KAPANG BUKU YAMU Watchtower
Watchtower
KAPANG BUKU I YAMU
Alur
  • BIBLIA
  • GIRASOMA
  • COKO
  • nwt Tic mi jukwenda 1:1-28:31
  • Tic mi Jukwenda

Thenge maeni umbe ku video.

Tim kisa, kosa moko uwok rek.

  • Tic mi Jukwenda
  • Biblia—Lok mi ng’om ma nyen
Biblia—Lok mi ng’om ma nyen
Tic mi Jukwenda

TIC MI JUKWENDA

1 I buku para ma kwong’a m’akiewo iri e Theofilo, akoro lembe ceke ma Yesu utimo man m’eponjo 2 nitundo i nindo ma Mungu uting’e malu i iye, i ng’ei m’emiyo telowic nikadhu kud i tipo ma leng’ ni jukwenda m’egam eng’iyo. 3 I ng’ei m’esendere nitundo i tho, enyuthere igi wang’ dupa kara ging’ey m’umbe jiji nia andha etie kwo. Ginene i kind nindo pier ang’wen (40) man eweco kugi iwi Ker pa Mungu. 4 Kinde m’erombo kugi, eng’olo igi kumae: “Kud wuai kud i Yeruzalem, ento wumeduru nikuro gin ma Wego ung’olo m’ayero pire iwu; 5 kum andha Yohana umiyo batizo ku pii, ento wun wubilimo batizo ku tipo ma leng’ i ng’ei nindo ma nok.”

6 Pieno kinde ma gicokiri karacelo, gipenje kumae: “Rwoth, nyo ibedwoko Ker ni Israel i saa maeni?” 7 Edwoko igi kumae: “Etie lembe mwu ngo ning’eyo saa kunoke nindo m’ukethere, pilembe Wego re m’utie ku twero mi ng’iyo gin maeno. 8 Ento wun wubinwang’u tego kinde ma tipo ma leng’ bibino i wiwu, man wubibedo jumulembe para i Yeruzalem, i Yudea ku Samaria ceke, man nitundo i theng ng’om ma bor m’usagu.”* 9 I ng’ei m’eyero lembe maeni man kinde ma fodi gibenene, juting’e malu man afuru ugeng’o bang’e kud i wang’gi. 10 Saa ma fodi ging’ayu wang’gi i kor polo ma dong’ ebecidho, rek kumeni dhanu ario m’ukendo bongu ma tar ucungo i ng’etgi 11 man giwacu kumae: “Dhanu mi Galilaya, pirang’o wucungo ma wubeneno kor polo? Yesu maeni ma juting’o kud i beng’wu uidho i kor polo, bibino de i ayi ma rom ma wuneno ebecidho ko i kor polo.”

12 E giai kud iwi got ma julwong’o got mir Oliv* man gidok i Yeruzalem, ma tie bor ungo ku keca i kilometre ma romo acel.* 13 Kinde ma gitundo, giidho i kusika ma malu kaka ma nwang’u gilar gibino i iye. Ju m’ubino kuca utie Pethro giku Yohana, Yakobo gikud Andrea, Filipo giku Thoma, Bartholomayo giku Matayo, Yakobo ma wod Alfayo, Simon ma won amora, man Yuda ma wod Yakobo. 14 Ju maeni ceke gibedo asu i rwo ma gitie ku pidoic acel, karacelo ku jumamon moko man Maria ma min Yesu kud umego pa Yesu.

15 Ceng’ acel m’i kind nindo maeno, Pethro uai ucungo i kind umego (wend* dhanu m’ucokiri karacelo ubino ma romo dak acel pier ario [120]) man ewacu kumae: 16 “Umego, tipo ma leng’ uewo lembila moko nikadhu kud i bang’ Daudi pi Yuda; pire ubino tek nia lembagora maeno upong’ kakare. Yuda maeni re m’udoko jatel wi ju ma gimaku Yesu. 17 Kum nwang’u jukwane i kindwa man en de jung’iye pi tic maeni. 18 (Ento ng’atu maeni ung’iewo podho ku cul mi gondiri, man epodho agura wiye, e iye ukak dra man cindi iye ceke de uolere woko. 19 Dhanu mi Yeruzalem ceke ging’eyo lembe maeno, uketho julwong’o podhone i dhok migi nia, Akeldama, niwacu “Podho mi rimo.”) 20 Kum jukiewo i buku mi Zaburi kumae: ‘Dong’ kabedo pare udok ni uvuru man ng’atu moko kud ubed i iye,’ man ‘tic pare mi liew dong’ ng’atu mange umaki.’ 21 Pieno pire tie tek nia ng’atu acel m’i kind ju ma wawotho wakugi saa ceke ma Rwoth Yesu ubino timo tic pare* i kindwa, 22 niai ma Yohana umiyo ire batizo nitundo i nindo ma juting’e kud i bang’wa, ng’atu maeno ucikere nidoko jamulembe mi cer pare karacelo kudwa.”

23 E giwodho dhanu ario: Yosefu ma julwong’o Barsaba man ma jubed julwong’o bende Yustho giku Matias. 24 I ng’eye girwo kumae: “E Yehova, in m’ing’eyo adunde dhanu ceke, nyuth iwa ng’atu m’ing’iyo i kind jumaco ario maeni 25 kara emak tic maeni man tic mi kwenda ma Yuda uweko pi nicidho i kabedo pare ma dhe.” 26 Pieno gigoyo gagi iwi ju maeno, man gagine upodho iwi Matias, e jukwane* karacelo ku jukwenda apar acel (11).

2 Kinde ma nindo mi foc mi Pentekoste ubemedere, nwang’u gin ceke gitie karacelo kaka ma rom. 2 E rek kumeni, woy moko uai i polo calu avuvu ma tek m’ubekoto man epong’o i ot ma gibedo i iye ceke. 3 Man leb ma calu lebmac uwok i wang’gi man upokere, e ubedo iwi ng’atuman m’i kindgi, 4 man gin zoo tipo ma leng’ uromogi, e gicaku weco ku dhok ma tung’ tung’ calu ma tipo ma leng’ umiyo igi copo mi weco.

5 I saa maeno nwang’u Juyahudi ma gilworo Mungu ma giai kud i kind thek ceke m’i the polo gin’i Yeruzalem. 6 Kinde ma dwal maeno uwinjere, udul dhanu ucokiri man gizungo lee dit pilembe ng’atuman ubino winjo gibeweco i dhok pare ma dhe. 7 Eyo, igi uwang’ lii mandha man giwacu kumae: “Nen! Ju maeni ceke ma gibeweco gitie Jugalilaya ngo? 8 Dong’ nenedi ke ng’atuman m’i kindwa ubewinjo dhok pare ma dhe mir anyoli? 9 Juparthi, Jumedi, man Juelami, ku dhanu mi Mezopothamia, mi Yudea man mi Kapadokia, mi Pontio man mi theng ng’om mir Azia, 10 mi Frijia man mi Pamfilia, mi Misiri man mi theng ng’om mi Libya ceng’ini ku Kurene, welo m’uai i Roma ma gi Juyahudi ku ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi, 11 Jukrete man Juarabia, wabewinjo gibeweco ku dhok mwa pi tic ma dongo pa Mungu.” 12 Eyo, gin ceke gizungo man wigi lal, e giwacu i kindgi kumae: “Gin maeni thelembene ang’o?” 13 Re jumange ucayugi kumae: “Pigulok umerogi en.”

14 Ento Pethro uai ucungo karacelo ku juapar acel (11) man eweco i bang’gi ku dwande ma tek kumae: “Wu dhanu mi Yudea man wun ceke ma wubedo i Yeruzalem, wung’ey lembe maeni man wuwinj lembe m’abeciyero cuu mandha. 15 Dhanu maeni gimer ungo amera ve ma wubeparu, kum fodi utie saa adek mi kugweno. 16 Ento maeni en e lembe m’ular uyerere nikadhu kud i bang’ jabila Yoel kumae: 17 ‘“Man i nindo mi kajik ceng’,” Mungu uwacu, “Abikonjo kum tipo para moko iwi kwond dhanu ceke,* man wotwu ku nyigwu gibiewo, awobi mwu gibineno ginmawokiwang’, man judongo m’utii mwu gibileko lek, 18 man kadok iwi jutic para ma co ku jutic para ma mon de abikonjo kum tipo para moko i nindo maeca, e gibiewo. 19 Abitimo thangu malu i polo man giranyutha piny i ng’om, rimo ku mac man yiro ma ve afuru bibedo nuti. 20 Ceng’ bidoko ni mudho man dwi ni rimo, ma fodi ceng’ ma dit man mi dwong’ pa Yehova utundo ngo. 21 Man ng’atu moko ci ma bilwong’o nying’ Yehova biboth.”’

22 “Dhanu mir Israel, wuwinj lembe maeni: Yesu ma Janazarethi ubino ng’atu ma Mungu unyutho iwu kamaleng’ ni kum udu, thangu, man giranyutha ma Mungu utimo i kindwu nikadhu kud i bang’e, calu ma wun giwu de wung’eyo. 23 Ng’atu maeno ma jumiyo i beng’wu calku gin ma Mungu ular uketho man m’elar eng’eyo, wugure iwi yen nikadhu kud i cing’ judubo man wunege cen. 24 Ento Mungu uketho ecer m’egonye ko kud i litho* mi tho, kum tho ubedo mbe ku copo mi ketho ebed atwiya asu. 25 Kum Daudi uwacu pire kumae: ‘Aketho Yehova saa ceke i wang’a, pilembe en’i yor i cinga mir acwic, kara gin moko kud uyeng kuma. 26 Pi lembe maeni adundena upong’ ku mutoro man anyong’a ma lee ubenego leba. Man abikwo* ku genogen; 27 kum ibiweka ngo* i Kabuli,* kadi ibiyiyo ngo kum ng’atu ma leng’ peri utopi. 28 Iketho ang’eyo yo mi kwo; ibipong’a kud anyong’a ma lee i weng’i.’

29 “Umego, wuwek awec iwu thwolo thwolo pi kwaruwa ma Daudi; etho man jukunye, man kabuli pare utie i kindwa nitundo tin eni. 30 Calu m’ebino jabila, elar eng’eyo nia Mungu ung’olo ku kwong’ nia ebiketho ng’atu acel m’i kind nyikwaye* iwi komker pare; 31 elar eneno man eweco pi cer pa Kristu nia juweke ngo i Kabuli,* kadi kume de utop ungo. 32 Mungu ucero Yesu maeni, man wan ceke watie jumulembe mi gin maeno. 33 Pieno, calu ma judode i cing’ Mungu ma yor acwic man enwang’u tipo ma leng’ ma Wego ung’olo, ekonjo gin ma wubeneno man ma wubewinjo. 34 Kum Daudi uidho ngo i polo, ento en gire ewacu nia, ‘Yehova uyero ni Rwoth para kumae: “Bed yor i cinga mir acwic 35 nitundo m’aketh ko jukwor peri ni dul mi the tiendi.”’ 36 Pieno, dong’ ot mir Israel ceke ung’ey andhandha nia Mungu ukethe ni Rwoth man Kristu, Yesu maeni ma wuguro iwi yen.”

37 Kinde ma giwinjo lembe maeno, ebedo ve jucobo adundegi, e giyero ni Pethro man ni jukwenda mange kumae: “Umego, wacikara nitimo ang’o?” 38 Pethro uwacu igi kumae: “Wulok cwinywu, man ng’atuman m’i kindwu ulim batizo i nying’ Yesu Kristu kara dubo mwu uwekere, e wubinwang’u giramiya mi mananu mi tipo ma leng’. 39 Kum lembang’ola utie iwu, ni awiya mwu, ni dhanu ceke ma gini bor, man ni dhanu ceke ma Yehova Mungu mwa bilwong’o i bang’e.” 40 Ku wec mange de dupa, etuco lembe mii mandha man emedere nikwayugi kumae: “Wubodhuru kud i kind dhanu m’utuk maeni ma ginyothiri.” 41 E ju m’ujolo lembe pare kud anyong’a gilimo batizo, man i ceng’ maeca wend dhanu* ma romo elufu adek (3 000) umedogi. 42 Man giweko ngo nimiyiri i ponji mi jukwenda, nidikiri karacelo,* nicamu cam man nirwo.

43 Eyo, lworo umaku dhanu ceke,* man thangu ku giranyutha dupa ucaku timere nikadhu kud i bang’ jukwenda. 44 Dhanu ceke ma gidoko juyic gibedo karacelo man gibed gidiko piny ceke karacelo; 45 gibed gilworo piny migi ku jamcing’gi man gipoko sentene nimakere ku yeny ma ng’atuman utie ko. 46 Man kubang’ ceng’ giweko ngo nicokiri i hekalu ku pidoic m’uripo acel. Bende gibed gicamu cam migi i udi ma tung’ tung’, man gibed gidiko cam migi ku mutoro ma dit man ku cwinygi acel, 47 ma gibepaku Mungu man gibenyayu anyong’a i dhanu ceke. I saa ma rom eno, Yehova uwotho medo ju ma gibeboth kubang’ nindo i kumgi.

3 Nindo moko Pethro giku Yohana gibino idho i hekalu pi saa mi rwo, ma en e saa abung’wen mi reto. 2 Nwang’u juyeyo jalwo moko m’ubino abala niai i nyoliri pare. Kubang’ ceng’, jubed jukethe ceng’ini ku dhugola mir hekalu ma julwong’o nia Maleng’, kara ebed ekway giramiya mi jucan* i bang’ ju m’ubemondo i hekalu. 3 Kinde m’eneno Pethro giku Yohana gidhingo mondo i hekalu, ecaku kwayu giramiya mi jucan.* 4 Ento Pethro giku Yohana gineno wang’e atira, man Pethro uyero kumae: “Nen bang’wa.” 5 Pieno egam eneno bang’gi tel mandha m’ebekuro ko nia gibimiyo ire piny moko. 6 Re Pethro uyero ire kumae: “Ambe ku mola ma tar kadi mola ma kwar, ento gin m’atie ko re m’abemiyo iri. Ku nying’ Yesu Kristu ma Janazarethi, wothi!” 7 E egam emaku cinge mir acwic man eting’e eai malu. E ndhundhu nica tiende man ng’udi tiende udoko tek; 8 epor malu iwi tiende, ecaku wotho man emondo karacelo kugi i hekalu m’ebewotho, ebepor malu man ebepaku Mungu de. 9 E dhanu ceke ginene m’ebewotho man ebepaku Mungu. 10 Gicaku ng’iye nia eni tie ng’atu m’ubed ubedo i Dhugang’ Maleng’ mir hekalu nwang’u ebekuro giramiya mi jucan,* e gigam gizungo man igi uwang’ lii pi gin m’utimere i kume.

11 Kinde ma fodi ng’atune umoko asu i kum Pethro giku Yohana, dhanu ceke uring’ini karacelo i bang’gi kaka ma jubed julwong’o nia Pond ot pa Suleman ma gibezungo lee dit. 12 Kinde ma Pethro uneno lembe maeno, eyero ni dhanu kumae: “Dhanu mir Israel, pirang’o wubezungo lembe maeni, man pirang’o wubenenowa akeca ve nia en e ni kum tego mwa giwa, kadi ni kum moko ma wamoko ko kikiki i kum Mungu re ma waketho ng’atu maeni uwotho? 13 Mungu p’Abraham, pa Isak, man pa Yakobo ma en e Mungu pa kwaruwa uyungo jatic pare ma Yesu ma wumiyo junegi, man wukwero i wang’ Pilatho kadok nwang’u ekeco nigonye. 14 Eyo, wukwero ng’atu ma leng’ man ma pwe maeno, ento wukwayu ng’atu m’ubino janek re ma jumii iwu. 15 Re wulund wunego Jatela ma dit mi kwo. Ento Mungu uketho ecer kud i kind ju m’utho, ma wan wa jumulembe mi gin maeno. 16 En e ni kum nyinge man ni kum yiyoyic mwa i nyinge re m’uketho ng’atu maeni ma wubeneno man ma wung’eyo udoko tek. Eyo, ni kum yiyoyic ma wayiyo ko Yesu, ng’atu maeni ukey i weng’wu wun ceke. 17 Man kawoni umego, ang’eyo nia wutimo gin ma wung’eyo ngo tap calu ma jubim mwu de gitimo. 18 Ento i ayi maeno, Mungu uketho gin m’elar eng’olo ku dhu jubila ceke utimere kakare, nia Kristu pare bikesendere.

19 “Dong’ wulok cwinywu man wulokuru, kara dubo mwu ukabere cen man nindo mi nwang’u yom uai i bang’ Yehova en gire,* 20 man eor Kristu m’edaru ketho iwu, ma en e Yesu. 21 Polo ucikere nigwoko ng’atu maeni i iye gire nitundo ma piny ceke bidok kendo kakare, piny ma Mungu ular uweco pire ku dhu jubila pare ma leng’ ma yang’ con. 22 Andha Musa uwacu kumae: ‘Yehova Mungu mwu biwodho iwu jabila ma calu an kud i kind umego mwu. Wucikuru niwinjo lembe ceke m’ebeyero iwu. 23 Eyo, ng’atu* ma tek biwinjo ngo Jabila maeno jubinyothe cen kud i kind dhanu.’ 24 Jubila ceke niai i kum Samwel man ju m’ulubo ng’eye, eyo, kagi ceke ma giweco, gitwong’o bende thwolo thwolo pi nindo maeni. 25 Wun wu wot jubila man wu wot mi lembariba ma Mungu utimo ku kwaruwu, ewacu ni Abraham kumae: ‘Nikadhu kud i bang’ kodhi peri, thek* ceke mi ng’om binwang’u mugisa.’ 26 I ng’ey ma Mungu ucero Jatic pare, elar eore i beng’wu kara emii mugisa iwu m’elok ko ng’atuman m’i kindwu kud i timo mwu ma reco.”

4 Kinde ma fodi juario eno gibeweco i bang’ dhanu, julam, jadit mi jukur hekalu man Jusadukayo gitundo kaka ma gin’i iye. 2 Lembe ubino ton i ju maeno pilembe jukwenda gibeponjo dhanu, man gibetwong’o kamaleng’ nia Yesu ucer kud i kind ju m’utho.* 3 E gimakugi man gikethogi i kol nitundo urwonde, kum nwang’u dong’ piny udaru nyutho. 4 Ento dhanu dupa m’i kind ju ma giwinjo ponji maeno gigam giyiyo, man wend jumaco udoko ma romo elufu abic (5 000).

5 Urwonde jubim, judongo, man jugorcik gicokiri karacelo i Yeruzalem, 6 man bende Ana ma jadit mi julam, Kaifa, Yohana, Alekzandre, man dhanu ceke ma gibino wedi pa jadit mi julam. 7 Gigam giketho Pethro giku Yohana gicungo i diere migi man gicaku penjogi kumae: “Wutimo gin maeni ku copo ma kani kadi ku nying’ ng’a?” 8 E Pethro ma tipo ma leng’ uromo uwacu igi kumae:

“Wu jubim mi dhanu man judongo, 9 tek tin wubepenjowa i kum lembe ma ber m’utimere ni ng’atu ma won abala, man wubemito wung’ey nia ng’a m’uketho kum ng’atu maeni ukey, 10 dong’ wun ceke ku dhanu mir Israel ceke, wung’ey nia tie ku nying’ Yesu Kristu ma Janazarethi ma wuguro iwi yen, ento ma Mungu uketho ucer kud i kind ju m’utho, ni kume re ma ng’atu maeni ucungo keni ma kume tie ma leng’ i weng’wu. 11 En e ‘kidi ma wun wu jugier ot wudwoko ni gin ma tije mbe, man m’udoko ni kidi ma dit ma wi gul.’ 12 Bende, both umbe nikadhu kud i bang’ ng’atu mange acel de, kum nying’ mange mbe i the polo ma jumiyo i kind dhanu ma wacikara niboth ni kume.”

13 Kinde ma gineno tegocwiny pa Pethro giku Yohana man ging’eyo nia giponjiri ngo,* man pigi de ung’eyere ngo, igi ugam uwang’ lii. E gicaku nyang’ ndhu nia gilar gibedo karacelo ku Yesu. 14 Calu ma gibino neno ng’atu ma kume key ucungo karacelo kugi, gigam gikoso lembe ma giromo dwoko. 15 Pieno ging’olo nia juadek maeno giwok kud i ot mi Sanedrini, man gicaku penjo paru migi i kindgi, 16 ma giwacu kumae: “Wabitimo ang’o i kum dhanu maeni? Pilembe andha udu ma dit utimere nikadhu kud i bang’gi man dhanu mi Yeruzalem ceke de gineno, wan de wacopo kwero ngo. 17 Dong’ kara lembene kud uyik i kind dhanu, wanyeyu lworo i igi man wang’ol igi nia kud giwec iwi nying’ ng’atu maeni kendo ni ng’atu moko.”

18 E gigam gilwong’ogi man ging’olo igi nia kud giwec nyanok de, kadi kud giponj ku nying’ Yesu. 19 Ento Pethro giku Yohana gidwoko igi kumae: “Tek etie lembe m’atira i wang’ Mungu nia wawinj wun kakare niwinjo Mungu, wung’ol wun. 20 Wan re wacopo weko ngo niweco iwi gin ma waneno man ma wawinjo.” 21 E i ng’ei ma ginyayu lworo i igi kendo, gigonyogi kum ginwang’u ngo thelembe moko ma gicopo miyo ko igi matira man pi dhanu, pilembe gin ceke gibino yungo Mungu ni kum lembe m’utimere. 22 Nwang’u ng’atu ma udu* maeno mi keyokum utimere i kume ubino ku oro ma kadhu pier ang’wen (40).

23 Kinde ma jugonyogi, gidok i bang’ julub mange man gidwoko lembe ma judongo mi julam ku judongo giyero igi. 24 Saa ma giwinjo lembe maeni, giting’o dwandgi malu karacelo i bang’ Mungu man giwacu kumae:

“Ubimo ma Malu ngbir, in re m’icwiyo polo ku ng’om, man nam ku gin ceke ma n’i igi, 25 man nikadhu kud i tipo ma leng’, igam iyero kud i dhu kwaruwa ma Daudi ma jatic peri kumae: ‘Pirang’o thek gibenyayu yakini man dhanu gibeparu lembe ma konyne mbe? 26 Jubim mi ng’om gicungo man judongo gicokiri karacelo i acel i dhu Yehova man i dhu ng’atu m’ewiro.’* 27 Kum andha Herode giku Pontio Pilatho karacelo ku dhanu mi thek ku dhanu mir Israel bende, gicokiri karacelo i adhura maeni i dhu Yesu ma jatic peri ma leng’ m’iwiro, 28 kara gitim gin ma cingi ku lembapora peri ular uketho nia bitimere. 29 Man kawoni Yehova, winj kite ma gibenyayu ko lworo i iwa, man kony jutic peri kara gimediri niyero lembe peri ku tegocwiny ceke, 30 kinde m’iberieyo cingi pi nikeyo kum man kinde ma udu ku thangu ubetimere ni kum nying’ Yesu ma jatic peri ma leng’.”

31 E kinde ma gidaru rwo ku cwinygi ceke,* kabedo ma gicokiri karacelo i iye uyengere man tipo ma leng’ uromo gin zoo, e gicaku yero lembe pa Mungu ku tegocwiny.

32 Bende, udul dhanu ceke m’uyiyo gibino kud adunde m’uripo acel man ng’eyong’ec* de acel, man kadok ng’atu acel de mbe m’i kindgi m’uwacu nia gin m’etie ko utie pare gire, ento gidiko piny ceke karacelo. 33 E ku tego ma dit, jukwenda gimediri nimiyo lembatuca iwi cer pa Rwoth Yesu, man bero ma yawe mbe ubedo i wigi ceke i mukero ma lee. 34 I andha, ng’atu moko acel de mbe m’i kindgi m’ukoso piny moko, kum dhanu ceke m’ubino ku podho kadi udi gibed gilworogi man gikelo wel piny mi gin ma gilworone, 35 gikethe de i the tiend jukwenda. I ng’eye jupoko ni ng’atuman nimakere ku yeny m’etie ko. 36 Nwang’u Yosefu ma jukwenda ubed ulwong’o bende Barnaba (ma ka juloke thelembene tie, “Wod mi jukojuk”) ma Jalawi man anyoli mi Kupro 37 ubino ku ng’om moko, e elwore man etero sentene, ewok ekethe i the tiend jukwenda.

5 Ng’atu moko ma nyinge Anania karacelo ku Safira ma dhaku pare de gilworo piny migi moko. 2 Ento ekanu kum wel pinyne moko ma dhanu mange ung’eyo ngo, dhaku pare ke ung’eyo, man dong wel pinyne m’udong’ kende re m’etero, ewok ekethe i the tiend jukwenda. 3 Pethro ulund uwacu kumae: “Anania, pirang’o iweko Sitani ucweli nicwayu vupo ni tipo ma leng’ ma lewic umbe, man ikanu kum sente mi podho? 4 I wang’ ma fodi ilworo ngo podhone, ebino peri ngo? Man kinde m’ilwore, ibino agonya nitimo gin moko ci ma ii yenyo ku sentene ngo? Dong’ pidoic mi timo lembe ma rac kumeno umondo i adundeni nenedi? Icwayu vupo ni dhanu ngo, ento ni Mungu.” 5 Kinde ma Anania uwinjo wec maeno, epodho bir man etho. Lworo ma dit ugam umaku dhanu ceke ma giwinjo lembene. 6 E awobi giai malu man giriwo kume ku bongu, gitere woko man gicidh gikunye.

7 I ng’ei saa ma romo adek kumeni dhaku pare de umondo, m’eng’eyo ngo gin m’uai utimere. 8 Pethro uwacu ire kumae: “Yer ira, nyo sente zoo ma wulworo ko podho wun ario ceke ni eni?” Edwoko kumae: “Eyo, ni eno.” 9 Pieno Pethro uyero ire kumae: “Pirang’o wun ario zoo wuwinjuru nimulo i tipo pa Yehova? Nen! Tiend ju m’uai ukunyo cweri ni dhugola, man in de gibiteri woko.” 10 E ndhundhu, en de epodho bir i the tiend Pethro man etho. Saa ma awobi gimondo, ginwang’u etho, e gitere woko gicidh gikunye i ng’et cware. 11 Pieno, lworo ma dit umaku cokiri ceke ku dhanu ceke ma giwinjo lembe maeni.

12 Bende, udu dupa ku thangu de umedere nitimere i kind dhanu nikadhu kud i cing’ jukwenda, man gin zoo gibed gicokiri karacelo kaka ma julwong’o nia Pond ot pa Suleman. 13 Andha, ng’atu moko mange mbe m’ubino ku tegocwiny m’eromo dikere ko kugi, re dhanu ubino weco akeca pigi. 14 M’umedo maeno, wend ju m’uyiyo Rwoth uwotho medere ameda; ubino udul ma lee mi jumaco ku jumamon. 15 Gikelo kadok jurutwoyo i dhu gengi ma dongo man gipielogi iwi kavuto migi, kara ka Pethro bikadhu ku keca, tipone kende ci ukadh kud iwi jumoko m’i kindgi. 16 Bende, udul dhanu ma giai i adhura m’utieko Yeruzalem giwotho bino ma giyeyo dhanu m’uberemo ku ju ma tipo m’ucido ubesendogi, man gin ceke kumgi ukey.

17 Ento jalam ma dit uai malu karacelo ku dhanu ceke ma gin’i kude, ma gibino i ungu mi dini mi Jusadukayo, ma kumira ubenegogi lee dit. 18 E gimaku jukwenda man gibologi i kol. 19 Ento ku diewor, malaika pa Yehova uyabu dhugola mi kol, ewodhogi woko man ewacu kumae: 20 “Wucidh wucung i hekalu, man wumeduru niyero lembe ceke iwi kwo maeni ni dhanu.” 21 I ng’ei ma giwinjo lembe maeno, gimondo i hekalu saa ma piny uberuu man gicaku ponjo.

Kinde ma jalam ma dit ku ju ma gibino kude gitundo, gicoko ju mi Sanedrini karacelo ku judongo ceke mi nyithindho mir Israel, man gioro jucidh jugam jukwenda kud i kol, jukelgi i wang’gi. 22 Ento saa ma jukur gitundo kuca, ginwang’ugi ngo i otkol. Pieno gidwogo man gikoro lembene, 23 giwacu kumae: “Wawok wanwang’u dhugola mi otkol ubedo atwiya nging’ nging’ man jukur de gicungo i dhugola. Ento saa ma wayabu dhugolane, wanwang’u ngo ng’atu moko i otkol.” 24 Kinde ma jadit mi jukur hekalu ku judongo mi julam giwinjo wec maeno, wigi ujebere man gipenjiri nia lembene bijik kani. 25 Ento ng’atu moko utundo man udwoko igi kumae: “Nen! Ju ma wubolo i kol ca gin’i hekalu, gicungo man gibeponjo dhanu.” 26 E jadit mi jukur hekalu karacelo ku jukur pare gikelogi, re ku kero ngo, pilembe gibino lworo nia dhanu bicanyugi ku kidi.

27 Pieno gikelogi man giketho gicungo i wang’ Sanedrini. E jalam ma dit upenjogi 28 man ewacu kumae: “Wadaru ng’olo iwu ma tek nia kud wumeduru niponjo ku nying’ ng’atu maeni, re nen! Wuromo Yeruzalem zoo ku ponji mwu, man wukeco nikelo rimb ng’atu maeni i wiwa.” 29 E Pethro ku jukwenda mange gidwoko kumae: “Wacikara niworo Mungu* kakare niworo dhanu. 30 Mungu pa kwaruwa ucero Yesu ma wunego, ma wuliere iwi yen. 31 Mungu udodo ng’atu maeno yor i cinge mir acwic ni Jatela ma dit man Jalar, kara Juisrael gilok cwinygi man dubo migi uwekere. 32 Wan wa jumulembe mi lembe maeni, man bende tipo ma leng’, ma Mungu umiyo ni ju m’ubewore ni ubimo.”

33 Kinde ma giwinjo lembe maeno, kwinyo uopo i igi* man gimito gineggi cen. 34 Ento Jafarisayo moko ma nyinge Gamaliel uai ucungo i wang’ Sanedrini; ebino japonji mi Cik ma dhanu zoo woro awora, man eng’olo nia jukejuwodh jukwenda woko nyanok. 35 I ng’eye ewacu igi kumae: “Dhanu mir Israel, wubed ku weng’wu pi gin ma wubemito timo i kum ju maeni. 36 Ku lapor, nindo m’ukadhu Theuda uwok m’ewacu nia en re m’e en, man dhanu ma wendgi romo dak ang’wen (400) gidikiri kude i thenge pare, ento junege man dhanu ceke ma gibino lubo toke gilal man girwinyo. 37 I ng’ei ng’atu maeno, Yuda ma Jagalilaya de uwok i nindo ma jukwanu dhanu i iye, man etelo dhanu dupa gilubo ng’eye. En de junege man ju ma gibino lubo ng’eye ceke gilal. 38 Pieno, i lembe maeni de, abeyero iwu nia kud wuroyuru i lembe mi dhanu maeni, ento wuwekgi gigi. Kum tek pangulembe maeni kunoke tic maeni uai i bang’ dhanu, ebirany; 39 ento tek eai i bang’ Mungu wubicopo ngo niranyugi, kan ungo wubipoy nia wubekiedo i dhu Mungu en gire.” 40 E giwinjo juk pare man gilwong’o jukwenda, gifwodogi ku del man ging’olo igi nia giwek niweco ku nying’ Yesu, pieno gigam giweko gicidho.

41 E jukwenda giwok kud i wang’ Sanedrini m’anyong’a ubenegogi, pilembe jukwanugi nia giromo ninwang’u acidi pi nying’ Yesu. 42 E kubang’ ceng’ i hekalu man ot kubang’ ot, gimediri niponjo man nirweyo lembanyong’a iwi Kristu Yesu m’umbe niweko.

6 I nindo maeca kinde ma wend julub ubemedere, Juyahudi ma weco dhu Jugiriki gicaku ng’ur i kum Juyahudi ma weco dhu Juebrania, pilembe juwenjo montho migi i saa mi pokopiny ma kubang’ ceng’. 2 E juapar ario (12) gilwong’o udul mi julub karacelo man giwacu kumae: “Etie ber ungo* iwa nia wawek lembe pa Mungu pi nicipoko cam i dhu meza. 3 Pieno umego, wulond wun giwu dhanu abiro ma pigi ber* kud i kindwu, ma gipong’ ku tipo man rieko, kara wakethgi iwi tic maeni ma pire tek; 4 ento wan wabimiyara i rwo man i tic mi lembe.” 5 Wec ma giyero ufoyo i udul dhanu ceke, man ging’iyo Stefano ma tie ng’atu m’upong’ ku yiyoyic man tipo ma leng’, man bende Filipo, Prokoro, Nikanor, Timon, Parmena, man Nikolao mir Antiokia m’ujolo yiyoyic mi Juyahudi. 6 Gikelogi i bang’ jukwenda, e i ng’ei ma jukwenda girwo, giketho cing’gi i wigi.

7 Pieno, lembe pa Mungu umedere nimew man wend julub de uwotho medere lee mandha i Yeruzalem; udul julam ma lee bende gicaku woro yiyoyic.

8 Nwang’u Stefano m’upong’ ku bero pa Mungu man tego, ubino timo thangu kud udu ma dongo i kind dhanu. 9 Ento jumoko mir ungu ma julwong’o Sinagog mi ju ma jugonyo, gibino karacelo ku Jukurene moko man Jualekzandria, ku jumoko m’uai i Kilikia kud i Azia; gibino kara gilok dhoggi ku Stefano. 10 Ento giromo ngo nipiemiri kude ni kum rieko man tipo m’ebino weco ko. 11 Pieno gicung’o lembe i dhanu i aponda nia giyer kumae: “Wawinjo ebeyero lembe mir acidi i kum Musa man i kum Mungu.” 12 Gigam giketho ng’eicwiny umaku dhanu man judongo ku jugorcik, e gicoro rek i wiye man gimake ku kero, gitere i wang’ Sanedrini. 13 Gikelo bende jumulembe mi ndra ma giwok giwacu kumae: “Ng’atu maeni ubeweko ngo niweco rac i kum kabedo maeni ma leng’ man i kum Cik. 14 Ku lapor, wawinjo ebeyero nia Yesu ma Janazarethi biredho kabedo maeni man ebiloko kura ceke ma Musa uweko iwa.”

15 Kinde ma dhanu ceke ma gibedo i Sanedrini giciko wang’gi i bang’e, gineno nia wang’e tie calu wang’ malaika.

7 Ento jalam ma dit upenjo kumae: “Nyo andha lembe maeno tie kumeni?” 2 Stefano udwoko kumae: “Umego, wego, wuwinji. Mungu mi dwong’ uwok ni kwaruwa Abraham kinde m’ebino i Mezopothamia, ma nwang’u fodi ecidh ebedo ngo i Haran, 3 man ewacu ire kumae: ‘Ai kud i ng’om ma thu man kud i kind jupewu, man cidh i ng’om m’abinyutho iri.’ 4 Egam eai kud i ng’om mi Jukaldayo man ecidh ebedo i Haran. Ku keca i ng’ei ma won utho, Mungu uketho ebedo kaka ma tung’ tung’ i ng’om ma tin wubekwo i iye. 5 Re emiyo ngo ire giralaga moko nyanok de i ng’ombe, ungo, kadok kaka ma tiende romo nyono de; ento eng’olo nia ebimiyo ng’ombe ire ni piny pare, man yor i ng’eye ke ni nyikwaye,* kadok nwang’u fodi ebino mbe ku nyathin. 6 Bende, Mungu uyero ire nia nyikwaye* bidoko ni umondo i ng’om ma migi ngo, man dhanu mi ng’om maeca bidwokogi ni ng’eca man bisendogi pi oro dak ang’wen. 7 Mungu uwacu kumae: “Man abipoko lembe iwi thek maeno ma gitimo igi ni ng’eca. Man i ng’ei lembe maeno, gibiwok man gibitimo ira tic ma leng’ i kabedo maeni.”

8 “Emiyo bende lembariba mi timo yaa ni Abraham, man Abraham unyolo Isak, i nindo mir abora etimo yaa i kume, man Isak unyolo* Yakobo, Yakobo ke unyolo kwaru mwa apar ario. 9 Man kumira ucaku nego kwaruwa i kum Yosefu, e gilwore i Misiri. Ento Mungu ubino karacelo kude, 10 man ebodhe kud i masendi pare ceke; emiyo ire bende rieko man eketho enwang’u bero i wang’ Farao m’ubimo mi Misiri. Farao ke uketho etel wi Misiri man wi ot pare ceke. 11 Ento kec ugam upodho i Misiri kud i Kanan zoo, eyo, ebino can* ma dit, man kwaruwa ginwang’u ngo piny ma gicam. 12 Ento Yakobo uwinjo nia cam ubino nuti i Misiri, e egam eoro kwaruwa wang’ ma kwong’a. 13 Wang’ mir arionde, Yosefu uwok unyuthere ni umego pare, man junyutho pi jupagi Yosefu ni Farao. 14 Pieno Yosefu uoro kwenda man julwong’o Yakobo ma won ku jupagi ceke ku kuca, gin ceke gibino dhanu* pier abiro wi abic. 15 E Yakobo uloro piny i Misiri man etho kuca, kwaruwa de kumeno. 16 Juyeyogi juterogi i Cekem, man juwok jukethogi i kabuli m’Abraham ung’iewo ku wend sente mi mola ma tar i bang’ wot Hamor i Cekem.

17 “Kinde ma nindo udhingo romo ma lembang’ola ma Mungu utimo ni Abraham upong’ i iye, dhanu mwa gigam ginyay man gimediri lee i Misiri 18 nitundo m’ubimo mange m’ung’eyo ngo Yozefu, ucaku bimo i Misiri. 19 Ng’atu maeni utiyo ku dito pare ku rieko ma rac i kum thek mwa man ediyo wego i ayi ma rac, kara giwenj mukere migi man kara kud gibed kwo. 20 I nindo maeca, Musa unyolere man ebino leng’ i wang’ Mungu. Jutunge* i ot pa won pi dwi adek. 21 Re kinde ma jubaye, nya Farao uting’e, man etunge calu wode ma dhe. 22 Pieno Musa uponjere i rieko ceke mi Jumisiri. Eyo, ebino ku tego i wec man i timo pare.

23 “Kinde m’edoko ku oro pier ang’wen (40), eng’iyo* nia ecidh eliew* umego pare ma gitie nyithindho mir Israel. 24 Saa m’ewok eneno nia jubesendo ng’atu acel m’i kindgi mananu, enego Jamisiri pi niculo kwor man pi nicero bang’ ng’atu ma jubesendo. 25 Eparu nia umego pare gibinyang’ nia Mungu ubebodhogi nikadhu kud i cinge, ento ginyang’ ungo. 26 Urwonde saa m’ewok i bang’gi, enwang’u juario m’i kindgi ubedhau, man emito erip kindgi kara gibed ku kwiyocwiny, eyero kumae: ‘Wutie umego. Pirang’o wubedhau i kindwu?’ 27 Ento ng’atu m’ubino timo wadi rac ucwale cen man ewacu kumae: ‘Ng’a m’ukethi ni jabim man japoklembe i wiwa? 28 Nyo an de ibemito inega calu m’inego Jamisiri nyaworo?’ 29 Kinde ma Musa uwinjo lembe maeni, eringo man ecidh ekwo ni umondo i ng’om mi Midian; kuca ewok enyolo awiya ario ma co.

30 “I ng’ey oro pier ang’wen, malaika moko uwok ire i langa mi got Sinai i lebmac mi yend ukudho m’udinyo m’ubewang’. 31 Kinde ma Musa uneno gin maeno, iye uwang’ lii i kum gin m’enenone. Ento saa m’ebecoro kara enene cuu, dwand Yehova ugam uwinjere 32 m’uwacu kumae: ‘An a Mungu pa kwaruwu, Mungu p’Abraham man pa Isak man pa Yakobo.’ E kum Musa ucaku miel man epimo ngo nicoro kendo kara enene cuu. 33 Yehova uwacu ire kumae: ‘Wodh wara kud i tiendi, kum kaka m’icungo i iye en e ng’om ma leng’. 34 Andha adaru neno masendi mi dhanu para ma gin’i Misiri, man awinjo cur ma gibecur ko, man adaru loro piny pi nibodhogi. Kawoni bin man abiori i Misiri.’ 35 Musa ma rom eni ma gigam gikwero kinde ma giwacu kumae: ‘Ng’a m’ukethi ni jabim man japoklembe?’ En nini re ma Mungu uore ni jabim man jalar nikadhu kud i bang’ malaika m’uwok ire i yen m’udinyo. 36 Ng’atu maeni uwodhogi m’etimo thangu kud udu i Misiri, i Nam ma kwar, man i langa pi oro pier ang’wen (40).

37 “Musa maeni re m’uwacu ni nyithindho mir Israel kumae: ‘Mungu biwodho iwu jabila ma calu an kud i kind umego mwu.’ 38 Ng’atu maeni re m’ubino karacelo ku cokiri i langa, man karacelo ku malaika m’uweco kude iwi got Sinai man bende ku kwaruwa, man egamu wec mi kwo i bang’ Mungu emiyo iwa. 39 Kwaruwa giyiyo ngo niwore, ento gikwere man i adundegi giloko gidok i Misiri; 40 giwacu ni Arun kumae: ‘Yik iwa mungu m’utel yo i wang’wa. Kum wang’eyo ngo gin m’uwok i kum Musa maeni m’uwodhowa kud i ng’om mi Misiri.’ 41 E giyiko nyathi dhiang’ i nindo maeca, man gikelo lam ni ayi gin m’acwiya, man giyiko foc pi nifoyiri pi tic mi cing’gi. 42 E Mungu ulokere cen kud i kumgi, man ewenjogi kara githier lam ma leng’ ni udul mony mi polo, tap calu ma jukiewo i buku mi Jubila kumae: ‘E ot mir Israel, nyo lam ma wuthiero i langa pi oro pier ang’wen (40) ubino ira? 43 Re wulund wuting’o hema pa Molok man nyakaluku pa mungu ma Refan ma gitie ayi ma wuyiko kara wurwo i wang’gi.* Pieno, abiterowu bor i ng’ei Babeli.’

44 “Kwaruwa gibino ku hema mi lembatuca i langa, calu ma Mungu ung’olo kinde m’ebeweco ku Musa nia eyik hemane calkud ayi m’eneno. 45 I ng’eye, awiya pa kwaruwa giting’o hema maeno man gimondo kude karacelo ku Yocuwa i ng’om mi thek mange ma Mungu uriemo kud i wang’gi. Hemane ubedo i ng’om maeca nitundo i rundi pa Daudi. 46 Daudi unwang’u bero i wang’ Mungu man ekwayu rwom mi giero kabedo ni Mungu pa Yakobo. 47 Ento Suleman re m’udok ugiero ot ire. 48 Re Ng’atu ma Malu ngbir bedo ngo i ot ma jugiero ku cing’, calu ma jabila uyero kumae: 49 ‘Polo tie komker para, man ng’om utie kom m’i the tienda. Dong’ ot ma nenedi ma wubigiero ira? Yehova uwacu. Kunoke kayom para ni kani? 50 Nyo tie cinga ngo m’utimo gin maeni ceke?’

51 “Wun wu dhanu ma wiwu tek man adundewu nwang’, ithwu de udhing’. Saa ceke wubejai ni tipo ma leng’; calu ma kwaruwu gitimo, wun de wubetimo kumeno. 52 Ng’a m’i kind jubila ma kwaruwu ginyayu ngo ragedo i kume? Eyo, ginego ju ma gilar gitwong’o pi bino pa ng’atu ma pwe, ma wun wucibo man wunego; 53 wun ma wunwang’u Cik nikadhu kud i bang’ jumalaika, re wulund wuworo ngo Cikne.”

54 Kinde ma giwinjo lembe maeni, kwinyo ma lee umondo i igi* man gicaku kayu lakgi i kume. 55 Ento en ma tipo ma leng’ urome, eng’ayu wang’e i polo man eneno dwong’ pa Mungu, Yesu ke ucungo i cing’ Mungu ma yor acwic, 56 e ewacu kumae: “Nen! Abeneno polo uyabere man Wod dhanu ucungo i cing’ Mungu ma yor acwic.” 57 Pieno gikok ma tek ku dwandgi ceke man giculo ithgi ku cing’gi, e gicoriri i wiye gin ceke karacelo. 58 Kinde ma gibaye woko kud i adhura, gicaku canye ku kidi. Jumulembe giketho bongu migi ma yo woko i the tiend jalawobi moko ma nyinge Saul. 59 Saa ma gibecanyu Stefano ku kidi, ekwayu kumae: “Rwoth Yesu, jol tipona.” 60 E erumo conge piny man ekok ku dwande ma tek kumae: “Yehova, kud iketh dubo maeni i wigi.” E i ng’ei m’eyero lembe maeni, egam enindo i tho.

8 Saul de uyiyo nia juneg Stefano.

I nindo maeca, ragedo ma dit uwok i kum cokiri m’ubino i Yeruzalem; dhanu ceke gilal kaka ma tung’ tung’ i ng’om mi Yudea ku Samaria, jukwenda re ma gidong’. 2 Ento dhanu ma gilworo Mungu giyeyo Stefano gicidh gikunye, man giwage lee mandha. 3 Saul ulund ucaku nyotho cokiri. Ebed emondo kubang’ otman, ewayu jumaco ku jumamon man eketho jubologi i kol.

4 Ento ju ma gilal gicidho kaka ma tung’ tung’ i ng’om ma giringo i iye, ma gibetwong’o pi lembanyong’a mi lembe pa Mungu. 5 Filipo ulund uloro piny i adhura* mi Samaria man ecaku rweyo igi pi Kristu. 6 Udul dhanu ceke, ku pidoic acel, giciko ithgi i kum lembe ma Filipo ubeyero ma gibewinje man gibeneno udu m’ebetimo. 7 Kum dhanu ma dupa gibino ku tipo m’ucido, man tipo m’ucidone gibed gikok ku dwandgi ma tek, e giwok. Bende ju ma dupa ma gibino ku tho ma nego kum nding’ man weg abala mi tielo de gigam gikey. 8 Pieno anyong’a ma dit ubedo nuti i adhura maeno.

9 Nwang’u i adhurane, ng’atu moko ubino nuti ma nyinge Simon. I wang’ lembe maeni ebed etimo tic mir ajoga, man lembe m’ebed etimo ubed uwang’u i thek mi Samaria lii; ebed ekethere bende nia etie ng’atu ma pire tek lee. 10 Gin kpo, niai i ng’atu ma nok nitundo i kum ma dit, gibed giciko ithgi zoo i bang’e man giwacu kumae: “Ng’atu maeni tie Tego pa Mungu ma julwong’o Madit.” 11 Pieno gibed giciko ithgi zoo i bang’e, pilembe ebed etimo lembe ma wang’u igi lii pi nindo ma dupa ku tic pare mir ajoga. 12 Ento kinde ma giyiyo Filipo m’ubino rweyo lembanyong’a iwi Ker pa Mungu man iwi nying’ Yesu Kristu, e jumaco ku jumamon de gigam gilimo batizo. 13 Simon en gire de edoko jayic, man i ng’ei m’elimo batizo, ebedo asu ku Filipo; saa m’ebeneno giranyutha kud udu ma dongo m’ubetimere, ezungo lee dit.

14 Kinde ma jukwenda ma gin’i Yeruzalem giwinjo nia Samaria ujolo lembe pa Mungu, e gioro Pethro giku Yohana i bang’gi; 15 ju maeni giloro piny man girwo pigi kara ginwang’ tipo ma leng’. 16 Kum nwang’u fodi tipo ma leng’ ubino ngo iwi ng’atu acel de m’i kindgi, ento batizo kende re ma nwang’u gidaru limo ku nying’ Rwoth Yesu. 17 E Pethro giku Yohana giketho cing’gi i wigi man gicaku nwang’u tipo ma leng’.

18 Saa ma Simon uneno nia dhanu gibenwang’u tipo ma leng’ kinde ma jukwenda giketho cing’gi i wigi, ewodho sente kara emii igi, 19 ewacu kumae: “Wumii copo maeni ira bende, kara ng’atu moko ci m’aketho cinga i wiye unwang’ tipo ma leng’.” 20 Ento Pethro uyero ire kumae: “Mola ma tar peri unyothere karacelo kudi, pilembe igeno nia icopo nwang’u giramiya pa Mungu mi mananu ku sente. 21 Thenge peri mbe man gin ma kaperi de mbe i tic maeni, kum adundeni tie atira ngo i wang’ Mungu. 22 Dong’ lok cwinyi kud i racu peri man kway Yehova, kara kan ecopere ewek iri pidoic ma rac mir adundeni; 23 kum abeneno nia itie adra ma kec* man itie ng’eca mi timo ma reco.” 24 Simon udwoko igi kumae: “Wukway Yehova pira, kara i kind lembe ma wuyero no, acel de kud uwok i kuma.”

25 Pieno kinde ma gidaru miyo lembatuca mii man giyero lembe pa Yehova, gicoko woth pi nidok i Yeruzalem man giwotho rweyo lembanyong’a i pacu ma dupa mi Jusamaria.

26 Ento malaika pa Yehova uweco ku Filipo, eyero kumae: “Ai malu man ilor yo piny i gengi m’uai i Yeruzalem uloro i Gaza.” (Eno utie gengi mi langa.) 27 E eai malu, ecidho man eneno Jaethiopia moko ma jatic mi kal p’ubimo ma dhaku mir Ethiopia ma nyinge Kandake; ng’atu maeno ubino ku dito ma lee man ebed eneno wi lonyo p’ubimo ceke. Egam ecidho i Yeruzalem nitimo thier* ni Mungu, 28 man nwang’u ebedwogo m’ebedo i magali pare, ebesomo buku pa jabila Isaya. 29 Pieno tipo uwacu ni Filipo kumae: “Cidh i vut magali maeno man ibed ceng’ini kude.” 30 E kinde ma Filipo uberingo i ng’et magaline, ewinjo ebesomo buku pa jabila Isaya ku dwande ma tek man ewacu ire kumae: “Nyo ibenyang’* de i gin m’ibesomo no?” 31 Edwoko kumae: “Acopo nyang’ nenedi ma ng’atu moko mbe m’ubekoro ira iye?” Pieno ekwayu nia Filipo uidhi man gibed gikude. 32 Nwang’u ebesomo theng Lembagora m’uwacu kumae: “Calu urombo, jutere i ka thum, man calu nyathi rombo ma bedo ling’ i wang’ janyar yuke, en de eyabu ngo dhoge. 33 Kinde ma jubecide, jukwero nipoko lembe pare atira. Ng’a ma bikoro the kwaru pare? Kum jukabu kwo pare cen kud i ng’om.”

34 E jaticne uyero ni Filipo kumae: “Akweyi, yer ira, jabila uyero lembe maeni pi ng’a? Nyo eyero pire gire kunoke pi ng’atu mange?” 35 Filipo ugam umaku wec man ecaku de ku giragora maeno, erweyo ire lembanyong’a iwi Yesu. 36 E kinde ma gibemediri ku woth i gengi maeca, gitundo kaka moko ma pii n’i iye, man jaticne uwacu kumae: “Nen! Pii ni e; ang’o m’ubecera ku limo batizo?” 37 —— 38 Pieno eng’olo nia magali ukeucungi, man Filipo giku jaticne zoo giloro i pii, e emiyo ire batizo. 39 Kinde ma giwok kud i pii, tipo pa Yehova utero Filipo kaka mange, man jaticne unene ngo kendo, ento emedere ku woth pare m’anyong’a ubenege. 40 Filipo ke ucidh unwang’ere i Azoto, man ewotho i kind ng’om maeca m’ebemedere nirweyo lembanyong’a i adhura ceke, cil m’etundo ko i Kaisaria.

9 Nwang’u fodi asu kwinyo ubenego Saul i kum julub pa Rwoth man ebemito eneggi, e ecidho i bang’ jalam ma dit 2 man ekwayu barua i bang’e m’ecidh ko i sinagog mi Dameski, kara ng’atu moko ci m’ebinwang’u ma tie ng’atu mi Yojuni, etwiye man edwog kude i Yeruzalem, ebed jumaco kadi jumamon.

3 Kinde m’ebewotho man edhingo tundo i Dameski, rek kumeni der moko m’uai i polo ucarere i wiye, 4 e epodho i ng’om man ewinjo dwal moko m’ubewacu ire kumae: “Saul, Saul, pirang’o ibenyayu ragedo i kuma?” 5 Egam epenjo kumae: “In i ng’a, Rwoth?” Edwoko kumae: “An a Yesu m’ibenyayu ragedo i kume. 6 Ento ai malu imond i adhura, man jubiwok yero iri gin m’ukwayu itim.” 7 Ju ma gibino wotho karacelo kude gicungo ma dhoggi thwo; andha giwinjo dwal, ento gineno ngo kum ng’atu moko. 8 I ng’eye, Saul uai malu kud i ng’om m’ebeneno ngo gin moko, kadok nwang’u wang’e ubedo thwolo. Pieno gipeye apeya ku cinge man gitere i Dameski. 9 Pi bang’ adek eneno ngo piny nyanok de, man acama de ecamu ngo, kadok amadha de emadhu ngo.

10 Nwang’u jalub moko ubino nuti i Dameski ma nyinge Anania, man Rwoth uwacu ire i ginmawokiwang’ kumae: “Anania!” Edwoko kumae: “Anuti Rwoth.” 11 Rwoth uyero ire kumae: “Ai malu, icidh i gengi ma julwong’o nia Atira, man isay ng’atu moko ma nyinge Saul m’uai i Tharso i ot pa Yuda. Kum nen! Eberwo, 12 man i ginmawokiwang’, eneno ng’atu moko ma nyinge Anania umondo man uketho cinge i wiye kara wang’e ucak neno piny.” 13 Ento Anania udwoko kumae: “Rwoth, awinjo pi ng’atu maeni i bang’ dhanu dupa, man pi lembe ceke ma reco m’etimo i kum jumaleng’ peri i Yeruzalem. 14 Man judongo mi julam gimiyo ire dito m’ebino ko kakeni de pi nitwiyo* dhanu ceke ma gibelwong’o nyingi.” 15 Ento Rwoth uyero ire kumae: “Cidhi! Pilembe ng’atu maeni utie agulu m’ang’iyo kara uyey nyinga uter ni thek, ni jubim, man ni nyithindho mir Israel. 16 Kum abinyutho ire kamaleng’ masendi ceke m’ebisendere ko pi nyinga.”

17 E Anania ucidho man ewok emondo i ot; eketho cinge i wiye, e eyero kumae: “Umira Saul, Rwoth Yesu m’uwok iri i gengi kinde m’ibebino kakeni uora kara icak neno piny man kara tipo ma leng’ uromi.” 18 E ndhundhu piny moko ma calu apoka rec upodho kud i wang’e man ecaku neno piny. Egam eai malu man elimo batizo; 19 ecamu cam moko, e tego udwogo i kume.

Ebedo karacelo ku julub pi nindo moko i Dameski, 20 man ndhundhu ecaku rweyo pi Yesu i sinagog nia ng’atu maeni utie Wod Mungu. 21 Ento dhanu ceke ma gibino winje gizungo man giyero kumae: “Eni tie ngo ng’atu m’usendo ju ma gin’i Yeruzalem ma gibelwong’o nying’ maeni? Nyo gin m’ukele keni utie ngo nitwiyogi man niterogi* i bang’ judongo mi julami?” 22 Ento Saul umedere ameda ninwang’u tego, man eketho Juyahudi ma gikwo i Dameski gizungo lee kinde m’ebenyutho atira tira nia eni tie Kristu.

23 Kinde ma nindo dupa ukadhu, Juyahudi gipangu lembe karacelo nia ginege cen. 24 Ento Saul uwinjo pi lembe ma gipangu i kumene. Gibed gikuro bende dhugang’ cuu mandha dieceng’ ku diewor kara ginege cen. 25 E julub pare giting’e ku diewor, gikethe i katoko man gilure piny kud i wang’ gang’ kidi.

26 Kinde m’etundo i Yeruzalem, etimo kero nia edikere ku julub, ento gin ceke gilwore pilembe gibino yiyo ngo nia etie jalub. 27 Pieno Barnaba ubin ukonye man etere i bang’ jukwenda. Ekoro igi cuu mandha kite ma Saul uneno ko Rwoth i gengi, man nia Rwoth uweco bende i bang’e, man kite m’eweco ko pi nying’ Yesu ku tegocwinye i Dameski. 28 E ebedo karacelo kugi, man ewotho i Yeruzalem m’etie agonya,* m’ebeweco ku nying’ Rwoth ku tegocwinye. 29 Ebed eweco ku Juyahudi ma weco dhu Jugiriki man gibed gipiemiri kugi, ento ju maeni gimito ginege cen. 30 Saa m’umego giwinjo lembe maeno, giloro kude piny i Kaisaria man giwok giketho ecidho i Tharso.

31 E cokiri ceke ma n’i Yudea, i Galilaya, man i Samaria gicaku kwo i kwiyocwiny man gidoko tek; calu ma cokiri ubino wotho i lworo pa Yehova man i jukojuk ma tipo ma leng’ ubemiyo, wendgi umedere ameda.

32 Kinde ma Pethro ubino wotho i theng ng’om maeno ceke, egam eloro bende i bang’ jumaleng’ ma gikwo i Luda. 33 Kuca, ewok enwang’u ng’atu moko ma nyinge Ainea m’ubedo avuta iwi kavuto pare pi oro abora, kum ebino ku tho ma nego kum nding’. 34 Pethro uyero ire kumae: “Ainea, Yesu Kristu ubekeyo kumi. Ai malu iyik kavuto peri.” E ndhundhu nica egam eai. 35 Kinde ma dhanu ceke ma gikwo i Luda man i pambu mi Saron ginene, e gilokiri i bang’ Rwoth.

36 Nwang’u i Yopa jalub moko ubedo nuti ma nyinge Thabitha, ma ka juloke thelembene tie, “Dorka.”* Epong’ ku tic ma beco man ebed emiyo giramiya dupa ni jucan. 37 Ento i nindo maeca twoyo umake, e etho. Pieno jujomo avuje man jucidh jupiele i kusika ma malu. 38 Calu ma Luda ubino ceng’ini ku Yopa, saa ma julub giwinjo nia Pethro n’i adhura maeno, gioro jumaco ario ucidh ukwaye kumae: “Kan ecopere bin i bang’wa m’umbe galu.” 39 E Pethro uai malu man ecidho karacelo kugi. Saa m’etundo, gitere i kusika ma malu; man montho ceke gicidho i bang’e ma gibewak man gibenyutho bongu ku robe* dupa ma Dorka ukwoyo kinde ma fodi gini karacelo kugi. 40 Pethro ugam uwodho dhanu ceke woko man erum piny erwo. E eloko wang’e i bang’ avu, ewacu kumae: “Thabitha, ai malu!” Egam eyabu wang’e man saa m’eneno Pethro, eai ebedo. 41 E Pethro umiyo cinge i bang’e eting’e ko malu, man elwong’o jumaleng’ ku montho, e enyuthe igi m’e kwo. 42 Lembe maeno ugam ung’eyere i Yopa ceke, man dhanu dupa gicaku yiyo Rwoth. 43 Pethro ubedo pi nindo moko i Yopa karacelo ku jabodho moko mir adila ma nyinge Simon.

10 Nwang’u ng’atu moko ubedo nuti i Kaisaria ma nyinge Kornelio, ebino jadit mir ungu mi juaskari* ma julwong’o ungu mi Juitaliano.* 2 Ebino ng’atu ma woro Mungu man ma lworo Mungu karacelo ku juruot pare ceke, ebed emiyo giramiya dupa ni jucan,* man ebed ekwayu Mungu saa ceke. 3 I kum saa abung’wen mi reto, eneno malaika pa Mungu ngbeng’ i ginmawokiwang’ umondo i bang’e, man uwacu kumae: “Kornelio!” 4 Kornelio unene tel ma lworo ubenege man epenjo kumae: “Lembang’o, Rwoth?” Edwoko ire kumae: “Rwo peri ku giramiya m’ibed imiyo ni jucan udaru idho i wang’ Mungu man ebepoy pigi. 5 Dong’ kawoni or dhanu moko i Yopa nilwong’o ng’atu moko ma nyinge Simon ma julwong’o Pethro. 6 Ng’atu maeno ubedo calu welo i bang’ Simon ma tie jabodho mir adila, ma ot pare ni dhu nam.” 7 Saa ma malaika m’ubino weco kude ucidho ci, egam elwong’o jutic pare ario ku jaaskari acel ma lworo Mungu kud i kind ju ma kuro kume, 8 man ekoro igi lembe ceke, e eorogi i Yopa.

9 Urwonde kinde ma gibemediri ku woth migi man gidhingo tundo i adhura, Pethro uidho malu iwi ot i kum saa abusiel mi dieceng’ pi nirwo. 10 Ento kec ucaku nege lee mandha man emito ecam. Saa ma fodi jubetedo cam, egam eneno ginmawokiwang’; 11 eneno polo uyabere man gin moko* ma calu bongu ma nwang’ ma dit ubeloro ma jubelure ku gunde ang’wen iwi ng’om; 12 man i iye, kwond lei ceke ma tiendgi ang’wen ang’wen ubino nuti, man piny ma lak alaka* iwi ng’om ku winyo mi kor polo de. 13 E dwal moko uwacu ire kumae: “Pethro, ai malu inegi man icam!” 14 Ento Pethro uyero kumae: “Kumeno ngo Rwoth, pilembe an fodi acamu ngo nyanok de gin ma leng’ ungo man m’ucido.” 15 Man dwalne uweco i bang’e kendo wang’ mir arionde uwacu kumae: “Wek nilwong’o gin ma Mungu udwoko leng’ nia gin m’ucido.” 16 Lembe maeni utimere wang’ mir adege man ndhundhu juting’o gin ne* malu i polo.

17 Kinde ma fodi wi Pethro ujebere pi thelembe mi ginmawokiwang’ m’eneno, ndhundhu dhanu ma Kornelio uoro gipenjo nia ot pa Simon ni kani, man gicungo i dhugang’ kakeca. 18 Gigam gilwong’o man gipenjo ka nyo Simon ma julwong’o Pethro utie welo kakeca. 19 Kinde ma fodi Pethro ubeparu i lembe iwi ginmawokiwang’, tipo uwacu kumae: “Nen! Dhanu adek gibeyenyi. 20 Pieno, ai malu ilor piny man wucidh karacelo kugi, kud ibed ku jiji nyanok de pilembe an re m’aorogi.” 21 E Pethro uloro piny i bang’ dhanu maeno man ewacu kumae: “An re m’atie ng’atu ma wubeyenyo. Pirang’o wubino keni?” 22 Gidwoko kumae: “Kornelio ma jadit mi juaskari, ma tie ng’atu ma pwe man ma lworo Mungu, ma thek mi Juyahudi ceke giweco pire ber unwang’u telowic pa Mungu nikadhu kud i bang’ malaika moko ma leng’, nia elwong’i, ibin i ot pare kara ewinj gin m’ibiyero.” 23 Pethro ugam ujologi man gimondo, e eketho gibedo ni welo pare.

Urwonde eai malu man ecidho karacelo kugi, umego moko ma giai i Yopa de gicidho kugi. 24 Nindo m’ulubo emondo i Kaisaria. Nwang’u Kornelio ulwong’o jupagi karacelo ku jurimbe ma ceng’ini man ebekurogi. 25 Kinde ma Pethro utundo, Kornelio ucidh urombo kude, ewok epodho piny i the tiende man erum i wang’e.* 26 Ento Pethro uting’e man ewacu kumae: “Ai icungi; an de a dhanu.” 27 Saa ma gibeweco gikude, Pethro ugam umondo i ot man enwang’u dhanu dupa ucokiri. 28 Eyero igi kumae: “Wung’eyo ma ber nia cik uyiyo ngo Jayahudi udikere kunoke ucor ceng’ini ku ng’atu mi thek mange, ento Mungu unyutho ira nia acikara ngo nilwong’o ng’atu moko nia e leng’ ungo kunoke ecido. 29 Pieno kinde ma julwong’a, abino m’umbe piem moko nyanok de. Dong’ akwayu wunyuth ira nia pirang’o wulwong’a.”

30 E Kornelio uwacu kumae: “Ceng’ ang’wen udaru kadhu kinde m’abino rwo i ot para i kum saa abung’wen mi reto; tap i saa maeno, ng’atu moko m’ukendo bongu m’uberieny ubin ucungo i wang’a 31 man ewacu kumae: ‘Kornelio, Mungu udaru winjo rwo peri man epoy pi giramiya peri m’ibed imiyo ni jucan. 32 Pieno, or dhanu i Yopa kara gicidh gilwong’ Simon ma julwong’o Pethro. Ng’atu maeno utie welo i ot pa Simon ma jabodho mir adila ma bedo i dhu nam.’ 33 E wang’ acel agam aoro dhanu ucidh ulwong’i, man itimo ber dit m’ibino kakeni. Dong’ kawoni wan zoo watie i wang’ Mungu pi niwinjo lembe ceke ma Yehova ung’olo iri nia iyer.”

34 E Pethro ucaku weco, eyero kumae: “Kawoni anyang’ andha nia Mungu umbe kud akoyakoya, 35 ento kud i thek ceke, ng’atu m’ubelwore man m’ubetimo gin m’atira, ejole. 36 Eoro lembe i bang’ nyithindho mir Israel pi nitwong’o igi pi lembanyong’a mi kwiyocwiny nikadhu kud i bang’ Yesu Kristu, en m’e Rwoth mi dhanu ceke. 37 Wung’eyo lembe ma juweco pire i ng’om Yudea ceke, nicaku i Galilaya i ng’ei batizo ma Yohana urweyo pire: 38 Pi Yesu mi Nazarethi, kite ma Mungu uwire ko ku tipo ma leng’ man ku tego, ewotho i kind ng’om m’ebetimo bero man ebekeyo kum dhanu ceke ma Wonabali ubesendo, pilembe Mungu ubino karacelo kude. 39 Wan wa jumulembe mi gin ceke m’etimo i ng’om mi Juyahudi man i Yeruzalem bende; re ginege cen ma giliere iwi yen. 40 Mungu uketho ecer i nindo mir adege, man eketho bende enyuthere kamaleng’* 41 ni dhanu ceke ngo, ento ni jumulembe ma Mungu ular ung’iyo con; niwacu iwa wan ma wacamu man wamadhu karacelo kude i ng’ei m’ecer kud i kind ju m’utho. 42 Bende, eng’olo iwa nia warwey ni dhanu, man wamii lembatuca mii nia eni tie ng’atu ma Mungu uketho ubed japoklembe mi ju ma kwo ku ju m’utho. 43 Jubila ceke gimiyo lembatuca pire, nia ng’atu moko ci m’uyiye dubo pare uwekere ni kum nyinge.”

44 Kinde ma fodi Pethro ubeweco pi lembe maeno, tipo ma leng’ ubino iwi dhanu ceke ma gibewinjo wecne. 45 E juyic* ma jutimo yaa i kumgi ma giwotho karacelo ku Pethro igi uwang’ lii, pilembe giramiya mi mananu ma en e tipo ma leng’ ubino konjere bende iwi dhanu mi thek. 46 Kum giwinjo gibeweco dhok mange man gibeyungo Mungu. E Pethro uwacu kumae: 47 “Calu ma dhanu maeni de ginwang’u tipo ma leng’ ve wan, nyo ng’atu moko copo kwero nia kud gilim batizo ku pii?” 48 Pieno eng’olo nia jumii igi batizo ku nying’ Yesu Kristu. I ng’eye, gikwaye nia ekebed kugi pi nindo moko.

11 E jukwenda kud umego ma gibino i Yudea giwinjo nia dhanu mi thek mange de gijolo lembe pa Mungu. 2 Pieno, kinde ma Pethro uidho i Yeruzalem, ju ma gimoko i kum cik mi timo yaa gicaku nyayu piem i dhoge, 3 giwacu kumae: “In icidh imondo i ot pa dhanu ma jutimo ngo yaa i kumgi man icamu karacelo kugi!” 4 E Pethro ukoro igi lembe ceke acel acel, ewacu kumae:

5 “Kinde m’abino i adhura mi Yopa man aberwo, aneno ginmawokiwang’ moko; jubino loro gin moko* ma calu bongu ma nwang’ ma dit ku gunde ang’wen kud i polo, man ebino atira i bang’a. 6 Saa m’abeneno iye cuu, aneno lei mi wi ng’om ma tiendgi ang’wen ang’wen, yedi mi lum, piny ma lak alaka,* man winyo mi kor polo de. 7 Awinjo bende dwal moko m’uwacu ira kumae: ‘Pethro, ai malu inegi man icam!’ 8 Ento awacu kumae: ‘Kumeno ngo Rwoth, pilembe an fodi gin ma leng’ ungo kunoke m’ucido umondo ngo nyanok de i dhoga.’ 9 Wang’ mir arionde, dwal m’uai i polo udwoko kumae: ‘Wek nilwong’o gin ma Mungu udwoko leng’ nia gin m’ucido.’ 10 Lembe maeni utimere wang’ mir adege, man jupeyo piny ceke udok i polo. 11 Bende tap de i saa maeno, dhanu adek gitundo i bang’ ot ma nwang’u wabedo i iye, ma juorogi i bang’a niai kud i Kaisaria. 12 E tipo uyero ira nia wacidh wakugi man kud abed ku jiji nyanok de. Wacidho bende kud umego abusiel maeni, man wawok wamondo i ot pa ng’atune.

13 “Ekoro iwa kite m’eneno ko malaika ucungo i ot pare man uwacu kumae: ‘Or dhanu i Yopa kara gicidh gilwong’ Simon ma julwong’o Pethro, 14 man ebiyero iri gin ma biketho in karacelo ku juruot peri ceke wubiboth.’ 15 Re kinde m’acaku weco, tipo ma leng’ uloro i wigi tap calu m’uloro i wiwa bende i acaki. 16 E agam apoy i kum wec ma Rwoth ubed uyero kumae: ‘Yohana umiyo batizo ku pii, ento wun wubilimo batizo ku tipo ma leng’.’ 17 Dong’ tek Mungu umiyo igi giramiya mi mananu ma rom ku m’emiyo iwa wan ma wayiyo Rwoth Yesu Kristu, an ke atie ng’a m’acopo cero Mungu?”*

18 Kinde ma giwinjo lembe maeni, giweko ninyayu piem* man giyungo Mungu, giwacu kumae: “Ka kumeno dong’ Mungu udaru miyo lokocwiny ma terojo i kwo ni dhanu mi thek mange de.”

19 Nwang’u ju ma gigam gilal ni kum ragedo* m’uwok i ng’ei tho pa Stefano gicidho bor nitundo i Fenisia, Kupro, man Antiokia, ento giyero lembe ni Juyahudi kendgi. 20 Re jumoko m’i kindgi m’uai kud i Kupro man i Kurene gibino i Antiokia, man gicaku weco ku dhanu ma giweco dhu Jugiriki, ma gibetwong’o pi lembanyong’a pa Rwoth Yesu. 21 Bende cing’ Yehova ubedo karacelo kugi, man dhanu ma wendgi lee udoko julub man gilokiri i bang’ Rwoth.

22 Rwonglembe migi utundo i ith cokiri mi Yeruzalem, e gigam gioro Barnaba ucidho nitundo i Antiokia. 23 Saa m’etundo man eneno bero ma yawe mbe pa Mungu, anyong’a unege man ecaku tielo cwinygi ceke nia gimediri niworo Rwoth kud adundegi ceke; 24 kum ebino dhanu ma ber m’upong’ ku tipo ma leng’ man yiyoyic. E udul dhanu ma lee umedere ni Rwoth. 25 Pieno ecidho i Tharso pi nisayu Saul nitundo m’ebinwang’e. 26 Kinde m’enwang’e, etere i Antiokia. E pi oro acel zoo gicokiri karacelo kugi i cokiri man giponjo udul dhanu ma lee, man i the telowic pa Mungu, julwong’o julub wang’ ma kwong’a nia Jukristu i Antiokia.

27 I nindo maeno jubila giai kud i Yeruzalem giloro i Antiokia. 28 Ng’atu acel m’i kindgi ma nyinge Agabu uai ucungo, man tipo ma leng’ ukonye niewo nia ndru ma dit ubebino podho i ng’om zoo, de andha ndru maeno upodho i nindo pa Klaudio. 29 Pieno julub gikeco nia ng’atuman umii piny nimakere ku copo pare, kara gior kony ni umego ma gibekwo i Yudea; 30 e gitimo kumeno, man gioro konyne i bang’ judongo nikadhu kud i cing’ Barnaba giku Saul.

12 I kind nindo ma rom eno, ubimo Herode ucaku sendo jumoko mi cokiri. 2 Enego Yakobo m’umin Yohana ku palamularu. 3 Kinde m’eneno nia lembene ubino foyo i Juyahudi, eketho jumaku bende Pethro. (Gin maeno utimere i nindo mi foc mi Mukathi ma thobi mbe i iye.) 4 Emake ekethe i kol, man emiye i cing ungu ang’wen mi juaskari ma gibekuro kume cuu mandha, unguman ubino ku juaskari ang’wen ang’wen i iye; epangu nia ebiwodhe i wang’ dhanu* i ng’ei Kadhukuwijo. 5 Pieno, Pethro ubedo asu i kol, ento cokiri uguro rwo ma tek pire ni Mungu.

6 Kinde ma Herode udhingo wodhe woko, i diewor maeca Pethro ubino nindo m’etie atwiya ku nyoro ario i kind juaskari ario, man nwang’u jukur ma gibino i dhugola de gibekuro otkol. 7 Ento nen! Malaika pa Yehova ubin ucungo kakeca, man der ucaru i kusika mi otkol. Epadu kum Pethro i wang’ ng’ete man ecewe, ewacu kumae: “Ai malu pio!” E nyoro upodho kud i cinge. 8 Malaika uwacu ire kumae: “Kend bongu* man rony wara peri.” E etimo kumeno. I ng’eye, ewacu ire kumae: “Kend bongu peri ma yo woko, man lub toka.” 9 E egam ewok woko man elubo toke, ento eng’eyo ngo nia lembe ma malaika ubetimo utie lemandha. Eparu nia ebeneno ginmawokiwang’. 10 Gikadhu jukur mi kwong’o man mir arionde, e gitundo i kum dhugang’ mi cuma m’umondo i adhura; dhugang’ maeni de uyabere gire igi. Kinde ma giwok woko, giwotho asu i yo acel man ndhundhu malaika uwok uweke. 11 E Pethro ugam unyang’ i kum lembe m’ubino timere man ewacu kumae: “Kawoni dong’ ang’eyo andhandha nia Yehova uoro malaika pare man ubodha kud i cing Herode man kud i lembe ceke ma Juyahudi gibino kuro nia bitimere.”

12 I ng’ei m’enyang’ i kum lembe maeni, ecidho i ot pa Maria ma min Yohana ma jubed julwong’o Marko. Nwang’u dhanu dupa gicoko dhoggi karacelo kuca man giberwo. 13 Saa m’edwong’o dhugola gang’, jatic moko ma nyaku ma nyinge Roda ubino pi nineno nia utie ng’a. 14 Kinde m’eng’iyo dwand Pethro, anyong’a unege lee mandha uketho eyabu ngo dhugola gang’, ento eringo i ot man ecidh edwoko nia Pethro re m’ucungo i dhugola gang’. 15 Giwacu ire kumae: “Wii unyothere.” Ento calu m’eberero asu nia tie lemandha, gicaku yero kumae: “Tie malaika pare.” 16 Re Pethro ucungo asu keca m’ebedwong’o. Saa ma giyabu dhugola, ginene man igi uwang’ lii. 17 Ento etimo igi lanyuth ku cinge nia gikegiling’ man ekoro igi acel acel kite ma Yehova uwodhe ko kud i kol, man ewacu kumae: “Wuyer lembe maeni ni Yakobo man ni umego.” E egam ewok man ecidho kaka mange.

18 Kinde ma piny ulero, yakini ubino lee i kind juaskari pi lembe m’uwok i kum Pethro. 19 Herode uyenye ku kero mandha, man saa m’enwang’e ngo, epenjo jukur cuu, e eng’olo nia jutergi man jumii igi matira; i ng’eye, Herode uai i Yudea eloro i Kaisaria man etimo nindo moko kuca.

20 Nwang’u fodi ng’eicwiny n’i iye* i kum dhanu mi Turo ku mi Sidon. Dhanu mi kabedo maeno gibed ging’iewo cam i theng ng’om ma Herode ubebimo wiye. Pieno giwinjiri karacelo man gicidh gikwayu Blasto ma tie ng’atu ma neno wi ot p’ubimo, nia ekonygi kara giwec kud ubimo man giketh kwiyocwiny. 21 I nindo moko ma juketho, Herode ukendere ku kendi mi ker man ebedo iwi komker mi pokolembe, e ecaku weco i bang’ dhanu. 22 E dhanu ma gicokiri gicaku kok kumae: “Eni dwand mungu, ento dwand dhanu ngo!” 23 E ndhundhu malaika pa Yehova ugoye, pilembe emiyo ngo yung ni Mungu, man ukoko ucame, e egam etho.

24 Ento lembe pa Yehova umedere man umew.

25 Barnaba giku Saul ke i ng’ei ma gidaru tero kony ni umego i Yeruzalem, giloko man giwok giting’o Yohana ma jubed julwong’o bende Marko man gicidho karacelo kugi.

13 Nwang’u jubila ku juponji de ubino nuti i cokiri mir Antiokia: Ubino Barnaba, Simeon ma jubed julwong’o Niger, Lukio mi Kurene, Manaen ma giponjiri karacelo kud Herode ma jabim, man Saul. 2 Kinde ma gibetimo* ni Yehova man gibekwiro cam, tipo ma leng’ uwacu kumae: “Wukoy ira Barnaba giku Saul ang’et pi tic m’alwong’ogi pire.” 3 E i ng’ei ma gikwiro cam man girwo, giketho cing’gi i wigi man giweko gicidho.

4 Pieno, dhanu maeno ma tipo uoro giloro piny i Selukia, man ku keca gicidho i Kupro ku yo mi pii. 5 Kinde ma gitundo i Salamis, gicaku twong’o lembe pa Mungu i sinagog mi Juyahudi. Yohana ke ubino jakony migi.

6 Saa ma gidaru wotho i cula ceke nitundo i Pafo, giwok girombo ku Jayahudi moko ma nyinge Bar-Yesu m’ubino ajoga man jabila mi ndra. 7 Ebino karacelo ku Sergio Paulo ma jabim man ma ng’atu ma riek. Ng’atu maeni ubino kud ava ma lee mi winjo lembe pa Mungu, uketho elwong’o Barnaba giku Saul i bang’e. 8 Ento Elimas m’ajoga (kum ka juloko nyinge, thelembene ni eno) ucaku jai igi m’ebemito elok jabim cen kud i kum yiyoyic. 9 Tipo ma leng’ ugam uromo Saul ma julwong’o bende Paulo man eneno bang’e tel, 10 e ewacu kumae: “E in i ng’atu m’ipong’ ku kwond ndra ceke man ku kit lembe ma reco zoo, in m’i wod Wonabali man jadhu gin ceke ma pwe, ibiweko nyotho yo m’atira pa Yehova ngo? 11 Nen! Cing’ Yehova n’i wii, man ibibedo abinga, ibineno ngo der pa ceng’ pi saa moko.” E ndhundhu utor ma dit ku mudho upodho i wiye, man ecaku wirere m’ebeyenyo ng’atu moko m’umak cinge kara upeye. 12 I ng’eye, kinde ma jabim uneno lembe m’utimere, edoko jayic, kum iye uwang’ lii i kum ponji pa Yehova.

13 Paulo karacelo ku juwagi gicoko woth kud i Pafo ku yo mi pii man gitundo i Perga i Pamfilia. Re Yohana uwok uwekogi man edok i Yeruzalem. 14 Ento kinde ma giai kud i Perga, gitundo i Antiokia mi Pisidia. Man i ceng’ Sabatu gimondo i sinagog, e gibedo. 15 I ng’ei ma jusomo Cik ku buku mi Jubila i wang’ dhanu ceke, judongo mi sinagog gioro lembe i bang’gi, giwacu kumae: “Umego, tek wutie ku wec moko mi tielocwiny dhanu, wuyer wecne.” 16 Pieno Paulo uai malu man eting’o cinge ekwayu nia gikegibed ling’, ewacu kumae:

“Wu dhanu mir Israel ku jumange de ma wulworo Mungu, wuwinji. 17 Mungu mi dhanu maeni mir Israel ung’iyo kwaruwa, man edodo dhanune kinde ma gibekwo ni umondo i ng’om mi Misiri, man ewodhogi ku kuca ku bote ma tek. 18 Pi oro ma romo pier ang’wen (40) ecirogi i langa. 19 I ng’ei m’enyotho thek abiro i ng’om mi Kanan, emiyo ng’om mi thekne ubed igi ni giralaga. 20 Lembe maeno zoo utimere pi oro ma romo dak ang’wen pier abic (450).

“I ng’ei lembe maeni, emiyo igi jupoklembe nitundo i kum jabila Samwel. 21 Ento i ng’eye gikwayu ubimo, e Mungu umiyo igi Saul ma wod Kic ma tie ng’atu mi suru pa Benjamin, m’ubimo i wigi pi oro pier ang’wen (40). 22 I ng’ei m’ekabe, eng’iyo Daudi ni ubimo igi, m’emiyo lembatuca pire kumae: ‘Anwang’u Daudi ma wod Yese ma tie ng’atu ma kacwinya; ebitimo gin ceke ma iya yenyo.’ 23 Calku lembang’ola pare, Mungu uwodho Yesu ni jalar ni Israel kud i kind nyikway* ng’atu maeno. 24 I wang’ tundo pa ng’atu maeni, Yohana ular urweyo kamaleng’ ni dhanu ceke mir Israel nia gilim batizo pi ninyutho nia giloko cwinygi. 25 Re kinde ma Yohana ubedaru tic pare, ewacu kumae: ‘Wubeparu nia atie ng’a? An a en ungo. Ento nen! Ng’atu moko ubebino i ng’eya m’aromo ngo nia agony wara mi tiende.’

26 “Umego, wun ma wu nyikway juruot p’Abraham ku jumange m’i kindwu ma gilworo Mungu, juoro lembe mi both maeni iwa. 27 Kum dhanu mi Yeruzalem ku jubim migi giyiyo ngo ng’atu maeni, ento kinde ma gibepoko lembe i wiye, gipong’o lembe ma Jubila gilar giyero ma jubed jusomo ku dwal ma tek kubang’ sabatu. 28 Kadok ginwang’u ngo thelembe mi nege de, re gikwayu Pilatho uketh junege. 29 Man kinde ma gidaru timo lembe ceke ma jukiewo pire, gilore kud iwi yen man giroye i kabuli. 30 Ento Mungu uketho ecer kud i kind ju m’utho, 31 man pi nindo ma dupa enyuthere ni ju ma giai kugi kud i Galilaya giidho i Yeruzalem. Kawoni ju maeno re ma gitie jumulembe pare ni dhanu.

32 “Pieno wabetwong’o iwu pi lembanyong’a iwi lembang’ola ma jutimo ni kwaruwa. 33 Mungu uketho lembene upong’o kakare iwa, wan awiya pare kinde m’eketho Yesu ucer; tap calu ma jukiewo i zaburi mir ario kumae: ‘Itie woda; tin adoko wuru.’ 34 Man pi lembe ma nia eketho ecer kud i kind ju m’utho ma dong’ ebibedo ngo kendo ku kum ma nyothere, elar eyero kumae: ‘Abimaruwu ku mer mandha m’ang’olo ni Daudi, ma tie lembang’ola ma jugeno.’ 35 Pieno i zaburi mange de eyero kumae: ‘Ibiyiyo ngo kum ng’atu ma leng’ peri utopi.’ 36 Ento Daudi utimo tic ma leng’ ni Mungu* i kind dhanu m’utuk pare, enindo i tho, jukunye karacelo ku kwaru pare, man kume utop. 37 Re ng’atu ma Mungu uketho ucer kume ulund utop ungo.

38 “Umego, dong’ wung’ey nia ni kum ng’atu maeni, jubetwong’o iwu pi weko dubo. 39 Calku Cik pa Musa, nwang’u jucopo nenowu ngo nia dubo mbe i wiwu i gin ceke, ento ni kume dhanu ceke m’uyiyo junenogi nia dubo mbe i wigi. 40 Pieno, wubed ku weng’wu kara lembe ma e ma juyero i buku mi Jubila kud ubin i wiwu: 41 ‘Wunen, wun ma wu jucac, wuzungi man wurwiny de, kum abetimo tic i nindo mwu, en e tic ma wubiyiyo ngo nyanok de, kadok ng’atu moko ukoro pire iwu cuu.’”

42 Kinde ma gibewok woko, dhanu ukwayugi nia giwec iwi lembe maeno kendo i ceng’ Sabatu m’ulubo. 43 Pieno saa ma coko mi sinagog uthum, Juyahudi dupa karacelo ku ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi man ma gitimo ni Mungu gilubo tok Paulo giku Barnaba; ju maeni giweco kugi man gikwayugi nia gibed asu i bero ma yawe mbe pa Mungu.

44 I Sabatu m’ulubo, kago adhura ceke ucokiri karacelo niwinjo lembe pa Yehova. 45 Kinde ma Juyahudi gineno udul dhanu, kumira ma lee umondo i igi man gicaku jai ku wec ma rac i kum lembe ma Paulo ubeyero. 46 E Paulo giku Barnaba giyero igi ku tegocwinygi kumae: “Ebino lembe ma pire tek nia jular juyer lembe pa Mungu iwu. Ento calu ma wubekwere man wubenyuthuru giwu nia wuromo ngo ku kwo ma rondo ku rondo, nen! Wan wabelokara i bang’ dhanu mi thek mange. 47 Kum Yehova ung’olo iwa ku wec ma e: ‘Aketho ibed ni der ni dhanu mi thek mange, kara ibed ni both nitundo i tung’ ng’om ma bor.’”

48 Kinde ma dhanu mi thek mange giwinjo lembe maeni, anyong’a ucaku negogi lee man giyungo lembe pa Yehova, e dhanu ceke m’adundegi ubedo ayika pi kwo ma rondo ku rondo gidoko juyic. 49 Bende, lembe pa Yehova umedere nimew i ng’ombuca ceke. 50 Ento Juyahudi gicung’o lembe i jumamon ma pigi yik ma gilworo Mungu man i judongo mir adhura, e gicaku nyayu ragedo i kum Paulo giku Barnaba man gibayugi woko kud i kieu migi. 51 Pieno gigam giteng’o utur m’i the tiendgi i kumgi man gicidho i Ikonio. 52 E julub gimediri nipong’ kud anyong’a man tipo ma leng’.

14 I Ikonio giwok gimondo karacelo i sinagog mi Juyahudi, man giweco i ayi m’uketho udul ma dit mi Juyahudi ku Jugiriki gidoko juyic. 2 Ento Juyahudi ma gi juyic ungo gicung’o lembe i dhanu* mi thek mange man giroyo adegi i igi i kum umego. 3 Pieno Paulo giku Barnaba gitimo nindo ma lee ma gibeweco ku tegocwinygi ku copo pa Yehova, m’utuco pi lembe mi bero ma yawe mbe pare ni kum udu man thangu m’eketho gitimo. 4 E i udul dhanu mir adhura upokere; jumoko gibino i thenge mi Juyahudi, jumange ke i thenge mi jukwenda. 5 Kinde ma dhanu mi thek mange man Juyahudi karacelo ku jubim migi gibino yenyo gitimgi rac man gicanygi ku kidi, 6 jugam junyutho lembene igi, e giringo i adhura mi Likaonia, Lustra, man Derbe kud i ng’om m’utiekogi bende. 7 Kuca de gimediri nirweyo lembanyong’a.

8 Nwang’u ng’atu moko ubino nuti i Lustra ma tiende abala man ebedo kakeca. Ebino abala niai m’enyolere man ewotho ngo nyanok de. 9 Ng’atu maeni ubino winjo Paulo kinde m’ebeweco. Paulo ugam unene tel man eneno nia etie ku yiyoyic ma copo ketho ekey; 10 e ewacu ku dwal ma tek kumae: “Ai icung iwi tiendi!” Pieno ng’atune upor malu man ecaku wotho. 11 Kinde m’udul dhanu gineno gin ma Paulo utimo, gikok ku dhu Likaonia kumae: “Mungu gidoko calu dhanu man giloro piny i bang’wa!” 12 E gicaku lwong’o Barnaba nia Zeus, Paulo ke nia Hermes, pilembe en re m’ebino weco lee. 13 E jalam pa Zeus ma hekalu pare ubino kaka ma jumondo kud i iye i adhura, ukelo koni dhieng’ kud uthac mi thiuboko i dhugang’, man emito githier lam karacelo kud udul dhanu.

14 Ento saa ma jukwenda, Barnaba giku Paulo giwinjo lembe maeno, giyeco bongu migi man gipiey i kind udul dhanu, gikok kumae: 15 “Jumer, pirang’o wubetimo lembe maeni? Wan de watie dhanu ma tie ku ng’ico ma rom calu wun. Waberweyo iwu lembanyong’a kara wulokuru cen kud i kum gin maeni ma tijgi mbe, man wudwog i bang’ Mungu ma kwo m’ucwiyo polo ku ng’om man nam ku piny ceke ma n’i igi. 16 I rundi ma con, egam eyiyo nia thek ceke giwoth i yo migi, 17 re eweko ngo nimiyo lembatuca i wiye gire ni kum lembe ma beco m’etimo; emiyo iwu koth kud i polo man nindo ma cam cek lee i iye, eyeng’owu ku cam man eketho adundewu upong’ ku mutoro.” 18 Re kadok giyero lembe maeno de, gikwero udul dhanu kpe nia kud uthier lam igi.

19 Ento Juyahudi uai kud i Antiokia man i Ikonio, man giloko pidoic mir udul dhanu, e gicanyu Paulo ku kidi man giwaye woko mir adhura ma gigeno nia dong’ edaru tho. 20 Re kinde ma julub gicokiri i kume, eai malu man emondo i adhura. Urwonde gicidho i Derbe giku Barnaba. 21 I ng’ei ma girweyo lembanyong’a i adhura maeca man giketho dhanu dupa udoko julub, giloko gidok i Lustra, i Ikonio, man i Antiokia. 22 Kuca giwok giteng’o julub* man gitielo cwinygi nia gimediri asu nibedo i yiyoyic, giwacu kumae: “Wacikara nimondo i Ker pa Mungu nikadhu kud i masendi dupa.” 23 Bende, giketho judongo igi i cokiriman, girwo man gikwiro cam, i ng’eye giweko judongone i cing’ Yehova pilembe nwang’u gidaru yiye.

24 I ng’eye, gikadhu kud i Pisidia man gitundo i Pamfilia, 25 man kinde ma gidaru rweyo lembe i Perga, giloro piny i Atalia. 26 Ku keca, gimaku yei gicidho i Antiokia kaka ma jular jumiyogi i iye ni bero ma yawe mbe pa Mungu pi tic ma giai gidaru.

27 Kinde ma gitundo i Antiokia, gicoko dhu cokiri karacelo man gikoro lembe dupa ma Mungu utimo nikadhu kud i bang’gi, man kite m’eyabu ko dhugola mi yiyoyic ni dhanu mi thek mange. 28 E gitimo nindo ma lee karacelo ku julub.

15 E dhanu moko uloro kud i Yudea man gicaku ponjo umego kumae: “Ka fodi jutimo ngo yaa i kumwu calku kura ma Musa uweko, wucopo both ungo.” 2 Ento i ng’ei ma koso winjiri ma lee man piem ma dit uwok i kindgi karacelo ku Paulo man Barnaba, jung’iyo nia Paulo, Barnaba, man jumoko mange giidh i bang’ jukwenda ku judongo i Yeruzalem iwi lembe maeno.*

3 E cokiri ugam ulwoko tok dhanu maeno nyanok, man i ng’eye gimediri ku woth gikadhu kud i Fenisia man Samaria; giwotho koro acel acel kite ma dhanu mi thek mange uloko ko cwinygi, man lembene unyayu anyong’a lee mandha i umego ceke. 4 Kinde ma gitundo i Yeruzalem, cokiri man jukwenda ku judongo ujologi ma ber mandha, man gikoro lembe dupa ma Mungu utimo nikadhu kud i bang’gi. 5 Ento jumoko ma nwang’u gibino i thenge mi Jufarisayo ma gidoko juyic, giai kud iwi kabedo migi gicungo man giwacu kumae: “Ubekwayu jutim yaa i kumgi man jung’ol igi nia giwor Cik pa Musa.”

6 Pieno jukwenda man judongo gicokiri karacelo pi ning’iyo i lembe maeno. 7 I ng’ei ma giteliri pi saa ma lee, Pethro uai malu man ewacu igi kumae: “Umego, wung’eyo ma ber nia Mungu ular ung’iyo an kud i kindwu ceke, kara nikadhu kud i dhoga, dhanu mi thek mange giwinj rwonglembe mi lembanyong’a man giyii. 8 Man Mungu m’ung’eyo adunde unyutho nia ejologi kinde m’emiyo igi tipo ma leng’, tap calu m’egam etimo iwa bende. 9 Eketho ngo tung’ tung’ nyanok de i kindwa wakugi, ento edwoko adundegi leng’ ni kum yiyoyic. 10 Dong’ pirang’o wubemulo i Mungu ma wubeketho ko ter ma pek iwi julub, ma yeyo uvoyo kwaruwa kadi wan bende? 11 Ento wan watie ku yiyoyic nia wanwang’u both ni kum bero ma yawe mbe pa Rwoth Yesu i ayi ma rom kugi.”

12 E ungu mi dhanu ceke uling’ man gicaku winjo Barnaba giku Paulo ma gibekoro pir udu man thangu dupa ma Mungu utimo nikadhu kud i bang’gi i kind dhanu mi thek mange. 13 I ng’ei ma gidaru wec, Yakobo udwoko kumae: “Umego, wukewinja. 14 Calu ma waai wawinjo, Simeon ukoro iwa cuu dit kite ma Mungu upoy ko wang’ ma kwong’a pi dhanu mi thek mange, man nia kud i kindgi ecaku ng’iyo dhanu pi nyinge. 15 Man lembe maeno urombo bende ku wec ma Jubila gikiewo, m’uwacu kumae: 16 ‘I ng’ei gin maeni, abilokara man abiting’o kendo hema* pa Daudi ma nwang’u upodho piny; abigiero uvurune kendo man abiketho ebicungo ma tek, 17 kara dong dhanu m’udong’ giyeny Yehova ku cwinygi ceke, karacelo ku dhanu mi thek mange ceke, dhanu ma gibelwong’iri ku nyinga, Yehova uwacu, ma gibetimo gin maeni 18 m’ung’eyere niai yang’ con.’ 19 Pieno, an aparu* nia kud wanyay peko i kum dhanu mi thek mange ma gibelokiri i bang’ Mungu, 20 ento wakiewu igi nia gikoyiri cen kud i kum piny ma juthiero ni ayi gin m’acwiya, kud i kum lembsasa mi tarwang’,* kud i kum piny ma judeyo adeya,* man kud i kum rimo. 21 Kum niai yang’ con, Musa ubedo ku dhanu ma girweyo lembe pare kubang’ adhura, pilembe kubang’ sabatu jusomo buku pare ku dwal ma tek i sinagog.”

22 E jukwenda ku judongo karacelo ku cokiri ceke ging’iyo nia juor dhanu moko ma julondo kud i kindgi, ucidh i Antiokia karacelo ku Paulo giku Barnaba; e gioro Yuda ma julwong’o Barsaba man Sila ma gibino jutela i kind umego. 23 Gimiyo barua i cing’gi m’uwacu kumae:

“Wa jukwenda ku judongo ma watie umego mwu, wabekiewo iwu wun umego mi thek mange ma wubedo i Antiokia, i Siria, man i Kilikia: Wujol moth mwa! 24 Wawinjo nia jumoko ma giai i kindwa gicidho i beng’wu man gisendowu ku lembe ma giyero, ma gibemito ginyoth lembe ma wuyiyo, ma ke wan wamiyo ngo igi telowic moko. 25 E wan ceke wang’iyo ma dhogwa rombo i acel nia walond dhanu moko man waorgi karacelo ku jumer mwa ma Barnaba giku Paulo, 26 ma gitie ju ma gimiyo kwo* migi pi nying’ Rwoth mwa Yesu Kristu. 27 Pieno wabeoro Yuda giku Sila, kara gin de giwok gikor lembe ma nwang’ere i barua maeni ku dhoggi. 28 Kum tipo ma leng’ man wan giwa wanwang’u nia etie ber nia kud wamed ter mange i wiwu, m’uweko lembe ma e ma pigi tek: 29 Nia wukoyuru cen kud i kum gin ma juthiero ni ayi gin m’acwiya, kud i kum rimo, kud i kum gin ma judeyo adeya,* man kud i kum lembsasa mi tarwang’.* Tek wugwokuru cuu i kum gin maeni, lembe bibedo iwu miero. Dong’ wubed ma ber!”*

30 Kinde ma dhanu maeno gipokiri, giloro piny i Antiokia man giwok gicoko dhu ungu ceke karacelo, e gimiyo barua i bang’gi. 31 I ng’ei ma gisomo baruane, anyong’a unegogi lee pi tielocwiny maeno. 32 Calu ma Yuda giku Sila gibino jubila, gitielo cwiny umego ku ponji dupa man gimiyo kero i kumgi. 33 I ng’ei ma gitimo nindo moko kuca, umego gicikogi man giweko gidok ku kwiyocwiny i bang’ ju m’uorogi. 34 —— 35 Ento Paulo giku Barnaba gidong’ i Antiokia ma gibeponjo man giberweyo lembanyong’a mi lembe pa Yehova karacelo ku jumange dupa.

36 I ng’ei nindo moko, Paulo uyero ni Barnaba kumae: “Kawoni dong’* wakewadok waliew umego i adhura ceke ma warweyo lembe pa Yehova i igi, pi nineno ka nyo gitie nenedi.” 37 Barnaba ukeco nia gicidh karacelo ku Yohana ma julwong’o Marko. 38 Ento Paulo umito ngo nia ecidh karacelo kugi, pilembe egam ewekogi i Pamfilia man ecidho ngo karacelo kugi i tic. 39 E kwinyo uopo i igi man giteliri lee, uketho gigam gipokiri; Barnaba uting’o Marko man gicidho i Kupro ku yo mi pii. 40 Paulo ke ung’iyo Sila man i ng’ei ma umego girwo nia Yehova ugwoke, gigam gicidho. 41 Ekadhu kud i Siria man Kilikia m’ebeteng’o cokiri.

16 E egam etundo i Derbe man bende i Lustra. Nwang’u jalub moko ma nyinge Timoteo de ubino nuti keca, ma en e wod jayic moko ma Nyayahudi ento won utie Jagiriki, 2 man umego mi Lustra ku mi Ikonio gibed giweco ber pire. 3 Paulo ubino mito nia gicidh giku Timoteo, e egam eting’e man etimo yaa i kume ni kum Juyahudi mi kabedo maeno; kum gin ceke ging’eyo nia won utie Jagiriki. 4 Kinde ma gibekadhu kubang’ adhura, giwotho nyutho ni umego cik ma jukwenda ku judongo gimaku i Yeruzalem kara giwor. 5 E cokiri umediri nidoko tek i yiyoyic man wendgi de uwotho medere kubang’ ceng’.

6 Bende, gikadhu kud i Frijia man kud i ng’om mi Galatia, pilembe tipo ma leng’ ukwero igi nia kud giyer lembe i theng ng’om mir Azia. 7 Saa ma giloro bende piny i Misia, gitimo kero nia gimond i Bithinia, ento tipo pa Yesu uyiyo ngo igi. 8 Pieno gikadhu kud i ng’et* Misia man giloro piny i Troa. 9 Man ku diewor, Paulo uneno ginmawokiwang’ moko; Jamakedonia moko ucungo kakeca m’ebekwaye man ewacu kumae: “Kadh loka kuni i Makedonia man ikonywa.” 10 I ng’ei m’eneno ginmawokiwang’ ci, watimo kero nimondo i Makedonia, kum wanyang’ nia Mungu ulwong’owa kara warwey lembanyong’a igi.

11 E waai kud i Troa ku yo mi pii man wacidho atira nitundo i Samothrake, ento nindo m’ubelubo wacidho i Neapoli; 12 man ku keca wacidho i Filipi m’utie adhura ma n’i the tela mi Juroma, ma tie bende adhura ma dit mi theng ng’om mi Makedonia. Wagam wabedo i adhura maeno pi nindo moko. 13 I ceng’ Sabatu, wawok woko i ng’ei dhugola gang’ man wacidho i dhu kulo; waparu nia wabiwok nwang’u kaka ma jurwo i iye keca, e wabedo piny man wacaku weco ku jumamon ma gicokiri karacelo. 14 E dhaku moko ma nyinge Lidia ma lworo bongu mi rangi m’uluga,* m’uai kud i adhura mi Thuatera man ma timo ni Mungu ubino winjo; Yehova ugam uyabu adundene ma lac kara ecik ithe pi niwinjo lembe ma Paulo ubeyero. 15 Kinde ma en karacelo ku juruot pare gidaru limo batizo, ekwayuwa kumae: “Tek wunwang’u nia atie ng’atu m’uyiyo Yehova, wubin man wubed i ot para.” E wayiyo nicidho pilembe ererowa.

16 Ceng’ acel kinde ma wabino cidho kakare mi rwo, wawok warombo ku jatic moko ma nyaku m’utie ku tipo, ma en e tipo mi ewo lembe. Ebed ekelo lim dit ni judongo pare ni kum lembe m’ebed eewone. 17 Nyaku maeno umedere nilubo tok Paulo man wan de, m’ebekok ku dwande ma tek kumae: “Dhanu maeni gitie jutic pa Mungu ma Malu ngbir man gibetwong’o iwu pi yojboth.” 18 Emedere nitimo lembe maeno pi nindo dupa. Tokcen ne Paulo ugam uol ku lembene, man elokere ewacu ni tipo maeno kumae: “Abeng’olo iri ku nying’ Yesu Kristu nia iwok cen kud i iye.” E tipo ugam uwok de saa nica.

19 Kinde ma judongo pare gineno nia genogen migi mi nwang’u lim udaru cidho, gimaku Paulo giku Sila man giwayugi nitundo i soko i bang’ jubim. 20 Giterogi nitundo i bang’ jupoklembe man giwacu kumae: “Dhanu maeni gibenyayu yakini lee dit i adhura mwa. Gitie Juyahudi 21 man gibeponjo kura ma cik uyiyo ngo iwa nia wayii kadi wawor, kum wan wa Juroma.” 22 E udul dhanu ugam uai malu karacelo i kumgi. Jupoklembe gilund ging’olo nia juyec bongu migi ma yo woko man jufwodgi ku del. 23 I ng’ei ma jufwodogi lee, gigam gibologi i kol man ging’olo nia jakur otkol ukurgi ma tek mandha. 24 Calu ma jung’olo ire kumeno, egam ebologi i otkolne ma yor i iye man eroyo tiendgi i kongo.

25 Ento i kum diewor ma ling’, Paulo giku Sila gibino rwo man gibino paku Mungu ku wer, jumange ma jutwiyo de ubino winjogi. 26 E rek kumeni digidi ma dit uwok, uketho the otkol de uyengere. Bende dhugola ceke ugam uyabere saa nica, man nyoro ma jutwiyo ko ng’atuman de ugony. 27 Kinde ma jakur otkol ucew man eneno nia dhugola mi otkol utie thwolo, ewodho palamularu pare kara enegere, m’ebeparu nia ju ma jutwiyo gidaru piey. 28 Ento Paulo ukok ku dwande ma tek kumae: “Kud itim gin ma rac i kumi, kum wan ceke wanuti keni!” 29 Pieno jakur otkol ukwayu jumii mac man emondo pio i otkol ma kume ubemiel, man ewok epodho piny i wang’ Paulo giku Sila. 30 Egam ewodhogi woko man ewacu kumae: “Judongo, acikara nitimo ang’o kara abothi?” 31 Giyero kumae: “Yii Rwoth Yesu e ibiboth, in karacelo ku juruot peri.” 32 I ng’eye, giyero lembe pa Yehova ire karacelo ku dhanu ceke m’i ot pare. 33 Egam eting’ogi diewor nica man elwoko wang’ rem migi. E en karacelo ku dhanu m’i ot pare zoo gilimo batizo m’umbe galu. 34 Egam eterogi i ot pare man eketho cam i wang’gi, e anyong’a unege lee karacelo ku dhanu m’i ot pare ma dong’ gidaru yiyo Mungu.

35 Kinde ma piny ulero, jupoklembe gioro juaskari gicidh giyer kumae: “Gony dhanu maeno.” 36 E jakur otkol udwoko wec migi ni Paulo kumae: “Jupoklembe gioro dhanu kara jugonywu wun ario zoo. Dong’ kawoni wuwoki man wucidh ma cwinywu kwiyo.” 37 Ento Paulo uyero igi kumae: “Gifwodowa i wang’ dhanu, ma jupoko ngo lembe rac i wiwa, ma wan ke wa Juroma man gibolowa i kol. Dong’ kawoni gilund giwodhowa i amung’ nenedi? Ungo, copere ngo! Gibin giwodhwa gin gigi.” 38 Juaskari gidwoko wec maeno ni jupoklembe. Lworo ugam umakugi kinde ma giwinjo nia dhanu maeno gitie Juroma. 39 E gibino man gipaku dhoggi igi; i ng’ei ma giwodhogi woko, gigam gikwayugi nia giai cen kud i adhura maeno. 40 Ento giwok kud i otkol man gicidho i ot pa Lidia; saa ma gineno umego, gitielo cwinygi, e gigam gicidho.

17 E gilund gikadhu kud i Amfipoli man Apolonia, gitundo i Thesaloniki kaka ma sinagog mi Juyahudi ubino i iye. 2 Pieno, calu m’ebedo kura pa Paulo, egam emondo i bang’gi man pi sabatu adek, eluro i lembe karacelo kugi niai kud i Lembagora; 3 ekoro man enyutho ku lembagora nia pire ubino tek nia Kristu usendere man ecer kud i kind ju m’utho, ewacu kumae: “Yesu maeni m’aberweyo pire iwu, en re m’etie Kristu.” 4 Eno uketho dhanu moko m’i kindgi gidoko juyic man gidikiri karacelo ku Paulo giku Sila; udul ma lee mi Jugiriki ma gitimo ni Mungu de gitimo kumeno, karacelo ku jumamon dupa ma pigi yik.

5 Ento kumira umondo i Juyahudi, e gicoko dhu dhanu moko ma reco ma gibino timo wayawaya i soko, man gicokiri ni ungu gicaku nyayu yakini i adhura. Gigam gitieko ot pa Yason ma gibeyenyo Paulo giku Sila kara giwodhgi woko ni udul dhanu. 6 Kinde ma ginwang’ugi ngo, giwayu Yason kud umego moko, giterogi i bang’ jubim mir adhura ma gibekok kumae: “Dhanu maeni ma ginyayu yakini kakare zoo gini kakeni bende, 7 man Yason uwok ujologi ni welo pare. Dhanu maeni ceke gibetimo tung’ ku cik pa Kaisari, ma gibewacu ko nia ubimo mange nuti ma en e Yesu.” 8 Kinde m’udul dhanu ku jubim mir adhura giwinjo lembe maeno, cwinygi ung’abere; 9 e jubim mir adhura giketho Yason karacelo ku juwagi giculo cul man giweko gicidho.

10 Umego gigam gioro Paulo giku Sila pio pio kud uthieno nica i Beroya. Saa ma gitundo kuca, giwok gimondo i sinagog mi Juyahudi. 11 Juyahudi mir adhura maeno gibino ku pidoic ma ber nisagu ju mi Thesaloniki, pilembe gijolo lembe pa Mungu kud ava ma lee; gibed ging’iyo i Lembagora cuu kubang’ ceng’ pi nineno ka nyo gin maeno utie kumeno. 12 Pieno, ju ma dupa m’i kindgi udoko juyic, man i kind Jugiriki bende jumamon dupa mir awora ku jumaco moko de. 13 Ento kinde ma Juyahudi mi Thesaloniki giwinjo nia Paulo uberweyo lembe pa Mungu i Beroya de, gigam gicidho kuca pi nicwalu udul dhanu unyay yakini. 14 E ndhundhu umego giketho Paulo ucidho yor i dhu nam, re Sila giku Timoteo gidong’ keca. 15 Ento ju ma gilwoko tok Paulo gitere nitundo i Athene; i ng’ei ma Paulo ucikogi nia giyer ni Sila giku Timoteo gibin i bang’e pio pio, gigam giloko.

16 Saa ma Paulo ubino kurogi i Athene, ng’eicwiny umake* kinde m’eneno nia adhurane upong’ kud ayi gin m’acwiya. 17 Ecaku luro i lembe ku Juyahudi i sinagog man bende ku dhanu mange ma gitimo ni Mungu, man i soko de kubang’ ceng’, karacelo ku dhanu ma gibed ginwang’iri kakeca. 18 Ento jururieko moko ma gi Juepikurio man Justoiki gicaku nyayu piem kude, jumoko gibino wacu kumae: “Ng’atu maeni ma rieko pare nok man m’ubeweco akeca e ubemito yero ang’o?” Jumange ke giwacu kumae: “Ubenen nia ebetwong’o pi mungu ma gi welo.” Giyero lembe maeno kum ebino rweyo lembanyong’a iwi Yesu man iwi cer. 19 E giting’e gitere i Areopago man giwacu kumae: “Nyo icopo kekoro iwa nia ponji ma nyen maeni m’ibeponjo utie ang’o? 20 Kum ibeyero lembe m’ubewok nyen i ithwa, man wabemito wang’ey nia thelembe mi gin maeni utie ang’o.” 21 Kum Juathene ceke man welo ma bedo keca gibed gitiyo ku saa migi m’udong’ thwolo, ndhu pi niyero man niwinjo lembe moko ma nyen. 22 E Paulo ucungo i die Areopago man ewacu kumae:

“Dhanu mir Athene, abeneno nia i gin ceke, wumiyuru lee nilworo mungu ma tung’ tung’* nisagu jumange. 23 Ku lapor, kinde m’abekadhu man abelubo kilili mandha piny ma tung’ tung’ ma wurwo i wang’e,* anwang’u kadok pemlam ma jukiewo i kume nia, ‘ni Mungu ma jung’eyo ngo.’ Pieno, gin ma wuberwo i wang’e* ma wung’eyo ngo re m’utie gin m’abetwong’o pire iwu. 24 Mungu m’ucwiyo ng’om ku piny ceke ma n’i iye, en m’e Rwoth mi polo ku ng’om, ebedo ngo i hekalu ma jugiero ku cing’; 25 kadi cing’ dhanu de copo timo ire ngo calu ve nia etie ku yeny mi piny moko, kum en re m’emiyo kwo man yuyo ku piny ceke ni dhanu zoo. 26 Man niai i kum ng’atu acel, etimo thek ceke mi dhanu kara gibed i wang’ ng’om zoo; eng’olo bende saa ma tap man eketho kieu ma dhanu gibed i iye, 27 kara giyeny Mungu, tek giyenye ku kero gicopo nwang’e, pilembe andha de eni bor ungo ku ng’atuman m’i kindwa. 28 Kum wakwo man wawotho, wabedo nuti de ni kume, calu ma jugor mwu moko de giwacu kumae: ‘Kum wan bende wan awiya pare.’*

29 “Pieno, calu ma wan awiya* pa Mungu, wacikara ngo niparu nia Mungu tie calu mola ma kwar, kadi mola ma tar, kadi kidi, kadi calu piny ma jung’iko ku bodho man ku paru pa dhanu. 30 Andha pi nindo moko, dhanu gibed gitimo lembe maeno ma gimbe ku ng’eyo, re Mungu ukwanu ngo ku lembene; ento kawoni ebetwong’o ni dhanu zoo ma gin’i kakare ceke nia gicikiri niloko cwinygi. 31 Kum edaru ketho nindo m’ebipoko i iye lembe mi ng’om ku bedopwe nikadhu kud i bang’ ng’atu m’eng’iyo; eketho ng’atu maeni ucer man enyutho ni dhanu ceke nia nindo maeno bitundo andha.”

32 E kinde ma giwinjo pi cer mi ju m’utho, jumoko gicaku cayu lembene, jumange ke giwacu kumae: “Wabikewinji kendo ma cen iwi lembe maeni.” 33 Pieno Paulo ugam uwekogi, 34 ento jumoko udikiri karacelo kude man gidoko juyic. I kindgi ubino Dionisio ma tie japoklembe i otpido mir Areopago, man dhaku moko ma nyinge Damari ku jumange bende.

18 I ng’ei lembe maeno eai kud i Athene man ecidho i Korintho. 2 E ewok enwang’u Jayahudi moko ma nyinge Akila ma tie anyoli mi Ponto, ma nwang’u fodi utundo atunda niai kud i Italia karacelo ku Prisila ma dhaku pare, pilembe Klaudio ung’olo nia Juyahudi ceke giai kud i Roma. Pieno Paulo ucidho i bang’gi, 3 man calu ma gibed gitimo kit tic ma rom, ebedo i ot migi man etimo tic karacelo kugi, kum gibino jubodho mi yiko hema. 4 Kubang’ sabatu ebed emiyo ponji* i sinagog, man ebed eketho Juyahudi ku Jugiriki giyiyo.

5 Kinde ma Sila giku Timoteo giloro kud i Makedonia, Paulo ucaku tiyo ku saa pare zoo pi nirweyo lembe, m’ebemiyo lembatuca ni Juyahudi pi ninyutho nia Yesu tie Kristu. 6 Ento i ng’ei ma gijai ire man giweco ire wec ma rac, eyengo bongu pare man ewacu igi kumae: “Rimbwu ubed i wiwu giwu. An re a leng’. Niai kawoni dong’ an abicidho i bang’ dhanu mi thek mange.” 7 E eai ku keca* man ecidho i ot pa ng’atu moko ma nyinge Tisio Yustho ma jatic pa Mungu, man ma ot pare ni kum sinagog. 8 Ento Krispo ma jadit mi sinagog ugam uyiyo Rwoth karacelo ku dhanu m’i ot pare zoo. Man Jukorintho dupa de ma giwinjo, gicaku yiyo man gilimo batizo. 9 Rwoth uyero bende ni Paulo i ginmawokiwang’ ku diewor kumae: “Lworo kud unegi, ento mediri niweco man kud ibed ling’, 10 kum ani kudi man ng’atu moko mbe ma bitimo gin ma rac i kumi; pilembe fodi atie ku dhanu dupa i adhura maeni.” 11 Pieno, ebedo keca pi oro acel ku dwi abusiel, m’ebeponjo lembe pa Mungu i kindgi.

12 Kinde ma Galio ubino jabim* mir Akaya, Juyahudi gicokiri man giai i kum Paulo, e gitere i wang’ kom mi pokolembe, 13 man giwacu kumae: “Ng’atu maeni ubeloko pidoic mi dhanu kara giwor* Mungu i ayi m’ukoc ku cik.” 14 Ento kinde ma Paulo ubemito weco, Galio uyero ni Juyahudi kumae: “Ka nwang’u ebino lembe moko ma rac kunoke turocik, E wun wu Juyahudi, nwang’u acopo winjowu ku cirocir. 15 Ento tek etie loko dhok iwi wec, iwi nying’, man iwi cik mwu giwu, wunen i lembene wun giwu. An abemito ngo abed japoklembe mi gin maeno.” 16 Pieno egam eriemogi cen kud i wang’ kom mi pokolembe. 17 E gin ceke gilund gimaku Sosthene ma jadit mi sinagog man gicaku fwode i wang’ kom mi pokolembe. Ento Galio umondo ngo i lembene nyanok de.

18 Paulo ugam ubedo keca pi nindo ma dupa, kan i ng’eye eciko umego man ecidho i Siria ku yo mi pii karacelo ku Prisila gikud Akila. Ewok eketho junyaru wiye i Kenkrea, kum nwang’u eng’olo lembe moko ku kwong’ ni Mungu. 19 E gigam gitundo i Efeso man ewok ewekogi keca; ento en emondo i sinagog man eluro i lembe karacelo ku Juyahudi. 20 Ento girere nia ebed karacelo kugi pi nindo ma lee, re eyiyo ngo, 21 ento ecikogi man ewacu igi kumae: “Abidwogo i beng’wu kendo, tek Yehova uyiyo.” E eai kud i Efeso ku yo mi pii 22 man eloro piny i Kaisaria. Egam eidho malu* man emotho cokiri, i ng’eye eloro piny i Antiokia.

23 I ng’ei m’etimo nindo moko keca, eai man ecidho i kabedo ma tung’ tung’ i ng’om mi Galatia man Frijia, m’ebeteng’o julub ceke.

24 Nwang’u Jayahudi moko ma nyinge Apolo ma tie anyoli mir Alekzandria utundo i Efeso; ebino jabodho mi wec man eng’eyo Lembagora cuu mandha. 25 Juponjo* ng’atu maeni i yo pa Yehova, man calu m’epong’ kud amora ni kum tipo ma leng’, ebino weco man ebeponjo lembe tap tap iwi Yesu, ento eng’eyo kende kende batizo pa Yohana. 26 Ecaku weco ku tegocwinye i sinagog man kinde ma Prisila gikud Akila giwinje, giting’e gicidho kude i bang’gi man gikoro ire yo pa Mungu tap tap nisagu. 27 Bende, calu m’ebino mito ekadh loka i Akaya, umego gikiewo barua ni julub, ma gibekwayu kogi nia gijole ma ber. Pieno saa m’etundo kuca, ekonyo lee dit ju ma gidoko juyic ni kum bero ma yawe mbe pa Mungu; 28 kum i wang’ dhanu man ku tego mandha eloyo dhu Juyahudi, m’ebenyutho igi niai kud i Lembagora nia Yesu tie Kristu.

19 I ng’eye, kinde ma fodi Apolo n’i Korintho, Paulo uwotho kud i gengi ma ni bor ku nam man eloro piny i Efeso. Kuca ewok enwang’u julub moko, 2 man epenjogi kumae: “Kinde ma wudoko juyic, nyo wunwang’u tipo ma leng’ de?” Gidwoko ire kumae: “Kadok awinja de fodi wawinjo ngo nia tipo ma leng’ unuti.” 3 E epenjogi kumae: “Dong’ wun wulimo batizo ma kani?” Giyero kumae: “Batizo pa Yohana.” 4 Paulo uwacu kumae: “Yohana umiyo batizo m’unyutho lokocwiny, man ewacu ni dhanu nia giyii ng’atu m’ubebino i ng’eye, niwacu Yesu.” 5 Kinde ma giwinjo lembe maeno, gigam gilimo batizo i nying’ Rwoth Yesu. 6 Saa ma Paulo uketho cinge i wigi, tipo ma leng’ ubino i wigi, e gicaku weco ku dhok mange man giewo lembe de. 7 Gin ceke gibino jumaco ma wendgi romo apar ario (12).

8 Emondo i sinagog man pi dwi adek, ebed eweco ku tegocwinye m’ebemiyo ponji man ebetimo kero niketho giyii lembe mi Ker pa Mungu. 9 Ento kinde ma jumoko gikwero magwei* niyiyo, ma gibeweco ko rac i kum Yojuni i wang’ udul dhanu, ewekogi man eting’o julub karacelo kude, man kubang’ ceng’ ebed emiyo ponji i ot kalasi pa Tirano. 10 Lembe maeni utimere pi oro ario, uketho dhanu ceke ma gikwo i theng ng’om mir Azia, Juyahudi ku Jugiriki bende giwinjo lembe pa Rwoth.

11 Man Mungu umedere nitimo udu ma dongo nikadhu kud i cing’ Paulo, 12 uketho jubed jutero kadok bongu man kithambala m’umulo kum Paulo i bang’ jurutwoyo man twoyo ubed uwekogi, tipo m’ucido bende ubed uwok kud i igi. 13 Ento Juyahudi moko de ma gibed giwotho swa pi niwodho pajogi, gibed gipimo nitiyo ku nying’ Rwoth Yesu iwi ju ma gitie ku tipo ma reco; gibed giwacu kumae: “Ku nying’ Yesu ma Paulo uberweyo pire, abeng’olo iwu nia wuwoki.” 14 Nwang’u awiya ma co abiro pa Jayahudi moko ma jadit mi julam ma nyinge Skeva re ma gibed gitimo gin maeno. 15 Ento tipo m’ucidone udwoko igi kumae: “Ang’eyo Yesu man Paulo de ang’eyo; wun ke wu jukani?” 16 E ng’atu ma tipo ma reco n’i iyene upiey i wigi, efwodogi man evoyogi acel acel, uketho giringo muneru kud i ot maeca ku rem i kumgi. 17 Pieno dhanu ceke, Juyahudi ku Jugiriki bende ma gibedo i Efeso ging’eyo lembe maeno; e lworo ucaku nego gin zoo, man nying’ Rwoth Yesu umedere ninwang’u dwong’. 18 Man dhanu dupa m’i kind ju m’udoko juyic gibed gibino man gituco timo migi, gikore de kamaleng’. 19 Eyo, dhanu ma wendgi lee ma gibed gitimo tic mir ajoga, gikelo buku migi karacelo man giwang’ugi i wang’ dhanu ceke. Kinde ma jutimo kwan, junwang’u nia wel pinyne romo sente mi mola ma tar elufu pier abic (50 000). 20 Pieno, lembe pa Yehova umedere ameda ninyay ni kum tego pare man ebamu zoo.

21 I ng’ei lembe maeno, Paulo ukeco i adundene nia ebikadhu kud i Makedonia man Akaya kan ebicidho i Yeruzalem. Ewacu kumae: “I ng’ei cidho kuca ukwayu acidh bende i Roma.” 22 E eoro juario kud i kind jukony pare i Makedonia; ju m’eorone ubino Timoteo gikud Erasto, en ke edong’ pi nindo moko i theng ng’om mir Azia.

23 I kind nindo maeno, yakini ma lee ugam unyay i kum Yojuni. 24 Kum nwang’u ng’atu moko nuti ma nyinge Demetrio, m’ubino jabodho mi mola ma tar, man m’ubed uyiko nyithind hekalu mi mola ma tar pa Artemi; ebed eketho jubodho ma gitimo calu en ginwang’u sente ma lee. 25 Egam ecoko dhoggi karacelo ku jumange de ma gitimo gin ma rom eno, man ewacu kumae: “Jurimo, wung’eyo ma ber nia tic maeni re m’ubemiyo iwa lonyo. 26 Kawoni wuneno man wuwinjo kite ma Paulo maeni uthoko ko udul dhanu ma lee, man eloko pidoic migi i kum lembe mange i Efeso keni kende ngo, ento ceng’ini i theng ng’om mir Azia zoo, m’ebewacu nia mungu ma juyiko ku cing’ utie mungu mandha ngo. 27 Ariti mange bende utie nia nying’ tic mwa eni bicidere acida kende ngo, ento bende hekalu pa mungu ma dit ma nyaku ma Artemi jubineno ni gin ma tije mbe, man jubikabu dwong’ pare, en ma nwang’u juwore i theng ng’om mir Azia ceke man i ng’om zoo.” 28 Kinde ma dhanu uwinjo lembe maeno, kwinyo ma lee ugam uopo i igi man gicaku kok kumae: “Artemi mi Juefeso e dwong’!”

29 E yakini unyay i adhura zoo, man gin ceke karacelo giwayu Gayo gikud Aristarko ma gi Jumakedonia ma gibed giwotho karacelo giku Paulogi, gicidh gimondo kugi i ot tuko ma dit. 30 Paulo de umito ecidh emond i ot kuca i bang’ dhanu, ento julub giyiyo ngo ire. 31 Kadok jutela moko ma gineno lembe mi foc man mi tuko de ma gibino jurimbe, gikwaye nia kud eketh kwo pare i ariti nicidho i ot tuko ma dit kuca. 32 I andha, jumoko bino kogo lembe acel, jukurucel ke gibekogo lembe mange; kum woy ubino lee i kind dhanu ceke ma gicokiri, man ju ma dupa ging’eyo ngo nia pirang’o gicokiri karacelo. 33 Pieno giwodho Alekzandre kud i kind udul dhanu, man Juyahudi gicwale i wang’ dhanu, e Alekzandre utimo lanyuth ku cinge nia gikegibed ling’ kara ekor lembe ni dhanu. 34 Ento kinde ma ging’iye nia e Jayahudi, gin ceke karacelo gikok pi saa ma romo ario kumae: “Artemi mi Juefeso e dwong’!”

35 Kinde ma jagorlembe mir adhura ujuko udul dhanu giling’, ewacu kumae: “Dhanu mir Efeso, ng’a m’i kindwu m’ung’eyo ngo nia adhura mi Juefeso utie adhura ma gwoko Artemi ma dwong’, man bende ayi m’upodho kud i polo? 36 Calu ma eno tie lembe ma juromo piemo ngo, wubed yoo man kud wutim lembe vur vur. 37 Kum dhanu maeni ma wukelo keni gitie ngo ju ma kwalu piny mir hekalu, kadi ju ma yero lembacidi i kum mungu mwa ma nyaku. 38 Pieno tek Demetrio ku jubodho wagi gitie kud adote i kum ng’atu moko, nindo mi pido unuti man jutela de ginuti; dong’ ng’atuman m’i kindgi ukel adote i kum wadi. 39 Ento tek wubeyenyo lembe mange m’usagu maeni, jubidare i cokiri ma jubed jutimo nja. 40 Andha wan’i ariti, kum juromo dotowa pi lembe m’ukadhu tin e nia wanyayu jai, kum wambe ku thelembe ma waromo miyo pi dhanu maeni ma gicokiri.” 41 I ng’ei m’eyero lembe maeno, egam elalu dhanu ma gicokiri.

20 Kinde ma yakini udaru thum, Paulo uoro jucidh julwong’o julub, man i ng’ei m’etielo cwinygi, ecikogi, e ecoko woth pi nicidho i Makedonia. 2 Ekadhu kud i kind ng’om maeno, man i ng’ei m’eyero wec dupa pi nitielo cwiny ju ma gini kuca, egam etundo i Giriki. 3 Ewok etimo dwi adek kakeca, ento calu ma Juyahudi gibino poro lembe ma rac i kume kinde m’edhingo cidho i Siria ku yo mi pii, eng’iyo nia ukwayu edok yor i Makedonia. 4 Egam ecidho karacelo ku Sopater ma wod Piro mi Beroya, Aristarko giku Sekundo ma gi Juthesaloniki, Gayo mi Derbe, Timoteo, man ju m’uai i theng ng’om mir Azia ke Tikiko giku Trofimo. 5 Dhanu maeno gitelo yo i wang’wa man gibino kurowa i Troa. 6 Ento waai kud i Filipi ku yo mi pii i ng’ei ceng’ mi foc mi Mukathi ma thobi mbe i iye, man i ng’ei nindo abic, wagam watundo i bang’gi i Troa, kuca wawok watimo nindo abiro.

7 I nindo ma kwong’a mi yenga, kinde ma wacokara karacelo pi nicamu cam, Paulo ucaku weco kugi pilembe nwang’u urwonde ebecidho, man eweco hai nitundo diewor ma ling’. 8 Nwang’u thala ubino dupa i kusika ma malu kaka ma wacoko dhogwa i iye. 9 Jalawobi moko ma nyinge Eutiko de ubedo i wang’ madhirisa, man saa ma Paulo ubemedere ku ponji, nindo ma pek ugam ukadhu kude; calu ma nindo uvoyo tego pare, egam epodho niai kud i ot mir adege ma jugiero malu iwi wadi, man juting’e ma dong’ edaru tho. 10 Ento Paulo uloro piny, eriebere i wiye, egwake, man ewacu kumae: “Cwinywu kud ung’abere, kum ekwo.”* 11 I ng’eye, edok kendo malu man eng’wenyo i mukathi ecaku camu. Emedere asu niweco pi saa ma lee nitundo ma piny ulero, e eai ecidho. 12 E gicidho ku jalawobine m’etie kwo man ginwang’u jukocwiny ma lee mandha.

13 I ng’eye, wacidh waidho meli man wacidho i Aso ku yo mi pii, kaka ma waparu nia wabiwok yeyo Paulo i iye; en re m’elar emiyo telowic maeno kum emito ecidh ku tiende kuca. 14 Pieno, kinde ma warombo kude i Aso, wagam wayeye man wacidho i Mithilene. 15 Urwonde waai ku keca ku yo mi pii man watundo i Kio, i nindo m’ulubo wawok wacungo nyanok i Samos, man i nindo m’i ng’eye ke watundo i Mileto. 16 Paulo ular ukeco nia ukwayu ekadh Efeso ku yo mi pii, kara kud etim nindo ma lee i theng ng’om mir Azia, kum ebino dhulere kara kan ecopere etund i Yeruzalem i ceng’ mi foc mi Pentekoste.

17 Ento kud i Mileto, eoro kwenda i Efeso nia julwong’ judong cokiri gibin i bang’e. 18 Kinde ma gitundo i bang’e, eyero igi kumae: “Wun giwu wung’eyo kite m’akwo ko i kindwu niai i nindo ma kwong’a ma tienda nyono theng ng’om mir Azia; 19 atimo ni Rwoth ku jwigiri* ceke man ku piwang’ ku masendi de, ni kum porolembe ma rac mi Juyahudi, 20 m’aweko ko ngo niyero iwu lembe ceke ma tie pi bero mwu, kadi niponjowu i wang’ dhanu ceke man ot kubang’ ot. 21 Ento amiyo lembatuca mii ni Juyahudi ku Jugiriki de iwi lokocwiny i bang’ Mungu, man iwi bedo ku yiyoyic i Rwoth mwa Yesu. 22 Man kawoni wunen! Abecidho i Yeruzalem ma tipo re m’ubecwala, kadok nwang’u ang’eyo ngo gin ma biwok nwang’a kuca; 23 re ang’eyo kende kende gin ma tipo ma leng’ ubewotho yero ira kubang’ adhura, nia kol ku masendi ubekura. 24 Kadok kumeno de, abeneno ngo kwo* para ni gin ma pire tek ira,* ndhu kan adaru ng’wec para man tic m’anwang’u i bang’ Rwoth Yesu, nia amii lembatuca mii iwi lembanyong’a mi bero ma yawe mbe pa Mungu.

25 “Man kawoni wunen! Ang’eyo nia kud i kindwu wu dhanu m’arweyo iwu pi Ker, ng’atu moko mbe ma bineno wang’a kendo. 26 Pieno, abeketho wubed jumulembe i nindo ma tin eni, nia rimb ng’atu moko mbe i wiya, 27 kum acerara ngo niyero iwu yeny* pa Mungu ceke. 28 Wubed ku weng’wu i kumwu giwu, man i kum udul rombe ceke ma tipo ma leng’ ukethowu ni juliew i kindgi, kara wugwok cokiri pa Mungu m’eng’iewo ku rimb Wode gire. 29 Ang’eyo nia i ng’ei cidho para, urudi ma ger bimondo i kindwu man gibibedo mbe ku kisa i kum rombe, 30 man kud i kindwu giwu, dhanu biwok man gibiponjo ponji mi ndra kara gitel julub i tokgi.

31 “Pieno, wubed ma wubekiyo man wupoy nia pi oro adek, dieceng’ ku diewor aweko ngo nicimo wang’ ng’atuman m’i kindwu ku piwang’. 32 Man kawoni abewekowu i cing’ Mungu man ni lembe mi bero pare ma yawe mbe, ma tie lembe ma copo teng’owu man miyo iwu giralaga i kind dhanu ceke ma judwokogi leng’. 33 Awanya unega ngo i kum mola ma tar pa ng’atu moko, kadi i kum mola ma kwar, kadi i kum bongu. 34 Wun giwu wung’eyo nia cing’ maeni upong’o yeny para gira man yeny mi ju ma wani karacelo kugi. 35 I gin ceke anyutho iwu nia ku timo tic ma tek kumeni re ma wucikuru nikonyo ju ma ng’ic, man nipoy i kum lembe pa Rwoth Yesu m’eyero en gire kumae: ‘Nimiyo nyayu anyong’a lee ma sagu nigamu agama.’”

36 Kinde m’edaru yero gin maeni, erumo conge piny karacelo kugi ceke man erwo. 37 E gin zoo gigam gipodho iwi wak ma lee man gigwaku Paulo,* gicwiyo limbe de, 38 kum can umondo i igi asagane pi wec m’eyero nia gibineno wang’e kendo ngo. E gigam gilwoko toke nitundo i bang’ meli.

21 I ng’ei ma wapokara kugi ku can ma dit, wagam wacidho ku wi nam, waringo atira man watundo i Kos, urwonde ke watundo i Rodo, man ku keca wacidho i Patara. 2 Kinde ma wanwang’u meli m’ubekadhu i Fenisia, waidho i iye man wacidho. 3 Saa ma watundo kaka ma cula mi Kupro nen i iye i wang’wa, waweke i ng’eiwa i thenge ma yor acam man wacidho i Siria, e wawok wanyiko i Turo, kum keca juwok juloro ter kud i meli. 4 Wawok wasayu kaka julub man wanwang’ugi, e wabedo keca pi ceng’ abiro. Ento tipo uketho giwotho yero ni Paulo wang’ dupa nia kud enyon Yeruzalem anyona de. 5 Pieno saa ma nindo ma nwang’u wabetimo kakeca uthum, waai man wacidho i yo mwa, ento gin ceke karacelo ku jumamon kud awiya gilwoko tokwa nitundo giwodhowa kud i adhura. Kinde ma watundo i dhu wat, wagam warumo congwa piny, warwo 6 man wacikara i kindwa. I ng’eye waidho meli, e gin giloko gidok i pacu migi.

7 E ka wadaru woth ma waai ko kud i Turo ku wi pii man watundo i Tholemai, wawok wamotho umego man wabedo kugi pi bang’ acel. 8 Urwonde waai wacidho man watundo i Kaisaria; wawok wamondo i ot pa Filipo ma jarwey lembanyong’a, m’ubino ng’atu acel m’i kind juabiro, e wabedo wakugi. 9 Ng’atu maeno ubino ku jumanyir ang’wen ma nwang’u fodi gigamiri ngo,* ma gibed giewo lembe. 10 Ento i ng’ei ma wabedo keca pi nindo ma lee, jabila moko ma nyinge Agabu ugam uloro kud i Yudea. 11 Ebino i bang’wa man eting’o mukaba pa Paulo, etwiyo ko tiende gire ku cinge de man ewacu kumae: “Tipo ma leng’ uwacu nia, ‘Juyahudi gibitwiyo won mukaba maeni kumeni i Yeruzalem man gibimiye i cing’ dhanu mi thek mange.’” 12 Kinde ma wawinjo lembe maeno, wan karacelo ku dhanu ma gibino keca wacaku kwaye nia timba kud eidh i Yeruzalem. 13 E Paulo udwoko kumae: “Pirang’o wubewak man wubeturo cwinya? Wung’ey nia atie ayika, kende kende ngo nia jutwiya, ento bende nitho athoa zoo i Yeruzalem pi nying’ Rwoth Yesu.” 14 Calu m’ekwero niloko paru pare, e waling’* man wawacu kumae: “Dong’ yeny pa Yehova utimere.”

15 I ng’ei nindo maeno, wayikara pi woth mwa man wacoko woth pi nicidho i Yeruzalem. 16 Wacidho bende ku julub moko mi Kaisaria man giterowa i bang’ Nason mi Kupro m’ubino jalub ma kwong’a man ma wabecigonjo i bang’e. 17 Saa ma watundo i Yeruzalem, umego gijolowa kud anyong’a. 18 Ento urwonde wacidho waku Paulogi i bang’ Yakobo, man judongo ceke de gibedo nuti. 19 Egam emothogi, man ecaku koro lembe ceke ma Mungu utimo i kind dhanu mi thek mange, nikadhu kud i tic pare.

20 Saa ma giwinjo lembe maeno, gicaku yungo Mungu, ento giyero ire kumae: “Umego, ineno kite ma wend juyic utie ko elufu swa i kind Juyahudi, man gin ceke gitie kud amora pi Cik. 21 Ento giwinjo piri nia ibeponjo Juyahudi ceke ma gin’i kind dhanu mi thek mange nia gijai i kum Musa, m’ibeyero ko igi nia kud gitim yaa i kum awiya migi, kadi kud gilub kura ma gibed gitimo. 22 Dong’ jucopo timo ang’o? Andha gibiwinjo nia idaru tundo. 23 Dong’ tim lembe ma wabeyero iri e: Watie ku jumaco ang’wen ma gitimo lembang’ola ku kwong’ ni Mungu. 24 Ting’gi icidh kugi man idwokiri leng’ karacelo kugi calku Cik pa Musa, cul welpiny i wigi kara junyar wigi. E dhanu ceke bing’eyo nia lembe ma giwinjo ku nyingi utie vupo, ento nia in ibewotho atira man ibeworo bende Cik. 25 Pi juyic ma gin’i kind dhanu mi thek mange ke, wadaru kiewo yub ma wamaku man waoro igi, nia ukwayu gikoyiri cen kud i kum gin ma juthiero ni ayi gin m’acwiya, kud i kum rimo, kud i kum gin ma judeyo adeya,* man kud i kum lembsasa mi tarwang’.”*

26 E urwonde Paulo uting’o jumaco maeno man edwokere leng’ karacelo kugi calku Cik pa Musa; emondo bende i hekalu pi ninyutho nia nindo mi dwokirileng’ne bithum awene, man nindo m’ukwayu juthier lam i iye pi ng’atuman m’i kindgi.

27 Kinde ma nindo abiro udhingo thum, Juyahudi ma giai i Azia gineno Paulo i hekalu, e gicwalu udul dhanu zoo unyayu yakini man gimake 28 ma gibekok kumae: “Dhanu mir Israel, wularwa! Ng’atu maeni re m’ubeponjo dhanu zoo kakare ceke nia kud giwor dhanu mwa, Cik mwa, man kabedo maeni. M’usagu maeno, eroyo kadok Jugiriki i hekalu man ecido kabedo ma leng’ maeni.” 29 Kum nwang’u gilar gineno Trofimo ma Jaefeso karacelo ku Paulo i adhura, man giparu nia eroye i hekalu. 30 Woy ugam unyay i adhura ceke man dhanu giring’ini karacelo gimaku Paulo, man giwaye giwodhe woko kud i hekalu, e ndhundhu juciko dhugola. 31 Kinde ma gibemito ginege, kwenda ugam utundo i bang’ jadit mir ungu mi juaskari nia yakini udaru nyay i Yeruzalem zoo; 32 e ndhundhu ecoko juaskari ku judongo migi de, man giloro ku ng’wec i bang’gi. Kinde ma gineno jadit mir ungu mi juaskari ku juaskari bende, e giweko nifwodo Paulo.

33 E jadit mir ungu mi juaskari ucoro ceng’ini, emaku Paulo man eng’olo nia jutwiye ku nyoro ario; i ng’eye epenje nia etie ng’a man nia etimo ang’o. 34 Ento kud i kind udul dhanu jumoko gicaku kogo lembe ma tung’, jumange de gibekogo lembe ma tung’. Pieno calu ma nyang’ i lembene cuu uvoye ni kum woy m’ubino dit, egam eng’olo nia juter Paulo kaka ma juaskari gibedo i iye. 35 Ento kinde m’etundo iwi mangasi ma juidho ko kaka ma juaskari gibedo i iye, juaskari giyeye ayeya ni kum rop mir udul dhanu, 36 kum udul dhanu gibino lubo tokgi ma gibekok kumae: “Wunege cen!”

37 Saa ma judhingo roye kaka ma juaskari gibedo i iye, Paulo upenjo jadit mir ungu mi juaskari kumae: “Nyo acopo keyero iri lembe moko de?” Edwoko kumae: “Iweco dhu Jugiriki? 38 Eni in ungo m’i Jamisiri, ma i kind nindo moko m’ukadhu ugam uketho dhanu ujai, man ucidho ku dhanu elufu ang’wen (4 000) ma gitie ku palamularu i langa?” 39 Paulo ulund uwacu kumae: “An atie Jayahudi mi Tharso i Kilikia man anyoli mir adhura m’ung’eyere. Dong’ abekweyi nia ikewek awec i bang’ dhanu.” 40 I ng’ei m’eyiyo ire, Paulo ucungo iwi mangasi man ejuko dhanu ku cinge nia gikegiling’. Saa ma dhanu ceke giling’ ting’, ecaku weco i bang’gi ku dhu Juebrania, ewacu kumae:

22 “Umego, wego, wukewinj akor iwu kite ma lembe utimere ko.” 2 Kinde ma giwinjo Paulo ubeweco i bang’gi ku dhu Juebrania, giling’ ting’ m’usagu; e ewacu kumae: 3 “An a Jayahudi, anyolara i Tharso mi Kilikia, ento aponjara i adhura maeni i the tiend Gamaliel; juponja cuu dit calku Cik mi kwaru mwa man abino kud amora pi Mungu, tap calu ma wun ceke wutie kudo tin eni. 4 Abed anyayu ragedo i kum dhanu mi Yojuni nitundo i tho, man atwiyo jumaco ku jumamon de, aketho jubologi i kol. 5 Jalam ma dit ku judongo ceke de giromo tuco lembe maeno. Anwang’u bende barua i bang’gi pi nitwiyo umego mi Dameski, man acoko woth pi nicitwiyo ju ma kuca man nidwogo kugi i Yeruzalem kara jumii igi matira.

6 “Ento kinde m’abewotho man adhingo tundo i Dameski, i kum dieceng’ ma ling’, der moko ma lee m’uai i polo ugam ucarere i wiya rek kumeni, 7 e apodho i ng’om man awinjo dwal moko m’ubewacu ira kumae: ‘Saul, Saul, pirang’o ibenyayu ragedo i kuma?’ 8 Agam adwoko kumae: ‘In i ng’a, Rwoth?’ Ewacu ira kumae: ‘An a Yesu ma Janazarethi m’ibenyayu ragedo i kume.’ 9 Dhanu ma wabewotho wakugi gineno der, ento giwinjo ngo dwand ng’atu m’ubeweco i bang’a. 10 E awacu kumae: ‘Dong’ atim ang’o, Rwoth?’ Rwoth uyero ira kumae: ‘Ai malu, mond i Dameski, man kuca jubiwok yero iri gin ceke ma juketho itim.’ 11 Ento calu m’abino neno ngo piny moko ni kum tego mi der maeno, ju ma wabino wakugi gipeya apeya ku cinga gitera i Dameski.

12 “E ng’atu moko ma nyinge Anania ma lworo Mungu calku Cik, man ma Juyahudi ma keca zoo giweco pire ber 13 ubino i bang’a. Ewok ecungo i ng’eta man ewacu ira kumae: ‘Umira Saul, dong’ weng’i nen piny!’ E ndhundhu nica ating’o wang’a man anene. 14 Eyero kumae: ‘Mungu pa kwaruwa ung’iyi kara ing’ey yeny pare man inen ng’atu ma pwe, iwinj dwande bende, 15 kum ibibedo jamulembe pare ni dhanu ceke pi gin m’ineno man m’iwinjo. 16 Dong’ ibegalu pirang’o? Ai malu ilim batizo man ilwong’ nyinge kara dubo peri ulwokere.’

17 “Ento kinde m’adok i Yeruzalem man abino rwo i hekalu, aneno ginmawokiwang’ moko 18 man aneno Rwoth, e ewacu ira kumae: ‘Tim pio iwok m’umbe galu kud i Yeruzalem, pilembe gibijolo ngo lembatuca m’ibemiyo pira.’ 19 Ayero ire kumae: ‘Rwoth, gin gigi ging’eyo ma ber nia abed atwiyo man abed afwodo dhanu ceke ma giyiyi kubang’ sinagog; 20 man kinde ma jubecwiro rimb Stefano ma jamulembe peri, nwang’u an de acungo keca man acwaku lembene, agwoko bende bongu ma yo woko mi ju ma gibino nege.’ 21 Re asu ewacu ira kumae: ‘Cidhi, pilembe abiori i bang’ dhanu mi thek mange ma gini bor.’”

22 Giwinje nitundo i kum wec maeno. E gikok ku dwandgi ma tek kumae: “Wukab ng’atu maeni cen kud i ng’om, kum eromo ngo nikwo!” 23 Calu ma gibino kok man gibebayu bongu migi ma yo woko, gibedhenyo utur de i kor polo, 24 jadit mir ungu mi juaskari ugam ung’olo nia juroy Paulo kaka ma juaskari gibedo i iye, man ewacu nia jufwode ku del nitundo egony lembe m’etimo, kara eng’ey nia i andha pirang’o udul dhanu ubino kok pire kumeca. 25 Ento saa ma gipiele kara gifwode ku del, Paulo upenjo jadit mi juaskari m’ucungo keca kumae: “Nyo cik uyiyo iwu nia wufwod Jaroma* ma fodi jupoko ngo lembe rac i wiye?”* 26 Kinde ma jadit mi juaskari uwinjo lembe maeni, ecidho i bang’ jadit mir ungu mi juaskari man edwoko ire kumae: “Dong’ ibitimo ang’o? Kum ng’atu maeni tie Jaroma.” 27 E jadit mir ungu mi juaskari ucoro i bang’e man ewacu ire kumae: “Yer ira, itie Jaroma?” Paulo uwacu kumae: “Eyo.” 28 Jaditne uyero ire kumae: “Ang’iewo twero mi bedo anyoli mi Roma ku sente ma lee.” Paulo udwoko kumae: “An lundo junyola ko anyola.”

29 E ndhundhu ju ma nwang’u gibecifwode kara eweci, gilal wany kud i kume; man kinde ma jadit mir ungu mi juaskari de unyang’ nia etie Jaroma man nia etwiye ku nyoro, lworo ugam umake.

30 Calu m’ebino mito ekeng’ey cuu nia pirang’o Juyahudi gidote, urwonde egam egonye man eng’olo nia judongo mi julam ku dilo mi Sanedrini ceke gicokiri. Pieno ekelo Paulo piny man eketho ecungo i kindgi.

23 Paulo ugam uneno ju mi Sanedrini tel man eyero kumae: “Umego, akwo m’atie ku pidoic ma cuu mandha i wang’ Mungu nitundo tin eni.” 2 E Anania ma jalam ma dit ung’olo nia ju ma gicungo i ng’ete keca gipad dhoge. 3 Paulo uwacu ire kumae: “Mungu bipedi, in m’i calu kor ot ma juwiro ma tar. Ibedo iwi kom pi nipoko lembe i wiya calku Cik, re ilund ibeturo Cik m’ibeng’olo ko nia jupada?” 4 Ju ma gicungo keca gilund giwacu kumae: “Ibeyanyu jalam ma dit pa Mungu?” 5 E Paulo uyero kumae: “Umego, ang’eyo ngo nia etie jalam ma dit. Kum Lembagora uwacu nia, ‘kud iyer lembe ma rac i kum jabim mi juthu.’”

6 Nwang’u Paulo ung’eyo nia jumoko mi Sanedrini gitie Jusadukayo, jumange ke gitie Jufarisayo, e ekok kumae: “Umego, an a Jafarisayo man wod Jufarisayo. Jubepoko lembe i wiya pi genogen mi cer kud i kind ju m’utho.” 7 Wec maeno m’eyero uketho teliri uwok i kind Jufarisayo ku Jusadukayo, e i cokiri upokere. 8 Kum Jusadukayo giyero nia cer umbe, kadi malaika, kadi tipo de, ento Jufarisayo giyiyo* lembe maeno zoo. 9 Pieno yakini ma lee unyay, man jugorcik moko mi thenge mi Jufarisayo giai malu man gicaku nyayu piem ku kwinyo kumae: “Wanwang’u ngo racu moko nyanok de iwi ng’atu maeni. Ka nyo tipo kadi malaika uweco en i bang’e ke?” 10 Saa ma teliri udoko dit, lworo umaku jadit mir ungu mi juaskari nia gibeciyeco i Paulo, pieno eng’olo nia juaskari gilor piny gicidh gipeye kud i kindgi, man gikele kaka ma juaskari gibedo i iye.

11 Ento uthieno m’ulubo, Rwoth ucungo i vute man uwacu kumae: “Cwinyi bed tek! Kum tap calu m’imiyo lembatuca mii i wiya i Yeruzalem, ukwayu imii lembatuca bende i Roma.”

12 Kinde ma piny ulero, Juyahudi giporo lembe man gikwong’iri nia gibicamu ngo kadi gibimadhu de ngo, ka fodi ginego ngo Paulo. 13 Nwang’u jumaco ma kadhu pier ang’wen (40) re ma giporo lembe maeno ku kwong’. 14 Dhanu maeno gicidho i bang’ judongo mi julam ku judongo man giwacu kumae: “Wadaru kwong’ara ku kwong’ ma lee nia wabicamu ngo piny moko nyanok de, ka fodi wanego ngo Paulo. 15 Pieno wun karacelo ku ju mi Sanedrini wunyuth ni jadit mi juaskari nia ekel Paulo piny i beng’wu, ma wutimuru ko nia ve wubemito wung’ii i lembe pare cuu. Re i wang’ ma fodi etundo ngo, binwang’u dong’ watie ayika pi ninege.”

16 Ento wod nyamin Paulo uwinjo pi libo ma gibemito kanu, e emondo kaka ma juaskari bedo i iye man edwoko lembene ni Paulo. 17 Paulo ugam ulwong’o ng’atu acel m’i kind judongo mi juaskari man ewacu kumae: “Ter jalawobi maeni i bang’ jadit mir ungu mi juaskari, kum etie ku lembe moko m’ebemito eyer ire.” 18 Pieno etero jalawobine i bang’ jadit mir ungu mi juaskari man ewacu kumae: “Paulo ma jakol ulwong’a man ekwaya nia akel jalawobi maeni i beng’i, kum jalawobine utie ku lembe moko m’emito koro iri.” 19 Jadit mir ungu mi juaskari ugam umaku cing’ jalawobine man ecidho kude ang’et, epenje kumae: “Ibemito koro lembang’o ira?” 20 Ewacu kumae: “Juyahudi giwinjiri nia urwo gibikweyi iter Paulo piny i bang’ ju mi Sanedrini, calu ve gibemito ging’ii i lembe pare cuu. 21 Ento kud iyii igi, kum jumaco migi ma kadhu pier ang’wen (40) gikanu libo ire, man gikwong’iri nia gibicamu ngo kadi gibimadhu de ngo tek fodi ginege ngo; kawoni dong’ gitie ayika man gibekuro lembe m’ibing’olo.” 22 E jadit mir ungu mi juaskari uweko jalawobine ucidho i ng’ei m’eng’olo ire kumae: “Kud iyer ni ng’atu moko nia inyutho lembe maeni ira.”

23 E elwong’o juario m’i kind judongo mi juaskari man ewacu kumae: “Wuketh juaskari dak ario (200) gibed ayika, ku ju ma ringo kana pier abiro (70) man weg tong’ dak ario (200), kara gicidh i Kaisaria i kum saa adek mir uthieno. 24 Wuyik bende kana ma Paulo biidho i wiye, kara utere m’etie ma ber i bang’ Feliksi ma jabim.” 25 Ekiewo bende barua m’uwacu kumae:

26 “An a Klaudio Lisia, abekiewo iri barua maeni jadwong’ Feliksi ma jabim: Moth iri! 27 Juyahudi gimaku ng’atu maeni man nwang’u gidhingo nege, ento abino pio pio ku juaskari para man abodhe, pilembe awinjo nia etie Jaroma. 28 Calu m’abino mito ang’ey thelembe m’uketho gibedote, agam atere piny i wang’ Sanedrini migi. 29 Anwang’u jubedote pi lembe mi Cik migi, ento judote ngo i kum lembe acel de m’uromo ku tho kadi ku twic mi kol. 30 Re calu ma junyutho ira lembe ma jupangu i kum ng’atu maeni, abeore wang’ acel i beng’i man abeng’olo nia ju m’udote gibin giyer lembe ma gidote pire i weng’i.”

31 E juaskari maeno giting’o Paulo calku lembe ma jung’olo igi man gitere ku diewor i Antipatri. 32 Urwonde giweko weg kana gicidho kude, ento gin gidok kaka ma juaskari gibedo i iye. 33 Weg kana gigam gimondo i Kaisaria man gimiyo barua i bang’ jabim, man gikelo Paulo bende i bang’e. 34 Esomo baruane man epenjo Paulo nia etie dhanu mi theng ng’om ma kani, e enyutho ire nia etie dhanu mi Kilikia. 35 Ewacu kumae: “Abiwinji cuu mandha ka ju m’udoti gitundo.” E eng’olo nia jukur kume i kal pa Herode.

24 Nindo abic i ng’eye, Anania ma jalam ma dit uloro karacelo ku judongo moko man bende Tertulo ma jacer bang’ dhanu i wang’ pido, e ginyutho adote ma gikelo iwi Paulo ni jabim. 2 Saa ma julwong’o Paulo, Tertulo ucaku dote i wang’ Feliksi kumae:

“Ni kumi wabekwo ku kwiyocwiny ma lee, man ni kum copo peri mi lar neno bor, lembe ma tung’ tung’ ubeyikere i thek maeni; 3 saa ceke man kakare zoo, wanyutho foyofoc ma lee pi lembe maeni ceke, jadwong’ Feliksi. 4 Ento kara kud aoli akeca, akweyi nia ibed ku cirocir man ikewinjwa nyanok ci. 5 Kum wanwang’u ng’atu maeni tie janyay yakini* man ebecwalu Juyahudi ceke i wang’ ng’om zoo nijai i kum bimobim, ebetelo bende wi ungu mi dini mi Junazarethi. 6 Emito bende nicido hekalu, pieno wagam wamake. 7 —— 8 Kinde m’ibipenje in giri, ibinwang’u nia lembe ceke ma wabedote pire utie lemandha.”

9 E Juyahudi de gicwaku adote maeno man giwacu nia eno tie lemandha. 10 Kinde ma jabim utimo lanyuth ku wiye ni Paulo nia eweci, edwoko kumae:

“Ang’eyo cuu nia ibedo jabim mi thek maeni pi oro ma dupa, pieno atie kud anyong’a nikoro lembe para i weng’i. 11 Kan ipimo ninyang’, ibinwang’u nia fodi nindo ukadhu ngo apar ario (12) niai m’aidho i Yeruzalem pi nicitimo thier* ni Mungu; 12 man ginwang’u ngo nia abeloko dhoga ku ng’atu moko i hekalu, kadi nia abenyayu woy i kind udul dhanu; nik’ebed i sinagog kunoke i adhura ceke. 13 Bende gicopo miyo ngo iri kizibiti mi lembe ma gibedota pire kawoni. 14 Ento abeyiyo lembe ma e i weng’i: Calku yo ma gibelwong’o nia ungu mi dini re m’abetimo tic ma leng’ ni Mungu pa kwaru para, kum ayiyo lembe ceke ma nwang’ere i Cik man ma jukiewo i buku mi Jubila. 15 Man atie ku genogen yor i bang’ Mungu, ma genogen ne ju maeni de gitie ko, nia cer bibedo nuti ni weg bedopwe ku ni weg bedopwe ngo de. 16 Pi lembe maeni, saa ceke abetimo kero nibedo ku pidocwiny ma leng’* i wang’ Mungu man i wang’ dhanu de. 17 I ng’ei ma oro dupa ukadhu, atundo i Yeruzalem pi nimiyo giramiya mi jucan* ni thek mwa man nithiero lam. 18 Saa m’abetimo lembe maeno, ginwang’u abedwokara leng’ calku Cik pa Musa i hekalu, ento ginwang’a ngo kud udul dhanu, kadi nia abenyayu yakini. Re Juyahudi moko gibino nuti ma giai kud i theng ng’om mir Azia, 19 ma nwang’u ukwayu gibed unuti i weng’i pi nidota, tek andha gibedo ku lembe moko i kuma. 20 Kunoke dhanu ma gitie kakeni e gikegiyer gin gigi lembe ma rac ma ginwang’u nia atimo kinde m’acungo i wang’ Sanedrini; 21 ndhu pi gin acel kende m’akok pire kumae kinde m’acungo i kindgi: ‘Jubepoko lembe i wiya tin pi genogen mi cer kud i kind ju m’utho!’”

22 Ento calu ma Feliksi ung’eyo lembe cuu iwi Yojuni, egam edwoko pidone udok i nindo mange man ewacu kumae: “Tek Lisia ma jadit mir ungu mi juaskari biloro, e abing’olo lembe mwu.” 23 E eng’olo ni jadit mi juaskari nia jukur kum Paulo ento jumii ire bedagonya moko, man juwek jurimbe de gibed gipong’ yeny pare.

24 Nindo moko i ng’eye, Feliksi gibino giku Drusila ma dhaku pare m’ubino Nyayahudi, e eoro julwong’o Paulo man ewinje kinde m’ebeweco pi yiyoyic i Kristu Yesu. 25 Ento saa ma Paulo ubekoro lembe iwi bedopwe, iwi kweriri gijo, man iwi pokolembe m’ubebino, lworo ugam umaku Feliksi man edwoko kumae: “Pi kawoni kecidhi, kan abinwang’u saa abioro jubilwong’i kendo.” 26 I saa maeno, ebino geno bende nia Paulo bimiyo ire sente. Pi thelembe maeno, ebed eoro julwong’o Paulo nzii man giweco kude. 27 Ento i ng’ei ma oro ario ukadhu, Porkio Festo uwilo Feliksi; re calu ma Feliksi umito enyay anyong’a i Juyahudi, egam eweko Paulo i kol.

25 Pieno, kinde ma Festo utundo i theng ng’om maeno man ecaku camu ker, nindo adek i ng’eye eai kud i Kaisaria man eidho i Yeruzalem. 2 Man judongo mi julam ku judongo mi Juyahudi gidoto Paulo i bang’e. E gicaku kwayu Festo 3 nia eyii kwac migi man eor Paulo i Yeruzalem. Ento gibino pangu nia gibikanu libo ni Paulo i gengi man gibinege. 4 Festo ulund udwoko nia Paulo bibedo i kol i Kaisaria, man nia en gire de ebedok kuca i ng’ei nindo ma nok. 5 Ewacu kumae: “Dong’ ju ma gitie ku dito i kindwu gibin walor wakugi man gidot ng’atu maeno, tek andha etimo lembe moko ma rac.”

6 E kinde m’edaru nindo ma kadhu ngo abora kunoke apar i kindgi, egam eloro edok i Kaisaria. Urwonde ebedo iwi kom mi pokolembe man eng’olo nia jukel Paulo. 7 Saa ma Paulo umondo, Juyahudi m’uloro niai kud i Yeruzalem gicungo i ng’ete man gicaku dote kud adote dupa ma dongo ma giromo miyo ngo kizibitine.

8 Ento Paulo ucero bang’e kumae: “Adubo ngo nyanok de kadok i kum Cik mi Juyahudi, kadi i kum hekalu, kadi i kum Kaisari.” 9 Calu ma Festo umito enyay anyong’a i Juyahudi, epenjo Paulo kumae: “Nyo ibemito iidh i Yeruzalem kara jupok lembe peri i wang’a iwi lembe maeni ku kuca?” 10 Ento Paulo uwacu kumae: “Acungo i wang’ kom mi pokolembe pa Kaisari, kaka m’ukwayu jupok lembe para i iye. Atimo ngo lembe moko ma rac ni Juyahudi calu ma in de ing’eyo ma ber. 11 Tek andha atie jatimrac man atimo lembe moko m’uromo ku tho, abekwero ngo tho; ento tek adote ma dhanu maeni gibedota ko ukungune mbe, ng’atu moko mbe ma tie ku twero mi miya i cing’gi pi ninyayu anyong’a i igi. Akwayu dong’ acidh apid i wang’ Kaisari!” 12 Ing’ei ma Festo uweco ku dilo mi jumii cik, edwoko kumae: “Calu m’ikwayu icidh ipid i wang’ Kaisari, ibicidho i wang’ Kaisari.”

13 Nindo moko i ng’eye, ubimo Agripa giku Bernike gitundo i Kaisaria pi niliewo Festo kara gimothe. 14 Calu ma nwang’u gibetimo nindo dupa kakeca, Festo ugam ukoro lembe pa Paulo ni ubimo, ewacu kumae:

“Ng’atu moko nuti ma Feliksi uweko i kol, 15 man saa m’abino i Yeruzalem, judongo mi julam ku judongo mi Juyahudi gidote i bang’a man gikwayu nia ang’ol lembe i wiye. 16 Ento adwoko igi nia etie ngo kura mi Juroma nimiyo ng’atu moko ma judoto i cing’ dhanu pi ninyayu anyong’a i igi, i wang’ ma fodi ng’atune urombo ngo ku ju m’udote wang’ ku wang’, man enwang’u ngo kaka mi weco pi nicero bang’e iwi lembe ma jubedote pire. 17 Pieno saa ma gitundo keni, agalu ngo, ento urwonde abedo iwi kom mi pokolembe man ang’olo nia jukel ng’atune. 18 Kinde ma weg adotene gicungo, gidote ngo ku lembe moko acel de ma rac m’abino kuro nia gibidote pire. 19 Giteliri kude kende kende iwi yic mi dini migi* man iwi ng’atu moko ma nyinge Yesu m’ugam utho, ento ma Paulo ubeyero nia utie kwo. 20 Calu m’ang’eyo ngo kite m’aromo daru ko teliri maeno, apenje ka nyo ecopo maru eidh i Yeruzalem kara jupok lembe pare iwi lembe maeno kuca. 21 Ento saa ma Paulo ukwayu nia jugwoke i kol m’ebekuro ko pokolembe pa Ogusto,* ang’olo nia jugwoke nitundo m’abiore i bang’ Kaisari.”

22 E Agripa uwacu ni Festo kumae: “Abimaru awinj ng’atu maeno an gira.” Festo uyero ire kumae: “Urwo ibiwinje.” 23 Pieno, urwonde, Agripa giku Bernike gitundo kud ayunga ma dit man gimondo i otpido karacelo ku judongo mir ungu mi juaskari man bende dhanu ma pigi yik mir adhura; e kinde ma Festo ung’olo nia jukel Paulo, jugam jukele. 24 E Festo uwacu kumae: “Ubimo Agripa man wun ceke ma watie wakudwu kakeni, wubeneno ng’atu maeni ma Juyahudi ceke gikwaya pire i Yeruzalem man kakeni bende, ma gibekok nia ukwayu ngo emedere nikwo. 25 Ento anwang’u nia ng’atu maeni utimo ngo lembe acel de m’uromo ku tho. Pieno kinde m’ekwayu en gire nia ecidh epid i wang’ Ogusto, e ang’iyo nia ukwayu aore. 26 Re gin moko mandha mbe m’aromo kiewo i wiye ni Rwoth para. Pieno akele i weng’wu wun ceke man asagane i weng’i in, ubimo Agripa; kara i ng’ei ma jubipenje ku penji, acopo nwang’u gin moko m’akiew. 27 Kum an aparu nia etie lembe m’umaku piny ungo ira nia aor ng’atu ma jutwiyo m’umbe ninyutho lembe ma judote i wiye.”

26 Agripa uwacu ni Paulo kumae: “Icopo weco piri giri.” E Paulo urieyo cinge man ecaku weco pi nicero bang’e, eyero kumae:

2 “Pi lembe ceke ma Juyahudi gidota pire, ubimo Agripa, atie kud anyong’a pilembe abeweco i weng’i tin eni pi nicero bang’a, 3 akecane pilembe ing’eyo ma ber kura ceke mi Juyahudi man lembe ma benyayu teliri i kindgi. Dong’ abekweyi nia ikewinja ku cirocir.

4 “Andha kite m’abed akwo ko niai ma fodi an aradu i kind dhanu ma thuwa* man i Yeruzalem, Juyahudi ceke ging’eyo ma ber. 5 Pieno, ging’eya niai con; tek gimaru gicopo koro iri nia abino i ungu mi dini mi Jufarisayo, man calu ma wung’eyo, ungu maeno gimoko kikiki i kum kite ma jucikiri niworo ko Cik, nisagu Juyahudi mange. 6 Ento kawoni acungo i wang’ pokolembe ni kum genogen mi lembang’ola ma Mungu ung’olo ni kwaruwa; 7 eni tie lembang’ola ma rom ma suru mwa apar ario (12) de gigeno nia gibineno nindo m’ebipong’o i iye, ma gibetimo ko tic ma leng’ m’umbe niweko, dieceng’ ku diewor. E ubimo, pi genogen maeni re ma Juyahudi gibedota.

8 “Pirang’o jumoko m’i kindwu gibenwang’u nia etie lembe ma yiyere ngo nia Mungu ucer dhanu m’utho? 9 An agam ayiyo andhandha nia ukwayu atim lembe dupa pi nijai i kum nying’ Yesu ma Janazarethi. 10 E atimo tap kumeno i Yeruzalem, atwiyo jumaleng’ dupa i kol, kum anwang’u dito i bang’ judongo mi julam; man kan ukwayu nia juneggi, abed acwaku lembene. 11 Abed amiyo igi matira wang’ ma pol i sinagog ceke pi nidiyogi kara gikwer yiyoyic migi; man calu m’abino ku kwinyo lee i kumgi, acidho kadok i adhura ma bor kara anyay ragedo i kumgi.

12 “Kinde m’abecidho i Dameski pi nitimo lembe maeni ku ng’ol man telowic m’uai i bang’ judongo mi julam, 13 E ubimo, i dieceng’ ma ling’ kinde ma an’i gengi, aneno der m’urieny m’usagu kadok rieny pa ceng’, uai kud i polo man ucarere i wiya karacelo ku ju ma wabino wotho wakugi. 14 E kinde ma wan ceke wapodho i ng’om, awinjo dwal moko m’ubeyero ira ku dhu Juebrania kumae: ‘Saul, Saul, pirang’o ibenyayu ragedo i kuma? Ibemediri nitwangu lak kenge* m’ibenyayu ko ret i kumi giri.’ 15 Ento ayero kumae: ‘In i ng’a, Rwoth?’ E Rwoth udwoko ira kumae: ‘An a Yesu m’ibenyayu ragedo i kume. 16 Dong’ ai malu man icung iwi tiendi. Anyuthara iri pi lembe maeni, kara ang’iyi nibedo jatic man jamulembe mi gin m’ineno man mi gin m’abiketho ibineno pira. 17 Abibodhi kud i cing’ dhanu maeni, man kud i cing’ dhanu mi thek mange m’abeori i bang’gi 18 pi niyabu wang’gi, pi nilokogi kud i mudho gidwog i der, man kud i tego pa Sitani gidwog i bang’ Mungu, kara dubo migi uwekere man ginwang’ giralaga i kind ju ma judwoko leng’ ni kum yiyoyic migi ma giyiya ko.’

19 “Pieno ubimo Agripa, aworo ginmawokiwang’ m’uai i polo, 20 man atero rwonglembe ku kwong’a ni dhanu mi Dameski, i ng’eye ke ni dhanu mi Yeruzalem, man m’i ng’om mi Yudea ceke, man bende ni dhanu mi thek mange nia ukwayu gilok cwinygi, man gidwog i bang’ Mungu ma nwang’u gibetimo tic m’ubenyutho nia giloko cwinygi. 21 Pi lembe maeno re ma Juyahudi gimaka i hekalu man gimito ginega. 22 Ento calu m’anwang’u kony m’uai i bang’ Mungu, abemedara nimiyo lembatuca ni ju ma thindho ku ju ma dongo bende nitundo tin eni; abeyero lembe mange ngo, ndhu gin ma jubila man bende Musa gikiewo nia bitimere. Gikiewo nia 23 Kristu bisendere, man calu m’ebibedo ng’atu ma kwong’a ma bicer kud i kind ju m’utho, ebitwong’o pi der ni dhanu maeni man ni dhanu mi thek mange.”

24 Kinde ma Paulo ubeyero lembe maeno pi nicero bang’e, Festo uyero ku dwande ma tek kumae: “Paulo, abelu dhingo meki! Ng’eyong’ec ma hai ubedwoki ni abelu!” 25 Ento Paulo uwacu kumae: “Jadwong’ Festo, abelu ubemaka ngo, ento abeyero lemandha man ma kakare. 26 Kum andha ubimo m’abeweco i bang’e ku tegocwinya ung’eyo lembe maeni ma ber; ang’eyo andhandha nia gin acel de mbe i kind lembe maeni m’eng’eyo ngo, kum lembene acel de mbe m’utimere i aponda. 27 Ubimo Agripa, nyo iyiyo Jubila de? Ang’eyo nia iyiyo.” 28 E Agripa uyero ni Paulo kumae: “Edong’ nyanok, idhingo loka adok Jakristu.” 29 Paulo ugam uyero kumae: “Kadok pi saa ma nyanok kunoke pi saa ma lee, abekwayu Mungu nia kud ubed in kendi, ento bende dhanu ceke ma gibewinja tin eni gidok ve an; re ku twic mi kol ma calu maeni ngo.”

30 E ubimo giku jabim man Bernike ku jumange ma gibedo karacelo kugi de giai malu. 31 Ento saa ma gibecidho, gicaku weco i kindgi kumae: “Ng’atu maeni utimo ngo gin acel de m’uromo ku tho, kadi ku twic mi kol.” 32 Agripa ugam uyero ni Festo kumae: “Nwang’u jucopo gonyo ng’atu maeni ka nwang’u ekwayu ngo nia ecidh epid i wang’ Kaisari.”

27 E kinde ma jung’olo nia ukwayu wacidh i Italia ku yo mi pii, jumiyo Paulo ku jukol mange de i bang’ jadit mi juaskari ma nyinge Yulio mir ungu ma julwong’o Ogusto. 2 E wamaku meli mir Adramitio ma nwang’u ubecidho i dhu wat ma tung’ tung’ mi theng ng’om mir Azia, man wagam wacidho; Aristarko ma Jamakedonia m’uai kud i Thesaloniki de ubino karacelo kudwa. 3 Urwonde watundo i Sidon; man Yulio unyutho bero ni Paulo, eyiyo ire de nia ecidh i bang’ jurimbe kara gigwoke.

4 Waai ku kakeca man wacidho ku yo mi pii, wakadhu ceng’ini ceng’ini ku Kupro pilembe wabino uro yamu m’ubeai yor i wang’wa. 5 I ng’eye, wakadhu kud i die nam yor i ng’et Kilikia ku Pamfilia man wacidh wanyiko i dhu wat mi Mura i Lukia. 6 Keca jadit mi juaskari uwok unwang’u meli m’uai i Alekzandria man ubecidho i Italia, e eketho waidho i iye. 7 I ng’eye, wawotho yoo yoo pi nindo ma dupa, ka ku peko mandha wabin watundo i Knido. Calu ma yamu uketho woth ubino tek, wagam wawotho ceng’ini ceng’ini ku Krete i Salmone, ma wabeuro ko yamu. 8 E wawotho ku peko ku dhu wat ku dhu wat, ka wabin watundo kaka ma julwong’o Dhu wat ma ber ma tie ceng’ini kud adhura mi Lasea.

9 Nindo dupa ugam ukadhu, man nwang’u dong’ saa maeno edoko lembe mir ariti nimedo woth iwi nam, pilembe nwang’u dong’ kwirocam mi ceng’ mir Adunya de udaru kadhu, e Paulo ugam umiyo juk moko 10 eyero igi kumae: “Jurimo, abeneno nia woth maeni bibedo ber ungo; piny ma n’i ariti utie kende kende ngo meli ku ter ma n’i iye, ento bende kwo mwa.”* 11 Re jadit mi juaskari uwinjo jadit mi meli ku won meli kakare niwinjo lembe ma Paulo ubeyero. 12 Calu ma dhu watne ubino ber ungo nibedo i iye i saa mi koyo, ju ma pol giyero nia ukwayu giai ku kakeca pi nineno ka nyo ku yo moko gicopo cidho bedo i saa mi koyo i Foiniki. Dhu wat maeno nwang’ere i Krete man ebeneno yo nyangu.

13 Kinde ma yamu ma yo piny ucaku koto yoo yoo, giparu nia gidaru tundo i kum lembakeca migi; e gipeyo nanga man gicaku wotho i kum Krete dri dri ku dhu wat. 14 Ento i ng’ei saa ma nyanok, yamu ma tek ma julwong’o Eurakulo* utuk niai kud i cula. 15 Calu ma yamu ma tek utwiyo meli ma dong’ ecopo medere ngo nicidho, wagam wawekara ire man eterowa. 16 I ng’eye, wadok wacaku ringo yo kaka moko ma cula ma julwong’o Kauda ugeng’owa i iye ni yamu, re asu waii aiya pi nibodho nyathi yei* m’ubino i ng’ei meli. 17 Ento i ng’ei ma gipeyo nyathi yeine i meli, gigam giting’o thol gitwiyo ko meli, man calu ma lworo ubino negogi nia gibimoko i kwiyo mi Surtis,* gigam giloro bongu ma juyaru iye iwi meli, man yamu uterogi. 18 Calu ma avuvu ma lee ubino sendowa akeca, urwonde gicaku bayu piny kara meli udong’ yot. 19 Man i nindo mir adege, gibayu jamtic mi meli gin gigi ku cing’gi.

20 Calu ma ceng’ kadi nyikaluku de unen ungo pi nindo ma dupa man avuvu ma tek* de ubino sendowa lee, e genogen ceke ma nwang’u wabino ko nia wabiboth ugam uthum. 21 I ng’ei ma gidaru nindo ma lee m’umbe nicamu, Paulo uai ucungo i kindgi man ewacu kumae: “Jurimo, ka nwang’u wuwinjo juk para man wuai ungo kud i Krete, nwang’u wasendara ngo kumeni, kadi nwang’u wabayu ngo piny moko de i pii. 22 Re kawoni abekwayuwu nia cwinywu bed tek, kum ng’atu moko acel de mbe i kindwu ma kwo* pare birwinyo, ndhu meli kende ma binyothere. 23 Kum i diewor ma tin, Mungu ma an a pare man m’abetimo ire tic ma leng’ uoro malaika ubin ucungo i vuta 24 man ewacu kumae: ‘Lworo kud unegi, Paulo. Ukwayu icung i wang’ Kaisari, man nen! Mungu umiyo iri dhanu ceke ma wubewotho wukugi.’ 25 Pieno cwinywu bed tek jurimo, kum ayiyo nia Mungu bitimo tap calu ma juyero ira. 26 Ento ni kum yamu maeni, wabioy kokoro iwi cula moko.”

27 Kinde ma diewor mir apar ang’wende uromo man yamu de ubino sendowa iwi nam mir Adria, i diewor ma ling’ jutic mi meli gicaku paru nia gidhingo tundo iwi ng’om moko. 28 E gibolo thol i the pii man ginwang’u nia etie metre ma romo pier adek wi abusiel (36), pieno gicoro nyanok man gibolo thol kendo i the pii, e ginwang’u nia etie metre ma romo pier ario wi abiro (27). 29 Calu ma lworo ubino negogi nia wabiwok gudo cana, gigam gibolo nanga ang’wen kud i the meli ma gibekuro ko nia piny uler awene. 30 Ento jutic mi meli gimito gipiey kud i meli, pieno giloro nyathi yei i nam ma gibewacu kumae: “Wabecibolo nanga kud i dhu um meli.” 31 Kinde ma Paulo uneno lembe maeno, eyero ni jadit mi juaskari man ni juaskari kumae: “Ka dhanu maeni gibedo ngo i meli, wubiboth ungo.” 32 E juaskari githumo thol ma jutwiyo ko nyathi yei man giweko epodho.

33 Kinde ma piny ubelero, Paulo ukwayu gin ceke nia gikegicam cam moko, ewacu kumae: “Tin utie nindo mir apar ang’wende ma wubekuro ma cwinywu ng’abere man wucamu ngo piny moko nyanok de. 34 Pieno abekwayuwu nia wukecam cam moko; eno utie pi bero mwu, kum yukwic acel de mbe ma birwinyo kud iwi ng’atu moko m’i kindwu.” 35 I ng’ei m’eyero lembe maeno, eting’o mukathi, edwoko foyofoc ni Mungu i wang’gi ceke, epoko iye man ecaku camu. 36 E gin ceke ginwang’u tegocwiny man gicaku camu gin bende. 37 Wan zoo wabino dhanu* dak ario ku pier abiro wi abusiel (276) i meli. 38 Kinde ma gicamu cam giyeng’, gigam giting’o nganu m’ubino i meli gibayu i nam kara meli udong’ yot.

39 Saa ma piny uruu, ging’iyo ngo ng’om maeca, ento gineno dhu wat moko m’umondo i gul man gikeco nia giketh meli unyik keca tek gicopo. 40 Pieno githumo thond nanga man giweko nangane zoo upodho i nam, i saa ma rom eno gigonyo bende thol ma jutwiyo ko upol ma jutwinyo ko wi meli; man i ng’ei ma giyaru i bongu mi wi yei i wang’ yamu, gicaku loro i dhu wat. 41 Kinde ma gigudo kwiyo ma nam ucoko dhoge i thenge ario, giketho meli ugurere i ng’om man ume umoko nding’ ma dong’ ecopo yengere de ngo, ento the meli ucaku ng’eny ni kum mujanga m’ubegoye ma tek. 42 E juaskari ginwang’u nia kwayu gineg jukol kara ng’atu moko kud ukwang’ man eringi. 43 Ento jadit mi juaskari ukeco nia kwayu ebodh Paulo kud i lembe maeno, e ecero juaskari kara kud gitim lembe ma gipangu. Eng’olo nia ju ma gicopo kwang’ gipiey i nam man gikwang’ gilar gitund i ng’om; 44 ju m’udong’ ke gilub tokgi, jumoko gibed iwi bau, jumange ke iwi piny mange m’ung’eny kud i kum yei. Pieno gin ceke gitundo i ng’om ma gitie ma ber.

28 Kinde ma watundo i dhu wat ma watie ma ber, wawinjo nia nying’ cula maeca utie Maltha. 2 Dhanu mi culane* ginyutho iwa berocwiny ma yawe mbe. Gigam gikudho mac man gijolo wan ceke ma ber, pilembe koth ubino cwii man koyo de ubedo nuti. 3 Ento kinde ma Paulo ucoko ng’ili yen man eketho iwi mac, thwol ugam uwok kud i yende ni kum lietho pa mac, man udhokere i cinge. 4 Saa ma dhanu mi culane gineno yedi maeno ma tie ku kwir udhokere i cinge, gicaku yero i kindgi kumae: “Andhandha ng’atu maeni tie janek, man kadok nwang’u eboth kud i nam de, Pokolembe ma pwe* uyiyo ngo nia emedere nibedo kwo.” 5 Re ekiro yedine i mac man gin ma rac m’utime mbe. 6 Ento gibino geno nia kum Paulo bikwot kunoke nia rek kumeni ebipodho bir ebitho. I ng’ei ma gikuro kpe man gineno ngo gin ma rac m’utime, giloko paru migi man gicaku yero nia etie mungu.

7 Nwang’u ceng’ini keca, jadit mi cula maeno ma nyinge Publio ubino ku ng’om moko, man ejolowa, egwokowa de ma ber pi nindo adek. 8 Man nwang’u won Publio uvuto avuta m’ebetwoyo malaria* ku ic akaya mi rimo; Paulo ugam ucidho i bang’e man erwo, eketho cinge i wiye, e ekeyo kume. 9 I ng’ei lembe maeno, dhanu mange de mi cula maeno ma kumgi uberemo gicaku bino i bang’e man kumgi ukey. 10 Bende gimiyo iwa giramiya dupa pi ninyutho foyofoc migi iwa, man kinde ma wacoko woth kendo ku yo mi pii, gipangu piny ceke ma watie ku yenyne i meli.

11 Dwi adek i ng’eye, wamaku meli ma tie ku cal mi wot Zeus i ume. Meline uai i Alekzandria man edaru saa mi koyo zoo i cula maeno. 12 Kinde ma watundo i dhu wat mi Sirakusa, wabedo keca pi ceng’ adek; 13 ku kakeca waringo man watundo i Regio. Urwonde yamu ma yo piny ukoto, man i ceng’ mir arionde watundo i Puteoli. 14 Keca wawok wanwang’u umego man gikwayuwa nia wabed kugi pi nindo abiro; i ng’eye wagam wacidho i Roma. 15 Kinde m’umego mi Roma giwinjo piwa, gibino nitundo kaka ma julwong’o Soko p’Apius man Hotel Adek pi nirombo kudwa. Saa ma Paulo unenogi, efoyo Mungu man enwang’u tegocwiny. 16 Tokcen ne watundo i Roma, e juyiyo nia Paulo ubed en kende ku jaaskari m’ubekuro kume.

17 Ento i ng’ei nindo adek, Paulo ulwong’o judongo mi Juyahudi karacelo. Kinde ma gicokiri, ewacu igi kumae: “Umego, kadok nwang’u atimo ngo gin moko ma rac i kum dhanu mwa, kadi i kum kura mi kwaru mwa, jutwiya i Yeruzalem man jumiya i cing’ Juroma. 18 I ng’ei ma ging’iyo i lembene, gimito gigonya kum ginwang’u ngo thelembe mi ketho junega. 19 Ento saa ma Juyahudi gijai, anwang’u nia kwayu apid i wang’ Kaisari, re utie ngo nia pilembe abedo kud adote moko i kum thek mwa. 20 Pi thelembe maeno re m’akwayu nia wanen wakudwu man wawec wakudwu, kum pi genogen mir Israel re ma jutwiya ku nyoro maeni.” 21 Giwacu ire kumae: “Wanwang’u ngo barua moko m’uweco piri niai kud i Yudea, kadok umego moko m’uai kuca de mbe m’udwoko, kadi m’uyero lembe moko ma rac piri. 22 Ento waparu nia etie ber wawinj paru peri kud i beng’i, kum wang’eyo nia andha jubeweco rac pir ungu mi dini maeni kakare ceke.”

23 Gigam gipangu nindo m’ukwayu giromb kude i iye, man gibino ma wendgi tie dupa kaka m’ebedo i iye. Niai kugweno nitundo uthieno ekoro igi lembe, m’ebemiyo lembatuca mii iwi Ker pa Mungu, man etiyo ku Cik pa Musa ku lembagora mi Jubila pi nithokogi kara giyii Yesu. 24 Jumoko gicaku yiyo lembe m’ebeyero, jumange ke giyiyo ngo. 25 Calu ma gibewinjiri ngo i kindgi, gicaku cidho man Paulo uyero wec acel ma e:

“Tipo ma leng’ uweco dre ni kwaruwu nikadhu kud i bang’ jabila Isaya 26 m’ewacu ko nia, ‘cidh i bang’ dhanu maeni man iyer kumae: “Awinja wubiwinjo, ento wubinyang’ ungo, man anena weng’wu bineno, ento wubineno ngo gin moko. 27 Kum adunde dhanu maeni udoko nwang’, man giwinjo ku ithgi, ento gitiyo ko ngo; bende gimiyo wang’gi man giculo ithgi kara kud ginen gin moko ku wang’gi man kud giwinj lembe moko ku ithgi; kara kud ginyang’ kud adundegi man kud gidwog i bang’a kara akey kumgi.”’ 28 Dong’ wung’ey nia both maeni m’uai i bang’ Mungu ucidho i bang’ dhanu mi thek mange, man andhandha gibiwinjo.” 29 ——

30 Pieno ebedo pi oro ario zoo i ot pare m’epangu gire, man dhanu ceke m’ubed ubino i bang’e, ejologi ma ber; 31 ebed erweyo igi pi Ker pa Mungu man eponjogi iwi Rwoth Yesu Kristu m’umbe lworo* man m’umbe macero moko.

Kunoke “cil i tung’ ng’om.”

Kunoke “got Zeituni.”

I dhu Jugiriki: “woth mi ceng’ sabatu.” I ceng’ sabatu Jayahudi copo wotho rukeno.

Kunoke “udul.”

I dhu Jugiriki: “ubed umondo man ubed uwok woko.”

Niwacu junene calu juapar acel mange.

I dhu Jugiriki: “kum ceke.”

Kunoke nyo “thol.”

I dhu Jugiriki: “ring’kuma bibedo.”

Kunoke “ibiweko ngo ng’eyong’ec para.”

Kunoke “Hadeya,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “ng’atu acel m’i kind kodhi pare.”

Kunoke “Hadeya,” niwacu liel mi dhanu ceke. Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “nitimo lembe karacelo.”

Kunoke “ng’eyong’ec ceke.”

Nen Thelembe mi wec.

Nen Thelembe mi wec.

Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “uai i wang’ Yehova.”

Kunoke “ng’eyong’ec moko ci.”

I dhu Jugiriki: “juruot.”

Kunoke “giyero ni kum Yesu pi cer ku kind ju m’utho.”

Niwacu gisomo ngo i bang’ judong dini. Eno nyutho ngo nia gisomo ngo.

Kunoke “giranyutha.”

Kunoke “Kristu pare.”

Kunoke “gidaru timo kwayukwac.”

Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “niworo Mungu ni jabim.”

Kunoke “lembene uthumo igi.”

Kunoke “etie atira ngo.”

Kunoke “dhanu abiro ma juweco pigi ber.”

I dhu Jugiriki: “kodhi pare.”

I dhu Jugiriki: “kodhi pare.”

Kunoke nyo “utimo lembe ma rom i kum.”

Kunoke “masendi.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “edhoth.”

Kunoke “lembe wok i adundene.”

Kunoke “ecidh enen nia umego pare gibekwo nenedi.”

Kunoke “wutim igi thier.”

Kunoke “lembene uthumo igi.”

Kunoke nyo “adhura moko.”

Kunoke “itie kec calu kela.”

Kunoke “niworo; nirwo.”

Kunoke “ing’eyo.”

Kunoke “nimaku; nibolo i kol.”

I dhu Jugiriki: “kara etergi atwiya.”

I dhu Jugiriki: “m’ebemondo man ebewok.”

Nying’ mi dhu Jugiriki ma nia Dorka man nying’ mi dhu Aramea ma nia Thabitha thelembene zoo utie, “Amur.”

Kunoke “kendi ma yo woko.”

Niwacu jadit ma telo wi juaskari dak acel.

Niwacu udul mony mi Roma ma tie ku juaskari dak abusiel.

Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “ajeni moko ma calu bongu ma nwang’ ma dit.”

Kunoke “ma mol ku korgi.”

I dhu Jugiriki: “ajenine.”

Kunoke “ewore.”

Kunoke “enen.”

Kunoke “weg bedopwe.”

I dhu Jugiriki: “ajeni moko.”

Kunoke “ma mol ku korgi.”

Kunoke “cungo i yo pa Mungu.”

I dhu Jugiriki: “giling’.”

Kunoke “masendi.”

Kunoke “ebiwodhe woko i wang’ pokolembe.”

Kunoke “twiyiri.”

Kunoke “wang’e mino mir ali.”

Kunoke “gibetimo tic m’i wang’ dhanu ceke.”

I dhu Jugiriki: “kodhi.”

Kunoke “utimo yeny pa Mungu.”

Kunoke “ng’eyong’ec mi dhanu.”

Kunoke “ng’eyong’ec mi julub.”

Kunoke “piem maeno.”

Kunoke “otbak; ot.”

Kunoke “ang’iyo.”

Ku dhu Jugiriki wecne tie porneia. Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “gin ma junego m’umbe nicwiro rimbe.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “gin ma junego m’umbe nicwiro rimbe.”

Ku dhu Jugiriki wecne tie porneia. Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “wudong’ ma ber.”

Kunoke “watim kero mwa ceke.”

Kunoke “gikadhu kud i.”

Kunoke “rangi ma kwar m’uyenyo dok i bang’ viole.”

I dhu Jugiriki: “ng’eicwiny unego tipone.”

Kunoke “nimaru lembdini lee.”

Kunoke “ma wutimo thier ire.”

Kunoke “wubetimo thier ire; wubeworo.”

Kunoke “nyikwaye.”

Kunoke “nyikway.”

Kunoke “ebed eluro i lembe karacelo kugi.”

Niwacu kud i sinagog.

Jabim mi theng ng’om mi Roma. Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “gitim thier ni.”

Copere nia i Yeruzalem.

Kunoke “juponjo ng’atu maeni dhok ku dhok.”

Kunoke “wigi udoko tek man giyiyo ngo.”

Kunoke “kum ng’eyong’ec pare n’i iye.”

Kunoke “ku pidoic ma mol.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “aneno kwo para mit ungo i wang’a.”

Kunoke “juk.”

I dhu Jugiriki: “gipodho i ng’ut Paulo.”

I dhu Jugiriki: “ma gi sumba.”

Kunoke “waweko nikwere.”

Kunoke “gin ma junego m’umbe nicwiro rimbe.”

Ku dhu Jugiriki wecne tie porneia. Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “anyoli mi Roma.”

Kunoke “ma fodi jutito lembe pare ngo.”

Kunoke “giyero kamaleng’.”

I dhu Jugiriki: “thong’om.”

Kunoke “niciworo; nicirwo.”

Kunoke “ma pidocwinya ubedota ngo.”

Nen Thelembe mi wec.

Kunoke “timo thier ni mungu migi.”

Etie nying’ mi dito pa jabim mi Roma.

Kunoke “thek.”

Kenge tie uluth ma lake bith ma juleko ko lei.

Kunoke “ng’eyong’ec mwa.”

Niwacu yamu m’uai yo malu.

Nyathi yei maeno copo konyojo nibodho kwo, ka peko moko ma lee uwok iwi nam.

Nen Thelembe mi wec.

I dhu Jugiriki: “ma nok ungo.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “ng’eyong’ec.”

Kunoke “dhanu ma weco dhok mange.”

Wec mi dhu Jugiriki ma nia Dike copere ubenyutho mungu ma nyaku ma ketho pokolembe ma pwe utimere.

Kunoke “tho ma cego kum.”

Kunoke “m’etie agonya niweco.”

    Girasoma mi dhu Alur (1993-2026)
    Woki
    Mondi
    • Alur
    • Ore ni ng'atini
    • Lembe m'imaru
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Cik mi tio kude
    • Cik mi Gwoko Lembamung'a
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Mondi
    Ore ni ng'atini