YEREMIA
1 Maeni tie wec pa Yeremia* ma wod Hilkia ma tie ng’atu acel m’i kind julam i Anathoth i ng’om pa Benjamin. 2 Lembe pa Yehova ubino i bang’e i rundi pa Yosiya ma wod Amon m’ubimo mi Yuda i oro mir apar adege mi camuker pare. 3 Edog ebino kendo i bang’e i rundi pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, nitundo i ajiki mi oro mir apar acende mi camuker pa Zedekia ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, nitundo ma dhanu mi Yeruzalem ucidho i ng’eca i dwi mir abije.
4 Lembe pa Yehova ubino i bang’a, uyero kumae:
Aketho ibed jabila ni thek.”
6 Ento ayero kumae: “Akaa, Ee Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova,
Ang’eyo weco ngo, kum a nyathin ma nyanok.”
7 Yehova ugam uyero ira kumae:
“Kud iyer nia ‘itie nyathin ma nyanok.’
Kum icikiri nicidho i bang’ dhanu ceke m’aori i bang’gi,
Man icikiri niyero lembe ceke m’ang’olo iri.
8 Lworo kud unegi pir ayi ma ginen ko,
Kum ‘ani kudi pi nibodhi,’ Yehova wacu.”
9 Yehova ugam urieyo cinge man emulo dhoga. Man Yehova uyero ira kumae: “Aketho wec para i dhogi. 10 Nen, akethi tin iwi thek man iwi ker pi nifudho man nituro, pi ninyotho man nirwombo, pi nigiero man nipidho.”
11 Lembe pa Yehova ubino kendo i bang’a, uyero kumae: “Yeremia, ibeneno ang’o?” E adwoko kumae: “Abeneno jang yend amandh.”*
12 Yehova uyero kumae: “Ineno tap, kum adaru cew andhandha i kum wec para pi niketho etimere kakare.”
13 Lembe pa Yehova ubino i bang’a wang’ mir arionde, uwacu kumae: “Ibeneno ang’o?” E adwoko kumae: “Abeneno agulu* m’ubewalini,* man dhoge ulung’ere niai ku yo malu.” 14 Yehova ugam uwacu ira kumae:
“Masendi bicoro niai ku yo malu
Iwi dhanu ceke ma bedo i ng’ombe.
15 Kum ‘abewaku juruot ceke mi ker ma yo malu,’ Yehova wacu,
‘Man gibibino; ng’atuman biketho komker pare
I dhu kamondo mi gang’ mi Yeruzalem,
I kum gang’kidine tingili
Man i kum adhura ceke mi Yuda.
16 Man abitwong’o pokolembe para i kumgi pi timo ma reco migi ceke,
Pilembe giweka
Man gibedunyo yiro mi lam ni mungu mange
Man gibekulo korgi piny ni tic mi cing’gi gigi.’
17 Ento icikiri nitwiyo pieri,
Man icikiri niai pi niyero lembe ceke m’ang’olo iri.
Kud ilworgi,
Kara kud anyay ndiri i ii i wang’gi.
18 Kum adaru kethi tin eni ni adhura ma tek,
Mbegi mi cuma, man gang’kidi mi mola i dhu ng’ombuni ceke,
Ni jubim mi Yuda man judongo ma wijone,
Ni julamne man dhanu mi ng’ombe.
19 E gibikiedo andha i dhogi,
Ento gibivoyi ngo,
Kum ‘ani kudi pi nibodhi,’ Yehova wacu.”
2 Lembe pa Yehova ubino i bang’a, uyero kumae: 2 “Cidhi man itwong’ i ith Yeruzalem nia, ‘Yehova uyero kumae:
“Apoy i kum wodhiri peri kinde m’ibino aradu,
Pi mer m’imara ko saa m’apenjo dwendi pi gamiri,
Kite m’ilubo ko toka i langa,
I ng’om ma jucoyo ngo kodhi i iye.
3 Israel ubino leng’ ni Yehova, landu wi mwoka mi cam pare.”’
‘Kier ubedo iwi dhanu ceke m’umvore.
Masendi podho i wigi,’ Yehova wacu.”
4 Wuwinj wec pa Yehova, Ee ot pa Yakobo,
Man wu juruot ceke mi ot pa Israel.
5 Yehova uwacu kumae:
“Kosa ma kani ma kwaruwu ginwang’u i bang’a,
M’uketho gikier bor mandha kuda
Man gilubo tok ayi gin m’acwiya ma tijgi mbe, uketho gin de gidoko ni piny ma tijgi mbe?
6 Gipenjo ngo kumae: ‘Yehova ni kani,
En m’e ng’atu m’uwodhowa kud i ng’om mi Misiri,
M’utelo wiwa kud i die langa,
Kud i die ng’om ngele man longoro,
Kud i die ng’om m’uthwo kaw man mi mudho ma bii,
Kud i die ng’om ma ng’atu moko mbe ma wotho i iye
Man ma ng’atu moko mbe ma bedo i iye?’
7 I ng’eye, akelowu i ng’om ma yen ma cego nyinge n’i iye,
Pi nicamu nying’gi man piny ma beco m’i iye.
Ento wumondo i iye man wucido ng’om para,
Uketho giralaga para udoko ni piny ma judagu.
8 Julam upenjo ngo kumae: ‘Yehova ni kani?’
Juponji mi Cik ung’eya ngo,
Jukwac ujai ira,
Jubila uewo lembila ku nying’ Baal,
Man gilubo tok ju ma romo miyo ngo kony moko nyanok de.
9 ‘Pieno abinyego kendo kudwu,’ Yehova wacu,
‘Man abinyego ku nyithindho mi nyithindho mwu.’
10 ‘Ento wukadh loka i dhu wat* mi Kithim man wunen.
Eyo, wuor ng’atu moko i Kedar kara enen cuu;
Wunen ka nyo lembe moko ma kumeno udaru timere de.
11 Nyo thek moko udaru wilo de mungu pare ku gin ma mungu ngo?
Ento dhanu para udaru wilo dwong’ para ku gin ma tije mbe.
12 Wunen lembuni ku zungo, wu polo;
Ndiri ma lee uketh kumwu miel krr,’ Yehova wacu,
13 ‘Kum dhanu para gitimo lembe ma reco ario ma e:
Giweka, an m’a kulo mi pii mi kwo,
Man gitong’o* igi pii m’atong’a,
Pii m’atong’a m’ung’eny ma copo gwoko ngo pii.’
14 ‘Nyo Israel utie jatic kunoke ng’eca ma junyolo i ot pa rwoth pare?
Kadong’ ke pirang’o jumiye kara juyake?
15 Nyithindh umvor* uberundo i kume;
Giting’o dwandgi.
Giketho ng’om pare udoko ni gin ma ng’oyo ndiri.
Gidhuro mac i kum adhura pare, uketho ng’atu moko mbe ma bedo i iye.
16 Dhanu mi Nof* man mi Tapanes ubecamu tatu wii.
17 Nyo in ungo m’ikelo lembuno i wii giri
Nikum Yehova Mungu peri m’iweko
Kinde m’ebetelo wii i yo?
18 Dong’ pirang’o ibemito yo mi Misiri
Pi nimadhu pii mi Cihor?*
Pirang’o ibemito yo mir Asiria
Pi nimadhu pii mi Kulo?*
19 Timo peri ma reco ucikere nitwinyi,
Man dubo peri ucikere nijuki.
Ng’ey man inyang’ nia etie lembe ma rac dit man ma kec
Niweko Yehova Mungu peri;
Ilwora ngo,’ Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova mir udul uwacu.
20 ‘Kum arungo mberembere peri yang’ con
Man acodo nyoro peri.
Ento iyero kumae: “Abitimo ngo iri,”
Kum ibed ivuto m’irieyiri pi nitimo asara iwi ungulu gudi* ceke m’uting’ere,
Man i the yen ceke m’ujany.
21 Apidhi calu yend ulok m’ang’iya ma kwar ma gin ceke gi kodhi ma leng’;
Dong’ ke ilund idoko ni jange m’unyothere man ma welo i wang’a nenedi?’
22 ‘Kadok nwang’u ijom ku kadawasi man itiyo ku savuni lee de,
Re asu dubo peri bibedo nuti i wang’a,’ Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova wacu.
23 Iromo yero nenedi kumae: ‘Acidara ngo.
Alubo ngo tok Baal’?
Kenen yo peri i poga.
Kepar pi lembe m’itimo.
Itie calu nyathi min ngamia ma ringo ma tek,
Ma ringo swa i yo pare m’umbe ning’eyo kaka m’ecidho i iye,
24 Calu kana mi lum m’ung’iyo ku langa,
M’ubeng’wiyo yamu kinde m’ava uopo i kume.
Ng’a ma copo cere saa m’ebeporo?
Ng’atu acel de mbe m’i kind ju m’usaye ma biol.
Gibinwang’e i nindo pare.*
25 Gwok tiendi kud uwoth ma wara mbe
Man gwok dwendi ni rieu.
Ento iyero kumae: ‘Kud isendiri mananu!
Amaru para juwirok*
Man abilubo para tokgi.’
26 Calu ma lewic maku jakwo kinde ma jurube,
E ot pa Israel de lewic umaku,
Gin, jubim migi, judongo ma wijo migi,
Julam migi man jubila migi.
27 Giyero ni yen kumae: ‘Itie vwa,’
Man ni kidi kumae: ‘In re m’inyola.’
Ento giloko ng’eygi ira, wang’gi ngo.
Man i saa mi masendi migi gibiyero kumae:
‘Ai malu man ibodhwa!’
28 Dong’ mungu peri m’iyiko irine gini kani?
Wek giai malu tek gicopo bodhi i saa mi masendi peri,
Kum wend mungu peri unyay calu wend adhura peri, Ee Yuda.
29 ‘Pirang’o wubemeduru ninyego kuda?
Pirang’o wun ceke wujai ira?’ Yehova wacu.
30 Agoyo wotwu kpe.
Gijolo ngo twiny;
Palamularu mwu giwu umvoro jubila mwu,
Calu umvor ma kayi maku.
31 Ee dhanu m’utuk, wupar pi wec pa Yehova.
Nyo adoko calu langa ni Israel
Kadi ng’om mi mudho ma sendojo?
Pirang’o dhanu para e ubewacu kumae: ‘Wabewotho mwa giwa riko.
Wabibino ngo kendo i beng’i nyanok de’?
Ento dhanu para ma buu wigi wil kuda pi nindo ma kwanere ngo.
33 Ee dhaku, iyiko yo peri ku bodho andha pi niyenyo mer!
Iponjiri giri i yo mi lembe ma reco.
34 Kadok dhu tiend robe peri de ucido ku rimb jucan ma lembe mbe i wigi,
Kadok anwang’ugi ngo ma gibeturo dhu ot peri de;
Rimbgi n’i kum dhu tiend robe peri zoo.
35 Ento ibeyero kumae: ‘Lembe mbe i wiya.
Andha ng’eicwiny pare uloko cen kud i bang’a.’
Kawoni abekelo pokolembe i wii
Pilembe iyero kumae: ‘Adubo ngo.’
36 Pirang’o ibeneno ayi m’ilokiri ko ni gin ma noki?
Lewic bimeki i kum Misiri bende,
Tap calu ma lewic ugam umeki i kum Asiria.
37 Pi thelembe maeno bende, ibiwok woko ma cingi agwaka i wii,
Kum Yehova udaru wenjo ju m’igeno;
Gibiketho ngo lembe uwoth iri miero.”
3 Dhanu ubepenjo kumae: “Tek nico moko uriemo dhaku pare, man dhakune uweke ucidh ugiero ng’atu mange, nyo nicone copo dogame kendo?”
Nyo ng’ombe cido ngo zoo?
“Itimo asara ku jumer dupa,
Man nyo kawoni kwayu wudwog i bang’a?” Yehova wacu.
2 “Ng’ay weng’i i bang’ ungulu gudi* ma lelele man inen.
Kakani ma juvuto ngo kudi i iye ku kero?
Ibedo i dhu yo pi nikurogi,
Calu jawotho* i langa.
Imediri ninyotho ng’ombe
Kud asara peri man timo peri ma reco.
3 Pieno jucero koth kud ucorere,
Man koth umbe i saa pa koth.
Lewic umbe i the weng’i calu dhaku ma won asara;
Ikwero lewic kud unegi.
4 Ento kawoni ibelwong’a ma tek kumae:
‘Vwa, itie jamerna mir aradu para!
5 Nyo ng’atini romo bedo kud akece rondo ku rondo,
Kunoke nikayu lembe saa ceke?’
Eno tie lembe m’iyero,
Ento ibemediri nitimo lembe ma reco m’itie ku copo mi timo.”
6 I rundi p’Ubimo Yosiya, Yehova uyero ira kumae: “‘Nyo ineno dubo ma Israel utimo? Eidho iwi gudi ceke ma wiw man i the yen ceke m’ujany pi nitimo asara. 7 Kadok i ng’ey m’etimo lembuno ceke de, amedara niyero ire nia edwog i bang’a, ento edwogo ngo; man Yuda umedere nineno nyamin ma jacibe. 8 Saa m’aneno lembuni, ariemo Israel ma jadubo cen ku waraga mi lalu gamiri mi magwei nikum abor pare. Ento lworo maku ngo Yuda ma nyamin ma jacibe; en de ecidh etimo asara. 9 Eneno asara pare ni gin ma rac ungo, emedere nicido ng’ombe man nitimo abor ku kidi man ku yen. 10 Kadok ku lembuno zoo de, Yuda ma nyamin ma jacibe udwogo ngo i bang’a kud adundene ceke, ento kende kende kud umbili,’ Yehova wacu.”
11 I ng’eye Yehova uyero ira kumae: “Israel ma jadubo unyuthere gire nia e pwe nisagu Yuda ma jacibe. 12 Cidh itwong’ lembe ma e yo malu:
“‘“Dwogi, Ee in Israel ma jajai,” Yehova wacu.’ ‘“Abineni ngo ku ng’eicwiny,* kum an a mandha,” Yehova wacu.’ ‘“Abibedo ngo kud akece rondo ku rondo. 13 Kende kende yii kosa peri, kum ijai ni Yehova Mungu peri. Imediri nilalu bero* peri ni juwirok* i the yen ceke m’ujany, ento iworo ngo dwanda,” Yehova wacu.’”
14 “Wudwogi, wu wot m’ujai,” Yehova wacu. “Kum adoko rwoth mwu mandha;* abigamuwu acel kud i adhura ma e, man ario kud i suru ma e, e abikelowu i Sayuni. 15 Abimiyo iwu jukwac m’adundena yenyo man gibitungowu ku ng’eyong’ec man rieko. 16 Wendwu binyay man wubicego nyingwu i ng’om i nindo maeca,” Yehova wacu. “Gibiyero ngo kendo kumae: ‘Sanduku mi lembariba pa Yehova!’ Lembene bidwogo ngo i adundegi kadi gibiparu ngo pire, avane de binegogi ngo man jubiyiko ngo mange. 17 I rundi maeca, jubilwong’o Yeruzalem nia komker pa Yehova; man thek ceke bicokiri karacelo pi nipaku nying’ Yehova i Yeruzalem, man gibilubo ngo kendo tok adundegi ma rac ku thwon.”
18 “I nindo maeca, ot pa Yuda biwotho karacelo ku ot pa Israel, man gibibino karacelo niai i ng’om ma yo malu nitundo i ng’om m’amiyo ni kwaru peri ni giralaga. 19 Aparu nia ‘calu m’akethi i kind wota man amiyo iri ng’om ma leng’ mandha, giralaga ma leng’ m’usagu i kind thek!’* Aparu bende nia ibilwong’a ‘Vwa!’ Man ibilokiri ngo cen ku lubo toka. 20 ‘Andhandha calu dhaku ma wondo cware* man eweke, kumeno bende, Ee ot mir Israel, iwonda,’ Yehova wacu.”
21 Dwal ubewinjere iwi ungulu gudi ma lelele,
Dhanu mir Israel ubewak man gibepaku dhoggi,
Kum gidaru nyotho yo migi;
Wigi wil ku Yehova Mungu migi.
22 “Wudwogi, wu wot m’ujai.
Abikeyo jai mwu.”
“Wani eni! Wabino i beng’i,
Kum in, Ee Yehova, itie Mungu mwa.
23 Andhandha ungulu gudi man woy mi gudi tie vupo.
Andhandha both mir Israel n’i Yehova Mungu mwa.
24 Ento niai i aradu mwa, piny mir acidi* ucamu piny ceke ma kwaruwa gitimo tic ma tek pire,
Rombe ku diegi migi man dhieng’ migi,
Wotgi man nyiggi.
25 Dong’ wavutu i acidi mwa,
Man lewic mwa uumwa,
Kum wadubo ni Yehova Mungu mwa,
Wan ku kwaruwa niai i aradu mwa cil tin eni,
Man waworo ngo dwand Yehova Mungu mwa.”
4 Yehova uwacu kumae: “Tek ibidwogo, Ee Israel,
Tek ibidwogo i bang’a
Man tek ibikabu ayi gin m’acwiya peri ma judagu kud i wang’a,
E ibibedo ngo uring ng’wec.
2 Man tek ikwong’o kumae:
‘Calu andha Yehova bedo kwo!’ i lemandha, pokolembe m’atira man bedopwe,
E thek binwang’u igi mugisa nikume,
Man gibiluliri pire.”
3 Kum Yehova uyero ni dhanu mi Yuda man ni Yeruzalem kumae:
“Wufur iwu ng’om ma miyo,
Man wujig nicoyo piny i kind ukudho.
4 Wutim yaa i kumwu ni Yehova,
Man wukab dendkum mir adundewu,
Wu dhanu mi Yuda man wu ju ma wubedo i Yeruzalem,
Kara ng’eicwiny para kud uop i kumwu calu mac
Man uwang’ piny ma ng’atu moko mbe ma copo nege,
Pi timo mwu ma reco.”
5 Wutwong’ lembene i Yuda man wurwey lembene i Yeruzalem.
Wukok man wukudh agwara i die ng’ombe zoo.
Wukok ku dwendwu ma tek, wuwac kumae: “Wucokuru karacelo,
Man waringu i adhura ma tek.
6 Wuting’ ayi* yor i bang’ Sayuni.
Wuyeny the tipo, kud wucung dii,”
Kum abekelo masendi niai ku yo malu, nyoth ma dit.
7 Ewok calu umvor kud i vunga pare,
Janyoth mi thek uwok.
Ewok kud i kabedo pare pi nidwoko ng’om peri udok ni gin ma ng’oyo ndiri.
Jubidwoko adhura peri ni uvuru ma ng’atu moko mbe ma bedo i igi.
8 Pieno, wurony kendi mi saki,
Wuwaki* man wugoy nduru,
Pilembe ng’eicwiny pa Yehova m’uopo uloko ngo kud i bang’wa.
9 “I nindo maeca,” Yehova wacu, “adunde* ubimo biloy,
Man bende adunde judongo ma wijo;
Ndiri bimaku julam, man i jubila biwang’ lii.”
10 I ng’eye ayero kumae: “Akaa, Ee Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova! Andha iwondo dhanu maeni man Yeruzalem, iwacu kumae: ‘Wubibedo ku kwiyocwiny,’ ma ke lundo palamularu n’i dandwa.”*
11 I rundi maeca, jubiyero ni dhanu maeni man ni Yeruzalem kumae:
“Yamu ma thwoyo piny m’uai iwi ungulu gudi* ma lelele mi langa,
Biweyo nya dhanu para;
Ebebino ngo nikworo nying’ cam kadi nidwoke leng’.
12 Nikum ng’ol para, yamu m’ubekoto ma tek ubebino i kum kabedo maeni.
Kawoni abitwong’o pokolembe i wigi.
13 Wunen! Ebebino calu polo koth,
Man magali pare calu yamu ma tek.
Riuni pare ringo ma tek nisagu acur.
Can i wiwa kum judaru nyothowa!
14 Lwok lembe ma reco kud i adundeni, Ee Yeruzalem, kara ibothi.
Ibimediri nibedo ku paru ma reco nitundo awene?
15 Kum dwal moko ubeyero lembang’eya kud i Dan,
Man ebetwong’o pi masendi kud i gudi mir Efraim.
16 Wunyuth pi lembene, eyo, wunyuth pi lembene ni thek;
Wutwong’e pi Yeruzalem.”
“Jukur ubebino niai kud i ng’om ma bor,
Man gibikok ma tek i pir adhura mi Yuda.
17 Gibino i kume kun ku kun calu ju ma kuro podho,
Pilembe ejai ira,” Yehova wacu.
18 “Kura ku timo peri bidwogo i wii.
Can peri kec mire maa,
Kum enyang’ cil i adundeni!”
19 Aa can kwa,* m’eni can kwa!
Abewinjo litho ma lee i adundena.*
Adundena ubedhongo i iya.
20 Jubeweco pi nyoth wi wadi wi wadi,
Kum ng’om ceke daru nyothere,
Hema para buu junyotho rek,
Junyotho bongu mi hema para nyagwil.
21 Abimedara nineno ayi* maeni nitundo awene,
Man abimedara niwinjo dwand agwara nitundo awene?
22 Kum dhanu para ming’,
Gidieng’ ungo kuda.
Gitie wot m’abelu, ma nyang’ ungo i lembe.
Ka mi timo racu re, gi riek magwei,
Ento ging’eyo ngo ayi mi timo gin ma ber.
23 Aneno ng’ombe, man nen! piny moko bino mbe i iye man edong’ ni uvuru.
Alund aneno polo, man derne bino mbe.
24 Aneno gudi, man nen! gibino yengiri,
Man ungulu gudi bino yengiri krr.
25 Aneno man nen! ng’atu acel de bino mbe,
Man winyo mi kor polo de uringo pet.
26 Adog aneno, man nen! podhoyen ma cego nyinge udoko ni langa,
Man adhura pare ceke jurwombo cen.
Ubino pi lembe pa Yehova,
Nikum ng’eicwiny pare m’uopo.
27 Kum Yehova uwacu kumae: “Ng’ombe bidong’ ni uvuru,
Ento abinyothe ngo zoo.
28 Pi thelembe maeno, ng’om biwang’,
Man malu ke polo bidoko col,
Pilembe adaru weco; adaru ng’olo lembene,
Man abiloko ngo paru para,* kadi abiloko de ngo ku ng’eya i kum lembene.
29 Nikum dwal ju ma ringo ku riuni man weg athero,
Adhura ceke uringo.
Gimondo i vunga,
Man giidho cana.
Adhura ceke juwenjo
Man ng’atu acel de mbe ma bedo i igi.”
30 Kawoni ma dong’ junyothi e, ibitimo ang’o?
Ibed ikendiri ku kendi ma kwar ngbo,
Ibed irukiri ku jamruko mi mola ma kwar,
Man ibed iwiro weng’i ku jamwiro wang’ ma col pi nidwoke leng’.
Ento idwokiri leng’ mananu,
Kum ju m’aveni ubed unegogi gidaru kweri;
Kawoni gibesayu lundo ginegi anega.
31 Kum awinjo dwal ma calu dwand dhaku m’uberemo,
Masendi ma calu pa dhaku m’ubenyolo nyathin pare ma kayu,
Dwand Nyasayuni m’ubeyuyo ma tek thiri thiri.
Ebeyero kumae m’ethang’u cinge:
“Can i wiya kum adaru voc nikum junek!”
5 Wudhokuru i gengi mi Yeruzalem.
Wunen ng’etwu kun ku kun man wung’ii cuu.
Wuyeny i akarayo pare pi nineno
Ka nyo wucopo nwang’u ng’atu moko ma timo lembe m’atira,
Ng’atu m’uyenyo egwok bedopwe pare,
E abitimo kisa ni adhurane.
2 Kadok giyero kumae: “Calu andha Yehova bedo kwo!”
Re asu gibikwong’o kwong’ mi vupo.
3 Ee Yehova, nyo iyenyo ngo gwoko bedoleng’i?
Igoyogi, ento lembene timo ngo gin moko i kumgi.*
Idarugi, ento gikwero nijolo twiny.
Gilund gidwoko wang’gi udoko tek nisagu cana,
Man gikwero nilokiri.
4 Ento ayero yor i iya kumae: “Dhanu maeni tie dhanu ma kabodho migi mbe andha.
Gitimiri ve abelu, kum ging’eyo ngo ayi ma Yehova timo ko lembe,
Pokolembe pa Mungu migi.
5 Abicidho i bang’ dhanu mir awora man abiweco kugi,
Kum gicikiri niketho wigi i kum ayi ma Yehova timo ko lembe,
Pokolembe pa Mungu migi.
Ento gin ceke gituro i mberembere
Man gicodo jamtwic.”
6 Eno re m’uketho umvor mi luli ubecoro i wigi,
Urudi mi pambu mi langa uwotho nyothogi,
Man ng’uu ubekiyogi i adhura migi.
Ng’atu moko ci m’ubewok kud i adhurane gibeyeco iye nziki nziki.
Kum kier migi tie lee;
Man dubo migi wende kwanere ngo.
7 Acopo timo iwu kisa pi lembuni nenedi?
Wotwu giweka,
Man gibekwong’o kwong’ ku nying’ piny ma Mungu ngo.
Apong’o yeny migi ceke,
Ento gimediri nitimo abor,
Man ging’ino i ot pa dhaku ma won asara.
8 Gi calu riuni* m’ava poro uopo i kumgi,
Ng’atuman ubewak m’eberiemo ko tok ci wadi.
9 “Nyo acikara ngo* nikwayu giwodh wel pi lembuno?” Yehova wacu.
“Nyo acikara ngo niculo kwor i kum thek ma kumeno?”
10 “Wuidh i kum podho mir ulok pare man wukel nyoth,
Ento kud wunyothe tup ma tup.
Wung’ond jange m’ubeloth,
Pilembe gitie ngo pa Yehova.
11 Kum ot pa Israel man ot pa Yuda
Uciba ku rac mandha,” Yehova wacu.
12 “Gikwero Yehova man gibemediri niwacu kumae:
‘Ebitimo ngo gin moko.*
Masendi bibino ngo i wiwa;
Wabineno ngo palamularu kadi ndru.’
13 Yamu pong’ i jubila,
Man wec* umbe i igi.
Dong’ lembuno uwok i wigi!”
14 Pieno Yehova Mungu mir udul, uwacu kumae:
“Calu ma dhanu maeni gibeyero lembuni,
Nen, abeketho wec para ni mac i dhogi,
Man dhanu maeni ni yen,
E maje biwang’ugi.”
15 “Nen, abekelo thek m’uai bor i wiwu, Ee ot pa Israel,” Yehova wacu.
“Etie thek m’ugalu lee,
Thek ma yang’ con,
Thek m’ing’eyo ngo dhok migi,
Man ma wec migi de iromo nyang’ ungo i iye.
16 Thubu* migi calu liel m’uyabu dhoge;
Gin ceke gi jurumony.
17 Gibimvoro mwoka mwu man mukathi mwu.
Gibimvoro wotwu man nyigwu.
Gibimvoro rombe ku diegi mwu man dhieng’ mwu.
Gibimvoro yend ulok mwu man yend ulam mwu.
Adhura mwu ma tek ma wugeno gibinyotho ku palamularu.”
18 “Ento i nindo maeca de,” Yehova wacu, “abidaruwu ngo zoo. 19 Man ka gipenjo kumae: ‘Pirang’o Yehova Mungu mwa utimo lembuni zoo i kumwa?’ wucikuru nidwoko igi kumae: ‘Tap calu ma wuweka pi nitimo ni mungu ma juwirok i ng’om mwu, kumeno bende wubitimo ni mungu ma juwirok i ng’om ma mwu ngo.’”
20 Twong’ lembuni i ot pa Yakobo,
Man rweye i Yuda, yer kumae:
21 “Wukewinj lembe ma e, wu dhanu ma wun abelu man ma jukusegu:*
Wang’gi nuti, ento gineno piny ungo;
Ithgi nuti, ento giwinjo ngo.
22 Yehova wacu kumae: ‘Wubelwora ngo?
Nyo kumwu ucikere ngo nimiel i wang’a?
Utie an re m’aketho kwiyo ni kieu mi nam,
Etie cik ma nja m’ecopo kadhu ngo i wiye.
Kadok nwang’u mujangane bedongo malu de, re giromo voye ngo;
Kadok nwang’u gibewoy, re giromo kadhu ngo yor i wiye.
23 Ento dhanu maeni gitie kud adunde mi thwon man mi jai;
Gilokiri cen man gicidho i yo migi.
24 Man gibeyero ngo i adundegi kumae:
“Wek kawoni walworu Yehova Mungu mwa,
En m’e Ng’atu ma miyo iwa koth i nindone,
Koth ma kwong’a ku koth ma tokcen,
Ng’atu ma gwoko iwa yenga m’ukethere pi kayucam.”
25 Kosa mwu re m’ucero lembe maeno ku bino i beng’wu;
Dubo mwu re m’ucero iwu lembe ma beco.
26 Kum dhanu ma reco n’i kind dhanu para.
Gibekemo piny calu jacik winyo m’unyongo anyonga.
Giciko uwic mi tho.
Dhanu re ma gibemaku.
27 Calu goga m’upong’ ku winyo,
Ot migi de upong’ ku ndra.
Eno re m’uketho gidoko tek man gilony.
28 Gicwey man kumgi pili pili;
Gidhir ku lembe ma reco.
Gicungo ngo i kum nyathi kic i kesi,
Kara lembe migi bed miero;
Man gitwono jucan ku pokolembe m’atira.’”
29 “Nyo acikara ngo* nikwayu giwodh wel pi lembuno?” Yehova wacu.
“Nyo acikara ngo niculo kwor i kum thek ma kumeno?
30 Lembe moko ma ng’oyo ndiri man ma rac dit ubetimere i ng’ombe:
31 Jubila ubecwayu ndra,
Man julam gibebimo ku ng’ol migi gigi.
Man dhanu para umaru lembene ubed kumeno.
Ento wubitimo ang’o saa m’ajiki bitundo?”
6 Wucidh wupond bor ku Yeruzalem, Ee wot Benjamin.
Wukudh agwara i Tekoa;
Wucwiny mac ni ayi iwi Beth-hakerem!
Kum masendi uai ku yo malu, nyoth ma dit.
2 Nyasayuni tie ve dhaku ma leng’ man ma jutadu wiye.
3 Jukwac bibino karacelo kud udul lim migi.
Gibiguro hema migi i ng’ete tingili,
Man ng’atuman biketho udul lim m’eneno wiye ucam lum.
4 “Wuyikuru pi nikiedo i dhoge!
Wuai malu, man waloyu i wiye ku dieceng’!”
“Can i wiwa kum ceng’ ubecimwony,
Kum tipopiny mir uthieno ubegalu!”
5 “Wuai malu man waloyu i wiye ku diewor
Man wanyothu udi pare ma wiw man ma tek.”
6 Kum Yehova mir udul uyero kumae:
“Wung’ond yen man wugier gang’ ma tek i kum Yeruzalem pi nitieke.
Etie adhura m’ucikere niwodho wel;
Gin ma n’i iye utie kende kende adici.
7 Tap calu ma vuj pii gwoko pii m’i iye ma ng’ic,
En de egwoko timo pare ma reco kumeno.
Rop ku nyoth ubewinjere i iye;
Twoyo ku goco n’i wang’a thiri thiri.
8 Winj juk, Ee Yeruzalem, kan ungo abidegi man abilokara* cen kud i kumi;
Abiketho ibidoko ni uvuru, ng’om ma ng’atu moko mbe ma bedo i iye.”
9 Yehova mir udul uwacu kumae:
“Jubibeko kund Israel mii calu nying ulok ma tokcen m’udong’ iwi yende.
Keth cingi ukadh kendo calu ng’atu m’upono nying ulok ku wi yende.”
10 “Abiweco i bang’ ng’a man abicimo ng’a?
Ng’a ma biwinjo?
Nen! Ithgi uculere,* uketho gicopo winjo ngo.
Nen! Lembe pa Yehova udoko igi ni gin ma gicayu;
Lembene nyang’ugi ngo.
11 E kwinyo pa Yehova upong’ i iya,
Man aol ku gwoke i iya.”
“Konje iwi nyathin i gengi,
Iwi udul awobi m’ucokiri karacelo.
Jubimakugi kpo, nico karacelo ku dhaku pare,
Ju m’utii karacelo ku ju m’utii yere yere.*
12 Jubimiyo udi migi ni jumange,
Karacelo ku podho migi man mon migi.
Kum abirieyo cinga i kum ju ma bedo i ng’ombe,” Yehova wacu.
13 “Niai i kum ng’atu ma nok nitundo i kum ng’atu ma dit, ng’atuman ubenwang’u piny i ayi m’atira ngo;
Niai i kum jabila nitundo i kum jalam, ng’atuman ubevuro avure.
14 Gibetemo nithiedho rem* mi dhanu para nyaswa swa, man giyero kumae:
‘Kwiyocwiny unuti! Kwiyocwiny unuti!’
Ma ke kwiyocwiny umbe.
15 Nyo lewic unegogi pi gin ma judagu ma gitimo?
Lewic unegogi ngo nyanok de!
Ging’eyo de ngo nia lewic utie ang’o!
Pieno gibipodho i kind ju m’udaru podho.
Saa m’abikelo matira i wigi gibikier,” Yehova wacu.
16 Yehova uwacu kumae:
“Wucung i akarayo man wunen.
Ento giyero kumae: “Wabiwotho ngo i iye.”
17 “Man aketho jukur m’uyero kumae:
‘Wucik ithwu wuwinj dwand agwara!’”
Ento giyero kumae: “Wabiciko ngo ithwa.”
18 “Pieno wuwinji, Ee thek!
Man wung’ey, Ee cokiri,
Lembe ma binwang’ugi.
19 Winji, Ee ng’om!
Abekelo masendi iwi dhanu maeni,
Ni matoke mi lembe ma reco ma gipangu,
Kum giciko ngo ithgi i kum lembe para,
Man gikwero cik* para.”
20 “Nyo lembe m’ibekelo ko udok sengi niai kud i Ceba
Man thiang’ ma mit* niai kud i ng’om ma bor e dieng’o cwinya de?
Lam peri m’awang’a ma boo uyiyere ngo,
Man lam peri de nyayu ngo anyong’a i iya.”
21 Pieno Yehova uwacu kumae:
“Nen, abeketho gin ma redhojo pi dhanu maeni,
Man gibikier i wigi,
Wego karacelo ku wot,
Jirani ku jawodhe,
Man gin ceke gibinyothiri.”
22 Yehova uwacu kumae:
“Nen! Dhanu moko bebino niai kud i ng’om ma yo malu,
Man thek ma dit bituk niai kud i theng ng’om ma bor mandha.
23 Gibimaku athero ku tong’.
Gi kwiny man kisa bibedo mbe i igi.
Dwandgi biwoy calu nam,
Man gibiringo ku riuni.*
Gikperiri pi lwiny calu ng’atu acel i kumi, Ee Nyasayuni.”
24 Wawinjo pi rwonglembene.
25 Kud wuwok woko i lum,
Man kud wuwoth i gengi,
Kum jadegi utie ku palamularu
Man enyayu ndiri kakare ceke.
26 Ee nya dhanu para,
Rony kendi mi saki man ng’iendiri i vuru.
Wak ve ibewagu wod ma kulong’ ku nduru ma kec,
Kum janyoth bibino rek i wiwa.
27 “Akethi* ibed ni japim cuma i kind dhanu para,
Ng’atu ma timo sayusac mii;
Icikiri nineno cuu man ning’iyo timo migi.
28 Gin ceke gi dhanu ma juthwon lee mandha,
Giwotho twong’ twong’ pi niyero nying’.
Gi calu mola man cuma;
Gin ceke ginyothiri.
29 Jamvuko mac uwang’.
Cuma ma pek re m’uwok kud i mac migi.
Jubemediri nidwoke leng’ mananu,
Man jukoyo ngo ju ma reco kud i kind dhanu.
30 Dhanu bilwong’ogi andha nia mola ma tar ma jukwero,
Pilembe Yehova ukwerogi.”
7 Maeni tie lembe ma Yehova uyero ni Yeremia: 2 “Cung i dhugang’ mi ot pa Yehova man itwong’ rwonglembe ma e keca: ‘Wuwinj lembe pa Yehova, wu dhanu ceke mi Yuda ma wumondo kud i dhugang’ maeni pi nikulo korwu piny ni Yehova. 3 Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Wuyik yo mwu man timo mwu, e abiyiyo wumeduru nibedo i kabedo maeni. 4 Kud wugen wec mi ndra man kud wuyer kumae: ‘Eni tie* hekalu pa Yehova, hekalu pa Yehova, hekalu pa Yehova!’ 5 Kum tek andha wuyiko yo mwu man timo mwu, tek andha wumoko kii i kum pokolembe m’atira i kind ng’atini ku jirani pare; 6 tek wusendo ngo umondo, nyithikic,* man montho; tek wucwiro ngo rimb ng’atu m’ukoso ngo i kabedo maeni, man tek wulubo ngo tok mungu mange pi nikelo can i wiwu, 7 e abiyiyo iwu wumeduru nibedo i kabedo maeni, i ng’om m’amiyo ni kwaruwu pi nja.”’”*
8 “Ento wulund wugeno mwu wec mi ndra ma bimiyo ngo kony moko nyanok de iwu. 9 Wubekwalu kwo, wunego nek, wutimo abor,* wukwong’o kwong’ mi ndra, wuthiero lam ni Baal man wulubo tok mungu ma wung’eyo ngo. 10 Nyo wuromo bino cungo i wang’a i ot maeni ma nyinga lwong’ere i kume, ma wuwacu ko kumae: ‘Wabiboth,’ kadok nwang’u wubetimo lembe maeni ceke ma judagu? 11 Nyo ot maeni ma nyinga lwong’ere i kume udaru doko ni ot mi weg ayeki i weng’wu? Nen, an gira adaru neno lembuni,” Yehova wacu.
12 “‘Ento kawoni wucidh i kabedo para i Cilo, kaka m’alar aketho nyinga ubedo i iye man wunen gin m’atimo i kume nikum lembe ma reco mi dhanu para ma Israel. 13 Wulund wumeduru nitimo lembe maeno ceke,’ Yehova wacu, ‘man kadok nwang’u aweco i beng’wu kendo kendo de,* re wuwinjo ngo. Amedara nilwong’owu, ento wuyii ngo. 14 Pieno lembe ma rom m’atimo i kum Cilo re m’abitimo i kum kabedo maeni ma nyinga lwong’ere i kume, kabedo ma wugeno, m’amiyo iwu man ni kwaruwu. 15 Abibayuwu cen kud i wang’a, tap calu m’abayu ko umego mwu ceke, ma nyikway Efraim zoo.’
16 “Ento in, kud irwo pi dhanu maeni. Kud iwaki, kud irwo, kadi kud ikwaya pigi, pilembe abiwinji ngo. 17 Nyo ibeneno ngo gin ma gibetimo i adhura mi Yuda man i gengi mi Yeruzalemi? 18 Wot ubecoko yen, wego ubecwinyo mac, man jumamon ubenyobo kwen pi niyiko mukathi mi lam ni Ubimo ma dhaku mi polo,* man gibekonjo girathiera mi pigulok ni mungu mange pi ninyayu ng’eicwiny i iya. 19 ‘Ento nyo an re ma gibetima raci?’* Yehova wacu. ‘Nyo utie ngo gin gigi pi lewic migi?’ 20 Pieno, Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova uwacu kumae: ‘Nen! Ng’eicwiny ku kwinyo para bicorere iwi kabedo maeni, iwi dhanu man iwi ley, iwi yen mi lum man iwi nying’ yen m’i ng’ombe. Ebiwang’u piny man ebinegere ngo.’
21 “Maeni tie lembe ma Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu: ‘Wucidh i weng’wu, wumed lam mwu m’awang’a ma boo iwi lam mwu mange, man wucam ring’o wun giwu. 22 Kum i nindo m’awodho kwaruwu kud i ng’om mi Misiri, aweco ngo kugi kadi ang’olo ngo igi lembe pi lam m’awang’a ma boo man pi lam. 23 Ento ang’olo igi kumae: “Wuwor dwanda, e abidoko Mungu mwu man wubidoko dhanu para. Wucikuru niwotho i yo ceke m’ang’olo kara lembe uwoth ma ber iwu.”’ 24 Re giwinjo ngo lembene kadi giciko de ngo ithgi; gilund giwotho i lembe ma reco ma gipangu,* gilubo tok thwon mir adundegi ma rac, man giloko ku ng’eygi kakare nicidho i wang’gi, 25 niai i nindo ma kwaruwu giwok kud i ng’om mi Misiri cil tin eni. Pieno amedara nioro jutic para ceke ma jubila i beng’wu, aoro ng’atuman kubang’ ceng’ kendo kendo.* 26 Re gikwero niwinja man giciko ngo ithgi. Gilund gidoko juthwon* man gifotimo lembe ma reco dong’ magwei nisagu kwarugi!
27 “Ibiyero igi lembuni ceke, ento gibiwinji ngo; ibilwong’ogi, ento gibigamu ngo dhogi. 28 Man ibiwacu igi kumae: ‘Eni tie thek m’uworo ngo dwand Yehova Mungu migi, man m’ukwero nijolo twiny. Gwokobedoleng’ udaru rwinyo, kadok aweca de jubeweco ngo pire i kindgi.’*
29 “Nyar yuk wii ma junyaru ngo* man baye, wer wer wak iwi ungulu gudi* ma lelele, pilembe Yehova udaru kwero man ewenjo dhanu m’utuk maeni m’unyayu ng’eicwiny i iye. 30 ‘Kum dhanu mi Yuda utimo lembe ma rac i wang’a,’ Yehova wacu. ‘Giketho ayi gin m’acwiya ma judagu i ot m’ulwong’ere ku nyinga pi nicide. 31 Gigiero kaka ma malu mi Tofeth ma n’i Poga pa Wod Hinom* pi niwang’u wotgi man nyiggi i mac, ma ke tie lembe m’ang’olo ngo man m’utundo ngo kadok nyanok de i paru para.’
32 “‘Pieno nen! nindo bebino,’ Yehova wacu, ‘ma jubilwong’i ngo kendo nia Tofeth kunoke Poga pa Wod Hinom,* ento Poga mi nek. Jubikunyo avu i Tofeth nitundo ma kaka moko mbe ma bidong’. 33 Man avuj dhanu maeni bidoko ni cam ni winyo mi kor polo man ni yedi mi ng’om, ma ng’atu moko mbe ma binyayu lworo i igi. 34 Abijigo dwal mir anyong’a man dwal mi foc, dwand cwar mugole man dwand nyamugole i adhura mi Yuda man i gengi mi Yeruzalem, pilembe jubidwoko ng’ombe ni uvuru.’”
8 “I rundi maeca,” Yehova wacu, “jubiwodho cogo jubim mi Yuda, cogo judongo ma wijo pare, cogo julam, cogo jubila man cogo ju ma bedo i Yeruzalem kud i liel migi. 2 Jubimoyogi i wang’ ceng’, i wang’ dwi man i wang’ udul mony ceke m’i polo ma gimaru, ma gibed gitimo igi, ma gilubo tokgi, ma giyenyo kakagi man ma gikulo korgi piny igi. Jubicokogi ngo kadi akunya de jubikunyogi ngo. Gibidoko calu uweyo i wang’ ng’om.”
3 “Man dong juruot ma rac maeni ma biboth bing’iyo tho kakare ning’iyo kwo i kabedo ceke m’abilalugi i iye,” Yehova mir udul uwacu.
4 “Man icikiri niwacu igi kumae: ‘Yehova uwacu kumae:
“Nyo gibipodho man gibiai ungo kendo?
Tek ng’atu acel uloko, nyo ma kucelo de biloko ngo?
5 Pirang’o dhanu maeni, niwacu dhanu mi Yeruzalem gibemediri nidubo?
Gimoko kii i kum ndra;
Gikwero niloko.
6 Aciko itha man amedara niwinjo, ento ayi ma gibeweco ko utie ngo atira,
Ng’atu moko mbe m’uyewo dubo pare kadi m’upenjo kumae: ‘Atimo ang’o?’
Ng’atuman m’i kindgi ubelubo tok lembe ma dhanu dupa ubetimo, calu riuni* m’uberingo i lwiny.
7 Kadok nunda mi kor polo de ung’eyo nindo pare;*
Ento dhanu para ubenyang’ ungo i pokolembe pa Yehova.”’
8 ‘Wucopo yero nenedi kumae: “Wa riek man watie ku cik* pa Yehova”?
Kum i andha, jubetiyo ku kalamu mi ndra mi jugor pi nikiewo kende kende vupo.
9 Lewic umaku jururieko.
Ndiri ung’oy i igi man jubimakugi.
Nen! gikwero lembe pa Yehova,
E ka dong’ rieko migine ni kani?
10 Pieno abimiyo mon migi ni jumaco mange,
Podho migi de ni jumange;
Niai i kum ng’atu ma nok nitundo i kum ng’atu ma dit, ng’atuman ubenwang’u piny i ayi m’atira ngo;
Niai i kum jabila nitundo i kum jalam, ng’atuman ubevuro avure.
11 Man gibetemo nithiedho rem* pa nya dhanu para nyaswa swa man giyero kumae:
“Kwiyocwiny unuti! Kwiyocwiny unuti!”
Ma ke kwiyocwiny umbe.
12 Nyo lewic unegogi pi gin ma judagu ma gitimo?
Lewic unegogi ngo nyanok de!
Ging’eyo de ngo nia lewic utie ang’o!
Pieno gibipodho i kind ju m’udaru podho.
Saa m’abikelo matira i wigi gibikier,’ Yehova wacu.
13 ‘Saa m’abicobogi, abijigo wigi,’ Yehova wacu.
‘Nying ulok moko mbe ma bidong’ iwi yende, kadi nying ulam iwi yende man ithgi bithwo.
E piny m’amiyo igi birwinyo igi.’”
14 “Wabedo keni pirang’o?
Dong’ wacokura man wamondu i adhura ma tek man wathowu kuca.
Kum Yehova Mungu mwa bikabuwa,
Man emiyo iwa piny m’adra n’i iye nia wamadhi,
Pilembe wadubo ni Yehova.
15 Wabino geno kwiyocwiny, ento lembe ma ber moko mbe m’utundo,
Wabino geno keyokum, ento ndiri re m’utie!
16 Kuzo pa riuni pare uwinjere niai i Dan.
Nikum badwand thwoni riuni pare,
Ng’om zoo ubeyengere.
Gibemondo man gibemvoro ng’om ku piny ceke ma n’i iye,
Adhura ku dhanu ma bedo i iye.”
17 “Kum nen, abeoro thwol i kindwu,
Thwol ma jukwir ma jucopo rambu ngo,
Man gibitong’owu andha,” Yehova wacu.
18 Can para key ungo;
Adundena betwoyo.
19 Jubewagu kony niai i ng’om ma bor,
Nya dhanu para re m’ubewak kumae:
“Nyo Yehova mbe i Sayuni?
Kunoke nyo ubimo pare mbe i iye?”
“Pirang’o ginyayu ng’eicwiny i iya kud ayi gin m’acwiya migi m’ang’ika,
Ku mungu migi ma juwirok ma tijgi mbe?”
20 “Kayucam ukadhu, cir de ujik,
Ento fodi jubodhowa ngo!”
21 Rem mi kum nya dhanu para udaru runga;
Avoc.
Ndiri umaka.
22 Nyo balsam umbe i Gilead?
Kadike nyo jakey kum umbe kuca?
Pirang’o nya dhanu para ukey ungo?
9 Akaa, ka nwang’u ndhu wiya tie pii,
Wang’a ke utie kut mi piwang’!
E nwang’u awak dieceng’ ku diewor
Pi nek ma junego ko dhanu mi jupara.
2 Akaa, ka nwang’u ndhu atie ku kabedo moko i langa calu juruwoth!
3 Gigomo lebgi calu atumb athero;
Ndra re m’ubamu i ng’ombe ento lemandha ngo.
“Gimediri ameda ku racu,
Man giciko ngo ithgi i bang’a,” Yehova wacu.
4 “Wun ceke wubed ku weng’wu i kum jirani mwu,
Man kud wugen kadok umego mwu.
Kum umego ceke cibojo,
Man jirani ceke gi juyernying’.
5 Ng’atuman ubekwalu jirani pare,
Man ng’atu moko mbe m’ubeyero lemandha.
Giponjo lebgi ucway ndra.
Gibeol aola ku timo lembe ma reco.
6 Ibekwo i kind ndra.
I ndra migi gikwero ning’eya,” Yehova wacu.
7 Pieno, Yehova mir udul uwacu kumae:
“Abiloyo igi man abimulo igi,
Kum acopo timo ang’o mange ku nya dhanu para?
8 Dhoggi utie athero mi nek ma cwayu ndra.
Ng’atini weco pi kwiyocwiny ku dhoge ni jirani pare,
Ento yor i iye ekanu libo.”
9 “Nyo acikara ngo nikwayu giwodh wel pi lembuno?” Yehova wacu.
“Nyo acikara ngo* niculo kwor i kum thek ma kumeno?
10 Abiwak man abigoyo nduru pi gudi
Man abiwero wer wak pi luba mi langa,
Pilembe juwang’ugi, uketho ng’atu moko mbe m’ubekadhu kud i igi,
Man dwand udul lim de ubewinjere ngo.
Winyo mi kor polo man yedi udaru ringo; gidaru ai.
11 Abidwoko Yeruzalem ni udhuru mi kidi, ni kabedo mir utho,
Man abidwoko adhura mi Yuda ni uvuru, ma ng’atu moko mbe ma bibedo i iye.
12 Ng’a ma riek lee pi ninyang’ i lembuni?
Dhu Yehova uweco i bang’ ng’a pi nitwong’o lembene?
Pirang’o ng’ombe unyothere?
Pirang’o ethwo calu langa,
Ma dong’ ng’atu moko mbe m’ubekadhu kud i iye?”
13 Yehova udwoko kumae: “Tie pilembe gikwero cik* para m’aketho i wang’gi, man pilembe gilube ngo man giworo ngo dwanda. 14 Ento gilubo tok adundegi ku thwon, man gilubo tok ayi gin m’acwiya pa Baal, calu ma weggi uponjo kogi nitimo. 15 Pieno, maeni tie lembe ma Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu: ‘Nen, abeketho dhanu maeni ucam yendadra man abiketho gibimadhu pii ma juadra. 16 Abilalugi i kind thek ma gin ku weggi de ging’eyo ngo, man abioro palamularu i tokgi nitundo m’abidarugi pet.’
17 Yehova mir udul uwacu kumae:
‘Wutim lembe ku rieko.
Wucok jumamon ma wero wer wak,
Man wulwong’ jumamon ma jubodho i wagu wak,
18 Kara gibin pio man gigoy iwa nduru,
Kara piwang’wa ucwir,
Man pii umol kud i bind wang’wa.
19 Kum dwand nduru ubewinjere niai i Sayuni kumae:
“Eni nia jufojunyothowa anyotha nia!
Lewic mwa tie dit ba!
Kum waweko ng’ombe man jurwombo udi mwa.”
20 Wu jumamon, wuwinj wec pa Yehova.
Dong’ ithwu ujol wec mi dhoge.
Wuponj nyigwu ku nduru maeni,
Man wuponjuru i kindwu ku wer wak maeni.
21 Kum tho uidho malu man emondo kud i madhirisa mwa;
Emondo i ot ma wiw mwa ma tek
Pi nikabu awiya mwa kud i gengi
Man awobi kud i akarayo.’
22 Wac kumae: ‘Yehova uwacu kumae:
“Avuj dhanu bipodho calu uweyo i wang’ lum,
Calu kanga cam ma nyen yor i ng’ey jakay cam
Ma ng’atu moko mbe ma bicokogi.”’”
23 Yehova uwacu kumae:
“Jararieko kud ululere pi rieko pare;
Won tego de kud ululere pi tego pare;
Man jalonyo de kud ululere pi lonyo pare.”
24 “Ento ng’atu m’ubeyungere, wek eyungere pi lembe ma e:
Nia e riek man eng’eya,
Nia an a Yehova, a Ng’atu ma nyutho mer ma lokere ngo, pokolembe m’atira man bedopwe i ng’om,
Kum anyong’a nega pi lembe maeno,” Yehova wacu.
25 “Nen! nindo bebino,” Yehova wacu, “man abiketho dhanu ceke ma jutimo yaa i kumgi ma re fodi jutimo ngo yaa i kumgi uwodh wel, 26 niwacu Misiri, Yuda, Edom, Amon ku Moab man dhanu ceke ma bedo i langa ma juthumo yukwic mi theng’gi; kum jutimo ngo yaa i kum thek ceke man jutimo ngo yaa i kum adunde ot mir Israel zoo.”
10 Wuwinji lembe ma Yehova uyero piwu, Ee ot mir Israel. 2 Yehova uwacu kumae:
“Kud wukwany ba timo mi thek mange,
Man giranyutha mi polo kud unyay ndiri i iwu,
Pilembe nia ndiri umaku thek nikumgi.
3 Suru mi dhanu utie awonde.*
Etie kende kende yen mi luli ma jung’ondo,
Ma jabodho uyiko ku jamtic pare.
4 Giruke ku mola ma tar man mola ma kwar.
Gifwode ku nyondo man gigure ku musumali kara kud epodhi.
5 Gi calu ayi gin ma juyiko i podho pi niriemo winyo, podho mir ukuju, gicopo weco ngo;
Ukwayu juyeygi ayeya, kum gicopo wotho ngo.
Kud ilworgi, kum gicopo timo ngo dhanu rac,
Kadi gicopo timo ngo gin moko ma ber.”
6 Ng’atu moko mbe ma calu in, Ee Yehova.
I dwong’, nyingi de dwong’ man etie ku tego.
7 Ng’a m’ucikere ngo nilwori, Ee Ubimo mi thek, kum eromo kudi;
Pilembe i kind jururieko ceke mi thek man i kind ker migi ceke,
Ng’atu moko acel de mbe ma calu in.
8 Gin ceke giparu ngo lembe man gin abelu.
Niweko yen re m’umii ponji, utie awonde ma lee dit.
9 Juroyo sani mi mola ma tar kud i Tharsis man mola ma kwar kud i Ufaz;
Etie tic pa jabodho, niwacu mi cing’ jabodho ma thiedho cuma.
Bongu migi utie mi wuzi mi ble man mi thol mi rangi m’uluga.
Gin ceke jubodho re m’uyikogi.
10 Ento Yehova tie Mungu andha.
Etie Mungu ma kwo man Ubimo ma rondo ku rondo.
Nikum ng’eicwiny pare, ng’om biyengere,
Man thek moko mbe ma biciro ng’eicwiny pare ma lake tek.
11* Ibiyero igi kumae:
“Mungu m’ucwiyo ngo polo ku ng’om
Binyothiri kud iwi ng’om man kud i the polo.”
12 En re m’ecwiyo ng’om ku tego pare,
En re m’eketho ng’om ma cego piny ucungo ku rieko pare
Man en re m’epedho polo ku nyang’ i lembe pare.
Eketho lukoth mil* pi koth,
Man ekelo yamu kud i dero pare.
14 Dhanu ceke ubetimo lembe m’umbe rieko man m’umbe ng’eyong’ec.
Lewic bimaku jutic mir uka* ceke nikum ayi gin m’acwiya m’ang’ika;
Kum ayi gin m’acwiya mi cuma* pare utie ndra,
Man tipo* mbe i igi.
15 Gitie awonde,* tic mi cac.
Gibinyothiri kinde ma nindo mi pokolembe migi biromo.
16 Makapiny pa Yakobo utie ngo calu piny maeno,
Kum etie Ng’atu m’ucwiyo piny ceke,
Man Israel utie uluth mi giralaga pare.
Yehova mir udul utie nyinge.
17 Cok piny peri kud i ng’om,
In m’i dhaku ma jutieko.
18 Kum Yehova uwacu kumae:
“Nen, wang’uni abivudho* dhanu cen kud i ng’ombuni,
Man abiketho gibilimo can.”
19 Can i wiya nikum rem* para!
Rem para ma key ungo.
Man awacu kumae: “Maeni tie twoyo para andha, man acikara nicire.
20 Hema para udaru nyothere, man thondh hema para ceke udaru cot.
Wota uweka man gimbe.
Ng’atu moko mbe m’udong’ pi nitelo i hema para kadi niting’o bongu mi hema para malu.
21 Kum jukwac utimo lembe ku kasegu,
Man gipenjo ngo Yehova.
Eno re m’uketho gitimo ngo lembe ku rieko,
Man udul lim migi ceke udaru lal.”
22 Winji! Rwonglembe ubebino!
Woy ma dit ubeai kud i ng’om ma yo malu,
Pi nidwoko adhura mi Yuda ni uvuru, ni kabedo mir utho.
23 Ee Yehova, ang’eyo ma ber nia dhanu romo telo ngo wiye gire.
Ng’atu m’ubewotho umbe ku copo mi telo kadok wi dagutielo pare.
24 Ee Yehova, twinya ku pokolembe,
Ku ng’eicwiny re ngo, imaru dara.
25 Konj kwinyo peri iwi thek ma gidieng’ ungo piri
Man iwi dhanu ma gilwong’o ngo nyingi.
Kum gimvoro Yakobo,
Eyo, gimvore cil ma gidare,
Man gidwoko ng’om pare ni uvuru.
11 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 2 “Wuwinj wec mi lembariba maeni, wu dhanu!
“Yere* ni dhanu mi Yuda man ni dhanu ma bedo i Yeruzalem 3 man wac igi kumae: ‘Yehova Mungu mir Israel uwacu kumae: “Kwong’ iwi ng’atu m’uworo ngo wec mi lembariba maeni, 4 m’ang’olo ni kwaruwu i ceng’ m’awodhogi kud i ng’om mi Misiri, kud i uka mi loyo cuma kumae: ‘Wuwor dwanda man wutim lembe ceke m’ang’olo iwu, e wubidoko dhanu para man abibedo Mungu mwu, 5 kara atim lembe m’ang’olo ku kwong’ ni kwaruwu, ma nia abimiyo igi ng’om ma molo cak ku miyokic, calu m’etie ko tin eni.’”’”
E adwoko kumae: “Amen,* Ee Yehova.”
6 I ng’eye, Yehova uyero ira kumae: “Twong’ wec maeni ceke i adhura mi Yuda man i gengi mi Yeruzalem kumae: ‘Wuwinj wec mi lembariba maeni man wutii kugi. 7 Kum acimo kwaruwu thwolo thwolo niai i nindo m’awodhogi kud i ng’om mi Misiri cil tin eni, acimogi kendo kendo* kumae: “Wuwor dwanda.” 8 Ento giwinjo ngo man giciko ngo ithgi; ng’atuman ulund umedere nilubo tok adundene ma rac ku thwon. Pieno akelo i wigi wec mi lembariba maeni ceke m’ang’olo igi nia giwor, ento gikwero nitiyo kugi.’”
9 I ng’eye, Yehova wacu ira kumae: “Dhanu mi Yuda ku mi Yeruzalem gibecamu gamba pi nijai ira. 10 Giloko i tok kosa pa kwarugi ma yang’ con m’ugam ukwero niworo wec para. Gin bende gilubo tok mungu mange man gitimo igi. Ot mir Israel man ot mi Yuda uturo lembariba m’atimo ku kwarugi. 11 Pieno Yehova uwacu kumae: ‘Nen, abekelo nyoth i wigi ma gibiboth ungo kud i iye. Saa ma gibikwayu kony i bang’a, abiwinjogi ngo. 12 E adhura mi Yuda ku dhanu ma bedo i Yeruzalem bicidho i bang’ mungu ma gibed githiero lam igi* pi nikwayu kony i bang’gi, ento mungune bilarugi ngo nyanok de i saa mi nyoth migi. 13 Kum wend mungu mwu unyay lee calu wend adhura mwu, Ee Yuda, man wuguro pemlam dupa ni piny mi lewic* calu wend gengi m’upong’ i Yeruzalem, pemlam pi nithiero lam ni Baal.’
14 “Ento in,* kud irwo pi dhanu maeni. Kud iwak pigi man kud irwo pigi, kum abiwinjo ngo kinde ma gibelwong’a nikum nyoth migi.
15 Twero ma kani ma jamerna tie ko mi bedo i ot para
Ma ke dhanu dupa ubetimo lembe ma reco ma gipangu?
Nyo ku ring’o ma leng’* giromo cero nyoth kud ubin i wigi?
Nyo ibipekiri i saa maeca?
16 Con Yehova ubed ulwong’i nia yend oliv m’uluk,
Ma leng’ man ma nyinge beco.
Ecwinyo mac i kume ku woy ma dit,
Man juturo jange.
17 “Yehova mir udul ma ng’atu m’upidhi uyero nia nyoth bibino i wii pi lembe ma reco ma ot mir Israel man ot mi Yuda gitimo, ma ginyayu ko ng’eicwiny i iya ku lam ma githiero ni Baal.”
18 Yehova unyutho ira uketho ang’eyo;
I saa nica, iketho aneno lembe ma gibetimo.
19 Abino calu nyathin urombo ma mol ma jubetero i kathum.
Ang’eyo ngo nia gibino camu gamba i kuma nia,
“Wanyothu yende ku nyinge
Man wang’odue cen kud i ng’om mi ju ma kwo,
Kara kud jupoy pi nyinge kendo.”
20 Ento Yehova mir udul poko lembe ku bedopwe;
Eng’iyo i pidoic m’upondo* man i adunde.
Wek anen kwor peri m’ibiculo i wigi,
Kum aweko lemkesi para i cingi.
21 Maeni tie lembe ma Yehova uyero pi dhanu mir Anathoth m’ubesayu nikabu kwo peri* man m’uwacu kumae: “Kud iew lembila ku nying’ Yehova, imaru tho i the cingwa.” 22 Pieno Yehova mir udul uwacu kumae: “Nen, abikwayu giwodh wel. Awobi bitho i lak palamularu, man wotgi ku nyiggi bitho ku ndru. 23 Kadok dong’gi acel de mbe ma bidong’, pilembe abikelo nyoth iwi dhanu mir Anathoth i oro m’abikwayu giwodh wel i iye.”
12 Itie pwe, Ee Yehova, kinde m’abewagara i beng’i,
Kinde m’abeweco kudi pi pokolembe m’atira.
Re pirang’o lembe mi jutimrac berombo,
Man pirang’o ju ma cibojo umbe ku lworo?
2 Ipidhogi man ulaggi nyang’.
Gidongo man gicego nying’gi.
Giweco piri saa ceke, ento ini bor ku pidoic migi m’upondo.*
3 Ee Yehova, ing’eya cuu man inena;
Ing’iyo adundena man inwang’u nia etie i acel kudi.
Koygi cen calu rombe ma jubecinego,
Man kethgi ang’et pi ceng’ mi nek.
4 Ng’om bithwo nitundo awene
Man uboko mi lum ceke bibedo ma githwo nitundo awene?
Nikum racu mi ju ma bedo i iye,
Yedi man winyo m’i iye utho.
Kum giyero kumae: “Ebeneno ngo lembe ma binwang’uwa.”
5 Tek niringo ku dhanu m’uberingo ku tiendgi de ubeoli,
Dong’ ibiromo ringo kwaya i dhu riuni?
Kadok ibenwang’u nia cwinyi tek i ng’om mi kwiyocwiny,
Re ibitimiri nenedi i kind vunga m’ujiyere m’i dhu Yordan?
6 Kadok umego peri ma buu,
Juruot pa wuru ngi de
Gicibi, gikok ma tek i kumi.
Kud iyiigi
Kadok nwang’u gibeyero lembe ma beco iri.
7 “Awenjo ot para; aweko giralaga para.
Amiyo nyaramara para* i cing’ judegi pare.
8 Giralaga para udoko calu umvor i luli.
Erundo ira,
Uketho adage.
9 Giralaga para utie ira calu acuth ma cuku cuku.
Acuth mange utieke man uloy i wiye.
Wubin, wucokuru karacelo wu yedi mi lum ceke,
Wubin wucam.
10 Jukwac dupa unyotho podho mir ulok para;
Ginyono theng ng’om para.
Gidwoko theng ng’om para m’amaru ni langa m’udong’ ni uvuru.
11 Edoko ni ng’om ngele.
Ethwo.*
Etie uvuru i wang’a.
Judaru dwoko ng’ombe zoo ni uvuru,
Ento ng’atu moko mbe m’ubekwanu ku lembene.
12 Junyoth utundo kud i yo ceke m’ulil m’ukadhu kud i langa,
Kum palamularu pa Yehova ubemvoro piny niai i tung’ ng’ombe acel nitundo i tunge mucelo.
Kwiyocwiny umbe ni ng’atu moko acel de.*
13 Gicoyo nganu, ento gikayu ukudho.
Gitimo tic ma tek mananu.
Lewic binegogi pi piny migi m’ucek
Nikum kwinyo pa Yehova m’uopo.”
14 Maeni tie lembe ma Yehova uyero pi jirani para ceke ma jutimrac, m’ubemulo kum giralaga m’aketho Israel ma dhanu para ulagu: “Nen, abefudhogi kud i ng’om migi man abifudho ot mi Yuda kud i kindgi. 15 Ento i ng’ey m’afudhogi, kisa binega kendo i kumgi man abidwogo ng’atuman m’i kindgi i bang’ giralaga pare man i ng’om pare.”
16 “Man tek andha giponjo nitimo lembe calu dhanu para man gikwong’o kwong’ ku nyinga kumae: ‘Calu andha Yehova bedo kwo!’ tap calu ma giponjo dhanu para nikwong’o kwong’ ku nying’ Baal, e gibinwang’u kabedo i kind dhanu para. 17 Ento tek gikwero nibedo wor, abifudho thekne bende; abifudhe man abinyothe,” Yehova wacu.
13 Yehova uwacu ira kumae: “Cidh ing’iew iri mukaba mi bongu ma nwang’ man itwiye i pieri, ento kud iroye i pii.” 2 E ang’iewo mukaba calu ma Yehova uyero, man atwiye i piera. 3 Lembe pa Yehova ubino i bang’a wang’ mir arionde, uyero kumae: 4 “Ting’ mukaba m’ing’iewo man m’itwiyo i pieri man ai malu icidh i Efrath, man iwok ikane kuca i odicana.” 5 E acidh akane i dhug Efrath, tap calu ma Yehova ung’olo ira.
6 Ento nindo dupa i ng’eye, Yehova udog uyero ira kumae: “Ai malu icidh i Efrath man iwok iting’ mukaba m’agam ang’olo iri nia icidh ikan kuca.” 7 E acidho i Efrath man awok agolo mukabane man ating’e ku kaka ma nwang’u akane i iye. Anwang’u nia mukabane udaru nyothere, tije mbe nyanok de.
8 I ng’eye, lembe pa Yehova ubino i bang’a: 9 “Yehova uwacu kumae: ‘Abinyotho doro mi Yuda man doro ma hai mi Yeruzalem i ayi ma rom eno. 10 Dhanu maeni ma reco m’ukwero niworo wec para man m’ubelubo tok adundegi ku thwon, m’ubelubo tok mungu mange, m’ubetimo igi man m’ubekulo korgi piny igi bidoko tap calu mukaba maeni ma tije mbe acel de.’ 11 ‘Kum tap calu ma mukaba moko i pier ng’atini, e aketho ot mir Israel man ot mi Yuda zoo umoko i kuma,’ Yehova wacu, ‘kara gibed ira ni dhanu, ni nying’, ni pak man ni piny ma leng’. Ento giworo ngo.’
12 “Icikiri nimiyo igi bende lemkwenda ma e: ‘Yehova Mungu mir Israel uwacu kumae: “Jucikiri nipong’o agulu ceke ma dongo ku pigulok.”’ Man gibidwoko iri kumae: ‘Iparu nia wang’eyo ngo ya jucikiri nipong’o agulu ceke ma dongo ku piguloki?’ 13 E iyer igi kumae: ‘Yehova uwacu kumae: “Nen, abepong’o dhanu ma bedo i ng’ombuni zoo ku mero, jubim ma jany iwi komker pa Daudi, julam ku jubila, man dhanu ceke ma bedo i Yeruzalem. 14 Man abirungogi, ng’atuman i kum wadi, wego ku wot i ayi ma rom,” Yehova wacu. “Ngisi binega ngo kadi can man kisa binega ngo nyanok de i kumgi. Gin moko mbe ma bicera ku nyothogi.”’
15 Wuwinji man wucik ithwu.
Kud wukethuru, pilembe Yehova daru weco.
16 Wumii dwong’ ni Yehova Mungu mwu
Ma fodi ekelo ngo mudho,
Man ma fodi tiendwu ukier ungo iwi gudi saa ma piny ugamere.
Wubigeno der,
Ento ebikelo piny ma col bii;
Ebiloke ni mudho ma bii.
17 Man tek wukwero niwinjo,
Abiwak* i amung’ nikum doro mwu.
Abiwak lee man piwang’a bicwir lee mandha,
Pilembe judaru tero dwol pa Yehova i ng’eca.
18 Yer ni ubimo man ni min ubimo* kumae: ‘Wubed i kabedo ma piny magwei,
Kum jamker mi wic mwu ma leng’ bipodho kud i wiwu.’
19 Juciko* dhug adhura ma yo piny, ma ng’atu moko mbe ma romo yabugi.
Jutero Yuda zoo i ng’eca, jutero gin kpo i ng’eca.
20 Ting’ weng’i man inen ju m’ubebino niai ku yo malu.
Udul lim ma jumiyo iri, rombe peri ma beco ni kani?
21 Ibiyero ang’o saa ma matira peri
Biai i bang’ ju ma saa ceke ibed ikwanu ni jurimbi ma ceng’ini?
Nyo moc bigoyi ngo calu dhaku m’ubegonyere?
22 Man saa m’iyero i adundeni kumae: ‘Lembe maeni uwok i wiya pirang’o?’
Utie nikum dubo peri ma dit re m’uketho juthumo dhu tiend kendi peri
Man iwinjo litho ma lee i tok tiendi.
23 Nyo Jakuc* copo loko dend kume kadi ng’uu copo loko kume ma kwici kwici?
Kan ecopo loko, nen wun de wucopo timo lembe ma ber,
Wu ju ma juponjowu ku timo racu.
24 Pieno abilalu iwu calu soka ma yamu mi langa ulalu iye.
25 Eni tie maka peri, thenge m’apimo iri,” Yehova wacu,
“Pilembe iwil kuda man ibegeno peri ndra.
26 Pieno abidolo dhu kendi peri nitundo i weng’i,
Man lewic peri binen,
27 Timo peri mir abor,* man ayiri peri,
Asara peri ma rac* no.
Aneno timo peri ma judagu
Iwi ungulu gudi,* i lum.
Can i wii, Ee Yeruzalem!
Ibibedo m’icido nitundo awene?”
14 Eni tie lembe pa Yehova m’ubino i bang’ Yeremia pi koth m’ukang’:
2 Yuda ubewak man dhugang’ pare unyothere.
Gimwony i ng’om ma givoc,
Man wak ubeidho malu niai kud i Yeruzalem.
3 Man rwodhi migi uoro jutic migi* ucidh utwom pii.
Gicidho i bang’ vuj pii* ento giwok ginwang’u ngo pii.
Gidwogo kud agulu migi ma iye nanu.
Lewic umakugi man cwinygi utur,
E giumo wigi.
4 Calu ma ng’om ukak,
Pilembe koth ukang’ i ng’ombe,
Jurufur uvoc man giumo wigi.
5 Kadok min ruda mi lum de uweko nyathinne m’eai enyolo,
Pilembe lum umbe.
6 Kana mi lum ucungo iwi ungulu gudi* ma lelele.
Gibeng’wiyo yamu calu utho;
Wang’gi ucido pilembe lum umbe.
7 Kadok nwang’u dubo mwa ubetuco lembe i kumwa de,
Ee Yehova, tim lembe pi nyingi.
Kum kosobedoleng’ mwa udaru sagu,
Man wadubo iri.
8 Ee genogen mir Israel, Jalarne i saa mi masendi,
Pirang’o i calu jawirok i ng’ombe,
Calu jawotho ma robo pi nivuto diewor acel kende?
9 Pirang’o itie calu ng’atu m’ubezungo lembe,
Calu jarukara ma copo larujo ngo?
Kum in’i kindwa, Ee Yehova,
Man nyingi ulwong’ere i kumwa.
Kud iwekwa timba.
10 Yehova uwacu pi dhanu maeni kumae: “Gimaru niwotho swa; gicero ngo tiendgi. Pieno anyong’a nego ngo Yehova i kumgi. Kawoni ebipoy pi kosa migi man ebikwayu giwodh wel pi dubo migi.”
11 I ng’eye Yehova uyero ira kumae: “Kud irwo nia lembe uwoth ma ber ni dhanu maeni. 12 Saa ma gibekwiro cam, awinjo ngo kwac migi, man saa ma gibethiero lam m’awang’a ma boo man girathiera mi nying cam, anyong’a nega ngo i kumgi; kum abinegogi ku palamularu, ku ndru man ku thong’om.”
13 E ayero kumae: “Akaa, Ee Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova! Nen, jubila gibeyero igi kumae: ‘Wubineno ngo palamularu man ndru de bipodho ngo i wiwu, ento abimiyo iwu kwiyocwiny mandha i kabedo maeni.’”
14 Yehova ugam uyero ira kumae: “Jubilane gibeewo lembila mi ndra ku nyinga. Aorogi ngo, gin m’ang’olo igi mbe, kadi aweca de aweco ngo i bang’gi. Gin ma wok i wang’ mi ndra, ewolembe ma tije mbe man vupo mir adundegi re ma gibeewo iwu. 15 Pieno, maeni tie lembe ma Yehova uwacu pi jubila m’ubeewo lembila ku nyinga ma ke aorogi ngo, man m’ubeyero nia palamularu kadi ndru moko mbe ma bipodho i ng’ombuni: ‘Jubilane gibitho ku palamularu man ndru. 16 Dhanu ma gibeewo igi lembilane de jubibayugi i gengi mi Yeruzalem, pilembe gibitho nikum ndru man palamularu, ma ng’atu moko mbe ma bikunyogi, gin, mon migi, wotgi man nyiggi, pilembe abikonjo nyoth ma giromo ko i wigi.’
17 “Icikiri niyero igi kumae:
‘Wek piwang’a ucwir dieceng’ ku diewor, kud githum,
Kum jurungo man juturo i dhanu para ma sumba tup
Ku rem ma rac mandha.
18 Tek awok woko i podho,
Aneno dhanu ma junego ku palamularu!
Man tek adwogo i adhura de,
Aneno dhanu m’utwoyo nikum ndru!
Kum jabila ku jalam ceke giciwotho i ng’om ma ging’eyo ngo.’”
19 Nyo dong’ ikwero Yuda magwei, kunoke nyo dong’ idagu* Sayuni ku raci?
Pirang’o igoyowa uketho wabekey ungo?
Wabino geno kwiyocwiny, ento lembe ma ber moko mbe m’utundo,
Wabino geno keyokum, ento ndiri re m’utie!
20 Wayiyo racu mwa, Ee Yehova,
Man kosa pa kwaruwa,
Kum wadubo iri.
21 Pi nyingi, kud ikwerwa;
Kud icay komker peri ma dwong’.
Poy i kum lembariba peri m’itimo kudwa man kud iture.
22 Nyo i kind ayi gin m’acwiya ma tijgi mbe mi thek, moko tie de ma romo miyo koth,
Kunoke nyo polo copo ng’iyo en gire nia ecor kothi?
Nyo utie ngo ini kendi, Ee Yehova Mungu mwa?
Man wageno in,
Kum ini kendi re m’itimo gin maeni ceke.
15 I ng’eye, Yehova uyero ira kumae: “Kadok nwang’u Musa giku Samwel gicungo i wang’a de, abitimo ngo bero ni dhanu maeni. Riemgi cen kud i wang’a. Wek gicidhi. 2 Man tek gipenji kumae: ‘Wacidh kani?’ Yer igi kumae: ‘Yehova uwacu kumae:
“Ju m’ukwayu utho ku thong’om, bitho ku thong’om!
Ju m’ukwayu utho ku palamularu, bitho ku palamularu!
Ju m’ukwayu utho ku ndru, bitho ku ndru!
Ju m’ukwayu ucidh i ng’eca, bicidho i ng’eca!”’
3 “‘Man abiketho nyoth ang’wen* ma e i wigi,’ Yehova wacu, ‘palamularu pi ninegogi, gwogi pi niwayu avujgi, winyo mi kor polo ku yedi mi ng’om pi niramu man ninyothogi. 4 Man abiketho gibidoko ni gin ma ng’oyo ndiri ni ker ceke mi ng’om, nikum gin ma Manase ma wod Hezekia m’ubimo mi Yuda utimo i Yeruzalem.
5 Ng’a ma ngisi binege i kumi, Ee Yeruzalem,
Ng’a ma kisa binege i kumi,
Man ng’a ma bicungo pi nipenjo nia ibedo nenedi?’
6 ‘Iweka,’ Yehova wacu.
‘Ibemediri niloko ng’eyi ira.*
Pieno abirieyo cinga i kumi man abinyothi.
Adaru ol ku timo iri kisa.*
7 Abikworogi ku kanya i dhugang’ mi ng’ombe.
Abikabu awiya migi cen.
Abinyotho dhanu para,
Pilembe gikwero niloko kud i yo migi ma rac.
8 Wend montho migi binyai lee i wang’a nisagu kwiyo mi nam.
Abikelo janyoth i kumgi ku dieceng’, i kum mego kud awobi.
Abikelo ang’abacwiny ku ndiri i wigi rek.
9 Dhaku m’unyolo awiya abiro udaru voc;
Ebeyuyo* ku titi.
Ceng’ pare umwony ma ke fodi piny utie dieceng’,
Uketho lewic kud acidi umake.’
‘Man nyathi dong’gi m’udong’ de
Abimiyo judegi migi binegogi ku palamularu,’ Yehova wacu.”
10 Can i wiya, Ee maa, pilembe inyola,
A ng’atu ma ng’om zoo sayu ali i dhoge man dhaw kude.
Amiyo ngo banja kadi agamu de ngo banja;
Ento gin ceke gibelama.
11 Yehova uyero kumae: “Abikonyi andha;
Abicero beng’i andha i saa mi nyoth,
I saa mi masendi i wang’ jadegi.
12 Nyo ng’atu moko copo rungo i cuma ng’ili ng’ili,
Cuma m’uai yo malu, man mola?
13 Abiketho jubiyaku lim ku lonyo peri,
Jubing’iewogi ngo ang’iewa, ento ebibedo pi dubo ceke m’itimo i ng’om peri zoo.
14 Abimiyogi ni judegi peri
Kara gicidh kugi i ng’om m’ing’eyo ngo.
Kum ng’eicwiny para udaru cwinyo mac,
Man ebeliel pi niwang’uwu.”
15 Ing’eyo, Ee Yehova,
Poy pira man lok weng’i yor i bang’a.
Cul kwor i kum ju m’unyayu ragedo i kuma.
Kud igal ku ng’eicwiny peri, gimaru nega.*
Ng’ey nia ayeyo lewic maeni piri.
16 Anwang’u lembe peri man acamugi;
E lembe peri unyayu anyong’a ku mutoro i adundena,
Kum nyingi ulwong’ere i kuma, Ee Yehova Mungu mir udul.
17 Abedo ngo karacelo ku ju m’umaru foc pi ninyayu anyong’a i iya.
Abedo kenda, pilembe cingi n’i wiya,
Kum ipong’a ku ng’eicwiny.
18 Pirang’o litho para ubethum ungo man rem para ubekey ungo?
Ekwero nikey.
Nyo ibidoko ira calu kut mi pii mi ndra
Ma jucopo geno ngo?
19 Pieno Yehova uyero kumae:
“Tek ilokiri, e abikeyo kumi,
Man ibicungo i wang’a.
Tek ikoyo piny ma pigi tek kud i kind piny ma tijgi mbe
E ibidoko calu dhoga buu.*
Bikwayu gilokiri i beng’i,
Ento in ibilokiri ngo i bang’gi.”
20 “Abedwoki ni gang’ ma tek mi mola ni dhanu maeni.
21 “Abileri kud i cing’ jutimrac
Man abiweri kud i die cing’ ju ma kisa mbe i igi.”
16 Lembe pa Yehova ubino kendo i bang’a, uyero kumae: 2 “Kud igam iri dhaku, man kud ibed kud awiya ma co ku ma nyir i kabedo maeni. 3 Kum maeni tie lembe ma Yehova uyero pir awiya ma co ku ma nyir m’unyoliri keni, pi meggi m’unyologi man pi weggi m’unyologi i ng’ombuni. 4 ‘Gibitho ku twoyo ma negojo, ento ng’atu moko mbe ma biwagugi kadi ma bikunyogi; gibidoko calu uweyo i wang’ ng’om. Gibitho ku palamularu man ndru, man avujgi bibedo ni cam ni winyo mi kor polo man ni yedi mi ng’om.’
5 Kum Yehova uwacu kumae:
‘Kud imond i ot ma ju m’ubewagu ju m’utho ubecamu cam i iye,
Man kud icidh igoy nduru kadi nikumo.’
‘Kum akabu kwiyocwiny kud i bang’ dhanu maeni,’ Yehova wacu,
‘Man bende mer para ma lokere ngo, ku kisa para.
6 Ju ma dongo ku ma thindho ceke bitho i ng’ombuni.
Jubikunyogi ngo,
Awaga de ng’atu ma biwagugi mbe,
Ng’atu moko mbe ma bithumo kume pigi kadi ma bigobo wiye pigi.*
7 Man ng’atu moko mbe ma bimiyo cam ni ju ma n’i lemcan,
Pi nijuko cwinygi pi ju migi m’utho;
Kadi ng’atu moko mbe ma bimiyo igi kikombe mi jukocwiny
Kara gimadhi pi weggi kunoke pi meggi m’utho.
8 Man kud imond i ot mi foc
Nibedo karacelo kugi pi nicamu man nimadhu.’
9 “Kum Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Abijigo dwal mir anyong’a man dwal mi foc, dwand cwar mugole man dwand nyamugole i kabedo maeni, i nindo mi kwo mwu, ma wun de wubeneno.’
10 “Saa m’ibiyero lembuni ceke ni dhanu maeni, gibipenji kumae: ‘Pirang’o Yehova ung’olo nyoth maeni zoo i wiwa? Kosa ang’o man dubo ang’o ma watimo ni Yehova Mungu mwa?’ 11 Icikiri nidwoko igi kumae: ‘“Tie pilembe kwaruwu giweka,” Yehova wacu, “man gimediri nilubo tok mungu mange, nitimo igi man nikulo korgi piny igi. Ento gilund giweka man cik para de giworo ngo. 12 Man wutimo lembe ma reco magwei nisagu ma kwaruwu gitimo, ng’atuman m’i kindwu ubelubo tok thwon mir adundene ma rac kakare niworo an. 13 Pieno abivudhowu kud i ng’om maeni i ng’om ma wun ku kwaruwu de wung’eyo ngo, man kuca bikwayu wuwok wutim ni mungu mange dieceng’ ku diewor, kum kisa binega ngo i kumwu.”’
14 “‘Ento nindo bebino,’ Yehova wacu, ‘ma gibiyero ngo kendo kumae: “Calu andha Yehova bedo kwo, en m’ewodho dhanu mir Israel kud i ng’om mi Misiri!” 15 Ento gibiyero kumae: “Calu andha Yehova bedo kwo, en m’edwogo dhanu mir Israel niai kud i ng’om ma yo malu, man niai kud i ng’om ceke ma nwang’u elalugi i iye!” Man abidwogogi i ng’om migi m’alar amiyo ni kwarugi.’
16 ‘Nen, abeoro juwak judwar nam dupa,’ Yehova wacu,
‘Man gibidwarugi.
I ng’ey maeno, abioro juwak judwar ley dupa,
Man gibidwarugi iwi gudi kud iwi ungulu gudi* ceke
Man i kind cana m’ukak.
17 Kum wang’a n’i wi lembe ceke ma gitimo.*
Gibedo ngo aponda i wang’a,
Kadi kosa migi de ubedo ngo aponda i wang’a.
18 Mi kwong’o, abiculo mukero m’uromo pi kosa man dubo migi.
Kum gicido ng’om para kud ayi gin m’acwiya migi ma judagu ma kwo mbe i igi,*
Man gipong’o giralaga para ku piny migi ma judagu.’”
19 Ee Yehova, in m’i tegona man ot para ma tek,
Kaka m’aringo i iye i saa mi can,
Thek bibino i beng’i niai kud i tung’ ng’om,
Man gibiyero kumae: “Gin ma kwaruwa gilagu tie kende kende vupo,
Gin ma iye nanu man ma miyo ngo bero moko.”
20 Nyo ng’atini copo yiko ire mungu
Ma ke i andha gi mungu ngo?
21 “Pieno abiketho gibing’eyo,
Eyo, abiketho gibing’eyo kero ku tego para wang’uni,
Man gibing’eyo andha nia nyinga tie Yehova.”
17 “Jugoro dubo pa Yuda ku kalamu mi cuma.
Jugore ku lak dhiama iwi ban mir adundegi
Man iwi tung pemlam migi,
2 Kinde ma wotgi bepoy pi pemlam migi man pi mbegi migi mi thier*
I ng’et yen m’ujany ma n’i wi ungulu gudi* m’uting’ere,
3 Iwi gudi ma n’i kiaru.
Abiketho jubiyaku lim peri ku lonyo peri ceke,
Eyo, kaka peri ma malu, nikum dubo m’itimo i die ng’om peri ceke.
4 In giri ibiweko giralaga m’amiyo iri.
Man abiketho ibitimo ni judegi peri i ng’om m’ing’eyo ngo,
Kum icwinyo ng’eicwiny para calu mac.
Ebiliel pi nja.”
5 Yehova uyero kumae:
“Kwong’ iwi ng’atu ma geno dhanu ma dhanu,
Ma jengere iwi tego pa dhanu,*
Man m’adundene ulokere bor ku Yehova.
6 Ebibedo calu yen m’ucungo kende i langa.
Ebineno ngo lembe ma ber kinde m’ebebino,
Ento ebibedo i ng’om ngele mi langa,
I ng’om kadu kaka ma ng’atu moko mbe ma copo kwo i iye.
7 Mugisa ni ng’atu m’ugeno Yehova,
Ma Yehova en e genogen pare.
8 Ebibedo calu yen ma jupidho i dhu kulo,
Ma guro ulage nitundo i die pii.
I saa mi lietho de gin ma bitime nedi mbe,
Ento ithe bibedo numu asu.
Cwinye bipido ngo i oro ma ng’om utal i iye,
Kadi ebijigo ngo nicego nyinge de.
9 Adunde tie jabombi* nisagu gin moko ci, man etie ayika nitimo lembe ceke.*
Ng’a ma copo nyang’ i iye?
10 An a Yehova, ayenyo i adunde,
Ang’iyo i pidoic m’upondo,*
Pi nimiyo ni ng’atuman calku timo pare,
Calkud adwogi mi tic pare.
11 Ng’atu ma nwang’u lonyo i ayi m’atira ngo
Tie calu aywer ma coko tong wadi m’enyolo en ungo.
Gibiweke i diere mi kwo pare,
Man i ajikine binwang’ere nia e jakasegu.”
12 Komker ma dwong’ pa Mungu, udodere niai i acaki,
Hekalu mwa ni kuca.
13 Ee Yehova, in m’i genogen mir Israel,
Lewic binego dhanu ceke m’uweki.
Nying’ ju m’ubejai iri* bikiewere i utur,
Pilembe giweki, Yehova, in m’i kulo mi pii mi kwo.
14 Key kuma, Ee Yehova, e abikey.
Bodha, e abiboth,
Kum in re m’i ng’atu m’apaku.
15 Nen! dhanu moko ubeyero ira kumae:
“Lembe pa Yehova ni kani?
Dong’ etimere do!”
16 Ento an, akwero ngo nibedo jakwac pi nilubo toki,
Kadi nindo mi nyoth de ubino ngo mito para.
Ing’eyo lembe ceke ma dhoga yero;
Gin kpo gitimiri m’ibeneno!
17 Kud idok ira ni gin ma ng’oyo ndiri.
Itie kapondo para i saa mi can.
18 Wek lewic unyay iwi ju m’usenda,
Ento kud iwek lewic unyay i wiya.
Wek ndiri makgi,
Ento kud iwek ndiri maka.
Kel nindo mi can i wigi,
Rung’gi man nyothgi mi magwei.*
19 Yehova uwacu ira kumae: “Cidh icung i dhugang’ mi wot dhanu ma jubim mi Yuda gimondo man giwok kud i iye, man i dhugang’ ceke mi Yeruzalem. 20 Icikiri niyero igi kumae: ‘Wuwinj lembe pa Yehova, wu jubim mi Yuda, wu dhanu ceke mi Yuda, man wu dhanu ceke ma wubedo i Yeruzalem, ma wumondo kud i dhugang’ maeni. 21 Yehova uwacu kumae: “Wubed ku weng’wu, man kud wuyey ter moko ci i ceng’ Sabatu kadi kud wuroy terne kud i dhugang’ mi Yeruzalem. 22 Kud wuwodh ter moko ci kud i ot mwu i ceng’ Sabatu; man kud wutim tic moko ci. Wugwok Sabatu ubed leng’, tap calu m’agam ang’olo ni kwaruwu. 23 Re giwinjo ngo kadi giciko de ngo ithgi, man thwon migi uketho gikwero* niworo kadi nijolo twiny.”’
24 “‘“Ento tek wubewora cuu mandha,” Yehova wacu, “man wuberoyo ngo ter kud i dhugang’ mir adhura maeni i ceng’ Sabatu, man wubegwoko ceng’ Sabatu leng’, ma wubetimo ko ngo tic moko i cenge, 25 e jubim ku judongo ma wijo ma gijany iwi komker pa Daudi, gibimondo bende kud i dhugang’ mir adhura maeni, ma giberingo ku magali man ku riuni, gin, judongo ma wijo migi, dhanu mi Yuda, ku dhanu ma bedo i Yeruzalem; e dhanu bibedo i adhura maeni pi nja. 26 Man dhanu biai kud i adhura ma tung’ tung’ mi Yuda, niai kud i kabedo m’udhoko Yeruzalem, niai kud i ng’om pa Benjamin, niai kud i ng’om ma yor i poga, niai kud i ng’om gudi, man niai kud i Negeb.* Gibikelo lam m’awang’a ma boo, lam, girathiera mi nying cam, udok sengi, man lam mi dwoko foyofoc i ot pa Yehova.
27 “‘“Ento tek wuwora ngo man wugwoko ngo ceng’ Sabatu leng’, nikum ter ma wubeyeyo man ma wubemondo ko kud i dhugang’ mi Yeruzalem i ceng’ Sabatu, abigudo mac i kum dhugang’ne, e maje biwang’u andha udi ma wiw ma tek mi Yeruzalem, man ebinegere ngo.”’”
18 Eni tie lembe pa Yehova m’ubino i bang’ Yeremia: 2 “Ai man ilor piny i ot pa jacwii agulu, man kuca abiwoketho ibiwinjo wec para.”
3 E aloro i ot pa jacwii agulu, man ebino timo tic iwi ukobre mi cwiyo agulu. 4 Ento agulu ma jacwii agulune ubino cwiyo kud ulobo unyothere i cinge. Pieno jacwii agulu udog ucwiye ni agulu mange, tap calu m’efoyo.*
5 I ng’eye lembe pa Yehova ubino i bang’a, uyero kumae: 6 “‘Nyo acopo timowu ngo tap calu ma jacwii agulu maeni utimo, Ee ot mir Israel?’ Yehova wacu. ‘Nen! wun’i cinga tap calu ulobo i cing’ jacwii agulu, Ee ot mir Israel. 7 Saa moko ci ma tek ayero nia abifudho, abirwombo man abinyotho thek kunoke ker moko, 8 man tek thekne uweko timo pare ma rac ma nwang’u aweco pire, an bende abiloko paru para* pi nyoth ma nwang’u akeco nia abikelo i wiye. 9 Ento saa moko ci ma tek ayero nia abigiero man abipidho thek kunoke ker moko, 10 man tek etimo lembe ma rac i wang’a man eworo ngo dwanda, abiloko paru para* pi lembe ma ber ma nwang’u akeco nitimo ire.’
11 “Kawoni akweyi, yer ni dhanu mi Yuda man ni ju ma bedo i Yeruzalem kumae: ‘Yehova uwacu kumae: “Nen, abeyiko* nyoth man abepangu lembe ma rac i kumwu. Timba wulokuru kud i yo mwu ma rac, wuwil yo mwu, man timo mwu.”’”
12 Ento gibiyero kumae: “Kud isendiri mananu! Kum wabilubo tok paru mwa, man ng’atuman m’i kindwa bitimo lembe nimakere ku thwon mir adundene ma rac.”
13 Pieno Yehova uwacu kumae:
“Akwayuwu, wukenyang’ i kind thek.
Ng’a m’udaru winjo lembe ma kumeni?
Nyaku ma sumba mir Israel utimo lembe ma rac nisagu zoo.
14 Nyo pei mi Lebanon rwinyo kud iwi cana i lung’ne?
Kunoke nyo pii ma ng’ic m’umol niai ku bor copo thwo?
15 Ento dhanu para giwil kuda.
Kum gibethiero lam ni gin ma tije mbe,
Man gibeketho dhanu ubekier kud i yo migi, i gengi ma con,
Kara giwoth i yo ma ng’ili ng’ili m’upoto ngo man ma kpee ngo,*
16 Pi nidwoko ng’om migi udok ni gin ma ng’oyo ndiri
Man gin ma julwiyo i kume ku zungo rondo ku rondo.
Dhanu ceke m’ukadhu ku keca igi biwang’ lii kinde ma gibenene man gibiyengo wigi.
17 Calu yamu ma yo nyangu, abilalu igi i wang’ jadegi.
I nindo mi nyoth migi abiloko igi ng’eya, ento wang’a ngo.”
18 Man giyero kumae: “Wubin, wacemu gamba i kum Yeremia, kum cik* birwinyo ngo kud i bang’ julam mwa, kunoke juk kud i bang’ jururieko kadike wec kud i bang’ jubila. Wubin wawecu rac i kume* man kud waciku ithwa i kum lembe m’eyero.”
19 Cik ithi i bang’a, Ee Yehova,
Man winj lembe ma jukwor para gibeyero.
20 Nyo judwoko wang’ bero ku racu?
Kum gidaru tong’o vur pi kwo para.*
Poy maram acungo ko i weng’i pi niweco ber pigi,
Kara kwinyo peri ulokere kud i bang’gi.
21 Pieno keth wotgi utho ku ndru,
Man keth githo i lak palamularu.
Kab awiya mi mon migi man gidok montho.
Wek thong’om uneg jumaco migi,
Juneg awobi migi i lwiny ku palamularu.
22 Keth nduru uwinjere i udi migi
Saa m’ibikelo udul weg ayeki rek i wigi.
Kum gitong’o vur pi nimaka
Man giciko uwic ni tienda.
23 Ento in, Ee Yehova,
Ing’eyo cuu lembe ceke ma reco ma gipangu pi ninega.
Kud ium wi kier migi.
Man kud iwey dubo migi kud i weng’i,
Wek gikier i weng’i
I saa m’ibimiyo igi matira nikum ng’eicwiny peri.
19 Yehova uwacu kumae: “Cidh ing’iew cupa mir ulobo i bang’ jacwii agulu. Gam judongo moko mi dhanu man judongo moko mi julam, 2 man cidh i Poga pa Wod Hinom, i dhu kamondo mi Dhugang’ mir Adekle. Man kuca wok itwong’ lembe m’abeciyero iri. 3 Ibiyero kumae: ‘Wuwinj lembe pa Yehova, wu jubim mi Yuda man wu dhanu ma wubedo i Yeruzalem. Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae:
“‘“Abecikelo nyoth iwi kabedo maeni, man ng’atu moko ci ma biwinjo pire, lembene bitime rac mandha.* 4 Tie pilembe gikwera man giranju kabedo maeni i ayi ma dong’ eromo ng’iyere ngo. I kabedone gibethiero lam ni mungu mange ma gin ku kwarugi man jubim mi Yuda ging’eyo ngo, man gipong’o kabedo maeni ku rimb ju m’udubo ngo. 5 Gigiero kaka ma malu pa Baal pi niwang’u wotgi i mac ni lam m’awang’a ma boo ni Baal, ma ke tie lembe m’ang’olo ngo, m’aweca de aweco ngo pire man m’utundo ngo kadok nyanok de i paru para.”’
6 “‘“Pieno nen! nindo bebino,” Yehova wacu, “ma jubilwong’o ngo kendo kabedo maeni nia Tofeth kadi Poga pa Wod Hinom, ento Poga mi Nek. 7 Abiranyu lembe ma Yuda ku Yeruzalem gipangu i kabedo maeni, man abiketho gibipodho ku palamularu i wang’ judegi migi man i cing’ ju m’ubesayu nikabu kwo migi.* Abimiyo avujgi bibedo ni cam ni winyo mi kor polo man ni yedi mi ng’om. 8 Abiketho adhura maeni bidoko ni gin ma ng’oyo ndiri man gin ma julwiyo i kume ku zungo. Dhanu ceke ma bikadhu ku keca binene ku zungo man gibilwiyo pi goco ceke m’unwang’e. 9 Abiketho gibicamu ring’ wotgi ku ring’ nyiggi man ng’atuman m’i kindgi bicamu ring’ wadi, nikum tiek ma jutieko kogi man genogen ma gikoso, saa ma judegi migi man ju m’ubesayu nikabu kwo migi* bitiekogi.”’
10 “E i ng’eye, ng’eny i cupane i wang’ dhanu m’ucidho karacelo kudi, 11 man yer igi kumae: ‘Yehova mir udul uwacu kumae: “Eni tie ayi m’abing’enyo ko i dhanu man i adhura maeni, calu ng’atu m’ubeng’enyo agulu pa jacwii agulu ma dong’ eromo cwiyere ngo kendo; man jubikunyo avu i Tofeth nitundo ma kakunyogi bibedo mbe.”’
12 “‘Eno tie gin m’abitimo i kum adhura maeni,’ Yehova wacu, ‘man i kum dhanu ma bedo i iye, pi niketho adhura maeni udok calu Tofeth. 13 Man udi mi Yeruzalem ku udi mi jubim mi Yuda bidoko ni gin m’ucido calu kabedo maeni, niwacu Tofeth, eyo, udi ceke ma jubed juthiero lam i wigi ni udul mony ceke mi polo man kaka ma jubed jukonjo lam mi pigulok i iye ni mungu mange.’”
14 Saa ma Yeremia uloko kud i Tofeth kaka ma Yehova uore ecidh eew i iye lembila, ewok ecungo i lela ot pa Yehova man eyero ni dhanu ceke kumae: 15 “Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Nen, abekelo nyoth ceke m’aweco pigi iwi adhura maeni man iwi nyithindh adhurane ceke, pilembe ku thwon migi gikwero* niworo lembe para.’”
20 Nwang’u Pacur ma wod Imer ma jalam, m’ubino bende jego ma dit i ot pa Yehova ubino winjo kinde ma Yeremia ubeewo lembuno. 2 E Pacur ugoyo jabila Yeremia man eroye i kol m’ubino i Dhugang’ ma malu pa Benjamin, m’ubino i ot pa Yehova. 3 Ento urwonde kinde ma Pacur ugonyo Yeremia kud i kol, Yeremia uyero ire kumae:
“Yehova ucaku ngo nyingi nia Pacur, ento Ndiri kakare zoo. 4 Kum Yehova uwacu kumae: ‘Abiketho ibidoko gin ma ng’oyo ndiri iri giri man ni jurimbi ceke, man abiketho gibipodho i lak palamularu mi judegi migi kinde ma weng’i ubeneno; e abimiyo Yuda ceke i cing ubimo mi Babeli man ebiterogi i ng’eca i Babeli man ebinegogi ku palamularu. 5 Man abimiyo lonyo mir adhura maeni ceke, limne ceke, piny ceke m’i iye ma pigi tek man lonyo ceke mi jubim mi Yuda i cing’ judegi migi. E gibiyakugi, gibimakugi man gibiterogi i Babeli. 6 Ento in i Pacur ku dhanu ceke ma bedo yo peri, wubicidho i ng’eca. Ibicidho i Babeli man ibitho kuca, jubikunyi ku jurimbi ceke kuca, pilembe iewo lembila mi ndra igi.’”
7 Ee Yehova, iwonda man juwonda.
Itiyo ku tego peri i kuma man ivoya.
Adoko ni jamng’iero dieceng’ duu;
Dhanu ceke ubecaya.
8 Kum saa ceke m’abeweco, akok akoka man atwong’o kumae:
“Eni rop ku nyoth kwa!”
Kum lembe pa Yehova uketho jubecaya man jubeng’iera dieceng’ duu.
9 Pieno ayero kumae: “Abiweco ngo pire,
Man abiweco ngo kendo nyanok de ku nyinge.”
Ento i adundena lembene udoko ve mac m’ubeliel ma bang’e cikere i cogona,
Man aol ku gwoko lembene i iya;
Acopo medara ngo nicire kendo.
10 Kum awinjo rwonglembe dupa ma reco;
Ndiri udaru tieka tingili.
“Wudote; wek wadotue!”
Dhanu ceke m’ubino kwayu pi kwiyocwiny ira gibekiyo nia apodhi, gibeyero kumae:
“Saa moko nyo ming’o bicwaye ebitimo kosa moko,
E wabivoye man wabiculo kwor mwa i kume.”
11 Ento Yehova ubino karacelo kuda calu jaramony ma ng’oyo ndiri.
Pi thelembe maeno re ma ju ma gibenyayu ragedo i kuma gibikier man gibivoya ngo.
Lewic ma dit binyay i wigi, kum lembe biwotho ngo igi miero.
Acidi migi bibedo rondo ku rondo, wijo biwil ungo i kume.
12 Ento in, Ee Yehova mir udul, ing’iyo won bedopwe;
Ineno pidoic m’upondo* man adunde.
Wek anen kwor peri m’ibeculo i wigi,
Kum aweko lemkesi para i cingi.
13 Wuwer ni Yehova! Wupak Yehova!
Kum ebodho jacan* kud i cing’ jutimrac.
14 Kwong’ ubed iwi nindo m’anyolara i iye!
Mugisa kud ukwany nindo ma maa nyola i iye!
15 Kwong’ ubed iwi ng’atu m’utero lembanyong’a ni vwa, m’eyero ko kumae:
“Nyathin ma nico udaru nyolere iri!”
M’uketho anyong’a unege lee.
16 Wek ng’atune dok calu adhura ma Yehova urwombo m’umbe ang’eyang’o.
Wek ewinj nduru kugweno man kok mi lwiny ku dieceng’.
17 Pirang’o enega ngo niai kud i ic,
Kara maa udok kakuny para
Man kara ebed ku ic saa ceke?
18 Pirang’o ugam ukwayu awok kud i ic
Pi nineno can man ang’abacwiny,
Man nidaru dong kwo para zoo i lewici?
21 Yehova uweco i bang’ Yeremia kinde m’Ubimo Zedekia uoro Pacur ma wod Malkiya man Zefania ma wod Maaseya ma jalam i bang’e, pi nikwaye kumae: 2 “Timba kway Yehova piwa, pilembe Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli ubekiedo lwiny i dhogwa. Saa moko nyo Yehova bitimo udu pare moko acel piwa, e ebiwekowa.”
3 Yeremia ugam uyero igi kumae: “Maeni tie lembe ma wucikuru niyero ni Zedekia: 4 ‘Yehova Mungu mir Israel uwacu kumae: “Nen, abiloko jamlwiny ma n’i cingwu i kumwu, jamlwiny ma wubekiedo ko i dhug ubimo mi Babeli man i dhu Jukaldayo m’utiekowu woko i ng’ey gang’. Man abicoko dhoggi i diere mir adhura maeni. 5 An ku kuma abikiedo i dhogwu ku cing’ m’arieya man ku bot ma tek, ku ng’eicwiny ku kwinyo man ku ng’eicwiny ma lake tek. 6 Abigoyo dhanu ma bedo i adhura maeni, dhanu ku yedi zoo. Gibitho ku thong’om* ma dit.”’
7 “‘“I ng’ey maeno,” Yehova wacu, “abimiyo Ubimo Zedekia mi Yuda man jutic pare ku dhanu mir adhura maeni, niwacu ju m’uboth kud i thong’om, kud i lak paralumaru man kud i ndru, i cing Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli, i cing’ judegi migi, man i cing’ ju m’ubesayu nikabu kwo migi.* Ebinegogi ku palamularu. Kisa binege ngo i kumgi, kadi can kunoke ngisi de binege ngo i kumgi.”’
8 “Ni dhanu maeni ke ibiyero kumae: ‘Yehova uwacu kumae: “Nen, abeketho yo mi kwo man yo mi tho i weng’wu. 9 Ju ma bidong’ i adhura maeni bitho ku palamularu, ku ndru man ku thong’om. Ento ng’atu moko ci m’uwok woko man m’umiyere ni Jukaldayo m’utiekowu bimedere nikwo man ebibodho kwo* pare.”’
10 “‘“Kum aketho wang’a i kum adhura maeni pi nyoth ento pi bero ngo,” Yehova wacu. “Abimiye i cing ubimo mi Babeli man ebiwang’e ku mac.”
11 “‘Wu juruot p’ubimo mi Yuda: Wuwinj lembe pa Yehova. 12 Ee ot pa Daudi, Yehova uyero kumae:
“Wumok kii i kum bedopwe kubang’ rupiny,
Man wular ng’atu ma jubeyaku kud i cing’ won ayeki,
Kara ng’eicwiny para kud uliel calu mac
Man eliel ma ng’atu moko mbe ma romo nege
Nikum timo mwu ma reco.”’
13 ‘Nen, an’i kumwu, Ee wu dhanu ma wubedo i poga,*
Ee cana mi ng’om pambu,’ Yehova wacu.
‘Man wun ma wubeyero kumae: “Ng’a ma bibino i dhogwa?
Man ng’a ma bimondo i kabedo mwa?”
14 Abikwayu wuwodh wel
M’uromo ku timo mwu,’ Yehova wacu.
‘Man abicwinyo mac i kum luli pare,
E ebiwang’u piny ceke m’udhoke tingili.’”
22 Yehova uwacu kumae: “Lor piny i ot* p’ubimo mi Yuda man iter rwonglembe maeni. 2 Icikiri niyero kumae: ‘Winj lembe pa Yehova, Ee ubimo mi Yuda, in m’ijany iwi komker pa Daudi, in ku jutic peri man dhanu peri, ju ma mondo kud i dhugang’ maeni. 3 Yehova uwacu kumae: “Wumok kii i kum pokolembe m’atira man bedopwe. Wular ng’atu ma jubeyaku kud i cing’ won ayeki. Kud wusend juwirok, kud wutim nyathikic* kadi dhatho rac. Man kud wucwir rimb ng’atu m’ukoso ngo i kabedo maeni. 4 Kum tek wutiyo ku lembe maeni cuu mandha, e jubim m’ujany iwi komker pa Daudi bimondo kud i dhugang’ mi ot maeni ma gibedo iwi magali man iwi riuni,* gin ku jutic migi man dhanu migi.”’
5 “‘Ento tek wuworo ngo lembuni, abekwong’o ku nyinga gira,’ Yehova wacu, ‘nia ot maeni bidoko ni uvuru.’
6 “Kum Yehova uwacu pi ot p’ubimo mi Yuda kumae:
‘Itie ira ve Gilead,
Ve usimbru Lebanon.
Ento abidwoki ni langa;
Jubibedo ngo i adhura peri acel de.
7 Man abiketho junyoth i kumwu,
Ng’atuman ku jamlwiny pare.
Gibing’ondo yend tido peri ma beco
Man gibiredhogi i mac.
8 “‘Man thek dupa ma bikadhu kud i kum adhura maeni bipenjiri i kindgi kumae: “Pirang’o Yehova utimo lembuni i kum adhura ma dit maeni?” 9 Man jubidwoko igi kumae: “Tie pilembe giweko lembariba pa Yehova Mungu migi, gikulo korgi piny ni mungu mange man gitimo igi.”’
10 Kud wuwak pi ng’atu m’utho,
Man kud wukum pire.
Ento wuwak lee mandha pi ng’atu m’ubesaru magwei,
Pilembe ebidwogo ngo kendo pi nineno ng’om ma junyole i iye.
11 “Kum maeni tie lembe ma Yehova uyero pi Calum* ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda m’ubebimo kaka won ma Yosiya man m’uai cen kud i kabedo maeni: ‘Ebidwogo ngo kendo keni. 12 Kum ebitho kaka ma jutere i iye i ng’eca man ebineno ngo kendo ng’om maeni.’
13 Can iwi ng’atu m’ubegiero ot pare ku gondiri,
Man m’ubegiero kusika pare ma malu ku lembe m’atira ngo,
M’uketho wadi ubetimo ire mi mananu,
M’ukwero nimiyo cul pare;
14 Ng’atu m’ubeyero kumae: ‘Abigiero ira ot ma iye lac
M’utie ku kusika ma malu ma igi lac.
Abiketho madhirisa dupa i kume,
Abiumo kum ode ku bau mi yend tido man abigoyo rangi ma kwar i kume.’
15 Nyo ibimediri nibimo pilembe nia itiyo lee ku yend tido nisagu jumange?
Wuru de ucamu man umadhu,
Ento emoko kii i kum pokolembe m’atira man bedopwe,
E lembe uwotho ber ire.
16 Ecero ba twero mi ju m’ubetagu man jucan,
E lembe uwotho ber ire.
‘Nyo ning’eya tie eno ngo?’ Yehova wacu.
17 ‘Ento weng’i kud adundeni ucungo kwa i kum nwang’u piny i ayi m’atira ngo,
Iwi cwiro rimb ju m’ukoso ngo,
Man iwi ayeki kud avure.’
18 “Pieno, Yehova uwacu pi Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda kumae:
‘Jubiwage ngo nia,
“Akaa, umira! Akaa, nyamira!”
Jubiwage ngo kumae:
“Akaa, Ee rwoth! Akaa, ubimo!”
19 Jubikunye calu ma jukunyo ko kana,
Jubiwaye man jubibole cen
Woko i ng’ey dhugang’ mi Yeruzalem.’
20 Idh malu i Lebanon man goy nduru,
Ting’ dwendi i Bacan
Man goy nduru niai kud i Abarim,
Kum judaru rungo jumer peri ceke m’umeri akeca.
21 Aweco i beng’i kinde m’inweng’iri nia itie museme.
Ento iyero kumae: ‘Abiworo ngo.’
Eno kura peri niai m’itie aradu,
Kum iworo ngo dwanda.
22 Yamu bileko jukwac peri ceke,
Man jumer peri m’umeri akeca bicidho i ng’eca.
E jubinyayu lewic i wii man jubicidi pi nyoth peri ceke.
23 Ee in m’ibedo i Lebanon,
M’igiero ot peri i kind yend tido,
Ibicur cur maa kinde ma moc bigoyi,
Ang’abacwiny ma calu pa dhaku m’ubegonyere!”
24 “‘Calu andha abedo kwo,’ Yehova wacu, ‘kadok nwang’u Konia* ma wod Yehoiakim m’ubimo mi Yuda ubed lagith mi ketho ayi i cinga ma yor acwic de, abiwodhe cen! 25 Abimiyi i cing’ ju m’ubesayu nikabu kwo peri,* i cing’ ju m’ibelworo, i cing Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli man i cing’ Jukaldayo. 26 Man abivudhowu ku meru m’unyoli i ng’om mange ma wunyoluru ngo i iye, man wubitho kuca. 27 Man gibidwogo ngo kendo nyanok de i ng’om m’ava dwogo i iye ubenegogi lee.
28 Nyo jalwo ma Konia e, utie ndhu kende kende agulu ma jucayu, agulu m’ung’eny,
Agulu ma ng’atu moko mbe m’utie ku yenyne?
Pirang’o juvudho en ku nyikwaye piny
Man jubayugi i ng’om ma ging’eyo ngo?’
29 Ee ng’om, ng’om, ng’om, winj lembe pa Yehova.
30 Yehova uwacu kumae:
‘Wukiew nia jalwo maeni tie jamugumba,
Etie jalwo ma lembe acel de mbe ma birombo ire i kwo pare* zoo,
Kum nyikwaye moko mbe ma bituc nijany
Iwi komker pa Daudi man nibimo kendo i Yuda.’”
23 “Can iwi jukwac m’ubenyotho man m’ubelalu rombe mi luba para!” Yehova wacu.
2 Pieno, Yehova Mungu mir Israel uyero pi jukwac m’ubekwayu dhanu para kumae: “Wulalu rombe para; wumeduru nilalu igi, man wukwanu ngo kugi.”
“Pi thelembe maeno, abiloko wang’a i kumwu pi timo mwu ma reco,” Yehova wacu.
3 “I ng’eye, abicoko dhu dong rombe para m’udong’ kud i ng’om ceke m’agam alalugi i iye, man abidwogogi i luba migi; e gibinyol man gibinyay. 4 Man abing’iyo igi jukwac ma bikwayugi andha. Lworo kadi ndiri de binegogi ngo kendo, man acel de mbe ma birwinyo,” Yehova wacu.
5 “Nen! nindo bebino,” Yehova wacu, “m’abiketho i iye jang yen* ma pwe biloth ni Daudi. E ubimo bicamu ker, ebibedo riek, man ebimoko kii i kum pokolembe m’atira man i kum bedopwe i ng’ombe. 6 I rundi pare, jubibodho Yuda, man Israel bibedo museme. Man jubilwong’e ku nying’ ma e: Yehova tie bedopwe mwa.”
7 “Ento nindo bebino,” Yehova wacu, “ma gibiyero ngo kendo kumae: ‘Calu andha Yehova bedo kwo, en m’ewodho dhanu mir Israel kud i ng’om mi Misiri!’ 8 Ento gibiyero kumae: ‘Calu andha Yehova bedo kwo, en m’ewodho man edwogo nyikway wot Israel niai kud i ng’om ma yo malu man niai kud i ng’om ceke ma nwang’u elalugi i iye.’ E gibibedo i ng’om migi ma dhe.”
9 Pi jubila:
Cwinya tur yor i iya.
Cogona ceke ubemiel krr.
Atie calu ng’atu m’umer
Man calu ng’atu ma pigulok ukadhu i wang’e,
Nikum Yehova man nikum lembe pare ma leng’.
10 Kum weg abor upong’ i ng’ombe;
Alam uketho ng’ombe ubewak
Man luba mi langa udaru thwo.
Gibetimiri rac man gibetiyo ku tego migi de rac.
11 “Jubila ku julam ceke udaru cido.*
Anwang’u timo migi ma reco kadok i ot para buu,” Yehova wacu.
12 “Pieno, gengi migi bidoko foth man bicido;
Jubicwalugi man gibipodho.
Kum abikelo nyoth i wigi
I oro ma gibiwodho i iye wel,” Yehova wacu.
13 “Man aneno lembe ma judagu i bang’ jubila mi Samaria:
Gibeewo lembila ku nying’ Baal,
Man gibeketho dhanu para Israel ukier.
14 I bang’ jubila mi Yeruzalem de aneno lembe ma rac mandha:
Gibetimo abor man gibewotho i ndra;
Gibetego cwiny jutimrac,*
Man gibelokiri ngo kud i timo migi ma rac.
Ira, gin ceke gi calu Sodoma,
Man dhanu ma bedo i iye utie calu Gomora.”
15 Pieno, Yehova mir udul uyero pi jubila kumae:
“Nen, abeciketho gicam yendadra
Man abimiyo gimadh pii m’adra n’i iye.
Kum jai unyay i die ng’ombe zoo niai i bang’ jubila mi Yeruzalem.”
16 Yehova mir udul uwacu kumae:
“Kud wuwinj wec mi jubila m’ubeewo lembila iwu.
Gibewondowu.*
Gin ma wok i wang’ ma gibeyero iwu uai i adundegi gigi,
Ento i dhu Yehova ngo.
17 Gibeyero kendo kendo ni ju m’ubecaya kumae:
‘Yehova uwacu kumae: “Wubikwo ku kwiyocwiny.”’
Man ni dhanu ceke m’ubelubo tok adundegi ku thwon, giyero kumae:
‘Nyoth biwok ungo i wiwu.’
18 Kum ng’a m’ucungo i kind jurimo ma ceng’ini mandha pa Yehova
Pi nineno man pi niwinjo wec pare?
Ng’a m’uciko ithe i kum wec pare pi niwinje?
19 Nen! ng’eicwiny ma lake tek pa Yehova bituk calu avuvu;
Ebiwinyere iwi jutimrac calu vira.
20 Ng’eicwiny pa Yehova biloko ngo ku ng’eye
Nitundo m’ebipong’o man ebitimo lembe m’ekeco i adundene.
I dong nindo mir ajiki, wubinyang’ terere i lembuno.
21 Aoro ngo jubila, ento giringo.
Aweco ngo i bang’gi, re gilund giewo lembila.
22 Ento ka nwang’u gicungo i kind jurimba ma ceng’ini mandha,
E nwang’u giketho dhanu para uwinjo lembe para,
Man nwang’u giketho giloko kud i yo migi ma rac man kud i timo migi ma reco.”
23 “Nyo atie ndhu Mungu ku ceng’ini kende?” Yehova wacu. “Nyo atie ngo bende Mungu ku bori?”
24 “Nyo ng’atu moko romo pondo kaka ma kut m’aromo nene ngo i iye?” Yehova wacu.
“Nyo apong’o ngo polo man ng’om?” Yehova wacu.
25 “Awinjo jubila m’ubeewo lembila mi ndra ku nyinga, gibeyero kumae: ‘Aleko lek! Aleko lek!’ 26 Jubilane gibimediri niewo ndra nitundo awene? Gibeewo ndra m’uai i adundegi gigi. 27 Gikeco niketho dhanu para uwil ku nyinga ku lek ma gibekoro i kindgi, tap calu ma kwarugi uwil ku nyinga nikum Baal. 28 Dong’ jabila m’uleko ukor lekne, ento ng’atu ma tie ku lembe para ucikere niyero lembe parane kubang’e kubang’e.”
“Cung’ cam utie ang’o i wang’ nying cami?” Yehova wacu.
29 “Nyo lembe para tie ngo tap calu mac?” Yehova wacu, “man nyo e calu ngo nyondo ma ng’enyo cana?”
30 “Pieno nen, an’i kum jubila,” Yehova wacu, “ma gibekwalu lembe para i kindgi.”
31 “Nen, an’i kum jubila,” Yehova wacu, “ju m’ubetiyo ku lebgi pi niyero kumae: ‘Ewacu!’”
32 “Nen, an’i kum jubila m’ubeewo lek mi ndra,” Yehova wacu, “m’ubekoro igi man m’ubeketho dhanu para ukier nikum ndra migi man luliri migi.”
“Ento aorogi ngo kadi ang’ola de ang’olo ngo igi. Pieno, gibimiyo ngo bero moko nyanok de ni dhanu maeni,” Yehova wacu.
33 “Man tek dhanu maeni, kunoke jabila, kadike jalam moko upenji kumae: ‘Ter* pa Yehova utie ang’o?’ Icikiri nidwoko igi kumae: ‘“Wun re ma wutie ter! Man abibayuwu cen,” Yehova wacu.’ 34 Man ni jabila, kunoke jalam, kadike ng’atu m’ubeyero nia ‘eni tie ter* pa Yehova!’ abiloko wang’a i kum ng’atune man i kum juruot pare. 35 Ng’atuman m’i kindwu ubepenjo jawodhe man umin kumae: ‘Yehova udwoko ang’o? Man Yehova uyero ang’o?’ 36 Ento kud wuwec kendo nyanok de pi ter pa Yehova, kum wec pa ng’atuman m’i kindwu re m’utie ter, man wuloko lembe pa Mungu ma kwo, Yehova mir udul ma Mungu mwa.
37 “Ibiyero ni jabila kumae: ‘Yehova udwoko iri ang’o? Man Yehova uyero ang’o? 38 Man tek wubemeduru niwacu nia “ter* pa Yehova!” Yehova uwacu kumae: “Calu ma wubeyero nia ‘wec maeni utie ter pa Yehova,’ i ng’ey m’ayero iwu nia ‘kud wuyer nia “ter pa Yehova!”’ 39 Wunen! abiting’owu malu man abibayuwu cen kud i vuta, wun kud adhura m’amiyo iwu man ni kwaruwu. 40 E abikelo lewic ma rondo ku rondo man acidi ma rondo ku rondo i wiwu, ma wijo biwil ungo pire.”’”
24 I ng’eye, Yehova unyutho ira katoko ario mi nying ulam ma juketho i wang’ hekalu pa Yehova, i ng’ey m’Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli utero Yekonia* ma wod Yehoiakim m’ubimo mi Yuda i ng’eca, karacelo ku judongo ma wijo mi Yuda, jubodho man jutic mir uka;* eterogi niai kud i Yeruzalem i Babeli. 2 Katoko acel ubino ku nying ulam ma beco mandha, calu nying ulam ma juai jupono apona. Ento katoko ma kucelo ubino ku nying ulam ma reco magwei ma juromo camu ngo.
3 Yehova ugam upenja kumae: “Yeremia, ibeneno ang’o?” Adwoko nia “ulam; nying ulam ma becone gi beco mandha. Ento nying ulam ma recone gi reco magwei ma juromo camugi de ngo.”
4 I ng’eye, Yehova uweco i bang’a, eyero kumae: 5 “Yehova Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Dhanu mi Yuda ma n’i ng’eca, m’ariemo kud i kabedo maeni i ng’om mi Jukaldayo, abinenogi ku wang’ ma ber calu nying ulam maeni ma beco. 6 Wang’a bibedo i wigi pi bero migi, man abiketho gibidwogo i ng’ombuni. Abigierogi man abirwombogi ngo; abipidhogi man abifudhogi ngo. 7 Abimiyo igi adunde ma ging’eya ko, nia an a Yehova. Gibidoko dhanu para man abidoko Mungu migi, kum gibidwogo i bang’a ku cwinygi zoo.
8 “‘Ento pi nying ulam ma reco magwei ma juromo camu ngo, Yehova uwacu kumae: “Abineno Ubimo Zedekia mi Yuda de kumeno, judongo ma wijo pare, dong dhanu mi Yeruzalem m’udong’ i ng’ombuni, man dhanu ma bedo i ng’om mi Misiri. 9 Man abiketho gibidoko ni gin ma ng’oyo ndiri man nyoth ni ker ceke mi ng’om, acidi, lembabola, jamcac man alam i kabedo ceke m’alalugi i iye. 10 Man abioro palamularu, ndru man thong’om i wigi, cil ma gibithum ko pet kud i ng’om m’amiyo igi man ni kwarugi.”’”
25 Lembe m’ubino i bang’ Yeremia pi dhanu ceke mi Yuda i oro mir ang’wende mi camuker pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, m’ubino bende oro ma kwong’a mi camuker p’Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli. 2 Eni tie lembe ma jabila Yeremia uyero pi* dhanu ceke mi Yuda man pi dhanu ceke ma bedo i Yeruzalem:
3 “Niai i oro mir apar adege mi camuker pa Yosiya ma wod Amon m’ubimo mi Yuda cil tin, niyero oro pier ario wi adek maeni zoo, Yehova uwotho weco i bang’a man amedara niweco i beng’wu kendo kendo,* ento wuwinjo ngo. 4 Yehova uoro jutic pare ceke ma gi jubila i beng’wu; eorogi kendo kendo* ento wuwinjo ngo kadi ithwu de wuciko ngo pi niwinjo. 5 Gibed giyero kumae: ‘Timba wun ceke wulokuru kud i yo mwu ma rac man kud i timo mwu ma reco; e wubimeduru nikwo pi kare ma lee i nindo m’ubino i ng’om ma Yehova umiyo iwu yang’ con man ni kwaruwu. 6 Kud wulub tok mungu mange, kud wutim igi man kud wukul korwu piny igi; kum wubenyayu ng’eicwiny i iya kud ayi gin m’acwiya ma wuyiko, kan ungo abikelo nyoth i wiwu.’
7 “‘Ento wukwero niwinja,’ Yehova wacu. ‘Wulund wunyayu ng’eicwiny i iya kud ayi gin m’acwiya ma wuyiko pi nyoth mwu giwu.’
8 “Pieno Yehova mir udul uwacu kumae: ‘“Calu ma wukwero niwinjo lembe m’ayero, 9 abeoro juwak dhanu ceke ma yo malu,” Yehova wacu, “man abeoro julwong’ Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli ma jatic para; abikelogi i kum ng’ombuni, i kum dhanu m’i iye man i kum thek ceke m’udhokogi. Abinyothogi man abiketho gibidoko ni gin ma ng’oyo ndiri, gin ma julwiyo i kume ku zungo man uvuru ma rondo ku rondo. 10 Abijigo dwal mir anyong’a man dwal mi foc kud i bang’gi, dwand cwar mugole man dwand nyamugole,* dwand kidirego man der mi thala. 11 Ng’om maeni ceke bidoko ni uvuru man ebidoko ni gin ma ng’oyo ndiri, man thek maeni bitimo ni ubimo mi Babeli pi oro pier abiro.”’
12 “‘Ento kinde ma oro pier abiro bithum, abiketho ubimo mi Babeli ku thekne gibiwodho wel pi kier migi,’ Yehova wacu, ‘man abiketho ng’om mi Jukaldayo bidoko ni uvuru pi nja. 13 Abikelo iwi ng’ombe lembe para ceke m’ayero i kume, lembe ceke m’ukiewere i buku maeni ma Yeremia uewo i kum thek ceke. 14 Kum thek dupa man jubim ma dongo bidwokogi ni ng’eca, man abiculogi nimakere ku timo migi man tic mi cing’gi.’”
15 Kum Yehova Mungu mir Israel uwacu ira kumae: “Gam kikombe* maeni mi pigulok mi kwinyo kud i cinga, man keth thek ceke m’aori i bang’gi umadhe. 16 Gibimadhe, e gibithambini man gibitimiri ve abelu nikum palamularu m’abeoro i kindgi.”
17 E agamu kikombene kud i cing’ Yehova man aketho thek ceke ma Yehova uora i bang’gi umadhe: 18 Acaku ku Yeruzalem man kud adhura mi Yuda, jubim migi man judongo ma wijo migi, pi nidwokogi ni uvuru, ni gin ma ng’oyo ndiri, gin ma julwiyo i kume ku zungo man alam, calu m’etie ko tin eni; 19 i ng’eye ke Farao m’ubimo mi Misiri ku jutic pare, judongo ma wijo pare man dhanu pare ceke, 20 man thek ceke m’ujebere i kindgi; jubim ceke mi ng’om mi Uz, jubim ceke mi ng’om mi Jufilisti, Ackelon, Gaza, Ekron man dong dhanu mir Acdod; 21 Edom, Moab man Juamon; 22 jubim ceke mi Turo, jubim ceke mi Sidon, man jubim mi cula mi nam; 23 Dedan, Thema, Buz man dhanu ceke ma juthumo yukwic mi theng’gi; 24 jubim ceke mi Juarabia man jubim ceke mi thek m’ujebere ma bedo i langa; 25 jubim ceke mi Zimri, jubim ceke mir Elam man jubim ceke mi Jumedi; 26 jubim ceke ma yo malu ma ni ceng’ini man ma ni bor, ng’atuman acel acel, man ker mange ceke ma n’i wang’ ng’om zoo; i ng’eygi ke ubimo mi Cecak* re ma bimadhe.
27 “Man icikiri niyero igi kumae: ‘Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Wumadhi, wumer, wung’oki, man wupodhi ma dong’ wucopo ai ungo malu nikum palamularu m’abeoro i kindwu.”’ 28 Man tek gikwero nigamu kikombene kud i cingi pi nimadhe, yer igi kumae: ‘Yehova mir udul uwacu kumae: “Wucikuru nimadhe! 29 Kum wunen! tek alar akelo nyoth iwi adhura ma lwong’ere ku nyinga, nyo wun wubinwang’u ngo matira?”’
“‘Wubinwang’u matira, pilembe abelwong’o palamularu i kum dhanu ceke ma bedo iwi ng’om,’ Yehova mir udul uwacu.
30 “Icikiri niewo lembuni ceke igi man niwacu igi kumae:
‘Yehova birundo niai ku malu,
Man ebiketho dwande biwinjere niai kud i kabedo pare ma leng’.
Ebirundo ma tek i kum kabedo pare,
Ebikok calu ju m’ubenyono nyigulok i vur mi biyo pigulok,
Ebiwero wer mir aloci i kum dhanu ceke ma bedo i ng’om.’
31 ‘Woy biwinjere cil i tung’ ng’om,
Kum Yehova n’i piem ku thek.
En ku kume, ebikelo pokolembe iwi dhanu ceke.*
Man ebiketho jutim rac i lak palamularu,’ Yehova wacu.
32 Yehova mir udul uwacu kumae:
‘Nen! nyoth ubemew niai kud i bang’ thek acel nicidho i bang’ thek ma kucelo,
Man vira ma dit bituk niai kud i theng ng’om ma bor mandha.
33 “‘Man dhanu ma Yehova binego i nindo maeca bimoyiri niai i tung’ ng’om acel nitundo bir i tunge ma kucelo. Jubiwagugi ngo, jubicoko de ngo dhoggi kadi akunya de jubikunyogi ngo. Gibidoko calu uweyo i wang’ ng’om.’
34 Wugoy nduru wu jukwac, man wukoki!
Wung’ienduru wu dhanu mir awora mi dwol,
Pilembe nindo mi nek man mi laluwu uromo,
Man wubipodho calu agulu ma pire tek!
35 Jukwac umbe ku kaka ma giromo ringo i iye
Man kaboth umbe ni dhanu mir awora mi dwol.
36 Wuwinji! Jukwac ubewak ma tek
Man dhanu mir awora mi dwol ubegoyo nduru,
Kum Yehova ubenyotho luba migi.
37 Judwoko kabedo m’ukwiyo gire ni kaka ma kwo mbe i iye,
Nikum kwinyo pa Yehova m’uopo.
38 Eweko ode tap calu nyathin umvor,*
Kum ng’om migi udoko ni piny ma ng’oyo ndiri
Nikum palamularu ma ger
Man nikum kwinyo pare m’uopo.”
26 I acaki mi camuker pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, Yehova uyero ni Yeremia kumae: 2 “Yehova uwacu kumae: ‘Cung i lela ot pa Yehova man wec pi* dhanu ceke mir adhura mi Yuda ma bebino rwo i ot pa Yehova. Yer igi lembe ceke m’ang’olo iri; kud iwek lembe moko acel de udong’. 3 Saa moko nyo gibiwinjo man ng’atuman biloko kud i timo pare ma rac, man abiloko paru para pi nyoth ma nwang’u akeco nikelo i wigi* pi timo migi ma reco. 4 Wac igi kumae: “Yehova uwacu kumae: ‘Tek wuwinja ngo man wubeworo ngo cik para m’aketho i weng’wu, 5 ma wubewinjo ko ngo wec mi jutic para ma jubila m’abeoro i beng’wu kendo kendo, ma re wuwinjogi ngo, 6 e abidwoko ot maeni calu Cilo man abidwoko adhura maeni ni jambalam ni thek ceke mi ng’om.’”’”
7 E julam, jubila man dhanu ceke uwinjo Yeremia ubeyero lembe maeni i ot pa Yehova. 8 Pieno, kinde ma Yeremia udaru yero lembe ceke ma Yehova ung’olo ire nia eyer ni dhanu zoo, julam, jubila man dhanu ceke gigam gimake man giwacu ire kumae: “Ibitho andha. 9 Pirang’o ibeewo lembila ku nying’ Yehova m’ibeyero ko kumae: ‘Ot maeni bidoko calu Cilo man adhura maeni binyothere ma ng’atu moko mbe ma bidong’ i iye’?” E dhanu ceke cokiri i kum Yeremia i ot pa Yehova.
10 Saa ma judongo ma wijo mi Yuda giwinjo wec maeno, gigam giai kud i ot* p’ubimo man giidho i ot pa Yehova; giwok gibedo i dhu kamondo mi dhugang’ ma nyen mi ot pa Yehova. 11 Julam ku jubila giyero ni judongo ma wijo man ni dhanu ceke kumae: “Ng’atuni uromo ku tho, pilembe eewo lembila i kum adhura maeni tap calu ma wuwinjo ku ithwu.”
12 Yeremia ugam uyero ni judongo ma wijo zoo man ni dhanu ceke kumae: “Yehova re m’uora niewo lembe ceke ma wuwinjo i kum ot maeni man i kum adhura maeni. 13 Dong’ kawoni, wulok kura ku timo mwu man wuwor dwand Yehova Mungu mwu, e Yehova biloko paru pare* pi nyoth m’eyero nia ebikelo i wiwu. 14 Ento an re, an’i cingwu eni. Dong’ wutim i kuma gin moko ci ma wuneno nia utie ber man atira i weng’wu. 15 Re wung’ey cuu nia tek wunega, wubikelo rimb ng’atu m’ukoso ngo i wiwu, iwi adhura maeni man iwi dhanu ma bedo i iye, kum i andha Yehova re m’uora i beng’wu pi niyero lembuni ceke i ithwu.”
16 E judongo ma wijo man dhanu ceke giyero ni julam man ni jubila kumae: “Ng’atuni uromo ngo ku tho, pilembe eweco i bang’wa i nying’ Yehova Mungu mwa.”
17 M’umedo maeno, jumoko m’i kind judongo mi ng’ombe giai malu man gicaku yero ni dhanu ceke m’ucokiri kumae: 18 “Mika mi Moreceth ubed uewo lembila i rundi p’Ubimo Hezekia mi Yuda man ebed eyero ni dhanu mi Yuda ceke kumae: ‘Yehova mir udul uwacu kumae:
“Jubifuro Sayuni calu podho,
Yeruzalem bidoko udhuru mir uvuru,
Man got mi Ot* bidoko calu kaka m’uting’ere i luli.”’
19 “Nyo Ubimo Hezekia mi Yuda man dhanu ceke mi Yuda gigam ginege? Nyo ubimo ugam ulworo ngo Yehova man ekwayu ngo Yehova utim bero kara Yehova ulok paru pare pi nyoth m’eyero nia ebikelo i wigi? Pieno, wan wabecikelo nyoth ma dit i wiwa giwa.*
20 “Man ng’atu mange de ubino nuti m’ubed uewo lembila ku nying’ Yehova, ma nyinge Uriya ma wod Cemaya mi Kiriath-jearim. Ebed eewo lembila pir adhura maeni man pi ng’ombuni ku wec ma calu pa Yeremia. 21 Ubimo Yehoiakim ku dhanu pare ceke ma gi jurukara man judongo ma wijo ceke giwinjo wec pare, man ubimo yenyo yore mi nege. Kinde ma Uriya uwinjo lembene ci, e lworo umake man eringo i Misiri. 22 E Ubimo Yehoiakim uoro Elnathan ma wod Akbor karacelo ku dhanu mange i Misiri. 23 Gigamu Uriya kud i Misiri man gikele i bang’ Ubimo Yehoiakim. Egam enege ku palamularu man ebayu avuje i kakuny mi dhanu ma say.”
24 Ento Ahikam ma wod Cafan ucero bang’ Yeremia, uketho jumiye ngo i cing’ dhanu pi ninege.
27 I acaki mi camuker pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 2 “Yehova uwacu ira kumae: ‘Yik iri jamtwic man yen mi mberembere man kethgi i ng’uti. 3 I ng’eye, orgi i bang’ ubimo mir Edom, i bang’ ubimo mi Moab, i bang’ ubimo mi Juamon, i bang’ ubimo mi Turo man i bang’ ubimo mi Sidon kud i cing’ jukwenda m’ubino i Yeruzalem i bang’ Ubimo Zedekia mi Yuda. 4 Ng’ol igi nia giwok giyer ni rwodhi migi kumae:
“‘“Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: Wucikuru niyero ni rwodhi mwu kumae: 5 ‘An re m’acwiyo ng’om, dhanu, man yedi m’i wi ng’om ku tego para ma dit man ku bota m’arieya; man amiye ni ng’atu ma iya yenyo. 6 Man kawoni amiyo ng’om maeni ceke i cing’ jatic para m’Ubimo Nebukadnezar mi Babeli; amiyo ire kadok yedi mi lum de kara utim ire. 7 Thek ceke bitimo ire, ni wode man ni nyakware cil i saa ma jubibimo wi ng’om pare bende, kinde ma thek dupa man jubim ma dongo bidwoke ni ng’eca migi.’
8 “‘“‘Tek thek moko kunoke ker moko ukwero nitimo ni Ubimo Nebukadnezar mi Babeli, man ukwero niketho ng’ute i the mberembere p’ubimo mi Babeli, abimiyo matira ni thekne ku palamularu, ku ndru, man ku thong’om,’ Yehova wacu, ‘cil m’abidarugi pet nikadhu kud i cinge.’
9 “‘“‘Pieno kud wuwinj jubila mwu, juewlembe mwu, julek lek mwu, ju mwu ma timo maji, man ajoga mwu m’ubeyero iwu kumae: “Wubitimo ngo ni ubimo mi Babeli.” 10 Kum gibeewo iwu lembila mi ndra. Tek wuwinjogi, jubiterowu bor kud i ng’om mwu, jubilaluwu man wubithum.
11 “‘“‘Ento thek ma bikelo ng’ute i the mberembere p’ubimo mi Babeli man bitimo ire, abiweko gibibedo* i ng’om migi,’ Yehova wacu, ‘pi nifure man nibedo i iye.’”’”
12 Ni Ubimo Zedekia mi Yuda bende ayero lembe ma rom, awacu kumae: “Wukel ng’utwu i the mberembere p’ubimo mi Babeli, wutim ire man ni dhanu pare, e wubibedo kwo asu. 13 Pirang’o ukwayu in ku dhanu peri wutho ku palamularu, ku ndru, man ku thong’om, calu ma Yehova uyero pi thek ma bikwero nitimo ni ubimo mi Babeli? 14 Kud wuwinj lembe mi jubila ma gibeyero iwu nia ‘wubitimo ngo ni ubimo mi Babeli,’ pilembe gibeewo iwu lembila mi ndra.
15 “‘Kum aorogi ngo,’ Yehova wacu, ‘ento gibeewo lembila mi ndra ku nyinga; eno biketho abilaluwu man wubithum, wun ku jubila m’ubeewo iwu lembilane.’”
16 Man ayero ni julam ku dhanu maeni ceke kumae: “Yehova uwacu kumae: ‘Kud wuwinj lembe ma jubila gibeewo iwu nia “jubidwogo ajeni mi ot pa Yehova niai kud i Babeli kago eni!” Kum gibeewo iwu lembila mi ndra. 17 Kud wuwinjgi. Wutim ni ubimo mi Babeli, e wubikwo asu. Pirang’o ukwayu adhura maeni udok ni uvuru? 18 Ento tek gi jubila man tek andha lembe ma gibeyero uai i bang’ Yehova, dong’ wek gikway Yehova mir udul kara kud juter dong ajeni ma n’i ot pa Yehova, ma n’i ot* p’ubimo mi Yuda man ma n’i Yeruzalem i Babeli.’
19 “Kum maeni tie lembe ma Yehova mir udul uwacu pi mbegi, pi Nam,* pi bruwethi, man pi dong ajeni m’udong’ i adhura maeni, 20 m’Ubimo Nebukadnezar mi Babeli ucoko ngo kinde m’etero Yekonia ma wod Yehoiakim m’ubimo mi Yuda i ng’eca niai kud i Yeruzalem i Babeli, karacelo ku dhanu ceke mir awora mi Yuda man mi Yeruzalem; 21 eyo, maeni tie lembe ma Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uyero pir ajeni m’udong’ i ot pa Yehova, i ot* p’ubimo mi Yuda, man i Yeruzalem: 22 ‘“Jubiterogi i Babeli man gibibedo kuca nitundo i nindo m’abipoy pigi,” Yehova wacu. “I ng’eye abidwogogi man abikethogi kakagi keni.”’”
28 I oro ma rom eno, i acaki mi camuker p’Ubimo Zedekia mi Yuda, i oro mir ang’wende, i dwi mir abije, jabila Hanania ma wod Azur mi Gibeon uyero ira i ot pa Yehova i vut julam ku dhanu ceke kumae: 2 “Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Abituro mberembere p’ubimo mi Babeli. 3 I kind oro ario, abidwogo i kabedo maeni ajeni ceke mi ot pa Yehova m’Ubimo Nebukadnezar mi Babeli ucoko kud i kabedo maeni man etero i Bableli.’” 4 “‘Man abidwogo Yekonia ma wod Yehoiakim m’ubimo mi Yuda i kabedo maeni, man dhanu ceke mi Yuda m’ucidho i ng’eca i Babeli,’ Yehova wacu, ‘kum abituro mberembere p’ubimo mi Babeli.’”
5 E jabila Yeremia uweco i bang’ jabila Hanania i vut julam, man dhanu ceke m’ucungo i ot pa Yehova. 6 Jabila Yeremia uwacu kumae: “Amen!* Dong’ Yehova utim lembuno! Dong’ Yehova upong’ wec m’iewo, edwog kud i Babeli ajeni mi ot pa Yehova, man dhanu ceke m’ucidho i ng’eca i kabedo maeni! 7 Ento akweyi, kewinj wec maeni m’abeyero i ithi man i ith dhanu e zoo. 8 Yang’ con, jubila m’ular uwok ira man iri ubed uewo lembila pi ng’om dupa, man pi ker ma dongo, pi lwiny, pi nyoth, man pi thong’om.* 9 Tek jabila moko uewo lembila pi kwiyocwiny man wec parene utimere andha, e jubing’eyo nia Yehova uoro jabilane andha.”
10 E wang’ acel jabila Hanania uting’o mberembere kud i ng’ut jabila Yeremia man eturo iye. 11 Hanania ugam uyero i vut dhanu ceke kumae: “Yehova uwacu kumae: ‘Abituro mberembere p’Ubimo Nebukadnezar mi Babeli tap kumeni kud i ng’ut thek ceke i kind oro ario.’” E jabila Yeremia ugam ucidho i wang’e.
12 I ng’ey ma jabila Hanania uturo mberembere kud i ng’ut jabila Yeremia, lembe pa Yehova ugam ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 13 “Cidh iyer ni Hanania kumae: ‘Yehova uwacu kumae: “Ituro i mberembere mi yen ento ibiyiko mberembere mi cuma kakagi.” 14 Kum Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Abiketho mberembere mi cuma i ng’ut thek maeni ceke, kara gitim ni Ubimo Nebukadnezar mi Babeli, man gicikiri nitimo ire. Abimiyo ire kadok yedi mi lum de.”’”
15 Jabila Yeremia ugam uyero ni jabila Hanania kumae: “Akweyi, kewinji, Ee Hanania! Yehova uori ngo, ento iketho dhanu maeni ugeno ndra. 16 Pieno, Yehova wacu kumae: ‘Nen! abekebi cen kud iwi ng’om. Ibitho oro maeni, kum icwalu dhanu ujai i kum Yehova.’”
17 E jabila Hanania utho de i oro maeca, i dwi mir abirone.
29 Eni tie lembe mi barua ma jabila Yeremia uoro niai kud i Yeruzalem ni dong judongo m’i kind dhanu ma n’i ng’eca, ni julam, ni jubila, man ni dhanu ceke ma Nebukadnezar ucoko kud i Yeruzalem man etero i ng’eca i Babeli. 2 Eoro baruane ni Ubimo Yekonia, ni min ubimo,* ni bajego, ni judongo ma wijo mi Yuda man mi Yeruzalem man ni jubodho ku jutic mir uka* ma giai kud i Yeruzalem. 3 Eoro baruane i cing Elasa ma wod Cafan man Gemaria ma wod Hilkia m’Ubimo Zedekia mi Yuda uoro i Babeli i bang’ Ubimo Nebukadnezar mi Babeli. Baruane uwacu kumae:
4 “Eni tie lembe ma Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uyero ni dhanu ceke m’ucidho i ng’eca, m’aketho ucidho i ng’eca niai kud i Yeruzalem i Babeli: 5 ‘Wugier udi man wubed i igi. Wupidh piny i podho man wucam nying’gi. 6 Wugam mon man wunyol awiya ma co ku ma nyir; wugam mon ni wotwu man wumii nyiggwu jugam, kara gin de ginyol awiya ma co ku ma nyir. Wunyay kuno man wendwu kud ujwiki. 7 Wuyeny kwiyocwiny mir adhura m’aketho juterowu i iye i ng’eca, man wukway Yehova pire, pilembe tek adhurane utie ku kwiyocwiny, wun de wubibedo ku kwiyocwiny. 8 Kum Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Kud wuwek jubila mwu man juewlembe ma n’i kindwu uwondwu, kud wuwinj bende lek ma gibeleko. 9 Kum ‘gibeewo iwu lembila mi ndra ku nyinga. Aorogi ngo,’ Yehova wacu.”’”
10 “Kum Yehova uwacu kumae: ‘Saa ma oro pier abiro bithum i Babeli, abipoy piwu, abipong’o lembang’ola para man abidwogowu i kabedo maeni.’
11 “‘Kum ang’eyo ma ber lembe m’abeparu piwu,’ Yehova wacu, ‘paru mi kwiyocwiny ento mi lembe ma rac ungo, pi nimiyo iwu kwo ma ber i nindo m’ubino man genogen. 12 Wubilwong’a, wubibino i bang’a, man wubirwo i bang’a, e abiwinjowu.’
13 “‘Wubiyenya man wubinwang’a, kum wubiyenya kud adundewu zoo. 14 Man abiweko wubinwang’a,’ Yehova wacu. ‘Abicoko ng’eca mwu man abicoko dhogwu karacelo kud i kind thek man kud i kabedo m’alaluwu i iye,’ Yehova wacu. ‘Abidwogowu kud i kabedo m’aketho wucidho i iye i ng’eca.’
15 “Ento wuyero kumae: ‘Yehova uwodho iwa jabila i Babeli.’
16 “Kum eni tie lembe ma Yehova uyero ni ubimo m’ujany iwi komker pa Daudi man ni dhanu ceke ma bedo i adhura maeni, umego mwu m’ucidho ngo kudwu i ng’eca: 17 ‘Yehova mir udul uwacu kumae: “Nen, abeoro palamularu, ndru man thong’om i wigi, man abiketho gibidoko calu nying ulam m’utop,* ma rac magwei ma juromo camu ngo.”’
18 “‘Abilubo tokgi ku palamularu, ku ndru, man ku thong’om. Abiketho gibidoko ni gin ma ng’oyo ndiri ni ker ceke mi ng’om, ni alam, ni gin ma wang’u ijo, ni gin ma julwiyo i kume ku zungo, ni acidi i kind thek ceke m’alalugi i iye, 19 pilembe giwinjo ngo lembe para m’aoro i bang’gi nikadhu kud i bang’ jutic para ma jubila, m’abed aoro kendo kendo,’* Yehova wacu.
“‘Ento wuwinjo ngo,’ Yehova wacu.
20 “Pieno wuwinj lembe ma Yehova uwacu, wu dhanu ceke ma wu n’i ng’eca, wun m’aorowu niai kud i Yeruzalem i Babeli. 21 Eni tie lembe ma Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu pir Ahab ma wod Kolaya man pi Zedekia ma wod Maaseya m’ubeewo lembila mi ndra iwu ku nyinga: ‘Wunen, abemiyogi i cing Ubimo Nebukadnezar mi Babeli man ebinegogi ku palamularu i weng’wu. 22 Man lembe ma binwang’ugi bidoko ni alam ma dhanu ceke mi Yuda m’ucidho i ng’eca bibeweco pire, gibibeyero kumae: “Wek Yehova udwoki calu Zedekia man calu Ahab ma ubimo mi Babeli uvulo i mac!” 23 Kum gitimo lembacidi i Israel, gitimo abor ku mon mi juwagi man gicwayu vupo ku nyinga ma ke ang’olo ngo igi.
“‘“An re m’ang’eyo man a jamulembe,” Yehova wacu.’”
24 “Man ibiyero ni Cemaya mi Nehelam kumae: 25 ‘Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Calu m’ioro barua ku nyingi ni dhanu ceke ma n’i Yeruzalem, ni Zefania ma wod Maaseya ma jalam man ni julam ceke, m’iwacu ko kumae: 26 ‘Yehova ukethi ni jalam kaka Yehoyada ma jalam kara idok ni janen wi ot pa Yehova, kara inen wi ng’atu moko ci m’ubetimere ve abelu, kara inen wi abelu ceke m’ubetimere ve jabila man itwiye ku kongo man jamtwic; 27 pirang’o ke ijuko ngo Yeremia mir Anathoth, m’ubetimere ve jabila i kindwu? 28 Kum eoro iwa kadok lembe i Babeli, eyero kumae: “Lembene bimaku kare ma lee! Wugier udi man wubed i igi. Wupidh piny i podho man wucam nying’gi . . .”’”’”
29 Saa ma Zefania ma jalam usomo barua maeni i ith jabila Yeremia, 30 lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 31 “Or kwenda ni dhanu ceke ma n’i ng’eca man iyer kumae: ‘Eni tie lembe ma Yehova uyero pi Cemaya mi Nehelam: “Calu Cemaya uewo iwu lembila ma ke aore ngo man etemo niketho wugen ndra, 32 pieno Yehova uwacu kumae: ‘Nen, abeloko wang’a i kum Cemaya mi Nehelam man i kum nyikwaye. Ng’atu acel de mbe m’i kind jupare ma biboth i kind dhanu maeni man ebineno de ngo bero m’abitimo ni dhanu para,’ Yehova wacu, ‘pilembe ecwalu dhanu ujai i kum Yehova.’”’”
30 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 2 “Yehova Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Kiew lembe ceke m’ayero iri i buku. 3 Kum “nen! nindo bebino,” Yehova wacu, “m’abicoko dhu dhanu para ma jutero i ng’eca, Israel man Yuda,” Yehova wacu, “man abidwogogi i ng’om m’alar amiyo ni kwarugi, e gibibedo i iye kendo.”’”
4 Eno tie lembe ma Yehova uyero ni Israel man ni Yuda.
5 Yehova uwacu kumae:
“Wawinjo dwal mi mielkum;
Ndiri re m’utie, ento kwiyocwiny ungo.
6 Akwayuwu, wukepenji ka nyo ng’atu ma nico copo nyolo nyodo.
Dong’ pirang’o ke abeneno jumaco ceke ma tek umaku the igi* ku cing’gi
Calu dhaku m’ubegonyere?
Pirang’o wang’ ceke udoko foo?
7 Akaa! Nindone tie nindo ma rac dit.*
Nindo moko mbe ma calu maeno,
Nindo mi can ni Yakobo.
Ento ebiboth kud i iye.”
8 “Man i nindo maeca,” Yehova mir udul uwacu, “abituro mberembere kud i ng’utwu, man abituro i jamtwic mwu ni ario; e juwirok* moko mbe ma bidwoki* kendo ni ng’eca migi. 9 Gibitimo ni Yehova Mungu migi man ni Daudi m’ubimo migi m’abiketho igi.”
10 “Ento in, Yakobo ma jatic para, lworo kud unegi,” Yehova wacu,
“Man ndiri kud ung’oy i ii, Ee Israel.
Kum abibodhi niai ku bor
Man abibodho nyikweyi niai kud i ng’om ma juterogi i iye i ng’eca.
Yakobo bidwogo man ebibedo yoo m’umbe masendi,
Ma ng’atu moko mbe m’ubenyayu lworo i iye.”
11 “Kum ani kudi,” Yehova wacu, “pi nibodhi.
Ento abidaru thek ceke m’alalu ii i kindgi,
In re abideri ngo;
Abimiyo iri matira* i mukero m’ukwayere,
Ento abiweki ngo nyanok de m’umbe matira.”
12 Kum Yehova uwacu kumae:
“Kaka m’utur peri thiedhere ngo.
Rem peri copo key ungo.
13 Ng’atu moko mbe ma romo cero beng’i,
Adhola peri romo key ungo.
Thieth umbe iri.
14 Dhanu ceke m’umeri akeca, wigi daru wil kudi.
Gibeseyi ngo dong’ kendo.
Kum agoyi ku goco pa jadegi,
Ku twiny pa ng’atu ma kwiny,
Nikum kier peri ma dit man dubo peri m’usagu.
15 Pirang’o ibewak pi cogoni m’uturi?
Litho peri copo key ungo!
Atimo lembuno i kumi
Pi kier peri ma dit man dubo peri m’usagu.
16 Pieno jubimvoro ju ceke m’ubemvori,
Man judegi peri ceke bicidho bende i ng’eca.
Jubikwalu ju m’ubekweli,
Man abimiyo ju ceke m’ubeyeki i cing’ weg ayeki.”
17 “Ento abidwogo leng’kum peri man abikeyo rem peri,” Yehova wacu,
“Kadok nwang’u jubelwong’i nia ng’atu ma juriemo:
‘Sayuni, ma ng’atu moko mbe m’ubesayu.’”
18 Yehova uwacu kumae:
“Nen, abecoko dhu dhanu mi hema pa Yakobo ma jutero i ng’eca,
Man kisa binega i kum kabedo pare.
Jubidogiero adhura kendo iwi ungulu got* pare,
Man ot ma tek ma wiw bicungo kakare ma dhe.
19 Foyofoc ku dwal mi ng’iero biai kud i bang’gi.
20 Wote bidoko calu ma gilar gibino ko yang’ con,
Man udul pare bicungo i wang’a ma tek.
Abitimo ju m’ubesende ceke rac.
21 Ng’atu pare ma dit bibedo ng’atu acel m’i kind jupare ma dhe,
Man jabim pare biwok kud i kindgi.
Abiketho ebibino ceng’ini man ebicoro i vuta.”
“Kum kan ungo, ng’a ma copo ng’ap* nicoro i vuta?” Yehova wacu.
22 “Wubidoko dhanu para man abibedo Mungu mwu.”
23 Nen! ng’eicwiny ma lake tek pa Yehova bituk calu avuvu,
Ebiwinyere iwi jutimrac calu vira.
24 Ng’eicwiny pa Yehova m’uopo biloko ngo ku ng’eye
Nitundo m’ebipong’o man ebitimo lembe m’ekeco i adundene.
I dong nindo mir ajiki, wubinyang’ i lembuno.
31 “I nindo maeca,” Yehova wacu, “abidoko Mungu ni juruot ceke mir Israel, man gibidoko dhanu para.”
2 Yehova uwacu kumae:
“Dhanu m’uboth kud i lak palamularu ginwang’u bero i langa
Saa ma Israel ubino wotho pi nicidho i kayom pare.”
3 Yehova uwok ira ku bor man eyero kumae:
“Ameri ku mer ma rondo ku rondo.
Pi thelembe maeno re m’acori i vuta ku mer ma lokere ngo.*
4 Ento abidogieri kendo man jubigieri.
Ee nyaku ma sumba mir Israel, ibiting’o nyithi vul peri kendo
Man ibiwok woko m’ibemiel kud anyong’a.
5 Ibipidho kendo podho mir ulok i gudi mi Samaria;
Ju ma pidho ulok bipidhe man gibicamu nyinge.
6 Kum nindo bebino ma jukur mi gudi pa Efraim gibikok i iye kumae:
‘Wuai malu, waidhu i Sayuni, i bang’ Yehova Mungu mwa.’”
7 Kum Yehova uwacu kumae:
“Wukok kud anyong’a ni Yakobo.
Wugoy muzira pilembe wutie dhanu ma kwong’a i kind thek.
Wutwong’ lembene, wupak Mungu man wuyer kumae:
‘Ee Yehova, bodh dhanu peri, ma gidong Israel.’
8 Abedwogogi niai kud i ng’om ma yo malu.
Abicoko dhoggi karacelo niai kud i theng ng’om ma bor mandha.
Abinga man abala bibedo i kindgi,
Dhaku ma iye nuti man dhaku m’ubegonyere, gin ceke karacelo.
Gibidwogo keni ma gitie udul dhanu ma lee.
9 Gibidwogo ku wak.
Abitelo wigi kinde ma gibekwayu kisa.
Abitelo wigi i bang’ kulo,
I yo ma kpee ma giromo kier ungo i iye.
Kum atie Wego ni Israel man Efraim utie kayu para.”
10 Wuwinj lembe pa Yehova, wu thek,
Man wutwong’ lembene i kind cula ma ni bor, wuyer kumae:
“Ng’atu m’ulalu Israel bicoko dhoge karacelo.
Ebikuro wiye calu ma jakwac kuro ko dwol pare.
11 Kum Yehova biwaru Yakobo
Man ebilare kud i the cing’ ng’atu ma tek nisage.
12 Gibibino man gibikok ku mutoro i die wi Sayuni
Man gibirieny nikum bero pa Yehova,
Nikum nying cam, pigulok ma nyen man mo,
Nikum nyithi rombe ku nyithi diegi man nyithi dhieng’.
Gibidoko calu podho ma pii romo ma ber,
E gibikwiyo ngo kendo nyanok de.”
13 “I nindo maeca nyaku ma sumba bimiel kud anyong’a,
Awobi ku judongo bende karacelo.
Abidwoko wak migi bidoko ni mutoro.
Abijuko cwinygi man abimiyo igi anyong’a kaka can migi.
15 “Yehova uwacu kumae:
‘Dwal ubewinjere i Rama, nduru man wak ma lee:
Racel re m’ubewagu wote.*
Ekwero kud jujuke pi wote,
Pilembe dong’ gimbe.’”
16 Yehova uwacu kumae:
“‘Jig wak man kud icwir piweng’i kendo,
Kum ibinwang’u sukulia pi tic peri,’ Yehova wacu.
‘Gibidwogo niai kud i ng’om pa jadegi.’
17 ‘Man genogen utie pir anyim peri,’ Yehova wacu.
‘Woti bidwogo i ng’om migi ma dhe.’”
18 “Awinjo andhandha Efraim ubecur.
‘Itwinya man jutwinya,
Calu nyathi thwon dhiang’ ma juponjo ngo ku yeyo mberembere.
Dwoga i beng’i man abibedo ayika nidwogo,
Pilembe in i Yehova Mungu para.
19 Kum i ng’ey m’adwogo, aloko cwinya;
I ng’ey ma juketho anyang’, agoyo bamba ku can.
Lewic kud acidi umaka,
Kum ayeyo cac mir aradu para.’”
20 “Nyo Efraim utie ngo woda ma kacwinya, nyathin m’amaru?
Kum saa ceke ma tek aweco rac i kume, apoy pire asu.
Pi thelembe maeno re ma kan aparu pire ci, can mondo i iya.
Man kisa binega andhandha i kume,” Yehova wacu.
21 “Com iri ayi i gengi,
Man keth giranyutha.
Keth wii i kum gengi ma dit, ma en e yo m’ibikwanyu.
Dwogi, Ee nyaku ma sumba mir Israel, dwog i bang’ adhura peri maeni.
22 Ee nyaku m’ujai, ibikadhu kun ku kun nitundo awene?
Kum Yehova udaru cwiyo piny moko ma nyen i ng’om:
Dhaku bilubo tok nico reke reke.”
23 Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Gibiyero lembuni kendo i ng’om mi Yuda man i adhurane saa m’abidwogo dhanu migi ma jutero i ng’eca: ‘Yehova umii iri mugisa, Ee kabedo ma pwe, Ee got ma leng’.’ 24 Man Yuda kud adhurane ceke bibedo karacelo i iye, jurufur ku ju m’ubetelo wi dwol. 25 Kum abiyeng’o ng’atu* m’uvoc man abiyeng’o ng’atu moko ci m’ubekwiyo.”
26 E wang’ acel acew man ayabu wang’a, nwang’u abino nindo nindo ma mit.
27 “Nen! nindo bebino,” Yehova wacu, “m’abicoyo i iye kodhi mi dhanu man kodhi mir udul lim i ot mir Israel man i ot mi Yuda.”
28 “Man tap calu m’akuro wigi pi nifudho, nirwombo, nituro, ninyotho, man ninyayu ret, kumeno bende abikuro wigi pi nigiero man nipidho,” Yehova wacu. 29 “I nindo maeca, jubiyero ngo kendo kumae: ‘Wego ucamu nying ulok ma wac, lak awiya re m’ulund utho.’* 30 Ento ng’atuman bitho pi dubo pare gire. Ng’atu moko ci m’ucamu nying ulok ma wac, en re ma lake bitho.”
31 “Nen! nindo bebino,” Yehova wacu, “m’abitimo iye lembariba ma nyen ku ot mir Israel man ot mi Yuda. 32 Ebibedo ngo calu lembariba m’agam atimo ku kwarugi i nindo m’amaku iye cing’gi pi niwodhogi kud i ng’om mi Misiri, ‘lembariba para ma gituro, kadok nwang’u abino rwoth migi mandha,’* Yehova wacu.”
33 “Kum maeni en e lembariba m’abitimo ku ot mir Israel i ng’ey nindo maeca,” Yehova wacu. “Abiketho cik para i igi man abikiewe i adundegi. Abidoko Mungu migi man gibidoko dhanu para.”
34 “E gibiponjiri ngo kendo i kindgi ma nia ng’atuman uponj wagi kunoke uponj umin, m’ewac ko kumae: ‘Ng’ey Yehova!’ Kum gin ceke gibing’eya, niai i kum ng’atu ma nok nitundo i kum ng’atu ma dit m’i kindgi,” Yehova wacu. “Pilembe abiweko kier migi man abipoy ungo kendo pi dubo migi.”
35 Yehova,
Ma miyo ceng’ urieny ku dieceng’,
Cik ni dwi ku nyikaluku kara girieny ku diewor,
En m’etugo nam man eketho mujangane woy,
En ma nyinge Yehova mir udul, uyero kumae:
36 “‘Tek cik maeno ujik nindo moko,’ Yehova wacu,
‘E ka kodhi pa Israel de bijik nibedo thek i wang’a saa ceke.’”
37 Yehova uwacu kumae: “‘Tek juromo pimo polo ma ni malu man juromo nwang’u kathere mi ng’om ma ni piny, e kan abikwero kodhi pa Israel ceke pi lembe zoo ma gitimo,’ Yehova wacu.”
38 “Nen! nindo bebino,” Yehova wacu, “ma jubigiero adhura ni Yehova niai i kum Ot ma wiw pa Hananel nitundo i kum Dhugang’ mi Gul. 39 Thol mi pimo piny bicidho atira nitundo i kum ungulu got* Gareb man ebiwiro ebidok yor i Goa. 40 Man poga* ceke mir avu ku mi vuru* man podho ceke nitundo i Poga mi Kidron nicidho bir i gul mi Dhugang’ mi Riuni yo nyangu, bidoko ni piny ma leng’ ni Yehova. Jubifudhe ngo kadi jubirwombe ngo kendo nyanok de.”
32 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia i oro mir apaje mi camuker p’Ubimo Zedekia mi Yuda, niwacu i oro mir apar abora mi camuker pa Nebukadnezar.* 2 Nwang’u i nindo maeca udul mony p’ubimo mi Babeli utieko Yeruzalem, man jutwiyo bang’ jabila Yeremia i Lela mi jukur i kal* p’ubimo mi Yuda. 3 Kum Ubimo Zedekia mi Yuda utwiyo bang’e, eyero kumae: “Pirang’o ibeewo lembe ma kumeni? Iyero nia, ‘Yehova uwacu kumae: “Abimiyo adhura maeni i cing’ ubimo mi Babeli man ebimake, 4 man Ubimo Zedekia mi Yuda biboth ungo kud i cing’ Jukaldayo, pilembe jubimiye andha i cing ubimo mi Babeli, ebiweco kude dhok ku dhok man ebinene wang’ ku wang’.”’ 5 ‘Ebitero Zedekia i Babeli man ebibedo kuca cil m’abiloko wang’a i kume,’ Yehova wacu. ‘Kadok nwang’u wubemeduru nikiedo i dhu Jukaldayo de, wubiloyogi ngo.’”
6 Yeremia uwacu kumae: “Lembe pa Yehova ubino i bang’a, uyero kumae: 7 ‘Nen, Hanamel ma wod Calum m’umin wuru bibino i beng’i man ebiyero kumae: “Ng’iew podho para mir Anathoth ca iri, pilembe itie ng’atu ma kwong’a m’utie ku twero mi ware.”’”
8 Hanamel ma wod umin vwa ugam ubino i bang’a tap calu ma Yehova uyero, i Lela mi jukur man ewacu ira kumae: “Akweyi, ng’iew podho para ma ni Anathoth i ng’om pa Benjamin, kum in re m’itie ku twero mi make man mi ware. Ng’iewe iri.” E agam anyang’ nia eno tie lembe ma Yehova uyero en.
9 Pieno ang’iewo podho ma ni Anathoth kud i bang’ Hanamel ma wod umin vwa. Apimo cekel* abiro man tongolo apar mi mola ma tar. 10 I ng’eye akiewo pi ng’iewne i waraga mi ng’iew, amwono dhoge, alwong’o jumulembe, man apimo sente i kilo. 11 E ating’o waraga mi ng’iew ma jumwono dhoge nimakere ku lembe ma cik ukwayu man lembang’ola, man bende ma nwang’u jumwono ngo dhoge, 12 man amiyo waraga mi ng’iewne i bang’ Baruk ma wod Neria ma wod Maaseya, i vut Hanamel ma wod umin vwa, jumulembe m’ukiewo cing’gi i the waragane, man Juyahudi ceke m’ubedo keca i Lela mi jukur.
13 I ng’eye ang’olo lembe ni Baruk i vutgi, ayero kumae: 14 “Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Ting’ waraga maeni, waraga mi ng’iew ma jumwono dhoge man ma kucelo ma ju mwono ngo dhoge, man roygi i agulu mir ulobo kara gibed agwoka pi kare m’ulwar.’ 15 Kum Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Jubing’iewo kendo udi ku podho, man podho mir ulok i ng’ombuni.’”
16 E agam arwo i bang’ Yehova i ng’ey m’amiyo waraga mi ng’iew i bang’ Baruk ma wod Neria, awacu kumae: 17 “Akaa, Ee Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova! Nen! icwiyo polo ku ng’om ku tego peri ma dit man ku bot m’arieya. Piny moko mbe ma romo wang’u ii lee, 18 in m’i Ng’atu ma nyutho mer ma lokere ngo ni dhanu elufu, ma culo kier mi wego ni* wotgi yor i ng’eygi, i Mungu mandha, Ng’atu ma dwong’ man ma tek, ma nyinge Yehova mir udul. 19 Itie ku lembakeca ma dongo man itimo lembe ma dongo, in ma weng’i neno lembe ceke ma dhanu timo, pi nimiyo ni ng’atuman calku yo pare man calku lembe m’etimo. 20 Itimo giranyutha kud udu dupa i ng’om mi Misiri m’ung’eyere nitundo tin eni, e iketho nyingi yik i Israel man i kind dhanu ceke calu m’etie ko tin eni. 21 Man iwodho dhanu peri ma Israel kud i ng’om mi Misiri ku giranyutha, kud udu, ku cing’ ma tek, ku bot m’arieya man ku timo ma ng’oyo ndiri.
22 “I ng’ey kare, imiyo igi ng’om maeni m’igam ikwong’o nia ibimiyo ni kwarugi, ma en e ng’om ma molo cak ku miyokic. 23 Gimondo i ng’ombe man gimake, ento giworo ngo dwendi man giwotho ngo nimakere ku cik peri. Gitimo ngo lembe ceke m’ing’olo nia gitim, pieno iketho nyoth maeni ceke uwok i wigi. 24 Nen! dhanu bino man gitieko adhura maeni ku gang’ ma tek pi nimake, man nikum palamularu, ndru man thong’om,* adhura maeni bipodho andha i the cing’ Jukaldayo m’ubekiedo i dhoge; lembe ceke m’iyero utimere, calu ma in de ibeneno eni. 25 Ento in, Ee Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova, iyero ira kumae: ‘Ng’iew iri podho ku sente man lwong’ jumulembe,’ kadok nwang’u andha jubimiyo adhura maeni i cing’ Jukaldayo de.”
26 E lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 27 “Anuti eni, an a Yehova Mungu mi dhanu ceke.* Nyo piny moko nuti de ma romo wang’u iya lee? 28 Pieno Yehova uwacu kumae: ‘Nen, abemiyo adhura maeni i cing’ Jukaldayo man i cing’ Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli, man ebimake. 29 Man Jukaldayo m’ubekiedo i dhug adhura maeni gibimondo i iye, gibicwinyo mac i kume man gibiwang’e ku mac karacelo ku udi ma dhanu ubed uthiero lam ni Baal, man ubed ukonjo girathiera mi pigulok i wiye ni mungu mange pi ninyayu ng’eicwiny i iya.’
30 “‘Kum dhanu mir Israel man mi Yuda gibed gitimo kende kende lembe ma rac i wang’a niai i aradu migi; dhanu mir Israel gimediri ninyayu ng’eicwiny i iya ku tic mi cing’gi,’ Yehova wacu. 31 ‘Kum niai ma jugiero adhura maeni nitundo tin eni, ebed enyayu kende kende ng’eicwiny ku kwinyo i iya, pieno jucikiri nikabe cen kud i wang’a, 32 nikum racu ceke ma dhanu mir Israel ku mi Yuda gitimo pi ninyayu ng’eicwiny i iya, niwacu gin, jubim migi, judongo ma wijo migi, julam migi, jubila migi, dhanu mi Yuda man ma bedo i Yeruzalem. 33 Gimediri niloko ng’eygi ira, ento wang’gi ngo; kadok nwang’u aii pi niponjogi kendo kendo de,* ng’atu acel de mbe m’i kindgi m’uwinjo pi nijolo twiny. 34 Man giketho ayi gin m’acwiya ma judagu i ot ma nyinga lwong’ere i kume pi nicide. 35 M’umedo maeno, gigiero kaka ma malu pa Baal i Poga pa Wod Hinom,* pi niwang’u wotgi man nyiggi i mac* ni Molek, ma ke tie lembe m’ang’olo ngo man m’utundo ngo nyanok de i paru para pi nitimo lembe maeno ma judagu, m’uketho Yuda dubo.’
36 “Eni tie lembe ma Yehova ma Mungu mir Israel uwacu pir adhura maeni ma wuwacu nia jubimiyo i cing ubimo mi Babeli ku palamularu, ndru man thong’om: 37 ‘Nen, abicoko dhoggi karacelo niai kud i ng’om m’alalu igi i iye ku dhu ng’eicwiny para, kwinyo para, man kwinyo para ma lake tek; e abidwogogi i kabedo maeni man abiketho gibedo museme. 38 Gibibedo dhanu para man abibedo Mungu migi. 39 Abimiyo igi adunde acel man yo de acel kara gilwora saa ceke, pi bero migi man pi bero mi nyithindhgi yor i ng’eygi. 40 Man abitimo kugi lembariba ma rondo ku rondo, nia abijigo ngo nitimo igi bero; man abiketho lworona i adundegi, kara kud giloki man giweka. 41 Abilulara pigi pi nitimo igi bero, man abipidhogi ma tek i ng’ombuni kud adundena ceke man ku ng’eyong’ec* para zoo.’”
42 “Kum Yehova uwacu kumae: ‘Tap calu m’akelo nyoth ma dit maeni zoo iwi dhanu maeni, abikelo bende i wigi bero* ceke m’abeng’olo igi. 43 Jubidong’iewo podho kendo i ng’ombuni kadok nwang’u wubeyero nia, “etie ng’om m’udong’ ni uvuru ma dhanu kadi yedi de mbe i iye, man judaru miye i cing’ Jukaldayo.”’
44 “‘Jubing’iewo podho ku sente, jubikiewo waraga mi ng’iew man jubimwono dhoge, jubilwong’o jumulembe i ng’om pa Benjamin, i ng’om m’utieko Yeruzalem, i adhura mi Yuda, i adhura mi ng’om gudi, i adhura mi ng’om ma yor i poga, man i adhura ma yo piny, pilembe abidwogo dhanu migi ma jutero i ng’eca,’ Yehova wacu.”
33 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia wang’ mir arionde, nwang’u fodi jutwiyo bang’e asu i Lela mi jukur, uyero kumae: 2 “Eni tie lembe ma Yehova ma Jacwii ng’om uyero, Yehova m’ung’ine man m’uketho ecungo ma tek; Yehova tie nyinge: 3 ‘Lwong’a, e abigamu dhogi, man abibedo ayika ninyutho iri lembe ma dongo ma juromo nyang’ ungo i iye m’ing’eyo ngo.’”
4 “Kum eni tie lembe ma Yehova Mungu mir Israel uyero pi udi mir adhura maeni man udi mi jubim mi Yuda ma jurwombo nikum gang’ ma tek ma jutieko kogi man palamularu, 5 man pi ju m’ubebino nikiedo i dhu Jukaldayo, m’ubepong’o kabedo maeni kud avuj ju m’anego ku dhu ng’eicwiny man kwinyo para, ju ma timo migi ma reco uketho akanu wang’a ni adhura maeni: 6 ‘Nen, abidwoko kume leng’ kendo, abidaru twoyo pare, man abikeyo kumgi, abimiyo igi kwiyocwiny ma dwong’ man lemandha. 7 Man abidwogo dhanu mi Yuda ku mir Israel ma jutero i ng’eca, man abidogierogi calu m’alar atimo i acaki. 8 Abidwokogi leng’ nikum kier ceke ma n’i wigi pi dubo ma gitimo ira, man abiweko igi kier ceke ma n’i wigi pi dubo migi ku kosa ma gitimo ira. 9 Man ebidoko ira ni nying’ ma nyayu anyong’a, pak man leng’o i wang’ thek ceke mi ng’om ma biwinjo pi bero ceke m’atimo igi. E ndiri bimakugi man kumgi bimiel pi bero ceke man kwiyocwiny m’abimiyo ire.’”
10 “Yehova uwacu kumae: ‘I kabedo maeni ma wubiyero nia tie ng’om ngele, ma dhanu kadi udul lim de mbe i iye, i adhura mi Yuda man i gengi mi Yeruzalem m’udong’ ni uvuru, ma dhanu kadi jubedo kadi udul lim umbe i iye, jubiwinjo kendo 11 dwal mir anyong’a man dwal mi foc, dwand cwar mugole man dwand nyamugole,* dwal mi ju m’ubeyero kumae: “Wudwok foyofoc ni Yehova mir udul, pilembe Yehova e ber; mer pare ma lokere ngo bedo rondo ku rondo!”’
“‘Gibikelo girathiera mi dwoko foyofoc i ot pa Yehova, kum abidwogo dhanu mi ng’ombe ma jutero i ng’eca, calu mir acaki,’ Yehova wacu.”
12 “Yehova mir udul uwacu kumae: ‘I ng’om ngele maeni ma dhanu kadi udul lim umbe i iye man i adhurane ceke, luba bibedo nuti kendo ma jukwac biketho udul lim migi biyom i iye.’
13 “‘I adhura mi ng’om gudi, i adhura ma yor i poga, i adhura ma yo piny, i ng’om pa Benjamin, i kabedo m’utieko Yeruzalem, man i adhura pa Yuda, udul lim bikadhu kendo i the cing’ ng’atu m’ubekwanugi,’ Yehova wacu.”
14 “‘Nen! nindo bebino,’ Yehova wacu, ‘m’abipong’o i iye lembe ma ber m’ang’olo ni ot mir Israel man ni ot mi Yuda. 15 I rundi maeca man i nindo maeca, abiketho jang yen* ma pwe biloth ni Daudi man ebiketho pokolembe m’atira ku bedopwe bitimere i ng’ombe. 16 I rundi maeca, jubibodho Yuda man Yeruzalem bibedo museme. Man jubilwong’e ku nying’ ma e: Yehova tie bedopwe mwa.’”
17 “Kum Yehova uwacu kumae: ‘Saa ceke komker mi ot pa Israel bikoso ngo ng’atu ma bibedo i wiye m’uwok kud i thekwaru pa Daudi, 18 kadi i kind julam ma Julawi de ng’atu acel bibedo nuti kwa ma bibecungo i wang’a pi nithiero lam m’awang’a ma boo, pi niwang’u girathiera mi nying cam, man pi nithiero lam.’”
19 Man lembe pa Yehova ubino kendo i bang’ Yeremia, uyero kumae: 20 “Yehova uwacu kumae: ‘Nyo wuromo turo lembariba para m’aketho pi dieceng’ man lembariba para m’aketho pi diewor, pi nicero dieceng’ ku diewor kud urom i saa migi m’ukethere? 21 Ungo. Kumeno bende, gin moko mbe ma romo turo lembariba para m’atimo ku Daudi man ma romo cere nibedo ku nyathin m’ubim iwi komker pare, man bende gin moko mbe ma romo turo lembariba para m’atimo ku julam ma Julawi, ma gi jutic para. 22 Tap calu ma jucopo kwanu ngo wend udul mi polo man nying’ kwiyo mi nam de copo pimere ngo, abinyayu bende nyikway* Daudi ma jatic para man Julawi m’ubetimo ira de kumeno.’”
23 Lembe pa Yehova ubino kendo i bang’ Yeremia, uyero kumae: 24 “Nyo iwinjo ngo lembe ma dhanu maeno ubeyero nia, ‘Yehova bikwero juruot ario m’eng’iyo’? Gibecayu dhanu para ma dhe, man gibenenogi ngo dong’ ni thek.
25 “Yehova uwacu kumae: ‘Tap calu m’aketho lembariba para m’atimo pi dieceng’ ku diewor, cik* mi polo man mi ng’om ucungo andha ma tek, 26 kumeno bende abikwero ngo nyanok de nyikway Yakobo man nyikway Daudi ma jatic para, man gin moko mbe ma bicera ku ting’o nyikwaye pi niketho gibim iwi nyikway* Abraham, Isak man Yakobo. Pilembe abidwogo dhanu migi ma jutero i ng’eca man kisa binega i kumgi.’”
34 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia saa m’Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli man udul mony pare ceke ku ker ceke mi ng’om ma n’i the bimobim pare man dhanu ceke gibino kiedo i dhu Yeruzalem man adhurane ceke:
2 “Yehova ma Mungu mir Israel uyero kumae: ‘Cidh iwec kud Ubimo Zedekia mi Yuda man iyer ire kumae: “Yehova uwacu kumae: ‘Nen, abimiyo adhura maeni i cing ubimo mi Babeli man ebiwang’e ku mac. 3 Man ibiboth ungo kud i cinge, pilembe jubimeki andha man jubimiyi ire. Ibineno ubimo mi Babeli wang’ ku wang’, ebiweco kudi dhok ku dhok, man ibicidho i Babeli.’ 4 Ento winj lembe pa Yehova, Ee Ubimo Zedekia mi Yuda, ‘eni tie lembe ma Yehova uyero piri: “Ibitho ngo ku palamularu. 5 Ibitho i kwiyocwiny man jubiwang’u udok ma ng’wice ng’ar piri calu ma jutimo pi kwaru peri m’ular ubimo i weng’i, man jubiwegi kumae: ‘Akaa, Ee rwoth!’ kum ‘adaru yero lembene,’ Yehova wacu.”’”’”
6 Jabila Yeremia ugam uyero lembe maeni ceke ni Ubimo Zedekia mi Yuda i Yeruzalem, 7 saa m’udul mony p’ubimo mi Babeli ubino kiedo i dhu Yeruzalem, man i dhug adhura ceke mi Yuda ma nwang’u udong’, i dhu Lakic man i dhug Azeka, pilembe nwang’u adhura maeno kende re m’udong’ kud i kind adhura ma tek mi Yuda.
8 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia i ng’ey m’Ubimo Zedekia utimo lembariba ku dhanu ceke mi Yeruzalem pi nitwong’o igi gony, 9 nia ng’atuman ucikere nigonyo ng’eca pare ma gi Juebrania ma co ku ma mon, kara ng’atu moko kud umedere niketho Jayahudi wadi ubed ni ng’eca pare. 10 E judongo ma wijo ceke man dhanu ceke uworo lembene. Nwang’u gidaru timo lembariba nia ng’atuman ucikere nigonyo ng’eca pare ma co ku ma mon man kud emedere niketho ebed ni ng’eca pare asu. Giworo man giweko gicidho. 11 Ento i ng’eye gigamu ng’eca ma co ku ma mon ma nwang’u gigonyo, man gidwokogi ni ng’eca kendo ku tego. 12 E lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia niai i bang’ Yehova uwacu kumae:
13 “Yehova Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Atimo lembariba ku kwaruwu i nindo m’awodhogi i iye kud i ng’om mi Misiri, kud i ot mi ng’eca, awacu kumae: 14 “I ajiki mi oro mir abiro, ng’atuman m’i kindwu ucikere nigonyo umin ma Jaebrania ma julworo ire man m’udaru timo ire oro abusiel; icikiri nigonye.” Ento kwaruwu giwinjo ngo kadi giciko de ngo ithgi i bang’a. 15 Man nindo m’ukadhu ceng’ini eni* wuloko paru mwu man wutimo lembe m’atira i wang’a, ng’atuman m’i kindwu utwong’o gony ni wagi man utimo lembariba i wang’a i ot ma nyinga lwong’ere i kume. 16 Ento wulund uloko paru mwu man wucido nyinga pilembe wudwogo ng’eca ma co ku ma mon ma nwang’u wugonyo ucidho i wang’gi calu ma gimaru man wudwokogi kendo ni ng’eca ku tego.’
17 “Pieno Yehova uyero kumae: ‘Wuwora ngo kinde ma wutwong’o gony, ng’atuman ni umin man ni wadi. Kawoni abitwong’o iwu gony,’ Yehova wacu, ‘wubitho ku palamularu, thong’om* man ndru; man abiketho wubidoko ni gin ma ng’oyo ndiri ni ker ceke mi ng’om. 18 Man maeni tie lembe ma binwang’u dhanu m’uturo lembariba para, pilembe giworo ngo lembariba ma gitimo i wang’a saa ma gikaku i nyathi dhiang’ bwa ni ario man gikadhu kud i kind thengene, 19 niwacu judongo ma wijo mi Yuda, judongo ma wijo mi Yeruzalem, bajego, julam, man dhanu ceke mi ng’ombe m’ukadhu kud i kind theng nyathi dhiang’ne: 20 Abimiyogi i cing’ judegi migi man i cing’ ju m’ubesayu nikabu kwo migi,* avujgi bidoko ni cam ni winyo mi kor polo man ni yedi mi ng’om. 21 Man abimiyo Ubimo Zedekia mi Yuda ku judongo ma wijo pare i cing’ judegi migi man i cing’ ju m’ubesayu nikabu kwo migi,* man i cing udul mony p’ubimo mi Babeli, m’ubeloko cen kud i beng’wu.’
22 “‘Nen, abimiyo cik,’ Yehova wacu, ‘man abidwogogi i adhura maeni. Gibikiedo i dhoge, gibimake man gibiwang’e ku mac; e abiketho adhura mi Yuda bidoko ni ng’om ngele ma ng’atu moko mbe ma bedo i iye.’”
35 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia i rundi pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, uyero kumae: 2 “Cidh i bang’ ju pa Rekab man iwec kugi; kelgi i ot pa Yehova i kusika acel ma jucamu i iye man i ng’eye mii igi pigulok kara gimadhi.”
3 E agamu Yazania ma wod Yeremia ma wod Habazinia, umego pare, wote ceke man ju pa Rekab zoo 4 man akelogi i ot pa Yehova. Aketho gimondo i kusika ma wod Hanan ma wod Igdalia ma dhanu pa Mungu mandha gicamu i iye; kusikane ubino i ng’et kusika ma judongo ma wijo gicamu i iye ma n’i yor iwi kusika ma Maaseya ma wod Calum ma jakur dhugola camu i iye. 5 I ng’eye aketho kikombe man kopo ku pigulok bik i igi i wang’ dhanu maeno mi ju pa Rekab man awacu igi kumae: “Wumadh pigulok.”
6 Ento giwacu kumae: “Wabimadhu ngo pigulok, pilembe Yehonadab* ma wod Rekab ma kwaruwa ung’olo iwa kumae: ‘Kud wumadh pigulok nyanok de, nik’ebed wun kadi wotwu. 7 Man kud wugier ot, kud wucoy kodhi, kud wupidh cam kadi kud wubed ku podho mir ulok. Ento saa ceke wucikuru nibedo i hema kara wukwo pi nindo ma lee i ng’om ma wubedo i iye calu umondo.’ 8 Pieno wabemedara niworo dwand Yehonadab ma wod kwaruwa ma Rekab i lembe ceke m’eng’olo iwa ma wabemadhu ko ngo nyanok de pigulok, wan, mon mwa, wotwa man awiya mwa ma nyir. 9 Man wagiero ngo udi pi nibedo i igi, wambe ku podho mir ulok kadi podho kunoke kodhi. 10 Wabemedara nikwo i hema man niworo lembe ceke ma Yehonadab* ma kwaruwa ung’olo iwa. 11 Ento kinde m’Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli uidho i kum ng’ombuni, wayero kumae: ‘Wubin, wek wamondu i Yeruzalem kara wabothu kud i cing’ jurumony mi Jukaldayo man mi ju Asiria,’ e kawoni dong’ wabekwo i Yeruzalem.”
12 Man lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 13 “Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Cidh iyer ni dhanu mi Yuda ku dhanu ma bedo i Yeruzalem kumae: “Nyo saa ceke abed akwayuwu ngo nia wuwor lembe para?” Yehova wacu. 14 “Yehonadab ma wod Rekab ung’olo ni nyikwaye nia kud gimadh pigulok, man gitimo lembe m’eng’olo igi, gimadhu ngo pigulok cil tin eni. Pieno giworo lembe ma kwarugi ng’olo. Ento an aweco i beng’wu kendo kendo,* re wuwora ngo. 15 Man amedara nioro jutic para ma jubila i beng’wu, aorogi kendo kendo* pi niwacu kumae: ‘Akwayuwu, wuloki, ng’atuman kud i yo pare ma rac, man wutim lembe m’atira! Kud wulub tok mungu mange man kud wutim igi. E wubimeduru nibedo i ng’om maeni m’amiyo iwu man ni kwaruwu.’ Ento wuciko ngo ithwu man wuwinja ngo. 16 Nyikway Yehonadab ma wod Rekab utimo lembe ma kwarugi ung’olo igi, ento dhanu maeni uwinja ngo.”’”
17 “Pieno Yehova Mungu mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Nen, abekelo iwi Yuda man iwi dhanu ceke ma bedo i Yeruzalem nyoth ceke m’acimogi pire, kum aweco i bang’gi ento giwinjo ngo, amedara nilwong’ogi ento giyii ngo.’”
18 E Yeremia uyero ni ju pa Rekab kumae: “Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Calu ma wuworo lembe ma kwaruwu ma Yehonadab ung’olo man wubemeduru nitimo lembe ceke m’eng’olo, ma wubetimo ko tap lembe m’eng’olo iwu, 19 Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Nyikway Yehonadab ma wod Rekab bikoso ngo nyanok de nitimo ira.”’”
36 I oro mir ang’wende mi camuker pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia, uyero kumae: 2 “Ting’ kithabu m’adola man kiew lembe ceke m’ayero iri pir Israel ku Yuda man thek ceke, lembe m’ayero iri niai i nindo ma kwong’a m’aweco kudi i iye i rundi pa Yosiya cil tin eni. 3 Saa moko nyo kinde ma dhanu mi ot pa Yuda biwinjo pi nyoth ceke m’akeco nia abikelo i wigi, gibiloko kud i timo migi ma reco kara awek kier migi man awek dubo migi.”
4 E Yeremia ulwong’o Baruk ma wod Neria man Yeremia uyero ire lembe ceke ma Yehova uwacu ire, e Baruk ukiewogi i kithabu m’adola. 5 I ng’eye Yeremia ung’olo ni Baruk kumae: “Jutwiyo bang’a man acopo mondo ngo i ot pa Yehova. 6 Dong’ in re m’icikiri nicidho man nisomo ku dwendi ma tek lembe pa Yehova m’ayero iri ikiewo i kithabu m’adola. Some i ith dhanu i ot pa Yehova i nindo mi kwirocam; pieno ibisome ni dhanu ceke mi Yuda m’ubino niai kud i adhura migi ma tung’ tung’. 7 Saa moko nyo kisa ma gibekwayu bitundo i bang’ Yehova man ng’atuman biloko kud i timo pare ma reco, kum Yehova udaru ng’olo pi ng’eicwiny man kwinyo pare ma dit i kum dhanu maeni.”
8 E Baruk ma wod Neria utimo lembe ceke ma jabila Yeremia ung’olo ire; esomo lembe pa Yehova ma n’i kithabu m’adola ku dwande ma tek i ot pa Yehova.
9 I oro mir abije mi camuker pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda, i dwi mir abung’wende, dhanu ceke mi Yeruzalem man dhanu ceke m’ubino i Yeruzalem niai kud i adhura mi Yuda gicaku kwiro cam i wang’ Yehova. 10 E Baruk usomo wec pa Yeremia ma n’i kithabu m’adola ku dwande ma tek i ith dhanu ceke, i ot pa Yehova i kusika* pa Gemaria ma wod Cafan ma jagor, i lela ma yo malu i dhu kamondo mi dhugang’ ma nyen mi ot pa Yehova.
11 Saa ma Mikaya ma wod Gemaria ma wod Cafan uwinjo lembe pa Yehova ma n’i kithabu m’adola, 12 eloro i ot* p’ubimo i kusika pa jagor. Nwang’u judongo ma wijo* ceke ubedo keca: Elicama ma jagor, Delaya ma wod Cemaya, Elnathan ma wod Akbor, Gemaria ma wod Cafan, Zedekia ma wod Hanania man judongo ma wijo mange ceke. 13 Mikaya ukoro igi lembe ceke m’ewinjo saa ma Baruk usomo kithabu m’adola i ith dhanu.
14 E judongo ma wijo ceke uoro Yehudi ma wod Nethania ma wod Celemia ma wod Kuci i bang’ Baruk pi niwacu kumae: “Bin ku kithabu m’adola mi somo i ith dhanu.” Baruk ma wod Neria ugam uting’o kithabu m’adolane i cinge man ecidho i bang’gi. 15 Giyero ire kumae: “Wakweyi, kebed piny man isome iwa ku dwal ma tek.” E Baruk usome igi.
16 Saa ma giwinjo lembuno zoo ci, gineniri i kindgi ku ndiri man giyero ni Baruk kumae: “Ukwayu wayer kokoro lembuni zoo ni ubimo.” 17 E gipenjo Baruk kumae: “Wakweyi, keyer iwa, ikiewo lembe maeni zoo nenedi. Nyo Yeremia re m’unyutho iri gin m’ikiewi?” 18 Baruk udwoko igi kumae: “Eyo, en re m’enyutho ira lembe maeni zoo, man akiewogi ku vino i kithabu m’adola maeni.” 19 Judongo ma wijo uwacu ni Baruk kumae: “Wucidh wupondi wuku Yeremia, man kud wuketh ng’atu moko ung’ey kaka ma wun’i iye.”
20 I ng’eye gicidho i bang’ ubimo i lela, man giwok giketho kithabu m’adola i kusika pa Elicama ma jagor, e gikoro lembe ceke ma giwinjo ni ubimo.
21 E ubimo uoro Yehudi ucidh ugam kithabu m’adolane man ekele kud i kusika pa Elicama ma jagor. Yehudi ucaku some i ith ubimo man i ith judongo ma wijo ceke ma nwang’u ucungo i ng’et ubimo. 22 Nwang’u ubimo ubedo i ot mi koyo i dwi mir abung’wende,* man kpanu ma mac ubino liel i iye ubino i wang’e. 23 Saa ceke ma ka Yehudi usomo mbaya adek kunoke ang’wen ci, e ubimo thumo thenge maenone ku pala pa jagor man ebole i mac m’ubino liel i kpanu. Etimo kumeno cil ma kithabu m’adolane ceke uwang’ i mac m’ubino i kpanu. 24 Man ndiri ung’oy ungo i igi; nik’ebed ubimo kadi jutic pare ceke ma giwinjo lembuno zoo giyeco ngo bongu migi. 25 Kadok nwang’u Elnathan, Delaya, man Gemaria gipaku dhoggi ni ubimo nia kud ewang’ kithabu m’adolane de, re ewinjogi ngo. 26 M’umedo maeno, ubimo ng’olo ni Yeramel ma wod ubimo, Seraya ma wod Azriel, Celemia ma wod Abdel nia gimak Baruk ma jagor man jabila Yeremia, ento Yehova ukanugi.
27 I ng’ey m’ubimo uwang’u kithabu m’adola m’ubino ku wec ma Yeremia unyutho ni Baruk ukiewo, lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia kendo, uyero kumae: 28 “Gam kithabu mange m’adola man kiew lembe ceke m’ubino iwi kithabu m’adola ma kwong’a i iye, niwacu kithabu m’adola m’Ubimo Yehoiakim mi Yuda uwang’u. 29 Man icikiri niyero pir Ubimo Yehoiakim mi Yuda kumae: ‘Yehova uwacu kumae: “Iwang’u kithabu maeni m’adola man iwacu kumae: ‘Pirang’o ikiewo i kithabu m’adolane nia “Ubimo mi Babeli bibino andha, ebinyotho ng’ombuni man ebiweko ngo dhanu kadi yedi i iye”?’ 30 Pieno Yehova uwacu pir Ubimo Yehoiakim mi Yuda kumae: ‘Ebibedo mbe ku ng’atu moko ma bijany iwi komker pa Daudi man avuje de jubiweko i lietho mi dieceng’ man i mwomo mi diewor. 31 Abikwayu en, nyikwaye,* man jutic pare giwodh wel pi kosa migi, man abikelo i wigi, iwi dhanu ma bedo i Yeruzalem man iwi dhanu mi Yuda nyoth ceke m’alar ayero nia abikelo i wigi, ento giwinjo ngo.’”’”
32 Yeremia ugamu kithabu m’adola mange man emiye i bang’ Baruk ma jagor ma wod Neria. Ekiewo lembe ceke ma Yeremia unyutho ire m’ubino i kithabu m’adola m’Ubimo Yehoiakim mi Yuda uwang’u i mac. Man jumedo lembe mange dupa ma kumeno i kume.
37 Man Ubimo Zedekia ma wod Yosiya ucaku bimo kaka Konia* ma wod Yehoiakim, pilembe Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli ukethe ni ubimo i ng’om mi Yuda. 2 Ento en ku jutic pare man dhanu mi ng’ombe giwinjo ngo lembe ma Yehova uyero nikadhu kud i bang’ jabila Yeremia.
3 Ubimo Zedekia uoro Yehukal ma wod Celemia man Zefania ma wod Maaseya ma jalam i bang’ jabila Yeremia ewacu kumae: “Timba kway Yehova Mungu mwa piwa.” 4 Yeremia ubino wotho m’etie agonya i kind dhanu pilembe nwang’u fodi jubole ngo i kol. 5 Udul mony pa Farao gitugo woth kud i Misiri man Jukaldayo ma nwang’u utieko Yeruzalem giwinjo rwonglembene. Pieno giai kud i Yeruzalem. 6 E lembe pa Yehova ubino i bang’ jabila Yeremia, uyero kumae: 7 “Yehova Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Maeni tie lembe ma wucikuru niyero ni ubimo mi Yuda m’uorowu i bang’a pi nipenja: “Nen! udul mony pa Farao m’ubebino pi nikonyowu bidok i ng’om migi i Misiri. 8 Ento Jukaldayo gibiloko man gibikiedo i kum adhura maeni, gibimake man gibiwang’e ku mac.” 9 Yehova uwacu kumae: “Kud wuwonduru ma wuwac ko kumae: ‘Jukaldayo gibiwekowa andha man gibicidho cen kud i bang’wa,’ pilembe gibicidho ngo. 10 Kadok nwang’u wunego udul mony ceke mi Jukaldayo m’ubekiedo i dhogwu man ju migi ma ret n’i kumgi kende re m’udong’ de, gibiai asu kud i hema migi man gibiwang’u adhura maeni ku mac.”’”
11 Saa m’udul mony mi Jukaldayo uweko Yeruzalem nikum udul mony pa Farao, 12 Yeremia ugam utugo woth kud i Yeruzalem pi nicidho i ng’om pa Benjamin pi ninwang’u makapiny pare kuca i kind juthugi. 13 Ento saa m’etundo i dhugang’ pa Benjamin, jego mi jukur ma nyinge Iriya ma wod Celemia ma wod Hanania umaku jabila Yeremia man eyero ire kumae: “Iberingo pi nicidho i bang’ Jukaldayo!” 14 Ento Yeremia udwoko kumae: “Tie kumeno ngo, aberingo ngo pi nicidho i bang’ Jukaldayo.” Ento ewinje ngo. Pieno Iriya umaku Yeremia man etere i bang’ judongo ma wijo. 15 Ng’eicwiny umaku judongo ma wijo i kum Yeremia, gifwode man gitwiye i ot pa Yehonathan ma jagor ma nwang’u judwoko ni kol. 16 Jubolo Yeremia i kol ma n’i the ng’om, i kusikane man ebedo kuca pi nindo m’ulwar.
17 Ubimo Zedekia uoro jucidh jugame, man ubimo upenje ku penji i amung’ i ot pare. Epenje kumae: “Nyo Yehova uyero lembe moko de?” Yeremia udwoko nia, “eyo!” man emedo kumae: “Jubimii i cing ubimo mi Babeli!”
18 Yeremia upenjo bende Ubimo Zedekia kumae: “Dubo ang’o m’atimo iri, ni jutic peri, man ni dhanu maeni m’uketho ibola i kol? 19 Jubila mwu m’ubed uewo iwu nia ‘Ubimo mi Babeli bibino ngo i kumwu man i kum ng’om mwu e, gini kani kawoni’? 20 Dong’ akweyi, kewinja, Ee rwoth ubimo. Akweyi, bed ku kisa i kuma, kud idwoka timba i ot pa Yehonathan ma jagor, amaru wok tho kuca.” 21 E Ubimo Zedekia ung’olo nia jutwii bang’ Yeremia i Lela mi jukur, man kubang’ ceng’ jubed jumiyo ire lungu mukathi acel ma ngulu ngulu m’ubed uai i ndaki mi juted mukathi cil ma mukathi uthum ko pet kud i adhura. Man Yeremia ubedo asu i Lela mi Jukur.
38 Man Cefathia ma wod Matan, Gedalia ma wod Pacur, Yukal ma wod Celemia, man Pacur ma wod Malkiya giwinjo lembe ma Yeremia ubino yero ni dhanu ceke kumae: 2 “Yehova uwacu kumae: ‘Ng’atu ma bidong’ i adhura maeni bitho ku palamularu, ndru man thong’om. Ento ng’atu ma bimiyere i cing’* Jukaldayo bidong’ kwo man ebibodho kwo pare, e ebikwo.’ 3 Yehova uwacu kumae: ‘Jubimiyo adhura maeni andha i cing udul mony p’ubimo mi Babeli, man ebimake.’”
4 Judongo ma wijo giyero ni ubimo kumae: “Timba keth juneg jalwo e cen, pilembe ebeturo cwiny* juaskari m’udong’ i adhura maeni man bende cwiny dhanu ceke ku lembe m’ebeyero igi. Kum jalwo maeni ubesayu kende kende nyoth mi dhanu maeni, ento kwiyocwiny migi re ngo.” 5 Ubimo Zedekia udwoko kumae: “Wunen! En’i cingwu eno, pilembe ubimo copo timo ngo gin moko pi nicerowu.”
6 E giting’o Yeremia man gibole i vuj pii pa Malkiya ma wod ubimo m’ubino i Lela mi jukur. Giloro Yeremia ku thol. Nwang’u pii ubino mbe i vuje, usabu re ma n’i iye; man Yeremia ucaku mwony i usabune.
7 Ebed-melek ma Jaethiopia ma jatic mi kal p’ubimo uwinjo nia jubolo Yeremia i vuj pii. Nwang’u ubimo ke ubedo pare i Dhugang’ pa Benjamin. 8 Ebed-melek ugam uwok kud i kal p’ubimo man ecidh eweco kud ubimo, eyero kumae: 9 “Ee rwoth ubimo, gin ma dhanu maeni gitimo i kum jabila Yeremia tie rac dit! Gibole i vuj pii man ebitho kuca, pilembe mukathi mbe m’udong’ i adhura maeni.”
10 E ubimo ung’olo ni Ebed-melek ma Jaethiopia kumae: “Gam jumaco pier adek ma ni keni, man wucidh uwodh jabila Yeremia kud i vur ma fodi etho ngo.” 11 Pieno Ebed-melek ugamu jumaco man ecidho karacelo kugi i kal p’ubimo i the kakanpiny. Giting’o dund bongu moko m’utii kud asamba bongu keca man gilorogi ku thol i bang’ Yeremia i vur. 12 I ng’eye, Ebed-melek ma Jaethiopia uyero ni Yeremia kumae: “Wakweyi, keth bongu m’utii kud asamba bongu no i the yothi man keth thol ukadh kud i wigi.” Yeremia utimo tap kumeno. 13 E gipeyo Yeremia ku thol man giwodhe kud i vuj pii. Man Yeremia umedere nibedo i Lela mi jukur.
14 Ubimo Zedekia uoro jucidh julwong’o jabila Yeremia ubin i bang’e i dhu kamondo mir adek mi ot pa Yehova, man ubimo yero ni Yeremia kumae: “Abemito akepenji ku lembe moko. Kud imung’ ira gin moko acel de.” 15 E Yeremia uyero ni Zedekia kumae: “Tek anyutho iri, ibinega andha. Man tek amiyo iri juk de, ibiwinja ngo.” 16 Ubimo Zedekia ukwong’o kwong’ i amung’ ni Yeremia, eyero kumae: “Calu andha Yehova bedo kwo, en m’emiyo iwa kwo maeni,* abinegi ngo man abimiyi ngo i cing’ dhanu maeni m’ubeyenyo nikabu kwo peri.”*
17 Yeremia ugam uyero ni Zedekia kumae: “Yehova Mungu mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Tek imiyiri i cing’* judongo ma wijo p’ubimo mi Babeli, e kwo peri biboth,* adhura maeni de jubiwang’u ngo ku mac, man in ku juruot peri de wubiboth. 18 Ento tek ikwero nimiyiri i cing’* judongo ma wijo p’ubimo mi Babeli, e jubimiyo adhura maeni i cing’ Jukaldayo man gibiwang’e ku mac, in de ibiboth ungo kud i cing’gi.’”
19 E Ubimo Zedekia uyero ni Yeremia kumae: “Abelworo Juyahudi m’uringo pi nicidho i bang’ Jukaldayo, pilembe tek jumiya i cing’gi ci, giromo tima rac mi tuko ngo.” 20 Ento Yeremia udwoko ire kumae: “Gibimiyi ngo i cing’gi. Akweyi, wor dwand Yehova man itim lembe m’abeyero iri, e lembe biwotho ber iri man ibimediri nibedo kwo. 21 Enre tek ikwero nimiyiri, kewinj lembe ma Yehova unyutho ira e: 22 Nen! jubewodho mon ceke m’udong’ i ot* p’ubimo mi Yuda woko i bang’ judongo ma wijo p’ubimo mi Babeli man gibeyero kumae:
‘Co m’igeno* uwondi man uvoyi.
Giketho tiendi nyang’ i usabu.
Gin ke gilund giloko man gidok ku ng’eygi.’
23 Jubewodho mon peri man woti ceke i bang’ Jukaldayo man ibiboth ungo kud i cing’gi; ubimo mi Babeli bimeki man ebiwang’u adhura maeni ku mac piri.”
24 Zedekia ugam uyero ni Yeremia kumae: “Kud iketh ng’atu moko ung’ey pi lembuni kara kud itho. 25 Man tek judongo ma wijo giwinjo nia aweco kudi, man gibino i beng’i, giyero iri nia ‘wakweyi, kekor iwa lembe m’iyero ni ubimo. Kud imung’ iwa gin moko, e wabinegi ngo. Ubimo yero iri ang’o?’ 26 Icikiri nidwoko igi kumae: ‘Abino kwayu ubimo nia kud edwoka i ot pa Yehonathan, amaru tho kuca.’”
27 I ng’ey kare, judongo ma wijo ceke gibino i bang’ Yeremia man gipenje ku penji. Ekoro igi lembe ceke m’ubimo ung’olo ire nia eyer. E gimedo ngo lembe mange, pilembe ng’atu moko mbe m’uwinjo lembe ma giweco i wiye. 28 Yeremia umedere nibedo i Lela mi jukur nitundo i nindo ma jumaku i iye Yeruzalem; saa ma jumaku Yeruzalem nwang’u etie asu keca.
39 I oro mir abung’wende mi camuker p’Ubimo Zedekia mi Yuda, i dwi mir apaje, Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli kud udul askari pare ceke gibino i Yeruzalem man gitieke.
2 I oro mir apar acende mi camuker pa Zedekia, i dwi mir ang’wende, i nindo abung’wen mi dwije, gituco gang’ mir adhura. 3 Judongo ma wijo ceke p’ubimo mi Babeli gimondo man giwok gibedo i Dhugang’ mi diere, niwacu Nergal-carezer ma Samgar, Nebosarsecim ma Rabsaris,* Nergal-carezer ma Rabmag* man dong judongo ma wijo ceke p’ubimo mi Babeli.
4 Saa m’Ubimo Zedekia mi Yuda ku juaskari ceke ginenogi, e giringo, giwok kud i adhura ku diewor man gicidho kud i gengi mi podho p’ubimo, gikadhu kud i dhugang’ ma n’i kind gang’ ario man gimediri kud i yo mir Araba. 5 Ento udul mony mi Jukaldayo uriemo tokgi man giwok girubo Zedekia i pambu mi langa mi Yeriko. Gimake man gikele i bang’ Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli i Ribla i ng’om mir Hamath, kaka m’ubimo uwok upoko i iye lembe i wiye. 6 Ubimo mi Babeli uketho junego wot Zedekia i wang’e keca i Ribla man ubimo mi Babeli uketho junego dhanu mir awora ceke mi Yuda. 7 Egam eloyo wang’ Zedekia kan i ng’eye etwiye ku kongo mi mola pi nitere i Babeli.
8 I ng’eye Jukaldayo uwang’u ot* p’ubimo ku udi mi dhanu man girwombo gang’kidi mi Yeruzalem. 9 Nebuzaradan ma jadit mi jukur utero dong dhanu ma nwang’u udong’ i adhura i ng’eca i Babeli, ju ma gipiey giringo i bang’e man dhanu ceke m’udong’.
10 Ento Nebuzaradan ma jadit mi jukur uweko dhanu moko ma jucan ma ngolo ngolo i ng’om mi Yuda, ju m’ubino mbe ku piny moko acel de. I nindo maeca emiyo igi podho mir ulok man podho ma gitim tic i iye.*
11 Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli ugam umiyo ng’ol ma e ni Nebuzaradan ma jadit mi jukur pi Yeremia: 12 “Game man ipong’ yeny pare; kud itime rac man mii ire piny moko ci m’ekwayu i beng’i.”
13 Pieno Nebuzaradan ma jadit mi jukur, Nebucazban ma Rabsaris,* Nergal-carezer ma Rabmag* man judongo ceke p’ubimo mi Babeli gioro dhanu 14 ucidh uwodho Yeremia kud i Lela mi jukur man ukele i bang’ Gedalia ma wod Ahikam ma wod Cafan kara utere i ot pare. E ekwo i kind dhanu.
15 Saa ma nwang’u fodi jutwiyo ba Yeremia i Lela mi jukur, lembe pa Yehova ubino i bang’e, uyero kumae: 16 “Cidh iyer ni Ebed-melek ma Jaethiopia kumae: ‘Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Nen, abepong’o lembe m’ayero pir adhura maeni, abekelo nyoth ento bero ngo, man i nindo maeca, ibineno saa ma lembene betimere.”’
17 “‘Ento abibodhi i nindo maeca,’ Yehova wacu, ‘man jubimii ngo i cing’ dhanu m’ibelworo.’
18 “‘Kum abibodhi andha man ibipodho ngo i lak palamularu. Ibibodho kwo peri pilembe igena,’ Yehova wacu.”
40 Lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia i ng’ey ma Nebuzaradan ma jadit mi jukur uweko ecidho m’etie agonya niai kud i Rama. Etere keca ma nwang’u jutwiye ku nyoro man ebino i kind dhanu mi Yeruzalem man mi Yuda ma jubetero i ng’eca i Babeli. 2 I ng’eye jadit mi jukur ugamu Yeremia man ewacu ire kumae: “Yehova Mungu peri ular uyero pi nyoth maeni m’uwok iwi kabedo maeni, 3 man Yehova ukelo nyothne tap calu m’elar eyero, pilembe juthu udubo ni Yehova man giworo ngo dwande. Eno re m’uketho lembuno unwang’uwu. 4 Kawoni abegonyo nyoro ma jutwiyo icingi tin eni. Tek ineno nia tie ber wacidh wakudi i Babeli, bin wacidhi, e abigwoki. Ento tek imito ngo nibino karacelo kuda i Babeli, kud ibin. Nen! ng’om zoo n’i weng’i. Icopo cidho kaka moko ci m’ing’iyo.”
5 Ma fodi Yeremia ulokere ngo, Nebuzaradan uyero ire kumae: “Dok i bang’ Gedalia ma wod Ahikam ma wod Cafan, m’ubimo mi Babeli uketho ubim wi adhura mi Yuda man ibed i bang’e i kind dhanu kunoke icidh kaka moko ci m’ing’iyo.”
I ng’eye jadit mi jukur umiyo ire cam ku giramiya man eweko ecidho i wang’e. 6 E Yeremia ucidho i bang’ Gedalia ma wod Ahikam i Mizpa man ewok ebedo i bang’e i kind dhanu m’udong’ i ng’ombe.
7 I ng’ey kare judong askari ceke m’ubino i lum karacelo ku juaskari migi giwinjo nia ubimo mi Babeli uketho Gedalia ma wod Ahikam ubim wi ng’ombe, man nia emiyo ire dito iwi jumaco, jumamon, man awiya m’i kind jucan mi ng’ombe ma nwang’u jutero ngo i Babeli. 8 E gibino i bang’ Gedalia i Mizpa. Ju m’ubinone utie Ismael ma wod Nethania, Yohanan man Yonathan ma gi wot Kareya, Seraya ma wod Tanumeth, wot Efai ma Janetofa man Yezania ma wod Maakath karacelo ku juaskari migi. 9 Gedalia ma wod Ahikam ma wod Cafan ung’olo igi ku kwong’ man ni juaskari migi, ewacu kumae: “Kud wulwor nitimo ni Jukaldayo. Wukwo i ng’ombuni man wutim ni ubimo mi Babeli, e lembe biwotho ma ber iwu. 10 An re abibedo para asu i Mizpa pi nicungo kakewu i wang’ Jukaldayo ma bibebino i bang’wa. Ento wun wucikuru nicoko pigulok, nying yen mi cir man mo; wugwokgi i agulu mwu man wubedi i adhura ma wumaku.”
11 Man Juyahudi ceke m’ubino i Moab, i Amon man i Edom man bende m’ubino i ng’om mange ceke de giwinjo nia ubimo mi Babeli uweko dhanu moko udong’ i Yuda man nia eketho Gedalia ma wod Ahikam ma wod Cafan ubim wigi. 12 Pieno Juyahudi ceke gicaku dwogo niai kud i kabedo ceke ma julalugi i iye, man gidwogo i ng’om mi Yuda i bang’ Gedalia i Mizpa. Gicoko pigulok man nying yen mi cir lee mandha.
13 Yohanan ma wod Kareya ku judong askari ceke m’ubino i lum gibino i bang’ Gedalia i Mizpa. 14 Giwacu ire kumae: “Nyo ing’eyo de nia Baalis m’ubimo mi Juamon uoro Ismael ma wod Nethania pi ninegi?” Ento Gedalia ma wod Ahikam uyiyo ngo lembe ma giyero.
15 E Yohanan ma wod Kareya ubino i bang’ Gedalia i Mizpa i amung’ man eyero ire kumae: “Amito acidh aneg Ismael ma wod Nethania cen, man ng’atu moko mbe ma bing’eyo. Nyo ukwayu enegi man nyo ukwayu dhanu ceke mi Yuda m’ucokiri i beng’i ulal man Yuda urwinyi?” 16 Ento Gedalia ma wod Ahikam uyero ni Yohanan ma wod Kareya kumae: “Kud itim kumeno, pilembe gin m’ibeyero pi Ismael no utie vupo.”
41 I nindo mir abiro, Ismael ma wod Nethania ma wod Elicama m’ubino ng’atu acel mi ot mi ker* man ng’atu acel ma pire tek p’ubimo ubino ku dhanu mange apar i bang’ Gedalia ma wod Ahikam i Mizpa. Kinde ma gibecamu cam karacelo i Mizpa, 2 Ismael ma wod Nethania man jumaco apar m’ubino karacelo kude giai malu man ginego Gedalia ma wod Ahikam ma wod Cafan ku palamularu. Pieno enego ng’atu m’ubimo mi Babeli uketho ubim wi ng’ombe. 3 Ismael unego bende Juyahudi ceke m’ubino karacelo ku Gedalia i Mizpa man bende juaskari mi Jukaldayo m’ubino keca.
4 I nindo mir arionde i ng’ey ma junego Gedalia, ma fodi ng’atu moko acel de mbe m’ung’eyo lembene, 5 jumaco pier abora ubino niai kud i Cekem, niai kud i Cilo, man niai kud i Samaria. Gibino ma julielo yir tikgi, ma bongu migi yec, githumo kumgi man gibino ku girathiera mi nying cam man kud udok sengi i cing’gi ma gibekelo i ot pa Yehova. 6 Pieno Ismael ma wod Nethania uwok kud i Mizpa pi nicirombo kugi, ebino wak saa m’ebewotho i yo. Kinde m’erombo kugi, ewacu igi kumae: “Wubin i bang’ Gedalia ma wod Ahikam.” 7 Ento saa ma gimondo i adhura, Ismael ma wod Nethania ku dhanu pare ginegogi man gibologi i vuj pii.
8 Juapar m’i kindgi ulund uwacu ni Ismael kumae: “Kud inegwa, pilembe wakanu dero mi nganu, mi nganu ma juyuke, mi mo man mi miyokic i lum.” E enegogi ngo karacelo kud umego migi. 9 Nwang’u Ismael ubolo avuj dhanu ceke m’enego i vuj pii ma dit, m’Ubimo Asa utong’o saa m’ebekiedo kud Ubimo Baca mir Israel. Eno tie vuj pii ma Ismael ma wod Nethania upong’o kud avuj dhanu.
10 Ismael utwiyo dong dhanu ceke mi Mizpa, m’uketho i iye jumanyir p’ubimo man dhanu ceke ma nwang’u udong’ i Mizpa ma Nebuzaradan ma jadit mi jukur uketho i the loc pa Gedalia ma wod Ahikam. Ismael ma wod Nethania utwiyogi man etugo woth pi nikadhu loka i bang’ Juamon.
11 Saa ma Yohanan ma wod Kareya man judong askari ceke m’ubino karacelo kude giwinjo pi lembe ma reco ceke ma Ismael ma wod Nethania utimo, 12 gicoko dhu juaskari zoo man gitugo woth pi nicikiedo i dhu Ismael ma wod Nethania, giwok ginwang’e i dhu kulo ma dit* i Gibeon.
13 Anyong’a unego dhanu ceke m’ubino karacelo ku Ismael kinde ma gineno Yohanan ma wod Kareya man judong askari ceke ma ni karacelo kude. 14 E dhanu ceke ma nwang’u Ismael utwiyo niai kud i Mizpa giloko man gidok ku Yohanan ma wod Kareya. 15 Ento Ismael ma wod Nethania ku jumaco abora givuth kud i cing’ Yohanan man gicidho i bang’ Juamon.
16 Yohanan ma wod Kareya ku judong askari ceke m’ubino karacelo kude gicoko dong dhanu m’udong’ kud i Mizpa, ju ma gibodho kud i cing’ Ismael ma wod Nethania i ng’ey m’enego Gedalia ma wod Ahikam. Gicoko jumaco, juaskari, jumamon, awiya, man bajego kud i Gibeon man gidok kugi. 17 Pieno gicidho man giwok gibedo i odi welo pa Kimham i ng’et Bethlehem, kum nwang’u gikeco nicidho i Misiri 18 pi Jukaldayo. Kum lworo bino negogi pigi, pilembe Ismael ma wod Nethania unego Gedalia ma wod Ahikam m’ubimo mi Babeli uketho ubim wi ng’ombe.
42 E judong askari ceke, Yohanan ma wod Kareya, Yezania ma wod Hocaya man dhanu ceke niai i kum ng’atu ma nok nitundo i kum ng’atu ma dit gibino 2 man giyero ni jabila Yeremia kumae: “Kewinj kwac mwa, man kway Yehova Mungu peri piwa, pi dong dhanu maeni ceke m’udong’, kum ju ma nok kende re m’udong’ calu ma in de ibeneno eni. 3 Timba Yehova Mungu peri unyuth iwa yo ma wacikara nikwanyu man lembe m’ukwayu watim.”
4 Jabila Yeremia udwoko igi kumae: “Awinjo lembe ma wuyero, man abirwo i bang’ Yehova Mungu mwu calu ma wukwayu; abinyutho iwu lembe ceke ma Yehova bidwoko iwu, abimung’o ngo wec acel de iwu.”
5 Gidwoko ni Yeremia kumae: “Wek Yehova ubed jamulembe mandha man ma jugeno i kindwa tek watimo ngo lembe ma Yehova Mungu peri ung’olo iwa nikadhu kud i beng’i kubang’e kubang’e. 6 Dok ebed lembe ma ber kunoke ma rac, wabiworo dwand Yehova Mungu mwa ma wabeori i bang’e, kara lembe uwoth iwa ma ber pilembe waworo dwand Yehova Mungu mwa.”
7 Nindo apar i ng’eye, lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia. 8 E elwong’o Yohanan ma wod Kareya man judong askari ceke m’ubino karacelo kude man dhanu ceke niai i kum ng’atu ma nok nitundo i kum ng’atu ma dit. 9 Edwoko igi kumae: “Yehova Mungu mir Israel ma wuora acidh ater kwac mwu i bang’e uyero kumae: 10 ‘Tek andha wubibedo i ng’ombuni, e abigierowu ento abirwombowu ngo, abipidhowu ento abifudhowu ngo, kum ang’eyang’o bimondo i iya* pi nyoth ceke m’akelo i wiwu. 11 Lworo kud unegwu pir ubimo mi Babeli ma wubelworo.’
“‘Kud wulwore,’ Yehova wacu, ‘kum ani kudwu pi nibodhowu man pi nilaruwu kud i cinge. 12 Man abibedo ku kisa i kumwu, e kisa binege i kumwu man ebidwogowu i ng’om mwu ma dhe.
13 “‘Ento tek wuyero kumae: “Ungo, wabibedo ngo i ng’ombuni!” man wuworo ngo dwand Yehova Mungu mwu 14 man wuwacu kumae: “Ungo, wabicidho mwa i ng’om mi Misiri, kuca wabineno ngo lwiny, kadi wabiwinjo ngo dwand agwara man wabikoso ngo cam;* wabikwo mwa kuca,” 15 e wuwinj lembe pa Yehova, Ee dong dhanu mi Yuda. Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Tek wukeco mwu andha nicidho i Misiri man wucidho nibedo kuca, 16 e tap palamularu ma wubelworo eni birubowu i ng’om mi Misiri kuca, man tap ndru ma wubelworo eni bilubo tokwu i Misiri man wubitho kuca. 17 Dhanu ceke m’ukeco nicidho i Misiri pi nibedo kuca bitho ku palamularu, ndru man thong’om.* Ng’atu moko mbe m’i kindgi ma bidong’ kwo kadi ma biboth kud i nyoth m’abikelo i wigi.”’
18 “Kum Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Tap calu m’akonjo ng’eicwiny ku kwinyo para iwi dhanu ma bedo i Yeruzalem, abikonjo bende kwinyo para i wiwu tek wucidho i Misiri, man wubidoko ni alam, piny ma ng’oyo ndiri, kwong’ man cac, e wubineno ngo kabedo maeni kendo nyanok de.’
19 “Yehova ujukowu, Ee dong dhanu mi Yuda. Kud wucidh i Misiri. Wucikuru ning’eyo andhandha nia adaru cimowu tin eni 20 nia wubiculo kawang’ kosa mwu ku kwo mwu.* Kum wuora i bang’ Yehova Mungu mwu, wuwacu kumae: ‘Rwo i bang’ Yehova Mungu mwa piwa, man dwog iyer iwa lembe ceke ma Yehova Mungu mwa uyero, man wabitime.’ 21 Man ayere iwu tin eni, ento wubiworo ngo dwand Yehova Mungu mwu kadi wubitimo ngo lembe ceke m’eora ayer iwu. 22 Dong’ wung’ey cuu nia wubitho ku palamularu, ndru man thong’om i kabedo ma wubemito wucidhi man wubed i iye.”
43 Saa ma Yeremia udaru niweco i bang’ dhanu ceke man niyero igi lembe ceke ma Yehova Mungu migi uyero, lembeman acel acel ma Yehova Mungu migi uore eyer igi, 2 Azaria ma wod Hocaya, Yohanan ma wod Kareya man dhanu ceke ma kethiri giyero ni Yeremia kumae: “Lembe m’ibeyero no utie vupo! Yehova Mungu mwa uori ngo ibin iyer iwa nia, ‘kud wucidh i Misiri pi nibedo kuca.’ 3 Baruk ma wod Neria re m’ubepiko lembe i ii i kumwa pi nimiyowa i cing’ Jukaldayo, pi ninegowa kunoke pi niterowa i ng’eca i Babeli.”
4 Pieno Yohanan ma wod Kareya man judong askari ceke ku dhanu ceke giworo ngo dwand Yehova ma nia gibed i ng’om mi Yuda. 5 Ento Yohanan ma wod Kareya ku judong askari ceke gicoko dong dhanu ceke mi Yuda ma nwang’u udwogo pi nibedo i ng’om mi Yuda kud i kind thek ceke ma julalugi i iye. 6 Gicoko jumaco, jumamon, awiya, jumanyir p’ubimo man dhanu ceke* ma Nebuzaradan ma jadit mi jukur uweko i bang’ Gedalia ma wod Ahikam ma wod Cafan, man bende jabila Yeremia giku Baruk ma wod Neria. 7 Gimondo i ng’om mi Misiri kum giworo ngo dwand Yehova man gicidho nitundo bir i Tapanes.
8 I ng’eye, lembe pa Yehova ubino i bang’ Yeremia i Tapanes, uyero kumae: 9 “Ting’ kidi ma dongo i cingi man kangi i ulobo i kind briki ma jukpero i dhu kamondo mi ot pa Farao i Tapanes, ma Juyahudi gibeneno. 10 I ng’eye, wac igi kumae: ‘Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: “Nen, abelwong’o Nebukadnezar* m’ubimo mi Babeli ma jatic para, man abiketho komker pare tap iwi kidi maeni m’akanu, e ebiyaru hema mi ker pare i wigi. 11 Ebibino man ebigoyo ng’om mi Misiri. Ju m’ukwayu utho ku thong’om, bitho ku thong’om, ju m’ukwayu ucidh i ng’eca bicidho i ng’eca, man ju m’ukwayu utho ku palamularu bitho ku palamularu. 12 Abigudo mac i kum udi* mi mungu mi Misiri, Nebukadnezar biwang’ugi man ebiterogi i ng’eca. Ebitukere ku ng’om mi Misiri tap calu ma jakwac tukere ko ku kendi pare man ebiai ku keca ku kwiyocwiny.* 13 Ebirungo mbegi* mi Beth-cemec* i ng’om mi Misiri, man ebiwang’u udi* mi mungu mi Misiri ku mac.”’”
44 Maeni tie lembe m’ubino i bang’ Yeremia pi Juyahudi ceke ma bedo i ng’om mi Misiri, ju ma bedo i Migdol, i Tapanes, i Nof* man i ng’om mi Pathros, m’uyero kumae: 2 “Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Wuneno nyoth ceke m’akelo iwi Yeruzalem man iwi adhura ceke mi Yuda. Tin dong’ gin uvuru ma ng’atu moko mbe ma bedo i igi. 3 Utie pi lembe ma reco ma gitimo pi ninyayu ng’eicwiny i iya, kum gicidh githiero lam, man gitimo ni mungu mange ma ging’eyo ngo, nik’ebed wun kadi kwaruwu de. 4 Amedara nioro jutic para ceke ma jubila i beng’wu, aorogi kendo kendo,* ayero kumae: “Timba kud wutim gin maeni ma judagu m’amaru ngo.” 5 Ento giwinjo ngo man ithgi de giciko ngo pi niloko kud i timo migi ma reco ma giwek ko nithiero lam ni mungu mange. 6 Pieno ng’eicwiny ku kwinyo para ukonjere man uwang’u adhura mi Yuda ku gengi mi Yeruzalem. Gidoko ni uvuru man ng’om ngele calu ma gitie ko tin eni.’
7 “Man kawoni Yehova Mungu mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Pirang’o wubekelo tho nyoth ma dit kumeni i wiwu,* ma biketho jumaco ceke, mon, awiya man mukere birwinyo pet kud i Yuda, dongwu de bibedo mbe? 8 Pirang’o wubenyayu ng’eicwiny i iya ku tic mi cingwu ma wubethiero ko lam ni mungu mange i ng’om mi Misiri, kaka ma wucidho nibedo i iye? Wubithum pet man wubidoko ni jambalam man jamcac i kind thek ceke mi ng’om. 9 Nyo wiwu wil i kum timo ma reco pa kwaruwu, timo ma reco mi jubim mi Yuda, timo ma reco mi mon migi man bende timo mwu ma reco, ku timo ma reco mi mon mwu m’utimere i ng’om mi Yuda man i gengi mi Yeruzalemi? 10 Cil tin eni wujwiguru ngo, lworo negowu ngo, kadi wuworo de ngo cik ku lembang’ola para m’aketho i weng’wu man i wang’ kwaruwu.’
11 “Pieno Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Nen, akeco nikelo nyoth i wiwu pi ninyotho Yuda kpo. 12 Man abiketho dong dhanu mi Yuda m’ukeco nicidho i ng’om mi Misiri pi nikwo kuca, bithum pet i ng’om mi Misiri. Gibitho i lak palamularu man ndru bidarugi; niai i kum ng’atu ma nok nitundo i kum ng’atu ma dit, gibitho ku palamularu man ku ndru. Man gibidoko ni alam, piny ma ng’oyo ndiri, kwong’ man jamcac. 13 Abimiyo matira ni dhanu ma bedo i ng’om mi Misiri tap calu m’amiyo matira ni Yeruzalem, ku palamularu, ku ndru, man ku thong’om.* 14 Man dong dhanu mi Yuda m’ucidho pi nibedo i ng’om mi Misiri biboth ungo, kadi bidong’ de ngo kwo pi nidwogo i ng’om mi Yuda. Ava dobedo i ng’ombe binegogi lee, ento gibidwogo ngo, ndhu kende kende ju ma nok ma biboth.’”
15 Jumaco ceke m’ung’eyo nia mon migi bethiero lam ni mungu mange man mon m’ucungo keca, m’ucoko dhoggi ni udul ma lee man dhanu ceke ma kwo i ng’om mi Misiri, i Pathros, gidwoko ni Yeremia kumae: 16 “Wabitiyo ngo ku lembe m’iyero iwa i nying’ Yehova. 17 Ento wabitimo mwa andha lembe ceke ma dhogwa yero: wabithiero lam ni Ubimo ma dhaku mi polo* man wabikonjo girathiera mi pigulok ire, tap calu ma wan, kwaruwa, jubim mwa, man judongo ma wijo mwa gitimo i adhura mi Yuda man i gengi mi Yeruzalem kinde ma wayeng’ ku mukathi man wakwo ma ber ma waneno ngo nyoth moko acel de. 18 Niai ma waweko nithiero lam ni Ubimo ma dhaku mi polo* man nikonjo girathiera mi pigulok ire ci, wakoso piny ceke man wathum ku palamularu man ku ndru.”
19 Jumamon umedo kumae: “Kinde ma wabethiero lam ni Ubimo ma dhaku mi polo* man wabekonjo girathiera mi pigulok ire, nyo cogwa ngo re m’uyiyo nia wathier lam mi mukathi ma juyiko i ayi pare man wakonj girathiera mi pigulok ire?”
20 E Yeremia uyero ni dhanu zoo, ni jumaco ku mon migi man dhanu ceke m’ubino weco i bang’e kumae: 21 “Lam ma wun, kwaruwu, jubim mwu, judongo ma wijo mwu man dhanu mi ng’ombuni uthiero i adhura mi Yuda man i gengi mi Yeruzalem, Yehova upoy pigi man wiye wil ungo i kumgi! 22 Kpe ci, ciro timo mwu ma reco man lembe ma judagu ma wutimo udoko tek ni Yehova; e ng’om mwu udoko ni uvuru, piny ma ng’oyo ndiri, man alam ma ng’atu moko mbe ma bedo i iye calu m’etie ko tin eni. 23 Tie pilembe wuthiero lam maeno man wudubo ni Yehova ma wuworo ko ngo dwand Yehova man wulubo ngo cik pare, lembang’ola pare, poyowic pare, re m’uketho nyoth maeno uwok i wiwu calu m’etie ko tin eni.”
24 Yeremia umedo ni dhanu ceke man ni jumamon ceke kumae: “Wuwinj lembe ma Yehova uyero, wu dhanu ceke mi Yuda ma wu n’i ng’om mi Misiri. 25 Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Lembe ma wun ku mon mwu wuyero ku dhogwu, wutimogi ku cingwu, kum wuyero kumae: “Wabitimo andha lembe ma wakwong’o nia wabithiero lam ni Ubimo ma dhaku mi polo* man wabikonjo ire girathiera mi pigulok.” Wu mon wubipong’o andha lembe ma wukwong’o man wubitimo lembe ma wung’olo ku kwong’.’
26 “Dong’ wuwinj lembe ma Yehova uyero, wu dhanu ceke mi Yuda ma wubedo i ng’om mi Misiri: ‘“Nen, abekwong’o ku nyinga ma dwong’,” Yehova wacu, “nia Jayahudi moko mbe ma bilwong’o nyinga kendo saa m’ekwong’o kwong’ nia, ‘calu andha Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova bedo kwo!’ 27 Kawoni wang’a n’i kumgi pi nikelo nyoth man lembe ma ber ungo; dhanu ceke mi Yuda ma n’i ng’om mi Misiri bitho ku palamularu man ku ndru, cil ma gibithum ko pet. 28 Ju ma nok kende re ma biboth kud i lak palamularu man ma bidwogo i ng’om mi Yuda niai kud i ng’om mi Misiri. E dong dhanu ceke mi Yuda m’ubino i ng’om mi Misiri pi nibedo i iye bing’eyo nia lembe pa ng’a m’utimere andha, nyo para kunoke migi!”’”
29 “‘Man eni tie lanyuth iwu,’ Yehova wacu. ‘Abimiyo iwu matira i kabedo maeni, kara wuyii nia nyoth m’ang’olo nia binwang’uwu bitimere andha. 30 Yehova uwacu kumae: “Wunen, abemiyo Farao Hofra m’ubimo mi Misiri i cing’ judegi pare man i cing’ ju m’ubesayu nikabu kwo pare,* tap calu m’agam amiyo Ubimo Zedekia mi Yuda i cing Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli m’ubino jadegi pare man m’uyenyo nikabu kwo pare.”’”*
45 Eni tie lembe ma jabila Yeremia uyero ni Baruk ma wod Neria, saa m’ekiewo wec maeni ma Yeremia unyutho ire i buku, i oro mir ang’wende mi camuker pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda:
2 “Eni tie lembe ma Yehova Mungu mir Israel uyero piri, Baruk: 3 ‘Iwacu kumae: “Can i wiya, pilembe Yehova umedo can iwi litho para! Aol ku cur man fodi anwang’u ngo kayom.”’
4 “Yer ire kumae: ‘Yehova uwacu kumae: “Nen! aberwombo gin m’agiero man abefudho gin m’apidho, niwacu ng’ombe zoo. 5 Ento ibesayu iri piny ma dongo. Wek nisayu piny ma kumeno.”’
“‘Pilembe abecikelo nyoth iwi kum ceke,’* Yehova wacu, ‘man abibodho kwo* peri kaka moko ci m’ibicidho i iye.’”
46 Eni tie lembe ma Yehova uyero ni jabila Yeremia pi thek ma tung’ tung’: 2 Pi Misiri, pir udul mony pa Farao Neko m’ubimo mi Misiri, m’ubino i dhu Kulo Efrath man m’Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli uvoyo i Karkemic i oro mir ang’wende mi camuker pa Yehoiakim ma wod Yosiya m’ubimo mi Yuda:
3 “Wuyik nyithi ban* mwu man ban ma dongo,
Man wucidh i lwiny.
4 Wurony jamwoth iwi riuni man wuidhe, wu ju ma wuringo ku riuni.
Wubed ayika man wukend sabu mwu.
Wupak lak tong’ man wurony koti mwu mi cuma.
5 ‘Abeneno gitie ku ndiri, lembang’o m’utimere?
Gibedok ku ng’eygi, jurungo jurukara migi.
Giberingo ku ndiri, jurukara migi uneno ngo ng’eygi.
Ndiri ni kakare zoo,’ Yehova wacu.
6 ‘Ju ma ringo ma tek copo ringo ngo, man jurukara migi copo both ungo.
Gikier man gipodho
Yo malu i dhu Kulo Efrath.’
7 Ng’a m’ubeidho malu calu Kulo Nil,
Calu kulo ma pige dhetho?
8 Misiri ubeidho malu tap calu Kulo Nil,
Calu kulo ma pige dhetho,
Man ebewacu kumae: ‘Abiidho malu man abiumo ng’om.
Abinyotho adhura ku dhanu ma bedo i iye.’
9 Wuidh malu, wu riuni!
Wuring ma tek ve abelu, wu magali!
Wek jurukara bin,
Kuc man Put m’uyiko ban,
Man Juludim m’uyiko man m’utelo i athero.
10 “Nindo maeno utie pa Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova mir udul, nindo mi culo kwor m’ebiculo i iye kwor iwi judegi pare. Man palamularu bimvoro, biyeng’ man bimadhu rimgi bik, pilembe Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova mir udul utie ku lam* i ng’om ma yo malu i dhu Kulo Efrath.
11 Idh malu i Gilead pi nigamu balsam,
Ee nyaku ma sumba mi Misiri.
Imedo jamthieth peri mananu,
Pilembe keyokum umbe iri.
12 Thek uwinjo pir acidi ma junyayu i wii,
Man nduru peri upong’o ng’ombe zoo.
Pilembe jaramony ubekiedo i kum jaramony,
Man gin zoo gibepodho karacelo.”
13 Eni tie lembe ma Yehova uyero ni jabila Yeremia pir Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli m’ubebino pi nigoyo ng’om mi Misiri:
14 “Wutwong’ lembene i Misiri, wutwong’e i Migdol.
Wutwong’e i Nof* man i Tapanes.
Wuyer kumae: ‘Wucung kakewu man wubed ayika,
Kum palamularu bimvoro piny i ng’etwu tingili.
15 Pirang’o juweyo jurukara mwu ceni?
Gicungo ngo ma tek kakagi,
Kum Yehova ucwalugi i ng’om.
16 Ju ma wendgi lee ubekier man ubepodho.
Gibeyero i kindgi kumae:
“Wuai malu, wadoku i bang’ juthuwa man i ng’om mwa ma dhe
Nikum palamularu ma kwiny.”’
17 Gibetwong’o kuca kumae:
‘Farao m’ubimo mi Misiri ubewoy mananu,
Eweko kare ma cuu* ukadhu.’
18 ‘Calu andha abedo kwo,’ Ubimo ma nyinge Yehova mir udul uwacu ,
‘Ebibino* calu i Tabor i kind gudi
Man calu Karmel i dhu nam.
19 Yik ter peri pi nicidho i ng’eca,
Ee nyaku ma bedo i Misiri
Kum Nof* bidoko ni piny ma ng’oyo ndiri;
Jubiwang’e ku mac,* man ebibedo ma ng’atu moko mbe i iye.
20 Misiri tie calu rwaya dhiang’ ma leng’ lee,
Ento nyoth bicoro i wiye niai ku yo malu.
21 Kadok juaskari pare ma juculo acula ma n’i kindgi de gi calu nyithi dhiang’ ma ful ful,
Ento gin bende giloko ng’eygi man giringo karacelo.
Giromo cungo ngo kakagi,
Pilembe nindo mi nyoth migi udaru tundo i wigi,
Nindo migi m’ukwayu giwodh i iye wel.’
22 ‘Badwande calu badwand thwol m’uberingo,
Pilembe gibelubo toke ku kero, ku lei
Calu jumaco m’ubeng’ondo yen.*
23 Jubing’ondo luli pare,’ Yehova wacu, ‘kadok nwang’u enen nia ejiyere ma mondere ngo i iye de.
Kum wendgi kadhu kadok wend bonyo, gikwaniri ngo.
24 Jubinyayu lewic iwi Nyamisiri.
Jubimiye i cing’ dhanu ma yo malu.’
25 “Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Kawoni abeloko wang’a i kum Amon mi No,* i kum Farao, i kum Misiri, i kum mungu pare man i kum jubim pare, eyo, i kum Farao man i kum dhanu ceke m’ugene.’
26 “‘Man abimiyogi i cing’ ju m’usayu nikabu kwo migi,* i cing Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli man i cing’ jutic pare. Ento i ng’eye jubibedo ngo i iye calu ma yang’ con,’ Yehova wacu.
27 ‘In i Yakobo ma jatic para re, lworo kud unegi,
Man ndiri kud ung’oy i ii, Ee Israel.
Kum abibodhi niai ku bor
Man abibodho nyikweyi* niai kud i ng’om ma juterogi i iye i ng’eca.
Yakobo bidwogo man ebibedo yoo m’umbe masendi,
Ma ng’atu moko mbe m’ubenyayu lworo i iye.
28 Dong’ lworo kud unegi, jatic para ma Yakobo,’ Yehova wacu, ‘kum ani kudi.
Abidaru thek ceke m’alalu ii i kindgi,
In re abideri ngo.
Abimiyo iri matira* i mukero m’ukwayere,
Ento abiweki ngo nyanok de m’umbe matira.’”
47 Eni tie lembe ma Yehova uyero ni jabila Yeremia pi Jufilisti, ma nwang’u fodi Farao ugoyo ngo Gaza. 2 Yehova uwacu kumae:
“Nen! pii ubebino niai ku yo malu.
Pige bidoko ni kulo m’upong’.
Man ebipong’o ng’om ku piny ceke ma n’i iye,
Adhura ku dhanu ma bedo i iye.
Dhanu biwak,
Man ng’atu moko ci ma bedo i ng’ombe bigoyo nduru.
3 Saa ma badwand ubong’ tiend riuni* m’ufwodo piny biwinjere,
Saa ma magali pare mi lwiny biwoy
Man tiend magali pare bitwak,
E wego bilokiri ngo pi nilaru kadok wotgi,
Kum cing’gi bikonjere jebele,
4 Pilembe nindo m’ubebino binyotho Jufilisti ceke;
Ebikabu dong dhanu ceke m’udikiri kugi kud i Turo man Sidon.
Kum Yehova binyotho Jufilisti,
Ma gitie dong ju m’udong’ kud i cula mi Kafthor.*
5 Wi Gaza biwang’.*
Ackelon udaru ling’.
Ee in m’idong’ i pambu mi poga,
Ibimediri nithumo kumi nitundo awene?
6 Akaa! Palamularu pa Yehova!
Ibibedo ngo yoo nitundo awene?
Dok i ukoroni.
Keyom man ibed ling’.
7 Eromo bedo yoo nenedi
Ma Yehova re m’umiyo ire ng’oli?
Eoro ecidhi
I kum Ackelon man i kum dhu wat.”
48 Eni tie lembe ma Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uyero pi Moab:
“Can iwi Nebo, kum judaru nyothe!
Junyayu lewic iwi Kiriathaim man jumake.
Junyayu lewic iwi kapondo ma museme* man junyothe.
2 Dong’ jubepaku ngo Moab.
Jupangu nirwombe kud i Hecbon:
‘Wubin, wakethu ejig nibedo thek.’
In de, Ee Madmen, icikiri nibedo ling’,
Kum palamularu ubelubo toki.
3 Jubegoyo nduru i Horonaim,
Nduru mi nyoth man mi piny m’uberwombere.
4 Judaru rwombo Moab.
Awiya pare ma thindho ubegoyo nduru.
5 Dhanu ubewak i kaidho mi Luhith kinde ma gibeidho.
Man kinde ma gibeloro kud i yo mi Horonaim, giwinjo jubewak ku can pi nyoth.
6 Wuringi, wubodh kwo* mwu!
Wudok calu yend jenevriye i langa.
7 Calu igeno tic peri man lonyo peri,
In de jubimeki.
Man Kemoc bicidho i ng’eca,
Karacelo ku julam pare man judongo ma wijo pare.
8 Janyoth bibino iwi adhura ceke,
Man adhura moko mbe ma biboth.
9 Wuketh ayi i gengi ni Moab,
Kara kinde m’eberwombere dhanu m’i iye uringi.
Man adhura pare bidoko ni piny ma ng’oyo ndiri,
Ma ng’atu moko mbe ma bedo i iye.
10 Kwong’ iwi ng’atu m’ubetimo tic pa Yehova nyawaya waya!
Kwong’ iwi ng’atu m’ubecero palamularu pare kud ucwir rimo!
11 Jumoab ubedo migi yoo niai ma gin aradu;
Gibedo calu pigulok ma n’i wi thinge.
Fodi julokogi ngo i agulu mange,
Man fodi gicidho ngo nyanok de i ng’eca.
Eno re m’uketho mido migi ubedo kubang’e,
Man ng’wicgi ma ng’ar ulokere ngo.
12 “‘Pieno nen! nindo bebino,’ Yehova wacu, ‘m’abioro i iye dhanu pi ning’ielogi. Gibing’ielogi, gibioyo piny mir agulu migi cen, man gibing’enyo i agulu migi ma dongo nziki nziki. 13 Man lewic bimaku Jumoab pi Kemoc, tap calu ma lewic umaku ko ot mir Israel pi Bethel m’ubino genogen migi.
14 Pirang’o wubeng’ap niyero nia “wa juaskari ma jurukara m’utie ayika pi lwiny”?’
15 ‘Judaru nyotho Moab,
Jumaku adhura pare,
Man judaru nego awobi pare ma tek nisagu,’
Ubimo ma nyinge Yehova mir udul uwacu.
16 Nyoth mi Moab uwok ceng’ini,
Man nindo ma gibirwombiri i iye ubebino pio mandha.
17 Dhanu ceke ma n’i ng’etgi bikumo pigi,
Dhanu ceke m’ung’eyo nying’gi.
Wuyer igi kumae: ‘Akaa, uluth ma tek utur, uluth ma leng’!’
18 Lor piny kud i dwong’ peri,
Man bed piny ma rieu ubenegi,* Ee in m’i nyaku ma bedo i Dibon,
Kum janyoth mi Moab udaru tundo i kumi,
Man ebidwoko kabedo peri ma tek ni uvuru.
19 Cung i dhu yo man inen, in m’ibedo i Aroer.
Penj nico m’uberingo man dhaku m’ubeluy kumae: ‘Lembang’o m’utimere?’
20 Judaru nyayu lewic iwi Moab man ndiri umake.
Wuwaki man wugoy nduru.
Wutwong’ i Arnon nia judaru nyotho Moab.
21 “Pokolembe utundo i ng’om ma kpee,* iwi Holon, Yahaz man Mefaath; 22 iwi Dibon, Nebo man Beth-diblathaim; 23 iwi Kiriathaim, Beth-gamul man Beth-meon; 24 iwi Kerioth man Bozra; man iwi adhura ceke mi ng’om mi Moab, adhura ma ni bor ku ma ni ceng’ini.
25 ‘Jung’ondo tego* mi Moab cen;
Juturo bote,’ Yehova wacu.
26 ‘Wuketh emer, pilembe eting’ere i dhu Yehova.
Moab ubeng’iendere i ng’ok pare,
Man dhanu ceke ubecaye.
27 Nyo ibed icayu ngo Israeli?
Nyo junwang’e i kind jukwo,
M’uketho ibetong’o wii man ibeweco rac i kume?
28 Wuai kud i adhura man wucidh wukwo iwi cana, wu ju ma wubedo i Moab,
Man wudok calu akuru ma giero ode i dhu longoro.’”
29 “Wawinjo pi doro pa Moab, eting’ere ku rac,
Wawinjo pi kethiri pare, doro pare, ting’iri pare, man nim mir adundene.”
30 “‘Ang’eyo kwinyo pare ma lake tek,’ Yehova wacu,
‘Ento wec pare ma iye nanu bitimo ngo gin moko.
Gin ma gibitimo mbe.
31 Pi thelembe maeno abigoyo nduru pi Moab,
Abiwak ma tek pi Moab ceke,
Man abicur pi dhanu mi Kir-heres.
32 Abiwak lee piri nisagu m’awak ko pi Yazer,
Ee yend ulok mi Sibma.
Jengi m’uluk ukadhu nam.
Ecidho nitundo i nam, cil i Yazer.
Janyoth uloro iwi nying yen peri mi cir
Man iwi nying ulok peri i nindo mi pone.
33 Jukabu anyong’a ku mutoro cen kud i podhoyen ma cego nyinge,
Man kud i ng’om mi Moab.
Aketho pigulok ujigo nicwir kud i vur mi biyo pigulok.
Ng’atu moko mbe ma binyono nying ulok ku muzira.
Jubikok, ento ebibedo kit kok m’ukoc.’”
34 “‘Wak ubewinjere niai i Hecbon nitundo i Eleale.
Dwandgi ubewinjere cil i Yahaz,
Niai i Zoar nitundo i Horonaim, cil i Eglath-celiciya.
Kadok kulo mi Nimrim de bidwono.
35 Abikabu kud i Moab,’ Yehova wacu
‘Ng’atu ma kelo girathiera kaka ma malu,
Man ng’atu ma thiero lam ni mungu pare.
36 Pieno adundena biwak pi Moab calu bilo,
Man adundena biwak pi dhanu mi Kir-heres calu bilo.
Pilembe lonyo m’enwang’u bithum.
37 Wi dhanu ceke uwang’,
Man julielo yirtik ceke.
Juthumo kum cing’ ceke,
Man kendi mi saki n’i piergi!’”
38 “‘I die wi udi ceke mi Moab
Man i akarayone ceke,
Nduru kende re m’ubewinjere.
Kum aturo Moab
Calu agulu ma jubayu,’ Yehova wacu.
39 ‘Wukenen ma ndiri make ko! Wugoy nduru!
Wukenen maram Moab uloko ko ng’eye ku lewic!
Dhanu ceke ubecayu Moab,
Edoko ni gin m’ubeng’oyo ndiri i dhanu ceke m’i ng’ete.’”
40 “Kum Yehova uwacu kumae:
‘Nen! tap calu m’acur loro ko ma tek,
Jadegi biyaru vombe iwi Moab.
41 Jubimaku adhurane,
Man jubimaku udine ma tek.
I nindo maeca, cwiny jurumony mi Moab
Bidoko calu cwiny dhaku m’ubegonyere.’”
42 “‘Man jubinyotho Moab kud ubed ni thek kendo,
Kum eting’ere i dhu Yehova.
43 Ndiri ku vur man uwic n’i weng’i,
Ee in m’ibedo i Moab,’ Yehova wacu.
44 ‘Ng’atu moko ci m’uberingo nikum ndiri bipodho i vur,
Man ng’atu moko ci m’ubewok kud i vur bimoko i uwic.’
‘Kum abikelo oro mi matira iwi Moab,’ Yehova wacu.
45 ‘Ju m’uberingo gicungo ma kero thum i kumgi i the tipo mi Hecbon.
Pilembe mac biwok kud i Hecbon
Man lebmac biwok kud i die Sihon.
Ebiwang’u terwang’ Moab
Man upoko wi wot jurop.’
46 ‘Can i wii, Ee Moab!
Dhanu pa Kemoc uthum.
Pilembe jutero woti i ng’eca,
Man awiya peri ma nyir de ucidho i ng’eca.
47 Ento abicoko dhanu mi Moab ma jutero i ng’eca i dong nindo mir ajiki,’ Yehova wacu.
‘Pokolembe iwi Moab ujik keni.’”
49 Yehova uwacu kumae pi Juamon:
“Nyo Israel umbe kud awiya ma co?
Nyo embe ku jacampacu?
Pirang’o Malkam umaku Gad?
Man pirang’o dhanu pare ubekwo i adhura mir Israel?”
2 “‘Pieno nen! nindo bebino,’ Yehova wacu,
‘M’abiketho dwal mi lwiny biwinjere i kum Raba mi Juamon.
Ebidoko ni udhuru mir uvuru,
Man jubiwang’u nyithindh adhura m’i ng’ete.’
‘Man Israel bimaku ng’om mi dhanu ceke m’ular umayu ng’om pare,’ Yehova wacu.
3 ‘Goy nduru, Ee Hecbon, kum judaru nyotho Ai!
Wuwaki, Ee nyithindh adhura m’i ng’et Raba.
Wurony kendi mi saki.
Wugoy nduru man wuwoth swa i kind gang’ mi kidi,*
Kum Malkam bicidho i ng’eca,
Karacelo ku julam pare man judongo ma wijo pare.
4 Pirang’o iyungiri pi poga,*
Pi pambu peri ma pii mol i iye, Ee nyaku ma jadubo,
In m’igeno lonyo peri,
Man iwacu kumae: “Ng’a ma bibino i kuma?”’”
5 “‘Nen, abekelo lembe ma ng’oyo ndiri i wii,’ Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova mir udul uwacu,
‘Niai kud i bang’ dhanu ceke m’utieko ng’eti tingili.
Jubilalu iwu, ng’atuman biringo i yo pare,
Man ng’atu moko mbe ma bicoko dhu ju m’uringo.’”
6 “‘Ento i ng’ey maeno, abidocoko dhu Juamon ma jutero i ng’eca,’ Yehova wacu.”
7 Yehova mir udul uwacu kumae pir Edom:
“Nyo rieko dong’ umbe nyanok de i Theman?
Nyo juk ma beco uthum kud i bang’ ju ma nyang’ i lembe?
Nyo rieko migi utopi?
8 Wuringi, wulok ku ng’eywu!
Wucidh wubed piny kaka ma thuc, Ee dhanu mi Dedan!
Kum abikelo nyoth iwi Esau
Saa ma nindo m’abiloko wang’a i kume biromo.
9 Tek ju ma pono nying ulok ucoro i wii,
Nyo gibiweko ngo nying ulok moko ma juromo beko?
Tek jukwo umondo ku diewor,
Gibinyotho ndhu kadhiri ma igi yenyo.
10 Ento abiwodho bongu kud i kum Esau.
Abiyabu wi kabedo pare m’upondo,
Kara kud epondi.
Jubinyotho awiya pare, umego pare, man jirani pare ceke,
Man en de ebibedo mbe kendo.
12 Kum Yehova uwacu kumae: “Nen! tek ju ma jupoko ngo lembe i wigi nia gimadh kikombe gicikiri nimadhe, nyo in ke jubiweki m’umbe nimiyo iri matira nyanok de? Jubiweki ngo m’umbe nimiyo iri matira, pilembe icikiri nimadhe.”
13 “Kum akwong’o ku nyinga gira,” Yehova wacu, “nia Bozra bidoko ni gin ma ng’oyo ndiri, cac, nyoth, man alam; adhurane ceke bidoko ni uvuru mi magwei.”
14 Awinjo rwonglembe moko m’uai i bang’ Yehova.
Juoro jakwenda moko i kind thek uwac kumae:
“Wucokuru karacelo man wubin i kume;
Wuyikuru pi nikiedo lwiny.”
15 “Kum nen! adwoki ni gin ma kabang’e mbe i kind thek,
Ng’atu ma jucayu i kind dhanu.
16 Mielkum m’inyayu
Man rikini mir adundeni uwondi,
Ee in m’ibedo i odicana,
M’ibedo iwi ungulu gudi* m’uting’ere.
Kadok nwang’u igiero odi lir lir calu acur de,
Abilori piny ku kuca,” Yehova wacu.
17 “Edom bidoko ni gin ma ng’oyo ndiri. Dhanu ceke m’ubekadhu kud i kume binene ku zungo man gibilwiyo pi goco ceke m’unwang’e. 18 Tap calu ma Sodoma ku Gomora man adhura m’i ng’etgi urwombere,” Yehova wacu, “ng’atu moko mbe ma bikwo i iye, man ng’atu moko mbe ma bibedo i iye.
19 “Nen! ng’atu moko biai kud i vunga m’ujiyere m’i dhu Yordan man ebibino calu umvor i kum luba m’utie agwoka. Ento i ng’ey kare ma nok kende ci abiketho ebiringo cen kud i kume. Man abiketho ng’atu m’ang’iyo re m’utel wiye. Kum ng’a ma calu an, man ng’a ma copo nyayu piem i dhoga? Jakwac ma kani ma copo cungo i wang’a? 20 Pieno, Ee dhanu, wuwinj lembe ma Yehova ukeco nitimo i kum Edom man lembe m’eparu i kum dhanu ma bedo i Theman:
Andha jubipeyo ju ma thindho m’i dwol jubicidho ko cen.
Ebiketho kabedo migi bidoko ni uvuru pigi.
21 Ng’om uyengere nikum badwal mi podho ma gipodho ko.
Jubegoyo nduru!
Dwalne uwinjere nitundo bir i Nam ma Kwar.
22 Nen! ebiidho man ebiloro ma tek, tap calu acur
Man ebiyaru vombe iwi Bozra.
I nindo maeca, cwiny jurumony mir Edom
Bidoko calu cwiny dhaku m’ubegonyere.”
23 Pi Dameski:
“Lewic unyay iwi Hamath man iwi Arpad,
Pilembe giwinjo rwonglembe ma rac.
Lworo daru tego migi.
Ndiri maku nam m’ecopo bedo ngo yoo.
24 Tegocwiny uthum i kum Dameski.
Elokere kara eringi, ento ndiri make.
Can ku litho umake kii,
Calu dhaku m’ubegonyere.
25 Juwenjo ngo adhura mi pak
Man adhura mi foc nedi?
26 Kum awobi pare bipodho i akarayo pare,
Man juaskari pare ceke bitho i nindo maeca,” Yehova mir udul uwacu.
27 “Abigudo mac i kum gang’ mi Dameski,
Man ebiwang’u udi ma wiw ma tek mi Ben-hadad.”
28 Eni tie lembe ma Yehova uyero pi Kedar, man pi ker mir Hazor m’Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli uredho:
“Wuai malu, wuidh i Kedar,
Man wunyoth wot ma yo Nyangu.
29 Jubicoko hema migi kud udul lim migi,
Bongu mi hema migi man piny migi ceke.
Jubicidho cen ku ngamia migi,
Man jubiwak i bang’gi kumae: ‘Ndiri ni kakare zoo!’”
30 “Wuringi, wuring bor mandha!
Wucidh wubed piny kaka ma thuc, Ee dhanu mir Hazor,” Yehova wacu.
“Kum Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli upangu lembe ma rac i kumwu,
Man ethungo plan i kumwu.”
31 “Wuai malu, wuidh i kum thek m’ukwo i kwiyocwiny,
Man m’ubedo museme!” Yehova wacu.
“Embe ku dhugola kadi riu; gibedo kendgi.
32 Jubiyaku ngamia migi,
Man jubiyaku bende udul lim migi m’upong’.
Abilalu i ju ma thumo dhu wigi yor i theng’gi
I yamu ceke,*
Man abekelo nyoth migi niai kud i kakare zoo,” Yehova wacu.
33 “Hazor bidoko ni kabedo mir utho,
Ni uvuru mi magwei.
Ng’atu moko mbe ma bikwo i iye,
Man ng’atu moko mbe ma bibedo i iye.”
34 Eni tie lembe pa Yehova m’ubino i bang’ jabila Yeremia pir Elam, i acaki mi camuker p’Ubimo Zedekia mi Yuda: 35 “Yehova mir udul uwacu kumae: ‘Nen, abeturo i atumb athero mir Elam, ukungu* mi tego migi. 36 Abikelo yamu ang’wen niai kud i gund polo ang’wen iwi Elam, man abilalu igi i yamu ceke. Thek moko mbe ma bidong’ ma ju ma julalu mir Elam bicidho ngo i iye.’”
37 “Abinyayu ndiri i Juelam i wang’ judegi migi man i wang’ ju m’ubesayu nikabu kwo migi;* man abikelo nyoth i wigi, kwinyo para m’uopo,” Yehova wacu. “Man abioro palamularu i tokgi nitundo m’abidarugi pet.”
38 “Abiketho komker para i Elam, man abinyotho ubimo ku judongo ma wijo kud i iye,” Yehova wacu.
39 “Ento i dong nindo mir ajiki, abicoko dhu dhanu mir Elam ma jutero i ng’eca,” Yehova wacu.
50 Eni tie lembe ma Yehova uyero pi Babeli, pi ng’om mi Jukaldayo, nikadhu kud i bang’ jabila Yeremia:
2 “Wutwong’ lembene i kind thek man wurwey lembene.
Wuting’ lanyuth man wurwey lembene.
Kud wukan lembe moko acel de!
Wuwac nia ‘judaru maku Babeli.
Judaru nyayu lewic iwi Bel
Ndiri umaku Merodak
Junyayu lewic iwi ayi gin m’acwiya pare.
Ndiri umaku ayi* gin m’acwiya pare ma judagu.’*
3 Pilembe thek ubino i kume niai ku yo malu.
Gidwoko ng’om pare ni gin ma ng’oyo ndiri;
Ng’atu moko mbe ma bedo i iye.
Dhanu ku ley ceke uringo;
Giciyo cen.”
4 “I rundi maeca man i saa maeca,” Yehova wacu, “dhanu mir Israel man dhanu mi Yuda bibino karacelo. Gibiwak kinde ma gibewotho, man gibisayu kaka Yehova Mungu migi karacelo. 5 Gibipenjo yo mi cidho i Sayuni ma nwang’u giloko wang’gi yor i bang’e, gibiyero kumae: ‘Wubin man wadikura karacelo i bang’ Yehova, pi nitimo lembariba ma rondo ku rondo ma jucopo wil ungo i kume.’ 6 Dhanu para udoko calu dwol mi rombe m’urwinyo. Jukwac migi uketho gikier. Gitelo wigi iwi gudi, giketho giwotho swa niai iwi got nitundo iwi ungulu got.* E wigi wil ku kayom migi. 7 Dhanu ceke m’unwang’ugi umvorogi man judegi migi uyero kumae: ‘Kier umbe i wiwa pilembe gidubo ni Yehova, ni kabedo mi bedopwe, en e Yehova ma ng’atu ma kwarugi ugeno.’”
8 “Wuring cen kud i die Babeli,
Wuwok kud i ng’om mi Jukaldayo,
Man wubed calu leya m’ubetelo wi dwol.
9 Kum nen, abecoko udul thek ma dongo niai kud i ng’om ma yo malu,
Man abekelogi i kum Babeli.
Gibibino i kume ma gikperiri pi lwiny,
Gibimake keca.
Athero migi calu pa jaramony,
Ma kabu awiya;
Edwogo ngo mananu.
10 Jubiyaku Kaldayo.
Dhanu ceke ma biyaku piny kud i iye gibiyeng’ lee,” Yehova wacu.
11 “Kum wumeduru nibedo kud anyong’a man wufoyuru
Kinde ma wubeyaku giralaga para ma dhe.
Kum wuwotho gweyo tiendwu calu rwaya dhiang’ i lum
Man wuwotho kuzo calu thwon kana.
12 Junyayu lewic iwi megwu.
Cwiny ng’atu m’unyolowu tur.
Nen! etie thek ma nok magwei kud i kind thek,
Langa ma pii mbe i iye man ng’om ngele.
13 Jubibedo ngo i iye nikum kwinyo pa Yehova;
Ebidong’ ni uvuru andha.
Dhanu ceke ma bikadhu kud i Babeli binene ku zungo
Man gibilwiyo pi goco ceke m’unwang’e.
14 Wubin i kum Babeli ma wukperuru pi lwiny i ng’ete ceke,
Wun ceke ma wutelo* atumb athero.
Wukile, kud wuwek nyinge moko dong’
Kum edubo ni Yehova.
15 Wukok kok mi lwiny i ng’ete ceke.
Edaru thierere.*
Mbegi pare upodho man gang’ pare urwombere,
Pilembe Yehova re m’ubeculo kwor i kume.
Wucul kwor i kume.
Tap gin m’etimo re ma wutim i kume.
16 Wukab jacoy kodhi cen kud i Babeli
Man ng’atu m’ubetiyo ku viringo i saa mi kayucam.
Ng’atuman bidok i bang’ juthugi nikum palamularu ma kwiny,
Ng’atuman biringo i ng’om ma thugi.
17 “Dhanu mir Israel tie rombe m’ulal. Umvor ulalu igi. Ku kwong’a ubimo mir Asiria umvorogi, i ng’eye Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli umwodo cogogi. 18 Pieno Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae: ‘Nen, abimiyo matira ni ubimo mi Babeli man ni ng’om pare i ayi ma rom m’amiyo ko matira ni ubimo mir Asiria. 19 Man abidwogo Israel i luba pare, ebicamu lum iwi Karmel man iwi Bacan man ebiyeng’ iwi gudi mir Efraim ku mi Gilead.’”
20 “I rundi maeca man i saa maeca,” Yehova wacu,
“Jubiyenyo ka kier pa Israel,
Ento jubinwang’u ngo acel de,
Man dubo pa Yuda binwang’ere ngo,
Pilembe abitimo kisa ni ju m’aweko udong’.”
21 “Idh i kum ng’om mi Merathaim man i kum dhanu ma bedo i Pekod.
Neggi man nyothgi zoo,” Yehova wacu.
“Tim lembe ceke m’ang’olo iri.
22 Dwal mi lwiny ubewinjere i ng’ombe,
Nyoth ma lee dit.
23 Wukenen maram nyondo m’ubed ufwodo piny i ng’om zoo utur man ung’eny ko!
Wukenen maram Babeli udoko ko piny ma ng’oyo ndiri i kind thek!
24 Aciko iri uwic, man imoko, Ee Babeli,
Man ing’eyo de ngo pi lembene.
Junweng’i man jumeki,
Kum ijai ni Yehova.
25 Yehova uyabu dhu kakanpiny pare,
Man ewodho jamlwiny mi ng’eicwiny pare.
Kum Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova mir udul utie ku tic
I ng’om mi Jukaldayo.
26 Wubin i kume niai ku kaka ma bor.
Wuyab dhu dero pare.
Wudhure calu ma judhuro ko nying cam.
Wunyothe ceke.
Kud edong’ ku ng’atu moko acel de.
27 Wuneg nyithi thwoni dhieng’ pare ceke;
Wulor kugi i kathum.
Can i wigi, kum nindo migi udaru romo,
Saa m’ukwayu giwodh i iye wel!
28 Dwand ju m’uberingo ubewinjere,
Ju m’upiey kud i ng’om mi Babeli,
Pi nicitwong’o kwor pa Yehova Mungu mwa i Sayuni,
Kwor m’ebeculo pir hekalu pare.
29 Wuwak weg athero i kum Babeli,
Dhanu ceke ma telo i atumb athero.
Wugonj i ng’ete tingili, kud wuwek ng’atu moko uringi.
Wucul ire kawang’ lembe m’etimo.
Tap gin m’etimo re ma wutim i kume.
Kum eting’ere i dhu Yehova,
I dhu Ng’atu ma leng’ mir Israel.
30 E awobi pare bipodho i akarayo pare,
Man juaskari pare ceke bitho i nindo maeca,” Yehova wacu.
31 “Nen! an’i kumi, Ee in ma wii tek,” Rwoth Ubimo ma Malu Ngbir Yehova mir udul uwacu,
“Kum nindo peri ucikere niromo, saa m’abiketho iwodho i iye wel.
32 Ee in ma wii tek, ibikier man ibipodho,
Ma ng’atu moko mbe ma biting’i.
Abidhuro mac i kum adhura peri,
Man ebiwang’u piny ceke ma n’i ng’eti tingili.”
33 Yehova mir udul uwacu kumae:
“Jubesendo dhanu mir Israel man mi Yuda,
Dhanu ceke m’uterogi i ng’eca ucerogi.
Gikwero niweko gicidhi.
34 Ento Jawar migi tie tek.
Yehova mir udul tie nyinge.
Ebicero bang’gi andha i lemkesi migi,
Pi niketho ng’ombe uyom
Man pi nikelo yakini i kind dhanu ma bedo i Babeli.”
35 “Palamularu n’i kum Jukaldayo,” Yehova wacu,
“I kum dhanu ma bedo i Babeli, i kum judongo ma wijo pare man i kum jururieko pare.
36 Palamularu n’i kum jubila mi ndra,* man gibitimiri ve abelu.
Palamularu n’i kum jurumony pare, man ndiri bimakugi.
37 Palamularu n’i kum riuni* migi man i kum magali migi mi lwiny,
I kum thek ceke m’ujebere i kindgi,
Man gibidoko calu mon.
Palamularu n’i kum lonyo pare, man jubiyake.
38 Nyoth n’i wi kulo pare, man gibidwono.
Kum etie ng’om m’ayi gin m’acwiya m’ang’ika upong’ i iye,
Man gin ma wok i wang’ migi ma ng’oyo ndiri uketho gibetimiri asu ve abelu.
39 Pieno, giracwiya mi langa bibedo ku yedi ma kok akoka,
Man udo bibedo i iye.
Jubibedo ngo i iye kendo nyanok de,
Kadi ebibedo ngo ni kaka ma dhanu bedo i iye i kind dhanu m’utuk ceke.”
40 “Tap calu ma Mungu urwombo Sodoma ku Gomora man adhura m’i ng’etgi,” Yehova wacu, “ng’atu moko mbe ma bikwo i iye, man ng’atu moko mbe ma bibedo i iye.
41 Nen! dhanu moko bebino niai ku yo malu,
Thek ma dit man jubim ma dongo biai malu
Niai kud i theng ng’om ma bor mandha.
42 Gimaku athero ku tong’.
Gi kwiny man gibibedo mbe ku kisa.
Kinde ma giberingo ku riuni migi,
Dwandgi calu dwand nam m’ubewoy.
Gikperiri pi lwiny i dhogi calu ng’atu acel, Ee Nyababeli.
43 Ubimo mi Babeli uwinjo rwonglembe pigi,
Man kero thum i kume.
Cwinye ng’abere,
Man litho ma calu pa dhaku m’ubegonyere umake.
44 “Nen! ng’atu moko biai kud i vunga m’ujiyere m’i dhu Yordan man ebibino calu umvor i kum luba m’utie agwoka. Ento i ng’ey kare ma nok kende ci abiketho gibiringo cen kud i kume. Man abiketho ng’atu m’ang’iyo utel wiye. Kum ng’a ma calu an, man ng’a ma copo nyayu piem i dhoga? Jakwac ma kani ma copo cungo i wang’a? 45 Pieno, Ee dhanu, wuwinj lembe ma Yehova ukeco nitimo i kum Babeli man lembe m’eparu i kum ng’om mi Jukaldayo.
Andha jubipeyo ju ma thindho m’i dwol jubicidho ko cen.
Ebiketho kabedo migi bidoko ni uvuru pigi.
46 Ng’om biyengere kinde ma dwal ma jumaku ko Babeli biwinjere,
Man nduru biwinjere i kind thek.”
51 Yehova uwacu kumae:
“Nen, abetugo yamu mi nyoth
I kum Babeli man i kum dhanu ma bedo i Leb-kamai.
2 Abioro dhanu ma kworo cam i Babeli,
E gibikwore man gibidwoko ng’om pare ni gin ma piny moko mbe i iye;
Gibibino i kume i nindo mi nyoth kud i ng’ete zoo.
3 Ng’atu moko kud udwany* athero pare.
Man ng’atu moko kud uai malu m’ekendo koti mi cuma.
Kisa kud unegwu i kum awobi pare.
Wunyoth udul mony pare ceke.
4 Man gibipodho ma junegogi i ng’om mi Jukaldayo,
Ma jutuco igi plu i gengi mi Babeli.
5 Pilembe Israel ku Yuda utie ngo dhatho ni Mungu migi, ni Yehova mir udul.
Ento ng’om migi* upong’ ku kier i wang’ Ng’atu ma leng’ mir Israel.
6 Wuring kud i die Babeli
Man wubodh kwo mwu.*
Kud wunyothuru nikum kosa pare.
Kum eni tie saa ma Yehova ubeculo i iye kwor.
Ebeculo ire kawang’ gin m’etimo.
7 Babeli ubino kikombe* mi mola ma kwar i cing’ Yehova;
Emero ng’om zoo.
Thek umer ku pigulok pare;
Eno re m’uketho thek udoko abelu.
8 Babeli upodho mbwang’ man erwombere.
Wugoy nduru pire!
Wucidh wusai balsam pi litho pare; saa moko nyo eromo key.”
9 “Waii nithiedho Babeli, re ecopo key ungo.
Wuweke man wadoku mwa, ng’atuman i ng’om thugi.
Kum pokolembe pare udaru tundo i polo.
Eidho lir lir rom kud afuru.
10 Yehova ukelo pokolembe m’atira iwa.
Wubin, wacidh wakoru pi tic pa Yehova Mungu mwa i Sayuni.”
11 “Wupak lak athero; wuting’ ban ma ngulu ngulu.
Yehova utugo tipo ubimo mi Jumedi,
Kum etie ku paru mi kelo nyoth iwi Babeli.
Pilembe eni tie kwor pa Yehova, kwor m’ebiculo pir hekalu pare.
12 Wuting’ ayi* i kum gang’kidi mi Babeli.
Wumed tego i kum jukur, wuketh jukur.
Wuketh juaskari moko ukan libo.
Kum Yehova udaru pangu lembe m’ebitimo,
Man ebitimo lembe m’eng’olo i kum dhanu ma bedo i Babeli.”
14 Yehova mir udul ukwong’o kwong’ ku nyinge gire kumae:
‘Abiketho dhanu bipong’ i ii, wendgi bibedo lee calu bonyo,
Man gibikogo kok mir aloci i wii.’
15 En re m’ecwiyo ng’om ku tego pare,
En re m’eketho ng’om ma cego piny ucungo ku rieko pare
Man en re m’epedho polo ku nyang’ i lembe pare.
Eketho lukoth mil* pi koth,
Man ekelo yamu kud i dero pare.
17 Dhanu ceke ubetimo lembe m’umbe rieko man m’umbe ng’eyong’ec.
Lewic bimaku jutic mir uka* ceke nikum ayi gin m’acwiya m’ang’ika;
Kum ayi gin m’acwiya mi cuma* pare utie ndra,
Man tipo* mbe igi.
18 Gitie awondi,* tic mi cac.
Gibinyothiri kinde ma nindo mi pokolembe migi biromo.
19 Makapiny pa Yakobo utie ngo calu piny maeno,
Kum etie Ng’atu m’ucwiyo piny ceke,
Kadok uluth mi giralaga pare.
Yehova mir udul utie nyinge.”
20 “Itie undoy ira, umbu mi lwiny.
Abitiyo kudi pi nirungo thek,
Man abitiyo kudi pi ninyotho ker.
21 Abitiyo kudi pi nirungo riuni* man ng’atu m’uberingo kude.
Abitiyo kudi pi nirungo magali mi lwiny man ng’atu m’uberingo kude.
22 Abitiyo kudi pi nirungo nico man dhaku.
Abitiyo kudi pi nirungo ng’atu m’utii man nyathi jalawobi.
Abitiyo kudi pi nirungo aradu ma co man ma nyaku.
23 Abitiyo kudi pi nirungo jakwac man dwol pare.
Abitiyo kudi pi nirungo jarafur man udul lim pare ma jutwiyo ario ario.
Abitiyo kudi pi nirungo jubim man bajego.
24 Abiculo kwor i kum Babeli man i kum dhanu ceke ma bedo i Kaldayo,
Pi lembe ma reco ceke ma gitimo i Sayuni i weng’wu,” Yehova wacu.
25 “Nen, an’i kumi, Ee got ma janyoth,” Yehova wacu,
“In m’inyotho ng’om zoo.
Abirieyo cinga i kumi man abing’ieli piny niai kud iwi cana
Man abiketho ibidoko ni got m’uwang’.”
26 “Dhanu bigamu ngo kidi mi gul kadi kidi mi kathere kud i beng’i,
Kum ibidoko ni uvuru ma nja ku nja,” Yehova wacu.
27 “Wuting’ ayi i ng’ombe.
Wukudh agwara i kind thek.
Wuketh thek i kume.
Wuwak ker mir Ararat, mi Mini man mir Ackenaz i kume.
Wuketh jaaskari ma kiewo jumange i tic i kume.
Wuketh riuni uidh i kume calu udul nyithi bonyo.
28 Wuketh thek i kume,
Jubim mi Medi, jutelane ku jutelwicne ceke
Man ng’om ceke ma gibebimo wigi.
29 Ng’om biyengere man ebimiel krr,
Kum lembe ma Yehova uparu pi Babeli bitimere
Pi nidwoko ng’om mi Babeli ni piny ma ng’oyo ndiri, ma ng’atu moko mbe ma bedo i iye.
30 Jurumony mi Babeli uweko lwiny.
Gibedo i udi migi ma tek.
Kero thum i kumgi.
Gidoko calu mon.
Juwang’u udi migi ku mac.
Man riu migi udaru tur.
31 Jater barua acel uberingo nicirombo ku jater barua ma kucelo,
Man jakwenda acel nicirombo ku jakwenda ma kucelo,
Pi nicinyutho ni ubimo mi Babeli nia judaru maku adhura pare i ng’ete ceke,
32 Nia judaru maku kaka ma pii mwomere i iye,
Judaru wang’u yei mi kolo ku mac,
Man ndiri udaru maku juaskari.”
33 Kum Yehova mir udul ma Mungu mir Israel uwacu kumae:
“Nyababeli utie calu lela mi fwodo cam.
Eni utie saa mi nyono iye ma tek.
Ceng’ini eni, nindo mi kayucam biromo pire.”
34 “Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli umvora;
Eketho wiya lal.
Eketha i ng’om calu agulu ma iye nanu.
Emwonya calu thwol ma dit;
Epong’o iye ku piny para ma beco.
Ebaya cen.*
35 Nyasayuni uwacu kumae: ‘Wek rop ma junyayu i kuma man i kum dhanu para uwok iwi Babeli.’
‘Man dong’ rimba ubed iwi dhanu ma bedo i Kaldayo!’ Yeruzalem uwacu.”
36 Pieno Yehova uwacu kumae:
“Nen, abecero bang’ lemkesi peri,
Man abiculo kwor piri.
Abithwoyo nam pare man abithwoyo pii m’atong’a pare.
37 Man Babeli bidoko ni udhuru mi kidi,
Kabedo mir utho,
Gin ma ng’oyo ndiri man ma julwiyo i kume ku zungo,
Ma ng’atu moko mbe ma bedo i iye.
38 Gin ceke gibirundo tap calu nyithindh umvor.*
Gibing’ang’ini calu nyithindh umvor ma thindho.”
39 “Kinde m’awanya ma lake tek uopo i kumgi, abiketho cemo igi man abiketho gibimer,
Kara anyong’a uneggi;
I ng’eye gibinindo nindo ma nja ku nja
Ma gibicew ungo kendo,” Yehova wacu.
40 “Abiketho gibiloro i kathum calu nyithi rombe,
Calu nyogi rombe karacelo ku nyogi diegi.”
41 “Akaa, kenen maram jumaku ko Cecak,*
Maram jumaku ko Pak mi ng’om zoo!
Maram Babeli udoko ko ni gin ma ng’oyo ndiri i kind thek!
42 Nam ucorere iwi Babeli
Udul mujangane uume.
43 Adhura pare udoko ni piny ma ng’oyo ndiri, ng’om ngele man langa.
Ng’om ma ng’atu moko mbe ma bikwo i iye man ma ng’atu moko mbe ma bikadhu kud i iye.
44 Abiloko wang’a i kum Bel i Babeli,
Man abiwodho piny m’emwonyo cen kud i dhoge.
Thek bicoriri ngo kendo i bang’e,
Man gang’ mi Babeli bipodho.
45 Wuwok kud i iye, Ee dhanu para!
Wubodh kwo* mwu kud i lak kwinyo pa Yehova m’uopo!
46 Cwinywu kud utur kadi lworo de kud unegwu pi rwonglembe ma wubiwinjo i ng’ombe.
I ng’ey oro acel, wubiwinjo rwonglembene,
Man i ng’ey oro ma bilubo wubiwinjo rwonglembe mange,
Wubiwinjo rwonglembe mi rop i ng’ombe man mi jubim m’ubekiedo i kindgi.
47 Pieno nen! nindo bebino
M’abiloko wang’a i iye i kum ayi gin m’acwiya m’ang’ika mi Babeli.
Lewic bimaku ng’om pare zoo,
Man dhanu pare ceke ma junego bipodho i die iye.
48 Polo ku ng’om man piny ceke ma n’i igi
Bikok kud anyong’a pi Babeli,
Pilembe junyoth bibino i kume niai ku yo malu,” Yehova wacu.
49 “Babeli uketho ngo kende kende dhanu mir Israel ma junego re m’upodho,
Ento dhanu ma junego mi ng’om zoo bende upodho i Babeli.
50 Wun ma wuboth kud i lak palamularu, wumeduru i weng’wu, kud wucungi!
Wupoy pi Yehova ku bor,
Man dong’ wiwu kud uwil pi Yeruzalem.”
51 “Lewic unyay i wiwa, kum wawinjo cac.
Acidi uumo wang’wa,
Pilembe juwirok ubino i kum kabedo ma leng’ mi ot pa Yehova.”
52 “Pieno nen! nindo bebino,” Yehova wacu,
“M’abiloko wang’a i iye i kum ayi gin m’acwiya pare m’ang’ika,
Man ju ma junyayu ret i kumgi bicur i die ng’om pare zoo.”
53 “Kadok nwang’u Babeli uidho bir nitundo i polo,
Kadok nwang’u emedo tego mi udi pare ma tek ma wiw,
Junyoth pare biai kud i bang’a,” Yehova wacu.
54 “Wuwinji! Nduru ubewinjere i Babeli,
Dwal mi nyoth ma dit ubeai i ng’om mi Jukaldayo,
55 Kum Yehova ubenyotho Babeli.
Ebiketho dwande ma dit biling’,
Man mujangane biwoy calu pii dupa.
Badwande biwinjere.
56 Kum janyoth bibino iwi Babeli;
Jubimaku jurumony pare,
Man jubirungo i athero migi,
Kum Yehova en e Mungu ma ketho juwodh wel.
Ebiculo kwor andha.
57 Abimero judongo ma wijo pare, jururieko pare,
Jubim pare, jutelwic pare man jurumony pare;
E gibinindo nindo ma nja ku nja,
Ma gibicew ungo kendo,” Ubimo ma nyinge Yehova mir udul uwacu.
58 Yehova mir udul uwacu kumae:
“Kadok nwang’u gang’kidi mi Babeli tie ma lac de, jubirwombe ceke,
Kadok nwang’u dhugang’ pare uidho lir lir de, jubiwang’e ku mac.
Dhanu bisendiri ku tic mananu;
Thek biol yere yere ndhu ku cwaku mac kende.”
59 Eni tie lembe ma jabila Yeremia ung’olo ni Seraya ma wod Neria ma wod Maaseya, kinde m’ecidho karacelo kud Ubimo Zedekia mi Yuda i Babeli, i oro mir ang’wende mi camuker pare; Seraya ubino jadit mi jukurpiny. 60 Yeremia ukiewo nyoth ceke ma bibino iwi Babeli i buku acel, lembe maeni ceke m’ekiewo pi Babeli. 61 M’umedo maeno, Yeremia uyero ni Seraya kumae: “Saa m’itundo i Babeli man inene, icikiri nisomo wec maeni ceke ku dwendi ma tek. 62 I ng’eye yer kumae: ‘Ee Yehova, iyero pi kabedo maeni nia jubinyothe man ebidong’ ma jubedo ngo i iye, nik’ebed dhanu kadi ley, man ebidoko ni uvuru mi magwei.’ 63 Saa m’idaru somo buku maeni, twii kidi i kume man bole i die Efrath. 64 I ng’eye yer kumae: ‘Babeli bimwony kumeno man ebiai kendo ngo nyanok de pi nyoth m’abekelo i wiye; e gibiol.’”
Wec pa Yeremia ujik keni.
52 Zedekia ubino ku oro pier ario wi acel kinde m’edoko ubimo, man ecamu ker i Yeruzalem pi oro apar acel. Nying’ min ubino Hamutal ma nya Yeremia mi Libna. 2 Emedere nitimo lembe ma rac i wang’ Yehova, tap calu ma Yehoiakim utimo. 3 Lembe maeno utimere i Yeruzalem man i Yuda nikum ng’eicwiny pa Yehova, nitundo m’elalugi cen kud i wang’e. Zedekia ugam ujai ni ubimo mi Babeli. 4 I oro mir abung’wende mi camuker pa Zedekia, i dwi mir apaje, nindo apar mi dwije, Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli ubino i kum Yeruzalem kud udul askari pare ceke. Gigonjo i kum adhurane man gigiero gang’ i kume tingili pi nitieke. 5 Man gitieko adhurane nitundo i oro mir apar acende mi camuker p’Ubimo Zedekia.
6 I nindo mir abung’wende mi dwi mir ang’wen, lak kec udoko tek mandha i adhurane, man cam ubino mbe ni dhanu mi ng’ombe. 7 Tokcenne, jugam jumugo wang’ gang’kidi, e juaskari ceke giringo ku diewor kud i dhugang’ ma n’i kind gang’kidi ario, ceng’ini ku podho p’ubimo. Saa maeno nwang’u Jukaldayo gibetieko adhura man gimediri kud i yo mir Araba. 8 Ento udul askari mi Jukaldayo giriemo tok Ubimo Zedekia, man giwok ginwang’e i pambu mi langa mi Yeriko; e juaskari pare ceke gilal kud i kume. 9 I ng’eye gimaku ubimo man gitere malu i bang’ ubimo mi Babeli i Ribla i ng’om mir Hamath, man eng’olo lembe i wiye. 10 Man ubimo mi Babeli unego wot Zedekia i wang’e m’ebeneno, enego bende judongo ma wijo ceke mi Yuda i Ribla keca. 11 I ng’eye, ubimo mi Babeli uloyo wang’ Zedekia, etwiye ku kongo mi mola man etere i Babeli; etwiyo bang’e i kol cil i nindo mi tho pare.
12 I dwi mir abije, nindo mir apar mi dwije, i oro mir apar abung’wende mi camuker p’Ubimo Nebukadnezar* mi Babeli, Nebuzaradan ma jadit mi jukur, m’ubino jatic p’ubimo mi Babeli utundo i Yeruzalem. 13 Ewang’u ot pa Yehova, kal* p’ubimo, man udi ceke mi Yeruzalem; ewang’u bende udi ceke ma dongo. 14 Man juaskari mi Jukaldayo zoo ma gibino karacelo ku jadit mi jukur girwombo gang’kidi m’utieko Yeruzalem cen.
15 Nebuzaradan ma jadit mi jukur ugam ucoko dhanu moko ma kabang’gi mbe man dong dhanu m’udong’ i adhura eterogi i ng’eca. Etero bende ju ma gipiey giringo i bang’ ubimo mi Babeli man bende dong jutic ma jubodho. 16 Ento Nebuzaradan ma jadit mi jukur uweko dhanu moko ma jucan ma ngolo ngolo gidong’ i ng’ombe, kara gibed giyik kum yend ulok man gitim tic mir adici.
17 Jukaldayo girungo i mbegi mi mola mi ot pa Yehova nziki nziki, burwethi mi cwalu pii, man nam mi mola m’ubino i ot pa Yehova; giyeyo molane kpo gitero i Babeli. 18 Gicoko bende ndoy, lupau, jamnego mac, tabu, kikombe,* man ajeni ceke mi mola ma jubed jutimo ko tic i hekalu. 19 Jadit mi jukur ucoko base, tabu mi mac, tabu, ndoy, tiend thala, kikombe, man tabu mi mola ma kwar ku mi mola ma tar ma leng’. 20 Ento mbegi ario, nam, thwoni dhieng’ apar ario mi mola ma nam ubedo i wigi, man gadigadi m’Ubimo Suleman uyiko pi ot pa Yehova, mola ma juyiko ko piny maeno ceke ubino lee dit, uketho ecopere ngo nipimo pekne.
21 Pi mbegi ke, mbegiman dongone ubino bot* apar abora, man jucopo dhoko kore tingili ku thol ma borne bot apar ario; dhoge bino thuthuru nyig cing’* ang’wen, man iye bino thwolo. 22 Man uthac m’i wiye ubino mi mola; kabor mir uthacne acel ubino bot abic; man voi ku nying ulemo m’udhoko kum uthacne tingili juyikogi ceke ku mola. Mbegi mir arionde de juyiko kumeno man nying ulemo bende. 23 Nying ulemo ubino pier abung’wen wi abusiel i ng’ete; i zoo nying ulemo ubino dak acel i dhu voine tingili.
24 Jadit mi jukur uting’o bende Seraya ma jadit mi julam, Zefania ma jalam mir ario, man jukur dhugola adek. 25 Man eting’o jadit mi kal acel kud i adhura m’ubino janen wi juaskari, ku dhanu abiro ma gi jumii juk ma ceng’ini p’ubimo ma nwang’u gidong’ i adhura, man bende jagor pa jadit mir udul askari ma tie ng’atu m’ubed ucoko dhu juaskari mi ng’ombe, man dhanu pier abusiel kud i kind dhanu mi ng’ombe ma nwang’u gidong’ i adhura. 26 Nebuzaradan ma jadit mi jukur ucokogi man eterogi i bang’ ubimo mi Babeli i Ribla. 27 Ubimo mi Babeli ugoyogi man enegogi i Ribla i ng’om mir Hamath. Kumeno re ma jutero Yuda i ng’eca niai kud i ng’om pare.
28 Maeni tie dhanu ma Nebukadnezar* utero i ng’eca: I oro mir abiro, Juyahudi elufu adek ku pier ario wi adek (3 023).
29 I oro mir apar abora mi camuker pa Nebukadnezar,* jutero dhanu* dak abora ku pier adek wi ario niai kud i Yeruzalem.
30 I oro mi pier ario wi adek mi camuker pa Nebukadnezar,* Nebuzaradan ma jadit mi jukur utero Juyahudi i ng’eca, niwacu dhanu* dak abiro ku pier ang’wen wi abic.
I zoo, jutero dhanu elufu ang’wen ku dak abusiel (4 600) i ng’eca.
31 I ng’eye, i oro mi pier adek wi abirone, niai m’Ubimo Yehoiakin mi Yuda ucidho i ng’eca, i dwi mir apar ario, i nindo pier ario wi abic mi dwije, Ubimo Evil-merodak mi Babeli ugonyo* Ubimo Yehoiakin mi Yuda kud i kol. I oro maeno re ma Evil-merodak udoko ubimo, man ewodhe kud i kol. 32 Ebed eweco ma ber i bang’e man edodo komker pare malu nisagu komker mi jubim mange ceke ma gibino karacelo kugi i Babeli. 33 E Yehoiakin uwodho bongu pare mi kol cen, man ebed ecamu nja i dhu meza pare i dong kwo pare ceke. 34 Man ubimo mi Babeli uketho jubed jumiyo ire cam nja kubang’ ceng’ i dong kwo pare ceke, nitundo i nindo mi tho pare.
Copere thelembene tie “Yehova dodo.”
Kunoke “ang’iyi.”
I dhu Juebrania: “ma fodi iwok ungo kud i usau nyodo.”
Kunoke “akethi ang’et.”
I dhu Juebrania: “yen m’ubecew.”
Kunoke “agulu ma dit ma dhoge thwolo ma jutedo ko piny.”
I dhu Juebrania: “ma jukudho there.” Eno ubenyutho agulu ma judhuro mac i there.
Kunoke “cula.”
Kunoke “giroko,” copere i cana.
Kunoke “nyithindh umvor ma ng’utgi jumuzuga.”
Kunoke “Memfis.”
Niwacu jang Kulo Nil.
Niwacu Efrath.
Kunoke “nyithi gudi.”
I dhu Juebrania: “dwi pare.”
Kunoke “mungu ma juwirok.”
Kunoke “arusi.”
Kunoke “thondh piere mi nyom.”
Kunoke “nyithi gudi.”
I dhu Juebrania: “Jaarabia.”
I dhu Juebrania: “Abiketho wang’a bipodho ngo i wii.”
I dhu Juebrania: “yo.”
Kunoke “mungu ma juwirok.”
Kunoke nyo “cogwu.”
I dhu Juebrania: “mir udul mony mi thek.”
I dhu Juebrania: “jawodhe.”
Kunoke “mungu mir acidi.”
Kunoke “yend abera.”
Kunoke “Wudhong korwu.”
Kunoke “tegocwiny.”
Kunoke “ma ke palamularu udaru nyang’ nitundo i ng’eyong’ec mwa.”
Kunoke “nyithi gudi.”
I dhu Juebrania: “cindi iya.”
I dhu Juebrania: “i kum adundena.”
Kunoke “ng’eyong’ec para winjo.”
Kunoke “yend abera.”
Kunoke “ang’eyang’o bimondo ngo i iya.”
I dhu Juebrania: “gidoko ngo ng’ic.”
Kunoke “kana mi lwiny.”
Kunoke “ng’eyong’ec para ucikere ngo.”
Kunoke nyo “Embe.”
Niwacu wec pa Mungu.
Kunoke “Usau mir athero.”
I dhu Juebrania: “wu dhanu ma wun abelu m’adundewu mbe.”
Kunoke “ng’eyong’ec para ucikere ngo.”
Kunoke “ng’eyong’ec para bilokere.”
I dhu Juebrania: “Jutimo ngo yaa i kum ithgi.”
I dhu Juebrania: “ju m’uyeng’ ku nindo.”
Kunoke “kaka m’utur.”
Kunoke “ng’eyong’ec mwu binwang’u yom.”
Kunoke “ponji.”
Niwacu agada ma ng’wice ng’ar.
Kunoke “kana mi lwiny.”
I dhu Juebrania: “Moc.”
Niwacu Yeremia.
Eno jubeweco pi giedo ceke mir hekalu.
Kunoke “awiya ma weggi tho.”
Kunoke “niai rondo ku rondo nitundo rondo ku rondo.”
Kunoke “gier.”
I dhu Juebrania: “abed aai pir kugweno man aweco.”
Eno tie nying’ mi dito pa mungu ma dhaku ma Juisrael m’ujai gibed giworo; copere jubeweco pi mungu ma dhaku mi nyodo.
Kunoke “gibenyayu ng’eicwiny i iya?”
Kunoke “juk.”
I dhu Juebrania: “abed aai pir kugweno man aoro.”
I dhu Juebrania: “Gidwoko ng’utgi tek.”
I dhu Juebrania: “jukabe kud i dhoggi.”
Kunoke “m’ithieriri ko.”
Kunoke “yithi gudi.”
Nen Thelembe mi wec iwi “Gehena.”
Nen Thelembe mi wec iwi “Gehena.”
Kunoke “kana mi lwiny.”
Kunoke “i nindo pare m’ukethere.”
Kunoke nyo “ung’al.”
Kunoke “nindo migi mi woth.”
Kunoke “ponji.”
Kunoke “kaka m’utur.”
Kunoke “gier.”
Kunoke “ng’eyong’ec para ucikere ngo.”
Kunoke “ponji.”
Kunoke “gin ma iye nanu.”
Jular jukiewo verse mir 11 i dhok mir Aramea.
Kunoke “lietho.”
Kunoke nyo “Eketho dhugola.”
Kunoke “juthiedh cuma.”
Kunoke “ayi gin m’acwiya m’atwaga.”
Kunoke “yuyo.”
Kunoke “gin ma iye nanu.”
Kunoke “abivudho ku lacur.”
Kunoke “kaka m’utur.”
Copere jubeweco i bang’ Yeremia.
Kunoke “Ebed kumeno.”
I dhu Juebrania: “abed aai pir kugweno man acimogi.”
Kunoke “ma gibed giketho yiro mi lam uduny igi.”
Kunoke “mungu mi lewic.”
Niwacu Yeremia.
Niwacu lam ma juthiero i hekalu.
I dhu Juebrania: “rong’ini.”
Kunoke “m’ubesayu ng’eyong’ec peri.”
I dhu Juebrania: “rong’ini.”
Kunoke “nyaramara mi ng’eyong’ec para.”
Kunoke nyo “Ebewak.”
I dhu Juebrania: “ni kum acel de.”
Kunoke “Ng’eyong’ec para biwak.”
Kunoke “mego mir awora.”
Kunoke “Jutieko.”
Kunoke “Jaethiopia.”
Kunoke “gier.”
Kunoke “mi lewic.”
Kunoke “nyithi gudi.”
Kunoke “ju migi ma thindho.”
Kunoke “pii m’atong’a.”
Kunoke “nyithi gudi.”
Kunoke “ng’eyong’ec peri udagu.”
Kunoke nyo “kwond pokolembe 4.” I dhu Juebrania: “juruot 4.”
Kunoke nyo “ibemediri niloko ku ng’eyi.”
Kunoke “Adaru ol ku bedo kud ang’eyang’o.”
Kunoke “Ng’eyong’ec pare ubeyuyo.”
I dhu Juebrania: “gimaru kaba.”
Kunoke “ibidoko jakok wec para.”
Kunoke “gibiloyi ngo.”
Eno tie suru mi jukafiri ma gibed giwagu ko avu, ma copere Juisrael ma jujai ubed ulubo.
Kunoke “nyithi gudi.”
I dhu Juebrania: “iwi yo migi ceke.”
I dhu Juebrania: “m’avu.”
Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “nyithi gudi.”
I dhu Juebrania: “ma ketho ring’kum ni bote.”
Kunoke “cibojo.”
Kunoke nyo “ecopo key ungo.”
I dhu Juebrania: “rong’ini.”
I dhu Juebrania: “ira.” Copere jubeweco pi Yehova.
Kunoke “nyothgi wang’ ario.”
I dhu Juebrania: “gidwoko ng’utgi tek.”
Kunoke “yo piny.”
I dhu Juebrania: “tap calu m’ubedo ber i wang’ jacwii agulu nitimo.”
Kunoke “ang’eyang’o bimondo i iya.”
Kunoke “ang’eyang’o bimondo i iya.”
I dhu Juebrania: “abecwiyo.”
Kunoke “ma jugiero ngo.”
Kunoke “ponji.”
I dhu Juebrania: “wagoyue ku leb.”
Kunoke “ng’eyong’ec para.”
I dhu Juebrania: “lembene bicobo ithe.”
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec migi.”
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec migi.”
I dhu Juebrania: “gidwoko ng’utgi tek.”
I dhu Juebrania: “rong’ini.”
Kunoke “ng’eyong’ec pa jacan.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “twoyo.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec migi.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “pambu mi poga.”
Kunoke “kal.”
Kunoke “nyathin ma won utho.”
Kunoke “kana mi lwiny.”
Ma julwong’o bende Yehoahaz.
Ma julwong’o bende Yehoiakin man Yekonia.
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec peri.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “i nindo pare.”
Kunoke “jacampacu.”
Kunoke “ujai.”
I dhu Juebrania: “Gibedwoko cing’ jutimrac tek.”
Kunoke “Gibepong’owu ku genogen ma iye nanu.”
Kunoke “Rwonglembe ma pek.” Wec mi dhu Juebrania ma jutiyo ko utie ku thelembe ario: “pokolembe ma pek m’uai i bang’ Mungu” kunoke “piny moko ma pek apeka.”
Kunoke “rwonglembe ma pek.”
Kunoke “rwonglembe ma pek.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Ma julwong’o bende Yehoiakin man Konia.
Kunoke nyo “ju ma giero gang’kidi.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “ni.”
I dhu Juebrania: “abed aai pir kugweno man aweco.”
I dhu Juebrania: “ebed eai pir kugweno man eoro.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “arusi.”
Kunoke “kopo; kalisi.”
Ubenen ve eno tie ayi mi mung’o nying’ Babel (Babeli).
I dhu Juebrania: “kum ceke.”
Kunoke “nyathin umvor ma ng’ute jumuzuga.”
Kunoke “wec i bang’.”
Kunoke “ang’eyang’o bimondo i iya.”
Kunoke “kal.”
Kunoke “ang’eyang’o bimondo i iye.”
Kunoke “got mir hekalu.”
Kunoke “iwi ng’eyong’ec mwa.”
I dhu Juebrania: “gibiyom.”
Kunoke “kal.”
Niwacu Nam mi mola mir hekalu.
Kunoke “kal.”
Kunoke “Ebed kumeno!”
Kunoke “twoyo.”
Kunoke “mego mir awora.”
Kunoke nyo “ju ma giero gang’kidi.”
Kunoke nyo “m’udhith.”
I dhu Juebrania: “m’abed aai pir kugweno man aoro.”
Kunoke “piergi.”
I dhu Juebrania: “ma dit.”
Kunoke “umondo.”
Kunoke “bidwokogi.”
Kunoke “twiny.”
Kunoke “nyathi got.”
Kunoke nyo “Abiyungogi.”
I dhu Juebrania: “ma copo miyo adundene ni mukwatu.”
Kunoke “amedara nimeri ku mer ma lokere ngo.”
Kunoke “ng’eyong’ec mi julam.”
I dhu Juebrania: “ku miyo.”
Kunoke “nyithindhe.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “m’ulirere.”
Kunoke nyo “coggi.”
Kunoke “nyathi got.”
Kunoke “pambu mi poga.”
Niwacu vuru m’unweng’ere ku miyo mi lam.
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “ot.”
Cekel 1 ubino grama 11,4. Nen Thenge ma jumedo B14.
I dhu Juebrania: “i kor.”
Kunoke “twoyo.”
I dhu Juebrania: “kum ceke.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “aai pir ku kugweno man aponjo.”
Nen Thelembe mi wec iwi “Gehena.”
I dhu Juebrania: “niketho wotgi man nyiggi ukadh kud i mac.”
Nen Thelembe mi wec.
Kunoke “lembe ma beco.”
Kunoke “arusi.”
Kunoke “jacampacu.”
I dhu Juebrania: “kodhi.”
Kunoke “ng’ol.”
I dhu Juebrania: “kodhi.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “tin.”
Kunoke “twoyo.”
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec migi.”
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec migi.”
I dhu Juebrania: “Yonadab.” Eno tie nying’ ma Yehonadab i adundo.
I dhu Juebrania: “Yonadab.” Eno tie nying’ ma Yehonadab i adundo.
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “abed aai pir kugweno man aweco.”
I dhu Juebrania: “abed aai pir kugweno man aoro.”
Kunoke “kusika ma jucamu i iye.”
Kunoke “kal.”
Kunoke “bajego.”
Dwi maeno maku niai diere pa dwi mir 11 nitundo i diere pa dwi mir 12. Nen Thenge ma jumedo B15.
I dhu Juebrania: “kodhine.”
Ma julwong’o bende Yehoiakin man Yekonia.
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “biwok i bang’.”
I dhu Juebrania: “ebekwiyo cing’.”
Kunoke “en m’ecwiyo iwa ng’eyong’ec maeni.”
Kunoke “m’ubesayu ng’eyong’ec peri.”
I dhu Juebrania: “iwok i bang’.”
Kunoke “ng’eyong’ec peri bimedere nikwo.”
I dhu Juebrania: “niwok i bang’.”
Kunoke “kal.”
I dhu Juebrania: “Co mi kwiyocwiny peri.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke ka jupoko i wec mi dhu Juebraniane i ayi mange, ewodho “Nergal-carezer, Samgar-nebo, Sarsekim, Rabsaris.”
Kunoke “jadit mi ju ma timo maji (ju ma ewo lembe nikum nyikaluku).”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “kal.”
Kunoke nyo “gitim tic mir adici.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “jadit mi bajego.”
Kunoke “jadit mi ju ma timo maji (ju ma ewo lembe nikum nyikaluku).”
I dhu Juebrania: “kodhi mi ker.”
Kunoke nyo “kut ma dit.”
Kunoke “can binega.”
I dhu Juebrania: “mukathi.”
Kunoke “twoyo.”
Kunoke “ku ng’eyong’ec mwu.”
Kunoke “ng’eyong’ec ceke.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “hekalu.”
Kunoke “ma ret umbe i kume.”
Kunoke “munara.”
Kunoke “Ot (Hekalu) pa ceng’,” niwacu Heliopolis.
Kunoke “hekalu.”
Kunoke “Memfis.”
I dhu Juebrania: “abed aai pir kugweno man aoro.”
Kunoke “iwi ng’eyong’ec mwu.”
Kunoke “twoyo.”
Eno tie nying’ mi dito pa mungu ma dhaku ma Juisrael m’ujai gibed giworo; copere jubeweco pi mungu ma dhaku mi nyodo.
Eno tie nying’ mi dito pa mungu ma dhaku ma Juisrael m’ujai gibed giworo; copere jubeweco pi mungu ma dhaku mi nyodo.
Eno tie nying’ mi dito pa mungu ma dhaku ma Juisrael m’ujai gibed giworo; copere jubeweco pi mungu ma dhaku mi nyodo.
Eno tie nying’ mi dito pa mungu ma dhaku ma Juisrael m’ujai gibed giworo; copere jubeweco pi mungu ma dhaku mi nyodo.
Kunoke “m’ubesayu ng’eyong’ec pare.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “m’ubino sayu ng’eyong’ec pare.”
Kunoke “dhanu ceke.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Eno tie ban ma thindho ma weg athero re ma gibed gimaku.
Kunoke “nek.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “Memfis.”
I dhu Juebrania: “nindo ma juketho.”
Niwacu ng’atu ma bivoyo Misiri.
Kunoke “Memfis.”
Kunoke nyo “Ebidoko ni uvuru.”
Kunoke “m’ubecoko dhu yen.”
Niwacu Thebes.
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec migi.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “kodhini.”
Kunoke “twiny.”
Kunoke “kana mi lwiny.”
Niwacu Krete.
Niwacu gibigobo wigi pi lemcan man lewic.
Kunoke “kaka ma malu ma museme.”
Kunoke “ng’eyong’ec.”
Kunoke “Pambu mi poga.”
Kunoke “ting’ ting’; pambu.”
Kunoke nyo “bed i ng’om m’uthwo.”
Kunoke “ting’ ting’; pambu.”
I dhu Juebrania: “tung Moab.”
Kunoke “gang’ mi rombe.”
Kunoke “pambu mi poga.”
Kunoke “awiya ma weggi tho.”
Kunoke “nyithi gudi.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “Kakare zoo.”
I dhu Juebrania: “acaki.”
Kunoke “ju m’ubesayu ng’eyong’ec migi.”
Kunoke “yend abera.”
Copere wec mi dhu Juebrania ma jutiyo ko keni uyenyo rombo ku wec ma juloko nia “ceth ley.” Jutiyo kude pi ninyutho gin ma jubecenjo.
Kunoke “nyathi got.”
I dhu Juebrania: “wunyono.”
I dhu Juebrania: “Emiyo cinge.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “ju ma yero lembe ma iye nanu.”
Kunoke “kana mi lwiny.”
I dhu Juebrania: “kud unyon.”
Niwacu ng’om mi Jukaldayo.
Kunoke “ng’eyong’ec mwu.”
Kunoke “kopo; kalisi.”
Kunoke “yend abera.”
I dhu Juebrania: “mukero.”
Kunoke “lietho.”
Kunoke nyo “Eketho dhugola pii ma dit.”
Kunoke “juthiedh cuma.”
Kunoke “ayi gin m’acwiya m’atwaga.”
Kunoke “yuyo.”
Kunoke “gin ma iye nanu.”
Kunoke “kana mi lwiny.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “Elwoka ku pii.”
Kunoke “nyithindh umvor ma ng’utgi jumuzuga.”
Ubenen ve nia eno tie ayi mi mung’o nying’ Babel (Babeli).
Kunoke “ng’eyong’ec.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “ot.”
Kunoke “kopo; kalisi.”
Bot 1 ubino santimetre 44,5. Nen Thenge ma jumedo B14.
Nyig cing’ 1 ubino santimetre 1,55. Nen Thenge ma jumedo B14.
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “ngeyong’ec.”
I dhu Juebrania: “Nebukadrezar.” Eno tie ayi mange ma julwong’o ko nyinge.
Kunoke “ng’eyong’ec.”
I dhu Juebrania: “uting’o wi.”