ESTHER

1 I nindo pa Ahasuero,* ma en e Ahasuero m’ucamu ker iwi theng ng’om dak acel ku pier ario wi abiro niai i India nicidho i Ethiopia,* 2 i nindo maeno kinde m’Ubimo Ahasuero ubedo iwi komker pare i Cucan* ma ot ma tek,* 3 i oro mir adege mi camuker pare, eyiko foc ni judongo ma wijo man jutic pare ceke. Udul askari mi Persi man mi Medi, weg yung, man judongo ma wijo mi theng ng’om gibino i wang’e, 4 man enyutho igi lonyo mi ker pare ma dit man dwong’ mi dito man mi yung pare pi nindo dupa, niwacu pi nindo dak acel ku pier abora. 5 Kinde ma nindo maeno uthum, ubimo uyiko foc pi nindo abiro ni dhanu ceke niai ma dit nitundo ma nok, ma gibino nuti i Cucan* ma ot ma tek.* Juyiko focne i lela mi podho mi kal p’ubimo. 6 Juruko lelane ku bongu ma nwang’,* ku bongu ma nwang’ ma juyiko ku pamba, man ku piny mi rangi mi ble* ma jutwiyo ku bongu ma leng’ man bongu ma leng’ mi rangi m’uluga ma jugolo ku gwang’ mi mola ma tar; jugiero bende mbegi ku kidi ma beco man juketho kabedo ma juyiko ku mola ma kwar, ku mola ma tar i kaka ma jutelo ku kidi ma kwar ma fura fura, ku kidi ma beco, ku kidi ma i upal, man ku kidi ma beco ma col.

7 Jubino miyo pigulok ni dhanu i kikombe* mi mola ma kwar; kikombeneman ubino tung’ ku wagi, man pigulok p’ubimo ubino bik, nimakere ku piny p’ubimo m’upong’. 8 Cik ubino nia kud judii ng’atu moko pi giramadha, kum ubimo ung’olo ni jutic mi kal pare nia ng’atuman umadh calu ma iye yenyo.

9 Vacthi ma dhaker p’ubimo bende uyiko foc ni jumamon i kal* p’Ubimo Ahasuero.

10 I nindo mir abiro, kinde ma pigulok unyayu anyong’a i adunde ubimo, eyero ni Mehuman, ni Biztha, ni Harbona, ni Bigtha, ni Abagtha, ni Zethar, man ni Karkas ma gi jutic ma dongo abiro ma gitimo karacelo kud Ubimo Ahasuero, 11 nia jukel Vacthi ma dhaker i wang’ ubimo, m’eronyo jamker mi wic, kara junyuth leng’o pare ni dhanu man ni judongo ma wijo, pilembe ebino leng’ leng’ mi tuko ngo. 12 Ento Vacthi ma dhaker ukwero nibino, ekwero niworo lembe m’ubimo ung’olo nikadhu kud i bang’ jutic mi kal. E kwinyo umaku ubimo lee man ng’eicwiny uopo i iye.

13 Ubimo uweco ku dhanu ma riek ma gibino ku ng’eyong’ec i lemcik* (kumeno re ma lembe p’ubimo ung’eyere ni dhanu ceke ma ging’eyo cik man lemkesi, 14 man ju ma gibino ceng’ini kude ubino Karcena, Cethar, Admatha, Tharsis, Meres, Marsena, man Memukan, gi judongo ma wijo abiro mi Persi ku Medi ma gibed gibino i wang’ ubimo man ma gibino ku dito ma lee m’usagu zoo i ker). 15 Ubimo upenjogi kumae: “Nimakere ku cik, ukwayu jutim ang’o i kum Vacthi ma dhaker m’uworo ngo lembe m’Ubimo Ahasuero ung’olo nikadhu kud i bang’ jutic mi kali?”

16 E Memukan udwoko i wang’ ubimo man i wang’ judongo ma wijo kumae: “Vacthi ma dhaker utimo lembe ma rac maeni ni ubimo kende ngo, ento ni judongo ma wijo ceke man ni dhanu zoo ma gin’i theng ng’om ceke p’Ubimo Ahasuero. 17 Jumamon ceke gibiwinjo lembe ma dhaker utimo man gibicayu coggi ma giwacu kumae: ‘Ubimo Ahasuero ung’olo nia jukel Vacthi ma dhaker i wang’e, ento ekwero nicidho.’ 18 I nindo maeca mon mir awora mi Persi man mi Medi ma gibing’eyo lembe ma dhaker utimo, gibiweco pi timo parene ku judongo ma wijo ceke mi ker, eno bikelo acidi man ng’eicwiny lee. 19 Tekene ebedo ber i weng’i ubimo, keth juwodh cik man jukiewe i kind cik mi Persi ku mi Medi, ma wilere ngo, nia Vacthi bimondo kendo ki ngo i wang’ Ubimo Ahasuero; man dong’ ubimo umii dito pare mi ker ni dhaku mange ma ber nisage. 20 Man kinde ma jubiwinjo cik p’ubimo i the ker pare ma dwong’ ceke, e mon zoo gibiworo coggi, dok ebed ma dit kadi ma nok.”

21 Paru maeno unyang’u ubimo man judongo ma wijo, e ubimo utimo lembe ma Memukan uyero. 22 Pieno eoro barua i theng ng’om p’ubimo ceke, man jukiewo baruane kud ayi gor mi theng ng’omman man i dhok mi thekman, nia cwar dhaku ubed rwoth* i ot pare man ewec dhok mi juthugi.

2 I ng’ey lembe maeno, kinde ma kwinyo p’Ubimo Ahasuero ukwiyo, epoy i kum lembe ma Vacthi utimo man gin ma jung’olo nia jutim i kume. 2 E jutic p’ubimo giyero kumae: “Mito jusay jumanyir ma leng’ man ma sumba* ni ubimo. 3 Man dong’ ubimo uketh jego i theng ng’om mi ker pare ceke, kara gicok dhu jumanyir ma leng’ ceke man ma sumba* i Cucan* ma ot ma tek,* i ot mi mon. Wek Hegai ma jamugumba p’ubimo man ma jakur mon unen wigi, man juyik kumgi kara gidok leng’.* 4 E nyaku ma bimaku wang’ ubimo nisagu bidoko dhaker kaka Vacthi.” Paru maeno unyang’u ubimo, e etimo de kumeno.

5 Nwang’u Jayahudi moko unuti i Cucan* ma ot ma tek,* ma nyinge Mordekai ma wod Yair, ma wod Cimei, ma wod Kic ma Jabenjamin. 6 Jugam jutere i ng’eca kud i Yeruzalem karacelo ku dhanu man ubimo Yekonia* mi Yuda. Ubimo Nebukadnezar mi Babeli re m’uterogi i ng’eca. 7 Ebino jakur* pa Hadasa,* niwacu Esther ma nyaku p’umin won, kum won kadi min de ubino mbe. Ayi pa nyakune ubino leng’ man wang’e de leng’ mir anena. I ng’ey ma won ku min zoo githo, Mordekai ugame i bang’e ni nyare. 8 Kinde ma jutwong’o wec man cik p’ubimo man kinde ma jucoko dhu jumanyir dupa i Cucan* ma ot ma tek* i the telowic pa Hegai, jukelo bende Esther i ot p’ubimo* i the telowic pa Hegai ma jakur mon.

9 Nwang’u nyakune umaku wang’ Hegai man enwang’u bero* i wang’e, pieno etimo pio kara jubed juyik kume* man jubed jumii ire cam ma segi, man eketho jumanyir abiro ma julondo kud i kal* p’ubimo gibed jutic pare. Bende edwoke karacelo ku jutic pare ma nyir i kaka ma ber m’usagu zoo mi ot mi mon. 10 Esther unyutho ngo pi thugi kadi pi wat pare, kum Mordekai ung’olo ire nia kud etuc lembene ni ng’atu moko. 11 Kubang’ ceng’, Mordekai ubed uwotho i wang’ lela mi ot mi mon pi ning’eyo nia Esther ubedo nenedi man nia lembe ubewotho ire nenedi.

12 Nyakuman ubed umondo i bang’ Ubimo Ahasuero i ng’ey m’edaru dwi apar ario ma jung’olo jumamon giyik kumgi i iye, kum gibed gidaru nindo mi yikiri pi nidoko leng’ i ayi ma e: dwi abusiel ku moj mira man dwi abusiel ku moj balsam man kit mo ma tung’ tung’ mi wirojo pi niyikiri. 13 I ng’ey lembe maeno re ma nyaku ubed ubedo ayika nimondo i bang’ ubimo, man gin moko ci ma tek ekwayu, jubed jumiyo ire kinde m’eai i ot mi mon pi nicidho i ot p’ubimo. 14 Ebed emondo uthieno man kugweno edwogo i ot mir ario mi mon i the telowic pa Cacgaz ma jamugumba p’ubimo man jakur mi mon m’araga.* Ebed edwogo kendo ngo i wang’ ubimo, ndhu tekene egam emaku wang’ ubimo lee man ubimo uoro jucidh julwong’e ku nyinge.

15 Kinde ma nindo pa Esther ma nyaku pa Abihail m’umin won Mordekai, ma Mordekai ugamu ni nyare uromo pi nimondo i bang’ ubimo, epenjo ngo piny moko acel de, ndhu gin ma Hegai ma jamugumba p’ubimo man ma jakur mon ung’olo. (Saa maeno ceke Esther ubed unwang’u bero i wang’ ng’atu moko ci m’ubed unene.) 16 Jutero Esther i bang’ Ubimo Ahasuero i kal* pare i dwi mir apar, niwacu i dwi mi Tebeth,* i oro mir abirone mi camuker pare. 17 E ubimo ugam umaru Esther nisagu jumamon mange ceke man enwang’u bero i wang’e, man eyiye* nisagu jumanyir ma sumba mange ceke. Pieno eketho jamker mi wic i wiye man ekethe ni dhaker kaka Vacthi. 18 Man ubimo uyiko foc ma dit ni judongo ma wijo ku jutic pare ceke, niwacu foc pa Esther. I ng’eye egam etwong’o pi gony i theng ng’om zoo man emiyo giramiya dupa nimakere ku lonyo p’ubimo.

19 Kinde ma jucoko dhu jumanyir ma sumba kendo wang’ mir arionde, nwang’u Mordekai ubedo i dhugang’ p’ubimo. 20 Esther unyutho ngo lembe moko pi wat pare man pi thugi, tap calu ma Mordekai ung’olo ire. Esther umedere nitimo lembe ma Mordekai uyero, tap calu m’ebed etimo kinde m’ebino kwo i bang’e.

21 I nindo maeca, kinde ma Mordekai ubedo i dhugang’ p’ubimo, ng’eicwiny umaku Bigthan giku Terec ma gi jutic ario p’ubimo, man ma gi jukur dhugola, e gicamu gamba pi ninego* Ubimo Ahasuero. 22 Ento Mordekai uwinjo lembene, e enyuthe ndhu ndhu ni Esther ma dhaker. I ng’eye, Esther ukoro lembene ni ubimo i nying’ Mordekai.* 23 Pieno jutimo sayusac iwi lembene man junwang’u nia en e andha, e juliero dhanu ario maeno zoo iwi yen; man jukiewo lembe maeni ceke i buku mi kpawa i wang’ ubimo.

3 I ng’ey lembe maeni, Ubimo Ahasuero umiyo rwom ma dit ni Haman ma wod Hamedatha ma Jaagag, man eyunge m’edodo ko komker pare malu iwi komker mi judongo ma wijo mange ceke ma gibino kude. 2 Man jutic p’ubimo ceke ma gibino i dhugang’ p’ubimo gibed gikulo wigi man gipodho i the tiend Haman, kum ubimo ung’olo kumeno pire. Ento Mordekai ukwero nikulo wiye kadi nipodho i the tiende. 3 E jutic p’ubimo ma gibino i dhugang’ p’ubimo gipenjo Mordekai kumae: “Pirang’o ibeworo ngo lembe m’ubimo ung’olo?” 4 Kubang’ nindo gibed gipenje, ento ebed ewinjogi ngo. E giyero ni Haman ukeunen nia nyo juromo weko timo pa Mordekai umedere asu; kum eyero igi nia etie Jayahudi.

5 Kinde ma Haman uneno nia Mordekai ukwero nikulo kore i wang’e man nipodho i the tiende, ng’eicwiny ugam uopo i iye. 6 Ento enwang’u nia ninego Mordekai kende uromo ngo, kum jukoro ire pi jupagi Mordekai de. E Haman ucaku yenyo yore mi daru Juyahudi ceke ma gibino i the ker pa Ahasuero ceke, niwacu jupagi Mordekai zoo.

7 I dwi ma kwong’a ma en e dwi mi Nisan,* i oro mir apar arionde mi camuker p’Ubimo Ahasuero, gibolo Pur (niwacu gagi) i wang’ Haman pi ning’eyo nindo man dwi, e epodho i dwi mir apar ario, niwacu dwi mir Adar.* 8 I ng’eye, Haman uyero ni Ubimo Ahasuero kumae: “Dhanu moko nuti ma gilal i kind dhanu ma n’i theng ng’om ceke mi the bimobim peri, ma cik migi ukoc ku mi dhanu mange ceke, giworo de ngo cik p’ubimo, man konyne mbe ni ubimo nia ewek gibed yoo. 9 Tek e ber ni ubimo, wek jukiew cik moko nia junyothgi cen. Abimiyo mola ma tar talanto* elufu apar (10 000) ni jutic mi kal kara giketh i kakanpiny p’ubimo.”*

10 E ubimo uwodho lagith pare mi ketho ayi* kud i cinge, man emiye i bang’ Haman ma wod Hamedatha ma Jaagag m’ubino jadegi mi Juyahudi. 11 Ubimo uyero ni Haman kumae: “Jumiyo mola ma tar ku dhanune i cingi, tim kugi gin ma ber i weng’i.” 12 E julwong’o jugor p’ubimo i nindo mir apar adege mi dwi ma kwong’a. Gikiewo lembe ceke ma Haman ung’olo ni judongo mi judongo p’ubimo, ni jubim ma gibino telo wi theng ng’om, man ni judongo ma wijo mi dhanu ma tung’ tung’. Jukiewo lembene ni theng ng’omman nimakere kud ayi mi gor migi, man ni dhanuman i dhok migi gigi. Jukiewe ku nying Ubimo Ahasuero man juketho ayi* i kume ku lagith mi ketho ayi p’ubimo.

13 Juoro baruane nikadhu kud i bang’ jukwenda ni jubim mi theng ng’om ceke, man jung’olo igi nia judar, junegi, man junyoth Juyahudi ceke; aradu man judongo, awiya ku jumamon i ceng’ acel kende, niwacu i nindo mir apar adege mi dwi mir apar ario ma en e dwi mir Adar, man nia juyak bende piny migi. 14 E jupoko kum baruane moko kara ubed ni cik i theng ng’om ceke man jutwong’ lembe m’i iye ni dhanu ceke, kara giyikiri pi nindo maeno. 15 Jukwenda giringo pio calku lembe m’ubimo ung’olo; e jutwong’o cikne i adhura mi Cucan* ma ot ma tek.* I ng’eye, ubimo gikud Haman gibedo piny pi nimadhu meth, ento yakini ubino nuti i adhura mi Cucan.

4 Kinde ma Mordekai uwinjo lembe ceke m’utimere, eyeco bongu pare, ekendo kendi mi saki man evuko vuru i wiye. I ng’eye ecidho i diere mir adhura m’ebewak ma tek man lee mandha. 2 Ecidho man ewok ejik i dhugang’ p’ubimo, kum ng’atu moko mbe ma copo mondo kud i dhugang’ p’ubimo m’ekendo kendi mi saki. 3 Man i theng ng’om ceke ma wec p’ubimo man cik pare utundo i igi, can ma dit ubino i kind Juyahudi, gibino kwiro bende cam, gibino wak man giwagiri. Ju ma dupa givuto i ng’om man i vuru, ma gikendo kendi mi saki. 4 Kinde ma jutic ma nyir pa Esther ma dhaker man jumugumba pare gimondo man giyero lembene ire, can umake lee mandha. E eoro bongu ni Mordekai nia ekendi kakare nikendo kendi mi saki, ento ekwero. 5 E Esther ulwong’o Hathak ma tie ng’atu acel m’i kind jumugumba p’ubimo, m’ubimo uketho nia utim ire, man eore ecidh epenj Mordekai nia pirang’o ebetimo kumeno man nia lembang’o m’ubekadhu.

6 E Hathak uwok i bang’ Mordekai i lela ma lac mir adhura ma n’i dhugang’ p’ubimo. 7 Mordekai ukoro ire lembe ceke m’ukadhu i kume man wend sente ma tap ma Haman ung’olo niculo i kakanpiny p’ubimo kara junyoth Juyahudi. 8 Emiyo bende barua ma jukiewo iye cik p’ubimo ma jugam jutwong’o i Cucan* kara judargi. En lundo ugam ukwayu enyuth baruane ni Esther, ekor lembe m’i iye ire, man eyer ire nia ecidh ekway pigi i bang’ ubimo man eyer pi juthugi wang’ acel i bang’e.

9 E Hathak uloko man ekoro lembe ma Mordekai uyero ni Esther. 10 Esther ugam udwoko ni Hathak nia ecidh eyer ni Mordekai kumae: 11 “Jutic p’ubimo ceke man dhanu m’i theng ng’om p’ubimo ging’eyo nia ka ng’atu moko ma co kunoke ma dhaku umondo i lela ma yor i iye mi kal p’ubimo ma julwong’e ngo, jutiyo ku cik acel ma e kende: junege cen; ecopo dong’ kwo kende kende tek ubimo ung’ayu ire uluthker mi mola ma kwar. An ke julwong’a ngo i bang’ ubimo nindo udoko pier adek.”

12 Kinde ma Mordekai uwinjo lembe ma Esther uyero, 13 edwoko ni Esther kumae: “Kud ipar nia pilembe in’i ot p’ubimo ci nia dong’ ibiboth ma sagu Juyahudi mange ceke. 14 Kum tekene ibedo ling’ i saa maeni, Juyahudi gibinwang’u kony man gony kaka mange, ento in ku juruot pa wuru wubinyothuru. Man ng’a ng’eyo ka nyo etie pi saa ma kumeni re m’ituc ninwang’u dito mi ker maeno?”

15 Esther ugam udwoko ni Mordekai kumae: 16 “Cidhi man cok dhu Juyahudi ceke ma gin’i Cucan* man wukwir cam pira. Kud wucam kadi kud wumadhi pi nindo adek, dieceng’ ku diewor. An karacelo ku jutic para ma nyir bende wabikwiro cam. Abimondo i bang’ ubimo kadok nwang’u cik uyiyo ngo de, man tekene ukwayu atho, abitho.” 17 E Mordekai ucidho man etimo lembe ceke ma Esther ung’olo ire nia etim.

5 I nindo mir adege, Esther ukendo bongu pare mi ker man ecungo i lela ma yor i iye mi ot p’ubimo ma n’i wang’ ot p’ubimo, kinde m’ubimo ubedo iwi komker pare i kal* ma nwang’ere i wang’ kamondo. 2 Ndhu ndhu kinde m’ubimo uneno Esther ma dhaker ucungo i lela, Esther unwang’u bero i wang’e, man ubimo ung’ayu uluthker mi mola ma kwar m’ubino i cinge i bang’ Esther. E Esther ucoro man emulo wi uluthkerne.

3 Ubimo upenje kumae: “Lembang’o Esther ma dhaker? Kwac peri tie ang’o? Abimiyo iri kadok nusu mi ker para!” 4 Esther udwoko kumae: “Tek ebedo ber i wang’ ubimo, wek ubimo gikud Haman gibin tin i foc m’ayiko ni ubimo.” 5 Pieno ubimo uyero ni dhanu pare kumae: “Wuyer ni Haman ubin pio calu ma Esther ukwayu.” E ubimo gikud Haman gicidho i foc ma Esther uyiko.

6 I ng’ey kare kinde ma gibemadhu pigulok, ubimo uyero ni Esther kumae: “Ibekwayu ang’o? Abimiye iri! Man ibeyenyo ang’o? Abimiyo iri kadok nusu mi ker para de!” 7 Esther udwoko kumae: “Kwac para man penji para ni e: 8 Tek anwang’u bero i wang’ ubimo man tek ebedo ber ni ubimo nimiyo ira gin m’apenjo man nitimo calku kwac para, dong’ ubimo gikud Haman gibin i foc m’abiyiko pigi urwo; e urwo abitimo calu m’ubimo uyero.”

9 Cing’ nica, Haman uwok woko m’anyong’a ku mutoro ubenego adundene. Ento kinde m’eneno Mordekai i dhugang’ p’ubimo man eneno nia eai ungo malu man kume de umiel ungo i wang’e, e kwinyo uopo i Haman i kum Mordekai. 10 Ento Haman ukayu cwinye man edok i pacu pare. I ng’eye eoro julwong’o jurimbe man Zerec ma dhaku pare. 11 Haman ucaku yungere pi dwong’ mi lonyo pare, pi wote ma dupa, man pi kite m’ubimo umedo ko rwom pare man udode iwi judongo ma wijo man iwi jutic p’ubimo.

12 Haman umedo kumae: “M’usagu maeno, Esther ma dhaker de ulwong’o ngo ng’atu mange, ento an re m’acidh karacelo kud ubimo i foc m’eyiko. Elwong’owa kendo i bang’e urwo wakud ubimo. 13 Ento lembe maeni zoo copo kwiyo cwinya ngo tekene asu abeneno Mordekai ma Jayahudi ubedo i dhugang’ p’ubimo.” 14 Pieno Zerec ma dhaku pare man jurimbe ceke giyero ire kumae: “Keth jucom yen ma dongone bot pier abic.* Man kugweno yer ni ubimo nia ukwayu julier Mordekai i wiye, e wucidh wunamb kud ubimo i foc.” Paru maeno uwok ber i wang’ Haman, e eketho jucomo yen.

6 Diewor nica nindo ukeng’ i wang’ ubimo.* Pieno eyero nia jukel buku mi kpawa, man jusomo bukune ni ubimo. 2 Junwang’u jukiewo i iye lembe ma Mordekai ugam udwoko pi Bigthan giku Terec ma gibino jutic ario mi kal p’ubimo, jukur dhugola ma gigam gicamu gamba pi ninego* Ubimo Ahasuero. 3 Ubimo upenjo kumae: “Juyungo Mordekai nenedi man jumiyo ire sukulia ang’o pi lembe maeni?” E jutic p’ubimo gidwoko ire kumae: “Gin moko mbe ma jutimo ire.”

4 I ng’eye ubimo upenjo kumae: “Ng’a ma n’i lela?” Nwang’u Haman ubino i lela ma yo woko mi ot* p’ubimo pi nikwayu ubimo kara julier Mordekai iwi yen m’eyiko pire. 5 Jutic p’ubimo gidwoko ire kumae: “Eca tie Haman re m’ucungo i lela.” Pieno ubimo uwacu kumae: “Wuketh emondi.”

6 Saa ma Haman umondo, ubimo upenje kumae: “Ukwayu jutim ang’o ni ng’atu m’ubimo ubemito yungo?” Haman uyero yor i adundene kumae: “Ubimo romo yungo ng’a nisagu ani?” 7 Pieno Haman udwoko ni ubimo kumae: “Ni ng’atu m’ubimo ubemito yungo, 8 wek jukel kendi mi ker m’ubimo re ma kendo man riuni m’ubimo ringo ko, man jurony jamker mi wic i wiye. 9 I ng’eye jumii bongu ku riuni maeno i bang’ ng’atu acel m’i kind judongo ma wijo ma dongo p’ubimo, man jurony ng’atu m’ubimo ubemito yungo man jukethe iwi riuni, juwoth kude i akarayo mir adhura. Man jucikiri nikok i wang’e kumae: ‘Eni tie gin ma jubetimo ni ng’atu m’ubimo ubemito yungo!’” 10 E wang’ acel ubimo uyero ni Haman kumae: “Tim pio! Ting’ bongu ku riuni, man itim tap gin m’iyero no ni Mordekai ma Jayahudi m’ubedo i dhugang’ p’ubimo. Kud iwek gin acel de kud i kind lembe m’iyero.”

11 Pieno Haman uting’o bongu ku riuni man eronyo Mordekai, eketho eidho iwi riuni man ewotho kude i akarayo mir adhura man ekok i wang’e kumae: “Maeni tie gin ma jubetimo ni ng’atu m’ubimo ubemito yungo!” 12 I ng’eye, Mordekai udok i dhugang’ p’ubimo, ento Haman udok pio i pacu pare ma can ubenege, man m’eumo wiye. 13 Saa ma Haman ukoro lembe ceke m’utimere i kume ni Zerec ma dhaku pare man ni jurimbe ceke, jururieko pare ku Zerec ma dhaku pare giyero ire kumae: “Tek Mordekai m’icaku bepodho i wang’e tie ng’atu acel m’i kind nyikway* Juyahudi, ibivoye ngo nyanok de, ibipodho andhandha i wang’e.”

14 Kinde ma fodi gibeweco kude, jutic mi kal p’ubimo gitundo man giting’o Haman pio pio gitere i foc ma Esther uyiko.

7 Pieno ubimo gikud Haman gicidho i foc pa Esther ma dhaker. 2 Ubimo upenjo Esther kendo i nindo mir arionde mi foc saa ma gibemadhu pigulok kumae: “Esther ma dhaker, ibekwayu ang’o? Abimiye iri. Man ibeyenyo ang’o? Abimiyo iri kadok nusu mi ker para de!” 3 Esther ma dhaker udwoko kumae: “Tek anwang’u bero i weng’i, E ubimo, man tek ebedo ber i wang’ ubimo, yeny para tie nia juwek abed kwo man kwac para tie nia juthuwa de ubed kwo. 4 Kum julworowa an ku juthuwa kara judarwa, junegwa, man junyothwa. Ka nwang’u julworowa kende kende kara wabed ng’eca ma co man ma mon, nwang’u abedo ling’. Ento ukwayu ngo lembe ma rac maeni utimere, kum ebikelo nyoth ni ubimo.”

5 Ubimo Ahasuero ugam upenjo Esther ma dhaker kumae: “Eno tie ng’a? Ng’atu m’ung’ap nitimo lembe maenone ni kani?” 6 Esther udwoko kumae: “Jakwor man jadegine tie Haman ma ng’atu maeni ma rac.”

E lworo ugam umaku Haman i kum ubimo man i kum dhaker. 7 Ubimo uai malu kud i dhu foc saa ma gibemadhu pigulok ma kwinyo ubenege, man ecidho i podho mi kal. Ento Haman uai malu pi nikwayu Esther ma dhaker pi kwo* pare, kum enyang’ nia ubimo ukeco nimiyo ire matira. 8 Ubimo ugam uloko kud i podho mi kal edwogo i ot ma jubetimo iye foc man jubemadhu iye pigulok, man eneno Haman upodho iwi kabedo kaka ma Esther ubino i iye. Ubimo ugam ukok kumae: “Ebemito bende emak dhaker ku kero i ot para?” E ndhu ndhu kinde ma wec maeno uwok kud i dhu ubimo, juumo wang’ Haman. 9 Harbona ma tie acel m’i kind jutic mi kal p’ubimo uyero kumae: “Haman uyiko bende yen pi niliero Mordekai m’udwoko lembe m’ubodho ubimo. Jucome i pacu pa Haman, man dongone bot pier abic.”* E ubimo uyero kumae: “Wuliere i wiye.” 10 Pieno juliero Haman iwi yen m’eyiko pi Mordekai, e ng’eicwiny p’ubimo ukwiyo.

8 Cing’ nica Ubimo Ahasuero umiyo ot pa Haman ma jadegi mi Juyahudi ni Esther ma dhaker; man Mordekai ubino i wang’ ubimo pilembe Esther unyutho ire nia gitie wat. 2 I ng’eye ubimo uwodho lagith pare mi ketho ayi* m’egam emayu ko Haman man emiye i bang’ Mordekai. Man Esther uketho Mordekai unen wi ot pa Haman.

3 M’umedo maeno, Esther uweco kendo kud ubimo. Epodho i the tiende, ewak man ekwaye nia eyik lembe ma Haman ma Jaagag utimo man gamba m’ecamu i kum Juyahudi. 4 Ubimo ugam ung’ayu uluthker mi mola ma kwar i bang’ Esther, e Esther uai malu man ecungo i wang’ ubimo. 5 Ewacu kumae: “Tekene efoyo i ubimo, man tekene anwang’u bero i weng’i, tekene e ber i wang’ ubimo man tekene abedo ber i weng’i, wek jukiew cik pi nithiro barua ma Haman ma won gamba, ma wod Hamedatha ma Jaagag ukiewo pi ninyotho Juyahudi ma gin’i theng ng’om p’ubimo ceke. 6 Kum acopo ciro nenedi nineno lembe ma rac m’ubebino iwi juthuwa, man acopo ciro nenedi nineno nyoth m’ubebino iwi wedi para?”

7 Pieno Ubimo Ahasuero uwacu ni Esther ma dhaker man ni Mordekai ma Jayahudi kumae: “Wunen! amiyo ot pa Haman ni Esther man aketho juliere iwi yen, pilembe epangu ninyotho* Juyahudi. 8 Kawoni wukiew i nying ubimo gin moko ci ma wuneno ber pi Juyahudi, man wumwon dhoge ku lagith p’ubimo mi ketho ayi, kum cik moko ma jukiewo i nying ubimo man ma jumwono dhoge ku lagith p’ubimo mi ketho ayi copo lokere ngo.”

9 Pieno julwong’o jugor p’ubimo cing’ nica i dwi mir adege, niwacu i dwi mi Sivan,* i nindo pier ario wi adek mi dwije. E gikiewo lembe ceke ma Mordekai ung’olo ni Juyahudi man bende ni judongo mi judongo, ni jubim, man ni judongo ma wijo mi theng ng’om niai i India nitundo i Ethiopia, theng ng’om dak acel ku pier ario wi abiro. Jukiewo lembene ni theng ng’omman nimakere kud ayi mi gor migi man ni dhanuman i dhok migi, ni Juyahudi bende nimakere kud ayi mi gor migi man dhok migi.

10 Mordekai ukiewe i nying Ubimo Ahasuero man emwono dhoge ku lagith p’ubimo mi ketho ayi, eoro lembe m’ekiewone nikadhu kud i bang’ jukwenda ma giringo ku riuni; giringo ku riuni ma ringo pio ma juoro ko barua, ma jutungo pi tic mi kal. 11 I lembe maeno ma jukiewo, ubimo umiyo rusa ni Juyahudi ma gin’i adhura ma tung’ tung’ ceke nia gicokiri karacelo man gicer ba kwo* migi, gidar, ginegi, man ginyoth tego mi dhanu moko ci kunoke mi theng ng’om moko ci ma bitugo ali i wigi, uketho i iye jumamon man awiya, man giyak piny migi. 12 Ugam ukwayu lembe maeno utimere i nindo ma rom i theng ng’om ceke p’Ubimo Ahasuero, niwacu i nindo apar adek mi dwi mir apar ario, ma en e dwi mir Adar.* 13 Lembe ma jukiewone jucikiri nilale calu cik i theng ng’om ceke. Man ukwayu jutwong’e ni dhanu ceke, kara Juyahudi gibed ayika i nindo maeno pi niculo kwor i kum judegi migi. 14 Jukwenda ma ringo ku riuni mi oro barua ma jutiyo ko i tic p’ubimo, giwok tho tho man gicidho nyapio pio calu m’ubimo ung’olo. Julalu cikne bende i Cucan* ma ot ma tek.*

15 Mordekai uwok kud i wang’ ubimo m’ekendere ku kendi mi ker mi rangi mi ble* man ma tar, ekendo jamker mi wic mi mola ma kwar ma dit i wiye, ku bongu m’abola ma leng’ mi rangi m’uluga. Man dhanu mir adhura mi Cucan* giwoy kud anyong’a. 16 Ni Juyahudi, ebino gony,* anyong’a, mutoro, man yung. 17 I theng ng’om ceke man i adhura ceke ma cik man wec p’ubimo utundo i igi, mutoro man anyong’a unego Juyahudi, gitimo foc* man agba. Dhanu dupa m’i ng’ombe gicaku yero nia gitie bende Juyahudi, pilembe lworo mi Juyahudi umakugi.

9 I nindo mir apar adege mi dwi mir apar ario, niwacu dwi mir Adar,* kinde ma nwang’u ukwayu jutim lembe m’ubimo ung’olo man cik pare, i nindo ma nwang’u judegi mi Juyahudi gigeno nia gibivoyogi i iye, lembe ulund ulokere i kumgi, e Juyahudi givoyo ju m’udagugi. 2 Juyahudi gicokiri karacelo i adhura migi i theng ng’om ceke p’Ubimo Ahasuero pi niketho cing’gi i kum ju ma giyenyo gitimgi rac, man ng’atu moko mbe m’ugam ucopo nicungo i dhoggi, kum lworo migi upodho iwi dhanu ceke. 3 Man judongo ma wijo ceke m’i theng ng’om, judongo mi judongo, jubim,* man ju ma gineno wi tic p’ubimo gikonyo Juyahudi, kum gibino lworo Mordekai. 4 Mordekai udoko ng’atu ma dwong’ i ot* p’ubimo, man rwonge umew i theng ng’om ceke, pilembe tego pare ubino medere ameda.

5 Juyahudi giloyo judegi migi ceke, ginegogi ku palamularu man ginyothogi; gitimo lembe ceke ma gimaru i kum ju m’udagugi. 6 I Cucan* ma ot ma tek,* Juyahudi ginego man ginyotho jumaco dak abic. 7 Ginego bende Parcandatha, Dalfon, Aspatha, 8 Poratha, Adalia, Aridatha, 9 Parmactha, Arisai, Aridai, man Vaizatha, 10 ma gin awiya ma co apar pa Haman ma wod Hamedatha ma jadegi mi Juyahudi. Ento i ng’ey ma ginegogi, gicoko ngo jambayeki moko acel de.

11 Cing’ nica judwoko wend ju ma junego i Cucan* ma ot ma tek* ni ubimo.

12 Ubimo uwacu ni Esther ma dhaker kumae: “I Cucan* ma ot ma tek,* Juyahudi ginego man ginyotho jumaco dak abic ku wot Haman apar. I dong theng ng’om mange p’ubimo ke gitimo ang’o? Dong’ penji peri tie ang’o kawoni? Abimiyogi iri. Man kwac peri mange tie ang’o? Jubitime.” 13 Esther udwoko kumae: “Tek e ber iri ubimo, wek jumii rusa ni Juyahudi ma gin’i Cucan,* kara urwo bende gitim nimakere ku cik ma tin; man wek julier wot Haman apar iwi yen.” 14 Ubimo ung’olo nia jutim lembe maeno. E jutwong’o cik i Cucan,* man juliero wot Haman apar.

15 Juyahudi mi Cucan* gicokiri karacelo kendo i nindo mir apar ang’wende mi dwi mir Adar man ginego jumaco dak adek i Cucan, ento gicoko ngo jambayeki moko acel de.

16 Dong Juyahudi mi theng ng’om p’ubimo bende gicokiri karacelo man gicero bang’ kwo migi.* Ginego judegi migi elufu pier abiro wi abic (75 000); ento gicoko ngo jambayeki moko acel de. 17 Lembe maeno utimere i nindo mir apar adege mi dwi mir Adar, e giyom i nindo mir apar ang’wende man giketho ebedo ni nindo mi foc man mir anyong’a.

18 Juyahudi mi Cucan* gicokiri karacelo i nindo mir apar adege man i nindo mir apar ang’wende. E giyom i nindo mir apar abije man gikethe ni nindo mi foc man mir anyong’a. 19 Eno re m’uketho Juyahudi ma gikwo i adhura mi kiaru giketho nindo mir apar ang’wen mi dwi mir Adar ni nindo mir anyong’a man mi foc, nindo mir agba, man nindo mi oro cam i kindjo.

20 Mordekai ukiewo lembe maeni man eoro barua ni Juyahudi ceke ma gin’i theng ng’om p’Ubimo Ahasuero zoo, ni ju ma ni ceng’ini man ju ma ni bor. 21 Eng’olo igi nia kubang’ oro gibed gitim foc i nindo mir apar ang’wen mi dwi mir Adar, man bende i nindo mir apar abic, 22 pilembe i nindo maeno Juyahudi giyom kud i the cing’ judegi migi man i dwi maeno can migi ulokere udoko ni anyong’a, man wak migi ni nindo mi foc. I nindo maeno, ubed ukwayu gitim foc man gibed kud anyong’a, gibed gior cam i kindgi, man gimii giramiya ni jucan.

23 E Juyahudi giyiyo nia gibibetimo foc ma gicaku there man nitimo lembe ma Mordekai ukiewo igi. 24 Kum Haman ma wod Hamedatha ma Jaagag ma jadegi mi Juyahudi ceke, ucamu gamba i kum Juyahudi pi ninyothogi, man ebolo Pur, niwacu Gagi, pi ning’oyo ndiri i igi man ninyothogi. 25 Ento kinde ma Esther umondo i wang’ ubimo, ubimo umiyo ng’ol ma jukiewo kumae: “Wek gamba ma rac m’ecamu i kum Juyahudi udwog i wiye gire”; e jugam juliero Haman ku wote iwi yen. 26 Eno re m’uketho gilwong’o nindo maeno nia Purim, calku nying’ ma nia Pur.* Pieno, nikum lembe ceke ma jukiewo i barua maeni man ma gineno pi lembe nini man lembe m’utundo i wigi, 27 Juyahudi giketho cik i wigi gigi ku nyikwaygi man dhanu ceke ma gidikiri kugi nia ukwayu ngo gikos nitimo foc i nindo ario maeno, man nitimo gin ma jukiewo pigi pi nindoman kubang’ oro. 28 Jubipoy pi nindo maeno man jubitimo foc i iye kubang’ dhanu m’utuk, kubang’ juruot, kubang’ theng ng’om, man kubang’ adhura; man nindo maeno mi Purim ucikere ngo nijik i kind Juyahudi man foc ma gitimo pi nipoy pi nindone ucikere ngo nijik i kind nyikwaygi.

29 I ng’eye, Esther ma dhaker ma nyaku pa Abihail giku Mordekai ma Jayahudi gitiyo ku dito migi ceke pi nikiewo barua mir arionde m’ucwaku foc mi Purim. 30 Mordekai uoro baruane ni Juyahudi ceke ma gikwo i theng ng’om dak acel pier ario wi abiro m’i the ker pa Ahasuero. Baruane gibino ku wec mi kwiyocwiny man mandha 31 pi nicwaku timo foc i nindo mi Purim i saa ma juketho, tap calu ma Mordekai ma Jayahudi gikud Esther ma dhaker ging’olo igi nia gitim, man tap calu ma gin de giketho cikne i wigi gigi* ku nyikwaygi nia gibitimo, uketho i iye kwirocam man timo kwayukwac. 32 Man ng’ol ma Esther umiyo ucwaku lembe maeni pi foc mi Purim, man jukiewe i buku.

10 Ubimo Ahasuero uketho tic mir adici iwi dhanu ma gikwo i ng’om pare man i cula m’i nam.

2 Man tic ceke mi tego man mi kero m’etimo, ku lembe ceke ma Mordekai unwang’u ko dito m’ubimo uyunge ko, jukiewogi i buku mi kpawa mi jubim mi Medi ku Persi. 3 Kum Mordekai ma Jayahudi kende re m’ubino ng’atu mir ario i ng’ey Ubimo Ahasuero. Ebino dwong’* i kind Juyahudi man umego pare gibed giwore. Ebed etimo tic pi bero mi juthugi, man ebed ecero bang’* nyikwaygi ceke.