YOB
1 Nwang’u ng’atu moko ubino nuti i ng’om mi Uz ma nyinge Yob.* Ebino ng’atu m’atira man ma cuu;* ebed elworo Mungu man ebed euro lembe ma reco. 2 Enyolo awiya ma co abiro man ma nyir adek. 3 Udul lim pare ubino rombe elufu abiro (7 000), ngamia* elufu adek (3 000), dhieng’ elufu acel (1 000)* man kana dak abic. Ebino bende ku jutic lee mandha uketho edoko ng’atu ma dit nisagu dhanu ceke ma yo Nyangu.
4 Wodeman ubed uyiko foc i ot pare gire, ng’atuman i nindo ma pare.* Gibed gilwong’o nyimeggi adek pi nicamu man nimadhu karacelo kugi. 5 I ng’ey ma ka gin ceke gidaru nitimo foc, Yob lwong’ogi pi nidwokogi leng’. Ebed eai pir kugweno man ethiero lam m’awang’a pi ng’atuman m’i kindgi, kum Yob ubed uwacu kumae: “Saa moko nyo wota gidubo man gilamu Mungu i adundegi.” Yob ubed utimo kumeno saa ceke.
6 E nindo ma wot Mungu mandha* gimondo i iye pi nicungo i wang’ Yehova ugam uromo, man Sitani de umondo i kindgi.
7 E Yehova upenjo Sitani kumae: “Iai kani?” Sitani udwoko ni Yehova kumae: “Aai awotho kun ku kun i ng’om man nilenjo i iye.” 8 Man Yehova wacu ni Sitani kumae: “Nyo ineno* Yob ma jatic para? Ng’atu moko mbe ma calu en iwi ng’om. En e ng’atu m’atira man ma cuu,* ma lworo Mungu man ma uro lembe ma reco.” 9 Sitani udwoko ni Yehova kumae: “Nyo Yob ubelworo Mungu mananu? 10 Igoyo gang’ i kume, i kum ot pare, man i kum piny ceke m’etie ko ngo? Imiyo mugisa iwi tic m’i cinge man lim pare unyay iwi ng’om. 11 Ento kara lembe ulokere, riey cingi man igoy piny ceke m’ebedo ko, e m’umbe jiji ebiceyi i weng’i.” 12 Yehova ugam uyero ni Sitani kumae: “Nen! gin moko ci m’ebedo ko n’i cingi.* Ento kud imul kume.” E Sitani uwok kud i wang’ Yehova.
13 Nindo moko kinde ma wote kud anyira pare gibecamu man gibemadhu pigulok i ot p’umeggi ma kayu, 14 jakwenda moko utundo i bang’ Yob man eyero ire kumae: “Dhieng’ ubino furo fur man kana ubino camu i ng’etgi, 15 e Jusabea gicoro man giyakugi; ginego bende jutic peri ku palamularu. An kenda re m’aboth pi niyero iri.”
16 Kinde ma fodi ebeweco, ng’atu mange tundo man eyero kumae: “Mac upodho kud i polo i bang’ Mungu man uopo iwi rombe ku jutic, e ewang’ugi. An kenda re m’aboth pi niyero iri.”
17 Kinde ma fodi ebeweco, ng’atu mange tundo man eyero kumae: “Jukaldayo gipokiri ni ungu adek, e gicoriri iwi ngamia man giyakugi; ginego bende jutic peri ku palamularu. An kenda re m’aboth pi niyero iri.”
18 Kinde ma fodi ebeweco, ng’atu mange utundo man uwacu kumae: “Woti kud anyira peri gibino camu man gibemadhu pigulok i ot p’umeggi ma kayu. 19 E rek kumeni, yamu ma dit uai i langa man ugoyo gund ode ang’wen ceke, e epodho iwi aradune man githo. An kenda re m’aboth pi niyero iri.”
20 Yob ugam uai malu, eyeco bongu pare man egwaru yuk wiye. I ng’eye erum piny man epodho arieba wang’e i ng’om. 21 Man eyero kumae:
“Awok kud i maa muneru,
man abidok de muneru.
Yehova umiyo man Yehova ugamu.
Wek nying’ Yehova umedere ninwang’u pak.”
22 I lembe maeni ceke Yob udubo ngo, kadi edoto de ngo Mungu nia utimo gin moko ma rac.*
2 I ng’eye nindo ma wot Mungu mandha* gimondo i iye pi nicungo i wang’ Yehova ugam uromo, man Sitani de umondo i kindgi pi nicungo i wang’ Yehova.
2 E Yehova upenjo Sitani kumae: “Iai kani?” Sitani udwoko ni Yehova kumae: “Aai awotho kun ku kun i ng’om man nilenjo i iye.” 3 Man Yehova wacu ni Sitani kumae: “Nyo ineno* Yob ma jatic para? Ng’atu moko mbe ma calu en iwi ng’om. En e ng’atu m’atira man ma cuu,* ma lworo Mungu man ma uro lembe ma reco. Ebemoko asu i kum bedocu pare kadok nwang’u ibecwala ninyothe* m’umbe thelembe moko de.” 4 Ento Sitani udwoko ni Yehova kumae: “Dendkum kawang’ dendkum. Ng’atini bimiyo gin ceke m’etie ko pi kwo* pare. 5 Ento kara lembe ulokere, riey cingi igoy cogone man ring’ kume, e m’umbe jiji ebiceyi i weng’i.”
6 Yehova ugam uyero ni Sitani kumae: “Nen! en’i cingi.* Ento kud ikab kwo* pare.” 7 E Sitani ugam uwok kud i wang’ Yehova man egoyo Yob ku vur ma rac niai i the tiende nitundo i tatu wiye. 8 Yob uting’o adekle mir agulu m’ung’eny man ecaku gwenyo ko kume; bende, ebedo i vuru.
9 Tokcenne dhaku pare uwacu ire kumae: “Ndhu fodi ibemoko kii asu i kum bedocu peri? Lam Mungu man itho.” 10 Ento Yob udwoko ire kumae: “Ibeweco calu dhaku ma jakasegu. Nyo wabijolo gin ma ber kende kud i cing’ Mungu mandha? Ukwayu ngo wajol bende gin ma raci?” I lembe maeni ceke, Yob udubo ngo ku dend dhoge.
11 Jurimo pa* Yob adek giwinjo pi peko ceke m’uwok i wiye, e ng’atuman uai ku kaka m’ebedo i iye: Elifaz ma Jatheman, Bildad ma Jacuwa, man Zofar ma Janaamathi. Gigam giwinjiri nirombo karacelo pi niciwagu Yob man nijuko cwinye. 12 Kinde ma ginene ku bor, ging’iye ngo; e gicaku wak ma tek man giyeco bongu migi. Bende, gidhenyo utur i yamu man i wigi. 13 I ng’eye gibedo i ng’om karacelo ku Yob pi dieceng’ abiro man pi diewor abiro. Ng’atu moko acel de mbe m’uyero lembe moko ire, pilembe gineno nia ebino nwang’ere ku litho lee dit.
3 I ng’ey lembe maeno, Yob ucaku niweco man nilamu nindo mi nyoliri pare.* 2 Eyero kumae:
3 “Wek nindo ma junyola i iye urwiny,
bende diewor ma ng’atu moko uyero i iye nia, ‘jugamu ic pa nyathin ma nico.’
4 Wek nindo maeno ubed ni mudho.
Wek Mungu ma ni malu kud udieng’ pire;
dong’ der moko kud urieny i wiye.
5 Wek mudho ma bii* ulwong’e nia e pare.
Wek afuru mi koth uume.
Dong’ gin moko ci ma cido dieceng’ unyay lworo i iye.
6 Wek mudho umwony diewor maeca;
dong’ anyong’a kud unege i kind nindo mi oro,
man dong’ kud emond i kind wend dwi.
7 Eyo, dong’ diewor nica udok jamugumba,
man dong’ kud juwinj ba dwal mir anyong’a i iye.
8 Dong’ ju ma gilamu nindo gilame,
ju ma gitie ku copo mi cewo Leviathan.*
9 Wek nyikaluku mi mwony pa ceng’ mir uthieno nica gidok col;
wek ekur der mi rupiny kpe,
man dong’ kud enen lero mi mombwa.
10 Kum eciko ngo dhugola m’i maa;
kadi ekanu ngo peko kud i wang’a.
11 Pirang’o atho ngo kinde ma jubenyola?
Pirang’o arwinyo ngo kinde m’abewok kud i ici?
12 Pirang’o cong ubino nuti pi nijola
man thuno kara adhothi?
13 Kum eni nwang’u avuto ma gin m’ubesenda mbe;
nwang’u anindo man abeyom
14 karacelo ku jubim m’i ng’om man jumii juk migi,
ma gigiero igi kaka ma kawoni udong’ ni uvuru.*
15 Kunoke karacelo ku judongo ma wijo ma gibino ku mola ma kwar,
ma udi migi ugam upong’ ku mola ma tar.
16 Pirang’o abino ngo calu ic m’udubere ma jukanu,
calu mukere ma gineno ngo deri?
17 Kuca, kadok jutimrac de adieng’acwiny migi ujik;
kuca, ju m’uol gibeyom.
18 Kuca, jukol gitie agonya karacelo;
gibewinjo ngo dwand ng’atu moko m’ubediyogi nia gitim tic.
19 Kuca, ju ma thindho ku ju ma dongo ceke gi rom,
man ng’eca tie agonya kud i bang’ rwoth pare.
20 Pirang’o Mungu ubemiyo der ni ng’atu m’ubesendere,
man kwo ni ju ma gin’i can ma keci?*
21 Pirang’o gibemito githo, ento tho ubebino ngo?
Gibesayu kakare nisagu lonyo m’upondo,
22 gi ju m’anyong’a ubenegogi lee,
ma mutoro ubenegogi kinde ma ginwang’u liel.
23 Pirang’o ebemiyo der ni ng’atu ma gengi urwinyo ire,
ng’atu ma Mungu utwodo gang’ i kume?
24 Kum gamu ng’et para udoko ira calu cam,
man cur para ubethwogere calu pii.
25 Kum gin m’unyayu ndiri i iya uwok i wiya,
man gin m’abino lworo re m’unwang’a.
26 Abedo ngo ku kwiyocwiny, ku bedomoth kadi ku yom,
ento peko ubemedere ameda ninwang’a.”
4 E Elifaz ma Jatheman udwoko kumae:
2 “Tek ng’atu moko ubepimo niweco i beng’i, nyo ibiciro niwinje?
Kum ng’a ma copo cerere niweco?
3 Andha, itwinyo dhanu dupa,
man ibed itielo cing’ ma ng’ic.
4 Wec peri ubed uketho ng’atu m’ubekier cungo,
man ibed itielo ju ma cong’gi ubemiel.
5 Ento kawoni ewok i wii, e cwinyi ung’abere;*
emulo kumi, e ndiri umeki.
6 Lworo peri m’ilworo ko Mungu miyo ngo iri tegocwinyi?
Nyo yo mi bedocu m’iwotho i iye umiyo ngo iri genogeni?
7 Akweyi, kepoy: ng’atu ma lembe mbe i wiye ma kani m’udaru nyothere?
Ng’atu m’atira udaru nyothere awene?
8 Gin m’aneno utie nia, ju ma gifuro* gin ma rac
man ju ma gicoyo can gibikayu gin ma rom.
9 Girwinyo nikum yuyo pa Mungu,
man ng’eicwiny pare m’umoc jigo wigi.
10 Umvor rundo, man nyathin umvor twak,
ento kadok lak umvor* ma tek de tur.
11 Umvor tho nikum cam m’umbe,
man nyithindh umvor gilal.
12 Jukelo wec moko ira i amung’,
man wecne ma mung’ mung’ utundo i itha.
13 Ku diewor saa ma nindo ma pek podho i iye iwi dhanu,
anwang’u gin ma wok i wang’ m’usendo paru para.
14 Mielkum ma dit ubino i wiya,
epong’o cogona ceke ku ndiri.
15 Tipo moko ukadhu kud i wang’a;
yuk kuma ucaku dongo.
16 Ecungo ling’,
ento ang’iyo ngo kite.
Ayi moko ubino i wang’a;
piny uling’ ting’, e awinjo dwal moko ubeyero kumae:
17 ‘Nyo dhanu ma tho romo bedo pwe ma sagu Mungu?
Nyo ng’atini copo bedo leng’ ma sagu Jacwic pare?’
18 Nen! egeno ngo jutic pare,
man enwang’u kosa i jumalaika* pare.
19 Dong’ ebinwang’u ngo kosa m’usagu i ju ma gikwo i udi mir ulobo,
ma kathere migi n’i utur,
ma jurungogi yot yot calu ukoko!*
20 Gikwo kugweno, uthieno ke githo magwei;
man ng’atu moko mbe ma dieng’ pi lembene.
21 Nyo gi calu hema ma jukabu thondhe ngo?
Githo m’umbe rieko.
5 “Akweyi, kelwong’! Nyo ng’atu moko tie m’ubedwoko iri?
Ibilokiri i bang’ ng’a m’i kind ju ma leng’i?
2 Kum akece binego jakasegu,
man kumira binego ng’atu ma yiyo lembe ngbaku.
3 Aneno jakasegu ubeguro ulage,
ento rek kumeni, julamu kabedo pare.
4 Wote gini bor ku bedomoth,
man jurungogi i dhugang’ mir adhura, ma ng’atu moko mbe m’ubodhgi.
5 Ng’atu ma kec ubenego camu gin m’ekayu,
egamugi kadok kud i kind ukudho,
man piny migi umoko i uwic.
6 Kum piny ma reco twii ngo kud i utur,
man peko wok ungo kud i ng’om.
7 Kum dhanu nyolere pi peko,
tap calu ma mac m’umoc kilere ko malu.
8 Ento nwang’u acipido i bang’ Mungu,
man nwang’u atero kesi para i bang’ Mungu,
9 i bang’ Ng’atu m’utimo gin ma dwong’,
man piny ma junyang’ i kumgi ngo,
piny ma wang’u ijo, ma kwaniri ngo.
10 Eketho koth cwii iwi ng’om
man eoro pii i podho.
11 Eting’o ng’atu ma nok malu,
man eting’o ng’atu m’uvoc malu pi ninwang’u both.
12 Enyotho gamba mi ju ma riek,
uketho cing’gi copo timo ngo gin ma gikeco.
13 Emaku jurieko i uwic mi rieko migi,
uketho juk mi jurieko timo tic ungo.
14 Girombo ku mudho dieceng’,
man githambini ku dieceng’ ma ling’ calu vediewor.
15 Ebodho kud i lak palamularu m’i dhoggi,
ebodho jacan kud i cing’ ng’atu ma tek.
16 Ketho nia genogen bedo nuti ni ng’atu ma nok,
ento dhu jatimrac bedo acika.
17 Nen! jamutoro tie ng’atu ma Mungu juko;
pieno kud ikwer twiny pa Jategokpo!
18 Kum enyayu litho, ento eriwo wang’ rembe;
eturo, ento ekeye ku cinge gire.
19 Ebibodhi kud i can abusiel,
kadok mir abirone de bitimi rac ungo.
20 I saa mi ndru, ebibodhi* kud i tho,
man kud i tego mi palamularu i saa mi lwiny.
21 Ibibedo agwoka i kum goco mi leb,
man ibilworo ngo nyoth kinde m’ebibino.
22 Ibicayu nyoth man kec,
man ibilworo ngo yedi m’i lum mi ng’om.
23 Kum kidi m’i podho bitimi rac ungo,
man yedi m’i lum bibedo ku kwiyocwiny kudi.*
24 Ibing’eyo nia hema peri tie museme,*
man gin moko acel de mbe ma bikoso kinde m’ibeliewo luba peri.
25 Ibibedo kud awiya dupa,
man nyikweyi bipong’ bik ve uboko m’i ng’om.
26 Ibibedo asu ku tego kinde m’ibeloro i liel,
calu kanga mi nying cam ma jucoko i nindo migi.
27 Nen! wang’iyo i lembe maeni, man etie kumeni.
Winje man iyiye.”
6 E Yob ugam udwoko kumae:
2 “Ka nwang’u ndhu jupimo peko para ceke,
man jukethogi karacelo ku can para iwi kilo ba!
3 Kum kawoni e pek nisagu kwiyo mi dhu nam,
eno re m’uketho aweco swa.*
4 Kum athero pa Jategokpo ucoba,
man tipona ubemadhu kwir migi;
ndiri m’uai i bang’ Mungu urieyo i kuma.
5 Nyo kana mi lum biwak kinde ma lum utie ire,
kunoke thwon dhiang’ biwak kinde m’etie ku cami?
6 Nyo jucopo camu cam ma tang’ m’umbe kadu,
kunoke nyo anyong’a moko nuti de i bilo pii yen ma midone mbe?
7 Akwero* nimulo kum piny maeno.
Gitie calu tho i cam para.
8 Ah, ka nwang’u jucopo miyo ira gin m’akwayu!
Man ka nwang’u Mungu copo miyo ira yeny mir adundena!
9 Ka nwang’u Mungu copo bedo ayika nirungo iya,
man ka nwang’u ecopo rieyo cinge man edara cen!
10 Kum nwang’u maeno ci de ubejuko cwinya;
nwang’u apor malu kud anyong’a kadok nwang’u an’i litho ma yerere ngo,
kum akwero ngo wec pa Ng’atu ma leng’.
11 Nyo atie asu ku kero m’acopo medara ko nikuro?
Lembang’o ma ber m’ubekura, ma nia amedara asu nikwo?*
12 Nyo tego para calu tego pa cana?
Kunoke nyo jucwiyo ring’ kuma ku mola?
13 Acopo konyara nenedi
ma judaru maya ku yore ceke mi kony e?
14 Ng’atu moko ci m’ukwero ninyutho mer ma lokere ngo ni dhanu wadi,
biweko nilworo Jategokpo.
15 Umego para ma buu gidoko weg abombi calu kulo mi saa pa koyo,
calu pii m’i kulo mi saa pa koyo, ma dwono.
16 Gidoko col nikum lungu pei,
man pei m’ubeloy pondo i igi.
17 Ento i ng’ey kare, pii thum kud i igi man gitundo i ajiki migi;
kinde ma piny udoko lieth, gidwono.
18 Juwiro wi pii m’ubemol i igi;
gimol i langa, man girwinyo.
19 Jukuloka mi Thema giyenyogi;
juruwoth ma giai i Ceba* gikurogi.
20 Lewic negogi pilembe giketho genogen migi iwi gin m’umbe;
gibino nitundo keca, ento ginwang’u gin moko ngo.
21 Kum wudoko ira kumeno;
wuneno ndiri mi can para, e lworo umakuwu.
22 Nyo ayero de nia, ‘wumii ira piny moko,’
kunoke nyo akwayuwu nia wumii ira kum lonyo mwu moko?
23 Nyo akwayu de nia julara kud i cing’ jadegi,
kadi ke nia jubodha* kud i cing’ ju ma gibesenda?
24 Wuponja, e abiling’.
Wukonya anyang’ i kosa para.
25 Wec m’atira miyo ngo litho!
Ento bero ang’o ma copo nwang’ere i juk mwu?
26 Nyo wubecamu gamba pi nijuka pi wec para,
ma en e wec pa ng’atu ma cwinye tur ma yamu leko ceni?
27 Wuromo goyo bende gagi iwi nyathikic,
man wulworo jarimo mwu ma buu.
28 Pieno, kawoni wulokuru man wunen bang’a,
kum acopo wondowu ngo i weng’wu.
29 Akwayuwu, wukeng’ii i lembuni kendo, kud wupok lembe rac i wiya,
eyo, wukeng’ii i lembuni kendo, kum fodi bedopwe para tie kubang’e.
30 Nyo leba ubeyero lem gondiri?
Nyo danda copo ng’iyo ngo nia gin moko tie raci?
7 “Nyo kwo pa dhanu iwi ng’om tie ngo ve tic ma tek mir adici,
man nyo nindo pare tie ngo ve pa jatic ma juculo acula?
2 Calu ng’eca, elarere alara i the tipo,
man calu jatic ma juculo acula, ekuro cul pare.
3 Kumeno bende, jumiyo ira dwi dupa mi gin ma iye nanu,
man jung’olo ira can pi diewor dupa.
4 Kinde m’abevuto, apenjara kumae: ‘Abiai awene?’
Man calu ma piny ukwero uberuu de ngo, asendara ma yom umbe nitundo i dhu mombwa.
5 Ukoko romo kuma ceke man ng’om ung’inere i kuma;
dend kuma pong’ ku rem man ebecwiro tuc.
6 Nindo para ubekadhu pio ma sagu athuthe* pa jacwii bongu,
man gibethum ma genogen umbe.
7 Poy nia kwo para tie yamu,
man nia wang’a bineno ngo mutoro* kendo nyanok de.
8 Wang’ m’ubenena kawoni binena kendo ngo;
weng’i bisayu kakara, ento abibedo mbe.
9 Calu afuru ma duny man erwinyo,
ng’atu m’uloro piny i Liel* de dwogo ngo.
10 Ebidwogo ngo kendo i ot pare,
man jubiwil pire kaka m’ebino i iye.
11 Pieno abicero ngo dhoga.
12 Nyo an a nam kadi yedi ma dit mi nam,
ma nia ikur ko wiya akura e?
13 Kinde m’awacu kumae: ‘Kavuto para bijuko cwinya,
man pem para bikwiyo lak can para,’
14 e ilund inyayu ndiri i iya ku lek
man imielo kuma ku gin ma wok i wang’,
15 uketho ang’iyo* nia athung’ cen,
eyo, ang’iyo tho kakare nikwo kumeni.*
16 Adagu kwo para ku rac, abemito ngo amedara nikwo.
Wek abed gira, kum nindo para gi calu yuyo.
17 Dhanu ma tho e tie ang’o, ma nia iketh wii zoo i kume,
man iketh adundeni i kume e?
18 Pirang’o ibeliewe nja kugweno
man ibemulo iye saa ceke?
19 Icopo loko ngo weng’i kud i bang’a,
man iweka kenda nyangbaa m’amwony ko ndhu lau e ci?
20 Tek adubo, acopo timi rac nenedi in m’i Janen wi dhanu?
Pirang’o iketho weng’i i kuma?
Nyo adoko iri ni teri?
21 Pirang’o ibeweko ngo dubo para
man ibetimo ngo ira kisa pi kier para?
Kum ceng’ini eni abivuto piny i utur,
ibisayu kakara, ento abibedo mbe.”
8 E Bildad ma Jacuwa udwoko kumae:
2 “Ibimediri niweco kumeni nitundo awene?
Wec m’i dhogi tie pare yamu ma tek!
3 Nyo Mungu binyotho lembe m’atira,
kadi nyo Jategokpo binyotho bedopwe?
4 Calu ma woti gidubo ire,
eweko ginwang’u matira pi jai migi;*
5 ento tek ndhu isayu kaka Mungu
man ikwayu Jategokpo unyuth iri bero,
6 man ka nwang’u andha ibino leng’ man atira,
nwang’u eai malu piri,
man edwoki kakeri ma tap.
7 Man kadok nwang’u ku kwong’a kabang’ lem peri ubino mbe,
ento nwang’u i nindo m’ubino, ibedo ng’atu ma dit.
8 Akweyi, kepenj dhanu m’utuk m’ukadhu,
man winj cuu lembe ma wego migi ginwang’u.
9 Kum junyolowa ndhu nyaworo eni, man gin ma wang’eyo mbe,
pilembe nindo mwa iwi ng’om utie tipopiny.
10 Nyo gibiponji ngo,
man gibinyutho ngo iri gin ma ging’eyo?*
11 Nyo kolo copo dongo ma bor kaka ma jugu mbe i iye,
man nyo agada copo dongo ma bor m’umbe pii?
12 Kinde m’ebenyunyo anyunya ma fodi juthume ngo,
ebilar thwo ni lum moko ci.
13 Eno tie ajiki* mi dhanu ceke ma wigi uwil pi Mungu,
kum genogen pa ng’atu ma woro ngo Mungu* birwinyo.
14 Egeno gin m’umbe
man genogen parene ng’aw calu thondh* avaceng’.
15 Ebijeng’ i kum ot pare, ento ode bicungo ngo;
ebipimo nimake kii, ento ebigalu ngo.
16 E calu uboko ma numu i wang’ ceng’,
man jange lal i podho.
17 Ulage kadere i kind kidi m’udhurere,
eyenyo ot i kind kidi.*
18 Ento ka jufudhe* ku kakare,
kaka maeno bikwere man biwacu kumae: ‘Fodi aneni de ngo.’
19 Eyo, kumeno re m’ebirwinyo;*
i ng’eye, mange bidok twii kud i utur.
21 Kum asu ebipong’o dhogi ku ng’iero,
man dend dhogi ku kok mir anyong’a.
22 Lewic bipong’ iwi ju m’udegi,
man hema mi jutimrac bibedo mbe.”
9 Yob udwoko kumae:
2 “Ang’eyo cuu nia etie kumeno.
Re nyo dhanu ma tho e copo loyo kesi i dhu Mungu?
3 Tek ng’atu moko ubemito piemere kude,*
ng’atuno bidwoko ngo wang’ penji pare acel de iwi penji elufu.
4 E riek lee man etie ku tego ma dit.
Ng’a ma copo cerere ire man ebedo museme?
5 Ecoro* got ma ng’atu ma ng’eyo mbe,
eloko thegi ka ng’eicwiny umake.
6 Eyengo ng’om ai cen ku kakare,
e mbegine miel.
7 Eng’olo ni ceng’ nia kud erieny,
man eciko ba der mi nyikaluku cen;
8 emoyo polo en kende
man ewotho iwi mujanga mi nam m’udodere malu.
10 Etimo lembe ma dongo man ma nyang’ i igi tek,
lembe ma wang’u ijo man ma kwanere ngo.
11 Ekadhu kud i vuta, ento acopo nene ngo;
ekadhu kud i wang’a, ento ang’iye ngo.
12 Kan emaku piny moko, ng’a ma copo cerere ire?
Ng’a ma romo yero ire nia, ‘ibetimo ang’o no?’
13 Mungu bicero ngo ng’eicwiny pare,
kadok jukony pa Rahab* de gibirum piny ire.
14 Ka dong’ kinde m’abedwoko ire lembe ke,
nyo ukwayu ngo ang’ii cuu wec para m’apiemara ko kude?
15 Kadok nwang’u lembe para en e mandha de, nwang’u aloko ngo ire lembe.
Nwang’u akwayu kende kende nia japoklembe para unen kisa i kuma.
16 Kan alwong’e, nyo ebiloko ira lembe?
Ayiyo ngo nia ebiwinjo dwanda.
17 Kum eberunga ku yamu ma tek,
man enyayu rem para mananu.
18 Ebeweko ngo ayuy ayuya de;
ebething’a ku piny ma kec thiri thiri.
19 Tek etie lembe mi tego, en re m’e tek;
tek etie lembe mi bedopwe, ewacu kumae: ‘Ng’a ma copo tera i wang’ pido?’
20 Kadok nwang’u lembe para en e mandha,* nwang’u dhoga gira ubepoko lembe rac i wiya;
22 Ceke rom. Eno re m’uketho awacu nia,
‘enyotho ng’atu ma lembe mbe i wiye* man ng’atu ma rac bende.’
23 Tek pii m’upong’ mbwang’ unego dhanu rek,
ebing’iero ng’atu ma lembe mbe i wiye ma dong’ umbe ku genogen.
24 Jumiyo ng’om i cing’ jutimrac;
eumo wang’ jupoklembe m’i iye.
Ka tie en ungo, nwang’u dong’ ng’a ke?
25 Kawoni nindo para uberingo pio nisagu jaring ng’wec;
giberingo m’umbe nineno gin ma ber.
26 Gibemol calu yei mir agada,
calu acur ma giberingo pio iwi cam migi.
27 Tek awacu kumae: ‘Wiya biwil i kum wak m’abewagara ko,
abikabu can kud i wang’a man anyong’a binega.’
28 Lworo binega asu pi litho para ceke
man ang’eyo ibinwang’u nia lembe n’i wiya.
29 Jubinwang’u nia a jakosa.*
Dong’ pirang’o asendara mananu?
30 Tek ajomo pii pei m’uloy
man alwoko cinga ku sabuni,*
31 e ibilund roya vuc i vur,
ma dong’ bongu para gira de bidaga.
32 Kum etie ngo dhanu ve an ma nia alok ire lembe,
kara wacidh wapid kude karacelo.
34 Tek ejigo nifwoda
man eweko ninyayu ndiri i iya ku lworo pare,
35 e abiweco i bang’e m’umbe lworo,
kum en e kura para ngo niweco ku lworo.
10 “Adagu* kwo para ku rac.
Abiwagara kamaleng’.
Abiweco nikum can para ma kec!*
2 Abiwacu ni Mungu kumae: ‘Kud iyer nia a jakosa;
nyuth ira nia pirang’o ibenyego i dhoga.
3 Nyo berone nuti iri de nisendo
man nicayu tic m’i cingi,
m’ilund icwaku ko juk mi jutimrac e?
4 Nyo itie ku wang’ mi ring’kum,
kunoke nyo ineno calu ma dhanu ma tho e neno ko?
5 Nyo nindo peri gi calu nindo mi dhanu ma githo e,
kunoke nyo oro peri gi calu oro pa dhanu,
6 ma nia isay ko kosa para,
man imediri ko niyenyo dubo para?
7 Ing’eyo nia kosa mbe i wiya,
man ng’atu moko mbe ma copo bodha kud i cingi.
8 Cingi giri re m’ubinya man ucwiya,
ento kawoni idhingo nyotha magwei.
9 Akweyi, poy nia icwiya kud ulobo,
ento kawoni ibeketho adok i utur.
10 Nyo ikonja ngo calu cak
man ing’ina calu lungu cak m’utali?
11 Ironya ku dendkum man ring’kum,
man idika ku cogo man ler karacelo.
12 Imiyo ira kwo man mer ma lokere ngo;
ikuro kum tipona* nikadhu kud i gwok m’igwoka ko.
13 Ento ikeco nyamung’ mung’ nitimo lembe maeni.*
Ang’eyo nia lembe maeni uai i beng’i.
14 Ka nwang’u adubo, nwang’u inena,
man nwang’u iweko ngo ira kosa para.
15 Tek atie jakosa, can i wiya!
Man kadok nwang’u lembe mbe i wiya, acopo ting’o ngo wiya malu,
kum apong’ ku lewic man can.
16 Tek ating’o wiya malu, idwara ve ibedwaru umvor,
man inyutho tego peri i kuma kendo.
17 Ikelo jumulembe ma nyen i kuma
man imedo ng’eicwiny peri i kuma,
ma ke nwang’u peko ubelwobere alwoba i wiya.
18 Dong’ pirang’o ke iketho awok kud i maa?
Eni nwang’u atho para ma wang’ moko acel de mbe m’unena.
19 Nwang’u ecibedo ve nia abedo mbe;
nwang’u niai kud i ic, acidho para wang’ acel i liel.’
20 Nyo nindo para gi nok ungo? Dong’ Mungu uwek abed gira;
dong’ elok wang’e cen kud i bang’a, kara akenwang’ yom moko nyanok,*
21 i wang’ m’acidh i ng’om mi mudho ma bii,*
m’abidwogo ngo kud i iye,
22 i ng’om mi binga m’ucido bii,
ng’om mi tipopiny ma col ma lembe unyamere swa i iye,
kaka ma der de ubedo i iye ve mudho.”
11 Zofar ma Janaamathi udwoko lembe kumae:
2 “Nyo wec maeni ceke jubidwoko ngo wang’gi,
kunoke nyo wec ma dupa copo nyutho nia lembe pa ng’atini en e andha?*
3 Nyo wec peri ma iye nanu biketho dhanu uling’i?
Man nyo ng’atu moko acel de mbe ma bijuki pi wec peri mi caci?
4 Kum ibewacu kumae: ‘Ponji para leng’,
man ambe ku cilo i weng’i.’
5 Ento ka nwang’u ndhu Mungu copo weco
man eyero iri lembe!
6 E nwang’u ecituco iri lembamung’a mi rieko,
pilembe rieko mandha kwonde dupa.
E nwang’u inyang’ nia Mungu uweko wijo uwil i kum racu peri moko.
7 Nyo icopo ng’eyo lembe ma thuc pa Mungu,
kunoke nyo icopo nyang’ i lembe ceke iwi* Jategokpo?
8 Rieko n’i malu nisagu polo. Icopo timo ang’o i kume?
Etie thuc nisagu Liel.* Iromo ng’eyo ang’o i kume?
9 E bor nisagu ng’om,
man e lac ma sagu nam.
10 Tek ekadhu, etwiyo ng’atu moko i kol man elwong’o pido,
ng’a ma copo cerere ire?
11 Kum eng’eyo ka dhanu gibecwayu vupo.
Kinde m’eneno gin ma rac, nyo ebiketho ngo wiye kilili i kume?
12 Ento ng’atu ma wiye mbe binyang’
ndhu cing’ ma kana mi lum bibedo ku copo mi nyolo dhanu.*
13 Ka nwang’u ndhu iyiko adundeni
man ithang’u cingi i bang’e ba!
14 Tek cingi ubetimo lembe ma rac, kab lembene cen,
man kud iwek gondiri ukwo i hema peri.
15 E ibilund ting’o wii malu m’umbe lewic,
ibicungo ma tek m’umbe lworo.
16 E wii biwil i kum peko peri;
ibipoy pire kendo ngo calu m’icopo poy ungo pi pii m’udaru mol.
17 Kwo peri birieny ma tar ma sagu dieceng’;
kadok mudhone de bibedo calu kugweno.
18 Cwinyi bibedo tek pilembe nwang’u genogen unuti,
ibineno ng’eti kun ku kun man ibivuto museme.
19 Ibivuto ma ng’atu moko mbe m’ubenyayu lworo i ii,
man dhanu dupa gibiyenyo ginwang’ bero i weng’i.
20 Ento wang’ jutimrac bicor,
man gibinwang’u ngo karingo;
Genogen migi bibedo ndhu tho kende.”
12 E Yob udwoko kumae:
2 “Andhandha wun wu dhanu ma wung’eyo lembe,*
man rieko bitho karacelo kudwu!
3 Ento an de anyang’ i lembe,*
a nok ungo ma saguwu.
Ng’a m’ung’eyo ngo lembe ma wuyero?
4 Adoko ni jamng’iero ni jurimba,
ng’atu m’ubekwayu Mungu udwok ire lembe.
Ng’atu ma pwe man ma lembe mbe i wiye udoko ni jamng’iero.
5 Ng’atu m’umbe kud adieng’a cayu can,
m’eparu ko nia etie mi ju ma tiendgi cungo ngo nging’ nging’.*
6 Hema mi jukwo n’i kwiyocwiny,
man ju m’ubenyayu ng’eicwiny i Mungu gibedo museme,
gi dhanu ma gitie ku mungu migi i cing’gi.
7 Ento akweyi, penj lei, man gibiponji;
penj bende winyo mi kor polo, man gibikoro iri lembe.
8 Kunoke nen cuu piny ma n’i wi ng’om, e gibiponji;
man rec m’i nam gibinyutho iri lembene.
9 Kud i kind giracwiya maeni ceke, ma kani m’ung’eyo ngo
nia cing’ Yehova re m’utimo gin maeni?
11 Nyo ith bilo ngo wec
calu ma leb* bilo ko mido cami?
12 Nyo rieko nwang’ere ngo i bang’ ju m’utii,
man nyo nyang’ i lembe ai ungo i bang’ ju ma gidaru kwo lee?
13 Rieko ku tego n’i bang’e;
etie ku juk man nyang’ i lembe.
14 Kan eturo gin moko, ecopo dogierere ngo kendo;
gin m’etwiyo dhoge, dhanu copo yabu ngo.
15 Kan etwiyo dhu pii, piny ceke thwo;
kan ewekogi, gipong’o ng’om.
16 Tego ku rieko n’i bang’e.
Ng’atu m’ukier en e pare, man ng’atu m’ukiero jumange de e pare;
17 Eketho jumii juk gicidho ma tiendgi nanu,*
man ebolo abelu iwi jupoklembe.
18 Egonyo twic ma jubim giketho iwi dhanu;
man etwiyo mukaba i piergi.
19 Eketho julam giwotho ma tiendgi nanu,
man eng’ielo judongo ma gicungo ma tek.
20 Ecero wec kud i dhu jumii juk ma jugeno,
man emayu ju m’utii* cen ku ng’iyo i lembe.
21 Ekonjo cac iwi weg yung,
man ekwiyo* tego mi ju ma tek.
22 Enyutho lembe ma thuc ma n’i mudho,
man eloko mudho ma bii doko ni der.
23 Eketho thek doko tek kara enyothgi cen,
enyayu thek, kara etergi i ng’eca.
24 Emayu nyang’ i lembe* mi jutelwic mi dhanu,
man eketho giwotho swa i langa ma gengi mbe i iye.
25 Gimulo piny swa i mudho kaka ma der umbe i iye;
eketho giwotho thamba thamba calu dhanu m’umer.
13 “Eyo, wang’a uneno gin maeni ceke,
itha uwinje man anyang’ i iye.
2 Gin ma wung’eyo, an de ang’eyo;
a nok ungo ma saguwu.
3 Pira an, aromo mito awec ku Jategokpo,
abemito ater kesi para i wang’ Mungu.
4 Ento wun, wubeng’ienda i vupo;
wun ceke wu bamunganga ma tijwu mbe.
5 Ka nwang’u ndhu wubedo ling’,
nwang’u timba eno ubecinyutho nia wu riek.
6 Akwayuwu, wukewinj lembe m’abekoro,
man wucik ithwu wuwinj kite m’abecero ko bang’a.
7 Nyo wubiyero lembe m’atira ngo i kum Mungu,
man wubicwayu ndra ku nyinge?
8 Nyo wubibedo i thenge pare,
nyo wubipimo nipido kaka Mungu mandha?
9 Tek Mungu ung’iyo i adundewu man timo mwu, nyo lembe bibedo iwu miero?
Nyo wubiwonde calu ma wucopo wondo ko dhanu ma tho e?
10 Andhandha ebijukowu
tek wubeyenyo ninyutho akoyakoya nyamung’ mung’.
11 Nyo dwong’ pare binyayu ngo ndiri i iwu,
man lworo pare bipodho ngo i wiwu?
12 Wec mwu mi bodho* gi lembabola mi vuru;
wec mwu ma wucero ko beng’wu* tijgi mbe calu ban ma juyiko kud ulobo.
13 Wukeling’ cen i wiya kara aweci.
E lembe moko ci m’ubebino i wiya dong’ ubin!
15 Kadok nwang’u enega anega de, nwang’u akuro para asu;
nwang’u acero bang’a* i wang’e.
16 E nwang’u edoko both para,
kum ng’atu moko mbe ma lworo ngo Mungu,* ma copo mondo i wang’e.
17 Wuwinj wec para cuu;
wucik ithwu i kum lembe m’abeyero.
18 Kawoni wunen, ayiko lemkesi para.
Ang’eyo nia lembe para tie m’atira.
19 Ng’a ma binyego i dhoga?
Ka nwang’u ukwayere nia abed ling’,* nwang’u abetho.
20 E Mungu, tim ira ndhu lembe ario* kende,
kara kud apond kud i weng’i:
21 Cor cingi ma pek cen kud i kuma,
man kud iwek lworo peri ung’oy ndiri i iya.
22 Kunoke lwong’a, man abidwoko iri lembe,
kadi ke wek aweci, e in ilund idwok ira.
23 Akoso ang’o, man adubo ang’o?
Nyuth ira kier para man dubo para.
24 Pirang’o ibekanu weng’i ira
man ibenena ni jadegi peri?
25 Nyo ibipimo ninyayu ndiri i ith yen ma yamu ubeleko,
kunoke nyo ibiriemo tok soka m’uthwo?
26 Kum ibemediri nikiewo adote ma pek m’ibedota ko,
man ibemiyo ira matira pi dubo m’atimo i aradu para.
27 Iroyo tienda i kongo,
ibelubo yo para ceke,
man ibelibo kakare ceke ma tienda unyono.
28 Pieno dhanu* nyothere calu piny m’utop,
calu bongu ma rudho ucamu.
14 “Ng’atu ma nico ma dhaku unyolo,
kwo pare adundo man epong’ ku can.*
2 Ebino calu thiwe, man i ng’eye ener* cen.
Eringo calu tipopiny man erwinyo.
3 Eyo, iciko weng’i i kume,
man ikele kara jupok lembe i wiye.*
4 Ng’a ma copo ketho ng’atu ma leng’ unyolere kud i ng’atu m’ucido?
Ng’atu moko acel de mbe!
5 Tek judaru ng’olo nindo pare,
wend dwi pare n’i beng’i;
iketho ire kieu m’ecopo kadhu ngo.
6 Lok weng’i cen kud i kume kara eyom,
cil m’edar ko nindo pare calu jatic ma juculo acula.
7 Kum genogen unuti kadok ni yen de.
Tek jung’onde, ebiloth kendo,
man nyithi jange ma thindho bimedere nidongo.
8 Tek ulage utii i ng’om
man cudhone uthwo
9 ng’wic pii kende ci biketho ebiloth,
man ebiwodho jange calu yen ma jupidho ma nyen.
10 Ento dhanu tho, man evuto gblaa, m’umbe tego;
tek ng’atini tho, eni kani?
11 Pii mi nam rwinyo,
man kulo dwono man ethwo.
12 Dhanu bende vuto piny man eai ungo malu.
Tek fodi polo nuti ci, ebiai ungo,
kadi ebicew de ngo kud i wang’ nindo pare.
13 Ah, timba nwang’u ikana i Liel!*
Timba nwang’u ikana nitundo ma ng’eicwiny peri ukadh ko.
Nwang’u ing’ol ira nindo moko man ipoy pira.
14 Tek dhanu tho, nyo ecopo kwo kendo?
I nindo ceke mi tic para ma tek mir adici, abikuro
nitundo ma gony para bibino ko.
15 Ibilwong’o, man abidwoko iri lembe.
Ava tic mi cingi binegi lee.*
16 Ento pi kawoni, ibemediri nikwanu dagutielo para acel acel;
ibeneno peri kwa dubo para.
17 Jumwono dhu kier para i usau,
man imwono dhu racu para kud udok.
18 Calu ma got podho man iye rungere,
man cana coro ku kaka m’ebino i iye;
19 calu ma pii nang’u kidi
man pige m’upong’ molo mor ng’om cen,
e in de inyotho genogen pa dhanu kumeno.
20 Idiye asu cil m’etho ko,
iranju ayine man irieme cen.
21 Juyungo wote, ento eng’eyo lembene ngo;
jujwigo yung migi, ento enyang’ de ngo.
22 Ewinjo litho ndhu kinde ma fodi etie ku ring’kum;
ewak* ndhu kinde ma fodi etie kwo.”
15 Elifaz ma Jatheman uloko lembe kumae:
2 “Nyo ng’atu ma riek bidwoko lembe ku wec ma iye nanu,*
kunoke nyo ebipong’o iye ku yamu ma yo nyangu?
3 Nijuko dhanu ku lembayera tije mbe,
man niweco aweca kende de konyne mbe.
4 Kum ikabu lworo ma julworo ko Mungu cen,
man icero jumange kud gipar pi Mungu.
5 Kum kosa peri re m’ubecwayu weng’i niweco,*
man ibeng’iyo wec mir awondi.
6 Dhogi giri re m’ubepoko lembe rac i wii, an ungo.
Dend dhogi re m’ubetuco wii.
7 Nyo in re m’ibino ng’atu ma kwong’a ma jular junyolo,
kunoke nyo in re ma jular junyoli i wang’ ungulu gudi?*
8 Nyo ibewinjo wec mir amung’ pa Mungu,
kunoke nyo in kendi re m’itie ku rieko?
9 Ing’eyo ang’o ma wan wang’eyo ngo?
Ang’o m’ibenyang’ i iye ma wan wabenyang’ i iye ngo?
10 Wic ma ju lwar ku dhanu m’utii ceke n’i kindwa,
dhanu ma oro migi sagu pa wuru.
11 Nyo juk pa Mungu uromo weng’i ngo,
kadi wec ma juweco ku yoo iri de uromi ngo?
12 Pirang’o adundeni uteri bor,
man pirang’o ng’eicwiny ubogo weng’i?
13 Kum ng’eicwiny umeki* i kum Mungu ku kume
man iweko wec ma kumeno uwok kud i dhogi.
14 Dhanu ma tho e en e ang’o ma nia ebed leng’,
kadi ng’atu moko ci ma dhaku unyolo ma nia ebed pwe?
15 Nen! egeno ngo ju ma leng’ pare,
man kadok polo de leng’ ungo i wang’e.
16 Ka dong’ ng’atu ma judagu man m’unyothere,
ng’atu ma madhu racu ve pii e copo bedo nenedi i wang’e!
17 Kewinja! Abinyutho iri lembe!
Abikoro iri gin m’aneno,
18 gin ma jurieko gikanu ngo, ento gikoro;
lembe ma weggi ukoro igi.
19 Jumiyo ng’om igi gin kendgi,
man jawirok moko mbe m’ukadhu i kindgi.
20 Jatimrac neno can i nindo mi kwo pare ceke,
i kind oro ceke ma juketho ni jasend.
21 Ithe winjo dwal ma ng’oyo ndiri;
i nindo mi kwiyocwiny, weg ayeki gicoro i wiye.
22 Egeno ngo nia ebiboth kud i mudho,
tho ma ku palamularu ubekure.
23 Ewotho rr pi niyenyo cam,* ewacu kumae: ‘Cam ni kani?’
Eng’eyo ma ber nia nindo mi mudho ni ceng’ini.*
24 Masendi kud ang’abacwiny nyayu ndiri i iye;
gidiye calu ubimo ma tie ayika nitugo lwiny.
25 Kum erieyo cinge malu pi nikethere i dhu Mungu,
man ebeng’ap nipiemere* ku Jategokpo;
26 Ecorere i kume ku tegowic,
ku ban* pare ma dhoge thuthuru man ma tek.
27 Miyo uumo wang’e,
man miyo ucokere bik i piere;
28 ekwo i adhura ma jubirwombo cen,
i udi ma ng’atu moko mbe ma bibedo i igi,
ma bidoko ni kidi ma judhuro.
29 Ebilony ungo man lim pare bimedere ngo,
kadi jamcinge de bilal ungo i wang’ ng’om.
30 Ebiboth ungo kud i mudho;
lebmac bithwoyo nyathi jange* cen,
man yuyo mi dhu Mungu* biketho ebirwinyo.
31 Kud ewondere man kud egen gin ma tije mbe,
kum adwogi m’ebinwang’u konyne bibedo mbe;
32 lembene bitimere ire kago eni,
man jange bilepini tak de ngo.
33 Ebibedo calu yend ulok ma oyo nyinge ma numu,
man calu yend oliv ma oyo thiwene.
35 Gigamu ic mi masendi, man ginyolo lembe ma rac,
man usau nyodo migi nyolo ndra.”
16 Yob udwoko kumae:
2 “Adaru winjo lembe ma kumeni dupa.
Wun ceke wu jujukcwiny mi masendi!
3 Nyo wec ma iye nanu* ajikine nuti de?
Ang’o m’ubecwayu weng’i nidwoko lembe kumeno?
4 An de nwang’u acopo weco calu ma wubeweco no.
5 Re kakare nitimo kumeno, nwang’u an alund miyo tego i kumwu ku wec m’i dhoga,
man nwang’u juk mi dend dhoga ubekwiyo wi litho mwu.
6 Kan abeweco de litho para ubekwiyo ngo,
dong’ kan ajigo niweco, nyo litho parane bikwiyo andha?
7 Ento kawoni, Mungu udaru tego para,
man enyotho juruot para* ceke.
8 Imaka bende kii, man makne udoko ni jamulembe,
uketho mok m’amok ko uai malu man ubetuco lembe i kuma.
9 Ng’eicwiny pare uyeco iya nziki nziki, man ekayu lembe i kuma.
Ebekayu lake i kuma.
Jadegina uketho wang’e tel i kuma.
10 Dhanu giyabu dhoggi ma lac i kuma,
man gipadu thenga ku cac;
gicokiri dupa i wiya.
11 Mungu ubemiya i cing’ nyithindh awobi,
man ebebola i cing’ jutimrac.
12 Eng’enyo iya ma an ke nwang’u abedo para gira;
eng’wenyo the toka man erunga;
i ng’eye ke ekila ku nying athero pare.
13 Jukil athero pare gitieka tingili;
ecobo i rong’ini para m’umbe kisa;
eoyo kela para i ng’om.
14 Ebetong’o lero i kuma wi wadi wi wadi,
ebering’ini i wiya calu jaramony.
15 Athubo kendi mi saki pi niumo kuma,
man akunyo yung* para i utur.
16 Wak ubogo wang’a ceke,
man tipopiny ma pek* uumo bind wang’a,
17 ma ke cinga utimo ngo rop moko,
man rwo para de tie leng’.
18 E ng’om, kud ium wi rimba!
Man kud iketh wak para unwang’ ka yom!
19 Kadok kawoni de jamulembe para n’i polo;
ng’atu ma romo tuco lembe pira n’i malu lir.
20 Jurimba gibenywara,
ma an ke piwang’a ubecwir* i bang’ Mungu.
21 Wek ng’atu moko ubed jakind dhanu ku Mungu,
calu ma jubedo ko jakind ng’atini ku wadi.
22 Kum oro m’abikwo i iye udong’ nyanok,
e abicidho cen i yo ma judwogo ngo kud i iye.
17 “Tipona rungere, nindo para thum;
liel ubekura.
2 Jucac gitieka,
man ubekwayu wang’a unen* timo migi mi jai.
3 Akweyi, jol mukwatu* para, man gwoke i beng’i.
Ng’a mange ma bidiko cinge kuda man bicungo i kuma?
4 Kum ikanu ng’iyo i lembe cen ni adundegi;
eno re m’uketho ibedodogi ngo.
5 Eromo penjo jurimbe nia emii piny pare moko igi,
ma ke nwang’u kec ucido wang’ awiya pare.
6 Edwoka ni jamcac* i kind dhanu,
uketho adoko ng’atu m’umaku jung’iedh law i wang’e.
7 Can udwoko wang’a nyaviavia,
man wathkuma ceke tie mudho.
8 Lembene wang’u i dhanu m’atira lii,
man ng’eicwiny nego ng’atu ma lembe mbe i wiye i kum ng’atu ma woro ngo Mungu.*
9 Won bedopwe moko kii i kum tic pare,
man ng’atu ma cinge leng’ doko tek m’usagu.
10 Ento wun ceke wubin man wucak wec mwu kendo,
kum anwang’u ngo ng’atu ma riek acel de i kindwu.
11 Nindo para thum;
lembe m’apangu man yeny mir adundena de ginyothiri.
12 Gibejigo ngo niloko diewor udok dieceng’,
ma gibewacu kumae: ‘Der ucikere nibedo ceng’ini pilembe piny ucido.’
13 Tek akuro asu, Liel* re ma bidoko ni ot para;
abipedho kavuto para i mudho.
14 Abikok ni vur* kumae: ‘In i vwa!’
Ni ukoko ke kumae: ‘In i maa man nyamira!’
15 Dong’ genogen para ni kani?
Ng’a m’ubeparu nia genogen utie ira?
18 Bildad ma Jacuwa uloko lembe kumae:
2 “Wubijigo weco wec ma kumeno awene?
Wukenyuth nia wutie ku rieko moko kara wan de walund waweci.
3 Pirang’o wubenenowa ve lei
man wubekwanuwa ni jukusegu?*
4 Kadok nwang’u ng’eicwiny peri uketho ing’weko ii* nziki nziki,
nyo jubiwenjo ng’om piri,
kunoke nyo cana biai ku kakare?
5 Eyo, der pa jatimrac bitho,
man lebmac pare bicaru piny ungo.
6 Der ma n’i hema pare bicido bii andha,
man thala ma n’i wiye bitho.
7 Kind tiende m’ebedagu ku tego ujwik,
man juk pare gire bibole.
8 Kum tiende bitere i voi,
man ebiwotho swa i wang’ voine.
9 Uwic bimaku tok tiende;
uwic ma kucelo bimake.
10 Jukanu ire thol i ng’om,
man juciko uwic i yo pare.
11 Ndiri unyayu lworo i iye kun ku kun
man eberieme m’ebenyono kaka m’enyono.
12 Tego ubethum kud i kume,
man peko pare biketho ebikomo akoma.
13 Tho ucamu dend kume;
twoyo ma negojo ku rac* umwodo wathkume.
14 Jutuge kud i hema pare ma nwang’u ebedo i iye museme
man jutere i bang’ tho ma rac dit.*
16 Ulage bithwo i there,
man jange biner i wiye.
17 Jubipoy pire ngo iwi ng’om,
man nyinge bing’eyere ngo i gengi.
18 Jubicwale kud i der ebicidho i mudho
man jubirieme cen kud i ng’om ma cego cam.
19 Ebibedo mbe kud awiya* man nyikwayu i kind jupagi,
man ng’atu moko mbe ma biboth kaka m’ebekwo i iye.*
20 Kinde ma nindo mi nyoth pare bitundo, i dhanu ma yo Reto biwang’ lii
man ndiri bimaku dhanu ma yo Nyangu.
21 Eno tie lembe ma wok i kum hema pa jatimrac
man i kum kabedo pa ng’atu m’ung’eyo ngo Mungu.”
19 Yob udwoko kumae:
2 “Wubinyayu ng’eicwiny i ng’eyong’ec para,*
man wubirunga ku wec mwu nitundo awene?
3 Wudaru juka* udoko wang’ apar;
lewic unegowu de ngo nitima rac.
4 Meni kadok nwang’u andha akier,
de kosane n’i wiya.
5 Tek wubemeduru nidoduru i wiya,
ma wubeloko ko nia peko m’ubenwang’a e unwang’a dre,
6 e wung’ey nia Mungu re m’utimo ira lembe atira ngo,
man emaka i voi pare mi dwar.
7 Wukenen! abewotho kok nia, “rop!” ento jubegamu dhoga ngo;
abekwayu kony kpe, re lembe m’atira mbe.
8 Etwiyo gengi para ku gang’kidi, man acopo kadhu ngo;
eketho mudho ucido yo para.
9 Eyaku dwong’ para
man ewodho jamker mi wic cen kud i wiya.
10 Erwomba piny kun ku kun nitundo m’arwinyo;
genogen para de efudho calu yen.
11 Ng’eicwiny pare ubogere i kuma,
man ebenena ni jadegine.
12 Udul askari pare gitundo karacelo man gitieka,
gigonjo i ng’et hema para tingili.
13 Eriemo umego para ma buu bor kuda,
man ju m’ung’eya giloko ng’eygi ira.
14 Jurimba ma ceng’ini* gicidho cen,
man dhanu m’ang’eyo cuu giwil kuda.
15 Welo mi ot para man jutic ma nyir mi ot para ginena ni umondo;
atie jawirok i wang’gi.
16 Alwong’o jatic para, ento edwoko ira lembe ngo;
apaku dhoga ire nia timba kisa unege i kuma.
17 Yuyo para doko tik ni dhaku para,
man ng’wica doko rac ni umego para ma buu.*
18 Kadok awiya ma thindho de gicaya;
kan aai malu, gicaku nywara.
19 Jurimba ma ceng’ini ceke gidaga,
man dhanu ma nwang’u amaru gilokiri i kuma.
20 Cogona umoko i kum dend kuma man i kum ring’ kuma,
man aboth ndhu ku dend laka.
21 Kisa negwu i kuma, jurimba, kisa negwu i kuma,
kum cing’ Mungu buu umulo kuma.
22 Pirang’o wubemeduru ninyayu ragedo i kuma calu ma Mungu ubenyayu,
pirang’o wubejigo ngo nisenda?*
23 Ka nwang’u ndhu jukiewo wec para akiewa ba,
ka nwang’u ndhu jukiewogi i buku ba!
24 Ah! ka nwang’u jung’ikogi pi nja i kor cana
ku kalamu mi cuma man ku cuma ma pek!
25 Kum ang’eyo ma ber nia jawarna tie kwo;
ebibino i ng’eye man ebicungo malu iwi ng’om.*
26 I ng’ey ma dend kuma udaru nyothere kumeno,
ma re nwang’u fodi asu ring’ kuma nuti, abineno Mungu,
27 abinene an gira,
wang’a gira binene, wang’ ng’atu mange ngo.
Ento yor i iya avoc magwei!*
28 Kum wuwacu kumae: ‘Wabenyayu ragedo i kume nenedi?’
Pilembe ulag lembe n’i bang’a.
29 Wulwor palamularu,
kum palamularu kelo matira iwi racu;
ukwayu wung’ey nia japoklembe nuti.”
20 Zofar ma Janaamathi uloko lembe kumae:
2 “Eno re m’uketho wiya m’ujebere ubecwala nidwoko lembe
nikum lembe m’ubethukini i iya.
3 Awinjo juk ma jubenywara ko;
man rieko para* ubediya nia adwok wang’ lembe.
4 M’umbe jiji, ing’eyo lembe maeni niai con,
kum niai ma juketho dhanu* iwi ng’om, ebino kumeni,
5 nia kok mi mutoro pa jatimrac galu ngo
man anyong’a pa ng’atu ma woro Mungu ngo* bedo pi saa ma nok.
6 Kadok nwang’u e dit nitundo i polo
man wiye ubemulo kum afuru de,
7 ebirwinyo pi nja calu cethe gire;
dhanu m’ubed unene gibiwacu kumae: ‘Eni kani?’
8 Ebiduny calu lek, e jubinwang’e ngo;
jubirieme cen calu gin ma wok i wang’ mi diewor.
9 Wang’ m’ular unene binene kendo ngo,
man kakare binene kendo ngo.
10 Awiya pare bisayu ginwang’ bero i wang’ jucan,
man cinge gire bidwoko lonyo pare.
11 Cogone ugam upong’ ku tego mir aradu,
ento ebivuto* piny karacelo kude i utur.
12 Tek gin ma rac udoko mit i dhoge,
tek ekane i the lebe,
13 tek ebenyang’e man ebeng’ule ngo,
ento egwoke kii i dhoge,
14 cam pare bidoko wac i cindi iye;
ebidoko calu kwir* p’urobi i iye.
15 Emwonyo lonyo, ento ebing’oge;
Mungu bigole kud i iye.
16 Ebidhodho kwir p’urobi;
lak* ui binege.
17 Ebineno ngo nyanok de kulo mi pii,
miyokic man cak* m’ubemol ve kulo.
18 Ebidwoko piny pare m’umbe nicamugi;
lonyo m’enwang’u ku kuloka pare bimiyo ngo ire bero.
19 Kum erungo i jacan man ewenje;
ecerere iwi ot m’egiero en ungo.
20 Ento ebinwang’u ngo kwiyocwiny yor i iye;
lonyo pare bibodhe ngo.
21 Gin moko mbe m’udong’ m’ecopo ramu;
eno re m’uketho piny pare bigalu ngo.
22 Kinde ma lonyo pare udoko lee, cwinye bicaku dieng’;
can bipodho gbuk i wiye ku tego pare zoo.
23 Kinde m’ebepong’o iye,
Mungu bioro* kwinyo pare ma lake tek i wiye;
ebiketho kwinyone bicwii i wiye nitundo i cindi iye.
24 Saa m’eberingo jamlwiny mi cuma,
nying athero m’uai kud i atumb athero mi mola bituco iye plu.
25 Ebefudho nying athero m’umondo i ng’eye,
nying athero m’uberiang’ini m’umondo i kela pare,
e ndiri umake.
26 Mudho ma bii ubekuro lonyo pare;
mac ma ng’atu moko mbe m’ukudho biwang’e ruk;
can ubekuro ng’atu moko ci mi hema pare m’uboth.
27 Polo bituco wi racu pare;
ng’om biai i kume.
28 Pii m’upong’ bimolo ot pare cen;
ebibedo kulo m’upong’ ma dit i nindo mi ng’eicwiny pa Mungu.*
29 Eno tie gin ma Mungu miyo ni jatimrac,
man giralaga ma Mungu kanu ire.”
21 Yob udwoko kumae:
2 “Wukewinj cuu lembe m’abeyero;
man ebed ni jukocwiny ma wubemiyo ira.
3 Wukecira kinde m’abeweco;
kan adaru weco, e i ng’eye wucopo ng’iera.
4 Nyo abewagara i bang’ dhanu?
Ka nwang’u utie kumeno, nwang’u acopo* jigo ngo niciro?
5 Wunena man wuzungi;
wuketh cingwu iwi dhogwu.
6 Kan aparu pi lembene, wiya jebere,
man kuma zoo miel krr.
7 Pirang’o jutimrac gibekwo,
gibetii, man gibelonyi?*
8 Saa ceke gitie kud awiya migi i vutgi,
man gineno nyikwaygi.
9 Udi migi tie museme, lworo de negogi ngo,
re Mungu ubemiyo ngo igi matira kud uluth pare.
10 Thwoni dhieng’ migi poro tap;
megi dhieng’ migi nyol man givogo de ngo.
11 Wotgi ringo woko calu udul lim,
man awiya migi tuko kud anyong’a.
12 Giwer ku nyathi vul man adungu,
man badwal mir usegu nyayu anyong’a i igi.
14 Ento giyero ni Mungu mandha kumae: ‘Wek wabed giwa!
Ava ng’eyo yo peri mbe i kumwa.
15 Jategokpo tie ng’a ma nia watim ire e?
Wabinwang’u faida ang’o tek wang’eye?’
16 Re ang’eyo nia gimbe ku copo iwi piny migi.
Paru* mi jutimrac ni bor kuda.
17 Thala mi jutimrac tho wang’ adi?
Peko tundo i wigi wang’ adi?
Mungu kelo nyoth i wigi ku dhu ng’eicwiny pare wang’ adi?
18 Nyo gidoko de calu lum i wang’ yamu
man calu cung’ piny ma wavuvu ting’o ceni?
19 Mungu bigwoko matira pa ng’atini ni wote.
Ento maku Mungu cul ire bende kara eng’ey lembene.
20 Maku enen nyoth pare ku wang’e gire,
man maku en re m’emadh kwinyo pa Jategokpo.
21 Kum nyo ebidieng’ andha i kum lembe ma bitimo ot pare yor i ng’eye
tek jujwigo* wend dwi pare?
22 Nyo ng’atu moko copo ponjo Mungu ku ng’eyong’ec,*
ma ke en re m’epoko lembe kadok iwi ju ma ni malu hai?
23 Ng’atini tho ku kero pare zoo
ma nwang’u ebedo pare gire man cwinye kwiyo,
24 ma nwang’u bambe pong’ ku miyo
man cogone tek.*
25 Ento ng’atu mange lundo tho ku can ma lee,*
ma nwang’u ebilo ngo nyanok de piny ma beco.
26 Gibivuto karacelo i utur,
man ukoko bing’ino i kumgi gin ceke.
27 Nen! ang’eyo cuu gin ma wubeparu
man lembe ma wubepangu pi nitima rac.*
28 Kum wubewacu kumae: ‘Ot pa ng’atu ma pire yik ni kani,
man hema ma jutimrac gibed gikwo i iye ni kani?’
29 Wupenjo juruwoth ungo?
Nyo wubeponjo ngo kilili lembe ma giyero,*
30 nia jatimrac ubedo agwoka i nindo mi peko
man eboth i nindo mi ng’eicwinyi?
31 Ng’a ma bijuke ngbeng’ pi yo pare,
man ng’a ma biculo ire pi gin m’etimo?
32 Kinde ma jubitere i liel,
jakur bikuro kabuli pare.
33 Lungu ng’om mi poga* bibedo mit ire,
man dhanu ceke bilubo toke*
tap calu dhanu ma wendgi kwanere ngo m’ular ucidho i wang’e.
34 Dong’ pirang’o wubemiyo ira juk ma konyne mbe?
Dwokowang’ lembe mwu ceke tie vupo kwa!”
22 Elifaz ma Jatheman uloko lembe kumae:
2 “Nyo tij dhanu tie de ni Mungu?
Nyo ng’atu ma riek utie ku faida moko de ire?
3 Kadok itie won bedopwe, nyo eno dieng’o de i Jategokpo?*
Kunoke nyo enwang’u faida moko de pilembe nia ibegwoko bedocu peri?
4 Nyo ebimiyo iri matira
man ebiyabu kesi i kindwu wukude pilembe ibewore?
5 Nyo etie ngo pilembe racu peri giri re ma lee akeca
man ajiki mi racu peri mbe?
6 Kum iceriri iwi mukwatu* mir umego peri ma thelembene de mbe,
man iwodho bongu kud i kum dhanu, iwekogi muneru.*
7 Kum imiyo ngo pii m’amadha ni ng’atu m’uol,
man itwono ng’atu ma kec ubenego ku cam.
8 Ng’om utie pa won tego,
man ng’atu ma juworo re ma bedo i iye.
9 Ento iriemo montho udok ma cing’gi nanu,
man ituro bot nyithikic.*
10 Eno re m’uketho uwic* utieki tingili,
man ndiri ma rek unyayu lworo i ii;
11 Pieno re ma piny ucido bii ma gin m’icopo neno de mbe,
man pii m’upong’ ubemwonyi.
12 Nyo Mungu ni malu ngbir i polo ngo?
Man kenen kite ma nyikaluku ceke ni malu ko.
13 Ento iwacu kumae: ‘I andha ca Mungu ung’eyo ang’o?
Nyo ecopo poko lembe kud i kind mudho m’ucido bii?
14 Afuru ugeng’o bang’e uketho eneno piny ungo
kinde m’ebewotho iwi twodiri mi polo.’
15 Nyo ibilubo batielo ma con
ma jutimrac gigam giwotho kud i iye,
16 gi dhanu ma tho ular uyakugi rek ma fodi gin aradu,
man ma pii m’upong’ umolo kathere migi ceni?
17 Gibed giwacu ni Mungu mandha kumae: ‘Wek wabed giwa!’
Man ‘Jategokpo romo timo iwa ang’o?’
18 Ma ke en re m’etie Ng’atu m’upong’o udi migi ku piny ma beco.
(Paru ma rac ma kumeno ni bor ku paru para.)
19 Won bedopwe bineno gin maeno man anyong’a binege,
man ng’atu ma lembe mbe i wiye bing’iero dhoggi man ebiwacu kumae:
20 ‘Junyotho judhogwa,
man mac biwang’u babang’gi ceke m’udong’.’
21 Ng’eye, man ibibedo ku kwiyocwiny;
e ibinwang’u piny ma beco.
22 Jol cik m’uai kud i dhoge,
man gwok wec pare i adundeni.
23 Tek idwogo i bang’ Jategokpo, lembe bibedo miero iri kendo;
kan ikabu racu kud i hema peri,
24 tek ibolo mola ma kwar* peri i utur
man mola ma kwar mir Ofir i kind kidi mi poga,*
25 e Jategokpo bidoko mola ma kwar peri,
man ebibedo mola ma tar peri m’ang’iya.
26 Kum i saa maeno, mutoro binegi nikum Jategokpo,
man ibiting’o weng’i malu i bang’ Mungu.
27 Ibikwaye, e ebiwinji;
man ibitimo lembe m’ing’olo ku kwong’.
28 Gin ceke m’ing’iyo nitimo birombo,
man der bicaru yo peri.
29 Kum jubinyayu lewic i wii kinde m’ibeweco ku kuhaya,
ento ebibodho ng’atu ma jwigere.*
30 Ebibodho ju ma lembe mbe i wigi;
pieno tek in de cingi tie leng’, ibiboth andha.”
23 Yob udwoko kumae:
2 “Kadok tin eni de abiwagara para asu;*
tego para thum nikum cur para.
3 Ka nwang’u ndhu ang’eyo kaka m’acopo nwang’u i iye Mungu ba!
Nwang’u acidho kaka m’ebedo i iye.
4 Nwang’u atero kesi para i wang’e
man abepong’o dhoga ku wec mi cero bang’a;
5 Nwang’u ang’eyo kite m’ebidwoko ko ira lembe
man abeciko itha pi niwinjo gin m’ebeyero ira.
6 Nyo nwang’u eromo tiyo ku copo pare ma dit pi ninyego kuda?
Ungo, m’umbe jiji nwang’u ebewinja.
7 Kuca, ng’atu m’atira copo yiko lembe wang’ acel kude,
man nwang’u Japoklembe para gonyo lembe m’i wiya mi magwei.
8 Ento tek acidho yo nyangu, nwang’u embe kuca;
man tek aloko, acopo dok nwang’e ngo.
9 Tek ebetimo tic yor acam, acopo nene ngo;
i ng’eye edok elokere yor acwic, re asu anene ngo.
10 Ento eng’eyo yo m’ang’olo.
I ng’ey m’emulo iya, abiwok calu mola ma kwar m’alili.
11 Tienda nyono batiende tap tap;
awotho kwa i yo pare m’umbe nikier.
12 Alokara ngo cen kud i kum lembang’ola mi dend dhoge.
Agwoko lembe pare cuu nisagu kadhiri ma nwang’u ukwayere ira.*
13 Kan ekeco lembe moko, ng’a ma copo cerere ire?
Kan ebemito* nitimo gin moko, etime.
14 Kum ebitimo gin ceke m’ekeco* pira,
man egwoko lembe dupa ma kumeno.
15 Eno re m’uketho lembe pare ubedieng’o cwinya;
kan aparu pire, lworo medere ameda i iya.
16 Mungu uketho adoko lwor,
man Jategokpo unyayu ndiri i iya.
17 Re fodi asu mudho uketho ngo abedo ling’
kadi mudho ma bii de uumo wang’a ngo.
24 “Pirang’o Jategokpo ubeketho ngo nindo moko?
Pirang’o ju m’ung’eye gibeneno ngo nindo pare?*
2 Dhanu moko gicoro alama m’i wang’ kieu;
gikwalu udul lim pi dwol migi gigi.
4 Gidiyo jucan kara uwek yo cen;
ju ma jukony migi mbe mi ng’om gipondo aponda igi.
5 Jucan sayu cam calu kana mi lum ma kwo i langa;
gisayu cam ni nyithindhgi i langa.
6 Ukwayu gikay cam i podho pa ng’atu mange
man gibek kund ulok i podho mir ulok mi jutimrac.
7 Givuto muneru m’umbe bongu diewor traka;
gimbe ku jam um pi koyo.
8 Koth mi wi gudi tobogi blo;
ging’wenyo cana kii pilembe gimbe ku kavogo.
9 Jufudho nyathikic* cen ku dhu cak;
man jumayu bongu mi jucan ni mukwatu* pi banja,
10 eno uketho gibewotho muneru ma bongu mbe i kumgi,
man ma kec unegogi ma giyeyo kanga cam.
11 Gitimo tic ma tek i kum got i kind gang’ mi kidi ku dieceng’ ma heyhey;*
ginyono nying ulok i vur mi biyo pigulok, re asu rieu negogi.
12 Ju m’udhingo tho giberundo i adhura;
ju m’ulimo ret ma pek* gibekok nia jubin jukonygi,
ento Mungu ubeneno lembuno rac ungo.*
13 Jumoko gibejai i kum der;
gibeng’eyo ngo yo mi derne,
man gibelubo ngo gengi pare.
14 Janek ai pir kugweno;
enego ju ma jukony migi mbe man jucan,
diewor ke emondo i kwalu kwo.
15 Wang’ won abor kuro piny ukeucidi,
ma nwang’u ewacu kumae: ‘Ngatu moko mbe ma binena!’
Man eumo wang’e.
16 Gikakiri* i udi kud i mudho;
dieceng’ ke giciko bang’gi i udi migi.
Ging’eyo ngo der mi dieceng’.
17 Kum kugweno de bedo igi ve mudho ma bii;
ging’iyo ku ndiri ma mudho ma bii nyayu.
18 Ento pii terogi pio pio.*
Jubilamu theng ng’om migi.
Gibidok ungo i podho mir ulok migi.
19 Tap calu ma pei m’uloy rwinyo ko i ka oro man i saa mi lietho,
ju m’udubo de girwinyo kumeno i Liel!*
20 Wi min* biwil pire; ukoko bitimo foc i wiye.
Jubipoy pire kendo ngo,
man jubituro gondiri calu yen.
21 Evuro dhaku ma jamugumba,
man esendo dhatho.
22 Mungu* bitiyo ku tego pare pi nidaru weg tego cen;
kadok nwang’u giai malu, ging’eyo ngo nia gibikwo.
24 Judodogi pi saa ma nyanok, i ng’eye ke nwang’u gimbe.
Gitie calu withcam ma jukayu man jucoko dhoge;
jujwigogi man githo calu dhanu ceke.
25 Kawoni ng’a ma copo nyutho ngbeng’ nia atie javupo,
kadi ke ma romo thiro wec para?”
25 Bildad ma Jacuwa udwoko kumae:
2 “Bimobim man tego ma ng’oyo ndiri utie pare;
eketho kwiyocwiny bedo nuti i polo.*
3 Nyo udul pare copo kwanere?
Ng’a ma der pare wok ungo i wiye?
4 Dong’ dhanu ma tho e copo bedo pwe i wang’ Mungu nenedi,
kadi ke ng’atu ma dhaku unyolo en copo bedo ma lembe mbe i wiye* nenedi?
5 Kadok dwi de rieny ungo i wang’e,
kadok nyakaluku de leng’ ungo i wang’e,
6 ka dong’ dhanu ma tho ma en e ukoko e,
man wod dhanu ma en e thwol koth e ke!”
26 Yob uloko lembe kumae:
2 “Ikonyo ng’atu ma tego pare mbe mire ma!
Ibodho bot ma tego mbe i iye mire ma!
3 Imiyo juk ma ber ni ng’atu m’ukoso rieko!
Inyutho rieko peri ku berocwiny* mire ma!
4 Ibeng’ap niweco i ba ng’a,
man ng’a m’uketho iyero lembe ma kumeni?*
5 Ju ma tego migi mbe i tho kumgi ubemiel;
gini piny ma sagu pii man giki ma kwo i igi.
7 Erieyo yo malu mi polo* iwi kaka ma thwolo,
eliero ng’om iwi gin moko ngo;
8 Eboyo pii i afuru pare,
kara afuru kud ung’eny nikum peko migi;
9 Eciko ba komker pare,
kud afuru pare m’emoyo i wiye.
10 Eriedo kieu* iwi pii,
eketho mupaka i kind der ku mudho.
11 Mbegi mi polo yengiri;
man lworo makugi nikum juk pare.
12 Etugo i nam ku tego pare,
man nikum nyang’ i lembe, erungo i giracwiya ma dit mi nam* nziki nziki.
14 Nen! eni gi ng’et tic pare moko ma nok kende;
ndhu lembamung’a ma nok kende m’uwinjere pire!
Dong’ ng’a ma copo nyang’ i kum tego mi morpolo pare?”
27 Yob umedere ku wec* pare, man eyero kumae:
2 “Tek andha Mungu ubedo kwo, en m’ecero ira pokolembe ma pwe,
tek andha Jategokpo ubedo kwo, en m’eketho adoko* kec,
3 tek fodi yuyo para n’i iya, man tipo m’uai i bang’ Mungu n’i odiuma,
4 dend dhoga biyero ngo lembe ma rac; kadi leba de bicwayu ngo vupo!
5 Ecopere ngo awac nia wuweg bedopwe!
Cil m’abitho ko, abiweko ngo* bedocu para!
6 Abigwoko bedopwe para man abiweke ki ngo;
adundena bipoko ngo lembe i wiya* i nindo ceke m’akwo i iye.*
7 Dong’ jadegina udok calu jatimrac,
man ju m’usaya kud ali gidok calu weg gondiri.
8 Kum genogen ang’o ma ng’atu ma lworo ngo Mungu* bedo ko
kinde ma junyothe,
kinde ma Mungu ukabu kwo* pare?
9 Nyo Mungu biwinjo wak pare,
kinde m’ang’abacwiny uwok i wiye?
10 Kunoke nyo anyong’a binege i Jategokpo?
Nyo ebikwayu Mungu saa ceke?
11 Abiponjowu ku lembe iwi tego pa* Mungu;
abikanu ngo gin moko acel de iwi Jategokpo.
12 Nen! tek wun ceke wuneno gin ma wok i wang’,
dong’ pirang’o ke wec mwu igi nanu?
13 Eni tie sukulia ma jatimrac nwang’u i bang’ Mungu,
giralaga ma jusend ginwang’u i bang’ Jategokpo.
14 Tek wote ginyay, gibipodho i lak palamularu,
man nyikwaye gibinwang’u ngo cam m’uromgi.
15 Ju ma giboth ire thong’om re ma biyikogi,
man montho migi biwagugi ngo.
16 Kadok nwang’u ecoko dhu mola ma tar calu utur,
man edhuro bongu ma leng’ calu ulobo,
17 kadok nwang’u ecoko dhoge,
won bedopwe re ma bikende,
man ju ma lembe mbe i wigi re ma gibipoko i mola ma tar pare.
18 Ot m’ebegiero tegone mbe calu ot pa nyathin abirbir,*
calu otbak ma jakur ugiero.
19 Ebicivuto ma nwang’u elony, ento ebicoko gin moko ngo;
kinde m’ebiyabu wang’e, nwang’u gin moko mbe keca.
20 Ndiri rube calu pii m’upong’;
yamu ma tek leke cen ku diewor.
21 Yamu ma yo nyangu bitere, e ebibedo mbe;
ebiweye cen ku kakare.
22 Ebicorere i wiye m’umbe kisa
ma nwang’u ebeyenyo eringi i tego pare.
23 Epadu cinge i bang’e
man elwiyo i bang’e ku kakare.*
28 “Kaka ma jugolo i iye mola ma tar unuti
man kaka ma julilo i iye mola ma kwar.
2 Jubed juwodho cuma kud i ng’om,
man julenyo* mola kud i cana.
4 Etong’o vur bor ku kaka ma dhanu bedo i iye,
i kabedo ma wijo wil ko, bor ku kaka ma dhanu wotho i iye;
dhanu moko giloro i the ng’om, gilieriri i kum thol man githoriri.
5 Cam dongo iwi ng’om;
ento yor i there, ng’om lokere ve ku mac.*
6 I kidi junwang’u safir,*
man utur ke utie ku mola ma kwar.
7 Acuth moko acel de mbe m’ung’eyo yo maeno;
wang’ acey de unene ngo.
8 Yedi ma kwiny moko mbe m’uwotho i wiye;
nyathin umvor de fodi unyono ngo keca.
9 Dhanu goyo cana ma lake bith ku cinge;
eng’ielo gudi ku wi kathegi.
10 Eriego ora mi pii i cana;
wang’e libo gin ceke ma pire tek.
11 Eculo wang’ kulo
man gin m’upondo ewodho i der.
12 Ento jucopo nwang’u rieko kani,
man acaki mi nyang’ i lembe ni kani?
13 Ng’atu moko mbe ma ng’eyo bero pare,
man ecopo nwang’ere ngo i ng’om mi ju ma kwo.
14 Pii ma thuc uwacu kumae: ‘Embe i iya!’
man nam uwacu kumae: ‘Embe i bang’a!’
15 Jucopo ng’iewe ngo ku mola ma kwar m’alili;
kadi mola ma tar de jucopo pimo ngo kara juwile ko.
16 Jucopo ng’iewe ngo ku mola ma kwar mir Ofir,
kadi kud oniks ma nwang’u tek man safir.*
17 Jucopo pore ngo ku mola ma kwar man kieu;
kadi ajeni mi mola ma kwar ma julilo ku mac* de copo wile ngo.
18 Korai* man kristhal* uromo de ngo juwec pigi,
kum rieko ma pong’ usau acel pire tek ma sagu kidi ma i upal ma pong’ usau acel.
19 Jucopo pore ngo ku thopaz mi Kuc;
jucopo ng’iewe ngo kadok ku mola ma kwar m’alili.
20 Re rieko beai kani,
man acaki mi nyang’ i lembe ni kani?
21 Jukane kud i wang’ gin ceke ma kwo
man epanere ni winyo mi kor polo.
22 Nyoth man tho giwacu kumae:
‘Ithwa uwinjo ndhu rwonge kende.’
23 Mungu ung’eyo yo mi nwang’e;
En kende re m’eng’eyo kaka m’ebedo i iye,
24 kum eneno cil i kajik mi tung’ ng’om,
man eneno piny ceke m’i the polo.
25 Kinde m’eketho tego* mi yamu
man epimo pii,
26 kinde m’eketho cik pi koth,
man yo pi yamu ma tek mir afuru man lukoth,
27 e eneno rieko man ekoro iye;
eketho ecungo man epime.
28 Man ewacu ni dhanu kumae:
‘Nen! lworo Yehova en e rieko,
man nilokiri cen kud i kum lembe ma rac, en e nyang’ i lembe.’”
29 Yob umedere ku wec* pare man eyero kumae:
2 “Ka nwang’u ndhu adok i dwi ma yang’ con ca ba,
i nindo ma nwang’u fodi Mungu ubed uneno wiya i iye,
3 kinde m’ebed eketho thala pare rieny i wiya,
kinde m’abed awotho i mudho nikum der pare,
4 kinde m’abino i* aradu para,
kinde ma mer pa Mungu unyuthere i ot para,
5 kinde ma fodi Jategokpo ubino kuda,
kinde m’awiya* para gitieko ng’eta tingili,
6 kinde ma tienda ubed ujom i cak m’umakere ma nwang’,
man kinde ma cana ubed uthwogo kulo mi mo ira.
7 Kinde m’abed acidho i dhugang’ mir adhura
man abedo i lela ma lac,
8 aradu gibed ginena man gileng’o yo,*
man kadok ju m’utii gibed giai malu man gicungo.
9 Judongo ma wijo gibed giceriri niweco;
gibed giketho cing’gi iwi dhoggi.
10 Dwand dhanu ma pigi tek ubed uling’;
lebgi ubed umoko i dandgi.
11 Ng’atu moko ci m’uwinja ubed uweco ber pira,
man ju ceke m’unena gibed gimiyo lembatuca pira.
12 Kum abed abodho jacan m’uwak nia jukonye,
karacelo ku nyathin ma won umbe man ng’atu moko ci ma jakony pare mbe.
13 Ng’atu m’ubecitho ubed umiyo ira mugisa,
man abed aketho anyong’a nego adunde dhatho.
14 Akendo bedopwe calu bongu para;
bedo atira para ubino calu kanzu* man jamboyo wic ma segi.
15 Adoko ni wang’ ni abinga
man tielo ni wonabala.
16 Abino wego ni jacan;
abed ayenyo i lemkesi mi dhanu m’ang’eyo ngo.
17 Abed aturo ding jatimrac
man amayu cam cen kud i lake.
18 Abed ayero kumae: ‘Abitho i ot para gira
man nindo para bibedo lee calu nying kwiyo.
19 Ulaga biringo nitundo i pii,
man thoi bibedo traka iwi janga.
20 Dwong’ para ubedoko nyen thiri thiri,
man athero m’i cinga bimedere asu nikilo piny.’
21 Dhanu ubed uwinja ma igi uwang’ lii,
ma nwang’u gibedo ling’ gibekuro juk para.
22 I ng’ey ma kan aweco, gibed gikoso lembe ma giyer;
wec para ubino mit* i ithgi.
23 Gibed gikura calu jukuro koth;
gibed giyabu dhoggi ma lac calu ni koth ma tokcen.
24 Kinde m’abed avonjo i bang’gi, ebedo igi tek niyiyo;
der m’i wang’a ubed utego cwinygi.*
25 Amiyo igi telowic calu jatelwic migi,
man abed akwo calu ubimo i kind udul pare,
calu ng’atu m’ubejuko cwiny ju m’ubewak.
30 “Kawoni awobi
ma gin adiyona ngo gibeng’iera,
ju ma nwang’u acopo kwero niketho weggi
ubed ku gwogi m’ubed ukuro lim para.
2 Tego mi cing’gi ubedo ku kony ang’o ira?
Kero migi urwinyo.
3 Can ku kec uketho givoc;
gimwodo ng’om m’uthwo
ma dong’ udaru nyothere man m’udong’ ni uvuru.
4 Ging’wedo lum ma nyakadu kadu i vunga;
cam migi utie ulag yen m’udinyo.*
5 Juriemogi kud i kind dhanu;
dhanu ukok i wigi calu ma jubed jukok ko iwi jakwo.
6 Gikwo i longoro,*
i ka ma thwolo i ng’om man i cana.
7 Gibekok kud i kind vunga,
man gicokiri karacelo i kind ayilayila.*
9 Ento kawoni gibeng’iera kadok i wer migi;
adoko igi ni jamcac.*
10 Gidaga man gikoyiri bor kuda;
gibelworo ngo ning’ulo law i wang’a.
12 Giai malu yor i cinga ma yor acwic calu udul dhanu,
gikonjo kuda ng’wec
man giketho macero mi nyoth i yo para.
14 Gibino calu ve gimondo kud i wang’ gang’ m’umor ma lac;
gibecoriri i kaka m’unyothere.
15 Ndiri umwonya,
yung para uringo calu yamu
man both para urwinyo calu afuru.
16 Kawoni kwo* para ubekonjere kud i iya;
nindo mi can umaka.
17 Remo ukakere i cogona ku diewor,
litho m’uwukini ubejik ungo.
18 Nikum tego ma dit, bongu para loko ayine;*
calu ng’ut bongu para, ebedeya.
19 Mungu ubaya i ucodho;
adoko ni utur man vuru.
20 Abewagu kony i beng’i, ento idwoko ira lembe moko ngo;
acungo, ento inena ndhu anena kende.
21 Ilokiri ku kwinyo i kuma;
itugo ali i dhoga ku tego mi cingi ceke.
22 Iting’a malu man itera karacelo ku yamu,
e ithora kun ku kun i yamu ma tek.*
23 Kum ang’eyo nia ibitera piny i tho,
i ot ma ju ceke ma kwo birombo i iye.
24 Ento ng’atu moko mbe ma bigoyo ng’atu m’urungere*
kinde m’ebewak nia kony i saa mi can pare.
25 Nyo awak ungo pi ju ma gipodho i saa ma teki?*
Nyo abedo* ngo ku can pi jacani?
26 Kadok nwang’u ageno lembe ma ber, lembe ma rac re m’uwok;
akuro der, ento mudho re m’ulund ubino.
27 Anyobanyoba m’i iya ujik ungo;
nindo mi masendi unyego i dhoga.
28 Abewotho ceng’ini kaka ma col; der ceng’ umbe.
Acungo man akwayu kony i cokiri.
29 Adoko umin utho
man jarimb nyig udo.
30 Dend kuma udoko col man upodho;
cogona ubewang’ nikum lietho.*
31 Adungu para udong’ ndhu pi wer wak kende,
man usegu para pi dwal mi wak.
31 “Atimo lembariba ku wang’a.
Dong’ acopo neno nyaku ma sumba i ayi m’umaku piny ungo nenedi?
2 Nwang’u makapiny para bedo ang’o niai malu i bang’ Mungu,
man giralaga para niai malu i bang’ Jategokpo?
3 Nyo nyoth ubekuro ngo jatimrac,
man can ubekuro ngo ju m’utimo lembe ma raci?
4 Nyo ebeneno ngo yo para
man ekwanu ngo dagutielo para ceke?
5 Nyo adaru wotho de i lemandha ngo?*
Nyo tienda cidho pio nicwayu ndra de?
6 Dong’ Mungu upima ku kilo ma tap,
e ebineno bedocu para.
7 Tek dagutielo para ukier kud i yo
kunoke adundena ulubo tok wang’a,
kadi ke cinga ucido,
8 dong’ wek acoy man ng’atu mange re m’ucam,
man dong’ judoy cen gin m’apidho.*
9 Tek cwinya upodho iwi dhaku moko
man apondo m’abekiyo ko dhugola pa jadhugola para,
10 dong’ dhaku para ureg nying cam ni nico mange,
man co mange gitim ribiri kude.*
11 Kum nwang’u eno ucibedo ni timo mi lewic,
man kosa m’uromo jupoklembe gimii matira pire.
12 Nwang’u ecibedo ni mac ma wang’u man ma nyotho piny,*
m’ewang’u ko kadok ulag* piny ceke m’abedo ko.
13 Tek akwero pokolembe m’atira ni jutic para ma co kadi ke ma nyir
kinde ma gikelo adote* i kuma,
14 aromo timo ang’o ka Mungu ucungo i dhoga?*
Aromo dwoko ire ang’o kinde m’ekwayu awodh weli?
15 Nyo Ng’atu m’ucwiya i usau nyodo ucwiyo ngo gin bende?
Nyo en e Ng’atu ma rom ungo m’uyikowa i wang’ nyoliri mwa?*
16 Tek akwero nimiyo ni jucan gin ma gibemito
kunoke anyayu can i wang’ dhatho;*
17 tek acamu cam para kenda
man amiyo ngo moko ni nyithikic;
18 (kum niai ma fodi an aradu, nyathikic* udongo i bang’a calu ve atie won,
19 tek aneno ng’atu moko m’ubetho kum ekoso kendi
kunoke ng’atu ma jacan m’umbe ku gin m’eumere ko,
20 tek emiyo* ngo ira mugisa
pilembe agam amiyo ngo ire yuk rombe para kara emur ko kume;
21 tek akunjo cinga man ating’e i kum nyathikic
kinde m’etie ku yeny mi kony para i dhugang’;*
22 dong’ wek bota upodh kud i kum goka,
man dong’ bota utur kud i the bota.
23 Kum ndiri ubino nega pi nyoth m’uai i bang’ Mungu,
man nwang’u acopo cungo ngo i wang’ dwong’ pare.
24 Tek aketho genogen para i mola ma kwar
kunoke awacu ni mola ma kwar ma julilo ku mac kumae: ‘In i bedomoth para!’
25 Tek anwang’u anyong’a para i lonyo para ma dit,
pilembe atie ku piny dupa m’abedo ko;
26 tek aneno ceng’* uberieny
kunoke dwi ubewotho i leng’o pare;
27 man adundena ubidhere nyaling’ ling’,
man dhoga ucwiyo cinga m’ebetimo ko thier igi,
28 e nwang’u eca tie kosa m’uromo jupoklembe gimii matira pire,
kum nwang’u akwero Mungu mandha ma malu.
29 Nyo anyong’a nega de i kum nyoth pa jadegina
kadi nyo mutoro nega de pi lembe ma rac m’uwok i wiye?
30 Aweko ngo nyanok de nia dhoga udubi
m’alame ko man akway nia etho.*
31 Nyo dhanu mi hema para giyero ngo kumae:
‘Ng’a ma copo nwang’u ng’atu moko ma cam* pare uyeng’e ngo?’
32 Umondo* moko mbe m’ubed uvuto woko;
abed ayabu dhugola para ni jawotho.
33 Nyo apimo de niumo wi kier para calu dhanu mange,
m’akan ko kosa para i jeba mi bongu para?
34 Nyo lworo ubed unega de i kum timo mir udul dhanu,
kunoke nyo ndiri nega de nikum cac mi juruot mange,
uketho nia abedo ling’ man alworo niwok woko?
35 Ka nwang’u ndhu ng’atu moko romo winja ba!
Nwang’u aciketho cinga man nyinga i the lembe m’ayero.
Dong’ Jategokpo udwok ira!
Ka nwang’u ndhu ng’atu m’udota ukiewo lembene i kithabu ba!
36 Nwang’u abiele wi goka,
man nwang’u ariwe i wiya calu jamker mi wic.
37 Nwang’u adwoko wel ni Mungu pi dagutielo para ceke,
nwang’u acoro i vute ku tegocwinya calu jadit ma wijo.
38 Tek ng’om para gira uwak i wiya,
man sayune giwak karacelo;
39 tek acamu nyinge m’umbe niculo,
kunoke tek aketho weggi* gibedo mbe ku genogen;
40 wek dong’ ukudho utwii ira kaka nganu,
man lum ma ng’wice tik utwii kaka nganu ma juyuke.”
Wec pa Yob ujik kakeni.
32 E dhanu adek maeno gigam giweko nidwoko lembe ni Yob, pilembe enwang’u nia e pwe.* 2 Ento ng’eicwiny ma dit umaku Elihu ma wod Barakel ma Jabuzi mi ot pa Ram. Kwinyo uopo i iye i kum Yob kum ebino mito enyuthere nia e* pwe ma sagu Mungu. 3 Ng’eicwiny unege bende lee i kum jurimb Yob adek pilembe ginwang’u ngo dwokowang’ lembe, ento giyero nia Mungu tie jatimrac. 4 Elihu ubino kuro nidwoko lembe ni Yob, pilembe gibino judongo ire. 5 Kinde ma Elihu uneno nia dhanu adek maeno gimbe ku lembe ma gidwoki, ng’eicwiny uopo i iye. 6 E Elihu ma wod Barakel ma Jabuzi ucaku wec, ewacu kumae:
“An atie aradu,
ento wun wu judongo.
Pieno acerara cen ku woro,
man ang’ap ungo niyero iwu lembe m’ang’eyo.
7 Aparu kumae: ‘Wek oro* uweci,
man wek udul oro gitwong’ rieko.’
8 Ento tie tipo ma n’i dhanu,
yuyo pa Jategokpo re ma miyo igi nyang’ i lembe.
9 Oro kende ngo* ma ketho ng’atini bedo riek,
kadi tie ngo dhanu m’utii kendgi re ma ginyang’ i lembe m’atira.
10 Pieno awacu kumae: ‘Wukewinja,
e an de abikoro iwu lembe m’ang’eyo.’
11 Nen! akuro wec mwu;
amedara niwinjo kite ma wuluro ko i lembe
kinde ma wubeyenyo gin ma wuyer.
12 Aketho wiya kilili i beng’wu,
ento ng’atu acel de mbe m’i kindwu m’ubino ku copo mi nyutho nia Yob utimo rac*
kadi m’udwoko wang’ wec pare.
13 Dong’ kud wuwac kumae: ‘Wanwang’u rieko;
Mungu re ma copo yero nia Yob utie ku kosa, dhanu ngo.’
14 Etiro ngo an ku wec pare,
pieno abidwoko ngo ire lembe ve wun.
15 Lworo umakugi, lembe ma gidwoki uthum;
gikoso lembe ma giyer.
16 Akuro, ento gimediri ngo ku wec;
gicungo acunga kende keca m’umbe nidwoko lembe mange.
17 Pieno, an de abidwoko lembe;
an de abiyero gin m’ang’eyo.
18 Kum wec upong’ i iya;
tipo ma n’i iya ubecwala.
19 Iya calu pigulok ma dhoge m’ewok ko mbe,
calu usau pigulok ma nyen m’udhingo moc.
20 Wek aweci kara anwang’ yom!
Abiyabu dend dhoga man abidwoko lembe.
21 Abinyutho ngo akoyakoya ni ng’atu moko,
kadi abiyungo ngo* ng’atu moko ci,
22 kum ang’eyo yungo yung ungo;
tek atimo kumeno, Ng’atu m’ucwiya bidara pio mandha.
33 “Ento kawoni Yob, akweyi, winj wec para;
winj lembe ceke m’abeyero.
2 Ka copere cik ithi! Ukwayu ayab dhoga;
ukwayu leba* uweci.
3 Wec para ubenyutho bedo atira mir adundena,
man leba ubeyero lembe m’ang’eyo m’umbe abombi.
4 Tipo pa Mungu re m’ucwiya,
man yuyo pa Jategokpo re m’umiyo ira kwo.
5 Dwok ira lembe tek icopo;
nyuth ira wec m’icero ko beng’i; cung ma tek.
6 Nen! an a calu in i wang’ Mungu mandha;
an de jucwiya kud ulobo.
7 Lworo para kud unyay ndiri i ii,
man lembe m’abiyero kud unuri.
8 Ento iyero i itha,
eyo, amedara niwinjo wec ma e:
9 ‘An a leng’ m’umbe kier;
a leng’ m’umbe kosa.
10 Re Mungu ubenwang’u thelembe mi ai i kuma;
ebenena ni jadegi pare.
11 Eroyo tienda i kongo,
ebeng’iyo i yo para ceke.’
12 Ento i lembe maeni iyero lembe m’atira ngo,
pieno abedwoko iri lembe ma e:
Mungu en e dwong’ nisagu dhanu ma tho.
13 Pirang’o ibewak i wiye?
Nyo pilembe edwoko ngo wang’ lembe peri ceke?
14 Kum Mungu weco wang’ mi kwong’o man wang’ mir ario,
ento ng’atu moko mbe m’uciko ithe,
15 i lek i gin ma wok i wang’ mi diewor,
kinde ma nindo ma pek upodho iwi dhanu
kinde ma ginindo iwi kavuto migi.
16 E eyabu ithgi
man ecung’o* telowic pare i wigi,
17 pi niloko ng’atini cen kud i kum timo ma rac
man nigwoko ng’atini kud i kum kuhaya.
19 Ng’atini nwang’u bende twiny nikum remo iwi kavuto pare
man nikum adieng’acwiny m’uweko cogone ngo,
20 kara kwo pare* udag mukathi,
man ekwer* kadok cam ma ber.
21 Ring’ kume unyothere ma dong’ ubenen ungo,
man cogone ma naka upondo kawoni ubenen njer.*
23 Tek jakwenda* moko unuti ire,
jacer bang’jo acel kud i kind elufu,
pi niyero lembe m’atira ni dhanu,
24 e Mungu nyutho ire bero man ewacu kumae:
‘Cere kara kud elor piny i vur!*
Anwang’u jamgony!
25 Wek ring’ kume udok nyen* nisagu ma nwang’u fodi en aradu;
wek edwog i nindo mi tego mir aradu pare.’
26 Ebikwayu Mungu, man ebijole,
man ebineno wang’ Mungu ku kok mir anyong’a,
man Mungu bidwoko bedopwe pare ni dhanu ma tho.
27 Ng’atuno bituco* ni juwadi kumae:
‘Adubo man awiro wi lembe m’atira,
ento anwang’u ngo gin m’uromo kuda.*
29 Eyo, Mungu timo lembuno ceke,
wang’ ario, wang’ adek pi dhanu,
kara der mi kwo ucare.
31 Yob, cik ithi, winja!
Bed ling’, e abimedara niweco.
32 Tek itie ku lembe moko m’iyero, dwok ira.
Weci, kum abemito nyutho nia iyero lemandha.
33 Tek lembe m’ibeyero mbe ke, dong’ ukwayu iwinja;
bed ling’ man abiponji ku rieko.”
34 Elihu umedere ku dwoko wang’ lembe, ewacu kumae:
2 “Wuwinj wec para, wun ma wu riek;
wuwinja, wun ma wung’eyo lembe lee.
3 Kum ith bilo wec
tap calu ma leb* bilo ko mido cam.
4 Wek wanenu iwa giwa gin m’atira;
man wang’iyu i kindwa giwa gin ma ber.
5 Kum Yob uwacu kumae: ‘Ayero lemandha,
ento Mungu ukwero nipoko lembe para atira.
6 Nyo nwang’u ukwayu acway vupo
iwi kite ma nwang’u pokolembe para ucikere nibedo ko?
Rem para ukey ungo ma ke akier de ngo.’
7 Ng’atu mange ma kani ma calu Yob,
m’ubemadhu cac calu pii?
8 Ebewotho ku jutimrac
man ebedikere ku dhanu ma reco.
9 Kum eyero kumae: ‘Ng’atini copo nwang’u bero moko ngo
i kum tego m’ebetimo pi ninyayu anyong’a i Mungu.’
10 Pieno, wuwinja, wu dhanu ma wu weg nyang’ i lembe:*
Etie lembe ma copere ngo ni Mungu mandha nia etim rac,
ni Jategokpo nia etim lembe ma rac!
11 Kum ebimiyo sukulia ni ng’atini nimakere ku gin m’ebetimo
man ebikelo adwogi mi timo* pare i wiye.
12 Kum i andha, Mungu timo ngo lembe ma rac;
Jategokpo nyotho ngo pokolembe m’atira.
13 Ng’a m’uketho etel wi ng’om,
man ng’a m’uketho enen wi ng’om* zoo?
14 Tek eketho paru pare* i bang’gi,
tek ecoko tipogi man yuyo migi i bang’e gire,
15 nwang’u dhanu* ceke tho karacelo,
man nwang’u dhanu ceke udok i utur.
16 Dong’ tek itie ku nyang’ i lembe, cik ithi i kum lembe maeni,
winj lembe m’abeyero e cuu.
17 Nyo ng’atu m’udagu lembe m’atira copo telo wijo?
Kadi nyo iromo poko lembe iwi ng’atu ma tek ma pwe?
18 Nyo icopo yero ni ubimo kumae: ‘Kony peri mbe,’
kunoke ni weg yung kumae: ‘Wutie dhanu ma reco?’
19 Ng’atu moko nuti ma nyutho ngo akoyakoya ni judongo ma wijo
man ma cwaku ngo jalonyo nisagu jacan,*
kum gin ceke gi tic mi cinge.
20 Githo rek i diewor ma ling’;
kumgi miel ku rac man girwinyo;
kadok weg tego de jukabugi cen, ento ku cing’ dhanu ngo.
21 Wang’ Mungu n’i wi yo pa dhanu,
man eneno dagutielo pare ceke.
22 Mudho kadi tipopiny ma bii moko mbe
ma jutimrac copo pondo i igi.
23 Kum Mungu uketho ngo saa ni ng’atu moko ci
m’ecung ko i wang’e i pokolembe.
24 Eturo weg tego m’umbe niyenyo lembe i wigi
man eketho jumange kakagi.
25 Kum eng’eyo gin ma gibetimo;
eredhogi ku diewor, e girungiri.
26 Egoyogi pi racu migi,
i kabedo ma dhanu ceke copo neno,
27 pilembe gilokiri cen kud i kum lubo toke
man giworo ngo yo pare moko acel de;
28 Giketho jacan wak i bang’e,
kara ewinj wak mi ju ma jukony migi mbe.
29 Tek Mungu ubedo ling’, ng’a ma copo poko lembe i wiye?
Tek ekanu wang’e, ng’a ma copo nene?
Nik’ebed ni thek kadi ni ng’atu acel, adwogine ceke rom,
30 kara ng’atu ma woro ngo Mungu* kud ubim
kunoke ecik uwic ni dhanu.
31 Kum ng’atu moko biyero ni Mungu nia,
‘jumiyo ira matira ma ke adubo ngo;
32 ponja ku gin m’aneno ngo;
tek atimo gin moko ma rac, nyo abidotime kendo ngo?’
33 Nyo nwang’u emii iri sukulia calu m’iyenyo
ma in ke ikwero pokolembe pare?
In re m’ing’ii, an ungo.
Dong’ yer ira gin m’ing’eyo cuu.
34 Dhanu ma weg nyang’ i lembe* ku ju ma riek
ma gibewinja gibiyero ira kumae:
35 ‘Yob ubeweco m’umbe ng’eyong’ec,
man wec pare ukoso rieko.’
36 Wek jumul i Yob* nitundo i ajiki
kum dwokolembe pare utie calu mi jutimrac!
37 Ebemedo jai i kum dubo pare;
ebepadu cinge ku cac i wang’wa
man ebemedo wec pare i kum Mungu mandha!”
35 Elihu umedere ku dwokolembe kumae:
2 “Nyo fodi asu iyiyo nia ibeyero lembe ma kakare kinde m’iwacu nia,
‘an a pwe ma sagu Mungu’?
3 Kum iwacu kumae: ‘Konyne ang’o iri?*
Nyo kwo para ber ma sagu ma ka nwang’u adubo?’
4 Abidwoko lembe iri
man ni jurimbi ma gini karacelo kudi.
5 Ng’ay weng’i malu i polo man inen,
nen cuu afuru ma gini malu lir i wii.
6 Tek idubo, itime rac nenedi?
Tek kier peri ubemedere, itimo ang’o i kume?
7 Tek i won bedopwe, imiyo ang’o ire;
ebenwang’u ang’o i beng’i?
8 Racu peri mulo kende kende kum dhanu ma calu in,
man bedopwe peri mulo kum wod dhanu.
9 Dhanu wak ka gin’i the loc mir adici ma tek;
gikwayu nia julargi kud i the bimobim* mi weg tego.
10 Ento ng’atu moko mbe m’uwacu nia,
‘Mungu ni kani, en m’e Jacwic* para Ma dit,
ng’atu ma ketho wer werere ku diewori?’
11 Eponjowa nisagu yedi mi ng’om,
man ecwiyowa riek nisagu winyo mi kor polo.
12 Dhanu ubekok, ento ebedwoko ngo,
pi kuhaya mi judubo.
13 Andha Mungu winjo ngo kok ma iye nanu;*
Jategokpo ketho ngo wiye i kume.
14 Dong’ ebiwinji ngo rukani kinde m’ibewegiri nia ibenene ngo!
Lemkesi peri n’i wang’e, dong’ kure ma kumi bemiel.
15 Kum ekwayu ngo ku ng’eicwiny nia iwodh wel;
kadi edieng’ de ngo i kum tegowic peri m’ukadhu mukero.
16 Yob ubeyabu dhoge ma lac mananu;
ebeweco lee m’umbe ng’eyong’ec.”
36 Elihu umedo kumae:
2 “Kecira nyanok kinde ma fodi abekoro lembe,
kum fodi asu atie ku wec moko m’ukwayu ayer pi Mungu.
3 Abiweco terere pi gin m’ang’eyo,
man abituco nia Ng’atu m’ucwiya re ma tie won bedopwe.
4 Andha lembe para tie vupo ngo;
Ng’atu m’ung’eyo lembe ceke n’i weng’i eni.
5 Andha, Mungu tie jatego man ecoro ngo ng’atu moko cen;
e dwong’ i copo pare mi nyang’ i lembe.*
6 Ebigwoko ngo kwo mi dhanu ma reco,
ento ebiketho pokolembe ma pwe utimere ni ju ma can unego.
7 Eloko ngo wang’e cen kud i kum weg bedopwe;
ekethogi iwi komker karacelo ku jubim,* man judodogi pi nja.
8 Ento ka jutwiyogi ku nyoro
man gimoko i thol mi can,
9 enyutho igi gin ma gitimo,
dubo migi ma kuhaya migi ukelo.
10 Eyabu ithgi kara uwinj twiny
man eyero igi nia gilokiri cen kud i kum timo ma reco.
11 Ka giworo man gitimo ire,
gibikwo ma ber i nindo migi,
man rundi migi bibedo miero.
12 Ento tek giworo ngo, gibitho ku palamularu
man gibitho m’umbe ng’eyong’ec.
13 Dhanu ma gi jujai i adunde gibikayu lembe.
Gikok ungo pi nikwayu kony kadok i saa m’etwiyogi.
15 Ento Mungu* bodho ju ma jubesendo i masendi migi;
eyabu ithgi kinde ma jubesendogi.
16 Eteri bor kud i dhu can
i kaka ma lac ma gin moko mbe ma copo dii i iye,
ku cam ma miyo iwi meza peri pi nijuko cwinyi.
17 E cwinyi bikwiyo pilembe jupoko lembe mi jutimrac,
kinde ma jupoko lembe man juketho bedopwe utimere kakare.
18 Bed ku weng’i kara kwinyo kud uteri i cac,*
man kud iwek kanyaka ma dwong’ uketh ikier.
19 Nyo wak m’ibekwayu ko kony
kadi nyo kero ma lee m’ibetimo bicero can kud uwok i wii?
20 Kud ikur diewor kud ava,
en e saa ma dhanu rwinyo i iye kud i kabedo migi.
21 Bed ku weng’i kara kud ilokiri nitimo lembe ma reco,
m’ing’ii ko maeno kakare ma nia inweng’iri ku peko.
22 Nen! Mungu udodere malu i tego pare;
japonji ma kani ma calu eni?
23 Ng’a ma copo telo wi* yo pare
kunoke ma copo yero ire kumae: ‘Gin m’itimo no tie raci’?
24 Wii kud uwil niyungo tic pare,
ma dhanu uwero pire.
25 Dhanu ceke ginene,
dhanu ma tho ginene ku bor.
26 Eyo, Mungu tie dwong’ i kadhiri ma wacopo ng’eyo ngo;
wend oro pare de wacopo nyang’ i iye ngo.*
27 Etelo pii idho malu;
liethone makere doko ni koth;
28 i ng’eye afuru core piny;
gicwii iwi dhanu.
29 Nyo ng’atu moko copo ng’eyo kite m’afuru udhurere ko,
kite ma morpolo wok ko kud i hema* pare?
30 Nen maram ecaru ko der pare i kume
man eumo ko the nam.*
31 I ayi maeno re m’ebeketho dhanu bedo kwo;*
ebemiyo igi cam bik.
32 Eumo lukoth ku cinge,
man etelo wiye kaka m’egoy.
33 Mor pare nyutho pire,
kadok lim nyutho nia ng’a* m’ubebino.
37 “Pi lembe maeni adundena ubedhongo
man ebepor ku kakare.
2 Winj cuu kite ma dwande ubemor ko
man winj kite ma dwal m’ubeai kud i dhoge ubemor ko.
3 Eketho elal i the polo ceke,
man eoro lukoth pare nitundo i ajiki mi ng’om.
4 I ng’eye dwal ma dit winjere,
emor ku dwande ma tek mandha,
man ecere ngo cen kinde ma dwande winjere.
5 Mungu mor ku dwande i ayi ma wang’u ijo,
etimo lembe ma dongo ma wacopo nyang’ i igi ngo.
6 Kum eyero ni pei kumae: ‘Cwii iwi ng’om,’
man ni koth kumae: ‘Cwii ku tego.’
7 Mungu jigo tic mi dhanu ceke*
kara ng’atu moko ci ung’ey tic pare.
8 Yedi mi lum gicidho i odigi
man gibedo kaka ma gikwo i iye.
9 Avuvu koto niai kud i kusika pare,
man yamu ma yo malu kelo koyo.
10 Nikum yuyo pa Mungu pei wok,
man pii ma lac makere doko ma tek.
11 Eyo, epong’o afuru ku ng’ico;
eketho lukoth pare lal i kind afuru;
12 giwiriri kaka m’etelo wigi i iye,
gitimo gin moko ci m’eng’olo igi i wang’ ng’om* ceke.
13 Eketho gin maeno gitimiri,
dok ebed pi nimiyo matira* kunoke pi niyomo ng’om,
kadi pi ninyutho mer pare ma lokere ngo.
14 Kewinj lembe maeni Yob;
cungi man ipar cuu pi tic pa Mungu ma wang’u ijo.
15 Nyo ing’eyo kite ma Mungu telo ko wi* afuru,
man kite m’eketho ko lukoth mil niai kud i afuru pare?
16 Nyo ing’eyo kite m’afuru duny ko?
Maeni gitie tic ma wang’u ijo pa Ng’atu m’ung’eyo lembe ceke.
17 Pirang’o bongu peri doko lieth
kinde ma yamu ma yo piny uketho ng’om ucungo ting’i?
18 Nyo in, karacelo wukude wucopo pedho polo*
bedo ma tek calu maraya mi cuma?
19 Nyuth iwa gin ma wacikara niyero ire;
wacopo dwoko ngo lembe, kum wan’i mudho.
20 Nyo ubekwayu junyuth ire nia abemito weco?
Nyo ng’atu moko uyero gin moko m’ukwayu jutwong’ ire?
21 Dhanu romo neno der* de ngo
kadok nwang’u eberieny i kor polo,
nitundo ma yamu kadhu man eweyo afuru cen.
22 Dwong’ m’urieny calu mola ma kwar ai ku yo malu,
dwong’ pa Mungu wang’u ijo.
23 Ninyang’ i yo pa Jategokpo copere ngo iwa,
tego pare dwong’,
man epoko ngo lembe i ayi m’urombo ngo ku bedopwe pare ma dit.
24 Pieno, dhanu gicikiri nilwore.
Kum ejolo ngo ju ma giparu nia gi riek.”*
38 E Yehova ugam udwoko lembe ni Yob kud i avuvu kumae:
2 “Eni tie ng’a m’ubenyotho wi juk para
man m’ubeweco m’umbe ng’eyong’ec e?
3 Akweyi, keyikiri calu co;
abipenji ku penji man in ibinyutho ira.
4 Ibino kani kinde m’aketho the ng’omi?
Yer ira tek iparu nia ing’eyo.
5 Ng’a m’uketho kadhiri mi pimne tek ing’eyo,
kunoke ng’a m’utelo thol mi pimopiny i kume?
6 Katherene umondo i ang’o,
kunoke ng’a m’uketho kidi mi gulne,
7 kinde ma nyikaluku mi kugweno gikok karacelo kud anyong’a
man wot Mungu* ceke gicaku woy ku mutoro?
8 Ng’a m’uciko ba nam ku dhugola
kinde m’ebethwogere kud i vuje,*
9 kinde m’aronye kud afuru
man aboye ku mudho ma bii,
10 kinde m’aketho kieu ire
man aketho riune ku dhogolane,
11 e awacu kumae: ‘Icopo bino nitundo kae, ento kud ikadh bor,
kuhaya mi mujanga peri bijik kakae’?
12 Nyo idaru* ng’olo lembe de ni kugweno
kunoke iketho mombwa ung’eyo kakare,
13 kara emak ajiki mi ng’om
man eyeng jutimrac giwok kud i iye?
14 Ng’om lokere calu m’ulobo lokere ko i ther ayi,*
man piny ma n’i iye ginen terere calu jamruko mi bongu.
15 Ento jumayu der mi jutimrac cen kud i bang’gi,
man botgi ma giting’o malu tur.
16 Nyo iloro piny kaka ma pii denyini i iye i the nam
kunoke nyo iwotho i the pii ma thuci?
17 Nyo ng’atu moko udaru nyutho iri dhugola mi tho,
kunoke nyo ineno dhugola mi mudho ma bii?*
18 Nyo inyang’ de i kum lac pa ng’omi?
Yer ira tek ing’eyo gin maeni ceke.
19 Der bedo yo kani?
Man kabedo pa mudho ni kani,
20 kara itergi i ng’om migi
man ing’ey gengi m’ucidho i kabedo migi?
21 Nyo ing’eyo lembe maeni pilembe nwang’u dong’ judaru nyoli,
man wend oro* peri tie diti?
22 Nyo idaru mondo i dero mi pii m’umakere,
kadi idaru neno dero mi pei,
23 m’agwoko pi nindo mi can,
pi nindo mir ali, man mi lwinyi?
24 Der* lal kud i yo ma kani
man yamu ma yo nyangu koto iwi ng’om niai ku kani?
25 Ng’a m’utong’o ora ni pii m’upong’
man m’ukaku yo ni yamu ma tek ma kud afuru, man morpolo,
26 pi niketho koth ucwii kaka ma ng’atu moko mbe ma kwo i iye,
i langa kaka ma dhanu mbe i iye,
27 pi niyeng’o ng’om ngele m’udong’ ni uvuru
man niketho lum utwii?
28 Nyo koth e won utie de,
kunoke ng’a m’unyolo thoi?
29 Lungu pei uai kud i ng’a
man ng’a m’unyolo thoi ma tar mi polo,
30 kinde ma wi pii uumere calu ve juumo ku kidi,
man wi pii ma thuc utal udoko ma teki?
32 Nyo icopo ketho yung’ini* moko wok i nindo pare
kunoke nyo icopo telo wi yung’ini mi Ac* karacelo ku wote?
33 Nyo ing’eyo cik m’ubetelo wi polo,
kunoke nyo icopo ketho ng’om ubed i the loc migi?*
34 Nyo icopo ting’o dwendi malu nitundo i bang’ afuru
pi niketho pii m’upong’ uumi?
35 Nyo iromo oro lukoth?
Nyo gibibino man gibiyero iri kumae: ‘Wani e!’
36 Ng’a m’uketho rieko i afuru
kadi m’umiyo nyang’ i lembe ni gin ma wang’u ijo ma timere i kor polo?
37 Ng’a ma riek lee m’ecopo kwanu ko afuru,
kadi ke ng’a ma copo lung’o dhug agulupii mi polo
38 kinde m’utur ubemol ni ucodho
man lungu ng’om ubemakere karacelo?
39 Nyo icopo dwaru cam ni umvor
kunoke nyo icopo daru mido dhok pa nyithindh umvor
40 kinde ma girieyo igi i odigi
kunoke givuto pi nikanu libo i kabedo migi?
41 Ng’a ma yiko cam ni ungoro
kinde ma nyithindhgi wak pi nikwayu kony i bang’ Mungu
man gibewotho kun ku kun pilembe gikoso gin ma gicami?
39 “Nyo ing’eyo saa ma diegi mi gudi nyol i iye?
Nyo idaru neno ruda kinde ma gibenyolo nyithindhgi?
2 Nyo ikwanu wend dwi ma gidhuro i iye?
Nyo ing’eyo saa ma ginyol i iye?
3 Girum piny pi ninyolo nyithindhgi,
e igi m’uremo gam jik.
4 Nyithindhgi doko tek man gidongo i lum;
gicidho man gidwogo ngo i bang’gi.
5 Ng’a m’uweko kana mi lum ubed agonya,
man ng’a m’ugonyo thol pa kana mi lumi?
6 Aketho pambu mi langa ni pacu pare
man ng’om kadu ni kabedo pare.
7 Ecayu woy mir adhura,
man ewinjo ngo woy pa ng’atu m’ubeleko the lei.
8 Eringo iwi gudi m’ebeyenyo ka lum,
eyenyo kit lum moko ci ma numu.
9 Nyo thwon dhiang’ mi lum copo bedo ayika nitimo iri?
Nyo ebitimo diewor traka i dwol* peri?
10 Nyo ibitiro wi thwon dhiang’ mi lum ku thol kara eried iri leni i podho,
kunoke nyo ebilubo toki pi nifuro* poga?
11 Nyo ibigeno tego pare ma dwong’
man ibiweke etim tic peri ma teki?
12 Nyo ibigene nia ebidwogo cam* peri i pacu,
man nyo ebicokogi i lela peri mi fwodo cami?
13 Udo padu vombe kud anyong’a,
re nyo ukondone man yuke urombo ku pa nunda?
14 Kum ewenjo tonge i ng’om,
man eumo kumgi kud utur kara gibed mor.
15 Wiye wil nia tielo moko copo loyogi
kunoke nia lei mi lum copo nyonogi.
16 Etimo wote yanga yanga ve nia gi pare ngo,
lworo nege ngo nia ecopo sendere ku tic mananu.
17 Kum Mungu utwone* ku rieko
man emiyo ngo ire nyang’ i lembe.
18 Ento kinde m’eai malu man epadu vombe,
eng’iero riuni ku ng’atu m’uberingo kude.
19 Nyo in re m’imiyo tego ni riuni?
Nyo in re m’iumo ng’ute ku muzuga?
20 Nyo icopo ketho epor ve bonyo?
Kuzo m’ekuzo ko ma tek nyayu lworo.
21 Enyono ng’om i poga, man epor ku tego;
emondo i lwiny.*
22 Ecayu lworo man elworo ngo gin moko.
Eloko ngo ku ng’eye i wang’ palamularu.
23 Thubu yengere i wiye,
tong’ man tong’ m’adundo ma lakgi rieny.
25 Kinde ma bilo uwak, eyero kumae: ‘Aha!’
Eng’wiyo ng’wic lwiny ku bor
man ewinjo kok mi judong askari ku kok mi lwiny.
26 Nyo en e nikum rieko peri re m’abiba tuk,
m’erieyo ko vombe yo piny?
27 Kunoke nyo etie nikum lembang’ola peri re m’acur tuk malu
man egiero ode lir lir;
28 etimo diewor traka i lak cana,
ebedo i ot ma tek pare ma ni lak cana?
29 Ku keca re m’esayu cam,
wang’e neno piny bor.
30 Nyithindhe gicwiyo rimo;
man kaka moko ci m’avu n’i iye nwang’u en de eni keca.”
40 Yehova umedo nidwoko lembe ni Yob kumae:
2 “Nyo jayeny kosa ucikere nipiemere ku Jategokpo?
Dong’ ng’atu m’ubemito twinyo Mungu udwok lembe.”
3 Yob udwoko lembe ni Yehova kumae:
4 “Nen! aromo ngo.
Acopo dwoko iri ang’o?
Abibedo ling’.
5 Aweco wang’ ma kwong’a, ento abidwoko ngo lembe kendo;
wang’ mir ario, ento abimedo ngo kendo.”
6 E Yehova udwoko lembe ni Yob kud i kind avuvu kumae:
7 “Akweyi, keyikiri calu co;
abipenji ku penji man in ibinyutho ira.
8 Nyo ibibedo ku jiji iwi* bedopwe para?
Nyo ibipoko lembe rac i wiya kara in re m’ibed ku haki?
9 Nyo boti utie ku tego calu bot Mungu mandha,
kunoke nyo dwendi copo mor calu dwande?
10 Akweyi, kerukiri ku dwong’ man tego;
ronyiri ku yung man leng’o.
11 Wek kwinyo ma lake tek umeki;
nen ng’atu moko ci ma jakuhaya, man ilore piny.
12 Nen ng’atu moko ci ma jakuhaya, man ijwige,
nyon jutimrac ku kaka ma gicungo i iye.
13 Kangi ceke i utur;
twiigi* i kaka m’upondo,
14 e kadok an de abiyiyo iri*
nia cingi mir acwic romo bodhi.
15 Kawoni, kenen Behemoth* m’acwiyo calu m’acwiyo in.
Ecamu lum calu thwon dhiang’.
16 Kenen tego mi piere
man tego mi ring’kum ma n’i the iye.
17 Eciko yibe calu yend tido;
man ler mi bambe ukadere karacelo.
18 Cogone tie ve mola ma igi roko,
tiende tie calu uluth mi cuma ma jufwodo afwoda.
19 Etie ma kwong’a* i kind cwic pa Mungu;
Ng’atu m’ucwiye kende re ma copo coro i bang’e ku palamularu pare.
20 Kum gudi cego ire cam,
kaka ma yedi ceke mi lum tuko i iye.
21 Evuto i the vunga,*
i the tipo agada mi jugu.
22 Vunga umo wiye ku tipogi,
man mbegu mi poga* twode tingili.
23 Kadok kulo ubedhenyini, ndiri make ngo.
Cwinye tek, kadok kulo Yordan ubecorere i kum dhoge.
24 Nyo ng’atu moko copo make kinde m’ebeneno,
kunoke copo tong’o ume ku goli?*
41 “Nyo icopo jaku Leviathan* ku gol mi rec,
kunoke nyo iromo twiyo lebe ku tholi?
3 Nyo ebipaku dhoge wang’ dupa iri,
kunoke nyo ebiweco i beng’i ku dwande ma yoo?
4 Nyo ebitimo lembariba kudi
kara idwoke ni ng’eca peri pi nja?
5 Nyo ibituko kude calu m’ituko ku winyo
kadi ke nyo ibitwiye ku thol ni nyithi anyira peri?
6 Nyo judwarnam gibilwore?
Nyo gibipoko iye ni jukuloka?
7 Nyo ibicobo ng’eye ku tong’ dupa
kunoke wiye ku tong’ mi cobo reci?
8 Keketh cingi i kume;
e ibipoy pi lwiny man ibipimo kendo ngo!
9 Jucopo ii kpe nibimo wiye.
Ninene anena ci binyayu ndiri i ii.*
10 Ng’atu moko mbe ma copo pimo niroke.
Ka dong’ ng’a ma romo cungo i dhoga ke?
11 Ng’a m’ular umiyo ira gin moko ma nia acikara niculo ire kawang’e e?
Piny ceke ma n’i the polo tie para.
12 Abiling’ ungo pi tiende,
pi tego pare, man pi kume m’ucwiyere ma leng’.
13 Ng’a m’uwodho kendi pare ma yo woko?
Ng’a ma bimondo i dinge m’uyabere?
14 Ng’a ma copo yabu dhoge* ku kero?
Lake m’urieyo kun ku kun nyayu ndiri.
15 Apokane urieyo leni* i die ng’eye;
gitwiyiri kikiki karacelo.
16 Apokaneman umoko kii i kum wadi
ma yamu de romo kadhu ngo i kindgi.
17 Gitwiyiri i kindgi;
gimoko karacelo man kindgi romo pokere ngo.
18 Giro pare milo der,
man wang’e calu der mi mombwa.
19 Der m’ubemil wok kud i dhoge,
man mac m’umoc kilere woko.
20 Yiro thwogere kud i odi ume,
calu uka ma judhuro usi i iye.
21 Yuyo pare opo cugimac,
man lebmac kilere woko kud i dhoge.
22 Tego ma dit n’i ng’ute,
man lworo maku gin moko ci m’urombo kude.
23 Adila mi ring’ kume gimoko kii karacelo;
gimoko ma tek calu ve jumwonogi amwona i kume, man gialiri ngo.
24 Adundene tie tek ve kidi,
eyo, e tek ve kidi rego ma yor i there.
25 Kinde m’eai malu, lworo maku kadok jurukara;
kite m’evudhere ko nyayu akpal.
26 Palamularu moko mbe m’utundo i bang’e ma bivoye;
kadi tong’, kadi athero, kadi lak dindo tong’.
27 Eneno cuma calu soka,
man mola calu yen m’utop.
28 Eringo ngo athero;
kidi mi lacur doko calu lum ire.
29 Eneno undoy calu lum,
man eng’iero woy mi tong’.
30 The iye utie calu adekele ma lake bith;
evuto iwi ucodho calu bau mi fwodo nying cam.
31 Eketho pii ma thuc walini calu i agulu;
etugo nam calu agulu mi mo mi wirojo.
32 Eweko batiende dong’ ma tar.
Ng’atini copo paru nia lwar re m’utwii iwi pii.
33 Gin moko mbe ma calu en iwi ng’om,
en e giracwiya ma lworo ngo gin moko.
34 Eneno gin moko ci ma kuhaya n’i iye ku kwinyo.
En e ubimo iwi yedi ceke ma dongo mi lum.”
42 E Yob udwoko ni Yehova kumae:
2 “Kawoni ang’eyo nia itie ku copo mi timo lembe ceke
man nia gin moko mbe m’ibeparu nitimo ma copere ngo iri.
3 Iwacu kumae: ‘Eni tie ng’a m’ubenyotho juk para m’umbe ng’eyong’ec e?’
Pieno aweco, ento m’umbe ninyang’
i lembe ma giwang’u iya dit, ma nwang’u ang’eyo ngo.
4 Iyero kumae: ‘Akweyi, kewinji man abiweco.
Abipenji ku penji man in ibinyutho ira.’
5 Nwang’u abed awinjo piri awinja ku itha,
ento kawoni dong’ abeneni ku wang’a.
6 Pieno, can ubenega i kum lembe ceke m’ayero,
man ayewo dubo para i utur man i vuru.”
7 I ng’ey ma Yehova uyero lembe maeni ni Yob, Yehova uyero ni Elifaz ma Jatheman kumae:
“Ng’eicwiny para uopo i kumi man i kum juwodhi ario, kum wuyero lemandha ngo pira calu ma jatic para ma Yob uyero. 8 Kawoni wuting’ thwoni dhieng’ abiro ku nyogi rombe abiro man wucidh i bang’ jatic para ma Yob, e wuthier lam m’awang’a piwu. Jatic para ma Yob birwo piwu. Abijolo kwac pare kende,* e abitimo ngo lembe iwu nimakere kud abelu mwu, kum wuyero ngo lemandha pira calu ma jatic para ma Yob uyero.”
9 Pieno, Elifaz ma Jatheman, Bildad ma Jacuwa, man Zofar ma Janaamathi gicidho man gitimo lembe ma Yehova uwacu igi gitim. E Yehova ujolo rwo pa Yob.
10 I ng’ey ma Yob urwo pi juwodhe, Yehova ugam udaru masendi pa Yob man edwoko ire lonyo* pare. Yehova umiyo ire gin ceke m’elar ebino ko wang’ ario. 11 Umego ku nyimego pare ceke man jurimbe ceke ma con gibino i bang’e man gicamu karacelo kude i ot pare. Giwage man gijuko cwinye pi can ceke ma Yehova uweko ubino i wiye. Ng’atuman m’i kindgi umiyo ire sente man lagith mi mola ma kwar.
12 Pieno Yehova umiyo mugisa iwi ng’et kwo pa Yob ma tokcen nisagu mir acakine, man Yob ubino ku rombe elufu apar ang’wen (14 000), ngamia elufu abusiel (6 000), dhieng’ ma gin ario ario elufu acel (1 000), man megi kana elufu acel (1 000). 13 Edok enyolo bende awiya ma co mange abiro man awiya ma nyir mange adek. 14 Ecaku nying’ nyakune ma kwong’a Yemima, mir arionde Kezia, man mir adege Keren-hapuk. 15 I ng’om maeca ceke, mon moko mbe ma gibino leng’ ve jumanyir pa Yob, man weggi umiyo igi giralaga karacelo kud umego migi.
16 I ng’ey lembe maeni, Yob ukwo oro dak acel ku pier ang’wen, man eneno awiya pare ku nyikwaye nitundo i dhanu m’utuk mir ang’wende. 17 Tokcenne, Yob ugam utho i ng’ey m’etii man m’epong’ ku nindo.
Copere nia thelembene tie “Gin mir adegi.”
Kunoke “ng’atu ma lembe mbe i wiye man m’atira.”
I dhu Juebrania: “megi ngamia.”
I dhu Juebrania: “dhieng’ ma jutwiyo ario ario 500.”
Kunoke “ng’atuman i ng’ey wadi.”
Eno tie wec mi lembabola mi dhu Juebrania ma nyutho wot Mungu ma gi jumalaika.
I dhu Juebrania: “iketho adundeni iwi.”
Kunoke “ng’atu ma lembe mbe i wiye man m’atira.”
Kunoke “n’i the loc peri.”
Kunoke “eketho de ngo kosa iwi Mungu.”
Eno tie wec mi lembabola mi dhu Juebrania ma nyutho wot Mungu ma gi jumalaika.
I dhu Juebrania: “iketho adundeni iwi.”
Kunoke “ng’atu ma lembe mbe i wiye man m’atira.”
I dhu Juebrania: “nimwonye.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “en’i the loc peri.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “ju ma ging’eyiri kude.”
I dhu Juebrania: “nilamu nindo pare.”
Kunoke “mudho man tipopiny mi tho.”
Kunoke “Nyang’.”
Kunoke nyo “ma gigiero igi kaka ma juwenjo.”
Kunoke “ju ma ng’eyong’ec migi kec.”
I dhu Juebrania: “iol.”
Kunoke “ju ma gipangu.”
Kunoke “nyithi thwondh umvor.”
Kunoke “jukwenda.”
Kunoke “alimbere.”
I dhu Juebrania: “ebiweri.”
Kunoke “bitimo lembariba, (winjiri) kudi.”
I dhu Juebrania: “kwiyocwiny.”
Kunoke “m’umbe niparu; vur vur.”
Kunoke “ng’eyong’ec para kwero.”
Kunoke “ma nia amed ko kwo (ng’eyong’ec) para.”
Kunoke “udul juruwoth ma gi Jusabea.”
I dhu Juebrania: “juwara.”
Eno tie jamtic ma juriwo thol i wie pi nicwiyo piny.
I dhu Juebrania: “bineno ngo gin ma ber.”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
I dhu Juebrania: “tipona.”
Kunoke “nikum ng’eyong’ec para ma kec.”
Kunoke “ng’eyong’ec para ng’iyo.”
I dhu Juebrania: “kakare ning’iyo cogona.”
I dhu Juebrania: “eorogi i cing’ jai migi.”
I dhu Juebrania: “man gibiwodho ngo lembe mir adundegi?”
I dhu Juebrania: “Eno tie yo.”
Kunoke “ng’atu m’ujai ni Mungu.”
I dhu Juebrania: “od.”
Kunoke “eyenyo kaka ot mi kidi.”
Kunoke “jumwonye.”
Kunoke “kumeno re ma gengi pare nyothere.”
Kunoke “ma lembe mbe i wigi.”
I dhu Juebrania: “ebimaku ngo cing’.”
Kunoke “tere i wang’ pido.”
Kunoke “ekabu.”
Copere eno ubenyutho yung’ini ma julwong’o Urudi ma dit.
Copere eno ubenyutho yung’ini mi Orion.
Copere eno tie njuru nyikaluku ma nwang’ere i yung’ini mi Taurus.
I dhu Juebrania: “kusika ma kut ma yo piny.”
Copere eno tie yedi ma dit m’i nam.
Kunoke “kadok nwang’u atie ku haki.”
Kunoke “kadok nwang’u lembe mbe i wiya.”
I dhu Juebrania: “won gondiri.”
Kunoke “kadok nwang’u lembe mbe i wiya.”
Kunoke “ang’eyo ngo ng’eyong’ec para.”
Kunoke “acayu; akwero.”
Kunoke “ju ma gibegwoko bedocu migi.”
I dhu Juebrania: “ng’atu ma rac.”
Niwacu sabuni ma juyiko ku vuru.
Kunoke “jarip kindwa.”
I dhu Juebrania: “ma ketho cinge i wiwa wan ario zoo.”
Kunoke “ng’eyong’ec para udagu.”
Kunoke “nikum ng’eyong’ec para ma kec.”
Kunoke “yuyo; kwo.”
I dhu Juebrania: “man lembe maeni re m’ikanu i adundeni.”
Kunoke “anyong’a keunega nyanok.”
Kunoke “mi mudho man tipopiny mi tho.”
Kunoke “nyo jakulula bibedo ku haki?”
Kunoke “nwang’u mupaka pa.”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “ka kana mi lum unyolere ni dhanu.”
I dhu Juebrania: “wun re ma wutie dhanu.”
I dhu Juebrania: “atie kud adunde.”
Kunoke “ma tiendgi ubekier.”
Kunoke “ng’eyong’ec pa ng’atuman ma kwo.”
Kunoke “yuyo.”
I dhu Juebrania: “mi kum ceke.”
I dhu Juebrania: “dandjo.”
Kunoke “ma gimbe ku gin moko acel de.”
Kunoke “judongo.”
I dhu Juebrania: “egonyo mukaba mi weg tego.”
I dhu Juebrania: “adunde.”
Kunoke “mi poy.”
I dhu Juebrania: “ng’ey ban mwu m’ucudo.”
I dhu Juebrania: “pirang’o abetero ring’ kuma i laka.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “acero ba yo para.”
Kunoke “ng’atu m’ujai moko mbe.”
Kunoke nyo “ka ng’atu moko copo, abibedo ling’ man abitho.”
I dhu Juebrania: “lembe ario kende ma kud itim ira.”
I dhu Juebrania: “e.” Copere eno ubenyutho Yob.
Kunoke “kud aunga unga.”
Kunoke nyo “juthume.”
Kunoke “ikele kara ipid kude i wang’ cik.”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “ibimito dit.”
Kunoke “ng’eyong’ec pare wak.”
Kunoke “ng’eyong’ec ma ve yamu.”
Kunoke “kosa peri ubeponjo dhogi.”
Kunoke “nyithi gudi.”
I dhu Juebrania “iloko tiponi.”
I dhu Juebrania: “mukathi.”
I dhu Juebrania: “n’i cing’.”
Kunoke “nivoyo.”
I dhu Juebrania: “ng’ey ban pare m’ucudo ma dhoge thuthuru.”
Niwacu genogen moko ci mi key.
I dhu Juebrania: “pare.”
Kunoke “mi jujai.”
Kunoke “akumu.”
Kunoke “ma ve yamu.”
Kunoke “ka nwang’u ng’eyong’ec mwu ni kaka ng’eyong’ec para.”
Kunoke “ju m’ucokiri karacelo kuda.”
Kunoke “tego.” I dhu Juebrania: “tung’.”
Kunoke “tipopiny mi tho.”
Kunoke nyo “abeneno piny ma nindo ukeng’ i wang’a.”
Kunoke “ubed iwi.”
Kunoke “garanti.”
I dhu Juebrania: “lembabola; uda.”
Kunoke “jajai.”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “liel.”
Niwacu genogen para biloro.
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke nyo “gin m’ucido?”
Kunoke “i ng’eyong’ec peri.”
I dhu Juebrania: “kayu mi tho.”
I dhu Juebrania: “ubimo mi ndiri.”
I dhu Juebrania: “Piny moko ma pare ngo.”
Kunoke “muganga m’ubewang’.”
I dhu Juebrania: “kodhi.”
Kunoke “pacu pare ma pi nindo moko kende.”
Kunoke “Wubinyayu ng’eicwiny i iya.” Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “yanya.”
Kunoke “wedi para.”
I dhu Juebrania: “wot m’i iya,” niwacu ic m’uyeya (i maa).
I dhu Juebrania: “man ring’ kuma ubeyeng’owu ngo?”
I dhu Juebrania: “iwi utur.”
I dhu Juebrania: “rong’ini para unyothere i piera.”
I dhu Juebrania: “tipo mi nyang’ i lembe para.”
Kunoke “kodhidhanu; Adamu.”
Kunoke “jajai.”
Niwacu tegone.
Kunoke “kela.”
I dhu Juebrania: “leb.”
Kunoke “cak m’umakere.”
I dhu Juebrania: “Ebioro.”
I dhu Juebrania: “pare.”
I dhu Juebrania: “tipona copo.”
Kunoke “gibedoko weg tego.”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “nyagwil,” niwacu pio pio m’umbe litho mi tho.
Kunoke “juk; plan.”
Kunoke “jupoko ni ario.”
Kunoke “ponjo Mungu ku gin moko.”
I dhu Juebrania: “miyo mi cogone numu.”
Kunoke “ma nwang’u ng’eyong’ec pare kec.”
Kunoke nyo “nitimo ku rop i kuma.”
I dhu Juebrania: “giranyutha migi.”
Kunoke “ndaba.”
I dhu Juebrania: “man ebipeyo dhanu ceke i toke.”
Kunoke “en e mutoro ni Jategokpo?”
Kunoke “garanti.”
I dhu Juebrania: “iwanyu kendi mi ju m’ubedo muneru.”
Kunoke “awiya ma weggi tho.”
I dhu Juebrania: “uwic mi winyo.”
Kunoke “lungu mola ma kwar.”
Kunoke “ndaba.”
Kunoke “ng’atu ma wang’e akula.”
Kunoke “wak para jai.”
Kunoke “ma jung’olo ira.”
Kunoke “ng’eyong’ec pare ubemito.”
Kunoke “m’eng’olo.”
Niwacu nindo pare mi pokolembe.
Kunoke “awiya ma weggi tho.”
Kunoke “garanti.”
Kunoke “nyathin ma won utho.”
Kunoke “garanti.”
Kunoke nyo “Gibiyo mo i kind gang’ mi kidi.”
Kunoke “ng’eyong’ec mi ju m’ulimo ret.”
Kunoke “Mungu ubeloko ngo racu iwi ng’atu moko.”
I dhu Juebrania: “Gikunyo vur.”
I dhu Juebrania: “ekadhu cen pio wi wang’ pii.”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
I dhu Juebrania: “Ic.”
I dhu Juebrania: “E.”
I dhu Juebrania: “E.”
I dhu Juebrania: “iwi yo migi.”
I dhu Juebrania: “i kaka ma ngbir pare.”
Kunoke “leng’.”
Kunoke “ma dupa.”
I dhu Juebrania: “man yuyo kunoke tipo ng’a m’uwok kud i beng’i?”
Kunoke “Ceol,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.
I dhu Juebrania: “i wang’e.”
Kunoke “man Abadon.”
I dhu Juebrania: “yo malu.”
I dhu Juebrania: “twodiri.”
I dhu Juebrania: “Rahab.”
Kunoke “yamu.”
Kunoke “ma kume fwoth.”
I dhu Juebrania: “lembabola.”
Kunoke “ng’eyong’ec para udoko.”
Kunoke “abicoro cen ungo kud i kuma; abigwoko.”
Kunoke “bidota ngo.”
Kunoke “i nindo para ceke.”
Kunoke “ng’atu m’ujai.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke nyo “nikadhu kud i cing’.”
Kunoke “alimbere.”
Kunoke nyo “gipadu cing’gi i bang’e, man gilwiyo i bang’e ku kakagi.”
I dhu Juebrania: “jukonjo.”
I dhu Juebrania: “kidi.”
Copere nia jubeweco iwi tic mi golo lonyo mi the ng’om.
Nen Thelembe mi wec iwi “Kidi ma pigi tek.”
Nen Thelembe mi wec iwi “Kidi ma pigi tek.”
Kunoke “ma leng’.”
Nen Thelembe mi wec.
Nen Thelembe mi wec iwi “Kidi ma pigi tek.”
I dhu Juebrania: “pek.”
I dhu Juebrania: “lembabola.”
I dhu Juebrania: “i nindo mir.”
Kunoke “jutic.”
I dhu Juebrania: “gipondo gigi.”
Kunoke “koti ma bote mbe.”
I dhu Juebrania: “ubed uton.”
Kunoke nyo “gibed gicido ngo der m’i wang’a.”
Kunoke “lagwar.”
Kunoke “ndaba.”
Kunoke “awuu.”
I dhu Juebrania: “ma nying’gi mbe.”
I dhu Juebrania: “jugoyogi ku del.”
I dhu Juebrania: “lembabola; koy.”
I dhu Juebrania: “ugonyo thondh athero para.”
Kunoke “giweko jamtwinyo wi kana.”
Kunoke nyo “ma ng’atu moko de mbe m’ubekonyogi.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke nyo “masendi para m’akeca uranju ayina.”
Kunoke nyo “iketho iya loy nikum ng’eny m’ang’eny ko.”
I dhu Juebrania: “uthuthu udhuru.”
Kunoke “ma ginwang’iri i nindo ma teki?”
Kunoke “nyo ng’eyong’ec para ubedo.”
Kunoke nyo “lietho ma cego kum.”
Kunoke nyo “ku dhanu ma yero ngo lemandha?”
Kunoke “wek jufudh nyikwaya.”
I dhu Juebrania: “wek co mange girum cong’gi i wiye.”
I dhu Juebrania: “ecamu (ewang’u) nitundo i nyoth.”
Kunoke “edoyo.”
Kunoke “lemkesi.”
Kunoke “ecungo i dhoga i kesi?”
I dhu Juebrania: “i usau nyodo?”
Kunoke “aketho wang’ dhatho uyim.”
I dhu Juebrania: “e.”
I dhu Juebrania: “wiye.”
I dhu Juebrania: “niai i maa.”
I dhu Juebrania: “piere miyo.”
Kunoke nyo “kum aneno jakonyna nuti i dhugang’.”
I dhu Juebrania: “der.”
Kunoke “man akway ko ng’eyong’ec pare.”
I dhu Juebrania: “ring’o.”
Kunoke “Jarabedo m’umondo.”
Kunoke “ng’eyong’ec mi weggi.”
Kunoke “pilembe ebino pwe i wang’e gire.”
Kunoke “ng’eyong’ec pare.”
I dhu Juebrania: “nindo.”
Kunoke “Nindo dupa kende ngo.”
Kunoke “m’ujuko Yob.”
Kunoke “abimiyo ngo dito ni.”
I dhu Juebrania: “leba ku danda.”
I dhu Juebrania: “eketho ayi iwi.”
Kunoke “kwo.”
Kunoke “liel.”
I dhu Juebrania: “en zoo.”
Kunoke “ng’eyong’ec pare ukwer.”
Kunoke “ma nying’.”
Kunoke “kwo.”
Kunoke “liel.”
Kunoke “malaika.”
Kunoke “liel.”
Kunoke “udok leng’.”
I dhu Juebrania: “biwer.”
Kunoke nyo “man ekonya ngo.”
Kunoke “kwo.”
Kunoke “liel.”
Kunoke “niwodho ng’eyong’ec pare.”
Kunoke “liel.”
I dhu Juebrania: “dandjo.”
I dhu Juebrania: “adunde.”
I dhu Juebrania: “yo.”
Kunoke “ng’om ma jukwo i wiye.”
I dhu Juebrania: “adundene.”
I dhu Juebrania: “ring’kum.”
Kunoke “won yung nisagu ng’atu mi hali ma piny.”
Kunoke “ng’atu m’ujai.”
I dhu Juebrania: “adunde.”
Kunoke nyo “vwa, wek jumul i Yob.”
Copere nia ni Mungu.
I dhu Juebrania: “bot.”
I dhu Juebrania: “Ng’atu m’utima.”
Kunoke “vupo.”
I dhu Juebrania: “adunde.”
Kunoke nyo “eketho jubim iwi komker.”
Kunoke “Ng’eyong’ec migi tho.”
Kunoke nyo “gidaru.”
I dhu Juebrania: “E.”
Kunoke “paducing’ ma ku cac.”
Kunoke nyo “ma copo cayu; ma copo kwayu ewodh wel pi.”
Kunoke “yenyere ngo.”
I dhu Juebrania: “otbak.”
I dhu Juebrania: “ulag nam.”
Kunoke nyo “ecero bang’ dhanu.”
Kunoke nyo “ang’o.”
I dhu Juebrania: “ketho ayi i kum cing’ dhanu ceke.”
Kunoke “i ng’om ma cego cam.”
I dhu Juebrania: “uluth.”
Kunoke “ng’olo ko lembe ni.”
Kunoke “fwodo polo ku martho.”
Niwacu der pa ceng’.
I dhu Juebrania: “ma gi riek i adunde.”
Eno tie wec mi lembabola mi dhu Juebrania ma nyutho jumalaika ma gi wot Mungu.
I dhu Juebrania: “ic.”
I dhu Juebrania: “i nindo peri.”
Kunoke “kace.”
Kunoke “tipopiny mi tho?”
I dhu Juebrania: “nindo.”
Kunoke nyo “Lukoth.”
Copere eno tie njuru nyikaluku ma nwang’ere i yung’ini mi Taurus.
Copere eno ubenyutho yung’ini mi Orion.
I dhu Juebrania: “Mazaroth.” I 2Ub 23:5, wec m’uyenyo rombo ku maeno ma jutiyo ko pi ninyutho piny ma dupa ubenyutho yung’ini mi zodiak.
Copere eno ubenyutho yung’ini ma julwong’o Urudi ma dit.
Kunoke nyo “Pare.”
Kunoke “wer.”
Kunoke “niteng’o.”
I dhu Juebrania: “kodhi.”
I dhu Juebrania: “uketho wiye uwil.”
I dhu Juebrania: “ewok woko pi nirombo ku jamlwiny.”
I dhu Juebrania: “emwonyo ng’om.”
Kunoke nyo “eyiyo ngo.”
Kunoke “ibithiro.”
I dhu Juebrania: “twii wang’gi.”
Kunoke “aromo foyi.”
Copere nia eno tie raw.
I dhu Juebrania: “etie acaki.”
Eni ubino vunga mir ukudho mi jugu ma julwong’o lotis.
Kunoke “ndaba.”
I dhu Juebrania: “uwic.”
Copere eno tie nyang’.
Eno ubenyutho thol ma jukiedo ku lum m’uthwo.
I dhu Juebrania: “ukudho.”
Kunoke “biboli i ng’om.”
I dhu Juebrania: “dhugola mi wang’e.”
Kunoke nyo “apokane m’urieyo leni re ma tie kuyunga pare.”
I dhu Juebrania: “Abiting’o wang’e malu andha.”
I dhu Juebrania: “Yehova uloko ng’eca pa Yob.”