng’ey m’Abram gipokiri giku Lot, Yehova uyero ire kumae: “Akweyi, keting’ weng’i, man ku kaka m’ini iye nen yo malu ku yo piny, yo nyangu ku yo reto, 15 pilembe ng’om ceke m’ineno no abimiyo iri man ni kodhini* ni aba mi nja. 16 Man abiketho nyikweyi binyay calu nying utur m’i ng’om, kara ka ng’atu moko copo kwanu nying utur m’i ng’om, e nyikweyi de jucopo kwanu. 17 Dong’ ai malu man iwoth i die ng’ombe, i kaborne man i kalacne, kum abimiye iri.” 18 Pieno, Abram umedere nikwo i hema. I ng’ey kare edwog ebedo i kind yen ma dongo mi Mamre ma n’i Hebron, man keca, egiero pemlam ni Yehova.
14 Man i rundi pa Amrafel m’ubimo mi Cinear, Ariok m’ubimo mir Elasar, Kedorlaomer m’ubimo mir Elam, man Tidal m’ubimo mi Goim, 2 gikiedo lwiny i dhu Bera m’ubimo mi Sodoma, Birca m’ubimo mi Gomora, Cinab m’ubimo mi Adma, Cemeber m’ubimo mi Zeboim, man ubimo mi Bela, niwacu mi Zoar. 3 Gin eno ceke gidiko dhug udul mony migi i Poga* mi Sidim, ma en e Nam kadu.*
4 Nwang’u gitimo ni Kedorlaomer pi oro apar ario, ento i oro mir apar adege gijai ire. 5 E i oro mir apar ang’wende, Kedorlaomer man jubim ma ni kude gibino man giloyo Jurefaim i Acteroth-karnaim, Juzuzi i Ham, Juemim i Cave-kiriathaim, 6 man Juhori i got migi mi Seir nitundo i El-paran ma ni dhu langa. 7 E giloko ku ng’eygi man gibino i En-micpath, niwacu Kadec, man giloyo ng’om ceke mi Juamalek ku mi Juamor bende ma nwang’u bedo i Hazazon-thamar.
8 E ubimo mi Sodoma gitugo woth karacelo kud ubimo mi Gomora, ubimo mi Adma, ubimo mi Zeboim, man ubimo mi Bela, niwacu mi Zoar, man gikperiri pi nikiedo i dhoggi i Poga* mi Sidim, 9 niwacu i dhu Kedorlaomer m’ubimo mir Elam, Tidal m’ubimo mi Goim, Amrafel m’ubimo mi Cinear, man Ariok m’ubimo mi Elasar, jubim ang’wen i dhug jubim abic. 10 Nwang’u Poga* mi Sidim upong’ ku vuj udok ma col, man ubimo mi Sodoma ku mi Gomora gipodho i igi kinde ma gibemito giringi; ju m’udong’ ke gigam giringo i ng’om gudi. 11 E ju m’uloyo ugam uyaku piny ceke mi Sodoma ku Gomora, man cam migi ceke man gicidho i wang’gi. 12 Gimaku bende Lot ma wod umin Abram ma nwang’u bedo i Sodoma ku piny pare de, man gimediri ku woth migi.
13 I ng’eye, ng’atu moko m’uboth kud i lwiny ubin unyutho ni Abram ma Jaebrania. Saa nica nwang’u ebedo i kind yen ma dongo pa Mamre ma Jaamor m’umin Eckol gikud Aner. Nwang’u dhanu maeno gitimo lembariba kud Abram. 14 Pieno, Abram uwinjo nia jumaku wat pare.* E ecoko jumaco pare ma juponjo pi lwiny, jutic dak adek kud apar abora ma ginyoliri i ot pare, man gilubo tokgi nitundo i Dan. 15 Ku diewor, epoko i udul mony pare, man en ku jutic pare giloy i wigi man givoyogi. Eriemo tokgi nitundo i Hoba ma n’i yo malu mi Dameski. 16 Edwogo ku piny ceke man edwogo bende ku wod umin ma Lot, piny pare, mon, man dhanu mange bende.
17 I ng’ey m’Abram udwogo kud i lwiny m’eai eloyo ko Kedorlaomer man jubim mange ma gibino kude, ubimo mi Sodoma ucidh urombo kud Abram i Poga* mi Cave, ma en e Poga p’Ubimo. 18 Man Melkisedek m’ubimo mi Salem ukelo mukathi ku pigulok; ebino jalam pa Mungu ma Malu ngbir.
19 E emiyo mugisa ni Abram, eyero kumae:
“Mugisa pa Mungu ma Malu ngbir,
ma Jacwii polo ku ng’om ukwany Abram;
20 man pak ubed ni Mungu ma Malu ngbir,
m’umiyo jukwor peri i cingi!”
Man Abram umiyo ire apaje mi piny ceke.
21 Yo ng’ey maeno, ubimo mi Sodoma uyero ni Abram kumae: “Mii ira dhanu, ento ting’ piny no iri.” 22 Abram ulund udwoko ni ubimo mi Sodoma kumae: “Ating’o cinga malu man akwong’ara i wang’ Yehova Mungu ma Malu ngbir, ma Jacwii polo ku ng’om, 23 nia abigamu ngo piny moko acel de kud i kind piny peri, dok ebed wuzi kadi thondh wara, imaru wacu kumae: ‘An re m’alonyo Abram.’ 24 Abiting’o ngo gin moko m’uweko piny m’awobi udaru camu. Ento pi dhanu ma wacidho wakugi, niwacu Aner, Eckol, man Mamre, wek giting’ ma kamigi.”
15 Yo ng’ey maeno, lembe pa Yehova ubino i bang’ Abram i gin ma wok i wang’, uyero kumae: “Lworo kud unegi, Abram. An a ban peri. Sukulia peri bibedo lee dit.” 2 Abram udwoko kumae: “Rwoth Ubimo ma Malu ngbir Yehova, ibimiyo ira ang’o? Pilembe fodi asu ambe ku nyathin, man ng’atu ma bidocamu pacu para de tie Eliezer ma dhanu mi Dameski” 3 Abram umedo kumae: “Imiyo ngo ira kodhi, man acel m’i kind jutic para re ma bidong’ kakara ni jacampacu.” 4 Ento nen! Yehova udwoko ire lembe kumae: “Ng’atu maeno bidong’ ungo kakeri ni jacampacu, ento wodi ma dhe* re ma bidong’ kakeri ni jacampacu.”
5 Man ewodhe woko, ewacu kumae: “Ka copere, keng’ay weng’i i kor polo, man ikwan nyikaluku tek iromo kwanugi.” I ng’eye, eyero ire kumae: “Nyikweyi* de bibedo kumeno.” 6 E Abram ubedo ku yiyoyic i Yehova, man ekwane ire ni bedopwe. 7 I ng’eye emedo kumae: “An a Yehova, m’uwodhi woko kud i Ur mi Jukaldayo pi nimiyo iri ng’om maeni kara ubed ni aba peri.” 8 Pieno, epenjo kumae: “Rwoth Ubimo ma Malu ngbir Yehova, abing’eyo nenedi nia ebibedo ni aba para?” 9 Edwoko ire kumae: “Gam ira rwaya dhiang’ ma oro pare adek, min diel ma oro pare adek, nyog urombo ma oro pare adek, akuru acel mi lum, man nyathin akuru acel mi pacu.” 10 E egamu piny maeno ceke, ekaku igi ni ario ario man eketho thengeman uloko i bang’ wadi, ento i winyo re ekaku ngo. 11 I ng’eye, acuth ucaku loro iwi ring’one, ento Abram uwotho riemogi cen.
12 Kinde ma ceng’ udhingo mwony, nindo ma pek upodho iwi Abram man mudho ma dit ma nyayu ndiri uloro i wiye. 13 E Mungu uwacu ni Abram kumae: “Ng’ey andhandha nia nyikweyi* bidoko ni umondo i ng’om ma migi ngo, man dhanu ma kuca bidwokogi ni ng’eca man bisendogi pi oro dak ang’wen. 14 Ento abipoko lembe iwi thek ma gibitimo igi, man i ng’ey maeno gibiwok ku piny dupa. 15 In re, ibicidho i bang’ kwaru peri i kwiyocwiny; jubikunyi i ng’ey m’ikwo ma ber nitundo i tiyo. 16 Enre i nindo mi dhanu m’utuk mir ang’wende, nyikweyi bidwogo kakeni, pilembe fodi dubo mi Juamor upong’o ngo mukerone.”
17 Kinde ma ceng’ udaru mwony man piny udoko col bii, uka m’udunyo yiro ugam uwok, man lebmac ukadhu kud i kind theng ring’one. 18 Cing’ nica, Yehova utimo lembariba kud Abram m’ebeyero ko kumae: “Abimiyo ng’om maeni ni nyikweyi,* niai i kulo mi Misiri nitundo i kulo ma dit, niwacu kulo Efrath: 19 ng’om mi Jukeni, Jukenizi, Jukadmoni, 20 Juhithi, Juperizi, Jurefaim, 21 Juamor, Jukanan, Jugirgac, man Juyebusi.”
16 Nwang’u Sarai ma dhaku p’Abram unyolo ngo ire awiya, ento ebedo ku bong’ moko ma Nyamisiri ma nyinge Hagar. 2 Pieno, Sarai uyero ni Abram kumae: “Akweyi, kewinja! Yehova ucera ku nyolo awiya. Dong’ akweyi, tim ribiri ku bong’ para. Saa moko nyo abinwang’u awiya nikadhu kud i bang’e.” E Abram uwinjo dwand Sarai. 3 Nwang’u Abram udaru kwo oro apar i ng’om mi Kanan. E Sarai ma dhaku p’Abram uting’o Hagar ma bong’ pare ma Nyamisiri, man emiye ebed dhaku ni cware m’Abram. 4 Pieno, etimo ribiri kud Hagar, e Hagar ugamu iye. Kinde m’enyang’ nia etie ku ic ci, ecaku cayu min pacu pagi.
5 E Sarai uyero ni Abram kumae: “Masendi m’anwang’ara ko utie kosa peri. An re m’aketho bong’ para i kori, ento kinde m’enyang’ nia etie ku ic ci, ecaku caya. Dong’ Yehova upok lembe i kindwa wakudi.” 6 Abram ulund udwoko ire kumae: “Nen! bong’ peri n’i the loc peri. Tim ire gin moko ci m’ineno nia tie ber.” E Sarai usende ku rac, uketho eringo bor kude.
7 I ng’eye, malaika pa Yehova unwang’e i dhu kulo moko i langa, i dhu kulo ma n’i yo mi Cur. 8 Man epenje kumae: “Hagar ma bong’ pa Sarai, iai kani man ibecidho kani?” E edwoko ire kumae: “Aberingo cen kud i vut Sarai ma min pacu fwa.” 9 Malaika pa Yehova ugam uyero ire kumae: “Dok i bang’ min pacu pewu man ijwigiri i the cinge.” 10 I ng’eye, malaika pa Yehova uwacu kumae: “Abinyayu nyikweyi* lee dit ma dong’ wendgi bidoko lee ma kwanere ngo.” 11 Malaika pa Yehova umedo kumae: “Kawoni itie ku ic man ibinyolo nyathin ma nico; icikiri nicaku nyinge Ismael,* pilembe Yehova uwinjo wak mi can peri. 12 Ebibedo calu kana m’i lum.* Cinge bibedo i kum dhanu ceke, man cing’ dhanu ceke bibedo i kume, man ebibedo i wang’ umego pare zoo.”*
13 I ng’eye, Hagar ulwong’o nying’ Yehova m’ubino weco i bang’e, ewacu kumae: “In i Mungu ma neno,” man emedo kumae: “Nyo andha keni aneno ng’atu m’ubenena?” 14 Pi thelembe maeno re ma pii m’atong’ane julwong’e Ber-lahai-roi.* (Enwang’ere i kind Kadec ku Bered). 15 E Hagar ugam unyolo nyathin ma nico ni Abram, man Abram ucaku nying’ wode ma Hagar unyolone Ismael. 16 Abram ubino ku oro pier abora wi abusiel kinde ma Hagar unyolo ire Ismael.
17 Kinde ma oro p’Abram udoko pier abung’wen wi abung’wen Yehova uwok ni Abram man ewacu ire kumae: “An a Mungu ma Jategokpo. Woth i wang’a man inyuthiri nia imbe ku kosa.* 2 Abiketho lembariba para bicungo i kindwa wakudi, man abiketho ibinyay lee, lee mandha.”
3 E Abram upodho arieba wang’e, man Mungu umedere niweco kude m’ewacu kumae: 4 “Ento pira an, nen! lembariba para ni kudi, man andha ibidoko wego mir udul thek. 5 Kadok nyingi de jubilwong’o Abram* kendo ngo, ento nyingi bidoko Abraham,* kum abiketho ibidoko wego mir udul thek. 6 Abiketho ibinyay lee, lee mandha man abiketho ibidoko ni thek dupa, man ubimo dupa biai kud i beng’i.
7 “Man abiworo lembariba para ma n’i kindwa wakudi, man i kind kodhi peri yor i ng’eyi cil i kum dhanu m’utuk migi ni lembariba mi nja; kara abed Mungu iri man ni kodhi peri yor i ng’eyi. 8 Man abimiyo ng’om m’ikwo i iye calu umondo, niwacu ng’om ceke mi Kanan iri man ni nyikweyi* yor i ng’eyi ni aba mi nja, man abibedo Mungu migi.”
9 Mungu umedo bende ni Abraham kumae: “Ento in, icikiri niworo lembariba para, in man nyikweyi* yor i ng’eyi, cil i dhanu m’utuk migi. 10 Maeni tie lembariba ma n’i kindwa wakudi ma in ku nyikweyi* yor i ng’eyi wubiworo: Jucikiri nitimo yaa i dendkum jumaco ceke m’i kindwu. 11 Wucikuru nitimo yaa i dendkum mi yomwu, man ebibedo ni giranyutha mi lembariba ma n’i kindwa wakudwu. 12 Kubang’ ng’atu ma nico m’i kindwu ma nindo pare udoko abora jucikiri nitimo yaa i kume, cil i dhanu m’utuk mwu ceke, ng’atu moko ci m’unyolere i ot peri, dok ng’atu moko ci m’utie ngo i kind nyikweyi* ma re jung’iewo ku sente i bang’ umondo. 13 Ng’atu moko ci ma nico m’unyolere i ot peri man ng’atu moko ci ma nico m’ing’iewo ku sente peri jucikiri nitimo yaa i kume, man lembariba para ma n’i dendkumwu ucikere nibedo ni lembariba mi nja. 14 Ng’atu moko ci ma nico ma tek bitimo ngo yaa i dendkum mi yome, jucikiri nikabu* ng’atu maeno cen kud i kind juthugi. Kum eturo lembariba para.”
15 I ng’eye Mungu uwacu ni Abraham kumae: “Ento pi dhaku peri ma Sarai, icikiri ngo nilwong’o nyinge Sarai,* pilembe nyinge bidoko Sara.* 16 Abimiyo mugisa ire man bende abimiyo iri nyathin ma nico nikadhu kud i bang’e; abimiyo mugisa ire man ebidoko thek dupa, jubim mi dhanu dupa biai kud i bang’e.” 17 E Abraham upodho arieba wang’e man ecaku ng’iero m’ebewacu yor i adundene kumae: “Nyo nyathin copo nyolere ni ng’atu ma oro pare dak acel, man Sara, dhaku ma oro pare pier abung’wen copo nyolo nyathin andha?”
18 Pieno, Abraham uyero ni Mungu mandha kumae: “Akaa, timba Ismael ubed kwo i weng’i!” 19 Man Mungu udwoko kumae: “Sara ma dhaku peri binyolo iri nyathin ma nico andha, man icikiri nicaku nyinge Isak.* Man abiketho lembariba para kude bicungo ni lembariba mi nja ni nyikwaye* yor i ng’eye. 20 Pir Ismael bende adaru winji. Nen! abimiyo ire mugisa, man abiketho ebinyol, ebinyay lee, lee mandha. Ebinyolo judongo ma wijo apar ario, man abiketho ebidoko thek ma dwong’. 21 Ento abiketho lembariba para bicungo kud Isak ma Sara binyolo iri oro ma cen de unyoni.”
22 Kinde ma Mungu udaru niweco kud Abraham, egam eidho malu kud i bang’e. 23 I ng’eye, Abraham uting’o Ismael ma wode man jumaco ceke m’unyoliri i ot pare, ng’atu moko ci m’eng’iewo ku sente, jumaco ceke mi ot p’Abraham man etimo yaa i dendkum mi yomgi i nindo ma rom eno, tap calu ma Mungu uyero ire. 24 Abraham ubino ku oro pier abung’wen wi abung’wen kinde ma jutimo yaa i dendkum mi yome. 25 Ismael ma wode ke ubino ku oro apar adek kinde ma jutimo yaa i dendkum mi yome. 26 I nindo ma rom eno jutimo yaa i kum Abraham man i kum Ismael ma wode bende. 27 Jumaco ceke mi ot pare, ng’atu moko ci ma junyolo i ot pare, man dhanu ceke ma jung’iewo ku sente i bang’ umondo jutimo yaa i kumgi bende karacelo kude.
18 I ng’eye, Yehova uwok ni Abraham i kind yen ma dongo mi Mamre, nwang’u ebedo i dhu hema i saa mi dieceng’ ma piny lieth lee i iye. 2 Eting’o wang’e malu man eneno jumaco adek ucungo bor nyanok kude. Saa m’enenogi, eringo niai kud i dhu hema pi nicirombo kugi man ewok ekulo kore piny nituc i ng’om. 3 E ewacu kumae: “Yehova, tek anwang’u bero i weng’i, akweyi kud ikadh jatic peri. 4 Akwayuwu, wukewek jukel nyathi pii moko julwok ko tiendwu man wukeyom i the yen. 5 Calu ma wubino keni i bang’ jatic mwu, wuwek amii iwu dund mukathi moko kara udwok tego i kumwu.* I ng’eye, wuromo cidho i weng’wu.” Gigam gidwoko kumae: “Ber. Icopo timo calu m’iyero.”
6 Pieno, Abraham ucidho pio pio i bang’ Sara i hema man ewacu kumae: “Tim pio! Gam mogo ma yom mukero adek,* imiene man ited ko lungu mukathi.” 7 I ng’eye, Abraham uringo i dwol man eng’iyo nyathi thwon dhiang’ ma fulful ma ber. Emiye i bang’ jatic pare m’uyang’e man utede pio pio. 8 Egam eting’o cak m’umakere ma nwang’ man cak ku ring’ nyathi thwon dhiang’ m’etedone, man eketho camne i wang’gi. E ecungo i ng’etgi i the yen kinde ma gibecamu.
9 Gigam gipenje kumae: “Sara ma dhaku peri ni kani?” Edwoko kumae: “En’i hema kae.” 10 E ng’atu acel m’i kindgi umedo kumae: “Abidwogo kokoro i beng’i oro ma cen de unyoni, man nen! Sara ma dhaku peri binyolo nyathin ma nico.” Ento Sara ubino winjo kud i dhu hema ma n’i yor i ng’ey ng’atune. 11 Nwang’u Abraham giku Sara gidaru tii, oro migi de ucidho. Nwang’u Sara udaru kadhu oro mi nyolo nyodo.* 12 Pieno, Sara ucaku ng’ierere gire m’ebewacu kumae: “I ng’ey ma dong’ adaru tii* zoo man rwoth para de tii e, abibedo kud anyong’a maeno andha?” 13 E Yehova upenjo Abraham kumae: “Pirang’o Sara ung’iero man ewacu kumae: ‘Nyo andha abinyolo nyathin ma ke dong’ adaru tii e?’ 14 Nyo gin moko tie ma copo voyo Yehova? Abidwogo i beng’i oro ma cen de unyoni man Sara binyolo nyathin ma nico.” 15 Ento Sara ukwero m’ebeyero ko kumae: “Ang’iero ngo!” Kum lworo ubino nege. E edwoko kumae: “Ungo! Ing’iero.”
16 Kinde ma dhanune giai malu pi nicidho man gineno yor i Sodoma, Abraham ubino wotho kugi pi nilwoko tokgi. 17 Yehova uwacu kumae: “Nyo amung’o Abraham ku gin m’abecitimo? 18 Andhandha Abraham ubecidoko thek ma dit ma tek de, man thek ceke m’i ng’om binwang’u mugisa nikadhu kud i bang’e. 19 Kum atuc ning’eye kara eng’ol ni wote man ni juruot pare yor i ng’eye, nia giwoth i yo pa Yehova ma gitim ko lembe m’atira man ma pwe, kara Yehova utim lembe m’eng’olo pir Abraham.”
20 I ng’eye, Yehova uwacu kumae: “Wak ma jubewagiri ko pi Sodoma ku Gomora utie lee dit, man dubo migi utie pek akeca. 21 Abiloro piny pi nineno ka nyo gibetimo calku wak m’utundo i bang’a. Kan ungo de, abiwok ng’eyo.”
22 E dhanune giai ku keca man gicidho yor i Sodoma, ento Yehova udong’ kud Abraham. 23 I ng’eye, Abraham ugam ucoro man ewacu kumae: “Nyo andha ibinyotho weg bedopwe ku jutimraci? 24 Wakeketh nia weg bedopwe pier abic n’i adhurane. Nyo ibinyothogi cen man ibitimo ngo kisa ni kabedone pi weg bedopwe pier abic ma n’i iye? 25 Jucopo paru ngo apara de nia itim wagi gin ma kumeno, m’ineg ko won bedopwe karacelo ku jatimrac, kara nia ajiki pa won bedopwe ubed rom ku pa jatimrac! Etie lembe m’apara de jucopo paru ngo i wii. Nyo Japoklembe mi ng’om zoo bitimo ngo lembe m’atira?” 26 E Yehova uwacu kumae: “Tek anwang’u weg bedopwe pier abic i adhura mi Sodoma, abitimo kisa ni kabedone zoo pigi.” 27 Ento Abraham uloko lembe kendo kumae: “Akweyi Yehova, kenen, ang’ap niweco i beng’i ma ke an utur man vuru. 28 Wakeketh nia iwi weg bedopwe pier abic maeno, abic urem. Nyo pi juabicne ibinyotho adhurane zoo?” Edwoko kumae: “Abinyothe ngo tek anwang’u weg bedopwe pier ang’wen wi abic i iye.”
29 Ento eweco kendo i bang’e eyero kumae: “Wakeketh nia pier ang’wen re m’unwang’ere keca.” Edwoko kumae: “Abinyothe ngo pi pier ang’wenne de.” 30 Ento emedere asu kumae: “Akweyi Yehova, timba ng’eicwiny kud uop i ii, ento kewek awec asu: Wakeketh nia pier adek kende re m’unwang’ere keca.” Edwoko kumae: “Abinyothe ngo kan anwang’u weg bedopwe pier adek i iye.” 31 Ento emedere asu kumae: “Tim kisa, kenen abeng’ap niweco ku Yehova: Wakeketh nia pier ario kende re m’unwang’ere keca.” Edwoko kumae: “Abinyothe ngo pi pier arione de.” 32 Tokcenne ewacu kumae: “Akweyi Yehova, timba ng’eicwiny kud uop i ii, ento kewek awec ndhu wang’ acel kende ci: Wakeketh nia apar kende re m’unwang’ere keca.” Edwoko kumae: “Abinyothe ngo pi juaparne de.” 33 Kinde ma Yehova udaru niweco kud Abraham, egam ecidho i yo pare man Abraham de udok yo pare.
19 Jumalaika arione gigam gitundo i Sodoma ku dhug uthieno, nwang’u Lot ubedo i dhugang’ mi Sodoma. Saa ma Lot unenogi, eai malu pi nicirombo kugi man ewok ekulo kore piny ma wang’e n’i ng’om. 2 Man ewacu kumae: “Akwayuwu rwodhi para, wukerob i ot pa jatic mwu ka copere, man wubed diewor traka, julwok bende tiendwu. E kugweno con wucopo ai man wumeduru ku woth mwu.” Gidwoko kumae: “Ungo, diewor traka wabibedo woko i dhu gengi.”* 3 Ento ererogi hai nitundo ma gicidho gikugi i ot pare. I ng’eye eyiko igi cemo ma dit* man etedo mukathi ma thobi mbe i iye, e gicamu.
4 Ma nwang’u fodi givuto de ngo ci, jumaco mir adhurane, niwacu jumaco mi Sodoma niai i kum awobi nitundo i kum ju m’utii, gicokiri udul man gitieko ot gbur. 5 Man giwotho lwong’o Lot ma tek ma gibewacu ire kumae: “Jumaco m’umondo i beng’i uthieno ma tin e gin’i kani? Wodhgi woko i bang’wa kara wavut kugi.”
6 E Lot uwok woko i bang’gi i dhugola, man eciko dhugola i ng’eye. 7 Eyero igi kumae: “Akwayuwu umego para, kud wutim lembe ma rac. 8 Akwayuwu wukewinja, atie ku jumanyir ario ma fodi utimo ngo ribiri ku nico moko acel de. Timba wuwek awodhgi iwu kara wutim kugi gin moko ci ma ber i weng’wu. Ento kud wutim gin moko i kum dhanu maeni, kum gi welo para man gin’i the gwok para.”* 9 Ento giyero kumae: “Cor cen!” Man gimedo kumae: “Kenene, umondo maeni ma bedo kende m’ubino nikwo kakeni e, re m’ubeng’ap nipoko lembe i wiwa! Kawoni wabiketimo lembe ma rac i kumi nisagu ma wabitimo i kumgi.” E gicwalu Lot ma tek man gicoriri i kum dhugola pi niture cen. 10 Pieno, dhanu arione girieyo cing’gi man gipeyo Lot i ot i bang’gi, e giciko dhugola. 11 Ento gigoyo dhanu m’ubino i wang’ dhugolane ku corwang’, niai i ng’atu ma nok nitundo i kum ma dit, uketho giol lee ma gibesayu ko dhugola.
12 E dhanu arione giwacu ni Lot kumae: “Nyo itie ku ng’atu mange kakeni? Cog jumanyir peri, woti, awiya peri ma nyir, man wat peri ceke ma n’i adhura maeni, wodhgi woko kud i kabedo maeni! 13 Kum wabecinyotho kabedone, pilembe wak ma jubewagiri ko pire udoko dwong’* andha i wang’ Yehova, uketho Yehova uorowa pi ninyotho adhurane.” 14 E Lot uwok woko man ecaku weco ku cog jumanyir pare ma nwang’u ubecigamu jumanyirne, man ewotho wacu igi kumae: “Wuai malu! Wuwok kud i kabedo maeni, pilembe Yehova ubecinyotho adhurane!” Ento i wang’ cog jumanyir pare, udog ubedo ve ebesembo sosi.
15 Kinde ma mombwa uthumo, jumalaikane gicaku rero Lot ma gibeyero kumae: “Ai malu! Ting’ dhaku peri ku jumanyir peri ario ma ni kudi keni kara kud ginyothiri i dubo mir adhurane!” 16 Ento ebino nyamere, e nikum kisa m’unego Yehova i kume, dhanune gimaku cinge, cing’ dhaku pare man cing awiya pare ario ma nyir; giwodhe woko kud i adhura man giweke woko kuca. 17 Kinde ma giterogi bor nyanok, ng’atu acel m’i kindgi uwacu kumae: “Ringi pi nibodho kwo* peri! Kud inen ng’eyi man kud icung nyanok de i pambu maeni zoo! Ringi i ng’om gudi kara kud inyothiri!”
18 Ento Lot uyero igi kumae: “Tim kisa Yehova, kuca re ngo timba! 19 Akweyi, jatic peri udaru nwang’u bero i weng’i, man inyutho bero ma dit* ira m’ibebodho ko kwo para, ento acopo ringo ngo i ng’om gudi; abelworo nia lembe ma rac biwok nwang’a man abitho. 20 Kawoni ka copere, adhura maeni ni ceng’ini man acopo ringo kuca; etie kabedo ma nyanok mandha. Dong’ akweyi, nyo acopo ringo kuca? Etie kabedo ma nyanok mandha. E abiboth.” 21 Pieno, edwoko ire kumae: “Ber dit, abidieng’ bende piri; abinyotho ngo adhura m’iweco pire. 22 Tim pio! Ring kuca, pilembe acopo timo ngo gin moko ka fodi itundo ngo kuca!” Pi thelembe maeno re ma julwong’o nying adhurane Zoar.*
23 Lot utundo i Zoar nwang’u dong’ ceng’ udaru wok iwi ng’ombe. 24 E Yehova uketho mac ma ku muganga ucwii iwi Sodoma ku Gomora; macne uai i bang’ Yehova niai kud i polo. 25 Pieno, enyotho adhura maenogi, eyo, theng ng’ombe ceke, uketho i iye dhanu ceke mir adhuranegi man piny ceke ma twii iwi ng’om. 26 Ento ci Lot m’ubino yor i ng’eye ucaku neno ng’eye, e edoko ni mbegi mi kadu.
27 Abraham uai pir kugweno man ecidho kaka m’egam ecungo i iye i wang’ Yehova. 28 Kinde m’eneno yo piny yor i Sodoma ku Gomora man ng’om ceke mi pambune, eneno thangu! Eneno yiro m’uculere ubethwogere niai kud i ng’om calu yiro mir uka. 29 Pieno, kinde ma Mungu unyotho adhura ma tung’ tung’ mi pambune, epoy pir Abraham, m’eketho Lot uwok ko kud i adhura m’enyothone, adhura ma Lot ubed ubedo i iye.
30 I ng’ey kare, Lot uai kud i Zoar kud awiya pare ario ma nyir, man ecaku kwo i ng’om gudi pilembe ebino lworo nikwo i Zoar. E ecaku kwo i odicana ku jumanyir pare ario. 31 Nindo moko, nyare ma kayu uyero ni ma nok kumae: “Wegwa udaru tii, man nico moko mbe i ng’ombuni m’utim kudwa ribiri calku kura mi ng’om zoo. 32 Bin, wamii pigulok ni wegwa umadhi man wavut kude kara wagwok kodhi pa wegwa.”
33 E diewor maeca gimiyo pigulok lee ni weggi umadhu; i ng’eye nyaku ma kayu umondo man uvuto ku won, ento eng’eyo ngo saa ma nyare uvuto kude i iye kadi saa m’eai i iye malu. 34 Urwonde de nyaku ma kayu uyero ni ma nok kumae: “Nen, ma nyaworo ku diewor avuto ku vwa. Uthieno ma tin bende wamii ire pigulok emadhi. I ng’eye, mondi man ivut kude, kara wagwok kodhi pa wegwa.” 35 E diewor maeca bende gimiyo pigulok thiri thiri ni weggi umadhu; i ng’eye nyaku ma nok umondo man uvuto kude, ento eng’eyo ngo saa ma nyare uvuto kude i iye kadi saa m’eai i iye malu. 36 E jumanyir ario pa Lot ceke gigamu igi ku weggi. 37 Nyaku ma kayu unyolo nyathin ma nico man ecaku nyinge Moab. En re m’etie weg Jumoab ma tin eni. 38 Nyaku ma nok bende unyolo nyathin ma nico, man ecaku nyinge Ben-ami. En re m’etie weg Juamon ma tin eni.
20 Abraham ugam udagu kagonjo pare ku keca, edwoke i ng’om mi Negeb man ecaku bedo i kind Kadec ku Cur. Saa ma nwang’u ebedo* i Gerar, 2 Abraham uyero kendo pi Sara ma dhaku pare kumae: “Etie nyamira.” E Abimelek m’ubimo mi Gerar uoro jucidh jugamu Sara jukelo i bang’e. 3 I ng’eye, Mungu ubino ku diewor i bang’ Abimelek ku wang’ lek man uyero ire kumae: “Nen, itie ve avu pi dhaku m’igamu no, kum edaru gamere man etie ci ng’atu mange.” 4 Ento nwang’u fodi Abimelek ucoro ngo ceng’ini ku dhakune.* Pieno, ewacu kumae: “Yehova, nyo andha ibinego thek m’udubo ngo?* 5 Nyo Abraham uyero ngo ira nia, ‘etie nyamira,’ man Sara de uyero ngo ira nia, ‘etie umira’? Atimo gin maeni ku cwiny m’atira man ku cing’ m’umbe ku lembe.” 6 E Mungu mandha uyero ire ku wang’ lek kumae: “Ang’eyo nia itimo gin maeni ku cwiny m’atira, uketho aceri kara kud idub ira. Pi thelembe maeno re m’ayiyo ngo nia imul kume. 7 Kawoni dong’ dwok ci ng’atuno kum en e jabila, man ebikwayu piri, e ibibedo kwo. Ento tekene idwoke ngo, ng’ey nia ibitho andha, in ku dhanu peri ceke.”
8 Abimelek uai pir kugweno, elwong’o jutic pare ceke man egonyo igi lembe maeno zoo, e lworo umakugi lee mandha. 9 I ng’eye, Abimelek ulwong’o Abraham man ewacu ire kumae: “Eni ke ilund itimo ang’o iwa? Adubo ang’o iri m’uketho iyenyo kelo dubo ma pek kumeni i wiya man iwi ker para? Gin m’itimo ira utie cuu ngo.” 10 Abimelek umedo bende ni Abraham kumae: “Paru peri ubino ang’o kinde m’ibetimo gin maeni?” 11 Abraham udwoko kumae: “Utie pilembe abino yero yor i iya nia, ‘ma jiji mbe dhanu m’i kabedo maeni gilworo ngo Mungu, man gibinega pi dhaku para.’ 12 Man andha de re etie nyamira, kum wegwa acel ento megwa re ma tung’ tung’, man edoko dhaku para. 13 Pieno, kinde ma Mungu uketho atugo woth kud i ot pa vwa, ayero ni Sara kumae: ‘Maeni re ma kite m’ibibenyutho ko ira mer ma lokere ngo:* Kakare ceke ma wabicidho i iye bed iyer nia, “etie umira.”’”
14 Abimelek ugam uting’o rombe ku dhieng’ man jutic ma co ku ma mon, emiyogi ni Abraham man edwoko Sara ma dhaku pare i bang’e. 15 Abimelek uwacu bende kumae: “Nen, ng’om para n’i weng’i eni. Icopo bedo ka moko ci ma ii ufoyo.” 16 Ni Sara ke eyero kumae: “Nen, abemiyo tongolo mi mola ma tar elufu acel (1 000) ni umeru. Etie lanyuth ni dhanu ceke ma ni kudi man i wang’ dhanu ceke nia imbe ku kosa* man dong’ acidi mbe i wii.” 17 E Abraham ucaku kwayu Mungu mandha, man Mungu ukeyo kum Abimelek, kum dhaku pare, man kum jutic pare ma nyir, e gicaku nyolo awiya; 18 kum nwang’u Yehova uketho mon ceke mi ot p’Abimelek udoko jumugumba* pi Sara ma dhaku p’Abraham.
21 Yehova ugam upoy pi Sara tap calu m’elar eyero, man Yehova utimo gin m’eng’olo ni Sara. 2 E Sara ugamu iye man i ng’eye enyolo nyathin ma nico ni Abraham i tiyo pare, tap i saa ma Mungu ular ung’olo ire. 3 Abraham ucaku nying’ wode ma Sara unyolo ire Isak. 4 Man Abraham utimo yaa i kum Isak ma wode kinde m’edoko ku nindo abora, tap calu ma Mungu ung’olo ire. 5 Abraham ubino ku oro dak acel kinde ma wode ma Isak unyolere ire. 6 Pieno, Sara uwacu kumae: “Mungu ufouketho ang’iero; dhanu ceke ma biwinjo lembuni wabing’iero wakugi.”* 7 Man emedo kumae: “Nwang’u ng’a ma copo yero ni Abraham nia, ‘Sara biketho awiya udhoth andha i kore’? Re alund anyolo ire nyathin ma nico i tiyo pare.”
8 E nyathinne udongo man ekwiro cak. Nindo ma Isak ukwiro iye cak Abraham utimo foc ma dit. 9 Ento Sara uwotho neno nia wod Hagar ma Nyamisiri m’enyolo ni Abraham ucuku nywaru Isak. 10 Pieno, ewacu ni Abraham kumae: “Riem bong’ maeni cen ku wode, kum wod bong’ maeni bicamu ngo pacu karacelo ku woda ma Isak!” 11 Ento lembe ma Sara uyero pi wod Abraham unyayu can lee i iye. 12 E Mungu uwacu ni Abraham kumae: “Can kud unyay i ii pi lembe ma Sara uyero pi jalawobine man pi bong’ peri. Winj dwande, pilembe gin ma jubilwong’o nia kodhi peri biai kud i bang’ Isak. 13 Man pi wod bong’ maeni bende, abiketho thek biwok kud i bang’e kum etie kodhini.”
14 Pieno, Abraham uai pir kugweno man eting’o mukathi kud usau pii emiyo i bang’ Hagar. Ekethogi iwi goke man eriemogi giku jalawobine. E Hagar utugo woth man ewotho swa i langa mi Ber-ceba. 15 Tokcenne pii mir usaune ugam uthum, man eweko jalawobine i the yen moko m’udinyo. 16 Man ecidh ebedo kende bor nyanok, kaka ma juromo kilo athero tundo i iye, pilembe ewacu kumae: “Amito ngo anen maram woda ubetho ko.” Pieno, Hagar ubedo ku bor, man eting’o dwande ecaku wak.
17 E Mungu uwinjo dwand jalawobine, man malaika pa Mungu ulwong’o Hagar niai kud i polo, ewacu ire kumae: “Hagar, lembang’o ma raci? Lworo kud unegi, kum Mungu udaru winjo dwand jalawobine ku kaka m’eni iye. 18 Ai malu, ting’ jalawobine man imake cinge, kum abiketho ebidoko thek ma dit.” 19 I ng’eye, Mungu uyabu wang’e man eneno pii moko m’atong’a, e ecidh etwomo pige pong’ usau pii man emiyo jalawobine madhu. 20 Mungu ubedo karacelo ku jalawobine kinde m’ebedongo. Ebed ekwo i langa, man edoko jakil athero. 21 Ecaku bedo i langa mi Paran, man min ugamu ire dhaku i ng’om mi Misiri.
22 I rundi maeca, Abimelek karacelo ku Fikol ma jatel wi udul mony pare giyero ni Abraham kumae: “Mungu ni kudi i lembe ceke m’ibetimo. 23 Kawoni dong’ kwong’ ira kakeni i wang’ Mungu nia ibitima rac ungo, dok ebed nyithindha kadi nyikwaya, man nia ibitimo ira ku bero man ni ng’om maeni m’ibedo i iye calu m’atimo iri.” 24 E Abraham uyero kumae: “Akwong’o.”
25 Ento Abraham udhaw iwi Abimelek pi pii m’atong’a ma jutic p’Abimelek ugam umayu ku kero. 26 Abimelek udwoko kumae: “Ang’eyo ngo ng’atu m’utimo lembuno; inyutho de ngo ira pi lembene, man tin eni kan afoawinjo pi lembene.” 27 E Abraham ugamu rombe ku dhieng’ man emiyogi ni Abimelek, man gitimo lembariba i kindgi gin ario. 28 Kinde m’Abraham ukoyo vong’ rombe abiro kakendgi kud i dwol, 29 Abimelek upenje kumae: “Pirang’o ikoyo vong’ rombe abiro maeni kakendgi?” 30 Edwoko kumae: “Gam vong’ rombe abiro maeni kud i cinga kara ebed ni gin m’ubenyutho nia an re m’atong’o pii maeni.” 31 Pi thelembe maeno re m’elwong’o nying’ kabedone Ber-ceba,* pilembe kakeca re ma gin ario zoo gigam gikwong’o kwong’. 32 Pieno, gitimo lembariba i Ber-ceba, man i ng’eye Abimelek giai karacelo giku Fikol ma jatel wi udul mony pare gidok i ng’om mi Jufilisti. 33 I ng’ey maeno, Abraham upidho yend tamaris i Ber-ceba, man keca elwong’o nying’ Yehova, Mungu ma rondo ku rondo. 34 Man Abraham ubedo i ng’om mi Jufilisti pi nindo dupa.
22 I ng’ey maeno, Mungu mandha uketho Abraham i amulaic, man eyero ire kumae: “Abraham!” E edwoko kumae: “Anuti eni!” 2 Man ewacu kumae: “Akweyi, ting’ wodi, wodi m’acel kulong’ m’imaru akeca, Isak, man icidh i ng’om mi Moria, e ithiere kuca ni lam m’awang’a iwi got moko m’abinyutho iri.”
3 Pieno, Abraham uai pir kugweno, etwiyo kabedo iwi kana pare, man eting’o jutic pare ario kude man wode ma Isak. Ekaku yen pi lam m’awang’a, man eai ecidho i kabedo ma Mungu mandha unyutho ire. 4 I nindo mir adege, Abraham uting’o wang’e man eneno kabedone ku bor. 5 Abraham ugam uyero ni jutic pare kumae: “Wudong’ keni ku kana, ento waku jalawobi e wabiidho malu kuca, wabirwo ni Mungu man wabidwogo i beng’wu.”
6 Pieno Abraham uting’o yen pi lam m’awang’a man ekethe iwi Isak ma wode. I ng’eye eting’o pala ku mac i cinge, man gimediri ku woth karacelo gin ario. 7 Isak ugam uyero ni won m’Abraham kumae: “Baba!” Edwoko kumae: “E, woda!” Emedo kumae: “Mac ku yen ni e, urombo mi lam m’awang’a ke ni kani?” 8 Abraham ugam udwoko kumae: “Mungu bimiyo en gire urombo ma pi lam m’awang’a, woda.” E gin ario ceke gimediri ku woth karacelo.
9 Tokcenne, gigam gitundo i kabedo ma Mungu mandha ular unyutho ire. Abraham ugiero pemlam keca man epangu yen i wiye. Etwiyo cing Isak ma wode ku tiende man ekethe iwi pemlam, i die wi yende. 10 I ng’eye, Abraham urieyo cinge eting’o pala pi ninego wode. 11 Ento malaika pa Yehova ulwong’e niai kud i polo ewacu kumae: “Abraham, Abraham!” E edwoko kumae: “Anuti eni!” 12 I ng’eye, malaikane uwacu kumae: “Kud itim gin ma rac i kum jalawobi no, man kud itim gin moko ci i kume, kum kawoni ang’eyo andha nia ilworo Mungu; pilembe icero ngo ira wodi, wodi m’acel kulong’.” 13 E Abraham uting’o wang’e, man eneno nyog urombo moko umoko ku tunge i kind vunga bor kude nyanok. Pieno, ecidh egamu nyog urombone man ethiere ni lam m’awang’a kaka wode. 14 Man Abraham ucaku nying’ kabedone Yehova-yire.* Pi thelembe maeno re ma cil tin de juwacu nia, “iwi got pa Yehova ebimiyo gin ma yenyne nuti.”
15 Man malaika pa Yehova ulwong’o Abraham wang’ mir arionde niai kud i polo, 16 ewacu kumae: “‘Akwong’o ku nyinga gira,’ Yehova wacu, ‘nia calu itimo gin maeni man icero ngo wodi, wodi m’acel kulong’, 17 abimiyo iri mugisa andha man abiketho kodhi peri binyay andha calu nyikaluku m’i kor polo man calu nying kwiyo mi dhu nam; kodhi peri bimaku adhura* mi jukwor migi. 18 Man nikadhu kud i bang’ kodhi peri, thek ceke m’i ng’om binwang’u mugisa pilembe iwinjo dwanda.’”
19 I ng’ey maeno, Abraham udok i bang’ jutic pare, man gicokiri gidok karacelo i Ber-ceba; man Abraham umedere nibedo i Ber-ceba.
20 I ng’eye, junyutho ni Abraham kumae: “Milka bende unyolo awiya ma co ni Nahor m’umeru: 21 kayu pare Uz, Buz m’umin, Kemuel ma won Aram, 22 Kesed, Hazo, Pildac, Yidlaf, man Bethuel.” 23 Bethuel unyolo Rebeka. Milka unyolo awiya abora maeno ni Nahor m’umin Abraham. 24 Dhaku pare mange* ma nyinge Reuma bende unyolo awiya ma co: Theba, Gaham, Tahac, man Maaka.
23 Man Sara ukwo oro dak acel ku pier ario wi abiro; maeno re m’ubino wend oro ma Sara ukwo i iye. 2 Man etho i Kiriath-arba, niwacu Hebron i ng’om mi Kanan, man Abraham ubedo ku can lee man ewagu Sara. 3 I ng’eye, Abraham uai kud i wang’ avuj dhaku pare man ecidh ewacu ni wot Heth kumae: 4 “An a umondo man a jawirok i kindwu. Wumii ira ng’om moko ni kakuny i kindwu kara akuny avuj dhaku para i iye.” 5 E wot Heth gidwoko ni Abraham kumae: 6 “Rwoth para, kewinjwa. In i jadit ma wijo pa Mungu* i kindwa. Icopo kunyo avuj dhaku peri kaka ma ber m’usagu mi kakuny mwa. Ng’atu moko mbe i kindwa ma bicero kakuny pare iri ma nia kud ikuny ko avuj dhaku peri.”
7 Pieno Abraham uai malu man ekulo kore piny i wang’ dhanu m’i ng’ombe, i wang’ wot Heth, 8 man ewacu igi kumae: “Tek wuyiyo nia awodh avuj dhaku para akuny, dong’ wuwinja man wukway Efron ma wod Zohar 9 ulwor ira odicana pare mi Makpela, ma n’i dhu podho pare. Wek emii ang’iewe i vutwu ku mola ma tar i kadhiri mi wel culne zoo, kara abed ku ng’om ni kakuny.”
10 Nwang’u Efron ubedo i kind wot Heth. Pieno Efron ma Jahithi udwoko ni Abraham, ma wot Heth gibewinjo, man i wang’ dhanu ceke m’umondo kud i dhugang’ mir adhura, ewacu kumae: 11 “Ungo, rwoth para! Kewinja. Abemiyo iri podho ku odicana ma n’i iye de. Abemiye iri i wang’ wot dhanu para. Kuny avuj dhaku peri.” 12 E Abraham ukulo kore piny i wang’ dhanu m’i ng’ombe, 13 man ewacu ni Efron ma dhanune ubewinjo kumae: “Akweyi, kewinja ka copere! Abimiyo iri mola ma tar kadhiri wel cul mi podhone. Dong’ gam gin m’abemiyo iri kara akuny avuj dhaku para keca.”
14 Efron ugam udwoko ni Abraham kumae: 15 “Rwoth para, kewinja. Bei ng’om maeni utie cekel* mi mola ma tar dak ang’wen, ento eno gin moko ngo i kindwa wakudi. Kuny avuj dhaku peri.” 16 Abraham uwinjo dwand Efron man epimo ni Efron kadhiri mola ma tar m’elar eweco pire i vut wot Heth, niwacu cekel* dak ang’wen mi mola ma tar calku pim ma jukuloka tiyo ko. 17 Pieno ugam uyiyere nia podho pa Efron ma n’i Makpela m’ubino i wang’ Mamre, niwacu podhone ku odicana ma n’i iye, man yen ceke ma n’i kieu mi podhone, 18 dong’ utie ng’om m’Abraham ung’iewo i vut wot Heth, i wang’ dhanu ceke m’umondo kud i dhugang’ mir adhura. 19 I ng’ey maeno, Abraham ukunyo Sara ma dhaku pare i odicana m’i podho mi Makpela i wang’ Mamre, niwacu Hebron, i ng’om mi Kanan. 20 Pieno podho maeno ku odicana m’ubedo i iye de ma naka ubino piny mi wot Heth, uai kud i cing’gi man edoko piny p’Abraham ni kakuny.
24 Nwang’u Abraham udaru tii, oro pare de udaru cidho, man Yehova umiyo ire mugisa i gin ceke. 2 Abraham uwacu ni jatic pare, ma jadit i kind juruot pare zoo man m’ubed uneno wi piny pare ceke, ewacu kumae: “Akweyi, keth cingi i the bamba, 3 man abiketho ibikwong’o ku nying’ Yehova, Mungu mi polo man Mungu mi ng’om, nia ibigamu ngo dhaku ni woda i kind nyig Jukanan m’abedo i kindgi. 4 Ento icikiri nicidho i ng’om thuwa i kind wedi para man igam dhaku ni woda ma Isak kuca.”
5 Jaticne ulund uyero ire kumae: “Ka dhakune uyiyo ngo nidwogo kuda i ng’ombuni ke? Nyo dong’ bidokwayu adwok wodi i ng’om m’iai i iye?” 6 Abraham udwoko ire kumae: “Nen nia idwoko ngo woda kuca. 7 Yehova Mungu mi polo, m’uwodha kud i ot pa vwa man kud i ng’om mi juthuwa, m’uweco kuda man m’uyero ira ku kwong’ nia, ‘abimiyo ng’om maeni ni nyikweyi,’* bioro malaika pare i weng’i man ibiwok gamu dhaku andha ni woda kuca. 8 Ento tek dhakune ukwero nidwogo kudi, ibibedo agonya ni kwong’ maeni. Re kud idwok woda kuca.” 9 Pieno, jaticne uketho cinge i the bamb Abraham ma rwoth pare man ekwong’o pi lembe maeno.
10 E jatic maeno uting’o ngamia apar kud i kind ngamia pa rwoth pare, egamu bende kwond piny ceke ma beco kud i bang’ rwoth pare man ecoko woth. I ng’eye ecidho i Mezopothamia, i adhura pa Nahor. 11 Ewok eketho ngamia urum piny ceng’ini ku pii m’atong’a moko yo woko mir adhura. Ubino ku dhu reto, saa ma mon bewok i iye pi nicitwomo pii. 12 I ng’eye eyero kumae: “Yehova, Mungu p’Abraham ma rwoth para, akweyi, keth lembe uwoth ira ber tin, man inyuth mer peri ma lokere ngo ni Abraham ma rwoth para. 13 Nen, acungo i dhu kulo eni, man nyig dhanu mir adhura gibewok woko pi nibino twomo pii. 14 Dong’ nyaku ma tek abiyero ire nia, ‘akweyi, kelor agulu pii peri kara amadh pii moko,’ man ma bidwoko nia, ‘madhi, abimiyo bende pii ni ngamia peri,’ wek en re m’ebed ng’atu m’ing’iyo ni Isak ma jatic peri; i ayi maeno re m’abing’eyo nia inyutho mer peri ma lokere ngo ni rwoth para.”
15 Ma nwang’u fodi edaru de ngo niweco ci, Rebeka ma nyaku pa Bethuel ma wod Milka ma dhaku pa Nahor m’umin Abraham utundo kud agulu pii pare iwi goke. 16 Nyakune ubedo leng’ magwei, man e sumba; nwang’u fodi nico moko mbe m’utimo kude ribiri. Eloro piny i dhu pii, epiko pii bik i agulu pare man egam ewok. 17 E wang’ acel jaticne uringo pi nirombo kude man ewacu kumae: “Akweyi, kemii ira nyathi pii moko m’amadha kud i agulu peri.” 18 Edwoko kumae: “Madhi, rwoth para.” E eloro agulu pare pio pio i cinge man emiyo ire pii m’amadha. 19 Kinde m’edaru miyo pii m’amadha ire, ewacu kumae: “Abitwomo bende pii ni ngamia peri nitundo ma gibimadhu pii biromogi.” 20 Pieno, ekonjo pii ma n’i agulu pare pio pio i wer ma lei madhu iye pii, eringo kendo kendo i dhu vuj pii pi nitwomo pii, man elabu pii ni ngamia pare ceke. 21 I saa maeno zoo jalwone ubedo ling’ man ebenene ma iye ubewang’ lii, m’ebepenjere ko ka nyo Yehova uketho woth pare urombo ma ber kunoke ngo.
22 Kinde ma ngamiane gidaru nimadhu pii, jalwone umiyo lengethu mi umjo mi mola ma kwar ma pekne nusu cekel,* man mangil ario mi mola ma kwar ma pekne cekel apar, 23 man epenje kumae: “Akweyi, keyer ira, in i nyaku pa ng’a? Nyo kaka moko tie de i ot pa wuru ma wacopo vuto i iye diewor ma tini?” 24 E edwoko ire kumae: “An a nyaku pa Bethuel ma wod Milka, ma Milka unyolo ni Nahor.” 25 Man emedo kumae: “Watie ku lum man cemo lee pi lei, man bende kaka ma wuromo vuto i iye diewor.” 26 E jalwone ukulo kore piny man epodho arieba wang’e i wang’ Yehova, 27 man ewacu kumae: “Pak ubed ni Yehova, Mungu p’Abraham ma rwoth para; kum eweko ngo ninyutho mer pare ma lokere ngo man nipong’o lembe m’eng’olo ni rwoth para. Yehova utelo wiya nitundo i ot p’umego pa rwoth para.”
28 E nyakune uringo ucidh ugonyo lembene ni min man ni jumange. 29 Nwang’u Rebeka ubino kud umin moko ma nyinge Laban. Pieno, Laban uringo i bang’ jalwo maeno ma nwang’u ubino woko i dhu kulo. 30 Kinde m’eneno lengethu mi umjo ku mangil i ng’udi cing’ nyamin, man ewinjo nyamin ma Rebeka ubekoro lembe ma jalwone uyero ire, e ecidh erombo ku jalwone ma nwang’u fodi ucungo asu i ng’et ngamia pare i dhu kulo. 31 E wang’ acel ewacu kumae: “Bin, in ma Yehova umiyo iri mugisa. Pirang’o fodi icungo asu woko keni? Adaru yiko ot man ayiko bende kaka ni ngamia.” 32 Pieno, jalwone umondo i ot man eloro* ter kud iwi ngamia, emiyo lum ku cam ni ngamia man bende pii pi nilwoko tiende man tiend ju ma gibino kude. 33 Ento kinde ma jukelo cam i wang’e, eyero kumae: “Abicamu ngo ka fodi akoro ngo iwu lembe m’ukela keni.” Pieno, Laban uyero kumae: “Ber, weci!”
34 Egam eyero kumae: “An a jatic p’Abraham. 35 Yehova upoko mugisa lee mandha iwi rwoth para, man eketho elony lee; emiyo ire rombe, dhieng’, mola ma tar ku mola ma kwar, jutic ma co ku ma mon, man ngamia ku kana dupa. 36 M’umedo maeno, Sara ma dhaku pa rwoth para unyolo nyathin ma nico ni rwoth para ma nwang’u dong’ edaru tii, man rwoth para bimiyo ire piny ceke m’etie ko. 37 Pieno, rwoth para uketho akwong’o kwong’, m’ebeyero kumae: ‘Kud igam dhaku ni woda i kind nyig Jukanan m’abedo i ng’om migi. 38 Ento ibicidho i ot pa vwa i bang’ wedi para, man icikiri nigamu dhaku ni woda kuca.’ 39 Alund apenjo rwoth para kumae: ‘Ka dhakune uyiyo ngo nidwogo kuda ke?’ 40 Edwoko ira kumae: ‘Yehova m’awotho i wang’e bioro malaika pare karacelo kudi, man andha ebiketho woth peri birombo ma ber. Icikiri nigamu dhaku ni woda i kind wedi para man i ot pa vwa. 41 Ibibedo agonya ni kwong’ m’ikwong’iri ko ira tek icidho i bang’ wedi para man gikwero nimiyo iri dhakune. Lembe maeno re ma bigonyi ni kwong’ peri.’
42 “E kinde m’atundo i dhu kulo tin, ayero kumae: ‘Yehova, Mungu p’Abraham ma rwoth para, tek ibiketho woth para birombo ma ber, 43 nen, acungo i dhu kulo eni. Man ebitimere nia kinde ma nyaku moko biwok woko pi nibino twomo pii, abipenje kumae: “Akweyi, kewek amadh pii moko nyanok kud i agulu peri.” 44 Man tek ebidwoko nia, “madhi, abitwomo bende pii ni ngamia peri,” wek dhaku maeno re m’ubed ng’atu ma Yehova ung’iyo ni wod rwoth para.’
45 “Ma fodi adaru de ngo niweco i adundena ci, nen, Rebeka utundo kud agulu pare iwi goke, eloro i wang’ kulo man ecaku twomo pii.” I ng’eye ayero ire kumae: ‘Akweyi, kemii ira pii moko amadhi.’ 46 Pieno, eloro agulu pare pio pio kud iwi goke man eyero kumae: ‘Madhi, abimiyo bende pii ni ngamia peri.’ E amadhu, man emiyo bende pii ni ngamia. 47 I ng’ey maeno, apenje kumae: ‘In i nyaku pa ng’a?’ Egam edwoko kumae: ‘Atie nyaku pa Bethuel ma wod Nahor, ma Milka unyolo ire.’ Pieno, aroyo lengethu i ume man mangil i cinge. 48 Agam akulo kora piny man apodho arieba wang’a i wang’ Yehova, man apaku Yehova Mungu p’Abraham ma rwoth para, m’utelo wiya i yo m’atira pi nigamu nyaku p’umin rwoth para ni wode. 49 Dong’ kawoni wuyer ira tek wumaru ninyutho mer ma lokere ngo, man nibedo dhanu mandha ni rwoth para; kan ungo de wuyer ira, kara ang’ey gin m’acopo timo.”*
50 Laban giku Bethuel gigam gidwoko kumae: “Eni lembe m’uai i bang’ Yehova. Wambe ku copo mi yero eyo kadi ungo iri.* 51 Rebeka n’i weng’i eno. Game man wucidhi, wek edok ci wod rwoth peri, tap calu ma Yehova uyero.” 52 Kinde ma jatic p’Abraham uwinjo wec migi, e wang’ acel ekulo kore nituc i ng’om i wang’ Yehova. 53 Man jaticne uwodho piny mi mola ma tar ku mi mola ma kwar man bende bongu, man emiyogi ni Rebeka, emiyo bende piny ma beco ni umin man ni min. 54 I ng’ey maeno, en ku dhanu m’ubino karacelo kude gicamu man gimadhu, e givuto diewor keca.
Kugweno kinde m’eai ewacu kumae: “Wuwek adoki i bang’ rwoth para.” 55 E umin Rebeka giku min gidwoko kumae: “Kewek nyakune ubed kudwa kadok pi nindo apar kende ci. I ng’eye ecopo cidho.” 56 Ento jaticne uyero igi kumae: “Kud wucera, kum Yehova uketho woth para urombo ma ber mandha. Wuwek acidhi, kara adok i bang’ rwoth para.” 57 E giyero kumae: “Kewek walwong’ nyakune man wapenj paru pare.” 58 Gigam gilwong’o Rebeka man gipenje kumae: “Nyo itie ayika nicidho ku jalwo e?” Edwoko kumae: “Eyo, atie ayika nicidho.”
59 Pieno, giweko Rebeka ma nyameggi man japidi pare* gicidho karacelo ku jatic p’Abraham man jupare. 60 Gimiyo mugisa ni Rebeka man giyero ire kumae: “Nyamegwa, dok elufu apar wang’ elufu,* man nyikweyi* gimak adhura* dupa mi ju m’udagugi.” 61 I ng’eye Rebeka giku jatic pare ma dhaku giai, giidho iwi ngamia man gilubo tok jalwone. E jaticne ugamu Rebeka man gicoko woth gicidho.
62 Nwang’u dong’ Isak udaru dwogo ku yor i Ber-lahai-roi, kum ebed ebedo i ng’om mi Negeb. 63 Man Isak uwok woko niwotho i kind lum ku dhug uthieno pi ninyamu i lembe. Kinde m’eting’o wang’e malu, eneno ngamia dupa ubebino! 64 Saa ma Rebeka uting’o wang’e malu, egam eneno Isak, e elor pio kud iwi ngamia. 65 Man epenjo jaticne kumae: “Eca ng’a m’ubewotho i kind lum pi nibino rombo kudwa ca?” Jaticne udwoko kumae: “Eca rwoth para.” E eting’o kithambala pare eum ko. 66 Man jaticne ugam ukoro lembe ceke m’etimo ni Isak. 67 I ng’ey lembe maeno, Isak uroyo Rebeka i hema pa Sara ma min. I ayi maeno re m’egamu ire Rebeka ni dhaku man emare, e Isak unwang’u jukocwiny i ng’ey tho pa min.
25 Man Abraham ugamu dhaku mange ma nyinge Kethura. 2 I ng’ey kare enyolo ire Zimran, Yokcan, Medan, Midian, Icbak, man Cuwa.
3 Yokcan unyolo Ceba man Dedan.
Wot Dedan ubino Acurim, Lethucim, man Leumim.
4 Wot Midian ubino Efa, Efer, Hanok, Abida, man Elda.
Gin eno zoo gibino wot Kethura.
5 Yor i ng’ey kare, Abraham umiyo piny ceke m’ebedo ko ni Isak, 6 ento ni awiya ma mon pare mange* unyolo ire, emiyo giramiya. I ng’eye kinde ma nwang’u fodi ekwo, eoro gicidho yo nyangu, bor kud Isak ma wode, i ng’om ma yo Nyangu. 7 Wend oro m’Abraham ukwo i iye ubino dak acel ku pier abiro wi abic. 8 E Abraham ugamu ng’ete wang’ ma tokcen man etho i ng’ey m’ekwo ma ber nitundo i tiyo; nwang’u etii man eyeng’ ku kwo, e jucoke karacelo ku dhanu pare.* 9 Wote ma Isak man Ismael gikunye i odicana mi Makpela, i podho pa Efron ma wod Zohar ma Jahithi, ma n’i wang’ Mamre, 10 podho m’Abraham ugam ung’iewo i bang’ wot Heth. Jukunyo Abraham keca karacelo ku Sara ma dhaku pare. 11 I ng’ey tho p’Abraham, Mungu umedere nimiyo mugisa ni wode ma Isak, ma nwang’u bedo ceng’ini ku Ber-lahai-roi.
12 Maeni tie kpawa pa Ismael ma wod Abraham, ma Hagar ma Nyamisiri m’ubino bong’ pa Sara unyolo ni Abraham.
13 Maeni tie nying’ wot Ismael nimakere ku thekwaru migi: Wod Ismael ma kayu ubino Nebayoth, i ng’eye Kedar, Adbel, Mibsam, 14 Micma, Duma, Masa, 15 Hadad, Thema, Yethur, Nafic, man Kedema. 16 Eno tie wot Ismael, man eno tie nying’gi nimakere ku pacu migi man kagonjo migi, judongo ma wijo apar ario calku thekwaru migi. 17 Man Ismael ukwo oro dak acel ku pier adek wi abiro. I ng’eye, egamu ng’ete wang’ ma tokcen man etho, e jucoke karacelo ku dhanu pare.* 18 Man nyikwaye gicaku bedo niai i Havila ceng’ini ku Cur ma ni kago ku Misiri nitundo bir i Asiria. Ebed ebedo ceng’ini kud umego pare ceke.*
19 Maeni en e kpawa pa Isak ma wod Abraham.
Abraham unyolo Isak. 20 Isak ubino ku oro pier ang’wen kinde m’egamu Rebeka ma nyaku pa Bethuel, ma Jaaramea mi Padan-aram; ebino nyamin Laban ma Jaaramea. 21 Man Isak umedere nikwayu Yehova pi dhaku pare, pilembe ebino jamugumba; pieno Yehova udwoko wang’ kwac pare, e Rebeka ma dhaku pare ugamu iye. 22 Man awiya ma co ma n’i iye gicaku nyego i kindgi, uketho ewacu kumae: “Ka lembene kumeni, eni ke dong’ amedara nikwo asu pirang’o?” E egam epenjo Yehova. 23 Man Yehova udwoko ire kumae: “Thek ario n’i ii, man thek ario ma biwok kud i ii bipokere; thek acel bibedo tek ma sagu thek mucelo, man jadit bitimo ni nyathin.”
24 Kinde ma nindo uromo m’ukwayu egonyere i iye, nen! rut n’i iye. 25 E ma kwong’ane ugam uwok ma en zoo e ma kwar man e calu kendi mi yuklei, pieno gicaku nyinge Esau.* 26 I ng’eye umin de uwok ma cinge umaku ufuny tiend Esau, uketho jucaku nyinge Yakobo.* Isak ubino ku oro pier abusiel kinde ma Rebeka unyologi.
27 Kinde m’awiyane gibedongo, Esau udoko jadwar ma riek man ng’atu ma bedo i lum, ento Yakobo ubino dhanu m’umbe ku lembe man ma bedo i hema. 28 Isak ugam umaru Esau pilembe ebed ekelo ire ring’ lei ecamu, Rebeka ke ulund umaru pare Yakobo. 29 Nindo moko Yakobo ubino tedo dek kinde m’Esau udwogo kud i lum m’edaru voc. 30 Pieno, Esau uyero ni Yakobo kumae: “Akweyi, kelara ku nyathi cwe moko ma kwar m’itie ko no* nyapio pio, kum adaru voc!”* Pi thelembe maeno re ma jucaku nyinge Edom.* 31 Yakobo udwoko ire kumae: “Kelar ilwor ira twero peri mi nyodo kayu!” 32 Man Esau umedo kumae: “Nen, abecitho dong’ athoa e! Twero mi nyodo kayu konyne ang’o ira?” 33 Yakobo lund udwoko kumae: “Kelar ikwong’ ira!” E ekwong’o ire man elworo twero pare mi nyodo kayu ni Yakobo. 34 I ng’eye, Yakobo umiyo mukathi ku cwej ng’or munguk ni Esau, ecamu man emadhu, e eai malu man ecidho i wang’e. I ayi maeno re ma Esau ucayu twero pare mi nyodo kayu.
26 Ndru ugam upodho i ng’ombe, m’uweko ndru ma kwong’a m’ular upodho i rundi p’Abraham. Pieno, Isak ucidho i bang’ Abimelek m’ubimo mi Jufilisti i Gerar. 2 E Yehova uwok ire man uwacu kumae: “Kud ilor piny i Misiri. Bed i ng’om m’anyutho iri. 3 Bed i ng’om maeni calu umondo, man abimedara nibedo kudi man nimiyo iri mugisa; pilembe abimiyo ng’om maeni ceke iri man ni nyikweyi,* man abitimo lembe m’ang’olo ku kwong’ ni wuru m’Abraham kumae: 4 ‘Abiketho kodhini binyay calu nyikaluku m’i kor polo; man abimiyo ng’om maeni ceke ni nyikweyi; man nikadhu kud i bang’ kodhini, thek ceke mi ng’om binwang’u mugisa,’ 5 pilembe Abraham uwinjo dwanda, man emedere nitimo lembe m’akwayu i bang’e, lembe m’ang’olo ire man cik para.” 6 Pieno, Isak umedere nibedo i Gerar.
7 Saa ma dhanu mi kabedone gibepenje pi dhaku pare, ewotho dwoko kumae: “Etie nyamira.” Lworo ubino nege niyero nia, “etie dhaku para,” kum eyero kumae: “Dhanu mi kabedo maeni gicopo nega pi Rebeka,” pilembe ebino leng’ dit pir anena. 8 Nindo moko, Abimelek m’ubimo mi Jufilisti uneno ku wang’ madhirisa, man eneno Isak gibenyekini* giku Rebeka ma dhaku pare. 9 E wang’ acel Abimelek ulwong’o Isak man ewacu ire kumae: “Karaman e dhaku peri! Pirang’o ke iwacu ira kumae: ‘Etie nyamira’?” E Isak udwoko ire kumae: “Ayero kumeno pilembe abino lworo nia jubinega pire.” 10 Ento Abimelek umedo kumae: “Itimo girang’o iwa eni? Nwang’u ng’atu acel m’i kind dhanu romo vuto ku dhaku peri yot yot, man nwang’u icikelo dubo i wiwa!” 11 E Abimelek ung’olo ni dhanu ceke, ewacu kumae: “Ng’atu moko ci ma tek bimulo kum ng’atuni man kum dhaku pare jubinege andha!”
12 Man Isak ucaku coyo kodhi i ng’ombe; i oro maeca ekayu cam wang’ dak acel nisagu kadhiri m’elar ecoyo, kum Yehova ubino miyo ire mugisa. 13 E elony, man lonyo pare umedere nitundo elony dong’ lee mandha. 14 Ebedo kud udul rombe, udul dhieng’ man jutic dupa, uketho kumira ucaku nego Jufilisti i kume.
15 Pieno, Jufilisti gigamu ng’om giculo ko wang’ pii ceke m’atong’a ma jutic pa won gigam gitong’o i rundi p’Abraham. 16 Kpe ci, Abimelek uwacu ni Isak kumae: “Ai cen kud i bang’wa, pilembe idoko tek lee nisaguwa.” 17 E Isak uai ku keca man ecidh eketho kagonjo pare i poga* mi Gerar, e ecaku bedo keca. 18 Man Isak ugolo kendo wang’ pii ma jular jutong’o i rundi pa won m’Abraham, ma re nwang’u Jufilisti giculo wang’e i ng’ey tho p’Abraham, man elwong’ogi ku nying’ ma rom ma won ular ucaku.
19 Kinde ma jutic pa Isak gibino tong’o pii i poga, giwok ginwang’u pii m’atong’a ma wang’e leng’. 20 Ento jukwac mi Gerar gicaku teliri ku jukwac pa Isak ma gibewacu kumae: “Eni tie pii mwa!” E elwong’o nying’ pii m’atong’ane Esek,* pilembe giteliri kude. 21 Man gikwong’o tong’o pii mange, ento gicaku teliri iwi maeca bende. Pieno, ecaku nyinge Sitna.* 22 I ng’eye, eai ku keca man ecidh etong’o pii mange, ento maeca giteliri ngo i wiye. E ecaku nyinge Rehoboth* man ewacu kumae: “Tie pilembe kawoni Yehova uketho ng’etwa liero man eketho wanyay i ng’om maeni.”
23 I ng’eye eai ku keca, eidho i Ber-ceba. 24 Diewor maeca Yehova ugam uwok ire man uwacu kumae: “An a Mungu pa wuru m’Abraham. Lworo kud unegi, kum ani kudi. Abimiyo iri mugisa man abiketho nyikweyi* binyay nikum Abraham ma jatic para.” 25 E Isak ugiero pemlam keca man elwong’o nying’ Yehova. Eguro bende hema pare kakeca, man jutic pare gitong’o pii kakeca.
26 I ng’ey kare, Abimelek uai kud i Gerar man ecidho i bang’ Isak karacelo kud Ahuzath ma jamii juk pare man Fikol ma jatel wi udul mony pare. 27 E Isak uwacu igi kumae: “Pirang’o wubino i bang’a ma ke wudaga man wuriema cen kud i beng’wu?” 28 Gidwoko kumae: “Waneno kamaleng’ nia Yehova ni kudi. Pieno, wanwang’u nia wabin wayer iri kumae: ‘Ka copere, watim lembariba ma ku kwong’ i kindwa wakudi, man watim lembariba kudi 29 nia ibitimowa rac ungo tap calu ma wan de watimi rac ungo; kum watimo iri kwa bero ma waweki icidho ko ku kwiyocwiny. Kawoni Yehova umiyo iri mugisa.’” 30 I ng’eye, Isak uyiko igi foc; e gicamu man gimadhu. 31 Urwonde giai pir kugweno man gitimo lembariba ma ku kwong’ i kindgi. I ng’eye, Isak uweko gicidho man giai kud i bang’e i kwiyocwiny.
32 Cing’ nica, jutic pa Isak gibino man gidwoko ire pi pii ma gitong’o, man giwacu ire kumae: “Wanwang’u pii!” 33 E ecaku nyinge Ciba. Pi thelembe maeno re ma nying adhurane tie Ber-ceba cil tin eni.
34 Kinde ma Esau udoko ku oro pier ang’wen, egamu Yudith ma nyaku pa Beeri ma Jahithi ni dhaku man bende Basemath ma nyaku pa Elon ma Jahithi. 35 Mon maeno gibadhu cwiny Isak giku Rebeka lee mandha.*
27 Kinde ma Isak udaru tii ma wang’e de dong’ uneno ngo piny cuu, egam elwong’o Esau ma wode ma kayu ubino i bang’e man ewacu ire kumae: “Woda!” Edwoko kumae: “Anuti eni!” 2 Isak umedo kumae: “Kawoni adaru tii man ang’eyo ngo nindo mi tho para. 3 Dong’ kawoni ka copere, ting’ jamdwar peri, usau mi nying athero man atumbe, man cidh idwar ira lei moko i lum. 4 I ng’eye, ted ira cam ma mit wadi m’amaru, man ikele ira acam, kara amii iri mugisa i wang’ tho para.”
5 Ento Rebeka ubino winjo saa ma Isak ubeweco i bang’ Esau ma wode. Man Esau uwok woko ecidho i lum pi nidwaru lei man nidwogo kude. 6 E Rebeka uyero ni Yakobo ma wode kumae: “Aai awinjo wuru ubeweco kud Esau m’umeru, ebeyero kumae: 7 ‘Kel ira ring’ lei moko man ited ira cemo ma mit. I ng’eye kel acame, kara amii iri mugisa i wang’ Yehova i wang’ tho para.’ 8 Dong’ kawoni woda, winja kilili man itim lembe m’abeyero iri. 9 Akweyi, cidh i dwol man igam ira nyithi diegi ario ma beco kud i kind juwagi kara atedgi ni cam ma mit ni wuru, tap calu m’emaru. 10 I ng’eye tere i bang’ wuru ucam, kara emii iri mugisa i wang’ tho pare.”
11 E Yakobo uyero ni Rebeka ma min kumae: “Esau m’umira utie jalayir, ento an kuma foth. 12 Dong’ ka baba biwok mulo kuma ke? Andha ebigeno nia abecaye, e abiwayu alam i wiya kakare ninwang’u mugisa.” 13 Min udwoko ire kumae: “Alam peri ubed i wiya, woda. Tim kende kende gin m’ayero, man icidh igam ira nyithi diegine.” 14 Pieno, ecidh egamugi man ekelogi i bang’ min, e min utedo cam ma mit, tap calu ma won umaru. 15 I ng’ey maeno, Rebeka uting’o kendi ma beco pa wode ma kayu ma Esau ma nwang’u etie ko i ot, man eronyogi i kum wode ma cogo ma Yakobo. 16 Eketho bende adila nyithi diegi i cinge man i ng’ute kaka ma yir umbe i iye. 17 I ng’eye, emiyo cam ma mit man mukathi m’etedo i bang’ wode ma Yakobo.
18 E emondo i bang’ won man ewacu kumae: “Baba!” Won udwoko ire kumae: “Anuti eni! In i ng’a, woda?” 19 Yakobo uyero ni won kumae: “An a Esau ma kayu peri. Atimo tap calu m’iyero ira. Dong’ akweyi, ai malu, man icam kum ring’ lei para, kara imii ira mugisa.” 20 E Isak upenjo wode kumae: “Itimo nenedi kara inwang’e pio pio kumeni, woda?” Edwoko kumae: “Pilembe Yehova Mungu peri ukele ira.” 21 Isak ugam uyero ni Yakobo kumae: “Akweyi, cor ceng’ini kara amul kumi woda, wek kara ang’ey ka nyo itie Esau ma woda andha kunoke ngo.” 22 Pieno, Yakobo ucoro ceng’ini i vut Isak ma won, man emulo kume, i ng’eye ewacu kumae: “Dwal utie dwand Yakobo, ento cing’ re utie cing Esau.” 23 Egam eng’iye ngo pilembe cinge ubino juyir calu cing Esau m’umin. Pieno emiyo ire mugisa.
24 I ng’eye epenje kumae: “Nyo andha in i Esau ma woda?” Edwoko kumae: “Eyo, an a en.” 25 E ewacu kumae: “Kel ira ring’ lei moko acam, woda; i ng’eye abimiyo iri mugisa.” Pieno, ekelo ire ring’ lei ecamu man emiyo ire bende pigulok emadhu. 26 I ng’eye, Isak ma won uwacu ire kumae: “Akweyi, cor ceng’ini man icwii limba, woda.” 27 E ecoro ceng’ini man ecwiyo limbe, e Isak ung’wiyo ng’wic kendi pare. I ng’eye emiyo ire mugisa man ewacu kumae:
“Nen, ng’wic woda calu ng’wic podho ma Yehova upoko mugisa i wiye. 28 Wek Mungu mandha umii iri thoi mi polo man ng’om ma miyo; emii iri bende cam ku pigulok ma nyen bik. 29 Wek dhanu utim iri, man thek girum piny i weng’i. Bim wi umego peri man wot meru girum piny i weng’i. Kwong’ ubed iwi ng’atu moko ci m’ubelemi, man mugisa ukwany ng’atu moko ci m’ubemiyo iri mugisa.”
30 Kinde ma fodi Isak uai udaru adara nimiyo mugisa ni Yakobo, man fodi Yakobo uai aaya kud i vut won ma Isak ci, e umin ma Esau udwogo kud i dwar pare. 31 En de etedo cam ma mit ekelo ni won man ewacu ni won kumae: “Ai malu baba, man icam kum ring’ lei pa wodi, kara imii ira mugisa.” 32 E Isak ma won upenje kumae: “In i ng’a?” Edwoko kumae: “An a wodi, Esau ma kayu peri.” 33 E kum Isak ucaku miel ku rac man ewacu kumae: “E ka dong’ ng’a m’udwaru ring’ lei man ukelo ira e ke? M’ibetundo eni nwang’u dong’ adaru came man amiyo ire mugisa; man mugisa bikwanye de andha!”
34 Saa ma Esau uwinjo lembe ma won uyero, emoro wak ma tek ku can, m’ebeyero ni won kumae: “Mii ira mugisa, eyo ira de, baba!” 35 Ento ewacu kumae: “Umeru ubino kud abombi kara enwang’ mugisa ma nwang’u in re m’icikiri ninwang’u.” 36 E ewacu kumae: “Kara jucaku nyinge Yakobo* dre, uketho emaku kakara udoko wang’ mir arionde eni: edaru mayu twero para mi nyodo kayu, man kawoni emayu bende mugisa para!” I ng’eye emedo kumae: “Nyo ikanu ngo mugisa moko ira?” 37 Ento Isak udwoko ni Esau kumae: “Nen adaru kethe ebim wii, amiyo umego pare ceke ni jutic ire, man amiyo ire cam ku pigulok ma nyen. E ka dong’ ang’o m’udong’ m’acopo timo iri, woda?”
38 Esau uwacu ni won kumae: “Baba, nyo itie ku mugisa acel kende? Mii ira mugisa, eyo, ira de baba!” E Esau ugoyo nduru man ecaku wak. 39 Pieno, Isak ma won udwoko ire kumae:
“Nen, kabedo peri bibedo bor ku ng’om ma miyo, man bor ku thoi ma malu i polo. 40 Ibikwo nikum palamularu peri man ibitimo ni umeru. Ento kinde m’ibiciro kpe ci, ibituro mberembere pare andha kud i ng’uti.”
41 Pieno, Esau ukeco Yakobo pi mugisa ma won umiyo ire, man ewotho yero i adundene kumae: “Nindo mi wagu baba udhingo ceng’ini. I ng’eye, abinego Yakobo m’umira.” 42 Saa ma judwoko ni Rebeka lembe ma wode ma kayu ma Esau uyero, e wang’ acel eoro julwong’o Yakobo ma wode ma cogo man eyero ire kumae: “Nen! Esau m’umeru ubepangu ninegi pi niculo kwor.* 43 Dong’ kawoni woda, tim gin m’abeyero iri. Ai man iringi i bang’ umira ma Laban i Haran. 44 Bed i bang’e kuca pi kare moko, cil ma wi kwinyo p’umeru ukwii ko, 45 maram ng’eicwiny m’umeru utie ko i kumi uthum ko man wiye uwil i kum lembe m’itimo ire. E abioro jubibino lwong’i ku kuca. Pirang’o wun ario kpo wurwiny ira i ceng’ aceli?”
46 I ng’ey maeno, Rebeka uwotho yero ni Isak kumae: “Ava kwo uai i kuma nikum nyig Heth. Tekene Yakobo de ugamu dhaku i kind nyig Heth, ma gi calu jumanyir maeni mi ng’ombuni, dong’ konyne ang’o ira nibedo kwo?”
28 Pieno, Isak ulwong’o Yakobo man emiyo ire mugisa, eng’olo ire kumae: “Kud igam dhaku i kind jumanyir mi Kanan. 2 Cidh i Padan-aram i ot pa Bethuel ma kwarumiri,* man igam iri dhaku kuca i kind jumanyir pa Laban ma nerumiri. 3 Mungu ma Jategokpo bimiyo iri mugisa; ebiketho ibinyol, ibinyay, man andhandha ibidoko ni udul dhanu. 4 Ebimiyo iri mugisa p’Abraham, iri man ni nyikweyi,* kara imak ng’om m’ikwo i iye calu umondo, ng’om ma Mungu ular umiyo ni Abraham.”
5 E Isak uoro Yakobo, man etugo woth ecidho i Padan-aram i bang’ Laban, ma wod Bethuel ma Jaaramea, m’umin Rebeka ma min Yakobo gikud Esau.
6 Kinde ma Esau uneno nia Isak umiyo mugisa ni Yakobo man eore ecidho i Padan-aram pi nigamu dhaku kuca, man nia saa m’ebemiyo ire mugisa eng’olo ire kumae: “Kud igam dhaku i kind jumanyir mi Kanan,” 7 man nia Yakobo uwinjo dwand won giku min man ecidho i Padan-aram, 8 e Esau unyang’ nia karaman won ma Isak ubefoyo ngo jumanyir mi Kanan. 9 Pieno, Esau ucidho i bang’ Ismael man egamu Mahalath ma nyaku pa Ismael ma wod Abraham, ma nyamin Nebayoth, emedo ko mon mange ma nwang’u etie ko.
10 Nwang’u dong’ Yakobo utugo woth niai kud i Ber-ceba man ebecidho yor i Haran. 11 I ng’ey kare, etundo i kabedo moko man eyikere pi nivuto keca, pilembe nwang’u dong’ ceng’ udaru mwony. E eting’o kidi acel i kind kidi ma n’i kabedone man ekethe pi nitheno wiye, e evuto kakeca. 12 I ng’eye, eleko lek moko man nen! mangasi moko ucungo iwi ng’om ma wiye ucidho nitundo i polo; man jumalaika pa Mungu gibino idho man giloro kud i wiye. 13 Man nen! Yehova ucungo iwi mangasine, man ewacu kumae:
“An a Yehova Mungu p’Abraham ma kwarumiri man Mungu pa Isak. Ng’om maeni m’ivuto i wiye, abimiye iri man ni nyikweyi.* 14 Man nyikweyi* bidoko andha calu nying utur m’i ng’om, man gibilal mba mba yo reto, yo nyangu, yo malu, man yo piny; nikadhu kud i beng’i man nikadhu kud i bang’ kodhini thek ceke m’i ng’om binwang’u mugisa* andha. 15 Ani kudi man abigwoki kaka moko ci m’icidho i iye, man abidwogi i ng’om maeni. Abiweki ngo nitundo m’abitimo lembe ceke m’ang’olo iri.”
16 E Yakobo ucew kud i wang’ nindo pare man ewacu kumae: “Andha Yehova n’i kabedo maeni, nwang’u ang’eyo ngo!” 17 Lworo ugam umake man emedo kumae: “Kabedo maeni tie kabedo ma wang’u ijo! Eni gin mange ngo, etie ndhu ot pa Mungu, man eni tie dhugola mi polo.” 18 E Yakobo uai pir kugweno man eting’o kidi m’etheno ko wiye, ekethe ecungo ni mbegi man ekonjo mo i die wiye. 19 Pieno, ecaku nying’ kabedone Bethel,* ento i wang’e nwang’u nying adhurane ubino Luz.
20 I ng’eye, Yakobo ung’olo ku kwong’ kumae: “Tek Mungu bimedere nibedo kuda man nigwoka i woth para, tek ebimiyo ira mukathi m’acam ku bongu m’akendi, 21 man tek adwogo ku kwiyocwiny i ot pa vwa, e nwang’u andha Yehova unyutho nia etie Mungu para. 22 E kidi maeni m’aketho ucungo ni mbegi bidoko ni ot pa Mungu, man piny ceke m’ibimiyo ira abimiyo iri apaje kokoro.”
29 I ng’ey lembe maeno, Yakobo umedo ku woth pare man ecidho i ng’om mi dhanu ma yo Nyangu. 2 E ewok eneno pii m’atong’a moko i lum man udul rombe adek ma tung’ tung’ uvuto ceng’ini i ng’ete keca, pilembe jukwac gibed giketho udul lim bemadhu pii m’atong’a maeca. Man kidi ma dit uumo dhu pige. 3 Kinde m’udul limne ceke gicoko dhoggi keca, e jukwac ging’ielo kidine kud i dhu pii m’atong’a man gimiyo pii ni udul lim, i ng’eye gidwoko kidine kakare i dhu pii m’atong’a.
4 Pieno, Yakobo upenjogi kumae: “Umego para, wu dhanu ma kani?” Gidwoko ire kumae: “Wa dhanu mir Haran.” 5 Edog epenjogi kumae: “Nyo wung’eyo Laban ma nyakwar Nahor de?” Gidwoko ire kumae: “Eyo, wang’eye.” 6 E epenjogi kendo kumae: “Nyo etie ma beri?” Gidwoko kumae: “Eyo, etie ma ber. Nen, nyare ma Racel de ubebino ku rombe ca!” 7 I ng’eye ewacu kumae: “Fodi eni tie dieceng’. Etie ngo saa mi coko dhu lim. Wuketh rombe madh pii man wucidh wukwaygi.” 8 Gilund giyero ire kumae: “Eyiyere ngo iwa nitimo kumeno ka fodi wakucoko ngo dhu lim ceke karacelo, man ka fodi wang’ielo ngo kidi kud i dhu pii m’atong’a. I ng’ey maeno ka wamiyo pii ni rombe.”
9 Kinde ma fodi ebeweco kugi, Racel ugam utundo ku rombe pa won, kum ebino jakwac. 10 Kinde ma Yakobo uneno Racel ma nyaku pa Laban ma nerumire, man rombe pa Laban, e wang’ acel Yakobo ucoro i dhu pii m’atong’ane man eng’ielo kidi ma n’i dhoge, man eketho rombe pa Laban ma nerumire umadhu pii. 11 I ng’eye, Yakobo ucwiyo limb Racel man eting’o dwande ecaku wak. 12 E Yakobo ucaku koro ni Racel nia etie wat pa won,* man nia etie wod Rebeka. Man Racel uringo ucidh uyero ni won.
13 Kinde ma Laban uwinjo lembe ma judwoko ire pi Yakobo ma wod nyamin ci, eringo ndhu ndhu pi nicirombo kude. Ewok egwake, ecwiyo limbe, man edok kude yo pare. Yakobo ucaku koro lembe maeno ceke ni Laban. 14 E Laban ugam uyero ire kumae: “Itie andha cogona man ring’ kuma.”* E ebedo i bang’e dwi acel zoo.
15 I ng’eye, Laban uyero ni Yakobo kumae: “Eni nia pilembe itie wat para* ci dong’ ukwayu itim ira mi mananu? Yer ira nia cul peri bibedo ang’o?” 16 Nwang’u Laban ubino ku jumanyir ario. Ma ditne nyinge ubino Leya, man ma nokne ke nyinge ubino Racel. 17 Wang’ Leya ubino leng’ ungo, ento nwang’u Racel lundo udoko nyaku ma leng’ magwei. 18 Yakobo ke nwang’u dong’ umaru pare Racel lee, pieno eyero kumae: “Atie ayika nitimo iri pi nyaku peri ma nok ma Racel no pi oro abiro.” 19 E Laban uwacu kumae: “Etie ber nia amiye iri kakare nimiye ni nico mange. Dong’ bed asu i bang’a.” 20 Man Yakobo utimo tic oro abiro pi Racel, ento i wang’e udog ubedo ve etimo nindo moko kende nikum mer m’emare ko.
21 I ng’eye, Yakobo uyero ni Laban kumae: “Mii dhaku para kum nindo mi tic para udaru thum, kara atim kude ribiri.” 22 E Laban ucoko dhanu ceke mi kabedone man etimo foc. 23 Ento kud uthieno, Laban ulund uting’o nyare ma Leya re m’etero i bang’ Yakobo kara etim kude ribiri. 24 Laban uting’o bende bong’ pare ma Zilpa man emiye ebed ni bong’ pa nyare ma Leya. 25 Kugweno Yakobo uneno nia karaman utie Leya! Pieno eyero ni Laban kumae: “Itimo ira ang’o eni? Nyo utie ngo pi Racel re m’atimo iri? Pirang’o ke iwonda?” 26 E Laban udwoko ire kumae: “I bang’wa keni jular jumiyo ngo nyaku ma nok i wang’ ma kayu. 27 Kedar yenga acel mir ambadha pa dhaku maeno. I ng’ey maeno, wabimiyo iri bende dhaku mucelo pi tic m’ibitimo ira oro abiro mange.” 28 Yakobo utimo kumeno man etimo yenga mir ambadha pa dhakune, i ng’eye Laban umiyo ire nyare ma Racel ni dhaku. 29 Bende, Laban umiyo bong’ pare ma Bilha ubed ni bong’ pa nyare ma Racel.
30 I ng’eye, Yakobo utimo ribiri ku Racel bende, man emaru Racel lee nisagu Leya, e etimo tic oro abiro mange ni Laban. 31 Kinde ma Yehova uneno nia jumaru ngo Leya, eketho egamu iye,* ento Racel ubino jamugumba. 32 Pieno, Leya ugamu iye man enyolo nyathin ma nico; ecaku nyinge Ruben,* kum eyero kumae: “Tie pilembe Yehova uneno can para, kum kawoni cwara bicaku mara.” 33 Egamu iye kendo man enyolo nyathin ma nico, e ewacu kumae: “Tie pilembe Yehova uwinjo nia jumara ngo, uketho emiyo ira maeni bende.” E ecaku nyinge Simeon.* 34 Kendo de egamu iye man enyolo nyathin ma nico, ewacu kumae: “Kawoni dong’ cwara bimoko en gire i kuma, pilembe anyolo ire awiya adek ma co.” Pieno jucaku nyinge Lawi.* 35 Edog egamu iye kendo man enyolo nyathin ma nico, e ewacu kumae: “Ma wang’uni abipaku Yehova.” Pieno, ecaku nyinge Yuda.* I ng’ey maeno nyodo ukang’ ire.
30 Kinde ma Racel uneno nia enyolo ngo awiya ni Yakobo, nyeko make i kum nyamin, man ecaku yero ni Yakobo kumae: “Mii ira awiya, kan ungo abitho.” 2 E ng’eicwiny pa Yakobo ugam uopo i kum Racel man ewacu kumae: “Nyo adoko Mungu m’uceri ku nyolo awiya?” 3 Pieno, Racel uyero kumae: “Bong’ para ma Bilha ni e. Tim kude ribiri kara enyol awiya ira,* ketho nikadhu kud i bang’e an de atuc nibedo kud awiya.” 4 E Racel ugam umiyo Bilha ma bong’ pare ni dhaku ire, man Yakobo utimo kude ribiri. 5 Man Bilha ugamu iye, e i ng’ey kare enyolo nyathin ma nico ni Yakobo. 6 I ng’eye, Racel uyero kumae: “Mungu upoko lembe para pwe man ewinjo bende dwanda, uketho emiyo ira nyathin ma nico.” Pi thelembe maeno re m’ecaku nyinge Dan.* 7 Bilha ma bong’ pa Racel ugamu iye kendo, man i ng’ey kare enyolo nyathin ma nico mir arionde ni Yakobo. 8 Man Racel uwacu kumae: “Anyego anyego ma tek i dhu nyamira. Man aloye!” Pieno, ecaku nyinge Nafthali.*
9 Saa ma Leya uneno nia ejigo ninyolo nyodo, egam eting’o bong’ pare ma Zilpa man emiye ebed dhaku ni Yakobo. 10 Man Zilpa ma bong’ pa Leya unyolo nyathin ma nico ni Yakobo. 11 E Leya uyero kumae: “Mugisa ma kani maeni!” Pieno ecaku nyinge Gad.* 12 I ng’ey maeno, Zilpa ma bong’ pa Leya unyolo nyathin ma nico mir arionde ni Yakobo. 13 Man Leya uwacu kumae: “Eni anyong’a kwa ira! Andha jumanyir bilwong’a jamutoro.” E ecaku nyinge Acer.*
14 Ceng’ moko kinde ma Ruben ubino wotho i nindo mi kayu nganu, ewok enwang’u nying mandragor i lum, man ekelogi i bang’ Leya ma min. I ng’eye, Racel uwacu ni Leya kumae: “Akweyi, kemii ira nying mandragor pa wodi no moko.” 15 Leya udwoko ire kumae: “Lembe m’imayu ko cwara e de fodi uromo ngo weng’i? Kawoni ibemito imay bende nying mandragor pa woda?” Pieno, Racel udwoko kumae: “Ber dit. Ebivuto kudi diewor ma tin kawang’ nying mandragor pa wodi.”
16 Ku dhug uthieno saa ma Yakobo ubedwogo kud i lum, Leya uwok woko pi nicirombo kude man ewacu kumae: “An re m’ibivuto kuda, pilembe ang’iewo twerone ku nying mandragor pa woda.” Pieno, evuto kude diewor maeca. 17 Mungu ugam uwinjo man udwoko wang’ kwac pa Leya, e egamu iye man i ng’ey kare enyolo nyathin ma nico mir abije ni Yakobo. 18 I ng’eye, Leya uwacu kumae: “Mungu umiyo ira sukulia para, pilembe amiyo bong’ para ni cwara.” Pieno, ecaku nyinge Isakar.* 19 Man Leya ugamu iye kendo, e i ng’ey kare enyolo nyathin ma nico mir abusiende ni Yakobo. 20 Leya ugam uyero kumae: “Mungu umiyo ira giramiya ma ber, eyo, ira an. Kawoni dong’ won ot para biol yiyo nibedo kuda, kum anyolo ire awiya ma co abusiel.” Pieno, ecaku nyinge Zebulon.* 21 I ng’eye, enyolo nyathin ma nyaku man ecaku nyinge Dina.
22 Tokcenne Mungu upoy pi Racel man ewinjo kwac pare, e eketho egamu iye.* 23 Egamu iye man enyolo nyathin ma nico. E ewacu kumae: “Mungu ukabu lewic m’i wiya cen!” 24 Pieno ecaku nyinge Yozefu,* man eyero kumae: “Yehova umedo ira nyathin ma nico mange.”
25 I ng’ey ma Racel unyolo Yozefu, Yakobo uwacu ndhu ndhu ni Laban kumae: “Wek aai kara adok i pacu para man i ng’om ma thuwa. 26 Mii mon para kud awiya para m’atimo iri tic pigi, kara acidhi; kum ing’eyo cuu mandha maram atimo ko iri tic.” 27 E Laban udwoko ire kumae: “Tek anwang’u bero i weng’i, kebed asu timba, pilembe anyang’ nikum giranyutha* nia Yehova ubemiyo mugisa ira nikumi.” 28 Man emedo kumae: “Ng’ol ira cul peri, man abimiye iri.” 29 E Yakobo uyero ire kumae: “Ing’eyo maram atimo ko tic iri, man maram udul lim peri unyay ko nikuma; 30 i wang’ tundo para ibino ku lim nyanok, ento kawoni gimediri man ginyay lee, man Yehova umiyo iri mugisa niai m’atundo. Dong’ an ke abitimo piny moko pi ot para ma dhe awene?”
31 Laban upenje kumae: “Amii ang’o iri?” Yakobo udwoko kumae: “Ibimiyo ngo ira gin moko acel de! Ento abidocaku kwayu udul lim peri kendo man nikurogi, tek ibitimo ira lembe acel ma e: 32 Abikadhu i kind udul lim peri ceke tin eni. Koy kud i kindgi rombe ceke ma kumgi kwici kwici man ma jurangi, nyithi nyogi rombe ceke ma nyakwar kwar, man megi diegi ceke ma jurangi ku ma kumgi kwici kwici. Niai kawoni, eno re ma bidoko cul para. 33 Man bedopwe para* biweco pira nindo ma cen kinde m’ibibino nineno cul para. Lim ceke ma kumgi kwici kwici ngo, man ma jurangi ngo i kind megi diegi, man ma nyakwar kwar ungo i kind nyithi nyogi rombe, bibedo ni gin ma jukwalu akwala tek ginwang’iri i bang’a.”
34 Laban ugam udwoko kumae: “Ber dit! Dong’ ebed de ve m’iyero eno.” 35 E i nindo ma rom eca, ekoyo nyogi diegi ceke ma kumgi thumo man ma jurangi ku megi diegi ceke ma kumgi kwici kwici man ma jurangi, lim ceke m’ubino ku rangi ma tar man m’ubino ku rangi ma nyakwar kwar kud i kind nyithi nyogi rombe man emiyo wote ugwokgi. 36 I ng’ey lembe maeno, Laban ucidho bor i woth mi bang’ adek pi nipoko kindgi ku Yakobo, man Yakobo uwotho kwayu dong udul lim pa Laban m’udong’.
37 Man Yakobo utong’o uluth ma numu mi yend storak, mi yend amand, man mi yend platan; ealu kor uluthnegi kwici kwici ma ka moko udong’ ubenen ma tar. 38 Eketho uluth m’ealu kumgine i wang’ udul lim i tharasi ma pii mol kud i iye pi nicidho i wer, kaka m’udul lim bino madhu iye pii, kara giwoth poro i wang’ uluthnegi kinde ma gibino madhu pii.
39 Pieno udul limne ubed uporo i wang’ uluthnegi, uketho gibed ginyolo nyithindhgi ma kumgi thumo, ma kwici kwici, man ma jurangi. 40 I ng’eye Yakobo ukoyo nyithi nyogi rombe man eloko wang’ udul limne yor i bang’ lim ma kumgi thumo, man lim ceke ma nyakwar kwar m’i kind udul lim pa Laban. I ng’eye epoko kind udul lim ma pare, man ejebogi ngo kud udul lim pa Laban. 41 Man saa ceke ma ka lim ma tek gibeporo, Yakobo ketho uluth i tharasi ma pii mol kud i iye i wang’ udul lim, kara gipor ceng’ini kud uluthnegi. 42 Ento kan utie lim ma tego migi nok, eketho ngo uluthne keca. Pieno, lim ma tego migi nok zoo ubed ubedo pa Laban, ento ma tek ubed ubedo pa Yakobo.
43 Tokcenne Yakobo ulony lee mandha, man ebedo kud udul lim dupa, man jutic ma co ku ma mon, ngamia man kana.
31 I ng’ey kare, Yakobo uwinjo wot Laban gibeyero kumae: “Yakobo ucoko piny ceke m’ubino pa wegwa, man enwang’u lonyo pare no zoo nikum piny pa wegwa.” 2 Bende kinde ma Yakobo uneno wang’ Laban, enyang’ nia dong’ Laban nene ngo ku wang’ ma ber calu ma naka. 3 Tokcenne, Yehova uwacu ni Yakobo kumae: “Dok i ng’om pa kwaru peri man i bang’ juthu, abimedara nibedo kudi.” 4 E Yakobo uoro jucidh julwong’o Racel giku Leya gibin i lum kaka m’udul lim pare n’i iye, 5 man ewacu igi kumae:
“Aneno nia dong’ wegwu nena ngo ku wang’ ma ber, ento Mungu pa vwa ni kuda. 6 Kadok wun giwu de wung’eyo nia atimo ni wegwu ku tego para ceke. 7 Wegwu uii nibomba man eloko cul para wang’ apar; ento Mungu uyiyo ngo ire nia etima rac. 8 Kubang’ kare ceke ma tek eyero nia, ‘lim ma kumgi kwici kwici bibedo cul peri,’ e udul lim ceke nyolo nyithindhgi ma kwici kwici; ento kan elund eyero nia, ‘lim ma kumgi thumo re ma bibedo cul peri,’ e udul lim ceke nyolo nyithindhgi ma kumgi thumo. 9 Pieno, Mungu uwotho mayu lim pa wegwu man emiyogi ira. 10 Nindo moko i saa ma lim beporo i iye, ating’o wang’a man aneno ku wang’ lek nia nyogi diegi m’ubeporo udul lim kumgi thumo, kumgi kwici kwici, man kumgi ucwinyo cwinyo. 11 I ng’eye, malaika pa Mungu mandha ulwong’a kud i wang’ lek nia, ‘Yakobo!’ Adwoko kumae: ‘Anuti eni.’ 12 Man emedo kumae: “Akweyi, keting’ weng’i man nen nyogi diegi ceke m’ubeporo udul lim kumgi thumo, kumgi kwici kwici, man kumgi ucwinyo cwinyo; kum aneno lembe ceke ma Laban ubetimo i kumi. 13 An a Mungu mandha m’i Bethel, kaka m’iwiro iye kidi m’iketho ucungo ni mbegi man kaka m’itimo iye ira lembang’ola. Dong’ kawoni ai, wok kud i ng’om maeni man idok i ng’om ma junyoli i iye.”
14 E Racel giku Leya gidwoko ire kumae: “Nyo gin moko nuti de m’udong’ ma kamwa ma waromo lagu i ot pa wegwa? 15 Nyo dong’ ekwanuwa ngo ni umondo, kum edaru lworowa man ebetiyo ku sente ma jumiyo piwa? 16 Lonyo ceke ma Mungu umayu kud i bang’ wegwa utie mwa man mir awiya mwa. Dong’ tim lembe ceke ma Mungu uyero itim.”
17 Pieno, Yakobo uai man eketho awiya pare ku mon pare iwi ngamia, 18 man ecoko udul lim pare ceke ku lonyo ceke m’enwang’u, niwacu udul lim m’enwang’u i ng’om mi Padan-aram, pi nidok i bang’ Isak ma won i ng’om mi Kanan.
19 Nwang’u Laban ucinyaru yuk rombe pare, man Racel ukwalu terafim* pa won. 20 M’umedo maeno, Yakobo uwondo Laban ma Jaaramea, kum ecidho ling’ m’enyutho ngo ire. 21 Ecidho ling’ man ekadhu Kulo,* en ku piny ceke m’ebedo ko. I ng’eye, ecidho yor i ng’om gudi mi Gilead. 22 I ceng’ mir adege, junyutho ni Laban nia Yakobo ucidho ling’. 23 Pieno, ecoko umego pare* karacelo kude man gilubo tok Yakobo pi woth mi ceng’ abiro, man giwok ginwang’e i ng’om gudi mi Gilead. 24 Ento ku diewor, Mungu ubino i bang’ Laban ma Jaaramea ku wang’ lek, man eyero ire kumae: “Bed ku weng’i i kum gin m’ibiyero ni Yakobo, nik’ebed ma ber kadi ma rac.”*
25 E Laban ucidho i bang’ Yakobo, nwang’u Yakobo uguro hema pare i kind got, Laban ke uketho kagonjo pare kud umego pare i ng’om gudi mi Gilead. 26 Man Laban uwacu ni Yakobo kumae: “Itimo ang’o eni? Pirang’o iwonda man icoko nyiga calu ng’eca ma juyaku ku palamularu? 27 Pirang’o iwonda man icidho ling’ m’inyutho ngo ira? Ka nwang’u inyutho ira, nwang’u aciki kud anyong’a man ku wer, ku vul man kud adungu. 28 Ento imiyo ngo ira kaka mi cwiyo limb nyikwaya* man nyiga. Itimo lembe mi ming’o. 29 Atie ku copo mi timowu rac, ento Mungu pa wuru uweco kuda diewor ma tin, ewacu kumae: ‘Bed ku weng’i i kum gin m’ibiyero ni Yakobo, nik’ebed ma ber kadi ma rac.’ 30 Ang’eyo nia iai pilembe ava dok i ot pa wuru ubenegi; e ka dong’ ikwalu mungu paragi e ke pirang’o?”
31 Yakobo udwoko ni Laban kumae: “Tie pilembe lworo ubino nega, kum ayero yor i iya kumae: ‘Icopo maya ku jumanyir peri ku kero.’ 32 Ng’atu moko ci ma tek ibinwang’u mungu perigi i bang’e, ng’atune bikwo ngo. Dong’ i wang’ umego mwa, key i piny m’atie ko man iting’ piny ma peri.” Ento nwang’u Yakobo ung’eyo ngo nia Racel re m’ukwalugi. 33 Pieno Laban umondo i hema pa Yakobo man i hema pa Leya, man i hema mi bong’ ario de; ento enwang’ugi ngo. I ng’eye ewok kud i hema pa Leya man emondo i hema pa Racel. 34 I kind saa maeno, nwang’u Racel uting’o terafimne man ekethogi i katoko m’i kum kabedo ma mon bedo i wiye iwi ngamia, man ebedo i wigi. Pieno, Laban ukeyo die hema ceke, ento enwang’ugi ngo. 35 E Racel uwacu ni won kumae: “Ng’eicwiny kud unegi rwoth para, pilembe acopo ai ungo malu i weng’i, kum gin ma betimo mon ubetima.” Pieno Laban ukeyo asu cuu mandha, ento enwang’u ngo terafimnegi.
36 E ng’eicwiny umaku Yakobo man ecaku dhaw iwi Laban. Yakobo uwacu ni Laban kumae: “Atimo ang’o ma rac, man dubo ang’o m’atimo m’uketho ilubo toka ku kirkir kumeni? 37 Kawoni ma dong’ idaru keyo i piny ceke m’atie ko, ang’o m’i ot peri m’inwang’u? Kethe i wang’ umego para kud umego peri, kara gipok lembe i kindwa wakudi wan ario. 38 I kind oro pier ario maeni m’abedo i beng’i, rombe kadi diegi peri acel de mbe m’uvogo, man acamu ngo nyanok de nyogi rombe m’i dwol peri. 39 Abed akelo ngo zoo de i beng’i lim ma yedi m’i lum uyeco. Abed aculo kawang’e an gira. Man ka jukwalu lim moko, dok ebed ku dieceng’ kadi ku diewor, ibed iketho aculo kawang’e. 40 Lietho ceng’ ubed uwang’a ku dieceng’, man koyo ubed unega ku diewor, nindo de ubed ulal i wang’a. 41 Oro pier ario maeni atimo i ot peri. Atimo oro apar ang’wen pi jumanyir peri ario, man oro abusiel pir udul lim peri, man iwilo cul para wang’ apar. 42 Ka nwang’u Mungu pa vwa, Mungu p’Abraham, man Ng’atu ma Isak lworo* ubino ngo kuda, eni nwang’u iweko acidho ma cinga nanu. Ento Mungu uneno masendi para man tic ma tek m’atimo ku cinga, uketho ejuki diewor ma tin.”
43 E Laban udwoko ni Yakobo kumae: “Nyir maeni gi nyiga, man nyithindho no de gi nyithindha, udul lim maeni bende tie udul lim para, man piny ceke m’ibeneno e tie para man pa nyiga. Dong’ tin acopo timo ang’o ma rac i kumgi kadi i kum nyithindhgi ma ginyolo? 44 Kawoni bin, watim lembariba i kindwa wakudi kara ebed ni jamulembe* i kindwa.” 45 Pieno, Yakobo uting’o kidi moko man ekethe ecungo ni mbegi. 46 E Yakobo uwacu ni umego pare kumae: “Wucok kidi!” Man gicoko kidi girodo. I ng’eye, gicamu keca iwi kidi ma girodone. 47 Man Laban ulwong’e Yegar-sahadutha,* ento Yakobo ulwong’e Galed.*
48 I ng’eye, Laban uwacu kumae: “Kidi maeni ma jurodo utie jamulembe* i kindwa wakudi tin.” Pi thelembe maeno re ma jucaku nyinge Galed, 49 man Otkur ma wiw, kum Laban uwacu kumae: “Wek Yehova umedere nikuro kindwa wakudi kinde ma wabinenara ngo. 50 Tek ibisendo nyiga man ibicaku gamu mon mange pi nimedo jumanyir para, kadok nwang’u ng’atu moko mbe m’ubeneno, poy nia Mungu ma tie jamulembe i kindwa wakudi re bineno.” 51 Laban umedo ni Yakobo kumae: “Nen kidi ma jurodo e, man mbegi m’apidho i kindwa wakudi de ni e. 52 Kidi maeni ma jurodo utie jamulembe, man mbegi maeni utie gin m’ubemiyo lembatuca, nia abikadhu ngo i ng’ey kidi maeni ma jurodo pi nibino timi rac, man in de ibikadhu ngo i ng’ey kidi maeni ma jurodo man i ng’ey mbegi maeni pi nibino tima rac. 53 Wek Mungu p’Abraham man Mungu pa Nahor, Mungu pa weggi, upok lembe i kindwa.” Man Yakobo ukwong’o kwong’ ku nying’ Ng’atu ma Isak ma won lworo.*
54 I ng’ey maeno, Yakobo uthiero lam iwi got man elwong’o umego pare gicamu cam.* E gicamu man givuto diewor traka iwi got. 55 Urwonde Laban uai pir kugweno, ecwiyo limb nyikwaye ku nyige man emiyo igi mugisa. I ng’eye, Laban ucoko woth man edok yo pare.
32 E Yakobo umedo ku woth pare, man jumalaika pa Mungu gibin girombo kude. 2 Kinde ma Yakobo unenogi tap ci, ewacu kumae: “Maeni tie kagonjo mir udul pa Mungu!” Pieno ecaku nying’ kabedone Mahanaim.*
3 I ng’eye, Yakobo uoro jukwenda utelo yo i wang’e pi nicidho i bang’ umin ma Esau i ng’om mi Seir ma julwong’o bende Edom. 4 Eng’olo igi kumae: “Maeni lembe ma wubiyero ni rwoth para ma Esau: ‘Jatic peri ma Yakobo uyero kumae: “Abedo* i bang’ Laban pi kare m’ulwar cil kawoni. 5 Anwang’u thwoni dhieng’, kana, rombe man jutic ma co ku ma mon; man aoro kwenda maeni pi ninyutho iri, rwoth para, kara anwang’ bero i weng’i.”’”
6 I ng’ey kare, jukwendane gidwogo i bang’ Yakobo man giwacu kumae: “Wanwang’u umeru ma Esau, man kawoni en de en’i gengi ebebino nirombo kudi karacelo ku dhanu ma co dak ang’wen.” 7 E lworo umaku Yakobo man cwinye ng’abere lee. Pieno epoko i dhanu ma ni kude man bende udul rombe, diegi, dhieng’ man ngamia pare ni ungu ario. 8 Ewacu kumae: “Tek Esau uloy iwi ungu acel, e ungu ma kucelo copo both.”
9 I ng’ey lembe maeno, Yakobo uwacu kumae: “E Mungu pa kwarumira m’Abraham man Mungu pa vwa ma Isak, E Yehova, in m’iwacu ira kumae: ‘Dok i ng’om ma thu man i bang’ jupewu, man abitimo iri bero,’ 10 inyutho ira bero ma lee man ipong’o lembe ceke m’ing’olo ni jatic peri, kadok nwang’u aromo ngo ku lembene de; kum agam akadhu Yordan maeni kud uluth para kende, ento kawoni adoko ungu ario. 11 Dong’ akweyi, bodha kud i cing Esau m’umira, kum lworo benega pire nia ecopo bino loy i wiya man iwi meg awiya ku nyithindhgi. 12 Man iwacu kumae: ‘Abitimo iri bero andha, man abiketho nyikweyi bidoko calu nying kwiyo m’i dhu nam ma wendgi kwanere ngo.’”
13 Man evuto diewor keca. I ng’eye eting’o kum piny pare moko ni giramiya ni Esau m’umin: 14 megi diegi dak ario, nyogi diegi pier ario, megi rombe dak ario, nyogi rombe pier ario, 15 ngamia pier adek ku nyithindhgi ma fodi dhoth, megi dhieng’ pier ang’wen, thwoni dhieng’ apar, megi kana pier ario, man thwoni kana apar m’uteng’ini.
16 Emiyogi i bang’ jutic pare, ma ungu limman ubelubo tok juwagi, man ewacu ni jutic pare kumae: “Wular wukadh lokaca i wang’a, man wuketh kind ungu limman ubed bor bor ku wadi.” 17 Eng’olo bende ni jatic ma kwong’a kumae: “Tek Esau m’umira birombo kudi man ebipenjo kumae: ‘In i pa ng’a, man ibecidho kani? Man lim ma n’i weng’i e utie pa ng’a?’ 18 E ibiyero kumae: ‘Pa jatic peri ma Yakobo. En e giramiya m’eoro ni rwoth para, ni Esau, man nen! En ku kume de en’i ng’eywa.’” 19 Man eng’olo bende ni jatic mir arionde, mir adege, man ni dhanu ceke m’ubelubo tok udul limnegi kumae: “Wubiyero kumeno ni Esau saa ma wubirombo kude. 20 Wubiyero bende kumae: ‘Jatic peri ma Yakobo de n’i ng’eywa eni.’” Kum eyero yor i iye kumae: ‘Tek akwiyo cwinye ku giramiya maeni m’aoro utelo yo i wang’a, e i ng’eye kinde m’abinene, ecopo wok jola ma ber.’ 21 Pieno giramiya ular ukadhu lokaca i wang’e, ento en gire edong’ evuto diewor i kagonjo.
22 I ng’eye ku diewor maeca eai malu, man eting’o mon pare ario ku bong’ pare ario, man wote apar acel, e ekadhu kulo Yabok ku kaka m’emwomere i iye. 23 Pieno eting’ogi, eketho gikadhu loka kulo, man eketho piny mange ceke m’ebino ko ukadhu.
24 Tokcenne Yakobo udong’ kende. I ng’eye jalwo moko ucaku nyego kude cil ma mombwa uthumo ko. 25 Kinde ma jalwone uneno nia evoye ngo, egam emulo cogo mi dire, e cogo mi dir Yakobo ulokere i kind anyego ma gibenyego kude. 26 I ng’ey maeno, jalwone uwacu kumae: “Wek acidhi, kum mombwa uthumo.” Ento Yakobo udwoko kumae: “Ka fodi imiyo ngo ira mugisa ci, aweki ngo nia icidhi.” 27 Jalwone upenje kumae: “Nyingi ng’a?” Edwoko nia, “Yakobo.” 28 E ewacu kumae: “Jubilwong’o nyingi Yakobo kendo ngo, ento Israel,* kum inyego ku Mungu man ku dhanu nitundo iloyo.” 29 Yakobo de ulund upenje kumae: “Akweyi, kenyuth ira nyingi ka copere.” Ento edwoko kumae: “Pirang’o ipenjo nyinga?” E emiyo mugisa ni Yakobo keca. 30 Pieno Yakobo ucaku nying’ kabedone Peniel,* kum ewacu kumae: “Aneno Mungu wang’ ku wang’, ento fodi asu adong’ kwo.”*
31 Kinde m’ekadhu Penuel* tap ci ceng’ uwok i wiye, ento ebino komo akoma nikum dire. 32 Pi thelembe maeno re ma nitundo tin de nyithindho mir Israel gibed gicamu ngo dek mi bamb* ma ni yor i kum cogo mi dir; kum emulo cogo mi dir Yakobo yor i kum dek mi bambe.
33 Kinde ma Yakobo uting’o wang’e man eneno Esau ubebino karacelo ku dhanu ma co dak ang’wen, epoko awiya i bang’ Leya, i bang’ Racel, man i bang’ bong’ ario. 2 Eketho bong’ne kud awiya migi gitelo yo, Leya kud awiya pare gilubo ng’eygi, man Racel giku Yozefu ke gidong’ tokcen. 3 I ng’eye, en gire ekadhu i wang’gi man ekulo kore nituc i ng’om wang’ abiro kinde m’ewok ceng’ini kud umin.
4 Ento Esau uring’ini pi nirombo kude, man ewok egwake, ecwiyo limbe, man gicaku wak. 5 Kinde ma Esau uting’o wang’e man eneno mon kud awiya, epenjo kumae: “Ju ma ni kudi e gi jukani?” Yakobo udwoko ire kumae: “Eni awiya ma Mungu umiyo ku berocwiny ni jatic peri.” 6 E bong’ kud awiya migi gicoro ceng’ini man gikulo korgi piny. 7 Leya bende kud awiya pare gicoro ceng’ini man gikulo korgi piny. I ng’eye, Yozefu giku Racel de gicoro ceng’ini man gikulo korgi piny.
8 Esau ugam upenjo kumae: “Pirang’o ioro dhanu kud udul lim m’arombo ko ca ke?” Edwoko kumae: “Tie kara anwang’ bero i weng’i, rwoth para.” 9 Esau ugam uyero kumae: “Atie ku piny lee dit umira, wek piny peri udong’ giri.” 10 Ento Yakobo uwacu kumae: “Ungo timba. Tek anwang’u bero i weng’i, kwayu igam giramiya maeni kud i cinga, kum akelogi kara nyo acopo neno weng’i. Man kinde m’aneno weng’i, udog ubedo ve aneno wang’ Mungu, kum ijola kud anyong’a. 11 Dong’ akweyi, gam giramiya mi mugisa para ma jukelo iri, kum Mungu unyutho ira berocwiny man abedo ku piny ceke m’atie ku yenyne.” Yakobo umedere nirere nitundo m’egame.
12 I ng’eye, Esau uwacu kumae: “Dong’ wacok woth wacidhu, man wek atel yo i weng’i.” 13 Ento Yakobo uyero ire kumae: “Rwoth para, ing’eyo nia awiya e gi thindho, man nia atie ku rombe man dhieng’ ma nyithindhgi fodi ubedhoth. Ka julekogi pio pio akeca pi nindo acel, udul lim ceke bitho. 14 Dong’ akweyi, rwoth para, tel yo i wang’ jatic peri, ento an abimedara ku woth yoo mandha calku woth mir udul lim para man mir awiya, cil m’abitundo ko i beng’i i Seir, rwoth para.” 15 Esau ugam uwacu kumae: “Akweyi, wek timba dhanu para moko udong’ kudi.” Yakobo udwoko ire kumae: “Pirang’o ke? Wek anwang’ kende kende bero i weng’i, rwoth para.” 16 Pieno cing’ nica, Esau utugo woth man edok i Seir.
17 Yakobo uwotho nitundo i Sukoth man ewok egiero ire ot; ejiyo bende otbak dupa pir udul lim pare. Eno re m’uketho ecaku nying’ kabedone Sukoth.*
18 I ng’ey ma Yakobo uwotho niai i Padan-aram, etundo museme i adhura mi Cekem i ng’om mi Kanan, man eketho kagonjo pare ceng’ini kud adhurane. 19 Man eng’iewo theng ng’om m’eguro hema pare i iye ku sente mi tongolo dak acel i bang’ wot Hamor ma won Cekem. 20 Egiero pemlam keca man elwong’e Mungu, Mungu pa Israel.
34 Nwang’u Dina ma nyaku pa Yakobo m’enyolo ku Leya ubed ucidh unambu ku jumanyir mi ng’ombuca. 2 Kinde ma Cekem ma wod Hamor ma Jahivi ma jadit ma wijo m’i ng’ombe unene, emake man evuto kude ku kero. 3 Man emoko* lee mandha i kum Dina ma nyaku pa Yakobo, emaru nyakune man ethoke ku wec ma mit.* 4 Tokcenne Cekem uyero ni Hamor ma won kumae: “Gam nyaku e ira ni dhaku.”
5 Kinde ma Yakobo uwinjo nia Cekem ucido Dina ma nyare, nwang’u wote gin’i lum karacelo kud udul lim. Pieno Yakobo ubedo ling’ nitundo ma wote gidwogo. 6 I ng’eye, Hamor ma won Cekem ucidho i bang’ Yakobo kara giwec gikude. 7 Ento wot Yakobo giwinjo pi lembene man gidwogo wang’ acel kud i lum. Lembene utimogi rac man ng’eicwiny uopo lee mandha i igi, pilembe Cekem ukelo acidi iwi Israel m’evuto ko ku nyaku pa Yakobo, ma en e gin ma nwang’u ucikere ngo nitimere.
8 Hamor uweco kugi, eyero kumae: “Cekem ma woda umaru* nyaku mwu lee. Dong’ akwayuwu, wumiye ire ni dhaku, 9 man wutim lembariba mi gamiri kudwa.* Wumii iwa nyigwu man wun de wugam nyigwa iwu. 10 Wuromo bedo kudwa, man ng’om de bibedo nuti iwu. Wubed i iye, wutim kuloka, man wuketh kabedo mwu i ng’ombe.” 11 I ng’eye, Cekem uwacu ni won Dina man ni umego pare kumae: “Wuwek anwang’ bero i weng’wu, man abimiyo iwu piny moko ci ma wubikwayu i bang’a. 12 Wucopo ng’olo ira wend keny m’ulwar man giramiya de. Atie ayika nimiyo gin moko ci ma wuromo kwayu i bang’a. Ento wumii ira ndhu nyakune kende ni dhaku.”
13 Man wot Yakobo gidwoko lembe ni Cekem man ni Hamor ma won kud abombi, pilembe ecido Dina ma nyameggi. 14 Giwacu igi kumae: “Wacopo timo ngo nyanok de lembe ma kumeno, ma nia wamii nyamegwa ni nico ma jutimo ngo yaa i kume,* kum etie iwa lembe mir acidi. 15 Wabiyiyo iwu ndhu ka wutimo lembe ma e: Tek wudoko calu wan man jumaco mwu ceke jutimo yaa i kumgi. 16 E wabimiyo iwu nyigwa man wan de wabigamu nyigwu iwa, wabibedo kudwu man wabidoko dhanu acel. 17 Ento tek wuwinjowa ngo man jutimo ngo yaa i kumwu, e wabigamu nyaku mwa man wabicidho.”
18 Lembe ma giyerone ugam unyang’u Hamor man Cekem ma wode. 19 E jalawobine ugalu ngo ku timo lembe ma gikwayu, pilembe nyaku pa Yakobo unyang’e lee. Nwang’u Cekem ubino ng’atu mir awora nisagu i ot pa won zoo.
20 Pieno Hamor giku Cekem ma wode gicidho i dhugang’ mir adhura man giweco i bang’ jumaco mir adhura migi, giwacu kumae: 21 “Dhanu maeni gibemito gibed kudwa ku kwiyocwiny. Waweku gibed i ng’ombuni man gitim kuloka i iye, kum ng’om maeni lac man ecopo romogi. Wacopo gamu nyiggi iwa ni mon, man nyigwa de wacopo miyo igi. 22 Ento gibiyiyo nibedo kudwa kara wadok dhanu acel kugi kende kende tek watimo lembe ma e: Jutim yaa i kum jumaco ceke m’i kindwa tap calu ma gin de jutimo yaa i kumgi. 23 E nyo piny migi, lonyo migi, man udul lim migi ceke bibedo ngo mwa? Dong’ wayiyu igi lembe ma gikwayu kara gibed karacelo kudwa.” 24 E dhanu ceke m’uwok kud i dhugang’ mir adhura giwinjo Hamor giku Cekem ma wode, man jumaco ceke jutimo yaa i kumgi, ju ceke m’uwok kud i dhugang’ mir adhura.
25 Ento i nindo mir adege, kinde ma fodi kumgi lith, wot Yakobo ario, niyero Simeon giku Lawi ma gin umego pa Dina, ng’atuman uting’o palamularu pare man gimondo ling’ i adhura; e ginego jumaco ceke. 26 Ginego Hamor man wode ma Cekem ku palamularu, i ng’eye giwodho Dina kud i ot pa Cekem man gidok. 27 Wot Yakobo mange gibino iwi jumaco ma junegone man giyaku adhurane, pilembe gicido nyameggi. 28 Gicoko rombe migi, udul lim migi, kana migi, man piny ceke m’ubino i adhura man i podho. 29 Gicoko bende piny migi pet, gicoko awiya migi ma thindho ceke ku mon migi, man giyaku piny ceke m’i udi.
30 E Yakobo uwacu ni Simeon man ni Lawi kumae: “Wukelo peko* ma dit i wiya ma wuketho ko ng’wica doko tik ni dhanu mi ng’ombuni, ni Jukanan man ni Juperizi. Wend dhanu para nyanok, man andha gibicokiri karacelo man gibiloy i wiya, e gibidara kot, an ku juruot para.” 31 Ento gidwoko kumae: “Ng’atu moko mbe m’ucikere nituko ku nyamegwa calu ve nia etie won asara.”
35 I ng’ey maeno, Mungu uwacu ni Yakobo kumae: “Ai iidh malu i Bethel man ibed kuca, man iwok igier pemlam keca ni Mungu mandha m’uwok iri kinde m’iberingo umeru ma Esau.”
2 E Yakobo uwacu ni juode man ni dhanu ceke m’ubino kude kumae: “Wukab cen mungu ma juwirok ma n’i kindwu, wudwokuru giwu leng’ man wuwil kendi mwu, 3 man wuai waidhu malu i Bethel. Kuca, abiwok giero pemlam ni Mungu mandha, m’udwoko ira wang’ lembe i nindo mi can para man m’ubedo kuda kaka* moko ci m’agam acidho i iye.” 4 Pieno gimiyo mungu ma juwirok ceke ma gibedo ko, man lengethu m’ubino i ithgi i bang’ Yakobo; man Yakobo ukunyogi* i the yen ma dit m’ubino ceng’ini ku Cekem.
5 Kinde ma gibecidho, ndiri pa Mungu upodho iwi dhanu mir adhura m’udhokogi, uketho giriemo ngo tok wot Yakobo. 6 Tokcenne Yakobo utundo i Luz, niwacu i Bethel i ng’om mi Kanan, en karacelo ku dhanu ceke ma ni kude. 7 Keca egiero pemlam man elwong’o nying’ kabedone El-bethel,* pilembe Mungu mandha unyuthere ire keca kinde m’ebino ringo umin. 8 I ng’eye, Debora m’ubino japidi pa Rebeka ugam utho, man jukunye yo piny ku Bethel i the yen moko ma dit. Pieno ecaku nying’ yende Alon-bacuth.*
9 Mungu uwok ni Yakobo kendo kinde m’eloko kud i Padan-aram, man emiyo ire mugisa. 10 Mungu ugam uyero ire kumae: “Nyingi tie Yakobo. Jubilwong’o nyingi Yakobo kendo ngo, ento nyingi bibedo Israel.” Man ecaku lwong’e Israel. 11 Mungu umedo bende ire kumae: “An a Mungu ma Jategokpo. Nyol man inyay lee. Thek man udul thek biai kud i beng’i, man jubim biwok kud i ii.* 12 Abimiyo iri ng’om m’alar amiyo ni Abraham man ni Isak, man abimiyo ng’ombe bende ni nyikweyi* yor i ng’eyi. 13 I ng’eye, Mungu uweke man eidho malu ku kaka ma giweco gikude i iye.
14 Pieno Yakobo ucomo mbegi, mbegi mi kidi, kaka ma giweco gikude i iye man ekonjo girathiera mi pigulok ku mo iwi mbegine. 15 Man Yakobo umedere nilwong’o kabedo ma giweco i iye giku Mungu nia Bethel.
16 I ng’eye, giai kud i Bethel. Kinde ma fodi gini bor kud Efrath, Racel ucaku gonyere, man egonyere ku litho ma lee. 17 Ento kinde m’ebino ii pi nigonyere, jaoy mon uyero ire kumae: “Lworo kud unegi, kum ibinyolo nyathin ma nico maeni bende.” 18 Kinde ma kwo pare ubeweke (kum nwang’u ebetho), ecaku nying’ nyathinne Ben-oni,* ento won ulund ulwong’e Benjamin.* 19 E Racel ugam utho man jukunye i yo mir Efrath, niwacu Bethlehem. 20 Yakobo ucomo mbegi iwi liel pare; etie mbegi mi liel pa Racel cil tin eni.
21 I ng’ey maeno, Israel uai man ecidh eguro hema pare i ng’ey m’ekadhu bor nyanok ot ma wiw ma julwong’o Eder. 22 Nindo moko, kinde ma nwang’u Israel bedo i ng’ombe, Ruben ucidh uvuto ku Bilha ma dhaku mange* pa won, man Israel uwinjo pi lembene.
Pieno wot Yakobo ubino apar ario. 23 Wot Yakobo m’enyolo ku Leya ubino Ruben ma kayu pare, i ng’eye Simeon, Lawi, Yuda, Isakar, man Zebulon. 24 Ma Racel unyolo ire ke ubino Yozefu giku Benjamin. 25 Wote ma Bilha ma bong’ pa Racel unyolo ire ubino Dan giku Nafthali. 26 Man wote ma Zilpa ma bong’ pa Leya unyolo ire ubino Gad gikud Acer. Eno re m’ubino wot Yakobo m’unyolere ire i Padan-aram.
27 Tokcenne, Yakobo utundo kaka ma Isak ma won ubino i iye i Mamre i Kiriath-arba, niwacu Hebron, kaka ma Abraham man bende Isak gibedo i iye ni umondo. 28 Isak ukwo oro dak acel ku pier abora. 29 I ng’eye, Isak ugamu ng’ete wang’ ma tokcen man etho, e jucoke karacelo ku dhanu pare,* i ng’ey m’ekwo ma ber nitundo i tiyo;* man wote ma Esau giku Yakobo gikunye.
36 Maeni en e kpawa pa Esau ma julwong’o bende Edom.
2 Esau ugamu mon pare i kind jumanyir mi Kanan: Ada ma nyaku pa Elon ma Jahithi, man Oholibama ma nyaku pa Ana ma nyakwar Zibeon ma Jahivi, 3 man Basemath ma nyaku pa Ismael ma nyamin Nebayoth.
4 Ada unyolo Elifaz ni Esau, Basemath ke unyolo Reuel,
5 man Oholibama unyolo Yeuc, Yalam, man Kora.
Maeni gi wot Esau m’unyolere ire i ng’om mi Kanan. 6 I ng’ey maeno, Esau ucoko mon pare, wote, nyige, man dhanu ceke m’i ot pare, udul lim pare, man lei pare mange ceke, ku lonyo ceke m’enwang’u i ng’om mi Kanan man ecidho i ng’om mange bor kud umin ma Yakobo. 7 Kum nwang’u piny migi udoko lee dit ma dong’ giromo bedo ngo karacelo, man ng’om ma gibed gibedo i iye* de copo romogi ngo nikum udul lim migi. 8 Pieno Esau ucaku bedo i ng’om gudi mi Seir. Esaune julwong’e bende Edom.
9 Man maeni en e kpawa pa Esau ma weg Juedom ma kwo i ng’om gudi mi Seir.
10 Eni tie nying’ wot Esau: Elifaz ma wod Ada ma dhaku pa Esau, Reuel ma wod Basemath ma dhaku pa Esau.
11 Wot Elifaz ubino Theman, Omar, Zefo, Gatham, man Kenaz. 12 Timna ubino dhaku mange* pa Elifaz ma wod Esau. I ng’ey kare, enyolo Amalek ni Elifaz. Eno gi nyikway Ada ma dhaku pa Esau.
13 Maeni gi wot Reuel: Nahath, Zera, Cama, man Miza. Eno ubino nyikway Basemath ma dhaku pa Esau.
14 Maeni gi wot Oholibama ma nyaku pa Ana, ma nyakwar Zibeon ma dhaku pa Esau, m’enyolo ni Esau: Yeuc, Yalam, man Kora.
15 Maeni gi rwodhi m’i kind wot Esau: wot Elifaz ma kayu pa Esau gi eni: rwoth Theman, rwoth Omar, rwoth Zefo, rwoth Kenaz, 16 rwoth Kora, rwoth Gatham, man rwoth Amalek. Maeno gi rwodhi m’unyolere ni Elifaz i ng’om mir Edom. Man gitie nyikway Ada.
17 Maeni gi wot Reuel ma wod Esau: rwoth Nahath, rwoth Zera, rwoth Cama, man rwoth Miza. Eno gi rwodhi m’unyolere ni Reuel i ng’om mir Edom. Man gitie nyikway Basemath ma dhaku pa Esau.
18 Tokcenne, maeni gi wot Oholibama ma dhaku pa Esau: rwoth Yeuc, rwoth Yalam, man rwoth Kora. Eno gi rwodhi m’unyolere ni Oholibama ma nyaku pa Ana, ma dhaku pa Esau.
19 Eno gi wot Esau ma julwong’o bende Edom, man eno tie rwodhi migi.
20 Maeni gi wot Seir ma Jahori ma gibed gibedo i ng’ombe: Lothan, Cobal, Zibeon, Ana, 21 Dicon, Ezer, man Dican. Maeno gi rwodhi mi Juhori ma wot Seir, i ng’om mir Edom.
22 Wot Lothan ubino Hori gikud Hemam, nyamin Lothan ke ubino Timna.
23 Maeni gi wot Cobal: Alvan, Manahath, Ebal, Cefo, man Onam.
24 Maeni gi wot Zibeon: Aia man Ana. Ana maeno re m’ugam unwang’u kulo ma lieth i langa kinde m’ebekwayu kana pa Zibeon ma won.
25 Maeni gitie awiya pa Ana: Dicon gikud Oholibama ma nyare.
26 Maeni gi wot Dicon: Hemdan, Ecban, Ithran, man Keran.
27 Maeni gi wot Ezer: Bilhan, Zavan, man Akan.
28 Maeni gi wot Dican: Uz gikud Aran.
29 Maeni gi rwodhi mi Juhori: rwoth Lothan, rwoth Cobal, rwoth Zibeon, rwoth Ana, 30 rwoth Dicon, rwoth Ezer, man rwoth Dican. Maeno gi rwodhi mi Juhori calku rwodhi migi i ng’om mi Seir.
31 Maeni gi jubim m’ubimo iwi ng’om mir Edom ma nwang’u fodi jabim moko acel de mbe m’ubimo iwi Juisrael.* 32 Bela ma wod Beor ubimo iwi Edom, man nying adhura pare ubino Dinhaba. 33 Kinde ma Bela utho, Yobab ma wod Zera mi Bozra ucaku bimo kakare. 34 Kinde ma Yobab utho, Hucam m’i ng’om mi Jutheman ucaku bimo kakare. 35 Kinde ma Hucam utho, Hadad ma wod Bedad m’ugam uloyo Jumidian i ng’om mi Moab ucaku bimo kakare, man nying adhura pare ubino Avith. 36 Kinde ma Hadad utho, Samla mi Masreka ucaku bimo kakare. 37 Kinde ma Samla utho, Caul mi Rehoboth m’i dhu Kulo ucaku bimo kakare. 38 Kinde ma Caul utho, Baal-hanan ma wod Akbor ucaku bimo kakare. 39 Kinde ma Baal-hanan ma wod Akbor utho, Hadar ucaku bimo kakare. Nying adhura pare ubino Pau, man nying’ dhaku pare ubino Mehethabel ma nyaku pa Mathred ma nyaku pa Mezahab.
40 Maeni gi nying’ rwodhi m’uai i bang’ Esau calku juruot migi, kabedo migi, man nying’gi: rwoth Timna, rwoth Alva, rwoth Yetheth, 41 rwoth Oholibama, rwoth Ela, rwoth Pinon, 42 rwoth Kenaz, rwoth Teman, rwoth Mibzar, 43 rwoth Magdiel, man rwoth Iram. Maeno gi rwodhi mir Edom calku pacu migi i ng’om mir aba migi. Eno gi nyikway Esau, niwacu Juedom.
37 Yakobo umedere nibedo i ng’om mi Kanan, kaka ma won ubed ukwo i iye calu umondo.
2 Maeni en e kpawa pa Yakobo.
Kinde ma oro pa Yozefu udoko apar abiro, jalawobine ubed ukwayu udul lim karacelo ku wot Bilha man wot Zilpa ma gi mon pa won. Man Yozefu ubin unyutho ni weggi pi lembe ma reco ma gibed gitimo. 3 Nwang’u Israel umaru Yozefu lee nisagu wote mange ceke, pilembe ebino wode mi tiyo pare, man eketho juyiko ire kanzu moko ma segi.* 4 Saa m’umego pare gineno nia weggi umare nikadhu umego pare ceke, gigam gidage man gicopo weco ngo ma ber i bang’e.
5 I ng’ey kare, Yozefu uleko lek moko man ekoro lekne ni umego pare, eno uketho gifodage dong’ magwei. 6 Ewacu igi kumae: “Akwayuwu, wukewinj lek m’aleko e: 7 Nen, wabetwiyo cam i die podho ni kanga, e kanga para ugam uai malu man ecungo atira. Man nen, kanga mwu gibino gitieko kangane man girum ni kanga para.” 8 Umego pare gigam giyero ire kumae: “Nyo andha ibikethiri giri ni ubimo i wiwa man ibibimo wiwa?” Pieno ginwang’u thelembe mange mi dage pi lek pare man pi lembe m’eyero.
9 I ng’ey maeno, edog eleko lek mange, man ekoro lekne ni umego pare ewacu kumae: “Aleko lek mange. Ma wang’uni lundo, ceng’ ku dwi man nyikaluku apar acel girum piny ira.” 10 I ng’eye, ekoro lekne ni won man ni umego pare bende, ento won ujuke man uwacu ire kumae: “Lek m’ileko no thelembene tie ang’o? Nyo an karacelo ku meru man umego peri wabibino andha man wabirum piny i ng’om iri?” 11 E kumira ucaku nego umego pare i kume, ento won ukanu lembene i iye.
12 Umego pare gigam gicidho pi nikwayu udul lim pa weggi ceng’ini ku Cekem. 13 I ng’ey kare, Israel uwacu ni Yozefu kumae: “Umego peri gibekwayu udul lim ceng’ini ku Cekem si? Dong’ bin aori i bang’gi.” E Yozefu udwoko ire kumae: “Ber, atie ayika!” 14 Pieno ewacu ire kumae: “Akweyi, kecidh inen ka nyo umego peri gibedo ma ber man ka nyo udul lim utie nenedi. Man idwog ikor ira.” E egam eore niai kud i poga* mir Hebron, man ecidho yor i Cekem. 15 I ng’ey kare, jalwo moko unwang’e ebewotho swa i die lum. E jalwone upenje kumae: “Ibesayu ang’o?” 16 Edwoko kumae: “Abesayu umego para. Dong’ akweyi, kenyuth ira, gibekwayu udul lim kani?” 17 Jalwone udwoko kumae: “Gidaru ai ku keni, kum awinjo gibeyero nia, ‘wacidhu i Dothan.’” Pieno Yozefu ulubo tok umego pare man ewok enwang’ugi i Dothan.
18 E ginene ku bor, man ma fodi etundo de ngo i bang’gi ci gicaku pangu lembe i kume pi ninege. 19 Gicaku yero i kindgi kumae: “Nen! Jalek lek ubebino ca. 20 Dong’ kawoni wubin wanegue man wabole i vuj pii moko, e wabiyero nia yedi moko ma kwiny m’i lum ucame. I ng’eye, wabineno gin ma biwok i kum lek parene.” 21 Kinde ma Ruben uwinjo kumeno, esayu yore mi bodhe kud i cing’gi. Pieno ewacu kumae: “Kud wakebu kwo pare.” 22 Ruben uyero bende igi kumae: “Kud wucwir rimo. Wubole i vuj pii maeni mi langa, ento kud wutime rac.”* Ebino mito ebodhe kud i cing’gi kara edwoke i bang’ won.
23 Kinde ma Yozefu utundo i bang’ umego pare ci, e ndhu ndhu giwodho kanzu pare kud i kume, kanzu ma leng’ ma nwang’u ekendo, 24 man gimake gibole i vuj pii. I saa nica nwang’u vuje iye nanu; pii ubino mbe i iye.
25 I ng’eye, gibedo piny pi nicamu. Kinde ma giting’o wang’gi, gineno piro mi Juismael uai i Gilead ubebino. Ngamia migi uyeyo mo ma ng’wice ng’ar ma julwong’o labdanum, moj balsam, man apoka yen ma tie kud udoge, man gibino loro i Misiri. 26 E Yuda uyero ni umego pare kumae: “Berone ang’o tek wanego umegwa man wamung’o pi tho pare?* 27 Dong’ wubin walworue ni Juismael, man kud waketh cingwa i kume. Kum de en umegwa, ring’ kumwa.” Pieno giwinjo dwand umeggi. 28 Man kinde ma jukuloka mi Midian gibino kadhu ku keca, giwodho Yozefu kud i vuj pii man gilwore ni Juismael tongolo mi mola ma tar pier ario. Dhanu maeno gicidho ku Yozefu i Misiri.
29 I ng’eye, kinde ma Ruben udwogo i dhu vuj pii man eneno nia Yozefu umbe i vuje, eyeco bongu pare. 30 Kinde m’edwogo i bang’ umego pare, ekok kumae: “Nyathinne mbe! Man an, abitimo ang’o?”
31 E giting’o kanzu pa Yozefu, ginego nyog diel man giroyo kanzune i rimbe. 32 I ng’ey maeno, gioro kanzu ma segine i bang’ weggi ku kwenda ma e: “Eni gin ma wanwang’u. Dong’ keng’ii ka nyo e kanzu pa wodi kunoke ngo.” 33 E eng’iye man ekok kumae: “Eni kanzu pa woda! Eni paka yedi ma kwiny udaru came! Eyeco i Yozefu ndhu andha nziki nziki ba!” 34 E Yakobo uyeco bongu pare, etwiyo kendi mi saki i piere, man ewagu wode pi nindo dupa. 35 Man wote ceke ku nyige ceke gimediri nijuko cwinye, ento ewotho kwero juk m’ebewacu kumae: “Abiloro piny i Liel* m’abewagu woda!” Man won Yozefu umedere niwage.
36 Jumidian giwok gilworo Yozefu i Misiri ni Pothifar ma jatic ma dit pa Farao man jadit mi jukur kum ubimo.
38 I rundi maeca, Yuda uweko umego pare man ecidh eguro hema pare ceng’ini ku Jaadulami moko ma nyinge Hira. 2 Kuca, Yuda uwok uneno nyaku pa Jakanan moko ma nyinge Cua. Pieno egame man etimo kude ribiri, 3 e egamu iye. I ng’ey kare enyolo nyathin ma nico, man Yuda ucaku nyinge Er. 4 Egamu iye kendo man enyolo nyathin ma nico, ecaku nyinge Onan. 5 Edog enyolo kendo nyathin ma nico man ecaku nyinge Cela. Kinde m’enyole, nwang’u Yuda n’i Akzib.
6 I ng’ey kare, Yuda ugamu dhaku ni Er ma kayu pare, nying’ dhakune ubino Thamar. 7 Ento Er ma kayu pa Yuda ubino ku timo ma rac i wang’ Yehova; pieno Yehova uketho etho. 8 Pi thelembe maeno, Yuda uyero ni Onan kumae: “Tim ribiri ku ci umeru man ilage kara igwok kodhi ni umeru.” 9 Ento Onan ung’eyo nia jubikwanu ngo kodhine ni pare. Pieno kinde m’ebetimo ribiri ku ci umin, ebed eoyo piikume i ng’om kara kud emii kodhi ni umin. 10 Gin m’etimo ubino rac i wang’ Yehova, pieno eketho en de etho. 11 Yuda ugam uyero ni Thamar ma ci wode kumae: “Kedok ibed calu dhatho i ot pa wuru nitundo Cela ma woda bidongo,” kum ebino wacu yor i iye kumae: ‘En bende ecopo tho calu umego pare.’ Pieno Thamar udok ubedo i ot pa won.
12 Nindo moko ugam ukadhu, man ci Yuda ma nyaku pa Cua ugam utho. I ng’ey ma Yuda ukwiro nindo mi wak, ecidho i bang’ junyar yuk rombe pare i Timna karacelo ku jawodhe ma Hira ma Jaadulami. 13 E junyutho ni Thamar kumae: “Kwarumiri ubeidho i Timna pi ninyaru yuk rombe pare.” 14 Pieno, ewodho bongu mi montho ma nwang’u ekendo, eumo wiye man eumere ku kithambala, e ebedo i dhugang’ mir Enaim ma n’i yo m’ucidho i Timna. Kum eneno nia Cela udaru dongo, ento fodi jumiye ngo ni dhaku ni Celane.
15 Kinde ma Yuda unene ci, egeno nia etie won asara, pilembe eumo wang’e. 16 Pieno ewiro i bang’e i dhu yo, man ewacu kumae: “Akweyi, yii ira atim ribiri kudi,” kum Yuda ung’eyo ngo nia etie ci wode. Ento ewacu kumae: “Ibimiyo ira ang’o kara itim ribiri kuda?” 17 Yuda udwoko ire kumae: “Abioro iri nyathi diel kud i dwol para.” Ento eyero kumae: “Nyo ibiweko ira piny moko ma bibedo ni lanyuth* nitundo m’ibioro gin m’ing’olo?” 18 Emedo kumae: “Lanyuth ang’o m’ukwayu awek iri?” Edwoko ire kumae: “Lagith peri mi ketho ayi, thol peri, man uluth ma n’i cingi no.” Egam emiyogi ire man etimo kude ribiri, e Thamar ugamu iye kude. 19 I ng’ey maeno, Thamar uai malu man ecidho i wang’e, egonyo kithambala pare man ekendo bongu pare mi montho.
20 Man Yuda uoro nyathi diel kud i cing’ jawodhe ma Jaadulami kara ecidh egam lanyuth m’eweko i cing’ dhakune, ento ewok enwang’e ngo. 21 E epenjo dhanu m’i kabedo pa dhakune kumae: “Dhaku mir Enaim ma won asara mir hekalu* ma bedo i dhu yo e ni kani?” Ento gidwoko ire kumae: “Niai con de fodi won asara mir hekalu moko mbe i kabedo maeni.” 22 Tokcenne edwogo i bang’ Yuda man eyero kumae: “Anwang’e ngo, man dhanu m’i kabedone de giwacu kumae: ‘Niai con de fodi won asara mir hekalu moko mbe i kabedo maeni.’” 23 Pieno Yuda uwacu kumae: “Dong’ pinje udong’ ire, kara acidi kud ubed i wiwa. Kum andha de nwang’u aoro nyathi diel maeni, ento iwok inwang’e ngo.”
24 Ento i ng’ey dwi moko ma romo adek kumeni, junyutho ni Yuda kumae: “Thamar ma ci wodi udoko won asara, man egamu bende iye kud asara parene.” E Yuda uwacu kumae: “Wuwodhe woko kara juwang’e cen.” 25 Kinde ma jubewodhe woko, eoro kwenda ni kwarumire kumae: “Agamu iya ku won piny maeni.” Man emedo kumae: “Dong’ akweyi, keng’ii ka nyo lagith mi ketho ayi, thol, man uluth maeni gi pa ng’a.” 26 E Yuda ung’iyo pinje man ewacu kumae: “Etie pwe ma sagu an, pilembe amiye ngo ni Cela ma woda.” Man i ng’ey lembuno, etimo ngo dong’ ribiri kude kendo.
27 Kinde ma saa uromo m’ukwayu egonyere i iye, nen, awiya ma rut re m’ubino i iye. 28 Kinde m’ebegonyere, nyathin acel uwodho cinge, man jaoy mon uting’o thol ma kwar wang’ acel man etwiyo i ng’udi cinge, m’ebewacu kumae: “Nyathin maeni re m’ular uwok ma kwong’a.” 29 Ento kinde m’edwoko cinge ci, e ndhu ndhu umin uwok, man jaoy mon ukok kumae: “Eni yo ma nedi m’iyabu iri kumeni!” Pieno jucaku nyinge Perez.* 30 I ng’eye, umin ma jutwiyo thol ma kwar i ng’udi cinge de ugam uwok, man jucaku nyinge Zera.
39 Jugam jutero Yozefu piny i Misiri, man Jamisiri ma nyinge Pothifar, ma jatic ma dit pa Farao man jadit mi jukurkum ubimo uwok ung’iewe kud i bang’ Juismael m’utere piny kuca. 2 Ento Yehova ubedo ku Yozefu. Pieno lembe pare ubedo miero man jukethe enen wi ot pa rwoth pare ma Jamisiri. 3 Man rwoth pare uneno nia Yehova ubino kude, man nia Yehova uketho gin ceke m’ebetimo ubebedo miero.
4 Yozefu umedere ninwang’u bero i wang’ rwoth pare, man edoko jatic m’egeno lee. E ekethe enen wi ot pare, man ekethe iwi piny pare ceke. 5 Niai m’ekethe enen wi ot pare man wi piny pare ceke, Yehova umedere nimiyo mugisa iwi ot pa Jamisiri nikum Yozefu. Man mugisa pa Yehova ukwanyu piny ceke m’ebedo ko i ot man i podho bende. 6 Tokcenne, eweko piny pare ceke i cing’ Yozefu man ebed eparu ngo apara de pi piny moko ci, m’uweko cam m’ecamu. M’umedo maeno, Yozefu udoko ng’atu ma tek man ma leng’.
7 I ng’ey lembe maeno, ci rwoth pare ucaku nene tel man ewacu ire kumae: “Vut kuda.” 8 Ento ekwero man eyero ni ci rwoth pare kumae: “Rwoth para ung’eyo ngo gin ma ni karacelo kuda i ot, man emiyo piny ceke m’ebedo ko anen wiye. 9 Ng’atu moko mbe ma dit nisaga i ot maeni, man ecero ngo ira nyanok de piny moko, ndhu in re, pilembe i dhaku pare. Dong’ acopo timo lembe ma rac tho rukeni nenedi, m’adub ko ni Mungu?”
10 Ebed eweco i bang’ Yozefu kubang’ ceng’, ento eyiyo ngo nyanok de nivuto kude kadi nibedo kude. 11 Nindo moko kinde ma Yozefu umondo i ot pi nitimo tic pare, jatic moko acel de mbe m’ubino i ot. 12 E ci rwoth pare umake ku bongu pare man eyero ire kumae: “Vut kuda!” Ento eweko bongu parene i cinge man eringo woko. 13 Kinde ma dhakune neno nia eweko bongu pare i cinge man nia eringo woko, 14 e ecaku kok i bang’ dhanu m’i ot pare man ewacu kumae: “Nen! ekelo iwa Jaebrania maeni kara udwokwa ni jamng’iero. Ebino i bang’a kara evut kuda, ento acaku kok ma tek ku dwanda zoo. 15 E kinde m’ewinjo nia ating’o dwanda man acaku goyo nduru, eweko bongu pare i ng’eta man eringo woko.” 16 I ng’ey lembuno, egwoko bongu pa Yozefu i ng’ete nitundo ma rwoth pare udwogo yo pare.
17 E egonyo ire lembe ma rom eno, ewacu kumae: “Jatic ma Jaebrania m’ikelo i bang’wa e udog ubino i bang’a kara edwoka ni jamng’iero. 18 Ento kinde m’ating’o dwanda man acaku goyo nduru ci, eweko bongu pare i ng’eta man eringo woko.” 19 Saa ma Pothifar uwinjo lembe ma dhaku pare ubegonyo ire, m’ebeyero ko nia, “eni lembe ma jatic peri utimo ira,” e ndhu ndhu ng’eicwiny pare ugam uopo. 20 Pieno rwoth pa Yozefu umake man ubole i kol, kaka ma jubed jutwiyo iye jukol p’ubimo, man ebedo i kol kuca.
21 Ento Yehova umedere nibedo ku Yozefu man emedere ninyutho ire mer ma lokere ngo, man eketho enwang’u bero i wang’ jadit mi jukur otkol. 22 Pieno jadit mi jukur otkol uketho Yozefu unen wi ju ceke ma jutwiyo i kol, man piny ceke ma gibed gitimo, en re m’ebed eketho gitime. 23 Jadit mi jukur otkol ubed uneno ngo wi piny moko ci ma n’i the cing’ Yozefu, kum Yehova ubino ku Yozefu; man Yehova uketho piny moko ci m’etimo ubed uwotho miero.
40 I ng’ey lembe maeno, jadit mi jumii giramadha p’ubimo mi Misiri man jadit mi juted mukathi gidubo ni rwoth migi, m’ubimo mi Misiri. 2 E ng’eicwiny umaku Farao i kum jutic pare ario eno, niwacu jadit mi jumii giramadha giku jadit mi juted mukathi, 3 man eketho jutwiyogi i kol pa jadit mi jukurkum ubimo, kaka ma Yozefu n’i iye i kol. 4 Man jadit mi jukurkum ubimo uketho Yozefu ubed kugi man enen wigi. Man gibedo i kol pi nindo moko.
5 Diewor acel, jamii giramadha man jated mukathi p’ubimo mi Misiri ma jutwiyogi i kol gileko lek gin ario zoo, man lekneman ubino ku thelembe pare. 6 Urwonde kugweno kinde ma Yozefu umondo, eneno gibedo ku can. 7 Pieno epenjo jutic pa Farao eno ma jutwiyogi gikugi i ot pa rwoth pare kumae: “Pirang’o tin weng’wu ubedo ku can kumeni?” 8 Gidwoko ire kumae: “Wan ario zoo waleko lek, ento ng’atu moko mbe m’ukor iwa there.” Yozefu uyero igi kumae: “Nyo korothelek en e pa Mungu ngo? Dong’ wukekor lekne ira.”
9 E jadit mi jumii giramadha ukoro lek pare ni Yozefu, ewacu kumae: “I lek para, aneno yend ulok moko ucungo i wang’a. 10 Yend ulokne jange ubino adek, man egam eluk, ewodho thiwene, man njuru nying ulokne ugam ucek. 11 Man kikombe* pa Farao ubino i cinga, e ating’o nying ulokne man abiyogi i kikombe pa Farao. I ng’eye, amiyo kikombene i cing’ Farao.” 12 E Yozefu uyero ire kumae: “The lek peri ni e: Jange adek utie nindo adek. 13 Nindo adek niai kawoni, Farao biwodhi woko,* ebidwoki i tic peri man ibimiyo kikombe pa Farao i cinge calu m’ibed itimo i wang’e kinde m’ibino jamii giramadha pare. 14 Ento poy pira saa ma lembe biwotho iri miero. Timba nyuth ira bero* man iyer pira ni Farao, kara juwodha kud i kabedo maeni. 15 Kum andha de jukwala akwala kud i ng’om mi Juebrania, man keni de atimo ngo gin moko m’ukwayu jubola ko i otkol.”*
16 Kinde ma jadit mi juted mukathi uneno nia Yozefu ukoro lembe ma ber, ewacu ire kumae: “An de aleko lek, man nen katoko adek mi mukathi ma tar n’i wiya, 17 man kwond cam ceke m’ateda pa Farao ubino i katoko ma yo malu, man winyo ubino camugi kud i katoko ma n’i die wiya.” 18 E Yozefu udwoko ire kumae: “The lek peri ni e: Katoko adek utie nindo adek. 19 Nindo adek niai kawoni, Farao bithumo wii,* ebilieri i kor yen, man winyo bicamu ring’ kumi.”
20 Nwang’u nindo mir adege ubino nindo mi nyoliri pa Farao. Pieno eyiko foc ni jutic pare ceke, man eketho juwodho* jadit mi jumii giramadha man jadit mi juted mukathi i vut jutic pare. 21 Edwoko jadit mi jumii giramadha i tic pare mi miyo giramadha, e emedere nimiyo kikombe ni Farao. 22 Ento eliero jadit mi juted mukathi, tap calu ma Yozefu ular ukoro igi. 23 Re kadok kumeno de, jadit mi jumii giramadha upoy ungo pi Yozefu; wiye uwil pire.
41 I ng’ey ma oro ario uthum zoo, Farao uleko nia ecungo i dhu Kulo Nil. 2 Man nen, dhieng’ abiro ma leng’ man m’ucwey giwok kud i kulo, man gibino camu lum i dhu Nil. 3 Man nen, dhieng’ abiro mange ma rac, m’umok giwok i ng’eygi kud i Nil, man gicungo i ng’et dhieng’ m’ucwey i dhu Nil. 4 I ng’eye, dhieng’ ma rac man m’umok ucaku camu dhieng’ abiro ma leng’ man m’ucwey. E Farao ucew.
5 I ng’eye, edog enindo kendo man eleko lek mir ario. Nen, wic nganu abiro m’ufung’ini man ma leng’ uwok kud i kum tiende acel. 6 Man wic nganu abiro m’ubof man ma yamu ma yo nyangu uthwoyo uwok yor i ng’eygi. 7 Man wic nganu m’ubof ucaku mwonyo wic nganu abiro m’ufung’ini man ma leng’. E Farao ucew man enwang’u nia kara ebeleko aleka.
8 Ento kugweno, cwinye ung’abere. Pieno eoro julwong’o baajoga ceke mi Misiri ku jururieko ceke m’i ng’ombe. Farao ugonyo igi lek pare, ento ng’atu moko acel de mbe ma romo koro the leknegi ni Farao.
9 E jadit mi jumii giramadha uweco ku Farao, eyero kumae: “Aketuco dubo para tin. 10 Nindo moko, kwinyo umaku Farao i kum jutic pare. Pieno etwiya i kol waku jadit mi juted mukathi, i ot pa jadit mi jukurkum ubimo. 11 I ng’ey maeno, waleko lek moko i diewor ma rom. Wakude zoo ng’atuman uleko lek ma thelembene ukoc ku pa wadi. 12 I kol kuca wabino ku jalawobi moko ma Jaebrania, ma jatic pa jadit mi jukurkum ubimo. Kinde ma wanyutho ire leknegi, e ekoro iwa the lekman. 13 Lembene utimere tap calu m’ekoro iwa. An judwoka i tic para, ento ng’atu ma kucelo juliero.”
14 E Farao uoro jucidh julwong’o Yozefu man jukele pio pio kud i otkol.* Elielo wiye ku tike, ewilo bende kendi pare man emondo i bang’ Farao. 15 E Farao uyero ni Yozefu kumae: “Aleko lek moko, ento ng’atu moko mbe acel de ma romo koro there. Man awinjo juyero piri nia icopo winjo lek man ikoro there.” 16 Pieno Yozefu udwoko ni Farao kumae: “Tie an ungo! Mungu re ma binyutho lembe ma ber ni Farao.”
17 Farao ugam uyero ni Yozefu kumae: “I lek para, acungo i dhu Kulo Nil. 18 Man nen, dhieng’ abiro ma leng’ man m’ucwey uwok kud i Nil, man ucaku camu lum i dhu Nil. 19 Macen dhieng’ mange abiro m’umok, ma gedi gedi man ma rac dit uwok yor i ng’eygi. Niai con de fodi aneno ngo dhieng’ ma rac kumeca i ng’om mi Misiri e zoo. 20 E dhieng’ ma wel ng’etgi konjere man ma reco ucaku camu dhieng’ abiro m’ucwey m’ular uwok. 21 Ento kinde ma gicamugi pet, ng’atu moko mbe ma copo ng’eyo ka nia gicamugi, kum ayi migi ubedo rac asu tap calu m’i wang’e. E acew.
22 “I ng’ey maeno, aneno i lek para wic nganu abiro m’ufung’ini man ma leng’ uwok kud i kum tiende acel. 23 Man wic nganu mange abiro m’utal, m’ubof man ma yamu ma yo nyangu uthwoyo uwok i ng’eygi. 24 Man wic nganu m’ubof ucaku mwonyo wic nganu abiro ma leng’. E akoro lembene ni baajoga, ento ng’atu moko mbe acel de ma copo gonyo there ira.”
25 E Yozefu uyero ni Farao kumae: “Lek pa Farao tie acel man gi lembe ma rom. Mungu mandha unyutho ni Farao gin m’ebitimo. 26 Dhieng’ abiro ma leng’ tie oro abiro. Kumeno bende, wic nganu abiro ma leng’ tie oro abiro. Lekne tie acel man gi rom. 27 Dhieng’ abiro ma wel ng’etgi konjere man ma reco m’uwok i ng’eygi utie oro abiro, man wic nganu abiro ma igi thwolo, ma yamu ma yo nyangu uthwoyo bibedo oro abiro mi ndru. 28 Tap calu m’adaru yero ni Farao, Mungu mandha uketho Farao uneno gin m’ebitimo.
29 “Oro abiro ubebino ma cam bipong’ bik i iye i ng’om mi Misiri zoo. 30 Ento i ng’ey maeno, oro abiro mi ndru bidowok andha, man wijo biwil andha i kum cam ceke m’upong’ i ng’om mi Misiri, kum ndru bivoyo ng’ombe. 31 Wijo bipoy ungo i kum rundi m’i wang’e ma cam upong’ lee i iye i ng’ombe, nikum ndru ma biwok i ng’eye, kum ndrune lake bibedo tek dit. 32 Lekne udwogo wang’ ario ni Farao, kum Mungu mandha uketho lembene ucungo ma tek, man Mungu mandha bitimo lembene ceng’ini eni.
33 “Dong’ kawoni Farao usay ng’atu moko ma won ng’eyong’ec man ma riek man ekethe iwi ng’om mi Misiri. 34 Wek Farao utim lembuni man eketh juliew i ng’ombe, man ecok ng’et cam acel wi abic m’ucek i Misiri i kind oro abiro ma cam bipong’ lee i iye. 35 Wek gicok camne ceke i kind oro ma ber ma bibino, gikan nying cam i the loc pa Farao, man gigwoke cuu i adhura ma tung’ tung’. 36 Cam maeno bibedo agwoka man ebikonyo dhanu m’i ng’ombe i kind oro abiro mi ndru ma bipodho i ng’om mi Misiri, kara ng’ombe kud urwiny nikum ndru.”
37 Lembe m’eyerone uwok ber i wang’ Farao man i wang’ jutic pare ceke. 38 E Farao uyero ni jutic pare kumae: “Nyo jucopo nwang’u ng’atu mange de ma calu maeni ma tipo pa Mungu n’i iye?” 39 I ng’eye, Farao uyero ni Yozefu kumae: “Calu ma Mungu uketho ing’eyo lembe maeni ceke, ng’atu mange mbe ma won ng’eyong’ec man ma riek calu in. 40 Pieno in re m’ibitelo wi ot para, man dhanu para zoo gibiwori i lembe ceke. Abibedo dit nikedhi, ndhu kende kende pilembe an ubimo.”* 41 Man Farao umedo ni Yozefu kumae: “Nen, abekethi iwi ng’om mi Misiri zoo.” 42 I ng’eye Farao uwodho lagith mi ketho ayi kud i cinge eroyo i cing’ Yozefu, man eronye ku bongu ma nwang’ ma leng’, eroyo bende tigo mi mola ma kwar i ng’ute. 43 M’umedo maeno, eketho Yozefu uwotho ku magali pare mi yung mir arionde m’etie ko, man juwotho kok i wang’e nia, “Avrek!”* I ayi maeno re m’ekethe iwi ng’om mi Misiri zoo.
44 Farao uyero bende ni Yozefu kumae: “An a Farao, ento m’umbe rusa peri, ng’atu moko mbe ma bitimo gin moko acel de* i ng’om mi Misiri zoo.” 45 I ng’ey maeno, Farao ucaku nying’ Yozefu nia Zafenath-panea man emiyo ire Asenath ma nyaku pa Pothifera ma jalam mir adhura mi On* ni dhaku. Man Yozefu ucaku neno wi* ng’om mi Misiri. 46 Yozefu ubino ku oro pier adek kinde m’ecungo i wang’* Farao m’ubimo mi Misiri.
I ng’eye, Yozefu uwok kud i wang’ Farao man ewotho i die ng’om mi Misiri zoo. 47 I kind oro abiro ma cam upong’ i iye, ng’ombe uwotho cego cam bik. 48 Man Yozefu uwotho coko cam ceke m’i ng’om mi Misiri i oro abiro maeno, man ewotho kanugi i adhura ma tung’ tung’. I adhuraman ewotho gwoko cam m’ucek i podho m’utieko ng’et adhurane. 49 Yozefu umedere nikanu nying cam i mukero ma lee dit calu kwiyo m’i nam, nitundo ma juweko nipime, pilembe ecopo pimere ngo dong’.
50 I wang’ ma fodi oro mi ndru utundo ngo, Asenath ma nyaku pa Pothifera ma jalam mir adhura mi On* unyolo awiya ario ma co ni Yozefu. 51 Yozefu ucaku nying’ ma kayu Manase,* kum eyero kumae: “Mungu uketho wiya uwil i kum can para ceke man i kum ot pa vwa ceke.” 52 Man ecaku nying’ mir arionde Efraim,* kum ewacu kumae: “Mungu uketho anyay i ng’om mi can para.”
53 E oro abiro ma cam upong’ i iye i ng’om mi Misiri ugam uthum, 54 man oro abiro mi ndru ucaku, tap calu ma Yozefu ular uyero. Ndrune uromo ng’om zoo, ento i ng’om mi Misiri zoo cam* ubino nuti. 55 Tokcenne, ndru ucaku timo dhanu i ng’om mi Misiri zoo, man gicaku wagu cam i bang’ Farao. E Farao uyero ni Jumisiri zoo kumae: “Wucidh i bang’ Yozefu, man wutim lembe moko ci m’ebiyero iwu.” 56 Ndrune umedere i wang’ ng’om zoo. E Yozefu ucaku yabu dhu dero ceke man nilworo cam ni Jumisiri, kum lak ndrune ubino tek dit i ng’om mi Misiri. 57 Bende, dhanu m’i ng’om zoo ubed ubino i Misiri pi ning’iewo cam i bang’ Yozefu, kum lak ndrune ubino tek dit i ng’om zoo.
42 Kinde ma Yakobo uwinjo nia cam* unuti i Misiri, ewacu ni wote kumae: “Pirang’o wubedo mwu abeda ma ng’atuman ubeneno wang’ wadi?” 2 Emedo kumae: “Awinjo nia cam unuti i Misiri. Dong’ wulor kuca pi nicing’iewo iwa cam moko, kara wabed kwo man kud watho.” 3 Pieno umego pa Yozefu apar giloro i Misiri pi ning’iewo cam. 4 Ento Yakobo uoro ngo Benjamin m’umin Yozefu karacelo kud umego pare mange, kum ewacu kumae: “Saa moko nyo ret ma lee copo wok nwang’e man etho.”
5 E wot Israel gibino karacelo ku dhanu mange m’ubino ng’iewo cam, pilembe ndrune utundo bir i ng’om mi Kanan. 6 Nwang’u Yozefu re m’ubino ng’atu ma tie ku dito iwi ng’ombe, man en re m’ebed elworo cam ni dhanu ceke m’i wi ng’om. E umego pa Yozefu gigam gitundo man girum ire arieba wang’gi i ng’om. 7 Kinde ma Yozefu uneno umego pare, eng’iyogi wang’ acel, ento enyuthere ngo igi. Pieno eweco igi ku kwinyo man ewacu kumae: “Wuai kani?” Gidwoko ire kumae: “Waai i ng’om mi Kanan pi nibino ng’iewo cam.”
8 E Yozefu ung’iyo umego pare, ento gin ging’iye ngo. 9 Yozefu upoy wang’ acel pi lek m’egam eleko pigi, man ewacu igi kumae: “Wu julib! Wubino kara wunen theng ng’om mwa ma tie ngo agwoka!” 10 Ento gidwoko ire kumae: “Ungo, rwoth para, jutic peri gibino pi ning’iewo cam. 11 Wan ceke wan awiya pa ng’atu acel. Wa dhanu m’atira. Jutic peri tie ngo julib.” 12 Ento ewacu igi kumae: “Eno ndra! Wubino kara wunen theng ng’om mwa ma tie ngo agwoka!” 13 Gidwoko ire kumae: “Jutic peri gin umego apar ario. Wan awiya pa ng’atu acel i ng’om mi Kanan, man kawoni nyathin ma cogo udong’ ku wegwa, ento ma kucelo re dong’ umbe.”
14 Ento Yozefu uwacu igi kumae: “Tie tap calu m’ayero iwu: ‘Wu julib!’ 15 Jubimulo iwu ku lembe ma e: Tek andha fodi Farao kwo ci, wubiai ungo kud i kabedo maeni, cil ma umegwu ma cogo bibino keni. 16 Wuor ng’atu acel m’i kindwu ucidh ugam umegwu, ento wun wubidong’ atwiya keni. I ayi maeno re m’abing’eyo ka nyo lembe ma wubeyero utie lemandha. Ento kan ungo re, tek andha fodi Farao kwo ci, nwang’u wu julib.” 17 Pieno, ebologi karacelo i kol pi nindo adek.
18 I nindo mir adege, Yozefu uwacu igi kumae: “Wutim lembe ma e kara wubed kwo, kum alworo Mungu: 19 Tek wu dhanu m’atira, wuwek ng’atu acel m’i kindwu udong’ atwiya i kol keni, ento wu jumange wucopo cidho nitero cam pi nijwigo lak ndru i udi mwu. 20 I ng’eye, wukel umegwu ma cogo i bang’a, kara ang’ey ka nyo wubeyero lemandha, e wubitho ngo.” Man gitimo kumeno.
21 Ento gicaku wacu i kindgi kumae: “Eni ndhu andha wabenwang’u matira pir umegwa ba! Pilembe wanene m’ebesendere kinde m’ebepaku dhoge iwa nia wabed ku kisa i kume, ento wawinjo ngo. Eno re m’uketho wabenwang’ara ku masendi maeni.” 22 E Ruben udwoko igi kumae: “Nyo agam ayero ngo iwu nia, ‘kud wutim nyathin no raci?’ Ento wuwinja ngo. A wunen, kawoni jubekwayu rimbe andha .” 23 Ento ging’eyo ngo nia Yozefu ubenyang’ i lembe ma gibeyero, kum jalok dhok ubino nuti i kindgi. 24 Pieno Yozefu uai kud i vutgi man ecaku wak. Kinde m’edwogo man eweco i bang’gi kendo, emaku Simeon kud i kindgi man etwiye i wang’gi. 25 I ng’eye, Yozefu ung’olo nia juketh cam bik i saki migi, man nia judwok sente pa ng’atuman i saki pare, bende jumii igi cam ma gibiwok camu i yo. E jutimo igi kumeno.
26 Pieno giketho cam migi iwi kana migi man giai ku keca. 27 Saa ma gitundo i kabedo m’ukwayu givut i iye, ng’atu acel m’i kindgi ugam uyabu dhu saki pare pi nimiyo cam ni kana pare. E eneno sente pare i dhu sakine. 28 Egam eyero ni umego pare kumae: “Judwogo sente para, man en’i saki para e!” E adundegi ucaku dhongo, kumgi de ucaku miel, man giwacu i kindgi kumae: “Eni re Mungu utimo iwa lembang’o eni?”
29 Kinde ma gitundo i bang’ Yakobo ma weggi i ng’om mi Kanan, gikoro ire lembe ceke m’uwok unwang’ugi, giwacu kumae: 30 “Jalwo ma rwoth m’i ng’ombuca uweco i bang’wa ku kwinyo man eloko nia wacidho nilibo ng’om. 31 Ento wayero ire nia, ‘wa dhanu m’atira. Wa julib ungo. 32 Wan umego apar ario, wegwa acel. Nyathin acel dong’ umbe, man ma cogo ke kawoni udong’ ku wegwa i ng’om mi Kanan.’ 33 Ento jalwo ma rwoth m’i ng’ombe uwacu iwa kumae: ‘Abing’eyo nia wu dhanu m’atira nikum lembe ma e: Wuwek umegwu acel udong’ kuda keni. I ng’eye, wuting’ piny moko pi nijwigo lak ndru i udi mwu man wucidhi. 34 Man wukel umegwu ma cogo i bang’a, e abing’eyo nia wu julib ungo ento wu dhanu m’atira. I ng’eye abidwogo umegwu i beng’wu, man wubimeduru nitimo kuloka i ng’ombuni.’”
35 Kinde ma gibewodho piny kud i saki migi, nen, usau sente pa ng’atuman ubino i saki pare. Saa ma gin ku weggi gineno usau sente migi, lworo ugam umakugi. 36 Yakobo ma weggi uwacu igi kumae: “Tie an re ma wubekaba kud awiya! Yozefu umbe, Simeon de mbe, meni Benjamin de wubemito wuting’! An re ma lembuni ceke ucokere i wiya!” 37 Ento Ruben uwacu ni won kumae: “Icopo nego wota ario tek adwoge ngo i beng’i. Miye i cinga, man abidwoge i beng’i.” 38 Ento ewacu kumae: “Woda biloro ngo piny kudwu, pilembe umin udaru tho man en kende re m’edong’. Tek ret ma lee uwok unwang’e man etho i yo mwu, e andha wubiloro lwar m’i wiya i Liel* ku can.”
43 Nwang’u lak ndru udoko tek dit i ng’ombe. 2 Pieno kinde ma gicamu cam ma gilar ging’iewo i Misiri uthum, weggi uwacu igi kumae: “Wudok wung’iew iwa nyathi cam moko.” 3 E Yuda uwacu ire kumae: “Jalwone ucimo wang’wa kamaleng’ nia, ‘kud wunen wang’a kendo kan umegwu umbe kudwu.’ 4 Tek iyiyo umegwa ucidh kudwa, e wabicidho man wabing’iewo iri cam. 5 Ento tek iyiyo ngo nia ecidhi ci, wan de wacidho ngo, kum jalwone uyero iwa nia, ‘kud wunen wang’a kendo kan umegwu umbe kudwu.’” 6 Man Israel upenjo kumae: “Pirang’o wukelo can maeni i wiya ma wuyero ko ni jalwone nia umegwu mange unuti?” 7 Gidwoko kumae: “Jalwone upenjowa atira atira ku penji piwa man pi wedi mwa, ewacu kumae: ‘Nyo fodi asu wegwu kwo? Nyo umegwu mange de nuti?’ Man wakoro ire lembe maeno. Nwang’u wacopo ng’eyo nenedi nia ebiyero ya, ‘wukel umegwune piny kuni’?”
8 I ng’eye, Yuda ukwayu Israel ma won kumae: “Or jalawobine kuda man wek wacidhi, kara wabed kwo man kud watho: wan, in man awiya mwa. 9 Kwo pare bibedo i cinga. Ibipenje i bang’a. Tek atuc ungo nidwoge i beng’i man akethe ngo i weng’i, e nwang’u adubo iri pi nja. 10 Eni ka nwang’u wagalu ngo, nwang’u wadaru wotho kuca udoko wang’ ario.”
11 E Israel ma weggi uwacu igi kumae: “Tek ukwayu ebed kumeno, wmutim lembe ma e: Wuting’ piny ma beco mandha m’i ng’ombuni i saki mwu man wutergi ni giramiya ni jalwone: moj balsam moko, miyokic moko, moj labdanum, apoka yen ma tie kud udoge, nying pistac, man nying amand. 12 Wuting’ kadhiri sente ma wular wucidho ko wang’ ario; man wuting’ bende sente ma judwogo i dhu saki mwu. Saa moko nyo wigi uwil awila. 13 Wuting’ umegwu man wucidhi, wudok i bang’ jalwone. 14 Wek Mungu ma Jategokpo uketh jalwone ubed ku kisa i kumwu, kara egony iwu umegwu ma kucelo man Benjamin bende. Ento an, tek bikwayu jukaba kud awiya de, dong’ jukaba!”
15 Pieno gigamu giramiyane, man giting’o wend sente wang’ ario i cing’gi man Benjamin bende. I ng’eye giai malu, giloro i Misiri man gicungo kendo i wang’ Yozefu. 16 Saa ma Yozefu uneno Benjamin karacelo kugi, e wang’ acel eyero ni ng’atu ma neno wi ot pare kumae: “Ter dhanu maeno i ot, thum lim man iyik cemo, kum wabicamu karacelo ku dhanu maeno dieceng’.” 17 E wang’ acel ng’atune utimo tap calu ma Yozefu uyero, man eterogi i ot pa Yozefu. 18 Ento kinde ma jubeterogi i ot pa Yozefu, lworo ugam umakugi man gicaku yero kumae: “Eni ndhu pi sente ma judwoko i saki mwa wang’ ma kwong’a ca re ma jubeterowa kuca. Kawoni gibiloy i wiwa, gibidwokowa ni ng’eca, man gibimayu kana mwa!”
19 E gicoro i bang’ ng’atu ma neno wi ot pa Yozefu man giweco i bang’e i wang’ dhugola ot. 20 Giwacu kumae: “Tim iwa kisa, rwoth para! Wagam waloro kuni wang’ ma kwong’a ning’iewo cam. 21 Ento kinde ma wabedok man watundo i kabedo m’ukwayu wavut i iye, wacaku yabu dhu saki mwa, man nen, sente pa ng’atuman ubino i dhu saki pare, sente mwane boo kubang’e. Pieno wamito wadwoge wan giwa. 22 Man wabino ku sente mange de pi ning’iewo cam. Wang’eyo ngo ng’atu m’ugam udwoko sente mwa i saki mwa.” 23 E ng’atune uwacu kumae: “Tie ber. Lworo kud unegwu. Mungu mwu man Mungu pa wegwu uketho lonyo i saki mwu. Sente mwu ular utundo i bang’a.” I ng’ey maeno, ewodho Simeon i bang’gi.
24 E ng’atune ugam uroyogi i ot pa Yozefu man emiyo igi pii pi lwoko tiendgi, emiyo bende cam ni kana migi. 25 Man giyiko giramiya ma gibekuro ko tundo pa Yozefu dieceng’, kum giwinjo nia gibicamu cam keca. 26 Kinde ma Yozefu umondo i ot, gitero ire giramiya migi i ot man gipodho arieba wang’gi ire cil i ng’om. 27 I ng’ey maeno, epenjogi ka nyo gibedo ma ber, man ewacu kumae: “Wegwu m’utii ma wugam wuweco pire ira ca ubedo nenedi? Nyo fodi ekwo asu?” 28 Gidwoko kumae: “Jatic peri ma wegwa ubedo ma ber. Fodi ekwo asu.” E gikulo korgi piny man gipodho arieba wang’gi.
29 Kinde m’eting’o wang’e man eneno Benjamin m’umin, ma wod min, ewacu kumae: “Nyo eni umegwu ma cogo ma wugam wuweco pire ira ca?” Emedo kumae: “Mungu unyuth iri bero, woda.” 30 E Yozefu ugam uwok pio pio pilembe wak ung’oy lee i iye pir umin, man eyenyo kaka moko m’ecopo wak i iye. Pieno ecidh emondo i kusika mange man ecaku wak kuca. 31 I ng’eye, elwoko wang’e man ewok, e etwiyo cwinye man ewacu kumae: “Wukel cam.” 32 E jukelo ire cam ka kende, ni umego pare de ka kendgi man Jumisiri ma ni karacelo kude de gicamu ka kendgi; kum Jumisiri gicopo camu ngo cam karacelo ku Juebrania, pilembe etie gin ma Jumisiri udagu.
33 Umego pare gibedo i wang’e niai i ma kayu calku twero pare mi nyodo kayu, nitundo i ma cogo calku thino pare. Man giwotho neno wang’gi ma igi ubewang’ lii. 34 Yozefu uwotho koko cam niai kud iwi meza pare nitundo iwi meza migi, ento emedo cam pa Benjamin wang’ abic nisagu mi jumange ceke. Pieno gimediri nicamu man nimadhu karacelo kude nitundo giyeng’.
44 I ng’eye, Yozefu ung’olo ni ng’atu ma neno wi ot pare kumae: “Pong’ cam bik i saki migi i kadhiri ma gicopo yeyo, man keth sente pa ng’atuman i dhu saki pare. 2 Ento keth kikombe* para, kikombe mi mola ma tar, i dhu saki pa nyathin ma cogo karacelo ku sente pare mi cam.” E etimo calu ma Yozefu ung’olo ire.
3 Kugweno kinde ma piny ulero, juweko gicidho ku kana migi. 4 Ma fodi gicidho de ngo bor kud adhura ci, Yozefu uyero ni ng’atu ma neno wi ot pare kumae: “Ai malu! Riem tokgi! Man kinde m’inwang’ugi, wac igi kumae: ‘Pirang’o wuculo wang’ bero ku racu? 5 Pirang’o wuting’o kikombe ma rwoth para madhu ko piny man m’eneno ko lembe mi nindo m’ubino? Gin ma wutimo utie rac.’”
6 E ewok erubogi man eyero igi lembe maeno. 7 Ento gidwoko ire kumae: “Pirang’o rwoth para ubeyero lembe ma kumeni? Jucopo paru ngo apara de nia jutic peri gitim wagi lembe ma kumeni. 8 Nen, sente ma wanwang’u i dhu saki mwa de wadwogo i beng’i niai kud i ng’om mi Kanan. Dong’ ke wacopo kwalu mola ma tar kadi mola ma kwar kud i ot pa rwoth peri nenedi? 9 Tek junwang’e i bang’ ng’atu acel m’i kind ng’eca peri, maku etho; man wa jumange ceke wabidoko bende ni ng’eca pa rwoth para.” 10 E ewacu kumae: “Dong’ ebed ve ma wuyero eno: ng’atu ma jubinwang’e i bang’e bidoko ng’eca para, ento wu jumange ceke lembe bibedo mbe i wiwu.” 11 E ng’atuman uloro saki pare pio pio i ng’om man uyabu dhoge. 12 Ekeyo igi cuu mandha, niai i pa kayu nitundo i pa cogo. Tokcenne, kikombene unwang’ere i saki pa Benjamin.
13 E giyeco bongu migi, man ng’atuman udwoko ter pare iwi kana pare man gidok i adhura. 14 Kinde ma Yuda kud umego pare gimondo i ot pa Yozefu, nwang’u fodi etie asu keca; man giwok gipodho i ng’om i wang’e. 15 Yozefu uwacu igi kumae: “Lembang’o ma wutimo eni? Wung’eyo ngo nia ng’atu ma calu an copo neno lembe mi nindo m’ubino?” 16 E Yuda udwoko kumae: “Wacopo yero ang’o ni rwoth para? Wabiwacu ang’o? Man wacopo nyutho nenedi nia wa dhanu m’atira? Mungu mandha unwang’u kosa mi ng’eca peri. Kawoni dong’ watie ng’eca pa rwoth para, wan man ng’atu ma kikombene unwang’ere i bang’e!” 17 Ento Yozefu uwacu kumae: “Acopo paru ngo apara de nitimo kumeno! Ng’atu ma kikombene unwang’ere i bang’e re ma bidoko ng’eca para. Ento wu jumange, wudok i bang’ wegwu ku kwiyocwiny.”
18 Yuda ugam ucoro i bang’e man ewacu kumae: “Akweyi rwoth para, timba kewek ng’eca peri uyer lembe moko i ith rwoth para, man ng’eicwiny kud umeki i kum ng’eca peri, kum i calu Farao ku kume. 19 Rwoth para ugam upenjo wa ng’eca pare kumae: ‘Nyo wegwu unuti kunoke umegwu mange de nuti?’ 20 E wadwoko ni rwoth para kumae: ‘Eyo, watie ku wegwa m’utii man nyathin m’enyolo i tiyo pare, nyathin ma cogo. Ento umin utho, pieno en kende re m’edong’ ka pa min, man won umare lee.’ 21 I ng’ey lembe maeno, iyero iwa wa ng’eca peri kumae: ‘Wukele i bang’a kara anene.’ 22 Ento wayero ni rwoth para kumae: ‘Jalawobine romo weko ngo won. Kan eweke ci, won bitho andha.’ 23 I ng’eye, iyero ni ng’eca peri kumae: ‘Tekene umegwu ma cogo ubino ngo kudwu ci, wucopo neno ngo wang’a kendo nyanok de.’
24 “Pieno waidho wadok i bang’ ng’eca peri ma vwa, man wakoro ire lembe ma rwoth para uyero. 25 I ng’ey kare, wegwa uwacu kumae: ‘Wudok wung’iew iwa nyathi cam moko.’ 26 Ento wadwoko ire nia, ‘wacopo loro ngo kuca. Tek umegwa ma cogo ni kudwa re wabicidho, kum wacopo neno ngo wang’ jalwone tek umegwa ma cogo umbe kudwa.’ 27 E ng’eca peri ma vwa uwacu iwa kumae: ‘Wung’eyo ma ber nia dhaku para unyolo ira awiya ma co ario kende. 28 Ento nyathinne acel uweka man ayero kumae: “Eni yedi m’i lum uyeco iye ndhu andha ba!” Man anene ngo nitundo kawoni. 29 A tek wuting’o nyathinne maeni de kud i wang’a, man tek ret ma lee uwok unwang’e man etho, e andha wubiloro lwar m’i wiya i Liel* ku can.’
30 “Man kawoni tek adok i bang’ ng’eca peri ma vwa ma jalawobi e mbe kudwa, ma kunke kwo pare ujengere iwi kwo pa jalawobine, 31 e kinde m’ebineno nia jalawobine mbe ci, ebitho, man andha wa ng’eca peri wabiloro lwar m’i wi ng’eca peri ma wegwa i Liel* ku can. 32 A ng’eca peri ang’olo ni vwa pi jalawobine, ayero nia, ‘tek atuc ungo nidwoge i beng’i, nwang’u adubo ni vwa pi nja.’ 33 Dong’ kawoni akweyi, timba wek adong’ ni ng’eca pa rwoth para kaka jalawobine, kara jalawobine udok kud umego pare. 34 Aromo dok nenedi i bang’ vwa ma jalawobine mbe kuda? Acopo ciro ngo nineno kite ma can bipodho ko iwi vwa!”
45 Pieno Yozefu copo twiyo cwinye kendo ngo i wang’ jutic pare ceke, uketho ekok ma tek kumae: “Dhanu ceke uai kud i ng’eta!” E ng’atu moko mbe m’udong’ i vute kinde m’ebenyuthere ni umego pare.
2 I ng’eye, ecaku wak ma tek mandha ma Jumisiri de uwinjo man juruot pa Farao bende uwinje. 3 Tokcenne, Yozefu uwacu ni umego pare kumae: “An a Yozefu. Nyo fodi asu vwa kwo?” Ento umego pare gicopo dwoko ngo ire lembe moko nyanok de, kum cwinygi ung’abere pire. 4 Yozefu ugam uyero ni umego pare kumae: “Akwayuwu, wucor ceng’ini i vuta.” E gicoro ceng’ini i vute.
Man ewacu kumae: “An a Yozefu m’umegwu, ma wugam wulworo i Misiri. 5 Ento kawoni can kud unegwu man kud wudoturu i kindwu pilembe nia wulwora keni; kum Mungu re m’uora i weng’wu kara agwok kwo. 6 Eni oro mir arionde ma ndru n’i ng’ombuni, man fodi udong’ oro abic ma fur kadi kayucam bibedo mbe i iye. 7 Ento Mungu uora i weng’wu kara agwok dongwu iwi ng’om man kara abodh kwo mwu ku both ma dit. 8 Pieno, tie wun ungo re ma wuora keni, ento Mungu mandha; man eketho abed jamii juk ma dit* ni Farao man rwoth mi ot pare ceke, man bende jabim mi ng’om mi Misiri zoo.
9 Dong’ wudok pio i bang’ vwa, man wuwac ire nia, ‘wodi ma Yozefu uwacu kumae: “Mungu uketha ni rwoth iwi Misiri zoo. Lor i bang’a kuni. Kud igal. 10 Ibibedo i ng’om mi Gocen, kaka m’ibibedo i iye ceng’ini kuda: in, woti, nyikweyi, udul lim peri, man piny ceke m’ibedo ko. 11 Abimiyo iwu cam kuca, kum fodi ndru udong’ oro abic. Kan ungo, in ku juodi wubidoko jucan man piny ceke m’ibedo ko bithum.”’ 12 Kawoni wubeneno ku weng’wu man Benjamin m’umira de, nia andha an re m’abeweco i beng’wu. 13 Pieno, wuyer ni vwa pi dwong’ ceke m’atie ko i Misiri man pi lembe ceke ma wuneno. Wutim pio man wukel vwa piny kuni.”
14 E egwaku* umin ma Benjamin man ecaku wak, Benjamin de ugwake man ewak. 15 Ecwiyo limb umego pare mange de, egwakugi man ewak. I ng’ey lembuno, umego pare giweco kude.
16 Rwonglembene utundo i ot pa Farao nia “umego pa Yozefu gibino!” Lembene uwok ber i wang’ Farao ku jutic pare. 17 E Farao ugam uyero ni Yozefu kumae: “Yer ni umego peri kumae: ‘Wutim lembe ma e: Wupang ter iwi lei mwu ma yeyo ter man wucidh i ng’om mi Kanan. 18 Wugam wegwu ku juruot mwu, man wubin i bang’a kuni. Abimiyo iwu piny ma beco m’i ng’om mi Misiri, man wubicamu* thenge ma miyo mi ng’ombe.’ 19 Man icikiri niyero bende igi kumae: ‘Wutim lembe ma e: Wuting’ magali dupa kud i ng’om mi Misiri pir awiya mwu man pi mon mwu, wuketh wegwu i magaline acel man wubin kuni. 20 Cwinywu kud udieng’ pi piny mwu, kum piny ma beco m’i ng’om mi Misiri zoo utie mwu.’”
21 E wot Israel gitimo kumeno. Yozefu umiyo igi magali dupa calu ma Farao ung’olo, man emiyo igi bende cam ma gibicamu i yo. 22 Ni ng’atuman m’i kindgi emiyo bongu acel mi wilo wagi, ento ni Benjamin emiyo tongolo mi mola ma tar dak adek man bongu abic mi wilo wagi. 23 Ni won ke eoro piny ma e: kana apar m’uyeyo piny ma beco mi Misiri, megi kana apar m’uyeyo nying cam, mukathi, man kwond cam mange ma won bicamu i yo. 24 E eweko umego pare gicidho, man kinde ma gibetugo woth, ewacu igi kumae: “Kud wuwok wuthuburu i yo ke ba.”
25 I ng’eye, giidho niai kud i Misiri man gitundo i ng’om mi Kanan i bang’ weggi ma Yakobo. 26 E giyero ire kumae: “Fodi Yozefu utie kwo, man en re m’e jabim iwi ng’om mi Misiri zoo!” Ento edieng’ ungo ku lembene, kum eyiyogi ngo. 27 Kinde ma gikoro ire lembe ceke ma Yozefu uyero igi, man kinde m’eneno magali ma Yozefu uoro pi niyeye, e tipo Yakobo ma weggi ucaku dwogo. 28 Israel ugam ukok kumae: “Eni re afoyiyo! Woda ma Yozefu fodi utie kwo! Kwayu acidh anene i wang’ tho para!”
46 E Israel ucoko piny ceke m’ebedo ko man etugo woth. Kinde m’etundo i Ber-ceba, ewok ethiero lam ni Mungu pa Isak ma won. 2 Pieno Mungu uweco kud Israel i gin ma wok i wang’ ku diewor man ewacu kumae: “Yakobo, Yakobo!” Edwoko kumae: “Anuti eni!” 3 Ewacu kumae: “An a Mungu mandha, Mungu pa wuru. Lworo kud unegi niloro i Misiri, kum kuca abiwok ketho idoko thek ma dit. 4 An gira abiloro karacelo kudi i Misiri, man abidwogi bende an gira ku kuca, man Yozefu biketho cinge i weng’i”*
5 I ng’ey lembuno, Yakobo utugo woth kud i Ber-ceba, man wot Israel giyeyo Yakobo ma weggi, awiya migi, man mon migi i magali ma Farao uoro pi niyeye. 6 Gicidho kud udul lim migi, man lonyo migi ma ginwang’u i ng’om mi Kanan. E Yakobo karacelo ku dhanu pare ceke gigam gitundo i Misiri. 7 Yakobo ucidho i Misiri karacelo ku wote man nyikwaye ma co, nyige man nyikwaye ma nyir, niwacu kodhi pare zoo.
8 Maeni gi nying’ wot Israel ma gimondo i Misiri, niyero Yakobo ku wote: Ruben ubino kayu pa Yakobo.
9 Wot Ruben ubino Hanok, Palu, Hezron, man Karmi.
10 Wot Simeon ubino Yemuel, Yamin, Ohad, Yakin, Zohar, man Caul ma wod Nyakanan.
11 Wot Lawi ubino Gercon, Kohath, man Merari.
12 Wot Yuda ubino Er, Onan, Cela, Perez, man Zera. Ento Er gikud Onan githo i ng’om mi Kanan.
Wot Perez ubino Hezron gikud Hamul.
13 Wot Isakar ubino Thola, Puva, Iob, man Cimron.
14 Wot Zebulon ubino Sered, Elon, man Yalel.
15 Eno ubino wot Leya m’enyolo ni Yakobo i Padan-aram, man bende nyare ma Dina. Wote ku nyige zoo ubino pier adek wi adek.
16 Wot Gad ubino Zifion, Hagi, Cuni, Ezbon, Eri, Arodi, man Areli.
17 Wot Acer ubino Imna, Icva, Icvi, man Beria; nyameggi ubino Sera.
Wot Beria ubino Heber giku Malkiel.
18 Eno ubino wot Zilpa ma Laban umiyo ni nyare ma Leya. Enyologi ni Yakobo, man gin zoo gibino dhanu* apar abusiel.
19 Wot Racel ma dhaku pa Yakobo ubino Yozefu giku Benjamin.
20 I ng’om mi Misiri, Asenath ma nyaku pa Pothifera ma jalam mir adhura mi On* unyolo Manase gikud Efraim ni Yozefu.
21 Wot Benjamin ubino Bela, Beker, Acbel, Gera, Naaman, Ehi, Roc, Mupim, Hupim, man Ard.
22 Eno ubino wot Racel m’enyolo ni Yakobo: Gin zoo gibino dhanu* apar ang’wen.
23 Wod* Dan ubino Hucim.
24 Wot Nafthali ubino Yazel, Guni, Yezer, man Cilem.
25 Eno ubino wot Bilha ma Laban umiyo ni nyare ma Racel. Enyologi ni Yakobo, man gin zoo gibino dhanu* abiro.
26 Dhanu* ceke m’uai kud i Yakobo man m’umondo karacelo kude i Misiri, m’uweko mond wot Yakobo, ubino pier abusiel wi abusiel. 27 Wot Yozefu m’unyolere ire i Misiri ubino ario. Pieno dhanu ceke m’i ot pa Yakobo m’umondo i Misiri ubino pier abiro.
28 Yakobo uoro Yuda utelo yo pi nicinyutho ni Yozefu nia en’i gengi mi Gocen. Kinde ma gitundo i ng’om mi Gocen, 29 nwang’u Yozefu udaru yiko magali pare man ecidho nirombo kud Israel ma won i Gocen. Kinde m’enyuthere ire, egwake* wang’ acel man ewak kasii.* 30 E Israel uyero ni Yozefu kumae: “Kawoni dong’ atie ayika nitho, kum adaru neno weng’i man ang’eyo nia fodi asu i kwo.”
31 Yozefu ugam uyero ni umego pare man ni juruot pa won kumae: “Wuwek acidh anyuth ni Farao man ayer ire nia, ‘umego para man juruot pa vwa ma gibino i ng’om mi Kanan gidaru tundo i bang’a keni. 32 Dhanune gi jukwac man gitungo lim. Gibino kud udul lim migi man piny ceke ma gitie ko.’ 33 Kinde ma Farao bilwong’owu man ebipenjowu nia, ‘wutimo tijang’o?’ 34 Wudwok kumae: ‘Wa jutic peri wa jutung lim niai i aradu mwa, wan ku kwaru mwa zoo,’ kara wubed i ng’om mi Gocen, kum ng’atu moko ci ma kwayu rombe utie gin ma Jumirisi udagu.”
47 E Yozefu ucidh unyutho ni Farao kumae: “Vwa kud umego para giai kud i ng’om mi Kanan, gibino kud udul lim migi, man piny ceke ma gitie ko, man gin’i ng’om mi Gocen. 2 E egamu umego pare abic man enyuthogi ni Farao.
3 Farao upenjo umego pare kumae: “Wutimo tijang’o?” Gidwoko ire kumae: “Wa jutic peri wa jukway rombe, wan ku kwaru mwa zoo.” 4 I ng’eye, gimedo ni Farao kumae: “Wabino nikwo calu umondo i ng’ombuni, pilembe kakwac umbe ni udul lim mi jutic peri, kum lak ndru utie tek i ng’om mi Kanan. Dong’ wakweyi, wek jutic peri ubed i ng’om mi Gocen.” 5 E Farao uyero ni Yozefu kumae: “Wuru kud umego peri gibino i beng’i keni. 6 Ng’om mi Misiri n’i cingi. Keth wuru kud umego peri gibed i theng ng’ombe ma ber m’usagu zoo. Wek gibed i Gocen, man tek ing’eyo jumoko m’i kindgi m’ung’eyo tic ma ber, keth ginen wi udul lim para.”
7 I ng’eye, Yozefu ukelo Yakobo ma won man enyuthe ni Farao, man Yakobo umiyo mugisa ni Farao. 8 Farao ugam upenjo Yakobo kumae: “Oro peri adi?” 9 Yakobo udwoko ni Farao kumae: “Wend oro para m’awotho ko i kabedo ma tung’ tung’* utie dak acel ku pier adek. Wend oro mi kwo parane nyanok man epong’ ku can, man e bor hai ungo calu wend oro ma kwaru para giwotho ko i iye i kabedo ma tung’ tung’.”* 10 I ng’ey maeno, Yakobo umiyo mugisa ni Farao man ewok woko kud i wang’e.
11 E Yozefu umiyo kabedo ni won man ni umego pare; emiyo igi aba i ng’om mi Misiri i theng ng’ombe ma ber m’usagu zoo, i ng’om mi Ramses, tap calu ma Farao ung’olo. 12 Man Yozefu umedere nimiyo cam ni won, ni umego pare, man ni juruot pa won ceke nimakere ku wend awiya migi.
13 Nwang’u cam ubino mbe i ng’ombe zoo, pilembe lak ndru ubino tek dit, man ng’om mi Misiri ku Kanan uvoc nikum ndrune. 14 Yozefu uwotho coko sente ceke mi ng’om mi Misiri man mi ng’om mi Kanan ma dhanu ubed ubin ung’iewo ko cam, man ewotho tero sentene i ot pa Farao. 15 I ng’ey kare, sente mi ng’om mi Misiri man mi ng’om mi Kanan ugam uthum. E Jumisiri ceke gicaku bino i bang’ Yozefu man giyero ire kumae: “Mii iwa cam! Pirang’o watho i weng’i kumeni pilembe nia sente mwa uthumi?” 16 Yozefu udwoko kumae: “Tek sente mwu uthum, wumii lim mwu, man abimiyo iwu cam kawang’ limne.” 17 E gicaku kelo lim migi i bang’ Yozefu, man Yozefu umedere nimiyo igi cam kawang’ riuni migi, udul rombe, udul dhieng’, man kana migi. Emedere nimiyo igi cam kawang’ lim migi ceke i kind oro maeca.
18 Kinde ma oro maeca uthum, gicaku bino i bang’ Yozefu i oro m’ulubone man giwacu kumae: “Wabimung’o ngo ni rwoth para nia wadaru miyo sente man udul lim mwa zoo ni rwoth para. Wambe ku piny moko ma wacopo miyo ni rwoth para, ndhu kumwa ku ng’om mwa kende. 19 Pirang’o watho i weng’i, wan ku ng’om mwa zoo? Ng’iew wan ku ng’om mwa zoo iwilwa ku cam, e wan ku ng’om mwa wabidoko ni ng’eca pa Farao. Mii iwa kodhi kara wabed kwo man kud watho, man kara ng’om mwa kud udok ni uvuru.” 20 E Yozefu ung’iewo ng’om mi Jumisiri ceke ni Farao pilembe Jamisiriman ulworo podho pare, kum lak ndru ubino tek dit; pieno ng’ombe udoko pa Farao.
21 I ng’eye, Yozefu uketho dhanu mi Misiri udok i adhura ma tung’ tung’, niai i gund ng’ombe acel nitundo i gunde ma kucelo. 22 Ng’om mi julam kende re m’eng’iewo ngo, pilembe cam mi julam ubed uai i bang’ Farao man gibed gikwo de ku cam ma Farao miyo igi en. Eno re m’uketho gilworo ngo ng’om migi. 23 I ng’eye, Yozefu uyero ni dhanune kumae: “Wunen, tin adaru ng’iewowu ku ng’om mwu zoo ni Farao. Wugam kodhi e, man wucoye i ng’ombe. 24 Kinde m’ebicek, wumii ng’ete acel wi abic ni Farao, ento ng’ete ang’wen mange ca ke bibedo ni kodhi ma wubicoyo i podho, man ni cam iwu ku dhanu ma n’i udi mwu, man ni awiya mwu.” 25 Pieno giwacu kumae: “Ibodho kwo mwa, dong’ wek wanwang’ bero i wang’ rwoth para, man wabidoko ng’eca pa Farao.” 26 E Yozefu uketho cik m’utie kadok tin eni i ng’om mi Misiri, nia thenge acel wi abic mi cam ma jukayu utie pa Farao. Ng’om mi julam kende re m’udoko ngo pa Farao.
27 Israel umedere nibedo i ng’om mi Misiri i theng ng’ombe mi Gocen, man kuca gibedo kud aba migi, ginyol man ginyay lee mandha. 28 Man Yakobo ukwo i ng’om mi Misiri pi oro apar abiro. Pieno nindo ceke ma Yakobo ukwo i iye ucamu oro dak acel ku pier ang’wen wi abiro.
29 Kinde ma nindo mi tho pa Israel udhingo, elwong’o Yozefu ma wode man eyero ire kumae: “Tek kawoni anwang’u bero i weng’i, akweyi, keth cingi i the bamba, inyuth ira mer ma lokere ngo man ibed ira dhanu mandha. Akweyi, timba kud ikunya i Misiri. 30 Saa m’abitho,* kwayu iting’a cen kud i Misiri man icidh ikunya i liel pa kwaru para.” Edwoko ire kumae: “Abitimo tap calu m’iyero.” 31 I ng’eye, eyero ire kumae: “Kwong’ ira.” Man Yozefu ukwong’o ire. E Israel ugam ukulo kore i thiwi kavuto pare.
48 I ng’ey lembe maeno, juyero ni Yozefu kumae: “Nen, tego pa wuru ubethum.” E eting’o wote ario ma Manase gikud Efraim karacelo kude. 2 E juyero ni Yakobo kumae: “Wodi ma Yozefu ubino i beng’i keni.” Pieno, Israel uii ku tego pare zoo man eai ebedo iwi kavuto pare. 3 Man Yakobo uyero ni Yozefu kumae:
“Mungu ma Jategokpo uwok ira i Luz i ng’om mi Kanan man emiyo ira mugisa. 4 Man eyero ira kumae: ‘Abiketho ibinyol man abiketho ibinyay lee, abidwoki ni udul thek man abimiyo ng’om maeni ni nyikweyi* yor i ng’eyi ni aba mi nja.’ 5 Kawoni woti ario m’unyolere iri i ng’om mi Misiri i wang’ m’abin i beng’i i Misiri gi para. Efraim giku Manase gibibedo para tap calu ma Ruben giku Simeon gi para. 6 Ento awiya ma bidonyolere iri i ng’eygi bibedo peri. Gibilwong’iri ku nying umeggi i giralaga migi. 7 An re, kinde m’aai i Padan, Racel uwok utho i vuta i ng’om mi Kanan, nwang’u fodi woth udong’ lee pi nitundo i ng’om mir Efrath. Pieno, akunye keca i gengi mir Efrath, niwacu Bethlehem.”
8 I ng’eye, Israel uneno wot Yozefu man epenjo kumae: “Endie ke jukani?” 9 Yozefu ugam udwoko ni won kumae: “Gitie wota ma Mungu umiyo ira i kabedo maeni.” E ewacu kumae: “Akweyi, kelgi i bang’a, kara amii igi mugisa.” 10 Nwang’u wang’ Israel udoko via via nikum tiyo, uketho ecopo neno ngo piny. Pieno Yozefu ukelogi i bang’e, ecwiyo limbgi man egwakugi. 11 Israel ugam uwacu ni Yozefu kumae: “Nwang’u ageno ngo nia acopo neno weng’i, ento Mungu uketho aneno kadok kodhini bende.” 12 I ng’eye, Yozefu uting’ogi kud i cong Israel, man erum arieba wang’e i ng’om.
13 Yozefu ugam uting’o gin ario zoo, Efraim i cinge ma yor acwic kara ebed i cing Israel ma yor acam, man Manase i cinge ma yor acam kara ebed i cing Israel ma yor acwic; man ecorogi ceng’ini i bang’e. 14 Ento Israel ulund urieyo cinge mir acwic man ekethe iwi Efraim ma ke en re m’e nyathin ma nok, man eketho cinge ma yor acam iwi Manase. Eketho cinge kumeno aka, pilembe Manase re m’ubino kayu. 15 I ng’eye, emiyo mugisa ni Yozefu man ewacu kumae:
“Mungu mandha ma kwaru para Abraham gikud Isak giwotho i wang’e,
Mungu mandha m’ubedo jakwac para i kwo para ceke nitundo tin eni,
16 man malaika m’ubed ubodha i can para ceke, umii mugisa ni awobi maeni.
Wek nyinga ulwong’ere i kumgi man nying’ kwaru para m’Abraham gikud Isak,
wek gimediri man ginyay i ng’om.”
17 Kinde ma Yozefu uneno nia won uketho cinge ma yor acwic asu iwi Efraim, lembene unyang’e ngo. Pieno, eii nimaku cing’ won pi niting’e kud iwi Efraim man nidwoke iwi Manase. 18 Yozefu ugam uwacu ni won kumae: “Kumeno ngo vwa, pilembe ma e re m’utie kayu. Keth cingi ma yor acwic i wiye.” 19 Ento won ukwero man eyero kumae: “Ang’eyo, woda, ang’eyo. En de ebidoko thek, man en de ebidoko dit. Ento umin ma nok bidoko dwong’ ma sagu en, man kodhi pare bipong’ bik rom ku thek dupa.” 20 Emedere nimiyo mugisa igi i nindo maeca, ewacu kumae:
“Wek Juisrael ulwong’ nyingi kinde ma gibemiyo mugisa, ma gibewacu kumae:
‘Wek Mungu uketh idok calu Efraim man calu Manase.’”
E emedere niketho Efraim i wang’ Manase.
21 I ng’eye, Israel uwacu ni Yozefu kumae: “Nen, abecitho, ento Mungu bimedere andhandha nibedo kudwu man ebidwokowu i ng’om pa kwaruwu. 22 Ento an, abemiyo iri theng ng’om moko* ma sagu mir umego peri, ng’om m’amayu kud i cing’ Juamor ku palamularu para man kud athero para.”
49 Yakobo ugam ulwong’o wote man ewacu kumae: “Wucok dhogwu karacelo kara ayer iwu lembe ma bitimere iwu i dong nindo mir ajiki. 2 Wucok dhogwu man wuwinji, wu wot Yakobo, eyo, wuwinj Israel ma wegwu.
3 “Ruben, in i kayu para, tego para man acaki mi kero para mi nyodo; ibino dwong’ i yung man i tego. 4 Ento calu itie ve pii ma corere swa, ibibedo dit ungo, pilembe iidho iwi kavuto pa wuru. I saa nica icido kavuto para. Eidho ndhu andha i wiye ba!
5 “Simeon giku Lawi gin umego. Palamularu migi en e jamlwiny mi rop. 6 Kud idikiri kugi, E ng’eyong’ec* para. I cokiri migi kud imondi, E yung para, pilembe i ng’eicwiny migi ginego dhanu, man gitong’o ler m’i cong’ thwoni dhieng’ mi mananu. 7 Kwong’ ubed iwi ng’eicwiny migi pilembe lake tek, man iwi kwinyo migi pilembe e ger. Wek apokgi i ng’om pa Yakobo, man alalgi i Israel.
8 “Ento in i Yuda, umego peri gibiyungi. Cingi bibedo iwi ng’ut judegi peri. Wot wuru gibikulo korgi piny i weng’i. 9 Yuda en e nyathin umvor. I ng’ey camu cam, woda, ma jiji mbe ibiai. Evuto piny man erieyere calu umvor, man calu umvor, ng’a ma romo ng’ap nituge? 10 Uluth mi ker biai ungo kud i bang’ Yuda, kadok uluth mi bim de biai ungo kud i kind tiende, nitundo ma Cilo* bibino; man dhanu ceke bimiyo ire woro. 11 Etwiyo kana pare i kum yend ulok, man nyathi kana pare i kum yend ulok ma cuu. Ebilwoko bongu pare i pigulok man kendi pare i pii* mi nying ulok. 12 Pigulok bibogo wang’e ma kwar, man cak bidwoko lake tar.
13 “Zebulon bibedo i dhu nam, i dhu wat ma meli nyiko i iye, man wang’ kieu pare bicidho nitundo yor i kum Sidon.
14 “Isakar en e kana ma cogone tek, m’uvuto i kind usau mi ter ario. 15 Ebineno nia kaka yom utie ber man nia ng’om nyayu anyong’a. Ebikulo goke pi niyeyo ter man ebijwigere pi nitimo tic ma tek.
16 “Dan ma en e suru acel mir Israel bipoko lembe iwi dhanu pare. 17 Wek Dan ubed calu thwol i dhu yo, man calu urobi i yo ma nyaboro boro, ma tong’o ufuny tiend riuni kara ng’atu m’uberingo kude upodh ataru. 18 Abikuro both i beng’i, E Yehova!
19 “Gad lundo udul weg ayeki bicoriri i wiye, ento ebilokere i kumgi.
20 “Acer ke cam* pare bibedo bik,* man ebimiyo cam m’uromo kud ubimo.
21 “Nafthali en e min ruda ma fulful. Eyero wec ma beco.
22 “Yozefu en e jang yen ma cego nyinge, yen ma cego nyinge i dhu kulo, ma jange karu nikadhu wi gang’kidi. 23 Re jukil athero gimediri nisende man nikile, man nikayu lembe i kume. 24 Ento atumb athero pare ubedo asu kakare, man cinge ubedo ma tek man rep. Eno uai i cing’ jatego pa Yakobo, i bang’ jakwac, kidi mir Israel. 25 Eai* i bang’ Mungu pa wuru man ebikonyi; en’i karacelo ku Jategokpo, man ebimiyo iri mugisa ma malu i polo, mugisa ma piny i the ng’om, ku mugisa mi thuno man mi ic. 26 Mugisa pa wuru bisagu mugisa mi gudi ma rondo ku rondo, man mi piny ma beco mir ungulu gudi* ma bedo nja. Gibimediri nibedo iwi Yozefu, i die wi ng’atu ma jukoyo kud i kind umego pare.
27 “Benjamin bimedere niyeco i lei m’emaku calu urudi. Kugweno ebicamu lei m’emaku, man uthieno ebipoko jambayeki.”
28 Maeno ceke gi suru apar ario mir Israel, man eno tie lembe ma weggi uyero igi kinde m’ebemiyo igi mugisa. Ni ng’atuman m’i kindgi emiyo mugisa m’uromo kude.
29 I ng’ey lembe maeno, eng’olo igi kumae: “Jubecicoka karacelo ku dhanu para.* Wukunya karacelo ku kwaru para i odicana ma n’i podho pa Efron ma Jahithi, 30 odicana ma n’i podho mi Makpela i wang’ Mamre i ng’om mi Kanan, podho m’Abraham ugam ung’iewo i bang’ Efron ma Jahithi ni kakuny. 31 Jugam jukunyo Abraham giku dhaku pare ma Sara kuca. Isak giku Rebeka ma dhaku pare bende jukunyogi kuca, man Leya de akunyo kuca. 32 Podho ku odicana ma n’i iyene jung’iewogi i bang’ wot Heth.”
33 I ng’ey ma Yakobo udaru nimiyo telowic maeno ni wote, edwoko tiende iwi kavuto man egamu ng’ete wang’ ma tokcen; e jucoke karacelo ku dhanu pare.*
50 E Yozefu ugam upodho iwi won man ewak m’egwake agwaka. 2 I ng’ey lembe maeno, Yozefu ung’olo ni jutic pare ma gi munganga nia giketh yath i kum avuj won, kara kud enyothere. Pieno bamungangane giketho yath i kum avuj Israel, 3 man giting’o nindo pier ang’wen zoo pire, kum eno re m’utie wend nindo m’ukwayere pi niketho yath i kum avu kara kud enyothere. Man Jumisiri gimediri niwage pi nindo pier abiro.
4 Kinde ma nindo mi wage ukadhu, Yozefu uwacu ni ot* pa Farao kumae: “Tekene anwang’u bero i weng’wu, wuter kwenda ma e ni Farao: 5 ‘Vwa uketho akwong’o kwong’, eyero kumae: “Nen, abecitho! Icikiri nikunya i kakuny para m’aroko i ng’om mi Kanan.” Dong’ akweyi, wek aidh malu man akuny vwa, e i ng’eye abidwogo.’” 6 Farao udwoko kumae: “Cidhi man ikuny wuru tap calu m’eketho ikwong’o.”
7 E Yozefu uidho pi nikunyo won, man jutic pa Farao ceke ucidho karacelo kude: judongo m’i ot pare, man judongo ceke m’i ng’om mi Misiri, 8 juruot pa Yozefu ceke kud umego pare man juruot pa won. Awiya migi ma thindho man udul lim migi kende re m’udong’ i ng’om mi Gocen. 9 Magali man juring riuni dupa bende gicidho karacelo kude, man udul dhanune ubino lee dit. 10 I ng’eye, gitundo i kafwodo cam mir Atad ma n’i ng’om mi Yordan, man keca giwak lee mandha ku can ma dit, man Yozefu umedere niwagu won pi nindo abiro. 11 Kinde ma dhanu m’i ng’ombe, niwacu Jukanan gineno gibewak i kafwodo cam mir Atad, giyero ku zungo kumae: “Wak ma Jumisiri gibewagu e utie wak ma lee dit!” Pi thelembe maeno re ma jucaku nying’ kabedone Abel-mizraim,* man enwang’ere i ng’om mi Yordan.
12 Pieno, wot Yakobo gitimo ire lembe m’eng’olo igi kubang’e kubang’e. 13 Wote giyeye nitundo i ng’om mi Kanan man giwok gikunye i odicana ma n’i podho mi Makpela, podho ma n’i wang’ Mamre m’Abraham ugam ung’iewo i bang’ Efron ma Jahithi ni kakuny. 14 I ng’ey ma Yozefu ukunyo won, edok i Misiri karacelo kud umego pare man dhanu ceke m’ucidho kude pi nikunyo won.
15 Kinde m’umego pa Yozefu gineno nia weggi udaru tho, giyero kumae: “Saa moko nyo Yozefu ukayu lembe i kumwa man ebiculo iwa kawang’ racu ceke ma watimo ire.” 16 E gioro kwenda i bang’ Yozefu, giwacu kumae: “Wuru ung’olo lembe ma e i wang’ tho pare: 17 ‘Wuyer ni Yozefu kumae: “Akweyi, timba wek kier mir umego peri man dubo ma gitimo ma gikelo ko racu maeno i wii.”’ Kawoni dong’ wakweyi, wek kier mi jutic pa Mungu pa wuru.” Man Yozefu uwak kinde m’ewinjo lembe maeno. 18 I ng’eye, umego pa Yozefu bende gibino man gipodho piny i wang’e, giyero kumae: “Nen, watie ndhu ng’eca peri eni!” 19 Yozefu uyero igi kumae: “Lworo kud unegwu. Nyo adoko Mungu? 20 Kadok nwang’u wugam wumito wutima rac, re Mungu ubino ku pidoic mi loko racune ni bero man nibodho kwo mi dhanu dupa, calu m’ebetimo tin eni. 21 Dong’ kawoni lworo kud unegwu. Abimedara nimiyo cam iwu man ni awiya mwu ma thindho.” Pieno ejuko cwinygi man eyero lembe m’utego cwinygi.
22 Yozefu umedere nibedo i Misiri, en karacelo ku juruot pa won. E Yozefu ukwo oro dak acel kud apar. 23 Yozefu uneno dhanu m’utuk mir adege mi wot Efraim, man bende wot Makir ma wod Manase. Junyologi iwi cong Yozefu.* 24 I ng’ey kare, Yozefu uwacu ni umego pare kumae: “Abecitho, ento Mungu bipoy piwu kokoro, ebiwodhowu andha kud i ng’om maeni man ebidwokowu i ng’om m’ekwong’o pire ni Abraham, ni Isak, man ni Yakobo.” 25 Pieno Yozefu uketho wot Israel gikwong’o kwong’, eyero kumae: “Mungu bipoy piwu kokoro. Ento wucikuru niyeyo cogona cen ku keni.” 26 Yozefu ugam utho ku oro dak acel kud apar, e juketho yath i kum avuje kara kud enyothere, man jukethe i serkey i Misiri.
Kunoke “tego.”
Kunoke “apokapiny.”
Kunoke “nibimo.”
Kunoke “gibim.”
Kunoke “ma lak alaka.”
Kunoke “ma lak alaka.”
Kunoke “uboko.”
I dhu Juebrania: “udul migi ceke.”
Eni tie kaka ma kwong’a ma nying’ Mungu ma dhe ubenwang’ere i iye, man nying’ne uketho tung’ tung’ i kindgi ku mungu mange ceke. Nen Thenge ma jumedo A4.
Kunoke “ng’eyong’ec.” Ku dhu Juebrania wecne tie nefec, ma ka juloke kite m’etie ko thelembene tie “giracwiya ma yuyo.” Nen Thelembe mi wec.
I dhu Juebrania: “edoko wic ang’wen.”
Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “Tigre.”
Kunoke “ubino ku wang’e.”
Kunoke “amone; adegi.”
Kunoke “birungo.”
Thelembene tie “Dhanu.”
Kunoke “ku monjo.”
Thelembene tie “Ng’atu ma kwo.”
Kunoke “can umondo i iye.”
Kunoke “ibinwang’u bero kendo ngo?”
Thelembene tie “Ma juketho.”
Kunoke “Adamu.”
I dhu Juebrania: “ku Mungu.” Nen Thelembe mi wec.
Copere thelembene tie “Yom; Jukocwiny.”
Kunoke “biyomo.”
Wot Mungu ma juweco pigi eno utie jumalaika.
Kunoke “pilembe etimo lembe ku kum.”
Copere thelembene tie “Ju ma redho,” niwacu ju ma ketho jumange podho. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “ma lak alaka.”
I dhu Juebrania: “dhanu m’utuk pare.”
Kunoke “kum.”
Kunoke “timo.”
Kunoke “kum.”
Bot acel ubino santimetre 44,5. Nen Thenge ma jumedo B14.
Ku dhu Juebrania wecne tie tsohar. Jumoko paru nia tsohar eno nyutho wi ot, ento ungo madhirisa kunoke kaka moko ma juweko pi niroyo der.
Kunoke “ma lak alaka.”
Kunoke “ma lak alaka.”
Bot acel ubino santimetre 44,5. Nen Thenge ma jumedo B14.
I dhu Juebrania: “kum ceke.”
Kunoke “yuyo mi tipo mi kwo.”
Kunoke “kaka ma tiende romo yom i iye.”
Kunoke “ma lak alaka.”
Kunoke “ma lak alaka.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “piny ma kwo.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “adhura ma kwong’a mi ker pare.”
Kunoke nyo “gicoko dhoggi ni adhura ma dit.”
Thelembene tie “Pokiri.”
Kunoke “dhanu mi ng’om.”
Thelembene tie “Jebiri.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Kunoke “kara ng’eyong’ec para ubed kwo.”
Kunoke: “nyikweyi.”
Kunoke “pambu mi poga.”
Niwacu Nam m’utho.
Kunoke “pambu mi poga.”
Kunoke “pambu mi poga.”
I dhu Juebrania: “jumaku umin.”
Kunoke “Pambu mi poga.”
I dhu Juebrania: “ng’atu ma biwok kud i ii.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Thelembene tie “Mungu winjo.”
Copere wec maeno ubenyutho paru mi bedo kendjo.
Kunoke nyo “ebithubere kud umego pare zoo.”
Thelembene tie “Pii m’atong’a pa Ng’atu ma kwo m’ubenena.”
Kunoke “adote mbe i wii.”
Thelembene tie “Wego ni malu (ma judodo).”
Thelembene tie “Wego mir udul; Wego mi dhanu dupa.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Kunoke “ninego.”
Copere thelembene tie “Jatiti.”
Thelembene tie “Nyar ubimo.”
Thelembene tie “Ng’iero.”
I dhu Juebrania: “kodhine.”
I dhu Juebrania: “udwok cwinywu.”
I dhu Juebrania: “sea adek.” Sea acel ubino litre 7,33. Nen Thenge ma jumedo B14.
Kunoke “nwang’u nindo ma mon neno udaru kang’ ni Sara.”
Kunoke “adaru uakini.”
Kunoke “kaka ma lac ma dhanu bepong’ i iye.”
Kunoke “agba.”
I dhu Juebrania: “gin’i the tipo ot para.”
Kunoke “ubewinjere ma tek.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “mer ma lokere ngo.”
Thelembene tie “Ma nyanok mandha.”
Kunoke “ekwo calu umondo.”
Niwacu nwang’u fodi etimo ngo ribiri kude.
Kunoke “ma pwe.”
Kunoke “bero.”
I dhu Juebrania: “nen! en e jam um mi wang’ iri.”
Kunoke “nwang’u etwiyo magwei i usau nyodo ceke mi ot p’Abimelek.”
Kunoke nyo “gibing’iera.”
Copere thelembene tie “Pii m’atong’a mi kwong’” kunoke “Pii m’atong’a mir abiro.”
Thelembene tie “Yehova bimiyo; Yehova bineno.”
I dhu Juebrania: “dhugang’.”
Kunoke “dhaku pare m’araga.”
Kunoke nyo “jadit ma wijo ma dit.”
Cekel acel ubino grama 11,4. Nen Thenge ma jumedo B14.
Cekel acel ubino grama 11,4. Nen Thenge ma jumedo B14.
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Cekel acel ubino grama 11,4. Nen Thenge ma jumedo B14.
Copere jubeweco pi Laban.
I dhu Juebrania: “kara alokara yor i cing’ mir acwic kunoke mir acam.”
Kunoke “wambe ku copo mi weco rac kadi ber iri.”
Niwacu dhaku m’ubed upide ma re kawoni dong’ utie jatic pare.
Kunoke “dok meg dhanu elufu apar wang’ elufu.”
I dhu Juebrania: “kodhini”
I dhu Juebrania: “dhugang’.”
Kunoke “mon pare m’araga.”
Eno tie kit lembabola ma nyutho tho.
Eno tie kit lembabola ma nyutho tho.
Kunoke nyo “ebed ethubere kud umego pare ceke.”
Thelembene tie “Jalayir.”
Thelembene tie “Ng’atu ma maku ufuny tielo; Ng’atu ma maku kaka jumange.”
I dhu Juebrania: “ma kwar, ma kwar no.”
Kunoke “kec udara.”
Thelembene tie “Ma kwar.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Kunoke “gibetuko.”
Kunoke “pambu mi poga.”
Thelembene tie “Teliri.”
Thelembene tie “Adote.”
Thelembene tie “Kaka ma lac.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “gidwoko cwiny Isak giku Rebeka kec.”
Thelembene tie “Ng’atu ma maku ufuny tielo; Ng’atu ma maku kaka jumange.”
Kunoke “ebejuko cwinye ku paru ma nia ebinegi.”
I dhu Juebrania: “won meru.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Kunoke “gibinwang’u mugisa.”
Thelembene tie “Ot pa Mungu.”
I dhu Juebrania: “umin won.”
Kunoke “watie rimo acel.”
I dhu Juebrania: “umira.”
I dhu Juebrania: “eyabu dhug usau nyodo pare.”
Thelembene tie “Nen, nyathin ma nico!”
Thelembene tie “Niwinjo.”
Thelembene tie “Nidikiri; Nimoko.”
Thelembene tie “Pak; Jampak.”
I dhu Juebrania: “enyol iwi conga.”
Thelembene tie “Japoklembe.”
Thelembene tie “Anyego para.”
Thelembene tie “Mugisa.”
Thelembene tie “Jamutoro; Mutoro.”
Thelembene tie “En e sukulia.”
Thelembene tie “Niyiyo.”
I dhu Juebrania: “Mungu uwinje man eyabu dhug usau nyodo pare.”
Eno tie nying’ ma Yosifia i adundo, ma thelembene tie “Yah medi (Enyay).”
Kunoke “anyang’ kamaleng’.”
Kunoke “andha para.”
Kunoke “mungu m’araga mi juruot; ayi gin m’acwiya.”
Niwacu Efrath.
Kunoke “wedi pare.”
I dhu Juebrania: “Bed ku weng’i giri nia kud iyer lembe moko ni Yakobo, kadok ma ber kadi ma rac.”
I dhu Juebrania: “wota.”
I dhu Juebrania: “lworo pa Isak.”
Kunoke “sadeni.”
Eno tie wec mi dhu Juaramea ma thelembene tie “Kidi ma jurodo ni jamulembe.”
Eno tie wec mi dhu Juebrania ma thelembene tie “Kidi ma jurodo ni jamulembe.”
Kunoke “sadeni.”
I dhu Juebrania: “ku lworo pa Isak ma won.”
I dhu Juebrania: “mukathi.”
Thelembene tie “Kagonjo ario.”
Kunoke “abedo ni umondo.”
Thelembene tie “Ng’atu m’unyego (m’uciro) ku Mungu” kunoke “Mungu unyego.”
Thelembene tie “Wang’ Mungu.”
Kunoke “ng’eyong’ec para both.”
Kunoke “Peniel.”
I dhu Juebrania: “ler mi dir ma n’i wi ng’et bamb.”
Thelembene tie “Otbak.”
Kunoke “ng’eyong’ec pare umoko.”
I dhu Juebrania: “eweco i adunde nyakune.”
Kunoke “ng’eyong’ec pa Cekem ma woda umoko i kum.”
Kunoke “wagamara i kindwa.”
I dhu Juebrania: “m’utie ku dendkum mi yome.”
Kunoke “ruvwa.”
Kunoke “i yo.”
Kunoke “ukanugi.”
Thelembene tie “Mungu mi Bethel.”
Thelembene tie “Yen ma dit mi wak.”
I dhu Juebrania: “biwok kud i pieri.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Thelembene tie “Wod mi can para.”
Thelembene tie “Wod mi cing’ ma yor acwic.”
Kunoke “dhaku m’araga.”
Eno tie kit lembabola ma nyutho tho.
I dhu Juebrania: “m’etii man eyeng’ ku nindo.”
Kunoke “ma gikwo i iye calu umondo.”
Kunoke “dhaku m’araga.”
I dhu Juebrania: “wot Israel.”
Kunoke “bongu ma leng’ ma bor.”
Kunoke “pambu mi poga.”
Kunoke “kud wuketh cingwu i kume.”
I dhu Juebrania: “waumo wi rimbe?”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “mukwatu.”
Niwacu ng’atu m’ubed utimo asara i nying’ mungu m’araga.
Thelembene tie “Yo ma juyabu.”
Kunoke “kopo; kalisi.”
I dhu Juebrania: “biting’o wii malu.”
Kunoke “mer ma lokere ngo.”
I dhu Juebrania: “oding’om; vur.”
I dhu Juebrania: “biting’o wii kud i kumi.”
I dhu Juebrania: “eting’o wi.”
I dhu Juebrania: “oding’om; vur.”
Kunoke “pi komker.”
Copere etie wec ma jukwayu ko nia jumii yung man woro.
I dhu Juebrania: “ma biting’o cinge kadi tiende.”
Ma julwong’o bende Heliopolis.
Kunoke “ucaku wotho i.”
Kunoke “kinde m’ecaku timo ni.”
Ma julwong’o bende Heliopolis.
Thelembene tie “Ng’atu ma ketho wijo wil.”
Thelembene tie “M’unyay wang’ ario.”
I dhu Juebrania: “mukathi.”
Copere nganu
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “kopo; kalisi.”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
I dhu Juebrania: “wego.”
I dhu Juebrania: “epodho i ng’ut.”
Kunoke “wubikwo ku.”
Niwacu ebiciko wang’ Yakobo kinde m’ebitho.
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Ma julwong’o bende Heliopolis.
Kunoke “ng’eyong’ec.”
I dhu Juebrania: “wot.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “Ng’eyong’ec.”
I dhu Juebrania: “epodho i ng’ute.”
Kunoke “ewak iwi ng’ute kendo kendo.”
Kunoke “m’abedo ko calu umondo.”
Kunoke “ma gibedo ko calu umondo.”
I dhu Juebrania: “Saa m’abivuto ku kwaru para.”
I dhu Juebrania: “kodhini.”
I dhu Juebrania: “gok acel.”
Nen Thelembe mi wec.
Thelembene tie “Ng’atu m’e pare; Ng’atu ma tie ku twerone.”
Kunoke “rimo.”
Kunoke “mukathi.”
I dhu Juebrania: “m’ucwey.”
Niwacu Yozefu.
Kunoke “nyithi gudi.”
Eno tie kit lembabola ma nyutho tho.
Eno tie kit lembabola ma nyutho tho.
Kunoke “bajego.”
Thelembene tie “Wak mi Jumisiri.”
Niwacu ni Yozefu gibino calu awiya pare ma dhe.