Gin m’iromo timo pi ninyego i dhug awanya ma rac

1. Dhanu ceke ubenyego kud ang’o?

NYO ava timo lembe moko ma Yehova udagu udaru negi lee de? Ka eyo, kud ipar nia inweng’iri i wang’ amulaic ma lee m’usagu mi jumange ceke. Biblia uwacu kumae: “Abidhe moko mbe ma wunweng’uru ko ma jumange ginwang’iri ko ngo.” (1 Kor. 10:13)a Eno ubenyutho nia ava moko ci ma rac m’ibenyego ko, jumange de gibenyego kude. Itie kendi ngo, man ku kony pa Yehova, icopo voyo anyegone.

2. Kit abidhe ma kani ma Jukristu man juponj Biblia gibenyego ko? (Nen bende cal.)

² Biblia uyero bende kumae: “Ng’atuman nwang’ere kud amulaic nwang’u ebeweko awanya pare ma rac utele man ubidhe.” (Yak. 1:14) Gin ma bidho ng’atu acel copo koc ku gin ma bidho ng’atu ma kucelo. Ku lapor, Jukristu moko gicopo nwang’iri i wang’ abidhe mi timo lemsasa mi tarwang’ ku ng’atu ma nico kunoke ma dhaku; jumange lundo gicopo nwang’iri i wang’ abidhe mi timo lemsasa mi tarwang’ co ku co kunoke mon ku mon. Ju m’uweko neno pornografi gicopo bedo kud ava ma lee mi docaku nene kendo. Ju ma dupa m’uweko tiyo ku yath ma merojo kunoke madhu kong’o akeca de gibenyego ku peko ma rom eno. Eno tie ava kunoke awanya moko kende ma Jukristu moko man juponj Biblia gibenyego ko. I kadhiri moko, wan ceke wawinjara calu ma jakwenda Paulo uwinjere ko. Ekiewo kumae: “Kan amito atim lembe ma ber, lembe ma reco re ma n’i iya.”—Rum. 7:21.

3. Awanya ma rac m’ugalu copo bedo ku matoke ma kani iwi ng’atini?

³ Kan ibenyego i dhug awanya ma rac m’ubegalu, icopo nwang’u nia tego peri mbe, ve nia imbe ku copo mi ceriri i wang’ abidhe. Icopo nwang’u bende nia imbe ku genogen, ve nia Yehova udaru poko lembe i wii kende kende pilembe itie kud ava ma rac. Ento cwinyi bed tek nia eno ceke tie vupo! Pi ninyang’ nia pirang’o wabeyero kumeno, thiwiwec maeni bidwoko wang’ penji ario ma e: (1) Paru ma nia wambe ku tego mi nyego i dhug awanya ma rac man nia genogen umbe iwa beai kani? (2) Icopo voyo anyego i dhug awanya ma rac nenedi?

AYI MA “NG’ATU MA RAC” UBEMITO WAWINJARA KO

4. (a) Pirang’o Sitani ubemito wanwang’ara nia wambe ku tego? (b) Pirang’o cwinywa tek nia wacopo cerara i wang’ abidhe?

⁴ Sitani ubemito wayii nia tego mwa mbe saa ma wabenwang’ara i wang’ abidhe. Yesu unyutho lembuno kamaleng’ saa m’eponjo julub pare girwo kumae: “Kud iketh wapodh i abidhe ento bodhwa kud i cing’ ng’atu ma rac.” (Mat. 6:13) Sitani unyayu piem nia dhanu copo woro ngo Yehova ka ginwang’iri i wang’ abidhe. (Yob 2:4, 5) Pirang’o Sitani ubeparu kumeno? Pilembe etie ng’atu ma kwong’a m’uweko awanya pare ma rac utele, man ebino ngo ayika nigwoko bedoleng’ pare ni Yehova. Copere ebeparu nia watie tap calu en, nia wabiweko Yehova wang’ acel ka wanwang’ara i wang’ abidhe. Egeno bende nia kadok Wod Mungu ma leng’ buu de bicerere ngo i wang’ abidhe! (Mat. 4:8, 9) Re kepar nyanok: Nyo andha wambe ku tego mi nyego i dhug awanya ma raci? Ungo, watie ko! Wayiyo lembe ma jakwenda Paulo ukiewo nia, “pi gin ceke atie ku kero nikum ng’atu m’ubemiyo ira tego.”—Filip. 4:13.

5. Wang’eyo nenedi nia Yehova ung’eyo nia wacopo voyo anyego i dhug awanya ma raci?

⁵ Tung’ ku Sitani, Yehova ung’eyo nia wacopo voyo anyego i dhug awanya ma rac. Pirang’o wayero kumeno? Pilembe elar eyero nia udul ma dit m’ugwoko bedoleng’ migi ire biboth kud i masendi ma dit. Calu m’ecwayu ndra ngo, enyutho nia wend dhanu ma lee bimondo i ng’om pare ma nyen ma gi leng’ i wang’e, niwacu ma “gilwoko kanzu migi gidwokogi tar de i rimo pa Nyathi rombo.” (Nyu. 7:9, 13, 14) Ubenen kamaleng’ nia Yehova neno ngo nia tego mwa mbe kinde ma wabenyego i dhug awanya ma rac.

6-7. Pirang’o Sitani ubemito wapar nia genogen umbe iwa?

⁶ Sitani ubemito wapar nia genogen umbe iwa man nia Yehova udaru poko lembe i wiwa kende kende pilembe ya watie kud awanya ma rac. Ento kepar nyanok. Pirang’o Sitani ubemito wabed ku paru maeno? Pilembe Yehova udaru ng’olo nia eromo ngo ku kwo ma rondo ku rondo. En re ma genogen umbe ire. (Tha. 3:15; Nyu. 20:10) Ma jiji mbe, ebemito wan de wapar nia genogen umbe iwa, asagane ke pilembe wan watie ku genogen mi nwang’u mugisa ma tung’ tung’ ma jukwero ire. I andha, Biblia ubetego cwinywa nia Yehova ubemito ekonywa kara wakwo rondo ku rondo. “Ebeyenyo ngo nia ng’atu moko acel de unyothere, enre ebeyenyo dhanu ceke gilok cwinygi.”—2 Pet. 3:9.

⁷ Pieno, ka wayiyo nia wambe ku tego kunoke nia genogen umbe iwa saa ma wabenyego i dhug awanya mi timo lembe ma rac, nwang’u waparu lembe tap ayi ma Sitani ubemito wapar ko. Ning’eyo lembe maeno copo miyo iwa kero mi cungo nging’ nging’ i dhu Sitani.—1 Pet. 5:8, 9.

AYI MA DUBALAGA COPO KETHO WAWINJARA KO

8. M’uweko timo ma reco, dubo uketho i iye bende lembang’o? (Zaburi 51:5) (Nen bende “Koro i wec.”)

⁸ M’uweko Sitani, gin mange de nuti ma copo ketho waparu nia tego mwa mbe man nia genogen umbe iwa i anyego ma wabenyego ko i dhug awanya ma rac. Utie ang’o? Tie dubo ma wan ceke walagu i bang’ Adamu giku Eva ma gitie junyodo mwa ma kwong’a.b—Yob 14:4; som Zaburi 51:5.

9-10. (a) Adamu giku Eva giwinjiri nenedi i ng’ey ma gidubo? (Nen bende cal.) (b) Dubo ma walagu copo ketho wawinjara nenedi?

⁹ Kepar pir ayi m’Adamu giku Eva giwinjiri ko i ng’ey ma gidubo. Kinde ma gituro cik pa Yehova, gipondo man gitimo kero niumo muneru migi. Buku Étude perspicace ukoro pi timo migi eno kumae: “Dubo uketho ginwang’u nia ginyotho lembe; cwinygi pido, gikoso kwiyocwiny, man lewic unegogi.” Udok ubedo ve jutwiyo bang’gi i ot mi kusika ang’wen, ma kusikaman utie ku peko maeno. Tek gimito wok kud i acel, gimondo i ma kucelo. Dubo copo wekogi ngo.

¹⁰ I andha re, wabenwang’ara ngo i lembe ma rom ku m’Adamu giku Eva ginwang’iri i iye. Jamgony copo kabu ngo dubo migi, ento wan jamgony copo kabu dubo mwa man ecopo konyowa wabed ku pidocwiny ma leng’. (1 Kor. 6:11) Re asu walagu dubo. Pieno, wazungo ngo ka wan de wanyotho lembe, cwinywa pido, wakoso kwiyocwiny, man lewic de negowa. I andha, Biblia uyero nia dubo tie kud adwogi ma lee iwi dhanu ceke. “Ebimo kadok wi dhanu m’utimo ngo kit dubo ma rom ku m’Adamu utimo.” (Rum. 5:14) Kadok eno copo nen ni lembe ma turocwiny de, re ukwayu ngo wapar nia tego mwa mbe man nia genogen umbe iwa. Ukwayu wakab paru maeno cen. Nenedi?

11. Ukwayu watim ang’o tek wanwang’u nia wambe ku tego mi nyego i dhug awanya ma rac, man ke pirang’o? (Jurumi 6:12)

¹¹ Calu watie ku dubalaga, saa moko wacopo paru nia wambe ku tego mi nyego i dhug awanya ma rac. Udog ubedo ve dwal moko “ubeyero” yor i iwa nia wacopo nyego ngo nyanok de i dhug awanya ma rac, ento wacikara ngo niwinjo dwalne. Pirang’o? Pilembe Biblia ubeponjo nia ‘kud wawek dubo umedere nibimo wiwa.’ (Som Jurumi 6:12.) Eno ubenyutho nia watie ku ng’iyong’ic mi cerara kara kud wapodh i awanya ma rac. (Gal. 5:16) Cwiny Yehova tie tek nia wacopo cerara i wang’ abidhe; ka nwang’u wambe ku copone, nwang’u ekwayu ngo nia watim kumeno. (Poy. 30:11-14; Rum. 6:6; 1 Thes. 4:3) Ubenen kamaleng’ nia watie ku tego mi nyego i dhug awanya ma rac.

12. Ukwayu watim ang’o tek wabenwang’u nia genogen umbe iwa, man pirang’o?

¹² Kumeno bende, nikum dubalaga, saa moko wacopo nwang’u nia genogen umbe iwa, ve nia Yehova udaru poko lembe i wiwa kende kende pilembe watie kud awanya ma rac. Udog ubedo ve dwal moko “ubeyero” yor i iwa nia wacopo nyego ngo nyanok de i dhug awanya ma rac, ento wacikara ngo niwinjo dwalne. Pirang’o? Pilembe Biblia uwacu nia Yehova ung’eyo nia watie ku kum mi dubo. (Zab. 103:13, 14) “Eng’eyo lembe ceke” m’ugwaku kumwa, uketho i iye ayi ma dubalaga cwalu ko ng’atuman m’i kindwa i lembe ma reco. (1 Yoh. 3:19, 20) Tek wabenyego i dhug awanya ma rac man wabetimo ngo lembe ma reco, e Yehova nenowa ni dhanu ma leng’ i wang’e. Pirang’o cwinywa tek i kum lembuno?

13-14. Nyo nibedo kud awanya ma rac kende ci nyutho nia Yehova copo joli ngo? Kekor.

¹³ Biblia unyutho nia tung’ tung’ utie i kind nitimo lembe ma rac (ma wacopo ng’iyo wan giwa nitimo kunoke ngo) ku nibedo kud awanya ma rac (ma copo wok gire). Ku lapor, jumoko mi cokiri mi rundi ma kwong’a mi Korintho gibed gitimo ribiri co ku co kunoke mon ku mon i wang’ nidoko Jukristu. Paulo ukiewo kumae: “Yang’ jumoko m’i kindwu gibino kumeno.” Nyo eno ubenyutho nia gibino mbe nyanok de kud ava mi dotimo kendo ribiri co ku co kunoke mon ku mon? Copere nia gibinoko, pilembe wang’ ma pol ebedo yot ungo nijigo bedo kud ava ma kumeno. Ento Yehova ujolo Jukristu m’ukweriri gigi man m’ukwero nipong’o awanya migi ma rac. Enenogi ni dhanu ma ‘judaru lwoko’ (1 Kor. 6:9-11) In de ecopo neni kumeno.

¹⁴ Kadok ibenyego i dhug awanya ma nenedi de, ng’ey nia icopo voyo anyegone. Kadok icopo kabe ngo mi magwei de, re icopo bimo wiye man icopo kwero nitimo lembe ma “kumi ubeyenyo man m’ibeparu.” (Efe. 2:3) Dong’ ang’o ma bikonyi ninyego i dhug awanya ma raci?

AYI M’ICOPO VOYO KO ANYEGO

15. Pi nivoyo anyego i dhug awanya ma rac, pirang’o ukwayu ilar ing’ey ng’ico peri?

¹⁵ Pi nivoyo anyego i dhug awanya ma rac, ukwayu ilar ing’ey ng’ico peri. Bed ku weng’i, imaru wondiri ku “paru mi dra.” (Yak. 1:22) Ku lapor, nicaku yero nia “jumange re ma madhu kong’o lee akeca!” Kunoke nicaku loko lembe iwi ng’atu mange nia “ka nwang’u dhaku para ubecuku nyutho ira mer cuu, e nwang’u amondo ngo i lembe mi neno pornografi.” Tek itie ku paru maeno, ebibedo iri yot nipodho i abidhe. Pieno kud ilok lembe iwi ng’atu mange, kadok i paru peri. Cung i dhu kosa peri.—Gal. 6:7.

16. Icopo timo ang’o kara kud itim lembe ma rac?

¹⁶ M’uweko ng’eyo ng’ico peri, ukwayu itim bende kero icung’ ma tek kara kud itim lembe ma rac. (1 Kor. 9:26, 27; 1 Thes. 4:4; 1 Pet. 1:15, 16) Par pi gin ma bidhi yot yot man saa m’abidhene tundo i iye. Saa moko nyo niceriri ni kit abidhe moko bedo iri tek, kunoke kan etundo iri i kind saa moko ceriri ire bedo tek. Ku lapor, nyo ebedo iri tek niceriri ni abidhe saa m’iol kunoke kinde ma saa udaru nyang’i? Lar ipar pir abidhe ma copo wok, man pang pi gin m’icopo timo pi niceriri kinde m’etundo. Saa ma cuu mi timo lembuno utie i wang’ ma fodi abidhene uwok ungo.—Rie. 22:3.

17. Wacopo nwang’u ponji ma kani i lapor pa Yozefu? (Thangambere 39:7-9) (Nen bende cal.)

¹⁷ Wakewecu kawoni iwi lembe ma Yozefu utimo i saa ma ci Pothifar ubidhe. Ekwere wang’ acel man kamaleng’. (Som Thangambere 39:7-9.) Eno ubemiyo iwa ponji ma kani? I wang’ ma ci Pothifar ubidhe, Yozefu ular ung’eyo nia etie rac nivuto ku ci ng’atu mange. Kumeno bende, lar iyikiri i wang’e kara icung’ ma tek i wang’ abidhe. Kan itimo kumeno, ebibedo iri yot nitimo lembe m’atira kum ilar ipangu pi gin m’ibitimo.

“WUMEDURU NING’IYURU”

18. Icopo timo ang’o kara ivoy anyego i dhug awanya ma rac? (2 Jukorintho 13:5)

¹⁸ Pi nivoyo anyego i dhug awanya ma rac, bikwayu ‘imediri ning’iyiri,’ niwacu ing’iyiri kubang’ ceng’ pi nineno nia itie nenedi. (Som 2 Jukorintho 13:5.) Bed ing’ii i paru peri ku timo peri thiri thiri man tim alokaloka m’ukwayere. Ku lapor, kadok saa m’ivoyo abidhe moko de, icopo penjiri asu kumae: ‘Ating’o kare ma rukani pi nikwero abidhene?’ Kan inwang’u nia igalu nikwere, cwinyi kud udieng’ akeca, ento par pi lembe m’icopo timo kara ma cen icer beng’i cuu. Penjiri ku kit penji ma e: ‘Ka paru ma rac ubino i wiya, nyo acopo rieme ngo pio pio wang’ aceli? Nyo piny m’abed aneno kunoke m’asomo, kunoke nyo m’abed awinjo uketho nicerara i wang’ abidhe udoko ira lembe ma teki? Ka cal ma raco uwok i wang’a, nyo abayu wang’a ndhu ndhu kud i kume? Nyo ang’eyo nia cik pa Yehova utie pi bero para kadok niwore kwayu atim tego pi ninyutho kweririgijo?’—Zab. 101:3.

19. Timo ng’iyong’ic ma rac, kadok ma kabang’e mbe, copo ketho nyego i dhug awanya ma rac doko iwa tek nenedi?

¹⁹ Bende kud isay ninwang’u thelembe. Biblia uwacu kumae: “Adunde utie jabombi nisagu gin moko ci man etie ayika nitimo lembe ceke.” (Yer. 17:9) Yesu uyero nia “paru ma reco” wok kud i adunde. (Mat. 15:19) Ku lapor, ng’atu m’udaru weko neno pornografi copo paru i ng’ey nindo moko nia “e rac ungo” nineno cal ma cewo ava mi timo ribiri, pilembe enyutho ngo muneru ma muneru. Kunoke ecopo paru nia “etie rac ungo niparu apara kende nia ibetimo lembe ma rac, tek fodi itimo lembene ngo ci.” I ayi moko, eno nwang’u adundene ma jabombi ‘ubepangu nipong’o awanya ma rac m’i kume.’ (Rum. 13:14) Icopo uro lembuno nenedi? Bed ku weng’i kud ibed itim ng’iyong’ic ma rac m’unyutho koso rieko, kadok ma kabang’e mbe, kum ecopo cweli nitimo ng’iyong’ic ma dongo ma romo royi i timo ma reco.c Ur bende “paru moko ci ma reco” ma copo ketho icwaku timo ma reco.

20. Watie ku genogen ma kani pi nindo m’ubino, man ng’a ma copo konyowa kawoni?

²⁰ Calu ma waponjo, ku kony pa Yehova watie ku tego mi cerara i wang’ abidhe. Bende nikum kisa pare, watie ku genogen mi kwo rondo ku rondo i ng’om ma nyen. Ebibedo anyong’a ma lee dit nitimo ni Yehova kud adunde man pidoic ma leng’! Re ma fodi nindone uromo ngo, cwinywa bed tek nia wacopo voyo anyego i dhug awanya ma rac man genogen unuti iwa. Ku kony pa Yehova, wabivoyo!