KAPANG BUKU YAMU Watchtower
Watchtower
KAPANG BUKU I YAMU
Alur
  • BIBLIA
  • GIRASOMA
  • COKO
  • nwt Luka 1:1-24:53
  • Luka

Thenge maeni umbe ku video.

Tim kisa, kosa moko uwok rek.

  • Luka
  • Biblia—Lok mi ng’om ma nyen
Biblia—Lok mi ng’om ma nyen
Luka

LEMBANYONG’A MA LUKA UKIEWO

1 Dhanu dupa gitimo kero nisayu lembe ceke m’utimere man gikiewogi; wan bende wayiyo lembene m’umbe jiji. 2 Calu ma wanwang’u lembe maeno i bang’ jumulembe m’uneno ku wang’gi niai i acaki, man i bang’ jutic m’urweyo rwonglembe, 3 jadit Theofilo, an bende ang’iyo nia akiew gin maeni kubang’e kubang’e iri, kum ayenyo lembe cuu niai i acaki man anwang’u lembe ma tap, 4 kara ing’ey cuu, andha mi gin ma juponjo iri dhok ku dhok.

5 I nindo pa Herode* m’ubimo mi Yudea, jalam moko ubino nuti ma nyinge Zakaria mir ungu mi julam ma julwong’o Abiya. Nying’ dhaku pare ubino Elisabeti man ebino nyakwar Arun.* 6 Gin ario zoo gibino dhanu ma pwe i wang’ Mungu, pilembe gibed giworo lembang’ola man cik pa Yehova ceke cuu.* 7 Ento gibino mbe ku nyathin pilembe Elisabeti ubino jamugumba, man nwang’u gin ario zoo dong’ oro migi ucidho lee.

8 Kinde ma Zakaria ubetimo tic pare mi lam i ungu pare i wang’ Mungu, 9 saa pare ugam uromo mi timo calku gin ma julam gibed gitimo;* pieno emondo i hekalu pa Yehova man ewang’u udok ma ng’wice ng’ar. 10 Ento udul dhanu zoo gibino rwo woko i saa ma jubewang’u udok ma ng’wice ng’ar. 11 Malaika pa Yehova ugam uwok ire man ecungo i thenge ma yor acwic mi pemlam mir udok ma ng’wice ng’ar. 12 Ento kinde ma Zakaria unene, wiye ugam unyothere man lworo ma lee umake. 13 Malaika ulund uwacu ire kumae: “Lworo kud unegi Zakaria, pilembe kwac peri uwinjere ma ber, man dhaku peri ma Elisabeti binyolo iri nyathin ma nico, man ibicaku nyinge Yohana. 14 Ibibedo kud anyong’a man mutoro ma dit, man dhanu dupa de anyong’a binegogi pi nyoliri pare, 15 kum ebibedo dit i wang’ Yehova. Ento ecikere ngo nimadhu pigulok nyanok de kadi giramadha ma merojo bende, man tipo ma leng’ birome kadok i wang’ nyoliri pare,* 16 man ebidwoko nyithindho mir Israel dupa i bang’ Yehova Mungu migi. 17 Bende, ebitelo yo i wang’e ku tipo man tego pa Eliya pi niloko adunde wego i bang’ awiya, nikonyo ju ma wigi tek kara gitim ku rieko calu weg bedopwe, man nikelo dhanu ma dong’ gitie ayika i bang’ Yehova.”

18 Zakaria ulund uwacu ni malaika kumae: “Acopo yiyo lembe maeni nenedi? Kum adaru tii, man dhaku para de oro pare udaru cidho lee.” 19 Malaika udwoko ire kumae: “An a Gabriel ma cungo ceng’ini i wang’ Mungu; juora abin awec kudi man ayer iri lembanyong’a maeni. 20 Ento nen! Ibibedo ling’ man ibiweco ngo nitundo ma lembe maeni bitimere, kum iyiyo ngo lembe para ma bitimere kakare tek saane romo.” 21 I saa maeno, dhanu ubino kuro Zakaria, man igi uwang’ lii nia egalu lee i hekalu. 22 Kinde m’ewok woko ebino mbe ku copo mi weco i bang’gi, e ginyang’ nia eneno gin moko mir udu* i hekalu. Eweco i bang’gi ku cinge pilembe ku dhoge ebeweco ngo. 23 Kinde ma nindo mi tic pare ma leng’ uthum, egam edok i pacu pare.

24 I ng’ei nindo moko, Elisabeti ma dhaku pare ugam unwang’u ic, man ekoyere pi dwi abic, ewacu kumae: 25 “Yehova utimo ira kumeni i nindo maeni. Epoy pira man ekabu lewic para kud i kind dhanu.”

26 I dwi pare mir abusiende, Mungu uoro malaika Gabriel i adhura moko mi Galilaya ma julwong’o Nazarethi, 27 i bang’ nyaku moko ma sumba* ma nwang’u ng’atu moko ma nyinge Yosefu mi ot pa Daudi ubenyome, nyakune nyinge ubino Maria. 28 Malaika umondo i bang’e man uwacu ire kumae: “Moth iri, in ma mugisa ukwenyi lee, Yehova ni kudi.” 29 Ento cwiny Maria ung’abere lee i kum wec pa malaika, man emito ekeng’ey nia eno copo bedo kit moth ma nenedi. 30 Pieno malaika uwacu ire kumae: “Lworo kud unegi Maria, kum inwang’u bero i wang’ Mungu. 31 Man nen! Ibinwang’u ic man ibinyolo nyathin ma nico, man ibicaku nyinge Yesu. 32 Ebibedo dit man jubilwong’e Wod Ng’atu ma Malu ngbir, man Yehova Mungu bimiyo ire komker pa Daudi ma won; 33 ebibimo iwi ot pa Yakobo pi nja man ajiki mi bimobim pare bibedo mbe.”

34 Ento Maria udwoko ni malaika kumae: “Gin maeni bitimere nenedi ma an ke fodi atimo ngo ribiri ku co de e?” 35 Malaika ulund udwoko ire kumae: “Tipo ma leng’ bibino i wii man tego pa Ng’atu ma Malu ngbir biumi. Pi thelembe maeno, nyathin ma binyolere jubilwong’e ng’atu ma leng’ man Wod Mungu. 36 Man nen! Elisabeti ma wat peri bende unwang’u mugisa pa nyathin ma nico i tiyo pare, man eni utie dwi pare mir abusiende, en ma nwang’u julwong’e dhaku ma jamugumba; 37 kum wec moko mbe ma Mungu uyero ma copo timere ngo.” 38 Maria uwacu kumae: “Nen! An a ng’eca pa Yehova! Dong’ etimere ira calku lembe m’iyero.” E Malaika ugam uweke.

39 E i nindo maeca, Maria uai man ecidho ndhundhu i ng’om gudi i adhura moko mi Yuda; 40 ewok emondo i ot pa Zakaria man emotho Elisabeti. 41 Kinde ma Elisabeti uwinjo moth pa Maria, nyathin ma n’i iye uyugere, man tipo ma leng’ uromo Elisabeti, 42 e ekok ma tek kumae: “In i jamugisa i kind mon ceke, man nyodo m’i ii de jamugisa! 43 Anwang’u yung maeni nenedi ma nia min Rwoth para ubin i bang’a e? 44 Kum nen! Kinde m’awinjo moth peri, nyathin ma n’i iya uyugere ni mutoro m’ubenege. 45 Dhaku m’uyiyo lembe maeni de e jamutoro, kum gin ma Yehova ung’olo ire bitimere kakare.”

46 E Maria uwacu kumae: “Ng’eyong’ec para* ubeyungo Yehova, 47 man adundena copo jik ungo nibedo kud anyong’a ma lee pi Mungu ma Jalarna, 48 kum eneno ng’eca pare ma nyaku ma ka kite mbe. Nen! Niai kawoni dhanu m’utuk ceke bilwong’a jamutoro, 49 pilembe jatego utimo gin ma dit ira, man nyinge utie leng’, 50 kum kubang’ dhanu m’utuk ceke etimo kisa ni ju m’ulwore. 51 Enyutho tego pare ku cinge; elalu ju ma gitie ku pidoic mi ting’iri i adundegi. 52 Eloro weg tego kud iwi komker man edodo ju ma kakitgi mbe; 53 eyeng’o ju ma kec ubenego ku piny ma beco man eriemo julonyo ma cing’gi nanu. 54 Ekonyo Israel ma jatic pare, etimo gin maeni pi ninyutho nia saa ceke ebepoy i kum lembang’ola pare mi timo kisa 55 ni Abraham, man ni nyikwaye* calu ma yang’ eyero ni kwaruwa.” 56 Maria ubedo karacelo kude dwi ma romo adek man i ng’eye edok i pacu pare.

57 Nindo m’ukwayu Elisabeti ugonyere i iye ugam uromo, e enyolo nyathin ma nico. 58 Kinde ma judhugola pare karacelo ku wedi pare giwinjo nia Yehova unyutho kisa ire, anyong’a negogi lee gikugi. 59 I nindo mir abora, gibino kara gitim yaa i kum nyathin ne man gimito gicak nying’ won ma Zakaria i kume. 60 Ento min udwoko kumae: “Ungo! Jubilwong’o nyinge Yohana.” 61 E giwacu ire kumae: “Ng’atu moko acel de mbe i kind wedi peri ma nyinge kumeno.” 62 Gipenjo won nyathin ne ku lanyuth nia ebemito julwong’ nying’ nyathin ne ng’a. 63 Egam ekwayu dund bau moko man ekiewo i wiye kumae: “Nyinge utie Yohana.” E gin ceke igi uwang’ lii. 64 Ndhundhu dhoge uyabere man lebe gony, e ecaku weco m’ebepaku Mungu. 65 Pieno lworo umaku dhanu ceke ma kwo ceng’ini kugi, man gin maeni ceke jucaku weco pigi i ng’om gudi mi Yudea zoo. 66 Dhanu ceke ma giwinjo gikanu lembene i adundegi man giwacu kumae: “Nyathin maeni bibedo dhanu ma nenedi?” Kum cing’ Yehova ubino kude andha.

67 E tipo ma leng’ uromo Zakaria ma won man eewo kumae: 68 “Pak ubed ni Yehova Mungu mir Israel, kum kisa umake i kum dhanu pare man ekelo igi gony. 69 Emiyo iwa jalar ma jatego* i ot pa Daudi ma jatic pare, 70 calu m’elar eyero kud i dhu jubila pare ma leng’ ma yang’ con, 71 nia ebibodhowa kud i cing’ jukwor mwa man kud i cing’ dhanu ceke m’udaguwa; 72 ebinyutho iwa kisa m’eng’olo ni kwaruwa man ebipoy i kum lembariba pare ma leng’, 73 ma en e kwong’ m’ekwong’o ni kwaruwa ma Abraham 74 nia i ng’ei m’ebibodhowa kud i cing’ jukwor mwa, ebimiyo iwa rwom mi timo ire tic ma leng’ m’umbe lworo 75 ku bedoleng’ man bedopwe i wang’e i nindo mwa ceke. 76 Ento in nyathin, jubilwong’i jabila pa Ng’atu ma Malu ngbir, kum ibicidho i wang’ Yehova pi niyiko yo pare, 77 pi niketho dhanu pare ging’ey nia ebibodhogi man ebiweko dubo migi 78 ni kum kisa ma dit pa Mungu mwa. Kisa maeno m’uai malu birieny i wiwa calu der ceng’ m’ubewok, 79 ebimiyo der iwi ju m’ubedo i mudho man i the tipopiny mi tho man ebiketho tiendwa woth i yo mi kwiyocwiny.”

80 E nyathin ne udongo man edoko tek ni kum tipo pa Mungu,* man ekwo i langa nitundo m’enyuthere kamaleng’ ni Israel.

2 I nindo maeca, Kaisari Ogusto ung’olo nia jukiew nying’ dhanu mi ng’om zoo. 2 (Kiew maeno ma kwong’a utimere kinde ma Kurenio ubino jabim mi Siria.) 3 E dhanu ceke gicidho kara gikiewiri, ng’atuman i adhura ma thugi ma dhe. 4 Pieno Yosefu de uidho kud i Nazarethi ma tie adhura mi Galilaya, ecidho i adhura pa Daudi ma julwong’o Bethlehem i Yudea, pilembe ebino ng’atu acel mi ot pa Daudi man wat pare. 5 Ecidho kara ekiewere ku Maria ma nwang’u dong’ judaru miyo ire ni dhaku calu ma jular jung’olo, man nwang’u edhingo gonyere. 6 Kinde ma gini kuca, saa pare mi gonyere ugam uromo. 7 E enyolo wode ma kayu man eboyo kume ku bongu, epiele i wer, kum kabedo ubino mbe igi i ot ma jujolo welo i iye.

8 Nwang’u i ng’om maeca, jukwac moko de bedo nuti ma gikwo woko i lum, man diewor gikuro kum udul lim migi. 9 Rek kumeni, malaika pa Yehova ucungo i wang’gi man dwong’ pa Yehova ucaru ng’etgi zoo, e lworo ma lee umakugi. 10 Ento malaikane uwacu igi kumae: “Lworo kud unegwu, kum nen! Akelo iwu lembanyong’a ma binyayu mutoro ma lee i dhanu ceke. 11 Kum tin eni junyolo iwu jalar i adhura pa Daudi, en e Kristu ma Rwoth. 12 Giranyutha ma wubing’iye ko ni e: Wubiwok nwang’u nyathin ma juboyo kume ku bongu man evuto i wer.” 13 E mbwang’ kumeni, udul ma dit mi jumalaika* gicaku paku Mungu karacelo ku malaika maeno, giwacu kumae: 14 “Dwong’ ni Mungu i kabedo ma malu ngbir, man i ng’om ke kwiyocwiny i kind dhanu m’anyong’a nege i kumgi.”

15 Pieno kinde ma jumalaika giwekogi man gidok i polo, jukwac gicaku yero i kindgi kumae: “Dong’ wacidhu nitundo i Bethlehem man wanenu gin m’utimere ma Yehova uketho wang’eyo.” 16 E gicidho pio pio, giwok ginwang’u Maria giku Yosefu man nyathin m’uvuto i wer. 17 Kinde ma gineno gin maeni, ginyutho lembe ma juyero igi pi nyathin ma nok maeno. 18 Dhanu ceke ma giwinjo lembene igi uwang’ lii i kum lembe ma jukwac uyero igi, 19 ento Maria ucaku gwoko wec maeno zoo man eparu cuu thelembe mi gin maeni i adundene. 20 E jukwac gidok ma gibeyungo Mungu man gibepake pi gin ceke ma giwinjo man ma gineno, calu ma jular juyero igi.

21 I ng’ei nindo abora kinde ma saa mi timo yaa i kume uromo, jucaku nyinge Yesu, ma tie nying’ ma malaika umiyo ma fodi ic pare upodho ngo.

22 Bende, kinde ma nindo migi mi dwokirileng’ calku Cik pa Musa uromo, giidho kude i Yeruzalem pi ninyuthe i wang’ Yehova, 23 tap calu ma jukiewo i Cik pa Yehova kumae: “Kayu ceke ma co* jubithiero ni Yehova.” 24 E githiero lam nimakere ku gin ma Cik pa Yehova uyero: “Akuru ario mi lum kunoke nyithindh akuru ario mi pacu.”

25 Nwang’u ng’atu moko nuti i Yeruzalem ma nyinge Simeon; ebino ng’atu ma pwe man ma lworo Mungu, ebedo kuro nindo ma Mungu bijuko cwiny Israel i iye, man tipo ma leng’ ubino i wiye. 26 Bende, Mungu unyutho ire ku kony mi tipo ma leng’ nia ebitho ngo ka fodi eneno ngo Kristu pa Yehova. 27 Tipo ugam ucwale nimondo i hekalu, man kinde ma junyodo pa nyathin Yesu gikele kara jutim lembe ma Cik ubekwayu i kume, 28 eting’o nyathin ne i kore man epaku Mungu kumae: 29 “Dong’ kawoni Ubimo ma Malu ngbir, wek jatic peri cidh ku kwiyocwiny calku lembe m’iyero, 30 kum wang’a udaru neno yojboth peri 31 m’ilar iyiko dhanu ceke uneno, 32 en e der ma bikabu gin m’ucero thek nineno piny, man en e dwong’ mi dhanu peri Israel.” 33 Won nyathin giku min gizungo lembe ma jubeyero pire. 34 Simeon umiyo bende mugisa igi man ni Maria ma min nyathin ne, ewacu kumae: “Nen! Juketho nyathin maeni pi podho man ai mi Juisrael dupa, man ebibedo giranyutha ma jubiweco rac i kume 35 (eyo, palamularu ma bor bikadhu kud i ii*), kara paru mir adunde dupa unyuthere.”

36 Nwang’u jabila moko nuti ma dhaku ma nyinge Ana, ma nya Fanuel mi suru pa Acer. Dhaku maeno nwang’u dong’ udaru tii, man gikwo ku cware oro abiro i ng’ei gamiri migi,* 37 man ebino dhatho ma oro pare pier abora wi ang’wen (84). Ebed ekoso ngo hekalu m’ebetimo tic ma leng’ diewor ku dieceng’, ma nwang’u ebekwiro cam ku kwayukwac bende. 38 Tap i saa maeno, ecoro ceng’ini man ecaku dwoko foyofoc ni Mungu, man eweco pi nyathin ne ni dhanu ceke m’ubino kuro gony mi Yeruzalem.

39 Kinde ma gidaru lembe ceke nimakere ku Cik pa Yehova, gigam gidok i adhura migi mi Nazarethi i Galilaya. 40 E nyathin ne umedere nidongo man nidoko tek, epong’ ku rieko man emedere ninwang’u bero i wang’ Mungu.

41 Nwang’u kubang’ oro, junyodo pare gibed gicidho i foc mi Kadhukuwijo i Yeruzalem. 42 Kinde ma oro pare udoko apar ario (12), giidho malu i foc calu ma gibed gitimo. 43 Saa ma nindo mi foc uthum man giloko, Yesu ma nwang’u udaru doko jalawobi udong’ i ng’eygi i Yeruzalem, ento junyodo pare ginyang’ ungo. 44 Gigeno nia en’i kind piro mi dhanu ma gibewotho karacelo, pieno giwotho woth mi bang’ acel, kan i ng’eye gicaku saye i kind wedi migi man ju ma ging’eyiri kugi. 45 Ento ginwang’e ngo, e giloko gidok i Yeruzalem man gicaku saye ku tego dit. 46 I ng’ei nindo adek ka gibin ginwang’e i hekalu, ebedo i kind juponji m’ebewinjogi man ebepenjogi ku penji. 47 Ento dhanu ceke ma gibino winje igi uwang’ lii i kum ng’eyong’ec pare man dwokowang’ lembe pare. 48 Saa ma junyodo pare ginene, gizungo man min uwacu ire kumae: “Nyathin, itimowa kumeni pirang’o? Kenen, waku wuru waseyi ma cwinywa ubepido lee.” 49 Ento ewacu igi kumae: “Wusaya pirang’o? Wung’eyo ngo nia acikara nibedo i ot pa Vwa?” 50 Re ginyang’ ungo i wec m’eyero igi.

51 Egam eloro karacelo kugi man gidok i Nazarethi, e emedere nibedo wor igi. Bende, min ugwoko wec maeno ceke cuu i adundene. 52 E Yesu umedere nidongo, man rieko pare de udoko lee; enwang’u bende bero i wang’ Mungu kud i wang’ dhanu de.

3 I oro mir apar abije mi camu ker pa Tiberio Kaisari, nwang’u Pontio Pilatho utie jabim mi Yudea, Herode* ke ubebimo wi Galilaya, Filipo m’umin ubebimo wi ng’om mi Itureya ku Trakoniti, man Lisania ke nwang’u ubebimo wi Abilene, 2 i nindo pa Ana ma jalam ma dit man Kaifa, lembe pa Mungu ubino i bang’ Yohana ma wod Zakaria i langa.

3 E ecidho i ng’om ceke mi ng’et kulo Yordan, man ebino rweyo nia kwayu dhanu gilim batizo pi ninyutho nia giloko cwinygi, kara dubo migi uwekere, 4 calu m’ugorere i buku mi lembe pa jabila Isaya m’uwacu kumae: “Dwand ng’atu moko ubekok i langa kumae: ‘Wuyik yo pa Yehova! Wudwok gengi pare atira. 5 Wupong’ poga ceke man wudwok gudi kud ungulu gudi ceke udok ni pambu; yo m’ugondere wudwok atira, man wupot yo ma cung’ cung’ n’i iye; 6 i ayi maeno dhanu* ceke bineno both pa Mungu.’”*

7 Pieno ecaku yero ni udul dhanu m’ubebino limo batizo i bang’e kumae: “Wu nyikway thwol, ng’a m’upoyowu niringo kwinyo m’ubebino i wiwu? 8 Ka kumeno, wuceg nying’ m’unyutho nia wuloko cwinywu. Kud wucak yero yor i iwu kumae: ‘Wan wegwa tie Abraham.’ Kum abewacu iwu nia Mungu copo wodho awiya ni Abraham kud i kidi maeni. 9 Dong’ ley udaru vuto i the yen. Pieno, kubang’ yen ceke m’ubecego ngo nyinge ma ber, jubing’onde cen man jubibole i mac.”

10 E udul dhanu gipenje kumae: “Dong’ ukwayu watim ang’o?” 11 Edwoko igi kumae: “Ng’atu ma tie ku bongu ario* dong’ emii ni ng’atu ma pare mbe, man ng’atu ma tie ku cam de utim kumeno.” 12 Kadok weg ajok de gibino kara gilim batizo, man gipenje kumae: “Japonji, ukwayu watim ang’o?” 13 Edwoko igi kumae: “Kud wujok* ajok nikadhu ma juketho.” 14 Ju ma timo tic mir askari bende gipenje kumae: “Ukwayu watim ang’o?” Edwoko igi kumae: “Kud wuyak ng’atu moko kadi kud wuketh adote mi ndra iwi ng’atini, ento cul* ma jubemiyo iwu urom weng’wu.”

15 Nwang’u dhanu gibino kuro Kristu man gin ceke giparu yor i adundegi pi Yohana kumae: “Nyo en re m’ecopo bedo Kristu?” 16 Yohana udwoko igi ceke kumae: “An abemiyo iwu batizo ku pii, ento ng’atu ma dit nisaga ubebino, ma thondh wara pare de aromo ngo nia agony. En ebimiyo iwu batizo ku tipo ma leng’ man ku mac. 17 Udheru pare n’i cinge man ebililo lela pare mi fwodo cam tetete, man ebicoko dhu nganu i dero pare, ento cunge ebiwang’u i mac ma negere ngo.”

18 Emiyo bende telowic mange dupa man emedere nitwong’o lembanyong’a ni dhanu. 19 Ento Yohana ujuko Herode ma nwang’u ubebimo iwi Galilaya pi lembe pa Herodia ma dhaku p’umin, man pi lembe ceke ma reco ma Herode utimo; 20 m’umedo gin maeno ceke, Herode utimo bende lembe ma e: Etwiyo bang’ Yohana i kol.

21 E kinde ma dhanu ceke gidaru limo batizo, Yesu bende ulimo batizo. Saa m’eberwo, polo uyabere 22 e tipo ma leng’ uloro i wiye ku kum ma calu pa akuru, man dwal moko uai i polo uwacu kumae: “In itie Woda m’amaru; anyong’a nega i kumi.”

23 Kinde ma Yesu ucaku tic pare, nwang’u etie ku oro ma romo pier adek (30), man calku lembe ma dhanu uyiyo, ebino

wod Yosefu,

ma wod Eli,

24 ma wod Matati,

ma wod Lawi,

ma wod Melki,

ma wod Yanai,

ma wod Yosefu,

25 ma wod Matatia,

ma wod Amos,

ma wod Nahum,

ma wod Esli,

ma wod Nagai,

26 ma wod Mathi,

ma wod Matatia,

ma wod Simein,

ma wod Yosek,

ma wod Yoda,

27 ma wod Yoanan,

ma wod Resa,

ma wod Zerubabel,

ma wod Salatiel,

ma wod Neri,

28 ma wod Melki,

ma wod Adi,

ma wod Kosam,

ma wod Elmadam,

ma wod Eri,

29 ma wod Yesu,

ma wod Eliezer,

ma wod Yorim,

ma wod Matati,

ma wod Lawi,

30 ma wod Simeon,

ma wod Yuda,

ma wod Yosefu,

ma wod Yonam,

ma wod Eliakim,

31 ma wod Malea,

ma wod Mena,

ma wod Mathatha,

ma wod Nathan,

ma wod Daudi,

32 ma wod Yese,

ma wod Obed,

ma wod Boaz,

ma wod Salmon,

ma wod Nason,

33 ma wod Aminadab,

ma wod Arni,

ma wod Hezron,

ma wod Perez,

ma wod Yuda,

34 ma wod Yakobo,

ma wod Isak,

ma wod Abraham,

ma wod Tera,

ma wod Nahor,

35 ma wod Serug,

ma wod Reu,

ma wod Peleg,

ma wod Eber,

ma wod Sela,

36 ma wod Kainan,

ma wod Arpakcad,

ma wod Sem,

ma wod Noa,

ma wod Lamek,

37 ma wod Methusela,

ma wod Enok,

ma wod Yared,

ma wod Mahalalel,

ma wod Kainan,

38 ma wod Enoc,

ma wod Seth,

ma wod Adamu,

ma wod Mungu.

4 E Yesu uloko kud i Yordan ma tipo ma leng’ urome, man tipo utelo wiye kaka ma tung’ tung’ kinde ma en’i langa 2 pi nindo pier ang’wen (40) ma Wonabali ubebidhe. Ecamu ngo piny moko i kind nindo maeno, man kinde ma nindone uthum, kec ucaku nege. 3 E Wonabali uwacu ire kumae: “Tek itie wod Mungu, yer ni kidi ma e udok ni lungu mukathi.” 4 Ento Yesu udwoko ire kumae: “Lembagora uwacu kumae: ‘Dhanu kwo ku mukathi* kende ngo.’”

5 Pieno etere kaka ma malu man nyapil ci, enyutho ire ker ceke mi ng’om. 6 E Wonabali uwacu ire kumae: “Abimiyo iri dito maeni ceke ku dwong’ne bende, pilembe jumiye ira, man amiye ni ng’atu ma iya maru. 7 Dong’ tek irwo* ira wang’ acel kende ci, gin maeni ceke bibedo peri.” 8 Yesu udwoko ire kumae: “Lembagora uwacu kumae: ‘Yehova Mungu peri re m’icikiri nirwo* ire, man en kende re m’icikiri nitimo ire tic ma leng’.’”

9 I ng’eye, etelo wiye nitundo i Yeruzalem man ewok ekethe kaka ma lirlir* mir hekalu, man eyero ire kumae: “Tek itie wod Mungu, redhiri piny ku keni, 10 kum Lembagora uwacu kumae: ‘Ebing’olo piri ni jumalaika pare nia gigwoki,’ 11 man ‘gibijoli i cing’gi kara tiendi kud utwang kidi.’” 12 Yesu udwoko ire kumae: “Lembagora uwacu kumae: ‘Kud imul i Yehova Mungu peri.’” 13 Kinde ma Wonabali udaru abidhe ceke, eweke m’ebekuro ninwang’e i saa mange ma ber.

14 Yesu ugam udwogo i Galilaya ma tipo urome. E jucaku weco pire ber i ng’om ma ceng’ini keca ceke. 15 Bende, ecaku ponjo i sinagog migi, man dhanu ceke giyunge.

16 I ng’eye, ecidho i Nazarethi kaka ma jutunge i iye, man i ceng’ Sabatu emondo i sinagog calu m’ubino kura pare, man egam eai malu pi nisomo. 17 E jumiyo kithabu m’adola pa jabila Isaya i bang’e, man eyabu kithabu m’adolane, enwang’u kaka ma jukiewo i iye kumae: 18 “Tipo pa Yehova n’i wiya, kum ewira nirweyo lembanyong’a ni jucan. Eora nitwong’o ni ju ma jutwiyo nia jubigonyogi, ni ju ma wang’gi tho nia wang’gi bineno piny; nigonyo ju ma jubesendogi, 19 man nirweyo pi oro mi bero ma dit pa Yehova.” 20 E edolo dhu kithabu m’adolane, emiye i bang’ jatic man egam ebedo; e dhanu mir hekalu ceke giloko wang’gi zoo i bang’e. 21 E ecaku wacu igi kumae: “Tin giragora maeni ma wuai wuwinjo udaru timere kakare.”

22 Gin ceke gicaku miyo lembatuca ma ber pire man igi uwang’ lii pi wec ma mit m’ubewok kud i dhoge, e giyero kumae: “Eni tie wod Yosefu e ngo?” 23 Elund ewacu igi kumae: “M’umbe jiji wubiyero wec ma e pira: ‘Munganga key kumi giri. Tim gin ma wawinjo nia itimo i Kapernaum kakeni i ng’om ma thu bende.’” 24 Emedo kendo kumae: “Andhandha abeyero iwu nia, jabila moko mbe ma juyiyo i pacu ma thugi. 25 Ku lapor, abewacu iwu lemandha: Montho ubino dupa i Israel i rundi pa Eliya, kinde ma dhu polo utwiyere pi oro adek ku dwi abusiel, man ndru ma dit upodho i ng’om zoo. 26 Re juoro ngo Eliya i bang’ ng’atu acel de m’i kind mon maeno, ndhu i bang’ dhatho mi Zarefath kende i ng’om mi Sidon. 27 Bende, weg dhobu dupa de gibino nuti i Israel i rundi pa jabila Elica; ento acel de mbe m’i kindgi ma kume ugam ulony,* ndhu Naman ma Jasiria kende.” 28 E dhanu ceke ma gibino i sinagog ma giwinjo lembe maeno kwinyo umondo i igi. 29 Gigam giai malu, giwodhe woko pio kud i adhura, man gitere iwi ungulu got ma jugiero adhura migi i wiye, kara gicwale epodh ma wiye ulung’ere piny. 30 Ento eluy kud i kindgi man ecidho i yo pare.

31 I ng’eye, Yesu uloro i Kapernaum ma tie adhura mi Galilaya. Eponjo dhanu de i ceng’ Sabatu, 32 man igi uwang’ lii i kum ayi m’ebeponjo ko, pilembe eweco calu ng’atu ma tie ku dito. 33 Nwang’u ng’atu moko tie i sinagog keca ma tie ku tipo m’ucido, man ekok ku dwande ma tek kumae: 34 “Ah! Lembang’o i kindwa wakudwu Yesu ma Janazarethi? Ibino kara inyothwa? Ang’eyo cuu nia itie ng’a, itie Ng’atu ma leng’ pa Mungu.” 35 Ento Yesu ujuke kumae: “Ling’ cen, man wok kud i iye.” Pieno i ng’ei ma pajogine ubolo ng’atune i ng’om i kind dhanu, ewok kud i iye m’umbe nitime rac. 36 E gin ceke igi uwang’ lii man gicaku yero i kindgi kumae: “Eni re utie kit wec ma nenedi? Kum ku dito man ku tego, ebemiyo ng’ol ni tipo m’ucido man gibewok!” 37 Pieno, pire umedere niyik nitundo i gund ng’om ma ceng’ini keca zoo.

38 I ng’ei m’eai kud i sinagog emondo i ot pa Simon. Nwang’u dhamaru Simon ubino twoyo malaria* ma tek, man gikwaye nia ekonye. 39 Pieno ecidh ecungo i ng’et kavuto pare man ejuko malariane, e malaria* uweke. Ndhundhu eai malu man ecaku timo igi.

40 Ento kinde ma ceng’ ubemwony, ju ceke ma gitie ku dhanu m’ubetwoyo kit twoyo ma tung’ tung’ gikelogi i bang’e. E eketho cinge i kum ng’atuman m’i kindgi man ekeyo kumgi. 41 Pajogi de uwok kud i dhanu ma dupa ma gibekok kumae: “In i Wod Mungu.” Re ejukogi man eyiyo ngo igi nia giweci, kum ging’eyo nia etie Kristu.

42 Ento kinde ma piny uberuu, eai ecidho bor kaka ma ling’. Re udul dhanu gicaku yenye man gitundo kaka ma en’i iye, gimito gicere nia kud ewekgi. 43 Ento ewacu igi kumae: “I adhura mange de ukwayu arwey lembanyong’a mi Ker pa Mungu, kum juora pi lembe maeni.” 44 Pieno ecidh erweyo i sinagog ma tung’ tung’ mi Yudea.

5 Nindo moko, kinde ma Yesu ucungo i dhu nam mi Genezareth,* udul dhanu ubino cung’iri i kume pi niwinjo lembe pa Mungu. 2 Egam eneno yei ario ubedo i dhu nam; nwang’u judwar giwok kud i igi man gibelwoko voi migi. 3 Ecidh eidho i yeine acel ma pa Simon, man ekwaye nia ekecwale ewek ng’om nyanok. Pieno ebedo i yeine man ecaku ponjo udul dhanu kud i iye. 4 Kinde m’edaru niweco, eyero ni Simon kumae: “Cwal yei kaka ma thuc man wubol voi mwu i pii.” 5 Ento Simon udwoko kumae: “Japonji, watimo tic ma tek traka re gin ma wamaku mbe; ento calu iyero, abibolo voi.” 6 Kinde ma gitimo kumeno, gimaku* rec ma wende lee dit, uketho voi migi de ucaku yec. 7 Pieno gigwelo juwagi m’ubino i yei mange nia ubin ukonygi, e gibino man gipong’o yei ario zoo ku rec, uketho gicaku mwony. 8 Kinde ma Simon Pethro uneno gin maeni, epodho aruma conge i wang’ Yesu, ewacu kumae: “Ai kud i vuta Rwoth, pilembe an a ng’atu ma jadubo.” 9 Kum en karacelo ku ju ma gibino kugi, igi uwang’ lii mandha pi rec ma gimaku. 10 Yakobo giku Yohana ma gitie wot Zebedayo man ma gibed gitimo karacelo giku Simon gi de igi uwang’ lii mandha. Ento Yesu uwacu ni Simon kumae: “Wek nibedo ku lworo. Kum niai kawoni, ibimaku dhanu ma kwo.” 11 Gigam gidwogo yei i ng’om man giweko piny ceke, e gilubo toke.

12 Nindo mange, kinde ma Yesu ubino i adhura moko, nen! Ng’atu moko ubino nuti ma dhobu uromo kume zoo! Saa m’eneno Yesu, epodho arieba wang’e man ekwaye kumae: “Rwoth, tek imito, icopo dwoka leng’.” 13 E erieyo cinge, emulo kume man ewacu kumae: “Amito! Dok leng’.” Ndhundhu nica, dhobu mi kume uthum. 14 E Yesu ung’olo ire nia kud eyer lembene ni ng’atu moko man ewacu ire kumae: “Cidh inyuthiri ni jalam man imii lam pi dwokirileng’ peri calu ma Musa ung’olo, kara ubed ni lembatuca igi.” 15 Ento pire umedere asu niyik, man udul dhanu ma lee de gicokiri karacelo kara giwinje man kara ekey twoyo migi. 16 Re wang’ ma pol ebed ecidho i langa pi nirwo.

17 Ceng’ acel i kind nindo maeno kinde m’ebeponjo, Jufarisayo ku juponji mi Cik ma giai kud i pacu ceke mi Galilaya, mi Yudea, man kud i Yeruzalem gibin gibedo keca; Yehova umiyo ire tego pare pi nikeyo kum. 18 Man nen! Dhanu moko ma giyeyo ng’atu ma tie ku tho ma nego kum nding’ iwi kavuto gibino timo kero niroye i ot, man nikethe i wang’ Yesu. 19 Calu ma ginwang’u ngo yo mi roye i ot ni kum udul dhanu, giidho iwi ot, gilure ku kavuto pare kud i wang’ ot ma giyaku, man gikethe tap i kind dhanu m’ubedo i wang’ Yesu. 20 Kinde m’eneno yiyoyic migi, ewacu kumae: “Jalwo, dubo peri uwekere.” 21 I ng’eye, jugorcik ku Jufarisayo gicaku paru lembe i kindgi kumae: “Eni tie ng’a m’ubeyero lembacidi i kum Mungu e? Ng’a ma romo weko dubo m’uweko Mungu kende?” 22 Ento Yesu ung’eyo lembe ma gibeparu, e ewacu igi kumae: “Wubeparu lembang’o i adundewu? 23 Lembe ma kani ma yot i kind niyero nia, ‘dubo peri uwekere’ ku niyero nia, ‘ai malu man iwothi’? 24 Ento kara wung’ey nia Wod dhanu utie ku copo iwi ng’om mi weko dubo, . . .” egam eyero ni ng’atu ma tie ku tho ma nego kum nding’ kumae: “Ayero iri, ai malu, ting’ kavuto peri, man dok i pacu peri.” 25 E eai malu i wang’gi, eting’o gin m’evuto i wiye, man edok i pacu pare m’ebeyungo Mungu. 26 Pieno kagi ceke igi uwang’ lii man gicaku yungo Mungu, lworo de ucaku negogi man giwacu kumae: “Tin eni waneno gin ma wang’u ijo!”

27 I ng’ei lembe maeno, ewok man eneno ng’atu moko ma joko ajok ma nyinge Lawi ubedo i ot ma jujoko ajok i iye, man eyero ire kumae: “Bin ilub toka.” 28 Egam eweko gin ceke man eai malu ecaku lubo toke. 29 I ng’eye, Lawi ugam uyiko foc ma dit ni Yesu i ot pare; weg ajok dupa ku jumange bende gibino nuti ma gibino camu* kugi. 30 Jufarisayo ku jugorcik migi gilund gicaku ng’ur i kum julubne ma giwacu kumae: “Pirang’o wubecamu man wumadhu ku weg ajok man ku judubo?” 31 Yesu udwoko igi kumae: “Dhanu ma kumgi ber gimbe ku yeny pa munganga, ento ju m’utwoyo re ma gitie ku yeny pare. 32 Abino ngo nilwong’o weg bedopwe, ento abino lwong’o judubo kara gilok cwinygi.”

33 Giwacu ire kumae: “Julub pa Yohana gikwiro cam wang’ ma pol man gikwayu kwac, julub mi Jufarisayo de gitimo kumeno, ento julub peri gicamu man gimadhu.” 34 Yesu udwoko igi kumae: “Nyo wucopo ketho jurimb cwar mugole gikwir cam kinde ma fodi cwar mugole utie kugi? 35 Ento nindo bibino ma jubiting’o cwar mugole cen kud i bang’gi; e i nindo maeno gibikwiro cam.”

36 Emiyo igi bende lapor moko ewacu kumae: “Ng’atu moko mbe ma thumo kidaka mi bongu ma nyen man ekwoye i wang’ bongu m’utii. Kan etimo kumeno, kidaka ma nyen yeco bongu m’utii man erombo ngo ku bongu m’utiine. 37 Bende, ng’atu moko mbe ma ketho pigulok ma nyen i usau pigulok m’utii. Kan etimo kumeno, pigulok ma nyen biyeco usau pigulok man ebioy, usaune de binyothere. 38 Ento ukwayu juketh pigulok ma nyen i usau pigulok de ma nyen. 39 Ka ng’atini udaru madhu pigulok ma con, emito ngo pigulok ma nyen; kum ewacu kumae: ‘Ma con mit dit.’”

6 I ceng’ sabatu moko, kinde ma Yesu ubekadhu kud i kind podho cam, julubne gijaku jang cam man ging’inyo ku cing’gi gicamu. 2 E Jufarisayo moko giyero kumae: “Pirang’o wubetimo gin ma cik uyiyo ngo i ceng’ Sabatu?” 3 Ento Yesu udwoko igi kumae: “Fodi wusomo ngo gin ma Daudi utimo kinde ma kec ubino nege karacelo ku dhanu ma gibino kugi? 4 Emondo i ot pa Mungu man jumiyo ire mukathi m’anyutha* ecamu, man emiyo moko ni ju ma gibino karacelo kude; eno ubino gin ma cik uyiyo ngo nia ng’atu moko ucam, ento julam kendgi.” 5 Egam ewacu igi kumae: “Wod dhanu en e Rwoth mi Sabatu.”

6 I ceng’ sabatu mange, emondo i sinagog man ecaku ponjo. Ng’atu moko ubino nuti keca ma cinge mir acwic utal.* 7 Nwang’u jugorcik ku Jufarisayo gibino lubo Yesu kilili mandha pi nineno ka nyo ebikeyo kum i ceng’ Sabatu, kara ginwang’ lembe moko ma gicopo dote i wiye. 8 Ento eng’eyo gin ma gibeparu, pieno ewacu ni ng’atu ma cinge tal* kumae: “Ai malu icung i diere.” Egam eai malu man ecungo keca. 9 E Yesu uyero igi kumae: “Apenjowu, nyo cik uyiyo nia i ceng’ Sabatu jutim lembe ma ber kunoke ma rac, jubodh kwo* kunoke junyothe?” 10 Elund enenogi ceke, e ewacu ni ng’atu ma cinge talne kumae: “Riey cingi.” Egam etimo kumeno, man cingene udoko ma ber. 11 Ento kwinyo ma lee mandha uopo i igi, e gicaku weco i kindgi pi gin ma gicopo timo i kum Yesu.

12 Ceng’ acel i kind nindo maeno, ecidho iwi got pi nirwo, man ebedo diewor traka m’eberwo ni Mungu. 13 Kinde ma piny uruu, elwong’o julubne i bang’e man eng’iyo juapar ario (12) kud i kindgi m’elwong’ogi bende nia jukwenda: 14 Simon m’elwong’o bende nia Pethro, Andrea m’umin, Yakobo, Yohana, Filipo, Bartholomayo, 15 Matayo, Thoma, Yakobo ma wod Alfayo, Simon ma julwong’o “won amora,” 16 Yuda ma wod Yakobo, man Yuda Iskarioth m’udoko won acibe.

17 Egam eloro piny karacelo kugi man ewok ecungo iwi pambu. Julubne ma wendgi lee de gibedo nuti man bende udul dhanu ma dit ma giai kud i Yudea, kud i Yeruzalem man kud i theng ng’om mi Turo ku Sidon, man yor i dhu nam; gibino kara giwinje man kara jukey twoyo migi. 18 Kadok ju ma tipo m’ucido ubino sendogi de gikey. 19 Man dhanu ceke giyenyo gimul kume, pilembe tego ubino wok kud i kume m’ubekeyo kumgi ceke.

20 E eting’o wang’e eneno bang’ julubne man ecaku wacu kumae:

“Wun ma wu jucan wu jumutoro, kum Ker pa Mungu en e mwu.

21 “Wun ma kec ubenegowu kawoni wu jumutoro, kum wubiyeng’.

“Wun ma wubewak kawoni wu jumutoro, kum wubing’iero.

22 “Wu jumutoro ka dhanu gibedaguwu, gibewodhowu cen kud i kindgi, gibecidowu, gibekwerowu, man gibewacu nia wu rac* pi Wod dhanu. 23 Anyong’a negwu man wupor malu ni mutoro m’ubenegowu, kum nen! Sukulia mwu e dit i polo, pilembe kwaru migi de gibed gitimo lembe ma rom i kum jubila.

24 “Ento can i wiwu, wun ma wu julonyo, kum wudaru nwang’u jukocwiny mwu ceke.

25 “Can i wiwu, wu ju ma wuyeng’ kawoni, kum kec binegowu.

“Can i wiwu, wu ju ma wubeng’iero kawoni, kum wubibedo ku can man wubiwak.

26 “Can i wiwu ka dhanu ceke gibeweco ber piwu, kum kwaru migi de gitimo kumeno ni jubila mi ndra.

27 “Ento abewacu iwu wu ju ma wubewinja: Wumeduru nimaru judegi mwu, man wutim bero ni ju m’udaguwu, 28 wumii mugisa ni ju m’ubelamuwu, man wurwo pi ju m’ubenywaruwu. 29 Ng’atu m’upadu thengi acel, lok ire ma kucelo bende; man ng’atu m’umayu bongu peri ma yo woko, mii ire ma yor i iye bende. 30 Mii ni ng’atu moko ci m’ukweyi, man ka ng’atu moko umayu piny peri, kud ikway nia edwoge.

31 “Bende, calu ma wubemito dhanu gitim iwu, wun de wutim igi kumeca.

32 “Tek wumaru ju m’umaruwu, wubinwang’u bero ang’o? Kum kadok judubo de gimaru ju m’umarugi. 33 Man tek wutimo ber ni ju m’utimo iwu ber, wubinwang’u bero ang’o? Kadok judubo de gitimo kumeno. 34 Bende, tek wumiyo banja* ni ju ma wugeno nia gibiculo iwu kawang’e, wubinwang’u bero ang’o? Kadok judubo de gimiyo banja ni judubo kara judwok igi kawang’e de rukeca. 35 Tung’ ku maeno, wumeduru nimaru judegi mwu man wutim bero, wumii banja m’umbe nigeno nia jubiculo kawang’e; e sukulia mwu bibedo dit man wubibedo wot Ng’atu ma Malu ngbir, kum etimo bero ni ju ma foyo foc ungo ku ju ma reco bende. 36 Wubed jukisa calu ma Wegwu de jakisa.

37 “Bende, wuwek nipoko lembe, man jubipoko ngo lembe i wiwu; wuwek niketho racu iwi jumange, man jubiketho ngo racu i wiwu bende. Wumeduru niweko lembe ni jumange, man jubiweko lembe mwu bende. 38 Wumii ni dhanu, man gin de gibimiyo iwu. Jubikonjo iwu i mukero ma ber, ma jucung’o iye, ma juyengo, man m’ubeoy haw i dhu bongu mwu ma wudolo. Kum jubipimo iwu bende ku mukero ma wubepimo ko ni jumange.”

39 Emiyo igi bende lapor moko ewacu kumae: “Nyo abinga copo telo wi abinga? Gin ario zoo gibipodho i vur ungo? 40 Jalub sagu japonji pare ngo, ento ng’atu ma juponjo ma ber bibedo calu japonji pare. 41 Pirang’o ineno ng’ili piny ma n’i wang’ umeru ma ke ilund ineno ngo riu ma n’i weng’i? 42 Icopo wacu nenedi ni umeru nia, ‘umira, wek awodh ng’ili piny ma n’i weng’i,’ ma in giri ke ilund ineno ngo riu ma n’i weng’i? In i won umbili! Kelar iwodh riu ma n’i weng’i, kan ibineno cuu kite m’iromo wodho ko ng’ili piny ma n’i wang’ umeru.

43 “Kum yen ma ber cego ngo nyinge ma rac,* man yen ma rac cego ngo nyinge ma ber. 44 Kum jung’eyo yen ceke ni kum nyinge. Ku lapor, jucopo pono ngo nying ulam kud i kum ukudho, kadi ulok kud i kum yend ukudho. 45 Ng’atu ma ber wodho piny ma beco kud i kakanpiny ma ber mir adundene, ento ng’atu ma rac wodho piny ma reco kud i kakanpiny ma rac; kum dhok yero gin m’upong’ i adunde.

46 “Dong’ pirang’o wubelwong’a nia, ‘Rwoth! Rwoth!’ Re wubetimo ngo gin m’abeyero? 47 Ng’atu m’ubebino i bang’a man ebewinjo lembe para, ebetiyo kugi de, abinyutho iwu nia etie calu ng’a: 48 Etie calu ng’atu m’ubegiero ot, m’utong’o vur man eroke enyang’ ma thuc, kan eketho the otne iwi cana. Pieno, kinde ma pii upong’ lelele man kulo ucorere i kum otne, tego pa pii uyenge ngo, kum jugiere cuu. 49 Tung’ ku maeno, ng’atu m’ubewinjo lembe para man ebetiyo kugi ngo, etie calu ng’atu m’ugiero ot iwi ng’om m’umbe niketho kathere. Kulo ucorere i kum otne, e ndhundhu erwombere man enyothere ku rac.”

7 Kinde m’edaru lembe m’ebino yero ni dhanu, emondo i Kapernaum. 2 Nwang’u jadit mi juaskari moko ubino ku jatic pare m’emaru lee; jaticne ubino twoyo lee mandha ma dong’ eni ceng’ini ku tho. 3 Kinde m’ewinjo pi Yesu, eoro judongo mi Juyahudi moko i bang’e pi nikwaye nia ebin ekey kum jatic pare. 4 Giidho i bang’ Yesu man gicaku kwaye ma tek kumae: “Eromo nia itim gin maeni ire, 5 kum emaru thek mwa man sinagog mwa de egiero en.” 6 Pieno Yesu ucidho karacelo kugi. Ento kinde m’edhingo pacu, nwang’u dong’ jadit mi juaskarine uoro jurimbe niyero ire kumae: “Rwoth, kud isendiri, kum aromo ngo nia imond i ot para. 7 Eno re m’uketho anwang’u nia aromo ngo abin i beng’i. Ento yer wec moko ci, e kum jatic para bikey. 8 Kum an de atie ku judongo para ma n’i wiya, man atie ku juaskari m’abetelo wigi. Kan ayero ni ng’atu acel, ‘cidhi!’ E ecidho, man ni ng’atu ma kucelo, ‘bin!’ E ebino, man ni jatic para, ‘tim kumae!’ E etimo kumeca.” 9 Saa ma Yesu uwinjo lembe maeno, iye uwang’ lii i kume, man eloko wang’e i bang’ udul dhanu m’ubelube, ewacu kumae: “Abeyero iwu nia kadok i Israel de fodi anwang’u ngo ng’atu ma tie ku yiyoyic ma dit rukeni.” 10 Kinde ma ju ma juoro giloko gidwogo i pacu, ginwang’u kum jaticne ukey.

11 I ng’eye nyanok ecidho i adhura ma julwong’o Nain, man julubne kud udul dhanu ma lee gibino wotho karacelo kude. 12 Saa m’edhingo dhugang’ mir adhura, nen! Juyeyo avu moko ma jubewok ko kud i adhura, ebino wod min ma kulong’. Bende dhakune ubino dhatho. Udul dhanu ma lee de m’uai i adhura ubino karacelo kude. 13 Kinde ma Rwoth uneno dhakune, kisa umake i kume man ewacu ire kumae: “Kud iwaki.” 14 Egam ecoro, emulo kum tara man ju m’uyeye gicungo. E eyero kumae: “Jalawobi, awacu iri, ai malu!” 15 Ng’atu m’uthone ugam uai ubedo man ecaku weco, e Yesu umiye i bang’ min. 16 Lworo ulund umaku gin ceke man gicaku yungo Mungu kumae: “Jabila ma dit uwok i kindwa” man “Mungu upoy pi dhanu pare.” 17 E rwonglembe mi gin m’etimo umew i Yudea man i ng’om ma ceng’ini keca zoo.

18 Nwang’u julub pa Yohana gidwoko ire lembe maeno ceke. 19 Pieno Yohana ulwong’o julubne ario man eorogi i bang’ Rwoth pi nicipenje kumae: “Nyo itie ng’atu m’ubebino, kunoke wakur ng’atu mange?” 20 Kinde ma dhanune gitundo i bang’ Yesu, giwacu ire kumae: “Yohana ma Jababutisi uorowa i beng’i nipenji kumae: ‘Nyo itie ng’atu m’ubebino kunoke wakur ng’atu mange?’” 21 I saa maeno Yesu ukeyo kum dhanu dupa m’uberemo, m’ubetwoyo twoyo ma tek man ma tipo ma reco n’i igi, man eketho dhanu ma dupa ma wang’gi tho bende gicaku neno piny. 22 Edwoko igi kumae: “Wucidhi man wudwok ni Yohana gin ma wuneno man ma wuwinjo: Abinga ubeneno, weg abala gibewotho, weg dhobu kumgi ubelony, ju ma ithgi dhing’ gibewinjo, ju m’utho ubecer man juberweyo lembanyong’a ni jucan. 23 Ng’atu m’unwang’u ngo thelembe mi kier i iya, e jamutoro.”

24 Kinde ma ju ma Yohana uoro gicidho, Yesu ucaku yero pi Yohana ni udul dhanu kumae: “Wucidh wuneno ang’o i langa? Agada ma yamu ubeleko? 25 Dong’ wucidh wuneno ang’o ke? Nyo ng’atu m’ukendo bongu ma nwenwe?* Nen! Ju m’ukendo bongu ma beco mandha man ma gikwo i lonyo gibedo i udi mi rwodhi. 26 I andha, wucidh wuneno ang’o? Nyo jabila? Eyo, abeyero iwu, ma sagu kadok jabila de. 27 Maeni en e ng’atu ma Lembagora uyero pire kumae: ‘Nen! Abeoro jakwenda para i weng’i, ma biyiko yo peri i weng’i.’ 28 Abeyero iwu nia i kind dhanu ma mon unyolo, ng’atu moko mbe ma dit ma sagu Yohana, ento ng’atu ma nok i Ker pa Mungu e dit nisage.” 29 (Saa ma dhanu ceke man weg ajok giwinjo lembe maeni, giwacu nia Mungu en e pwe, kum nwang’u gidaru limo batizo pa Yohana. 30 Ento Jufarisayo ku ju m’ung’eyo Cik cuu gijai i kum yeny* pa Mungu pigi, pilembe gikwero nilimo batizo pa Yohana.)

31 “Dong’ abiporo dhanu m’utuk maeni ku ng’a, man gitie calu ng’a? 32 Gitie ve awiya ma thindho m’ubedo i soko, ma gibekok ni juwagi kumae: ‘Wakudho usegu iwu, re wumiel ungo; wawero wer wak, ento wuwak ungo.’ 33 Rom rom kumeno, Yohana ma Jababutisi ubino m’ebecamu ngo mukathi* kadi m’ebemadhu de ngo pigulok, ento wuwacu nia, ‘pajogi n’i iye.’ 34 Wod dhanu ubino m’ebecamu man ebemadhu de, re wuwacu nia, ‘nen! En e ng’atu ma jabamba man ma jamero,* jarimb weg ajok ku judubo!’ 35 Ento rieko nyuthere pwe ni kum adwogine.”*

36 Ng’atu acel m’i kind Jufarisayo ukwayu Yesu nia gicam gikude. Pieno emondo i ot pa Jafarisayone man ebedo i dhu meza. 37 Man nen! Dhaku moko m’ung’eyere i adhura nia etie jadubo uwinjo nia ebecamu* i ot pa Jafarisayo maeno; egam ebino ku cupa mi kidi ma mo ma ng’wice ng’ar n’i iye. 38 Ebedo yor i ng’ei Yesu i the tiende, ecaku wak man piwang’e ucwir iwi tiende, e eweye ku yukwiye. Bende ecwiyo tiendene man ekonjo mo i wigi. 39 Saa ma Jafarisayo m’ulwong’e uneno gin maeni, ewacu yor i iye kumae: “Ka nwang’u ng’atu maeni utie andha jabila, nwang’u eng’eyo nia dhaku maeni m’ubemulo kume utie ng’a, man etie kit dhanu ma nenedi, etie jadubo.” 40 Ento Yesu uyero ire kumae: “Simon, atie ku lembe moko m’abemito ayer iri.” Edwoko ire kumae: “Yer Japonji!”

41 “Dhanu ario gibino ku banja pa ng’atu moko; ng’atu acel ubino ku banja pare denari dak abic (500), ento ma kucelo ubino ku pier abic (50). 42 Saa ma gikoso gin ma gicul ire, eweko igi gin ario zoo. Dong’ i kind juario maeno, ng’a ma bimaru jamii banja lee?” 43 Simon udwoko kumae: “Aparu nia utie ng’atu m’eweko ire lee.” Yesu ulund uyero ire kumae: “Ipoko lembe atira.” 44 E eloko wang’e i bang’ dhakune man ewacu ni Simon kumae: “Ibeneno dhaku maeni? Amondo i ot peri, re imiyo ngo pii pi lwoko tienda. Ento dhaku maeni ulwoko tienda ku piwang’e man eweye ku yukwiye. 45 Icwiyo ngo limba, ento niai ma ani keni dhaku maeni uweko ngo nicwiyo tienda. 46 Ikonjo ngo mo i wiya, ento dhaku maeni ukonjo mo ma ng’wice ng’ar iwi tienda. 47 Ni kum gin maeni awacu iri, dubo pare uwekere kadok nwang’u gi dupa,* kum emaru lee. Ento ng’atu ma juweko ire nyanok, maru de nok.” 48 I ng’eye, eyero ni dhakune kumae: “Dubo peri uwekere.” 49 Ju ma gibedo kugi i dhu meza gicaku wacu i kindgi kumae: “Ng’atu maeni utie ng’a m’ubeweko kadok dubo de e?” 50 Ento eyero ni dhakune kumae: “Yiyoyic peri ubodhi; cidh ma cwinyi kwiyo.”

8 Nyanok i ng’eye, ecidho kubang’ adhura man kubang’ pacu m’eberweyo, man ebetwong’o pi lembanyong’a mi Ker pa Mungu. Juapar ario (12) gibino karacelo kude, 2 ku jumamon moko ma tipo ma reco uwok kud i igi man ma twoyo migi ukey: Maria ma julwong’o Magdalene ma pajogi abiro uwok kud i iye; 3 Jan ma dhaku pa Kuza ma jakurpiny pa Herode; Suzana, ku jumamon mange de dupa ma gibino timo igi ku jamcing’gi.

4 Kinde ma udul dhanu ma lee gicokiri karacelo ku dhanu ma giai kud i adhura ma tung’ tung’, emiyo igi lembabola moko kumae: 5 “Jacoy kodhi moko ucidho nicoyo kodhi pare. Kinde m’ebecoyo, kodhi moko upodho i dhu yo man junyone, winyo mi polo de gibin gicame. 6 Moko upodho iwi cana, man kinde ma gitwii, githwo pilembe ng’ico ubino mbe. 7 Mange ke upodho i kind ukudho, e ukudho udongo karacelo kugi man udeyogi. 8 Ento mange upodho i ng’om ma miyo, man saa ma gitwii, kodhiman ucego nyinge dak acel (100).” Kinde m’eyero lembe maeni, ekok kumae: “Ng’atu ma ithe nuti m’ewinjo ko, dong’ ewinji.”

9 Ento julubne gipenje nia thelembe mi lembabola maeni tie ang’o. 10 Ewacu kumae: “Wun jumiyo iwu rwom mi nyang’ i lembamung’a ma leng’ mi Ker pa Mungu, ento ni jumange abeweco ku lembabola kara anena ginen, ento kud ginyang’, man awinja giwinji, ento kud ginyang’ i thelembene. 11 Lembabola maeno thelembene ni e: Kodhi utie lembe pa Mungu. 12 M’upodho i dhu yo tie ju ma giwinjo lembe, ento Wonabali ubino man umayu lembene cen kud i adundegi kara kud giyii man kud gibothi. 13 M’upodho iwi cana utie ju ma ka giwinjo lembe, gijole ku mutoro, ento ulaggi bedo mbe. Giyiyo pi nindo moko, ento i saa mir amulaic gipodho. 14 M’upodho i kind ukudho ke utie ju ma giwinjo lembe, ento adieng’acwiny, lonyo, man anyong’a mi kwo maeni wingo wigi man ethung’ogi magwei, e giteng’ini ngo kadok nyanok de. 15 M’upodho i ng’om ma miyo utie ju ma giwinjo lembe kud adunde ma ber man ma cuu, e gigwoke man gicego nying’gi ku cirocir.

16 “Ng’atu moko mbe ma kan ecwinyo thala, eume i the katoko kunoke ekethe i the kavuto, ento ekethe i kaka m’uting’ere kara ju ma gibemondo ginen lero. 17 Kum gin moko mbe m’upondo ma binyuthere ngo, kadi gin moko mbe m’ukanere kikiki ni amung’, ma bing’eyere ngo man ma biwok ungo kamaleng’. 18 Pieno, wubed ku weng’wu i kum ayi ma wubewinjo ko, kum ng’atu m’utie ku gin moko jubimiyo ire mange, ento ng’atu m’umbe ku gin moko, kadok m’ebeparu nia etie ko de, jubimayu cen kud i bang’e.”

19 Nwang’u min karacelo kud umego pare gibino i bang’e, ento ecopere ngo igi nitundo ceng’ini kude ni kum udul dhanu. 20 E juyero ire kumae: “Meru karacelo kud umego peri gicungo woko, gibemito gineni.” 21 Edwoko igi kumae: “Maa kud umego para gitie ju maeni ma giwinjo lembe pa Mungu man gikethe i timo.”

22 Nindo moko, Yesu ku julubne giidho i yei man ewacu igi kumae: “Wakedhu i dhu nam ma yo lokaca.” E gicidho. 23 Kinde ma gibekiewo yei, egam enindo. E yamu ma tek utuk iwi nam man pii ucaku pong’o i yei migi, uketho gibino i ariti. 24 Pieno gicidh gicewe man giwacu kumae: “Japonji, Japonji, wabecitho!” Egam eai malu, ejuko yamu kud angongo pii de, e gicungo man piny uling’ ting’. 25 I ng’eye ewacu igi kumae: “Yiyoyic mwu ni kani?” Ento lworo unegogi lee man igi uwang’ lii, giwacu i kindgi kumae: “Ng’atu maeni re tie ng’a? Kum ebeng’olo lembe ni yamu ku pii de, man gibewore.”

26 E ginyiko i ng’om mi Jugeraza ma ni loka i wang’ Galilaya. 27 Kinde ma Yesu ubeloro i ng’om, ng’atu moko ma pajogi umondo i iye m’uai kud i adhura ubin urombo kude. Pi nindo ma dupa ekendo ngo bongu man ebed ebedo ngo i ot, ento i kind kabuli. 28 Saa m’eneno Yesu, ekok man epodho piny i wang’e, e eyero ku dwande ma tek kumae: “Lembang’o i kindwa wakudi, Yesu, Wod Mungu ma Malu ngbir? Akweyi, kud imii ira masendi.” 29 (Kum nwang’u Yesu ung’olo ni tipo m’ucido nia ewok cen kud i ng’atune. Tipo maeno umondo i iye wang’ dupa. Jubed jutwiye wang’ ma pol ku nyoro, ku kongo de man jukuro kume akura, ento eturo i gin ma jutwiye ko man pajogi ketho ecidho bor kaka ma ling’.) 30 Yesu upenje kumae: “Nyingi ng’a?” Edwoko kumae: “Udul,”* kum pajogi dupa umondo i iye. 31 Gikwaye nia kud eng’ol igi gicidh i longoro ma there mbe. 32 Nwang’u udul kul ma dit ubecamu iwi got kakeca, pieno gikwaye nia eyii igi gimond i kul, e eyiyo igi. 33 Pajogi gigam giwok kud i ng’atune gicidh gimondo i kul, e udul kulne gipiey i nam ku kaka ma lung’* man githung’. 34 Ento kinde ma ju m’ubino kwayu kulne gineno lembe m’utimere, giringo man gikoro lembene i adhura man i kind pacu.

35 E dhanu gibino pi nineno lembe m’uai ukadhu. Kinde ma gitundo i bang’ Yesu, ginwang’u ng’atu ma pajogi uwok kud i iye ubedo i the tiende, ma bongu ni kume, wiye de ulero, e lworo ma lee umakugi. 36 Ju m’uneno gin maeni gikoro igi kite ma ng’atu ma pajogi umondo i iye ukey ko. 37 E udul dhanu ma lee ma giai kud i ng’et ng’om mi Jugeraza gikwayu Yesu nia ecidh cen kud i bang’gi, kum lworo ma dit ubino negogi. Egam eidho i yei pi nicidho. 38 Ento ng’atu ma pajogi uwok kud i iye ukwayu Yesu nia gibed gikude, re eloko ng’atune, ewacu kumae: 39 “Dok i pacu man ikor gin ma Mungu utimo iri.” Pieno ecidho man ecaku rweyo pi gin ma Yesu utimo ire i adhura ceke.

40 Kinde ma Yesu udok, udul dhanu gijole ma ber kum gin ceke gibino kure. 41 Ento nen! Ng’atu moko ma nyinge Yairo utundo; ebino jadit mi sinagog. Ewok epodho i the tiend Yesu man ecaku kwaye nia ebin i pacu pare, 42 pilembe nwang’u nyare m’acel kulong’ m’ubino ku oro ma romo apar ario (12) udhingo tho.

Saa ma Yesu ubecidho, udul dhanu gicung’iri i kume. 43 Nwang’u dhaku moko ubino nuti ma rimo ucwir kud i kume pi oro apar ario (12), man ng’atu moko acel de mbe m’utuc nikeyo kume. 44 Ebino ku yor i ng’ei Yesu man emulo dhu bongu* pare, e ndhundhu rimo m’ubecwir kud i kume ugam ucungo. 45 Pieno Yesu upenjo kumae: “Ng’a m’umulo kuma?” Kinde ma gin ceke gibekwero, Pethro uwacu kumae: “Japonji, udul dhanu ubediyi man gibecung’iri i kumi.” 46 Ento Yesu uwacu kumae: “Ng’atu moko umulo kuma, kum anyang’ nia tego uwok kud i kuma.” 47 Saa ma dhakune uneno nia ecopo pondo ngo, ebino ma kume ubemiel man ewok epodho piny i wang’ Yesu, man ekoro i wang’ dhanu ceke thelembe m’uketho emulo kume, man kite m’ekey ko wang’ acel. 48 Ento ewacu ni dhakune kumae: “Nyara, yiyoyic peri uketho ikey. Cidh ma cwinyi kwiyo.”

49 Kinde ma fodi ebeweco, jaor moko m’uai i bang’ jadit mi sinagog ubino man ewacu kumae: “Nyeri udaru tho; dong’ kud isend Japonji asu.” 50 Kinde ma Yesu uwinjo lembe maeni, edwoko ire kumae: “Lworo kud unegi, bed ku yiyoyic kende, e ebiboth.” 51 Saa m’etundo i pacu, eyiyo ngo ng’atu moko umond i ot karacelo kude m’uweko Pethro, Yohana, Yakobo, man won nyakune ku min. 52 Ento dhanu ceke gibino wak ma gibedhongo korgi ku can pi nyakune. Pieno Yesu uwacu kumae: “Kud wuwaki, etho ngo, ento enindo aninda.” 53 Kinde ma giwinjo lembe maeno, gicaku ng’iere ku cac, pilembe ging’eyo nia etho. 54 Egam emaku cing’ nyakune man elwong’e kumae: “Nyathin, ai malu!” 55 E tipone* udwogo man eai wang’ acel; Yesu ugam ung’olo nia jumii piny moko ecam. 56 Junyodo pare gibino kud anyong’a ma yawe mbe, ento Yesu ung’olo igi nia kud giyer lembe m’utimere ni ng’atu moko.

9 I ng’eye, elwong’o juapar ario (12) karacelo man emiyo igi copo ku dito mi wodho pajogi ceke, man mi keyo twoyo ma tung’ tung’. 2 Egam eorogi gicidh girwey pi Ker pa Mungu man gikey kum jurutwoyo, 3 man ewacu igi kumae: “Kud wuting’ gin moko pi woth, kadok uluth, kadi usau cam, kadi mukathi, kadi sente,* man kud wuting’ bongu ario.* 4 Ento ka wumondo i ot moko, wubed keca nitundo ma wubiai. 5 Man adhura ma dhanu ujolowu ngo i iye, kinde ma wubeai ku keca, wuteng’ utur m’i tiendwu kara ubed ni lembatuca i kumgi.” 6 E gicidho man giwotho kubang’ pacu ma giberweyo lembanyong’a man gibekeyo kum dhanu kakare ceke.

7 Kinde ma Herode* ma jabim mi Galilaya uwinjo pi gin ceke m’ubetimere, cwinye ung’abere lee dit pilembe jumoko gibino wacu nia Yohana udaru cer kud i kind ju m’utho, 8 ento jumange gibino yero nia Eliya uwok, jumange ke nia ng’atu acel m’i kind jubila ma con ucer. 9 Herode ugam uwacu kumae: “Yohana athumo wiye. Dong’ ng’atu m’abewinjo jubeyero lembe ma kumeni pire e utie ng’a?” Pieno emito enene.

10 Kinde ma jukwenda gidwogo, gikoro lembe ceke ma gitimo ni Yesu. Egam eting’ogi ecidho kugi kendgi i adhura moko ma julwong’o Bethsaida. 11 Ento udul dhanu ging’eyo lembene, e gilubo toke. Ejologi ma ber man ecaku weco igi pi Ker pa Mungu, ekeyo bende kum ju ma gitie ku yeny mi keyokum. 12 Nwang’u dong’ piny umaku benyutho. Juapar ario (12) gibino i bang’e man giwacu kumae: “Lal udul dhanu gicidh i kind pacu man i bang’ weg podho kara ginwang’ cam man kavuto, pilembe keni wani bor ku pacu.” 13 Ento ewacu igi kumae: “Wun re ma wumii igi piny moko gicam.” Gidwoko kumae: “Wambe ku gin moko m’uweko mukathi abic ku rec ario, kunoke nyo wan giwa re ma wacidh wang’iew cam ni dhanu maeni ceke.” 14 Nwang’u dhanu ma co ubino ma romo elufu abic (5 000). Ento eyero ni julubne kumae: “Wuketh gibed i ungu mi dhanu ma romo pier abic (50), pier abic.” 15 E gitimo kumeno man giketho dhanu ceke ubedo piny. 16 Egam eting’o mukathi abic ku rec ario, eng’ayu wang’e i polo man emiyo mugisa i wigi. I ng’eye, epoko igi man ecaku miyogi i bang’ julub kara gikethe i wang’ udul dhanu. 17 Pieno gin ceke gicamu man giyeng’, man gicoko dunde m’udong’ upong’o katoko apar ario (12).

18 I ng’eye, kinde m’eberwo en kende, julub gibino i bang’e man epenjogi kumae: “Udul dhanu ubewacu nia atie ng’a?” 19 Gidwoko kumae: “Yohana ma Jababutisi, ento jumoko gibeyero nia itie Eliya, jumange ke gibeyero nia, ng’atu acel m’i kind jubila ma con re m’ucer.” 20 I ng’eye elund epenjogi kumae: “Ka wun ke wubewacu nia atie ng’a?” Pethro udwoko kumae: “Kristu pa Mungu.” 21 E eng’olo igi ma tek nia kud giyer lembe maeni ni ng’atu moko acel de, 22 ento ewacu kumae: “Wod dhanu ucikere nikadhu kud i masendi dupa, man judongo, judongo mi julam, jugorcik gibikwere man gibinege; i nindo mir adege ke ebicer.”

23 I ng’eye ewacu ni dhanu ceke kumae: “Tek ng’atu moko ubemito elub toka, ekwerere gire man eting’ yen mi can* pare kubang’ ceng’, e emedere nilubo toka. 24 Kum ng’atu m’ubemito bodho kwo* pare ebirwinye, ento ng’atu m’urwinyo kwo* pare pira, en re m’ebibodho kwone. 25 Ng’atini binwang’u bero ma kani ka ng’om e zoo udoko pare, ma re elund erwinyo kwo pare kunoke enyothe? 26 Kum ng’atu ma lewic ubenege i kuma man i kum lembe para, Wod dhanu de lewic binege i kum ng’atune kinde m’ebibino i dwong’ pare, pa Won man mi jumalaika ma leng’. 27 Ento abewacu iwu andhandha nia, jumoko m’i kind ju m’ucungo kakeni gibibilo tho ngo zoo de, ka fodi gilar gineno ngo Ker pa Mungu.”

28 Nindo abora i ng’ei m’eyero wec maeno, eting’o Pethro, Yohana, man Yakobo man eidho iwi got pi nirwo. 29 Saa m’eberwo, ayi pa wang’e ulokere man kendi pare de udoko tar m’urieny arienya. 30 Man nen! Dhanu ario gibino weco kude; ubino Musa gikud Eliya. 31 Ju maeni giwok ku dwong’ man gicaku weco pi ai pare ma bitimere i Yeruzalem. 32 Nwang’u nindo ubino nuro Pethro ku ju ma gibino kugi, ento saa ma wang’gi ulero terere, gineno dwong’ pare ku dhanu ario m’ucungo karacelo kude. 33 Kinde ma juario maeno giweke, Pethro uyero ni Yesu kumae: “Japonji, etie ber dit nia wani keni. Dong’ wagieru hema adek: Acel iri, acel ni Musa, acel ke ni Eliya.” Ebino nyang’ ungo i lembe m’ebeyero. 34 Ento kinde m’ebeyero gin maeni, afuru ucokere man ucaku umogi. Saa ma gimondo i afurune, lworo ugam umakugi. 35 I ng’eye, dwal moko uai kud i afuru uwacu kumae: “Eni tie Woda, ng’atu m’ang’iyo. Wuwinje.” 36 Kinde ma dwal uwinjere, gineno Yesu utie kende. Ento gibedo ling’ man i nindo maeno gikoro ngo gin acel de ma gineno ni ng’atu moko.

37 Urwonde saa ma gibeloro kud iwi got, udul dhanu ma dit ubin urombo kude. 38 Man nen! Ng’atu moko ukok kud i kind udul dhanu kumae: “Japonji, akweyi ikenen kum woda, kum en e nyathin para acel kende. 39 Nen! Tipo ma rac make, man rek kumeni ecaku kok ma tek, ejake ma tek man voyo dhurere i dhoge, man ewok ndhu ku kero kud i iye ma nwang’u dong’ enyayu ret i kume. 40 Akwayu julub peri nia giwodh tipo maeno, ento wodhe uvoyogi.” 41 Yesu udwoko kumae: “E wun wu dhanu m’utuk maeni ma wumbe ku yiyoyic man ma wu rac, abibedo kudwu nitundo awene man abicirowu rukani? Kel wodine kae.” 42 Kinde ma nyathin ne ubebino, pajogi uredhe i ng’om man ejake ma tek mandha. Ento Yesu ujuko tipo m’ucido maeno man ekeyo kum jalawobine, e emiye i bang’ won. 43 Gin zoo igi uwang’ lii i kum tego ma dit pa Mungu.

Kinde ma fodi gin zoo gibezungo gin ceke m’etimo, ewacu ni julubne kumae: 44 “Wuwinj cuu man wupoy i kum lembe maeni; kum jubicibo Wod dhanu i cing’ dhanu.” 45 Ento ginyang’ ungo i kum lembe m’ebeyero, kum epanere igi kara kud ginyang’ i iye. Bende, lworo ubino negogi nipenje pi lembe maeni.

46 I ng’eye, julub gicaku loko dhoggi nia ng’a m’i kindgi ma dit nisagu. 47 Calu ma Yesu ung’eyo lembe ma gibeparu i adundegi, eting’o nyathin ma nyanok, eketho ecungo i ng’ete, 48 man ewacu igi kumae: “Ng’atu ma tek ujolo nyathin ma nyanok maeni pi nyinga, nwang’u ejolo an bende, man ng’atu m’ujola nwang’u ejolo Ng’atu m’uora bende. Kum ng’atu ma tek udwokere gire nok i kindwu ceke, ng’atu maeno e dit.”

49 Yohana ulund uwacu kumae: “Japonji, waneno ng’atu moko ubewodho pajogi ku nyingi man wapimo nicere, pilembe ebelubo ngo toki karacelo kudwa.” 50 Ento Yesu uyero ire kumae: “Kud wupim nicere, kum ng’atu ma tek e jadhogwu ngo, nwang’u e jabeng’wu.”

51 Kinde ma nindo ma Yesu ubeidho i iye i polo udong’ ceng’ini, emito ngo gin moko ucere nicidho i Yeruzalem. 52 Elar eoro julub moko i wang’e. E gicidho man gimondo i pacu moko mi Samaria pi niyiko tundo pare. 53 Ento jujole ngo pilembe nwang’u ekeco* nicidho i Yeruzalem. 54 Saa ma julub ma Yakobo giku Yohana gineno gin maeni, giwacu kumae: “Rwoth, ibemito walwong’ mac ulor kud i polo unyothgi ceni?” 55 Ento elokere i bang’gi man ejukogi. 56 E gigam gicidho i pacu mange.

57 Kinde ma gin’i gengi, ng’atu moko uwacu ire kumae: “Abilubo toki kakare ceke m’ibecidho i iye.” 58 Ento Yesu udwoko ire kumae: “Nzer gitie ku udigi, man winyo mi kor polo gitie ku odigi, ento Wod dhanu mbe ku kaka m’epiel wiye i iye.” 59 I ng’eye Yesu uyero ni ng’atu mange kumae: “Lub toka.” Ng’atune udwoko kumae: “Rwoth, kewek alar acidh akuny vwa.” 60 Re eyero ire kumae: “Wek ju m’utho gikuny ju m’utho migi, ento in, cidhi man itwong’ pi Ker pa Mungu kakare ceke.” 61 Ng’atu mange de uyero kumae: “Rwoth, abilubo toki, re kewek alar acidh acik ju ma gin’i ot para.” 62 Yesu udwoko ire kumae: “Ng’atu ma tek uketho cinge iwi kwej dhiang’ man ebeneno bang’ piny m’udong’ i ng’eye, eromo ngo ku Ker pa Mungu.”

10 I ng’ei gin maeni, Rwoth ung’iyo jumange pier abiro (70) man eorogi ario ario i wang’e, i adhura ceke man i kaka ma nwang’u en gire de ebecidho i iye. 2 E ewacu igi kumae: “Andha, cam udaru cek lee i podho m’ukwayu jukay, ento wend jutic utie nok. Dong’ wukway won podho uor jutic pi nikayu cam pare. 3 Wucidhi! Nen! Abeorowu calu rombe i kind urudi. 4 Kud wuting’ usau sente, kadi usau cam, kadi wara, man kud wumoth ng’atu moko* i gengi. 5 Ka wubemondo i ot moko, wular wuwac kumae: ‘Kwiyocwiny ubed i ot maeni.’ 6 Tek ng’atu m’umaru kwiyocwiny* unuti keca, kwiyocwiny mwu bibedo i wiye. Ento tek umbe, kwiyocwiny mwu bidwogo i beng’wu. 7 Pieno wubed i ot maeca, wucam man wumadh gin ma gimiyo, kum jatic uromo ku cul pare. Kud wuwek otne pi nicisayu kagonjo ma ber m’usagu.

8 “Bende ka wumondo i adhura moko man jujolowu, wucam gin ma juketho i weng’wu, 9 wukey kum ju m’ubetwoyo i adhurane man wuwac igi kumae: ‘Ker pa Mungu udaru coro ceng’ini kudwu.’ 10 Ento ka wumondo i adhura moko man jujolowu ngo, wuwok i gengi ma dongo mir adhurane man wuwac kumae: 11 ‘Kadok utur m’umoko i tiendwa i adhura mwu de wabeteng’o i kumwu, re wung’ey nia Ker pa Mungu udaru coro ceng’ini.’ 12 Abeyero iwu nia ebibedo yot magwei ni Sodoma niciro i nindo maeca nisagu adhura maeno.

13 “Can i wii, e Korazin! Can i wii, e Bethsaida! Kum ka nwang’u udu m’utimere i ii utimere i Turo man i Sidon, nwang’u gidaru loko cwinygi con ma gironyo ko kendi mi saki man gibedo i vuru. 14 Pieno, ebibedo yot magwei ni Turo ku Sidon niciro i nindo mi pokolembe nisagu wun. 15 In i Kapernaum ke, nyo jubiting’i malu i polo? Jubilori piny i Kabuli!*

16 “Ng’atu m’uwinjowu nwang’u ewinjo an. Man ng’atu m’ukwerowu nwang’u ekwero an bende. M’umedo maeno, ng’atu m’ukwera nwang’u ekwero bende Ng’atu m’uora.”

17 I ng’eye, julub pier abiro (70) gidwogo kud anyong’a man giwacu kumae: “Rwoth, kadok pajogi de gibedo wor iwa kinde ma wabetiyo ku nyingi.” 18 E Yesu uwacu igi kumae: “Aneno Sitani udaru podho kud i polo calu mil pa polo. 19 Nen! Amiyo iwu ng’ol mi nyono thwol ku ith i the tiendwu, man iwi tego ceke pa jakwor, man gin moko acel de mbe ma bitimowu rac. 20 Re anyong’a kud unegwu nia tipo ma reco gibedo wor iwu, ento anyong’a negwu pilembe nyingwu ugorere i polo.” 21 I saa maeno tipo ma leng’ uketho ebedo kud anyong’a ma lee man ewacu kumae: “Abepeki i wang’ dhanu ceke, e Vwa, Rwoth m’i polo ku ng’om; kum ikanu gin maeni kikiki ni weg ng’eyong’ec ku ju ma riek, ento inyuthogi ni awiya ma thindho. Eyo Vwa, kum ifoyo nitimo kumeno. 22 Vwa umiyo gin ceke ira, man ng’atu moko mbe m’ung’eyo nia Wod utie ng’a, ndhu Wego kende; bende ng’atu moko mbe m’ung’eyo nia Wego utie ng’a, ndhu Wod kende ku ng’atu ma Wod umito nyuthe ire.”

23 Egam eloko wang’e i bang’ julub man ewacu igi kendgi kumae: “Mutoro ni ju ma wang’gi ubeneno gin maeni ma wubeneno. 24 Kum abeyero iwu nia, jubila dupa ku jubim gigam gimito ginen gin ma wubeneno, ento ginene ngo, man gigam gimito giwinj gin ma wubewinjo, ento giwinje ngo.”

25 Man nen! Ng’atu moko m’ung’eyo Cik cuu uai malu pi nimulo iye man ewacu kumae: “Japonji, ukwayu atim ang’o kara anwang’ kwo ma rondo ku rondo?” 26 Eyero ire kumae: “Jukiewo lembang’o i Ciki? Man isomo nia ang’o?” 27 Edwoko kumae: “‘Icikiri nimaru Yehova Mungu peri kud adundeni ceke, ku ng’eyong’ec* peri ceke, ku tegoni ceke, man ku pidoic peri ceke’ man ‘wedu calu in giri.’” 28 Ewacu ire kumae: “Idwoko cuu; mediri nitimo gin maeni, e ibinwang’u kwo.”

29 Ento calu ma ng’atune ubemito enyuthere nia e pwe, epenjo Yesu kumae: “Wada utie ng’a?” 30 Yesu ulund udwoko ire kumae: “Ng’atu moko uai i Yeruzalem man ebino loro i Yeriko. Ewok epodho i cing’ jukwo, e giyake, gifwode, man gicidho ma giweke ceng’ini ku tho. 31 Nwang’u jalam moko de ubeloro kud i gengi maeno, ento saa m’enene, ekadhu kud i ng’et gengine ma kucelo. 32 Bende kinde ma Jalawi moko de utundo kakeno, enene man ekadhu i ng’et gengi ma kucelo. 33 Ento Jasamaria moko m’ubino wotho kud i gengi maeno utundo i wiye, man kinde m’enene, kisa umake i kume. 34 E ecoro i vute man eriwo wang’ rem pare, ekonjo mo ku pigulok de i wang’ rembe. E ekethe iwi lei pare, etere i od welo man egwoke. 35 Urwonde eting’o denari ario man emiyo ni won od welo, ewacu kumae: ‘Gwoke, man gin ceke m’ibinyotho pire abiculo iri kawang’e kan adwogo.’ 36 I kind juadek maeni, ibeparu nia ng’a m’unyuthere nia e wadi ng’atu m’upodho i cing’ jukwo?” 37 Ewacu kumae: “Ng’atu ma kisa unege i kume.” E Yesu uyero ire kumae: “Cidhi man itim bende kumeno.”

38 Kinde ma gibecidho, Yesu uwok umondo i pacu moko. I pacu maeno dhaku moko ma nyinge Martha uwok ujole i ot pare. 39 Ebino bende ku nyamin moko ma nyinge Maria, m’ugam ubedo i the tiend Rwoth man ubino winjo lembe m’ebeyero.* 40 Ento tic dupa ma Martha ubetimo ugam uwingo wiye. E ebino i bang’ Yesu man ewacu kumae: “Rwoth, ibeneno ngo nia nyamira uweko abetimo tic kenda? Yer ire nia ebin ekonya.” 41 Rwoth ulund udwoko ire kumae: “Martha, Martha, ibedieng’ man ibesendiri pi gin dupa. 42 Ma kun ke gin ma nok re ma yenyne nuti kadi ke acel kende. Maria ung’iyo pare gin ma ber, man jubimaye ngo kud i bang’e.”

11 Nwang’u ebino kaka moko eberwo, man kinde m’edaru, ng’atu acel m’i kind julubne uwacu ire kumae: “Rwoth, ponjwa ku kite mi rwo calu ma Yohana de uponjo julubne.”

2 Pieno eyero igi kumae: “Ka wuberwo wuwac kumae: ‘Wegwa, nyingi bed leng’.* Ker peri bin. 3 Mii iwa kubang’ ceng’, cam* ma watie ku yenyne pi nindo maeca. 4 Wek iwa dubo mwa, kum wan de waweko ni dhanu ceke ma gitie ku banja mwa; man kud iketh wapodh i abidhe.’”

5 I ng’eye ewacu igi kumae: “Wukepar nia ng’atu moko m’i kindwu utie ku jarimone man ecidho i bang’e ku diewor ewacu ire kumae: ‘Jarimona, kemii ira lungu mukathi adek, 6 pilembe jarimba moko m’uai i woth utundo i bang’a man ambe ku gin acel de m’amii ire.’ 7 Ento jarimbene udwoko ire kud i ot kumae: ‘Kud isenda. Judaru twiyo dhugola, man wadaru vuto kud awiya para. Acopo ai ungo malu nimiyo iri piny moko.’ 8 Abeyero iwu nia kadok nwang’u ebiai ungo nimiyo ire piny moko pilembe etie jarimbe de, re calu m’ebeweko ngo nikwayu, ebiai malu man ebimiyo gin ma jarimbe utie ku yenyne. 9 Pieno ayero iwu nia, wumeduru nikwayu, man ebimiyere iwu; wumeduru niyenyo, man wubinwang’u; wumeduru nidwong’o, man jubiyabu iwu. 10 Kum ng’atu m’ukwayu, jumiyo ire; ng’atu m’uyenyo, nwang’u; man ng’atu m’udwong’o, jubiyabu ire. 11 Wego ma kani i kindwu ka wode ukwayu rec, ebimiyo ire thwol kaka reci? 12 Kunoke kan ekwayu tong’gweno, ebimiyo ire ithi? 13 Dong’ ka wun ma wu judubo de wung’eyo nimiyo giramiya ma beco ni awiya mwu, Wego ma n’i polo bimiyo tipo ma leng’ ma sagu ngo ni ju m’ubekwaye?”

14 I ng’eye, ewodho pajogi kud i ng’atu moko, ma nwang’u uketho ng’atune ubeweco ngo. Kinde ma pajogine uwok, ng’atu maeno ma nwang’u ubeweco ngo ucaku weco, man i udul dhanu uwang’ lii. 15 Ento jumoko m’i kindgi uwacu kumae: “Ebewodho pajogi ku tego pa Belzebul* ma tie jadit mi pajogi.” 16 Jumange ke pi nimulo iye, gicaku kwayu nia etim giranyutha moko mi polo. 17 Calu m’eng’eyo paru migi, eyero igi kumae: “Ker ceke m’upokere i dhoge gire there tho, man ot m’upokere i dhoge gire podho. 18 Kumeno bende, ka Sitani de upokere i dhoge gire, ker pare bicungo nenedi? Kum wubewacu nia abewodho pajogi ku tego pa Belzebul. 19 Tek abewodho pajogi ku tego pa Belzebul, dong’ wotwu ke gibewodhogi ku tego pa ng’a? Pi thelembe maeno re ma gibibedo jupoklembe mwu. 20 Ento ka lwet Mungu re m’ubekonya niwodho pajogi, eno nyutho nia Ker pa Mungu udaru tundo i beng’wu. 21 Ka ng’atu moko ma tek utie ku jamlwiny ceke man ebekuro pacu pare, piny pare bedo agwoka. 22 Ento ka ng’atu ma tek ma sage ubino i kume man uvoye, ng’atu maeno mayu jamlwiny pare ceke ma nwang’u eketho genogen pare i wiye, man epoko piny m’eyaku kud i bang’ene. 23 Ng’atu ma n’i thenge para ngo nwang’u e jadhoga, man ng’atu ma coko ngo kuda nwang’u elalu.

24 “Ka tipo m’ucido uwok kud i ng’atini, ekadhu ku kaka ma pii mbe i iye m’ebeyenyo ko kaka yom, man kan enwang’u ngo, eyero kumae: ‘Abidok i ot para kaka m’awok kud i iye.’ 25 Kan etundo, enwang’u juweyo i otne ma leng’ man juruke. 26 Pieno ecidho man egamu tipo mange abiro ma reco nisage, man ka gimondo i iye, gibedo keca. E lembe pa ng’atu maeno doko rac nisagu m’ular ubino i wang’e.”

27 Kinde m’ebeyero gin maeni, dhaku moko ukok ire kud i kind udul dhanu kumae: “Dhaku m’uyeyi i iye man m’idhoth i kore e jamutoro!” 28 Elund eyero kumae: “Ungo, ento ju ma gibewinjo lembe pa Mungu man gibetiyo kude re ma gi jumutoro!”

29 Kinde ma udul dhanu gibecokiri karacelo, ecaku wacu igi kumae: “Dhanu m’utuk maeni utie dhanu m’utuk ma gi rac; gibeyenyo giranyutha, ento giranyutha moko mbe ma bimiyere igi, ndhu giranyutha pa Yona kende. 30 Kum calu ma Yona udoko ni giranyutha ni dhanu mi Nineve, Wod dhanu de bibedo kumeno ni dhanu m’utuk maeni. 31 I saa mi pokolembe, ubimo ma dhaku ma yo piny bicer karacelo ku dhanu m’utuk maeni, man ebipoko lembe rac i wigi, kum eai kud i tung’ ng’om ma bor nibino winjo rieko pa Suleman. Ento nen! Ng’atu moko ma dit nisagu Suleman ni keni. 32 I nindo mi pokolembe, dhanu mi Nineve gibicer karacelo ku dhanu m’utuk maeni man gibipoko lembe rac i wigi; kum dhanu mir adhurane giloko cwinygi kinde ma Yona urweyo igi. Ento nen! Ng’atu moko ma dit nisagu Yona ni keni. 33 Ka ng’atu moko ucwinyo thala, ekethe ngo kaka m’upondo kunoke i the katoko,* ento ekethe kaka m’uting’ere kara ju ma gibemondo ginen lero. 34 Thala mi kumi tie nying weng’i. Tek nying weng’i ucungo i kum gin acel, kumi ceke bende carere;* ento kan awanya ubenego nying weng’i i kum piny mi jumange,* kumi de bedo i mudho. 35 Dong’ bed ku weng’i kara der ma n’i ii kud ubed mudho. 36 Pieno, ka kumi zoo ucarere ma thenge moko mbe ma n’i mudho, kumi ceke bilero calu ma ka thala ubemenyi ku lerone.”

37 Kinde ma Yesu udaru niyero lembe maeni, Jafarisayo moko ulwong’e kara gicam gikude. Pieno emondo man ebedo i dhu meza. 38 Ento Jafarisayone uzungo magwei kinde m’eneno nia ebecamu cam m’elar elogo ngo cinge.* 39 Ento Rwoth uyero ire kumae: “Wun wu Jufarisayo wulwoko kikombe* man sani yo woko, ento yor i iwu wupong’ kud abamba man lembe ma reco. 40 Wu jukusegu! Ng’atu m’ucwiyo yo woko ucwiyo yor i iye bende ngo? 41 Ento ka wubemiyo giramiya ni jucan,* wumii gin m’uai i iwu, e gin mange ceke bidoko leng’ iwu. 42 Ento can i wiwu wu Jufarisayo, pilembe wubed wumiyo apaj piny mi menti* ku peganon* man mir uboko mange* ceke mi podho, ento wuweko bedopwe ku mer pa Mungu! Gin maeni re ma nwang’u wucikuru nitimo, ma wubeweko ngo nitimo mange de. 43 Can i wiwu wu Jufarisayo, pilembe wumaru kabedo ma kwong’a* i sinagog man moth ma jumotho kowu i soko! 44 Can i wiwu, pilembe wu calu kabuli m’ubenen ungo cuu* ma dhanu wotho i wiye m’umbe ning’eyo!”

45 E ng’atu acel m’i kind ju m’ung’eyo Cik cuu uwacu ire kumae: “Japonji, ku wec maeni ibenywaru wan de.” 46 E Yesu uyero kumae: “Can i wiwu wu ju ma wung’eyo Cik cuu bende, pilembe wubenuro dhanu ku ter ma yeyo tek, ento wun giwu wumulo ngo kum terne kadok ku lwet cingwu acel!

47 “Can i wiwu pilembe wugiero kabuli mi jubila, ma kun ke kwaruwu re m’unegogi! 48 Andha wu jumulembe mi gin ma kwaruwu utimo, ento wucwaku timo migine, kum ginego jubila, re wun wubegiero kabuli migi. 49 Pi thelembe maeno, Mungu ku rieko pare uwacu bende kumae: ‘Abioro jubila ku jukwenda i bang’gi, ento gibinego man gibinyayu ragedo i kum jumoko m’i kindgi, 50 kara rimo mi jubila ceke m’ucwir niai i acaki pa ng’om ubed iwi* dhanu m’utuk maeni, 51 niai i kum rimb Abel nitundo i kum rimb Zakaria ma junego i kind pemlam kud hekalu.’* Eyo, abeyero iwu, ebibedo iwi* dhanu m’utuk maeni.

52 “Can i wiwu wu ju m’ung’eyo Cik cuu, pilembe wukabu nyamufuta mi ng’eyong’ec. Wun giwu de wubemondo ngo i iye, man ju m’ubemondo de wubecerogi!”

53 E kinde ma Yesu uwok ku keca, jugorcik ku Jufarisayo gicaku saye ku rop man gicung’e ku penji dupa, 54 ma gibekiye ko kara gimake i lembe moko m’ebiyero.

12 I saa maeno, kinde ma udul dhanu elufu ma lee ucokiri karacelo ma dong’ gibenyoniri anyona, Yesu ucaku yero ku kwong’a ni julubne kumae: “Wubed ku weng’wu i kum thobi mi Jufarisayo ma tie umbili. 2 Ento gin moko mbe m’ukanere kikiki ni amung’, ma binyuthere ngo, man gin moko mbe m’upondo ma bing’eyere ngo. 3 Pieno, gin ma wubeyero i mudho biwinjere i der, man gin ma wubeyero nyamung’ mung’ i kusika jubirweye kud i die wi ot. 4 Bende abeyero iwu jurimona, kud wulwor ju ma nego kum, ma yor i ng’eye gicopo timo ngo gin mange. 5 Ento abinyutho iwu ng’atu m’umaku wulwor: Wulwor ng’atu ma kan i ng’ei m’enego, etie ku copo mi bolo i Gehena.* Eyo, abewacu iwu, wulwor ng’atu maeno. 6 Julworo kira abic ku tongolo ario ma tijgi nok ungo?* Re wi Mungu wil ungo kadi kud acel m’i kindgi. 7 Kadok wend yukwiwu ceke de eng’eyo. Dong’ lworo kud unegwu; piwu tek nisagu kira dupa.

8 “Abewacu iwu nia, ng’atu m’unyutho i wang’ dhanu nia etie jalubna, Wod dhanu de binyutho i wang’ jumalaika pa Mungu nia etie jalubne. 9 Ento ng’atu ma tek ukwera i wang’ dhanu, en de jubikwere i wang’ jumalaika pa Mungu. 10 Ng’atu m’uyero wec ma rac i kum Wod dhanu jubiweko ire, ento ng’atu m’uyero lembacidi i kum tipo ma leng’, jubiweko ire ngo. 11 Ka juterowu i wang’ udul dhanu,* i wang’ jubim, man i wang’ weg dito, cwinywu kud udieng’ i kum kite ma wubicero ko beng’wu kunoke lembe ma wubiyero, 12 kum tipo ma leng’ biponjowu i saa nica ku gin m’umaku wuyer.”

13 E ng’atu moko kud i kind udul dhanu uwacu ire kumae: “Japonji, yer ni umira nia wapok i piny ma wegwa uweko* wakude.” 14 Eyero ire kumae: “Jalwo, ng’a m’uketha japoklembe kunoke japokpiny i kindwu wun ario?” 15 I ng’eye eyero ni udul dhanu kumae: “Wuyab weng’wu man wugwokuru i kum ayi moko ci mi kethocwiny hai i kum piny, pilembe kadok ng’atini tie ku piny dupa de, piny m’etie ko miyo ngo ire kwo.” 16 E emiyo igi lapor moko ewacu kumae: “Podho pa jalonyo moko ucego cam lee. 17 Pieno, ecaku paru lembe yor i iye kumae: ‘Kawoni ukwayu atim ang’o? Pilembe ambe ku kaka m’acok dhu cam para i iye.’ 18 Ewacu kumae: ‘Abitimo gin ma e: Abituro dero para cen, man abigiero ma dongo, e abicoko dhu cam ku piny para ceke i iye, 19 man abiyero ira gira* kumae: “Itie* ku piny ma beco lee m’icoko dhoge pi oro ma dupa; dong’ yom, cam, madhi, man anyong’a negi.”’ 20 Ento Mungu uwacu ire kumae: ‘I jakasegu, diewor ma tin eni jubipenjo kwo* peri i beng’i. Dong’ piny m’icoko bidong’ ni ng’a?’ 21 Ebedo kumeno ni ng’atu m’ukanu lonyo ire gire ma ke i wang’ Mungu e jalonyo ngo.”

22 I ng’eye ewacu ni julubne kumae: “Eno re m’uketho abeyero iwu nia wuwek nidieng’ pi kwo* mwu, nia wubicamu ang’o kunoke wubimadhu ang’o; kadi pi kumwu, nia wubikendo ang’o. 23 Pilembe kwo pire tek nisagu cam, man kum nisagu kendi. 24 Wunen ungoro: Gicoyo ngo man gikayu de ngo; gimbe ku goga kadi dero de; re Mungu miyo igi cam. Wun piwu tek lee ma sagu winyo ngo? 25 Ng’a m’i kindwu ma ni kum adieng’acwiny copo medo kadok dakika acel iwi kwo pare? 26 Dong’ ka wucopo timo ngo gin ma nok kumeno, pirang’o wubedieng’ i kum lembe mange? 27 Wunen kite ma thiwe dongo ko: Gitimo ngo tic man gicwiyo de ngo bongu; ento abeyero iwu nia kadok Suleman de i dwong’ pare ceke ukendere ngo calu acel m’i kind thiwe maeno. 28 Ka Mungu bekendo uboko mi lum ma tin unuti, urwo ke jubibaye i mac, nyo ebikendowu ngo ma sagu, wun ma yiyoyic mwu nok! 29 Pieno, wuwek nidieng’ pi piny ma wubicamu man ma wubimadhu, man wuwek nibedo kud adieng’a m’ukadhu mukero; 30 kum thek mi ng’om gimiyiri niyenyo piny maeno ceke, ento Wegwu ung’eyo nia wutie ku yeny mi piny maeno. 31 Ento wumeduru niyenyo Ker pare, man piny maeni bimedere iwu.

32 “Lworo kud unegwu, udul ma nok, kum Wegwu ufoyo nimiyo iwu Ker. 33 Wulwor piny mwu man wumii giramiya ni jucan.* Wukwoy usau sente ma tii ngo, lonyo ma thum ungo i polo, kaka ma jukwo de gitundo ngo i iye, man ukoko de camu ngo. 34 Kum kaka ma lonyo mwu n’i iye, adundewu bende bibedo kuca.

35 “Wuronyuru man wubed ayika,* man wucwiny thala mwu; 36 wucikuru nibedo ve ju m’ubekuro rwoth migi m’ubedwogo kud i nyom, kara kan etundo man edwong’o dhugola, giyab ire wang’ acel. 37 Jutic maeno gi jumutoro, ka rwoth migi udwogo man unwang’u gibekiyo! Andhandha abeyero iwu nia, ebikendere* pi tic man ebiketho gibed i dhu meza, e ebibino, ebitimo igi. 38 Man kan ebino i kur mir arionde,* kadi i kur mir adege* man enwang’u gitie ayika, gi jumutoro! 39 Ento wung’ey lembe ma e: Ka nwang’u won ot ung’eyo nia jakwo ubebino saa ma kani, nwang’u eweko ngo nia jutur ot pare. 40 Wun bende wubed ayika, pilembe Wod dhanu bibino i saa ma wubeparu nyo ngo.”

41 E Pethro uwacu kumae: “Rwoth, ibemiyo lapor maeni iwa kende kunoke ni dhanu zoo?” 42 Rwoth uwacu kumae: “Ng’a ma jakurpiny* mandha man ma riek, ma rwoth pare ukethe iwi jutic* pare ceke kara emii igi cam i mukero migi i saane? 43 Mugisa ni jamiru maeno ka rwoth pare unwang’u ebetimo kumeno kinde m’ebibino! 44 Abeyero iwu lemandha, ebikethe iwi piny pare ceke. 45 Ento tek jamiru maeno uyero yor i iye kumae: ‘Rwoth para ubegalu,’ e ecaku fwodo jumiru wagi ma co ku ma mon, man ebecamu, ebemadhu man ebemer, 46 rwoth pa jamiru maeno bibino i nindo m’egeno ngo nia ebebino man i saa m’eng’eyo ngo, e ebimiyo ire matira ma dit ma kisa mbe, man ebikethe karacelo ku ju ma wigi tek. 47 E jamiru maeno m’unyang’ i yeny pa rwoth pare, ento ebedo ngo ayika kunoke etimo ngo gin ma jukwayu i bang’e,* jubifwode ku wend del dupa. 48 Ento jatic m’unyang’ ungo, re etimo gin m’uromo ku del, jubifwode nyanok. Ng’atu ma tek jumiyo ire lee, jubikwayu de lee i bang’e, man ng’atu ma juketho unen wi piny ma lee, jubikwayu lee i bang’e nisagu ma nwang’u umaku jukway.

49 “Abino cwinyo mac iwi ng’om; dong’ kan edaru opo ang’o mange m’amito? 50 Batizo moko nuti m’ukwayu alim, man cwinya ng’abere lee nitundo m’ebitimere kakare! 51 Wuparu nia abino miyo kwiyocwiny iwi ng’omi? Ungo, ento abeyero iwu nia akelo pokiri. 52 Kum niai kawoni dhanu abic i ot gibipokiri, juadek i dhu juario, juario ke i dhu juadek. 53 Gibipokiri, wego ku wod, wod ke ku wego, mego ku nyare, nyaku ke ku min, wang’u ku ci wode, ci wod ke ku wang’u.”

54 I ng’eye ewacu bende ni udul dhanu kumae: “Ka wuneno afuru ujiyere yo reto, wuyero wang’ acel nia, ‘koth bicwii ku yamu,’ e etimere kumeno. 55 Man ka wuneno yamu m’uai yo piny ubekoto, wuwacu nia, ‘lietho bibedo lee,’ e etimere kumeno. 56 Wu weg umbili, wung’eyo ning’iyo kite ma ng’om man polo ubedo ko, ento pirang’o wulund wung’eyo ngo ning’iyo gin m’ubetimere saa maeni? 57 Pirang’o wubeng’iyo ngo bende gin m’utie atira iwu giwu? 58 Ku lapor, kinde m’ibecidho i bang’ jabim karacelo ku ng’atu m’udoti, saa ma fodi wun’i yo, wuyik lembe m’i kindwu kara kud ewok eteri i wang’ japoklembe, japoklembe ke umiyi i bang’ askari, man askari ke uboli i kol. 59 Abeyero iri nia, ibiwok ungo ku kuca andha, nitundo ibiculo sente peri ceke.”*

13 I saa maeno, jumoko ma gibino nuti keca gikoro ire pi Jugalilaya moko ma Pilatho ujebo rimbgi ku lam migi. 2 Edwoko igi kumae: “Wubeparu nia lembuno uwok iwi Jugalilaya maeno pilembe gibino judubo nisagu Jugalilaya mange ceke? 3 Abewacu iwu nia ungo; ento ka wulokuru ngo, wun ceke wubitho kumeno. 4 Kunoke juapar abora (18) ma ot ma wiw mi Siloam upodho i wigi man unegogi, wuparu nia gibino judubo magwei nisagu dhanu mange ceke ma kwo i Yeruzalemi? 5 Abewacu iwu nia ungo; ento ka wulokuru ngo, wun ceke wubitho ve gin.”

6 I ng’eye eyero igi lembabola ma e: “Ng’atu moko ubedo ku yend ulam i podho pare mir ulok, man ecidho niyenyo nyinge ento enwang’u ngo acel de. 7 E ewacu ni jayik kum yend ulok kumae: ‘Kawoni udoko oro adek m’abed abino niyenyo nying ulam i kum yend ulam maeni, ento anwang’u ngo. Ng’onde cen! Ebecero ng’om mananu nedi?’ 8 Edwoko ire kumae: ‘Rwoth, kewek ebed oro acel mange, e abitong’o ng’om i ng’ete man abidhuro uweyo i kume. 9 Tek ecego nyinge i nindo m’ubino, nwang’u ber; ento tek ecego ngo, e ibing’onde cen.’”

10 Nwang’u Yesu ubino ponjo ponji i sinagog moko i ceng’ Sabatu. 11 Man nen! Dhaku moko ubino nuti keca ma tipo ma rac uketho eremo* pi oro apar abora (18); man iye ugom ni ario uketho ecopo ting’o ngo kore malu nyanok de. 12 Kinde ma Yesu unene, ewacu ire kumae: “Dhaku, ibedo agonya ni twoyo peri.” 13 Yesu ugam uketho cinge iwi dhakune, e ndhundhu kore utirere man ecaku yungo Mungu. 14 Ento ng’eicwiny ulund umaku jadit mi sinagog pilembe Yesu ukeyo kum i ceng’ Sabatu, e ewacu ni udul dhanu kumae: “Nindo tie abusiel ma jucikiri nitimo tic i iye; dong’ wubed wubin jukey kumwu i nindo maeno, ento i ceng’ Sabatu re ngo.” 15 Rwoth ulund udwoko ire kumae: “Wu weg umbili, nyo i ceng’ Sabatu ng’atuman m’i kindwu gonyo ngo thwon dhiang’ kunoke kana pare kud i dwol man etere kara ecidh emadh pii? 16 Nyo dhaku maeni ma nyar Abraham man ma Sitani utwiyo pi oro apar abora (18) ucikere ngo nibedo agonya kud i twic maeni i ceng’ Sabatu?” 17 E kinde m’eyero gin maeni, lewic umaku judegine ceke, ento anyong’a ucaku nego udul dhanu zoo pi gin ceke ma wang’u ijo m’etimo.

18 E eyero kendo kumae: “Ker pa Mungu en e calu ang’o, man abipore kud ang’o? 19 Etie calu nying atingili ma ng’atu moko uting’o man upidho i podho pare; edongo man edoko ni yen, e winyo mi kor polo gibin gigiero odigi i jange.”

20 Ewacu kendo kumae: “Acopo poro Ker pa Mungu kud ang’o? 21 E calu thobi ma dhaku moko uting’o man ejebo ku mogo katoko adek ma dongo, nitundo ma kwende zoo ukwot.”

22 E ewotho kubang’ adhura man kubang’ pacu m’ebeponjo kinde m’ebecidho i Yeruzalem. 23 Ng’atu moko ulund upenje kumae: “Rwoth, nyo ju ma nok kende re ma bibothi?” Edwoko igi kumae: 24 “Wutim kero ma lee kara wumond kud i dhugola ma diny, pilembe abewacu iwu nia dhanu dupa gibiyenyo gimondi, ento gibicopo ngo. 25 Saa ma won ot biai malu man ebiciko dhugola, wubicungo woko man wubidwong’o dhugola, wubiwacu kumae: ‘Rwoth, yab iwa dhugola.’ Ento ebidwoko iwu kumae: ‘Ang’eyo ngo kaka ma wuai i iye.’ 26 E wubicaku yero kumae: ‘Wacamu man wamadhu wakudwu, man iponjo i gengi mwa ma dongo.’ 27 Ento ebiwacu iwu kumae: ‘Ang’eyo ngo kaka ma wuai i iye. Wuai cen kud i vuta, wun ceke ma wu jutimrac!’ 28 Kuca re ma wubiwak man wubikayu lekwu kinde ma wubineno Abraham, Isak, Yakobo ku jubila ceke i Ker pa Mungu, ento wun jubibayuwu cen woko. 29 Bende dhanu bibino ku yo nyangu man yo reto, yo malu man yo piny, e gibibedo i dhu meza i Ker pa Mungu. 30 Man nen! Jumoko ma gidong’ tokcen gibibedo ma kwong’a, man jumoko ma gitie ma kwong’a gibidong’ tokcen.”

31 Tap i saa maeno, Jufarisayo moko gibino man giwacu ire kumae: “Ai icidh cen ku keni pilembe Herode ubemito enegi.” 32 Eyero igi kumae: “Wucidh wuyer ni nzer maeno kumae: ‘Nen! Abewodho pajogi man abekeyo kum dhanu tin kud urwo, i ceng’ mir adege kan abidaru.’ 33 Re ukwayu amedara ku woth tin, urwo, man cing’ maca, pilembe ecopere ngo* nia juneg jabila woko mi Yeruzalem. 34 Yeruzalem, Yeruzalem, in m’inego jubila man m’icanyu ju ma juoro i beng’i ku kidi; wang’ dupa ayenyo acok dhu nyithindhi calu min gweno coko dhu udul nyithindhe i the vombe! Ento wumito ngo. 35 Nen! Juwenjo ot mwu iwu. Abeyero iwu nia wubinena ngo kendo nitundo ma wubiwacu kumae: ‘Mugisa ni ng’atu m’ubebino ku nying’ Yehova!’”

14 Nindo mange, Yesu ucidho i ot pa jatelwic moko mi Jufarisayo pi nicamu cam i ceng’ Sabatu, man gibino nene kilili mandha. 2 Man nen! Ng’atu moko ubedo nuti i wang’e keca m’ubino ku tho m’ukwodo bote ku tiende. 3 E Yesu ugam upenjo ju m’ung’eyo Cik cuu ku Jufarisayo kumae: “Nyo Cik uyiyo jukey kum i ceng’ Sabatu kunoke ngo?” 4 Ento gibedo ling’. E emulo kum ng’atune, ekeyo kume man eore edok. 5 I ng’eye, ewacu igi kumae: “Ng’a m’i kindwu ma ka wode kunoke thwon dhiang’ pare upodho i vur ebiwodhe ngo ndhundhu i ceng’ Sabatu?” 6 E gikoso lembe ma gidwoki.

7 I ng’eye, kinde m’eneno nia ju ma julwong’o gibeng’iyo igi kabedo ma beco, egam emiyo lapor moko. Ewacu igi kumae: 8 “Ka ng’atu moko ulwong’i i foc mi nyom, kud ibed i kabedo ma ber m’usagu. Saa moko nyo elwong’o bende ng’atu ma pire tek nisegi. 9 E ng’atu m’ulwong’o wun ario zoo bibino man ebiwacu iri kumae: ‘Wek ng’atu maeni ubed kakeri.’ Pieno ibiai ku lewic man ibicibedo i kabedo ma tokcen. 10 Ento ka julwong’i, cidh ibed i kabedo ma tokcen, kara ka ng’atu m’ulwong’i ubino, ewok eyer iri kumae: ‘Jarimo, cidh ibed i wang’e.’ E ibinwang’u yung i wang’ welo mange ceke. 11 Kum ng’atu m’uyungere jubijwige, ento ng’atu m’ujwigere jubiyunge.”

12 I ng’eye, ewacu bende ni ng’atu m’ulwong’e kumae: “Kan iyiko cam mi dieceng’ kunoke mir uthieno, kud ilwong’ jurimbi kadi umego peri, kadi wedi peri, kadi ke judhugola peri ma gi julonyo. Kan ungo gin de gibilwong’i, e ebibedo ni kawang’e ma gibeculo iri. 13 Ento kan iyiko foc, lwong’ jucan, weg abala mi bot, weg abala mi tielo ku ju ma wang’gi tho; 14 e ibibedo ku mutoro pilembe gimbe ku gin ma gicul iri. Kum jubiculo iri i cer mi weg bedopwe.”

15 Kinde ma ng’atu acel m’i kind welo uwinjo lembe maeni, ewacu ire kumae: “Ng’atu m’ubecamu cam* i Ker pa Mungu e jamutoro.”

16 Yesu uyero ire kumae: “Ng’atu moko ugam uyiko cemo ma dit mir uthieno, man elwong’o dhanu dupa. 17 I saa mi cam mir uthieno, eoro jatic pare ucidh uwak ju ma julwong’o kumae: ‘Wubin, pilembe piny ceke dong’ utie ayika kawoni.’ 18 Ento gin ceke gicaku wodho thelembe. Ng’atu mi kwong’o uwacu kumae: ‘Ang’iewo podho man ukwayu acidh anen podhone; tim ira kisa, ebicopere ngo ira nibino.’ 19 Ng’atu mange uwacu kumae: ‘Ang’iewo dhieng’ abic ma ku mberembere* man abecidho ng’iyo kumgi; tim ira kisa, ebicopere ngo ira nibino.’ 20 Ng’atu mange de uwacu kumae: ‘Fodi aai agamu dhaku agama, pieno acopo bino ngo.’ 21 E jatic udwogo man edwoko lembe maeno ni rwoth pare. Ng’eicwiny ugam umaku won ot man ewacu ni jatic pare kumae: ‘Cidh pio i gengi ma dongo ku ma thindho mir adhura, man kel jucan, weg abala mi bot, ju ma wang’gi tho man weg abala mi tielo kakeni.’ 22 Kinde ma jatic udwogo, ewacu kumae: ‘Rwoth, adaru timo gin m’ing’olo, re asu fodi kabedo udong’.’ 23 Pieno Rwoth uyero ni jatic kumae: ‘Wok kud i adhura icidh i gengi mange, man idhul dhanu gimondi kara ot para upong’. 24 Kum abewacu iri nia ng’atu moko mbe i kind dhanu maeno ma nwang’u julwong’o ma bibilo cemo para mir uthieno.’”

25 I saa maeno nwang’u udul dhanu ma lee ubewotho karacelo kude, man eloko wang’e eyero igi kumae: 26 “Tek ng’atu moko ubelubo toka man edagu* ngo won, kadi min, kadi dhaku pare, kadi awiya pare, kadi umego pare, kadi nyimego pare man kadok kwo* pare bende, ecopo bedo ngo jalubna. 27 Ng’atu m’uyeyo ngo yen mi can* pare man elubo toka, ecopo bedo ngo jalubna. 28 Ku lapor, ng’a m’i kindwu ma tek umito giero ot ma wiw, ekelar ebedo ngo piny man etimo kwan pi nineno ka nyo etie ku wend piny m’uromo pi nidare? 29 Kan ungo ecopo ketho there ento dare voye, man dhanu ceke m’ubeneno, gicopo caku caye, 30 man giwacu kumae: ‘Ng’atu maeni ucaku giedo ento dare uvoye.’ 31 Kadi ubimo ma kani, ma kan ecirombo kud ubimo wagi i lwiny, ekelar ebedo ngo piny man ekwayu juk, ka nyo ebiromo kud udul askari elufu apar (10 000), nikiedo i dhu ng’atu m’ubebino i dhoge ku juaskari elufu pier ario (20 000)? 32 Kan ecopo romo ngo, eoro juor niyenyo kwiyocwiny kinde ma fodi ng’atu ma kucelo ni bor. 33 Kumeno bende, ng’atu ma tek uweko* ngo piny pare ceke, ecopo bedo ngo jalubna.

34 “I andha kadu tie ber. Ento tek lak kadu utho, jubidwoko lake tek kud ang’o? 35 E ber ungo pi ng’om kadi pir uweyo ma dwoko mboleo i ng’ombe. Dhanu oye cen. Ng’atu ma ithe nuti m’ewinjo ko, dong’ ewinji.”

15 Nwang’u weg ajok ceke ku judubo gibecokiri i kum Yesu kara giwinje. 2 E Jufarisayo ku jugorcik gibino ng’ur kumae: “Ng’atu maeni ubejolo judubo man ebecamu karacelo kugi.” 3 I ng’eye, emiyo igi lapor ma e, ewacu kumae: 4 “Ka ng’atu moko m’i kindwu utie ku rombe dak acel (100) man acel m’i kindgi urwinyo, nyo ebiweko ngo pier abung’wen wi abung’wen (99) i ng’eye i langa, man ebicidho niyenyo m’urwinyo nitundo m’ebinwang’e? 5 Kan enwang’e eting’e iwi goke man anyong’a nege. 6 Man kan edwogo i pacu, elwong’o jurimbe ku judhugola pare karacelo, ewacu igi kumae: ‘Anyong’a negwu karacelo kuda, kum anwang’u rombe para m’urwinyo.’ 7 Abeyero iwu nia i ayi ma rom eno, anyong’a bibedo lee i polo pi jadubo acel m’uloko cwinye, nisagu pi weg bedopwe pier abung’wen wi abung’wen (99) ma gimbe ku yeny mi lokocwiny.

8 “Kunoke ka dhaku moko utie ku tongolo mi mola ma tar* apar, man acel m’i kind tongolone urwinyo, nyo ebicwinyo ngo thala man ebiweyo ot pare kara esaye cuu nitundo ebinwang’e? 9 Man kan enwang’e, elwong’o jurimbe ku judhugola pare karacelo, ewacu kumae: ‘Anyong’a negwu karacelo kuda, kum anwang’u tongolo mi mola ma tar m’urwinyo ira.’ 10 Kumeno bende, abeyero iwu nia anyong’a nego jumalaika pa Mungu pi jadubo acel m’uloko cwinye.”

11 I ng’eye ewacu kumae: “Ng’atu moko ubedo ku wote ario.” 12 Wode ma nok uwacu ni won kumae: ‘Vwa, mii ira ng’et piny peri m’ukwayu imii ira.’ E epoko i piny pare igi. 13 Nindo ma nok i ng’eye, wode ma nok ucoko dhu piny pare ceke karacelo man ecidho i ng’om ma bor; kuca ewok enyotho piny pare ku kwo ma rac.* 14 Kinde m’edaru nyotho piny pare ceke, e kec ma dit ugam upodho i ng’om maeca zoo man canpiny ucaku nege, 15 nitundo m’ecidh emoko ko i kum anyoli acel m’i ng’om maeca, m’ugam uore i podho pare pi nikwayu kul. 16 Ebed emito ecam cam ma kul ubecamu en, ento ng’atu moko mbe m’ubed umiyo ire piny moko.

17 “Kinde ma rieko pare udwogo, ewacu kumae: ‘Jutic pa vwa ceke gitie ku cam* ma gibecamu uberomogi, an ke lundo abetho ku kec keni! 18 Abiai malu man abicidho i bang’ vwa, e abiyero ire kumae: “Vwa, adubo ni polo man iri. 19 Aromo ngo nia julwong’a wodi kendo. Keth abed ni ng’atu acel m’i kind jutic peri.”’ 20 Pieno, eai malu man ecidho i bang’ won. Kinde ma fodi eni bor, won ugam unene man kisa umake i kume, e ering’ini i bang’e man ewok egwake,* ecwiyo limbe bende. 21 E ewacu ni won kumae: ‘Vwa, adubo ni polo man iri. Aromo ngo nia julwong’a wodi kendo.’ 22 Ento won uyero ni jutic pare kumae: ‘Pio! Wukel bongu ma leng’ m’usagu zoo man wuronye i kume, wuroy lagith i cinge man wurony wara i tiende. 23 Wukel bende nyathi dhiang’ m’ucwey, wuthume man wacemue, anyong’a de unegwa, 24 kum woda maeni ma nwang’u utho edoko kwo kendo; erwinyo ento enwang’ere.’ E gicaku bedo kud anyong’a.

25 “Nwang’u wode ma dit ubino i podho; kinde m’ebedwogo ma dong’ ewok ceng’ini ku pacu, ewinjo dwand wer ku miel. 26 Egam elwong’o ng’atu acel m’i kind jutic man epenje nia lembang’o m’ubekadhu. 27 Edwoko ire kumae: ‘Umeru udwogo, man wuru uthumo nyathi dhiang’ m’ucwey pilembe edwogo ma kume ma leng’.’* 28 Ento ng’eicwiny ulund umake man ekwero nimondo i ot. E won uwok woko man ucaku kwaye. 29 Edwoko ni won kumae: ‘Nen! Pi oro ma dupa maeni atimo iri man saa ceke abed aworo lembe m’ing’olo ira, re wang’ acel de imiyo ngo ira kadok nyathi diel kara anamb ko ku jurimba. 30 Ento kinde ma wodi maeni m’unyotho piny peri ku weg asara utundo, ithumo ire nyathi dhiang’ m’ucwey.’ 31 E won uwacu ire kumae: ‘Woda, wabedo wakudi saa ceke, man piny para ceke utie peri. 32 Ento ukwayu wafoy man wabed kud anyong’a, kum nwang’u umeru utho, re edoko kwo; nwang’u erwinyo, ento enwang’ere.’”

16 I ng’eye, Yesu uwacu bende ni julub kumae: “Jalonyo moko ubino ku jakurpiny* ma judoto nia ubenyotho piny pare. 2 Pieno, elwong’e man ewacu ire kumae: ‘Lembang’o m’abewinjo piri e? Wodh wel mi piny m’ineno wiye, kum dong’ ibigwoko ngo ot para kendo.’ 3 E jakurpiny ucaku yero yor i iye gire kumae: ‘Abitimo ang’o ma dong’ rwoth para ubekabu tic mi kuro piny cen kud i bang’a e? Tego para mbe mi furo fur, man lewic kwayu piny de ubenega. 4 Aha! Ang’eyo gin m’abitimo kara ka juwodha kud i tic mi kuro piny, dhanu gijola i udi migi.’ 5 E elwong’o ng’atuman ma tie ku banja pa rwoth pare, man epenjo ma kwong’ane kumae: ‘Banja pa rwoth para utie adi i ii m’icikiri niculo?’ 6 Edwoko kumae: ‘Mukero dak acel (100) mi moj oliv.’ Jakurpiny ulund uwacu ire kumae: ‘Gam karatasi ma wakiewo cingwa i wiye man bed i ng’om, ikiew pier abic (50) pio.’ 7 I ng’eye, epenjo ma kucelo kumae: ‘In ke itie ku banja adi m’icikiri niculo?’ Edwoko kumae: ‘Nganu mukero ma dongo dak acel (100).’ Jakurpiny ulund uwacu ire kumae: ‘Gam karatasi ma wakiewo cingwa i wiye man ikiew pier abora (80).’ 8 E rwoth pa jakurpiny ufoye pilembe etimo ku rieko kadok nwang’u e pwe ngo; kum wot mi ng’om maeni* gitimo ku rieko ni dhanu m’utuk migi ma sagu wot mi der.

9 “Abewacu iwu bende kumae: Wumak iwu jurimo ku lonyo mi gondiri kara kinde m’ethum, gijolwu i kabedo ma nja. 10 Ng’atu m’atira i gin ma nyanok, etie bende atira i gin ma dit; man ng’atu ma pwe i gin ma nyanok, e pwe bende i gin ma dit. 11 Pieno, ka wunyuthuru ngo nia wun atira ku lonyo mi gondiri, ng’a ma bimiyo iwu lonyo mandha? 12 Bende ka wunyuthuru ngo nia wun atira ku piny pa ng’atu mange, ng’a ma bimiyo piny ma mwu giwu? 13 Jatic moko mbe ma copo timo ni rwodhi ario, kum ebidagu acel man ebimaru ma kucelo; kunoke ebimoko i kum acel man ebicayu ma kucelo. Wucopo bedo ngo jutic pa Mungu ku pa Lonyo bende.”

14 Nwang’u Jufarisayo ma gimaru sente de gibewinjo lembe maeno ceke, e gicaku caye. 15 Egam ewacu igi kumae: “Wun wubenyuthuru nia wu pwe i wang’ dhanu, ento Mungu ung’eyo adundewu. Kum gin ma dhanu neno ni gin mi yung utie gin ma rac ma judagu i wang’ Mungu.

16 “Jutwong’o pi Cik ku Jubila nitundo i kum Yohana. Niai eca, Ker pa Mungu utie lembanyong’a ma juberweyo, man kwond dhanu ceke gibetimo kero nibino i bang’e. 17 Etie yot ni polo ku ng’om nikadhu woko ma sagu arufu* acel ma nok mi Cik kunoke theng arufune nipong’o ngo kakare.

18 “Ng’atu ma tek ulalu gamiri ku dhaku pare man egamu mange nwang’u etimo abor,* man ng’atu ma tek ugamu dhaku ma gamiri pare ulal ku cware de, nwang’u etimo abor.*

19 “Jalonyo moko ubino nuti m’ubed ukendo bongu mi rangi m’uluga* man ma nwenwe. Kubang’ ceng’ ebed ekwo kwo mir anyong’a man mi lonyo. 20 Ento jakway piny moko ubino nuti ma nyinge Lazaru ma jubed juketho i dhugang’ pare; rem uromo kume zoo 21 man ebed emito eyeng’ ku piny m’ubeoy kud i dhu meza pa jalonyo. Eyo, kadok gwok de ubed ubin unang’u wang’ rem pare. 22 I ng’eye jakway piny utho, man jumalaika gitere i ng’et* Abraham.

“Jalonyo bende utho man jukunye. 23 Eting’o wang’e kud i Kabuli* kinde m’ebesendere, man eneno Abraham ku bor man Lazaru ke n’i ng’ete.* 24 Pieno ekok man ewacu kumae: ‘Vwa Abraham, bed ku kisa i kuma, man or Lazaru uroy lwete i pii, ekwii ko leba, kum abesendara i mac maeni ma lake tek.’ 25 Ento Abraham uyero kumae: ‘Woda, poy nia kinde ma fodi ikwo, ibino ku piny dupa ma beco, ento Lazaru usendere dit. Kawoni dong’ ebenwang’u jukocwiny kakeni, ento in in’i masendi. 26 M’umedo gin maeno ceke, juketho longoro ma dit i kindwa wakudwu, uketho ju ma gibemito giai ku keni gikadh kuno ecopere ngo igi, kadi ku kuno de dhanu copo kadhu ngo i bang’wa kuni.’ 27 E ewacu kumae: ‘Kan etie kumeno, akweyi vwa, ore i ot pa vwa, 28 kum atie kud umego abic, kara ekor igi cuu man kara gin bende kud gibin i kabedo maeni mi masendi.’ 29 Ento Abraham uyero kumae: ‘Gitie ku Musa man Jubila; dong’ giwinj ju maeno.’ 30 I ng’eye ewacu kumae: ‘Kumeno ngo vwa Abraham, ento ka ng’atu moko m’uai kud i kind ju m’utho ucidho i bang’gi, gibiloko cwinygi.’ 31 Abraham ulund uyero ire kumae: ‘Ka giwinjo ngo Musa ku Jubila, kadok ng’atu m’ucer kud i kind ju m’utho de gibiwinjo ngo.’”

17 I ng’eye, Yesu uwacu ni julubne kumae: “Gin ma ketho jukier biwok kokoro. Ento can iwi ng’atu m’ebiwok nikadhu kud i bang’e! 2 Nwang’u eromo bedo ber magwei ire ka jutwiyo kidi rego i ng’ute man jubole i nam, kakare ma nia eketh acel m’i kind ju ma thindho maeni ukier. 3 Wubed ku weng’wu i kumwu giwu. Tek umeru utimo dubo moko, juke, man tek eloko cwinye, wek ire. 4 Kadok edubo iri wang’ abiro i ceng’ acel man edwogo i beng’i de wang’ abiro ewacu kumae: ‘Aloko cwinya,’ icikiri niweko ire.”

5 E jukwenda giwacu ni Rwoth kumae: “Med yiyoyic mwa.” 6 Rwoth ulund uyero kumae: “Ka wutie ku yiyoyic ma rom ku nying atingili, wubiyero ni yend ururu* maeni kumae: ‘Fudhiri man icidh ipidhiri i nam!’ E ebiworowu.

7 Ng’a m’i kindwu ma kan utie ku jatic ma furo fur ku dhiang’ kunoke ma kwayu kwac, ma biwacu ire kan edwogo kud i podho kumae: ‘Bin pio pio kae i dhu meza icam cami’? 8 Ento nyo ebiwacu ngo ire kumae: ‘Keth cam mir uthieno m’abicamu ubed ayika, man ikendiri, itim ira nitundo m’abidaru nicamu man nimadhu, i ng’eye ka in de ibicamu man ibimadhu’? 9 Nyo ebifoyo jatic pilembe etimo gin ma jukwayu etimi? 10 Kumeno bende, kinde ma wudaru timo gin ceke ma jukwayu nia wutim, wuwac kumae: ‘Wan wa jutic ma kony mwa mbe. Watimo ndhu gin ma nwang’u wacikara nitimo.’”

11 Kinde ma Yesu ubecidho i Yeruzalem, ebino kadhu kud i kind Samaria ku Galilaya. 12 Saa m’ebemondo i pacu moko, jumaco apar ma gitie ku dhobu girombo kude, ento gicungo ku bor. 13 E gikok ku dwandgi ma tek kumae: “Yesu, Japonji, bed ku kisa i kumwa!” 14 Saa m’enenogi, ewacu igi kumae: “Wucidh wunyuthuru ni julam.” Kinde ma gibecidho, kumgi ugam ulony. 15 Saa ma ng’atu acel m’i kindgi uneno nia kume ukey, eloko edwogo m’ebeyungo Mungu ku dwande ma dit. 16 E ewok epodho arieba wang’e i the tiend Yesu man efoye. Nwang’u etie Jasamaria. 17 Yesu uyero kumae: “Juapar ceke kumgi ukey ungo? Dong’ juabung’wen mange ke gini kani? 18 Ng’atu mange mbe m’udwogo nimiyo yung ni Mungu m’uweko ng’atu maeni mi thek mange?” 19 I ng’eye ewacu ire kumae: “Ai malu man icidhi; yiyoyic peri uketho ikey.”

20 Kinde ma Jufarisayo gipenje nia Ker pa Mungu ubebino awene, edwoko igi kumae: “Ker pa Mungu ubebino ngbeng’ ngbeng’ ungo ma nia dhanu ceke unen; 21 kadi dhanu gibiwacu ngo kumae: ‘Nen eni kae!’ Kunoke ‘eni kaca!’ Kum nen! Ker pa Mungu n’i kindwu.”

22 I ng’eye ewacu ni julub kumae: “Nindo bibino ma wubimito wunen nindo acel m’i kind nindo pa Wod dhanu, ento wubinene ngo. 23 Man dhanu biwacu iwu kumae: ‘Nen eni kaca!’ Kunoke ‘eni kae!’ Ento kud wucidhi kadi kud wulub tokgi. 24 Kum calu ma polo mil niai i theng polo acel nitundo i theng polone ma kucelo, Wod dhanu de bibedo kumeno i nindo pare. 25 Ento ku kwong’a, ecikere niciro masendi dupa man dhanu m’utuk maeni de gibikwere. 26 Tap calu m’utimere i nindo pa Noa, ebibedo bende kumeno i nindo pa Wod dhanu: 27 Gibino camu, gibino madhu, jumaco gibino gamu, jumamon de jubino miyo nia jugamgi, nitundo i nindo ma Noa umondo i avur; e pii ma dit m’uumo ng’om ubino man unyothogi ceke. 28 Kumeno bende, tap calu m’utimere i nindo pa Lot: Gibino camu, gibino madhu, gibino ng’iewo, gibino lworo, gibino pidho, man gibino gomo udi. 29 Ento i nindo ma Lot uwok kud i Sodoma, mac man kidi m’ubewang’ ku mac* ucwii kud i polo man unyothogi ceke. 30 Ebibedo kumeno bende i nindo ma Wod dhanu binyuthere i iye.

31 “I nindo maeca, dong’ ng’atu ma n’i wi ot ento piny pare n’i ot kud ulor niting’ogi, man ng’atu ma n’i podho bende kud udwog i bang’ piny m’i ng’eye. 32 Wupoy i kum ci Lot. 33 Ng’atu m’ubeyenyo egwok kwo* pare ebirwinye, ento ng’atu m’urwinyo kwo* pare ebigwoke. 34 Abewacu iwu nia i diewor maeca, dhanu ario gibivuto iwi kavuto acel; jubiting’o ng’atu acel, ma kucelo ke jubiweko. 35 Jumamon ario gibibedo nuti ma giberego rego iwi kidi rego ma rom; jubiting’o ng’atu acel, ma kucelo ke jubiweko.” 36 —— 37 E gipenje kumae: “Rwoth, kani?” Edwoko igi kumae: “Kaka ma avu n’i iye, acur bende gibicokiri karacelo kakeca.”

18 I ng’eye, emiyo igi lapor moko m’ubenyutho nia saa ceke ukwayu gibed girwo man kud givoci, 2 ewacu kumae: “I adhura moko, japoklembe moko ubedo nuti m’ubed ulworo ngo Mungu man m’ubed uworo ngo dhanu. 3 Dhatho moko de ubino nuti i adhura maeno m’ubed ucidho i bang’e man ewacu kumae: ‘Pok lembe atira i kindwa waku jadhoga.’ 4 Pi nindo moko eke emito ngo, ento i ng’eye ewacu yor i iye gire kumae: ‘Kadok alworo ngo Mungu kadi aworo ngo ng’atu moko de, 5 ento pilembe dhatho maeni ubesendo wiya asu asu, abipoko lembe pare atira kara kud ebed ebin eola ku kwac pare.’”* 6 I ng’eye, Rwoth uwacu kumae: “Wuwinj gin ma japoklembe uyero kadok nwang’u e dhanu ma rac! 7 Dong’ i andha, nyo Mungu biketho ngo lembe uwoth atira ni jupare m’eng’iyo ma gibewak i bang’e dieceng’ ku diewor, ma nwang’u fodi etie ku cirocir yor i bang’gi? 8 Abeyero iwu nia ebiketho lembe uwoth atira igi pio pio. Re ka Wod dhanu bibino, nyo andha ebinwang’u yiyoyic ma kumeni* iwi ng’omi?”

9 Emiyo bende lapor ma e ni ju ma gigeniri gigi nia gi pwe, man ma gineno jumange ni gin moko ngo: 10 “Dhanu ario uidho malu i hekalu nicirwo: Ng’atu acel ubino Jafarisayo, ma kucelo ke won ajok. 11 Jafarisayo ucungo man ecaku rwo m’ebeyero yor i iye kumae: ‘E Mungu, abefoyi pilembe atie ngo ve jumange ma giweg ayeki, gi pwe ngo, gi weg abor,* kadi calu won ajok maeni de ngo. 12 Akwiro cam wang’ ario kubang’ yenga; amiyo apaje mi piny ceke m’anwang’u.’ 13 Ento won ajok ucungo ku bor, man emito ngo eting’ kadok wang’e i polo, ento eweko ngo nidhongo kore m’ebewacu kumae: ‘E Mungu, bed ku kisa i kuma,* an m’a jadubo.’ 14 Abewacu iwu nia ng’atu maeni uloro udok i pacu pare man enyuthere nia e pwe nisagu Jafarisayo maeno. Kum ng’atu m’uyungere jubijwige, ento ng’atu m’ujwigere jubiyunge.”

15 Nwang’u dhanu gibekelo bende awiya migi ma thindho i bang’e kara emul kumgi, ento kinde ma julub gineno lembe maeno, gicaku cerogi. 16 Yesu ulund ulwong’o awiya ma thindho i bang’e, man ewacu kumae: “Wuwek awiya ma thindho gibin i bang’a, kud wucergi, kum Ker pa Mungu tie mi ju ma kumeni. 17 Andhandha abeyero iwu nia, ng’atu ma tek ujolo ngo Ker pa Mungu calu nyathin ma nyanok, bimondo tak de ngo i iye.”

18 Jabim acel ulund upenje kumae: “Japonji ma ber, ukwayu atim ang’o kara anwang’ kwo ma rondo ku rondo?” 19 Yesu uyero ire kumae: “Pirang’o ibelwong’a Japonji ma beri? Ng’atu ma ber umbe, ndhu Mungu kende. 20 Ing’eyo cik m’uwacu kumae: ‘Kud itim abor,* kud ineg nek, kud ikwal kwo, kud imii lembatuca mi ndra, yung wuru ku meru.’” 21 E eyero kumae: “Gin maeni ceke, acaku woro niai ma fodi an aradu.” 22 Saa ma Yesu uwinjo lembe maeno, ewacu ire kumae: “Fodi asu gin acel urem iri: Lwor piny ceke m’itie ko man ipok sentene ni jucan, man ibibedo ku lonyo i polo; e bin ilub toka.” 23 Kinde m’ewinjo lembe maeno can umondo lee i cwinye, pilembe nwang’u elony lee dit.

24 Yesu uneno bang’e man ewacu kumae: “Ebibedo lembe ma tek ni weg sente nimondo i Ker pa Mungu! 25 I andha, etie yot ni ngamia nimondo kud i the sindhani mi kwoyo piny ma sagu ni jalonyo nimondo i Ker pa Mungu.” 26 Ju ma giwinjo lembe maeno giyero kumae: “Dong’ ng’a ma copo both ke?” 27 Ewacu kumae: “Lembe ma copere ngo ni dhanu, ecopere ni Mungu.” 28 Ento Pethro uyero kumae: “Nen! Waweko piny mwa, man walubo toki.” 29 Yesu uwacu igi kumae: “Andhandha abeyero iwu nia, ng’atu moko mbe m’uweko ot, kadi dhaku, kadi umego, kadi junyodo, kadi awiya pi Ker pa Mungu, 30 ma binwang’u ngo dupa ma sagu i nindo maeni, man i ng’om m’ubino* ke, kwo ma rondo ku rondo.”

31 E eting’o juapar ario (12) ecidho kugi ang’et man eyero igi kumae: “Wuwinji! Wabeidho i Yeruzalem, man lembe ceke ma jubila gikiewo pi Wod dhanu bitimere kakare. 32 Ku lapor, jubimiye i cing’ dhanu mi thek mange, jubinyware, jubitime rac, man jubing’ulo law i kume. 33 Bende jubifwode, i ng’eye jubinege, ento i nindo mir adege ke ebicer.” 34 Re ginyang’ ungo i thelembe mi gin maeno ceke, kum wecne ukanere igi; e ging’eyo ngo gin m’ebeyero.

35 Kinde ma Yesu udhingo Yeriko, nwang’u abinga moko ubedo i dhu yo ebekwayu piny. 36 Kinde m’ewinjo udul dhanu ubekadhu, ecaku penjo nia lembang’o m’ubetimere. 37 E judwoko ire kumae: “Yesu ma Janazarethi re m’ubekadhu!” 38 Egam ekok ma tek kumae: “Yesu, Wod Daudi, bed ku kisa i kuma!” 39 Ju ma gibino i wang’e gicaku juke ma gibewacu ire nia eling’ cen, ento elund ekok ma tek m’usagu kumae: “Wod Daudi, bed ku kisa i kuma!” 40 Yesu ugam ucungo man eng’olo nia jukel ng’atune i bang’e. Kinde m’etundo ceng’ini, Yesu upenje kumae: 41 “Ibemito atim ang’o iri?” Edwoko kumae: “Rwoth, keth wang’a unen piny.” 42 Pieno Yesu uyero ire kumae: “Dong’ weng’i unen piny; yiyoyic peri uketho ikey.” 43 E ndhundhu wang’e uyabere man ecaku lubo toke m’ebeyungo Mungu. Bende, kinde ma dhanu zoo uneno lembe maeno, gipaku Mungu.

19 I ng’eye, Yesu umondo i Yeriko man ebino kadhu kud i adhurane. 2 Ng’atu moko ma nyinge Zakayo ubedo nuti keca; ebino jadit mi weg ajok, man jalonyo. 3 Ebino timo kero nineno nia Yesu maeni utie ng’a, ento ecopere ngo ire ninene ni kum udul dhanu, pilembe ebino adundo. 4 Pieno etelo yo i wang’e ku ng’wec, ecidh eidho iwi yend ulam kara enen Yesu, kum nwang’u ebecikadhu kud i yo maeca. 5 Kinde ma Yesu utundo kakeca, eng’ayu wang’e malu man ewacu ire kumae: “Zakayo, lor pio, kum tin ukwayu abed i ot peri.” 6 E elor pio pio man ejole yo pare ku mutoro. 7 Kinde ma gineno gin maeni, gin ceke gicaku ng’ur kumae: “Ebecidho ni welo i ot pa ng’atu ma jadubo.” 8 Ento Zakayo uai malu man ewacu ni Rwoth kumae: “Nen! Rwoth, abipoko i piny para bwa i diere man thenge acel abimiyo ni jucan, man gin ceke m’ayaku* i bang’ ng’atu moko, abidwoke wang’ ang’wen.” 9 E Yesu uwacu ire kumae: “Tin eni both ubino i ot maeni, pilembe en de e wod Abraham. 10 Kum Wod dhanu ubino nisayu man nibodho ju m’urwinyo.”

11 Kinde ma gibewinjo lembe maeno, eyero igi lembabola mange pilembe gibino ceng’ini ku Yeruzalem, man gibino paru nia Ker pa Mungu ubecinyuthere saa nica. 12 Pieno ewacu kumae: “Wod rwoth moko uyikere pi nicidho i ng’om ma bor kara ecidh enwang’ ker, man i ng’eye ebidwogo. 13 Egam elwong’o jutic pare apar man emiyo igi sente mi mola ma tar* apar, e ewacu igi kumae: ‘Wutim kude kuloka nitundo abidwogo.’ 14 Ento anyoli pagi gidage man gioro dhanu moko i toke gicidh giwac ire kumae: ‘Wabemito ngo ng’atu maeni ubed rwoth i wiwa.’

15 “I ng’eye, kinde m’edwogo ma dong’ edaru nwang’u ker, egam elwong’o jutic m’emiyo sente* i bang’gi kara eng’ey faida ma ginwang’u iwi kuloka ma gitimo. 16 E ng’atu ma kwong’a ubino man ewacu kumae: ‘Rwoth, sente mi mola ma tar* peri unwang’u sente mi mola ma tar mange apar.’ 17 Rwoth uwacu ire kumae: ‘Itimo cuu, itie jatic ma ber! Calu m’inyuthiri atira iwi gin ma nyanok magwei, dong’ bed ku dito iwi adhura apar.’ 18 Ng’atu mir arionde ubino man ewacu kumae: ‘Rwoth, sente mi mola ma tar* peri unwang’u sente mi mola ma tar mange abic.’ 19 Eyero ni ng’atu maeno de kumae: ‘In bende abekethi iwi adhura abic.’ 20 Ento ng’atu mange ubino man ewacu kumae: ‘Rwoth, sente mi mola ma tar peri ni e, aboye i bongu akane kii. 21 Ineno, abino lwori pilembe itie dhanu ma i lembe peri tek; iting’o gin m’igwoko ngo, man ikayu gin m’icoyo ngo.’ 22 Ewacu ire kumae: ‘Abepoko lembe i wii ku wec peri, itie jatic ma rac. Ing’eyo nia atie ng’atu ma lembe para iye tek, ating’o gin m’agwoko ngo man akayu gin m’acoyo ngo. 23 Dong’ pirang’o icidh iketho ngo sente* para i kakan sente? Kara kan abino, agame ku faida i wiye.’

24 “E eyero ni ju ma gicungo keca kumae: ‘Wumay sente mi mola ma tar kud i bang’e man wumii ni ng’atu ma tie ku sente mi mola ma tar apar.’ 25 Ento giwacu ire kumae: ‘Rwoth, dong’ etie ku sente mi mola ma tar apar!’ 26 Edwoko igi kumae: ‘Abewacu iwu nia ng’atu m’utie ku gin moko, jubimedo ire mange, ento ng’atu m’umbe ku gin moko, kadok m’etie ko de jubimayu cen. 27 Jukwor para ma gimito ngo abed rwoth i wigi ke wukelgi kae man wuneggi i wang’a.’”

28 Kinde ma Yesu udaru yero lembe maeni, emedere ku woth m’ebeidho ko i Yeruzalem. 29 Saa m’etundo ceng’ini i kum Bethfage ku Bethania iwi got ma julwong’o got mir Oliv,* egam eoro julub ario, 30 eyero kumae: “Wucidh i pacu m’ubenen ca, man ka wumondo i iye, wubiwok nwang’u nyathi kana ma jutwiyo, ma fodi ng’atu moko mbe m’ubedo i wiye. Wugonye man wukele keni. 31 Ento ka ng’atu moko upenjowu nia, ‘pirang’o wubegonye?’ Wuwac kumae: ‘Rwoth re m’utie ku yenyne.’” 32 E ju ma juoro gigam gicidho man ginwang’u lembene tie tap calu m’eyero igi. 33 Re saa ma gibegonyo nyathi kana, wegi kanane gipenjogi kumae: “Pirang’o wubegonyo nyathi kana?” 34 Giyero kumae: “Rwoth re m’utie ku yenyne.” 35 E gikelo nyathi kana i bang’ Yesu, gibolo bongu* migi i wiye man giketho Yesu ubedo i wiye.

36 Saa m’ebecidho, dhanu wotho pedho bongu* migi i gengi. 37 Kinde m’edhingo gengi m’uloro kud iwi got mir Oliv,* anyong’a ucaku nego udul julub ceke man gipaku Mungu ku dwandgi ma tek pir udu ceke ma gineno, 38 giwacu kumae: “Mugisa ni ng’atu m’ubebino calu ubimo ku nying’ Yehova! Kwiyocwiny ubed i polo, man dwong’ kaka ma malu ngbir!” 39 Ento Jufarisayo moko ma gibino i kind udul dhanu giwacu kumae: “Japonji, juk julub peri.” 40 Ento ewacu igi kumae: “Abeyero iwu nia tek ju maeni gibedo ling’, kidi re ma bilund kok.”

41 Kinde m’ewok ceng’ini, eneno adhura man ewak pire, 42 eyero kumae: “Ka nwang’u in de tin eni ing’iyo gin ma kelo kwiyocwiny, . . . ento kawoni ekanere i weng’i. 43 Kum nindo ubebino i wii ma judegi peri gibigiero gang’ ma tek i kumi ku yen ma lake bith, gibitieki man gibikuri* kun ku kun. 44 Gibirungi magwei karacelo ku nyithindhi, man gibiweko ngo kidi moko iwi kidi wadi i ii, pilembe inyang’ ungo pi nindo ma jubin juliewi i iye.”

45 I ng’eye, emondo i hekalu man ecaku riemo dhanu m’ubelworo piny, 46 ewacu igi kumae: “Lembagora uwacu nia, ‘ot para bibedo ni ot mi rwo,’ ento wudwoke ni ot mi weg ayeki.”

47 Emedere niponjo kubang’ ceng’ i hekalu. Ento judongo mi julam ku jugorcik man judongo mi dhanu gibino yenyo ginege; 48 re ginwang’u ngo yore acel de mi timo gin maeno, kum dhanu ceke ging’ino i kume kara giwinje.

20 Ceng’ acel i kind nindo maeca, kinde ma Yesu ubeponjo dhanu i hekalu man eberweyo lembanyong’a, judongo mi julam ku jugorcik man judongo gibino 2 man giwacu ire kumae: “Yer iwa, ibetimo gin maeni ku ng’ol pa ng’a? Kunoke ng’a m’umiyo iri ng’ol maeni?” 3 Edwoko igi kumae: “An de abikepenjowu ku penji acel man wuyer ira: 4 Batizo pa Yohana uai i polo kunoke i bang’ dhanu?” 5 E gicaku weco i kindgi kumae: “Ka wayero nia, ‘uai i polo,’ ebiwacu nia, ‘dong’ pirang’o wuyiye ngo ke?’ 6 Ento tek wayero nia, ‘uai i bang’ dhanu,’ dhanu ceke bicanyuwa ku kidi, kum giyiyo nia Yohana ubino jabila.” 7 E gidwoko nia ging’eyo ngo kaka ma batizone uai i iye. 8 Yesu uwacu igi kumae: “An bende abeyero ngo iwu nia abetimo gin maeni ku ng’ol pa ng’a.”

9 I ng’eye, ecaku yero lembabola ma e ni dhanu: “Ng’atu moko upidho podho mir ulok, man eweko podhone i bang’ jurufur kara gigwoke,* en ke ecidho i woth i ng’om mange pi nindo ma dupa. 10 Kinde ma nindo pare mi cek uromo, eoro jatic pare i bang’ jurufur kara gimii ire nying ulok moko mi podho mir ulok. Jurufur gilund gifwode, man girieme edok ma cinge nanu. 11 Ento eoro jatic mange kendo. En de gifwode, ginyayu lewic i wiye* man girieme edok ma cinge nanu. 12 Eoro ng’atu mir adege kendo; ng’atu maeno de ginyayu ret i kume man gibaye woko. 13 E won podho uwacu kumae: ‘Abitimo ang’o? Abioro woda m’amaru. En re nyo gibiol wore.’ 14 Kinde ma jurufur ginene, giweco i kindgi kumae: ‘Eni tie ng’atu ma bilagu podho mir ulok. Wubin wanege kara giralaga parene udong’ iwa.’ 15 Pieno gibaye woko kud i podho mir ulok man ginege. Dong’ won podho mir ulok bitimo ang’o i kumgi? 16 Ebibino, ebinego jurufur maeno cen man ebimiyo podho mir ulok ni jumange.”

Kinde ma dhanu giwinjo lembe maeno, giwacu kumae: “Kwayu ngo gin maeno utimere nyanok de!” 17 Ento eneno bang’gi atira man ewacu kumae: “Dong’ thelembe mi Lembagora ma e utie ang’o: ‘Kidi ma jugier ot gikwero, re m’udoko ni kidi ma dit ma wi guli’? 18 Ng’atu ma bipodho iwi kidi maeno, iye bing’wekere. Man ng’atu ma kidine bipodho i wiye, ebirungere.”

19 E jugorcik ku judongo mi julam gimito gimake de saa nica, ento gilworo dhanu, kum ginyang’ nia emiyo lembabola maeno pigi. 20 I ng’ei ma ginene cuu, gioro dhanu moko ma gilar giwinjiri kugi i amung’ nia giwok ginyuthiri ni dhanu ma pwe, kara gimake i wec pare man gimiye i cing’ judong ng’om man i bang’ jabim. 21 E gipenje kumae: “Japonji, wang’eyo nia iweco man iponjo cuu, bende imbe kud akoyakoya, ento iponjo yo pa Mungu i andha: 22 Nyo cik uyiyo* nia wacul ajok* ni Kaisari kunoke ungo?” 23 Ento Yesu unyang’ i rieko migi ma rac man ewacu igi kumae: 24 “Wunyuth ira denari acel. Cal man gin ma jukiewo i wiye utie pa ng’a?” Gidwoko kumae: “Pa Kaisari.” 25 Ewacu igi kumae: “Ka kumeno, dong’ wumii piny pa Kaisari ni Kaisari, ma pa Mungu ke ni Mungu.” 26 Pieno gicopo ngo nimake i wec pare i wang’ dhanu, ento igi uwang’ lii i kum dwokolembe pare, e gibedo ling’.

27 Ento Jusadukayo moko, ma gi ju ma giwacu nia cer umbe, gilund gibino i bang’e man gipenje kumae: 28 “Japonji, Musa ukiewo iwa nia, ‘tek ng’atu moko utho man eweko dhaku m’umbe nyathin, umin m’udong’ bilagu dhaku pare man ebinyolo kude awiya ni umin m’utho.’ 29 Wabino kud umego abiro. Ma kwong’ane ugamu dhaku ento etho ma nyathin pare mbe. 30 Mir arionde de kumeno, 31 man mir adege de ugame. Gin abiro ceke de gigame; ento gin zoo githo ma giweko ngo awiya. 32 Tokcen ne dhaku de ugam utho. 33 Dong’ i saa mi cer, ebidoko dhaku pa ng’a? Kum gin abiro ceke gigame ni dhaku.”

34 Yesu uwacu igi kumae: “Dhanu mi ng’om maeni* gigamu man jumiyogi nia jugamgi, 35 ento ju ma jukwanu nia giromo ginwang’ kwo i ng’om maeca man nicer kud i kind ju m’utho gibigamu ngo mon, kadi jumamon de jubimiyogi ngo nia jugamgi. 36 Bende, dong’ gicopo tho ngo kendo, kum gitie calu jumalaika, man calu ma gibicer gibibedo awiya pa Mungu. 37 Ento nia ju m’utho gicer, kadok Musa de unyutho i lembe m’ekoro pi yen m’udinyo kinde m’elwong’o Yehova nia, ‘Mungu p’Abraham, Mungu pa Isak man Mungu pa Yakobo.’ 38 Etie Mungu mi ju m’utho ngo, ento mi ju ma kwo, pilembe ire* gin ceke gikwo.” 39 E jugorcik moko giyero kumae: “Japonji, iweco ber.” 40 Kum gibino mbe ku tegocwiny mi penje kendo kadok ku penji acel.

41 En elund epenjogi kumae: “Nenedi juyero nia Kristu tie wod Daudi? 42 Kum Daudi en gire uwacu i buku mi Zaburi kumae: ‘Yehova uyero ni Rwoth para kumae: “Bed yor i cinga mir acwic 43 nitundo m’aketh ko jukwor peri ni dul mi the tiendi.”’ 44 Pieno Daudi ulwong’e nia Rwoth; dong’ ecopo bedo wode ke nenedi?”

45 E kinde ma dhanu ceke gibewinjo, eyero ni julubne kumae: 46 “Wubed ku weng’wu i kum jugorcik ma gimaru niwotho ku kendi ma lorlor man ma gimaru moth ma jumotho kogi i soko, man kabedo ma kwong’a* i sinagog, ku bedo iwi kabedo ma beco m’usagu zoo i dhu cam mir uthieno, 47 man ma giyaku piny* mi mon ma coggi tho, man pi ninyuthiri, girwo rwo ma boco. Ju maeni pokolembe migi bibedo rac m’usagu zoo.”*

21 Kinde ma Yesu uting’o wang’e malu, eneno julonyo gibebolo giramiya migi i kakanpiny.* 2 I ng’eye, eneno dhatho moko ma jacan ubolo sente mi tongolo ario ma tije nok magwei,* 3 man ewacu kumae: “Andhandha abeyero iwu nia, dhatho maeni ma jacan ubolo lee nisagu ma gin ceke gibolo. 4 Kum ju maeni zoo gibolo giramiya ni kum piny migi ma dit, ento en, ku can pare, ebolo piny ceke ma nwang’u ebekwo ko.”

5 I ng’eye, saa ma jumoko gibeweco pir hekalu, kite ma juruke ko ku kidi ma beco, man piny ma juthiero ni Mungu, 6 ewacu kumae: “Gin maeni ma wubeneno kawoni, nindo bibino ma kidi acel de mbe ma bidong’ iwi wadi ma birwombere ngo.” 7 E gipenje kumae: “Japonji, dong’ lembe maeni bitimere awene, man ang’o ma binyutho nia lembe maeni biwoki?” 8 Ewacu kumae: “Wubed ku weng’wu kara ng’atu moko kud uwondwu, kum dhanu dupa gibibino ku nyinga man gibiwacu kumae: ‘An a en,’ man ‘nindone udhingo ceng’ini.’ Kud wulub tokgi. 9 Bende, ka wubiwinjo pi lwiny kud ali,* ndiri kud umakwu. Kum gin maeni bikelar timere, ento ajiki bitundo ngo ndhundhu.”

10 I ng’eye, ewacu igi kumae: “Thek bikiedo i kum thek, man ker de i kum ker. 11 Digidi ma dongo bibedo nuti, man ndru ku thong’om de bibedo nuti i kabedo ma tung’ tung’; gin ma nyayu lworo ku giranyutha ma dongo m’uai i polo de binen.

12 “Ento ma fodi lembe maeno zoo utimere ngo, dhanu gibimakuwu man gibinyayu ragedo i kumwu, gibimiyowu i sinagog kara jupok lembe i wiwu man gibitwiyowu i kol. Jubiterowu i wang’ jubim ku jutela pi nyinga. 13 Eno bimiyo iwu kaka mi miyo lembatuca. 14 Pieno wuketh i adundewu nia wubilar pangu ngo lembe ma wubiyero pi nicero beng’wu, 15 kum abimiyo iwu wec man rieko ma judhogwu ceke karacelo gibicopo ngo nipiemo kunoke gibijai de ngo i kume. 16 M’umedo maeno, kadok junyodo mwu, umego mwu, wedi mwu, man jurimbwu de gibicibowu,* man gibinego jumoko m’i kindwu, 17 man dhanu ceke bidaguwu ni kum nyinga. 18 Re kadok yukwiwu acel de mbe ma birwinyo. 19 Ni kum cirocir mwu wubibodho kwo mwu.*

20 “Ento ka wuneno juaskari gitieko Yeruzalem, e wung’ey nia nyoth pare udhingo ceng’ini. 21 Pieno, ju ma gin’i Yudea gicak ringo iwi got, ju ma gin’i Yeruzalem giai, man ju ma gin’i podho kud gimond i Yeruzalem. 22 Kum nindo maeno tie nindo mi ketho lembe ma pwe utimere,* kara gin ceke ma jukiewo utimere kakare. 23 Can iwi mon ma igi nuti ku ju ma gibibedo kud awiya ma dhoth i nindo maeca! Kum can ma dit bibedo nuti i ng’om maeni, ku kwinyo de iwi dhanu maeni. 24 Gibipodho ku lak palamularu man jubiterogi ni ng’eca i thek ceke; man thek binyono Yeruzalem nitundo ma nindo ma juketho mi thek* bipong’o kakare.

25 “Giranyutha bende bibedo nuti i ceng’, man i dwi, man i nyikaluku; iwi ng’om ke cwiny dhanu bing’abere man gibing’eyo ngo gin ma gitim ni kum nam m’ubewoy man ubekoto. 26 Dhanu gibiyenyo tho ni lworo ma gibekuro ko gin m’ubebino timere iwi ng’om, kum tego mi polo biyengere. 27 E gibineno Wod dhanu ubebino i afuru ku tego man dwong’ ma dit. 28 Ento ka lembe maeni ucaku betimere, wuai wucung atira man wuting’ wiwu malu, pilembe gony mwu udhingo ceng’ini.”

29 E emiyo igi lapor ma e: “Wunen yend ulam ku yen mange ceke. 30 Kan ecaku beloth, wuneno gin maeno man wung’eyo nia kawoni cir udhingo. 31 Wun bende kumeno, tek wuneno lembe maeni ubetimere, wung’ey nia Ker pa Mungu ni ceng’ini. 32 Andhandha abeyero iwu nia, dhanu m’utuk maeni bikadhu ki ngo ka fodi gin ceke utimere ngo. 33 Polo ku ng’om bikadhu, ento lembe para bikadhu tak de ngo.

34 “Ento wubed ku weng’wu kara camu m’akeca ku meth m’ukadhu mukero man adieng’acwiny mi kwo maeni kud unur adundewu, kara nindo maeca kud urubwu rek 35 calu uwic. Kum ebibino iwi dhanu ceke m’ubedo i wang’ ng’om zoo. 36 Dong’ wubed ma wubekiyo man ma wubetimo kwayukwac saa ceke, kara wutund niboth kud i gin maeni ceke ma bitimere man wucung i wang’ Wod dhanu.”

37 Pieno, dieceng’ ebed eponjo i hekalu, ento uthieno ebed ewok man ecidh enindo iwi got ma julwong’o got mir Oliv.* 38 Kugweno pir, dhanu ceke ubed ubino i bang’e i hekalu pi niwinje.

22 Nwang’u foc mi Mukathi ma thobi mbe i iye ma julwong’o Kadhukuwijo udhingo. 2 Judongo mi julam man jugorcik gibino yenyo yo ma ber ma giromo nege ko, pilembe gibino lworo dhanu. 3 Sitani ugam umondo i Yuda ma julwong’o Iskarioth, m’ubino ng’atu acel m’i kind juapar ario (12). 4 E ecidh eweco ku judongo mi julam man judongo mi jukur hekalu iwi kite m’eromo cibe ko igi. 5 Kinde ma giwinjo lembe maeno anyong’a unegogi, man giwinjiri nia gibimiyo ire sente mi mola ma tar. 6 E eyiyo man ecaku yenyo yore ma ber m’eromo cibe ko igi, kaka ma udul dhanu mbe i iye.

7 Nindo mi foc mi Mukathi ma thobi mbe i iye ugam uromo, ma tie nindo ma jucikiri nithiero i iye lam mi Kadhukuwijo; 8 pieno Yesu uoro Pethro giku Yohana man ewacu kumae: “Wucidh wuyik iwa Kadhukuwijo kara wacam.” 9 Gipenje kumae: “Ibemito wayike kani?” 10 Edwoko igi kumae: “Nen! Kinde ma wubemondo i adhura, ng’atu moko m’uyeyo agulu pii bibino rombo kudwu. Wulub toke nitundo i ot m’ebimondo i iye. 11 Man wuwac ni won ot kumae: ‘Japonji uyero kumae: “Od welo m’aromo camu Kadhukuwijo i iye ku julubna ni kani?”’ 12 E ng’atu maeno binyutho iwu kusika ma malu ma iye lac, man ma gin ceke n’i iye. Wuyik Kadhukuwijo kakeca.” 13 Pieno gicidho man ginwang’u lembene tie tap calu m’eyero igi, e giyiko gin ceke m’ukwayere pi Kadhukuwijo.

14 Kinde ma saa uromo, ebedo i dhu meza karacelo ku jukwenda. 15 Ewacu igi kumae: “Abedo kud ava ma lee mi camu Kadhukuwijo maeni karacelo kudwu i wang’ masendi para; 16 kum abeyero iwu nia, abicame kendo ngo nitundo m’ebitimere kakare i Ker pa Mungu.” 17 E ejolo kikombe,* edwoko foyofoc man ewacu kumae: “Wugame man wuketh ekadh i bang’ ng’atuman m’i kindwu, 18 kum abewacu iwu nia niai kawoni, abimadhu ngo pigulok kendo nitundo ma Ker pa Mungu bibino.”

19 Egam eting’o mukathi, edwoko foyofoc, epoko iye, emiye i bang’gi man ewacu kumae: “Maeni ubenyutho kuma ma bimiyere piwu. Wumeduru nitimo kumeni, wupoy ko pira.” 20 Etimo bende kumeno ku kikombe,* i ng’ei ma gicamu cemo mir uthieno, ewacu kumae: “Kikombe maeni ubenyutho lembariba ma nyen m’ucungo iwi rimba ma bicwir piwu.

21 “Ento nen! Cing’ ng’atu ma biciba ni karacelo kuda iwi meza. 22 Kum andha Wod dhanu ubecidho i yo pare calku lembe m’ular ukethere; ento can iwi ng’atu ma bicibe!” 23 E gicaku weco i kindgi nia i andha ng’a m’i kindgi ma bitimo gin maeni.

24 Ento dhau ma dit de uwok i kindgi nia ng’a m’i kindgi m’uromo junene ni ng’atu ma dit m’usagu. 25 Yesu ulund uwacu igi kumae: “Jubim mi dhanu mi thek mange girwodho i wigi, man ju ma gitie ku dito i wigi julwong’ogi nia Jutimber. 26 Wun re wucikuru ngo nibedo kumeno. Ento ng’atu ma dit m’usagu zoo i kindwu ucikere nidoko calu nyathin ma nyanok, man ng’atu m’ubetelowic calu jatic. 27 Kum ng’a ma dit nisagu, nyo ng’atu m’ubecamu* kunoke ng’atu m’ubetimo ni jumange? Nyo utie ngo ng’atu m’ubecamu?* Ento an an’i kindwu calu ng’atu m’ubetimo iwu.

28 “Ento wun wutie ju ma wubedo asu karacelo kuda i amulaic para; 29 man abetimo lembariba kudwu, calu ma Vwa de utimo lembariba kuda pi ker, 30 kara wucam man wumadhi i dhu meza para i Ker para, man wujany iwi komker pi nipoko lembe iwi suru apar ario (12) mir Israel.

31 “Simon, Simon, nen! Sitani ukwayu wun ceke kara epiedhwu calu nganu. 32 Ento atimo kwayukwac piri kara yiyoyic peri kud ukwii; man in kan idwogo, tiel umego peri.” 33 E eyero ire kumae: “Rwoth, atie ayika nicidho karacelo kudi i kol man i tho bende.” 34 Ento ewacu kumae: “Pethro, abeyero iri nia ma fodi kulok ukok ungo tin eni, ibikwero wang’ adek nia ing’eya ngo.”

35 Eyero igi bende kumae: “Kinde m’aorowu m’umbe usau sente, man usau cam, man wara, wukoso gin moko de?” Gidwoko nia, “ungo!” 36 Egam ewacu igi kumae: “Ento kawoni dong’ ng’atu ma tie kud usau sente eting’e, man ng’atu ma tie kud usau cam de uting’e, man ng’atu ma tek umbe ku palamularu elwor bongu* pare eng’iew kudo acel. 37 Kum abeyero iwu nia gin m’ukiewere ucikere nitimere i kuma, m’uwacu kumae: ‘Jukwane karacelo ku judubo.’ Kum gin ma jukiewo pira ubetimere.” 38 Gigam giyero kumae: “Rwoth, nen! Palamularu ario ni e.” Ewacu igi kumae: “Maeno uromo.”

39 Kinde m’eai, ecidho iwi got mir Oliv* calu ma naka, man julub bende gilubo toke. 40 Saa m’etundo kuca, ewacu igi kumae: “Wurwo kara kud wumond i abidhe.” 41 Egam ewekogi man ecidho kaka ma kindgi uliero ma juromo canyu kidi tundo i iye, man erumo conge, e ecaku rwo, 42 ewacu kumae: “Vwa, tek imito, kab kikombe* maeni cen kud i bang’a. Ento yeny peri utimere en, para re ngo.” 43 E malaika moko uai i polo uwok ire man umiyo ire tego. 44 Ento can ubino nege lee akeca uketho emedere nirwo ku cwinye ceke; man kwok pare udoko calu ng’idho rimo m’ubeton i ng’om. 45 Kinde m’edaru nirwo, eai malu edok i bang’ julub man enwang’u gibenindo ni kum can m’udaru tego migi. 46 E ewacu igi kumae: “Pirang’o wubenindo? Wuai malu man wumeduru nirwo kara kud wumond i abidhe.”

47 Kinde ma fodi ebeweco, nen! Udul dhanu utundo. Ng’atu ma julwong’o Yuda, ma tie acel m’i kind juapar ario (12) re m’ubino telo wigi, ecoro i bang’ Yesu pi nicwiyo limbe. 48 Ento Yesu uwacu ire kumae: “Yuda, ibecibo Wod dhanu ku cwiyo limbe?” 49 Saa ma ju ma gin’i ng’ete gineno lembe m’ubecitimere, giwacu kumae: “Rwoth, ukwayu watong’ ku palamularu?” 50 Ng’atu acel m’i kindgi utong’o kadok jatic pa jalam ma dit, eng’ondo ithe mir acwic cen. 51 Ento Yesu uwacu kumae: “Eromo.” E emulo ithe man ekeye. 52 Yesu ugam uyero ni judongo mi julam ku judongo mi jukur hekalu, man judongo ma gibino kakeca nimake kumae: “Wubino ku palamularu man undoy calu ve wubino i kum jakwo nenedi? 53 Kinde m’abino karacelo kudwu i hekalu kubang’ ceng’ wumaka ngo. Ento eni tie saa mwu man saa mi dito mi ju ma gin’i mudho.”

54 E gimake gicidho kude man gitere i ot pa jalam ma dit, ento Pethro ubino lubo tokgi ku bor. 55 Kinde ma gikudho mac i die lela man gibedo karacelo i dhoge, Pethro de ubedo i kindgi. 56 Ento kinde ma jatic moko ma nyaku uneno ebedo i der pa mac, enene tel man ewacu kumae: “Ng’atu maeni de ubino karacelo kude.” 57 Ento ekwero, ewacu kumae: “E dhaku e, ang’eye ngo.” 58 I ng’ei saa ma nyanok, ng’atu mange unene man uwacu kumae: “In de in acel m’i kindgi.” Ento Pethro uwacu kumae: “Jalwo e, an ungo.” 59 Man i ng’ei saa ma romo acel, ng’atu mange de ucaku rido lembe kumae: “Andha ng’atu maeni bende ubino karacelo kude, kum en de e Jagalilaya!” 60 Ento Pethro uyero kumae: “Jalwo, ang’eyo ngo lembe m’ibeyero no.” E ndhundhu kinde ma fodi ebeweco, kulok ugam ukok. 61 Rwoth ulund uloko wang’e man eneno bang’ Pethro atira, e Pethro upoy i kum lembe ma Rwoth ular uyero ire kumae: “I wang’ ma kulok ukoki tin eni, ibikwera wang’ adek.” 62 Egam ewok woko man ewak ku can ma dit.

63 Ju m’ubekuro kum Yesu gicaku nicaye man nigoye. 64 Gitwiyo wang’e man gipenje kumae: “Tuc iwa! Ng’a dhe m’ugoyi?” 65 Giyero bende lembacidi mange dupa i kume.

66 Kinde ma piny ulero, judongo mi thek, niwacu jugorcik ku judongo mi julam gicokiri karacelo man gitere i ot migi mi Sanedrini, giyero kumae: 67 “Tek itie Kristu, yer iwa.” Ento edwoko igi kumae: “Kadok ayero iwu, wubiyiyo ngo nyanok de. 68 Bende kan apenjowu, wubidwoko ngo. 69 Ento niai kawoni, Wod dhanu bibedo yor i cing’ mir acwic mi tego pa Mungu.” 70 E gin ceke giwacu kumae: “Dong’ in i Wod Mungu?” Edwoko igi kumae: “Wun giwu re ma wubeyero nia atie en.” 71 Giwacu kumae: “Pirang’o wabeyenyo lembatuca mange? Kum wan giwa wadaru winjo lembe m’uai i dhoge.”

23 Udul dhanu ceke gigam giai malu karacelo man gitero Yesu i bang’ Pilatho. 2 E gicaku dote kumae: “Wanwang’u ng’atu maeni ubeketho thek mwa ujai ni bimobim m’ebekwero ko nia kud jucul ajok ni Kaisari, man ebewacu nia en re m’etie Kristu m’ubimo.” 3 Pilatho ulund upenje kumae: “In i Ubimo mi Juyahudi?” Edwoko kumae: “In giri ibeyere eno.” 4 E Pilatho uwacu ni judongo mi julam kud udul dhanu kumae: “Anwang’u ngo lembe ma rac iwi ng’atu maeni.” 5 Ento gicaku rido lembe kumae: “Ponji m’ebeponjo i Yudea ceke, m’ecaku ponjo niai i Galilaya nitundo kakeni ubecwalu dhanu i jai.” 6 Kinde ma Pilatho uwinjo lembe maeno, epenjo ka nyo ng’atune utie Jagalilaya. 7 I ng’ei m’enyang’ nia eai i theng ng’om ma Herode re m’ubebimo wiye, eore i bang’ Herode ma nwang’u ubino bende i Yeruzalem i nindo maeca.

8 Saa ma Herode uneno Yesu, anyong’a unege lee. Kum pi nindo ma dupa ebino mito enene, pilembe ewinjo lembe dupa pire man egeno nia ebineno giranyutha moko ma Yesu bitimo. 9 E ecaku penje ku penji dupa, re edwoko ngo ire lembe moko. 10 Ento judongo mi julam ku jugorcik giwotho ai malu man gidote ku kwinyo. 11 E Herode karacelo ku juaskari pare ging’ale man ecaye, eronyo bongu ma leng’ i kume man eore edok i bang’ Pilatho. 12 Cing’ nica Herode giku Pilatho gidoko jurimo, kum i wang’e nwang’u gibino judegi i kindgi.

13 I ng’eye, Pilatho ulwong’o judongo mi julam, jubim ku dhanu karacelo 14 man ewacu igi kumae: “Wukelo ng’atu maeni i bang’a nia ebecwalu dhanu i jai. Nen! Apenje i weng’wu ento anwang’u ngo gin ma rac m’etimo m’uromo kud adote ma wuketho i wiye. 15 Kadok Herode de unwang’u ngo, pilembe eore edwog i bang’wa; man nen! Etimo ngo gin moko nyanok de m’uromo ku tho. 16 Pieno abimiyo ire matira man abigonye.” 17 —— 18 Udul dhanu ceke gilund gikok ma tek kumae: “Neg ng’atu maeni cen,* ento gony iwa Barabas!” 19 (Nwang’u jubolo ng’atu maeno i kol pi jai m’ugam uwok i adhura man pi nek.) 20 Pilatho uweco i bang’gi kendo ku dwande ma tek pilembe ebino mito egony Yesu. 21 E gicaku kok kumae: “Gure iwi yen! Gure iwi yen!”* 22 Wang’ mir adege ewacu igi kumae: “Pirang’o? Etimo ang’o ma raci? Anwang’u ngo gin moko nyanok de m’etimo m’uromo ku tho; pieno abimiyo ire matira man abigonye.” 23 Saa ma giwinjo kumeno, gicego lembe asu ma gibekok ko ku dwandgi ma tek nia junege,* e dwandgi usagu zoo. 24 Pieno Pilatho ung’iyo nia jutim lembe ma gikwayu. 25 Egonyo ng’atu ma gibino kwayu ma nwang’u jubolo i kol pi jai man pi nek, ento emiyo Yesu nia gitim gin ma giyenyo i kume.

26 Saa ma gibecidho kude, giwok gimaku ng’atu moko ma nyinge Simon mi Kurene ma nwang’u uai i podho, man giketho ebiel yen mi can* elub ko ng’ei Yesu. 27 Udul dhanu ma lee ubino lubo ng’eye, i kindgi jumamon moko de ubino nuti ma gibedhongo korgi ku can man ma gibewage. 28 Yesu uloko wang’e i bang’ jumamon ne man ewacu kumae: “Nyi Yeruzalem, kud wuwaga. Ento wuweguru giwu man wuwag awiya mwu; 29 kum nen! Nindo ubebino ma dhanu biwacu kumae: ‘Mon ma jumugumba ku ic m’unyol ungo, man thuno ma judhodho ngo gi jumutoro!’ 30 E gibicaku yero ni gudi kumae: ‘Wupodh i wiwa!’ Man ni ungulu gudi kumae: ‘Umwa!’ 31 Ka gitimo gin maeni ma fodi yen tie numu, dong’ ebibedo nenedi ka yende bithwo ke?”

32 Nwang’u jubino tero jutimrac mange ario bende kara juneggi karacelo kude. 33 Kinde ma gitundo kaka ma julwong’o Upokowic, gigure iwi yen kakeca karacelo ku jutimrac; acel i ng’ete ma yor acwic, ma kucelo ke i ng’ete ma yor acam. 34 Ento Yesu ubino wacu kumae: “Vwa, tim igi kisa, kum ging’eyo ngo gin ma gibetimo.” Bende, gigoyo gagi pi nipoko bongu pare. 35 Dhanu ucungo ma gibeneno. Ento jubim gibino ng’ale man giwacu kumae: “Ebodho jumange; dong’ ebodhere gire kan etie Kristu pa Mungu, ma en e ng’atu ma jung’iyo.” 36 Kadok juaskari de gicaye, gibino i bang’e man gimiyo ire pigulok ma wac 37 man giyero kumae: “Tek itie Ubimo mi Juyahudi, bodhiri giri.” 38 Giragora moko de ubedo nuti i thiwiye m’uwacu kumae: “Eni tie Ubimo mi Juyahudi.”

39 E ng’atu acel m’i kind jutimrac ma juliero keca ucaku caye kumae: “In i Kristu ngo? Bodhiri giri man bodh wan de!” 40 Ng’atu ma kucelo ujuke kumae: “In re ilworo ngo Mungu nyanok de, ma in de kawoni inwang’u pokolembe ma rom e? 41 Iwa etie kakare, kum wabenwang’u sukulia m’uromo ku gin ma watimo; ento ng’atu maeni utimo ngo gin moko ma rac.” 42 I ng’eye ewacu kumae: “Yesu, poy pira kinde m’ibibino i Ker peri.” 43 E Yesu uyero ire kumae: “Andhandha abewacu iri tin, wabibedo wakudi i Paradizo.”

44 Nwang’u ubino i kum saa abusiel mi dieceng’; man mudho ugam ucido ng’om maeca zoo bii nitundo saa abung’wen mi reto, 45 pilembe der ceng’ ubino mbe; e bongu ma jupoko ko kusika mir hekalu ukak dra i diere. 46 Yesu ugam ukok ku dwande ma tek, ewacu kumae: “Vwa, amiyo tipona i cingi.” I ng’ei m’eyero lembe maeni, cwinye mwony.* 47 Kinde ma jadit mi juaskari uneno lembe m’utimere, ecaku yungo Mungu kumae: “Andhandha ng’atu maeni ubino ng’atu ma pwe.” 48 Saa ma udul dhanu ceke ma gicokiri kakeca pi lembe m’ubekadhu gineno gin m’utimere, gidok i pacu ma gibedhongo korgi. 49 Man dhanu ceke ma ging’eye gicungo ku bor. Jumamon ma giwotho kugi niai i Galilaya de gibino nuti keca man gineno gin maeni.

50 Man nen! Ng’atu moko bino nuti ma nyinge Yosefu ma tie ng’atu acel m’i Dilo, ebino dhanu ma ber man ma pwe. 51 (Ng’atu maeni ucwaku ngo lembe ma gipangu man timo migi bende.) Ebino dhanu mir Arimathea ma tie adhura mi Juyudea man ebino kuro Ker pa Mungu. 52 Ng’atu maeno ucidho i bang’ Pilatho man ekwayu avuj Yesu. 53 Egam elore piny, eboye ku bongu ma nwang’ man eroye i kabuli ma juroko i cana, kaka ma nwang’u fodi juketho ngo ng’atu moko i iye. 54 Nwang’u nindo maeno ubino ceng’ mi Yikiri man Sabatu de udhingo caku. 55 Ento jumamon ma gibino kugi niai i Galilaya de gicidho man gineno kabuli, ku kite ma jubeketho ko avuje, 56 man gidok pi niyiko lum ma ng’wice ng’ar ma jujebo ku mo, man mo ma ng’wice ng’ar. Ento giyom i ceng’ Sabatu calku cik.

24 Ento i nindo ma kwong’a mi yenga, gibino kugweno ma con i dhu kabuli, gikelo lum ma jujebo ku mo ma giyiko. 2 Re ginwang’u judaru ng’ielo kidi kud i dhu kabuli, 3 man saa ma gimondo, ginwang’u ngo avuj Rwoth Yesu. 4 Kinde ma fodi wigi ulal pi lembe maeno, nen! Jumaco ario ma gikendo bongu m’uberieny gicungo i ng’etgi. 5 E lworo ma lee umaku jumamon maeno man gikulo wang’gi i ng’om, pieno jumacone giwacu igi kumae: “Pirang’o wubeyenyo ng’atu ma kwo i kind ju m’utho? 6 Embe kakeni, ento edaru cer. Wupoy i kum lembe m’eyero iwu kinde ma fodi en’i Galilaya, 7 nia jubimiyo Wod dhanu i cing’ judubo man gibinege iwi yen, i nindo mir adek ke ebicer.” 8 E gipoy i kum wec pare 9 man giloko kud i dhu kabuli, gicidh gidwoko lembe maeni ceke ni juapar acel (11) man ni jumange ceke. 10 Jumamon maeno ubino Maria Magdalene, Jan, man Maria ma min Yakobo. Jumamon mange bende ma gibino karacelo kugi, gikoro lembe maeno ni jukwenda. 11 Re giyiyo ngo lembe ma mon ubino yero, kum lembene uwinjere igi calu wec ma there mbe.

12 Ento Pethro uai man eringo i dhu kabuli, ewok ekemo iye man eneno bongu ma nwang’ kende. Pieno edok m’ebezungo lembe m’utimere.

13 Ento nen! Tap cing’ nica, juario m’i kindgi gibino cidho i pacu moko ma julwong’o Emao, ma nwang’ere i kilometre ma romo apar acel (11) ku Yeruzalem, 14 man gibino weco i kindgi pi lembe maeno ceke m’utimere.

15 Saa ma fodi gibeweco man gibenyamu i lembe iwi gin maeno, Yesu en ku kume ucoro i bang’gi man ucaku wotho karacelo kugi, 16 ento wang’gi uumere uketho ging’iye ngo. 17 Eyero igi kumae: “Lembang’o ma wubeweco i wiye i kindwu ma wubewotho e?” E gicungo ma wang’gi tie ku can. 18 Ng’atu acel m’i kindgi ma nyinge Kleopas udwoko ire kumae: “Nyo itie welo man ibedo kendi i Yeruzalem, ma nia ing’eyo de ngo* lembe m’utimere i kind nindo maeni e?” 19 Epenjogi kumae: “E lembang’o?” Giwacu ire kumae: “Lembe m’utimere i kum Yesu ma Janazarethi; ebino jabila ma tek i timo man i wec, i wang’ Mungu kud i wang’ dhanu ceke; 20 man judongo mwa mi julam ku jubim gimiye kara jung’ol tho i wiye, man gigure iwi yen. 21 Ento nwang’u wan wageno nia ng’atu maeni re m’ubecilaru Israel. M’umedo maeno ceke, eni tie nindo mir adek niai ma lembene utimere. 22 Bende, jumamon moko m’i kindwa de uketho iwa uwang’ lii; kum gicidho kugweno ma con i dhu kabuli, 23 man kinde ma ginwang’u ngo avuje, gidwogo man giyero iwa nia gineno bende malaika m’uwacu igi nia e kwo. 24 I ng’eye jumoko ma wabino kugi de gicidho i dhu kabuli, man giwok ginwang’u lembene tap calu ma jumamon uyero, ento ginene ngo.”

25 Pieno ewacu igi kumae: “E wun ma wung’eyo ng’iyo i lembe ngo man m’adundewu pek niyiyo lembe ceke ma jubila giyero! 26 Nyo nwang’u ukwayu ngo nia Kristu ukeusendere ku lembe maeni kan emond i dwong’ pare?” 27 E ekoro igi lembe m’uweco pire gire i Lembagora ceke, ecaku ku Musa man Jubila ceke.

28 E gitundo ceng’ini ku pacu ma nwang’u gibecidho i iye, man etimere ve ebemedere ku woth. 29 Ento gicere, giwacu kumae: “Wabed wakudwu, kum ceng’ udhingo mwony man piny de udhingo nyutho.” E emondo man ebedo karacelo kugi. 30 Kinde m’ebecamu* karacelo kugi, eting’o mukathi, emiyo mugisa i wiye, epoko iye man ecaku miyo igi. 31 E wang’gi uyabere terere man ging’iye; ento erwinyo kud i wang’gi. 32 Pieno giyero i kindgi kumae: “Adundewa ubino wang’ ungo yor i iwa, kinde m’ebeweco iwa i gengi man m’ebekoro iwa i Lembagora terere?” 33 E giai malu de saa nica, gidok i Yeruzalem man ginwang’u juapar acel (11) ku ju ma gicokiri karacelo kugi, 34 ma giwacu kumae: “Rwoth ucer andha, man enyuthere ni Simon!” 35 I ng’eye gikoro lembe m’utimere i yo, man kite ma ging’iye ko kinde m’epoko i mukathi.

36 Saa ma fodi gibeweco iwi lembe maeno, en ku kume ecungo i kindgi man ewacu igi kumae: “Kwiyocwiny ubed kudwu.” 37 Re calu ma ndiri ku lworo ubino negogi, giparu nia gibeneno tipo. 38 Pieno eyero igi kumae: “Pirang’o wiwu ujebere, man pirang’o jiji umondo i adundewu? 39 Wunen cinga ku tienda, eni tie an ku kuma; wumul kuma man wunen, kum tipo umbe ku ring’kum man cogo calu ma wubeneno atie ko e.” 40 Saa m’ebeyero lembe maeni, enyutho igi cinge ku tiende. 41 Ento kinde ma fodi gibeyiyo ngo ni kum mutoro ma lee m’ubenegogi man igi m’ubewang’ lii, eyero igi kumae: “Nyo wutie ku piny moko m’acama de keni?” 42 E gimiyo ire dund rec m’athola, 43 man egame, ecame de i wang’gi.

44 I ng’eye ewacu igi kumae: “Maeni utie wec para m’alar ayero iwu, ma nwang’u fodi ani karacelo kudwu, nia lembe ceke ma jukiewo pira i Cik pa Musa man i Jubila man i Zaburi ucikere nitimere.” 45 Egam eyabu pidoic migi kamaleng’ kara ginyang’ i thelembe mi Lembagora, 46 man eyero igi kumae: “Lembagora uwacu kumae: Ukwayu Kristu usendere man ecer kud i kind ju m’utho i nindo mir adege, 47 man iwi ukungu mi nyinge, jubirweyo i thek ceke niai i Yeruzalem, nia ukwayu dhanu gilok cwinygi, kara dubo migi uwekere. 48 Wucikuru nibedo jumulembe mi gin maeni. 49 Man nen! Abeoro gin ma Vwa ung’olo i wiwu. Ento wun wubed i adhura nitundo ma wubironyo tego m’uai malu.”

50 I ng’eye eterogi woko nitundo i Bethania, man eting’o cinge malu, emiyo mugisa igi. 51 Kinde m’ebemiyo mugisa igi, epokere kugi man juting’e malu i polo. 52 E girum i wang’e* man gidok i Yeruzalem kud anyong’a ma dit. 53 Pieno kubang’ ceng’ gibino i hekalu ma gibeyungo Mungu.

Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “acel m’i kind jumanyir p’Arun.”

I dhu Jugiriki: “gibed giwotho m’adote mbe i wigi.”

Kunoke “calku kura mi julam.”

Kunoke “niai kud i min.”

Kunoke “ginmawokiwang’.”

Kunoke “ma fodi ung’eyo co ngo.”

Kunoke “an zoo.” Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “kodhi pare.”

I dhu Jugiriki: “tung’ mi both.” Nen Thelembe mi wec, “Tung’.”

I dhu Jugiriki: “edoko tek i tipo.”

I dhu Jugiriki: “udul mony mi polo.”

I dhu Jugiriki: “Kubang’ co ceke m’uyabu i min.”

Kunoke “ng’eyong’ec peri.”

I dhu Jugiriki: “niai m’e sumba.”

Niwacu Herode Antipa. Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “kum.”

Kunoke “yojboth pa Mungu.”

Kunoke “bongu mi wilo wagi.”

Kunoke “kud wupenji.”

Kunoke “piny.”

Kunoke “cam.”

Kunoke “itimo thier.”

Kunoke “nitimo thier.”

Kunoke “iwi usimbru.”

Kunoke “kume ukey.”

I dhu Jugiriki: “tho ma cego kum.”

Kunoke “tho ma cego kum.”

Niwacu nam mi Galilaya.

I dhu Jugiriki: “giguro.”

Kunoke “ma gibedo i dhu meza.”

Kunoke “mukathi ma jubed juketho i wang’ Mungu.”

Kunoke “abala.”

Kunoke “cinge abala.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “nyingwu rac.”

Niwacu m’umbe faida i wie.

Kunoke “m’utop.”

Kunoke “bongu ma leng’.”

Kunoke “juk; telowic.”

Kunoke “cam.”

I dhu Jugiriki: “ma miyere zoo i madhu pigulok.”

I dhu Jugiriki: “nyithindhe.”

Kunoke “ebedo i dhu meza.”

Kunoke “gi dit.”

Nen korolembe mi there iwi Matayo 26:53.

Kunoke “kud i dhu longoro.”

Kunoke “kendi ma yo woko.”

Kunoke “tego mi kwo.”

I dhu Jugiriki: “mola ma tar.”

Kunoke “bongu mi wilo wadi.”

Niwacu Herode Antipa. Nen Thelembe mi wec.

Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

I dhu Jugiriki: “eketho wang’e.”

Kunoke “kud wumoth ng’atu moko ma wubegwake agwaka.”

I dhu Jugiriki: “wod kwiyocwiny.”

Kunoke “Hadeya,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.

Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “wec pare.”

Kunoke “juwore; juyunge.”

I dhu Jugiriki: “mukathi.”

Eno tie nying’ ma jutiyo ko pi nilwong’o Sitani.

Kunoke “katoko mi pimo piny.”

Kunoke “pong’ ku der.”

Niwacu weng’i neno piny dupa. I dhu Jugiriki: “weng’i rac.”

Jufarisayo ku Juyahudi mange gibed gilogo cing’gi calku suru mi Juyahudi.

Kunoke “kopo; kalisi.”

Nen Thelembe mi wec.

Menti utie uboko ma ng’wice ng’ar ma juketho i dek pi niyiko ng’wice.

Peganon utie nying’ mi dhu Jugiriki ma nyutho uboko ma jutiyo ko calu yath man ma juyiko ko ng’wic cam.

Kunoke “lum mange.”

Kunoke “ma beco m’usagu zoo.”

Kunoke “kabuli ma lanyuth umbe i wie.”

Kunoke “jupenji i bang’.”

Kunoke “ot.”

Kunoke “jubipenjo i bang’.”

Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “asario ario.” Con asario acel ubino cul ma jumiyo ni ng’atu m’utimo tic pi dakika pier ang’wen wi abic.

Kunoke nyo “i wang’ sinagog.”

Kunoke “giralaga.”

Kunoke “ng’eyong’ec para.”

Kunoke “ng’eyong’ec itie.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “pierwu bed atwiya.”

Kunoke “ebitwiyere.”

Niai i kum saa adek mir uthieno nitundo saa abusiel mi diewor.

Niai saa abusiel mi diewor nitundo i kum saa abung’wen mi dhu kugweno.

Kunoke “jagwok ot.”

Kunoke “jutic m’i ot.”

Kunoke “nimakere ku yeny pare.”

Kunoke “nitundo m’ibiculo dong’ tongolo peri ma nok m’udong’.”

Kunoke “tipo mi mulima.”

Kunoke “etie lembe ma timere ngo.”

I dhu Jugiriki: “m’ubecamu mukathi.”

Kunoke “ma gin ario ario.”

Kunoke “emaru nyanok.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “ukuno.”

I dhu Jugiriki: “tongolo apar mi drakma.” Eno ubino cul ma jumiyo ni ng’atu m’utimo tic pi nindo apar.

Kunoke “m’umbe nidieng’, kwo mi raha.”

I dhu Jugiriki: “mukathi.”

I dhu Jugiriki: “epodho i ng’ute.”

Kunoke “museme.”

Kunoke “jagwok ot.”

Kunoke “rundi maeni.”

Kunoke “nyiguta.”

Kunoke “gier.”

Kunoke “gier.”

Kunoke “rangi ma kwar m’uyenyo dok i bang’ viole.”

I dhu Jugiriki: “i kor.”

Kunoke “Hadeya,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “n’i kore.”

Kunoke “yend bere.”

Kunoke “muganga.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “edhonga nitundo m’edara.”

Kunoke “kit yiyoyic.” I dhu Jugiriki: “yiyoyic.”

Kunoke “gier.”

Kunoke “nyuth bero ira.”

Kunoke “gier.”

Kunoke “rundi ma bibino.” Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “m’ayaku kud adote mi vupo.”

I dhu Jugiriki: “mina.” Mina acel ubino cul ma jubed jumiyo ni ng’atu m’ufuro fur pi dwi ma romo adek.

I dhu Jugiriki: “mola ma tar.”

I dhu Jugiriki: “mina.” Mina acel ubino cul ma jubed jumiyo ni ng’atu m’ufuro fur pi dwi ma romo adek.

I dhu Jugiriki: “mina.” Mina acel ubino cul ma jubed jumiyo ni ng’atu m’ufuro fur pi dwi ma romo adek.

I dhu Jugiriki: “mola ma tar para.”

Kunoke “got Zeituni.”

Kunoke “kendi ma yo woko.”

Kunoke “kendi ma yo woko.”

Kunoke “got Zeituni.”

Kunoke “gibinyayu can i kumi.”

I dhu Jugiriki: “epangu podhone ni jurufur.”

Kunoke “gicide.”

Kunoke “nyo e ber.”

Kunoke “ajok ma kubang’ ng’atuman.”

Kunoke “rundi maeni.” Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “i wang’e.”

Kunoke “ma beco m’usagu zoo.”

I dhu Jugiriki: “gicamu udi.”

Kunoke “ma pek.”

Kunoke “sanduku.”

I dhu Jugiriki: “lepta ario.” Lepta ario ubino cul ma jubed jumiyo ni ng’atu m’utimo tic pi dakika ma romo apar.

Kunoke “yakini.”

Kunoke “gibimiyowu.”

Kunoke “wubinwang’u ng’eyong’ec mwu.”

Kunoke “ceng’ mi culo kwor.”

Kunoke “thek ma gi Juyahudi ngo.”

Kunoke “got Zeituni.”

Kunoke “kopo; kalisi.”

Kunoke “kopo; kalisi.”

Kunoke “m’ubedo i dhu meza.”

Kunoke “m’ubedo i dhu meza.”

Kunoke “kendi ma yo woko.”

Kunoke “got Zeituni.”

Kunoke “kopo; kalisi.”

I dhu Jugiriki: “ter ng’atu maeni cen.”

Kunoke “Nege iwi yen! Nege iwi yen!”

Kunoke “junege iwi yen.”

Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “eyuyo wang’ ma tokcen.”

Kunoke nyo “in kendi m’i welo i Yeruzalem m’ung’eyo ngo?”

Kunoke “m’ebedo i dhu meza.”

Kunoke “giwore.”

    Girasoma mi dhu Alur (1993-2026)
    Woki
    Mondi
    • Alur
    • Ore ni ng'atini
    • Lembe m'imaru
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Cik mi tio kude
    • Cik mi Gwoko Lembamung'a
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Mondi
    Ore ni ng'atini