Cindi Buku mi coko mi Kwo man tic
YENGA MI NINDO 3-9, DWI MIR 6
LONYO MA NWANG’ERE I LEMBE PA MUNGU | JUGALATIA 4-6
“‘Lembabola’ m’utie ku thelembe ma pire tek”
(Jugalatia 4:24, 25) Gin maeni lembabola ni i igi: kum mon maeni gi lembariba ario; acel m’uai wi got Sinai, m’unyolo nyithindho ni ng’eca, ma en e Hagar. 25 Nie Hagar maeni en e got Sinai i Arabia, man jupore ku Yerusalem ma kawono: kum en eni i ng’eca ku nyithindho pare.
it-1-F mba. 56 udu. 1
Hagar
I lembabola ma jakwenda Paulo uweco i wie, Hagar ubenyutho thek mir Israel mi kum, ma Mungu timo kugi lembariba nikadhu kud i Cik m’emio ni Musa iwi got Sinai; lembaribane “unyolo nyithindho ni ng’eca.” Nyithindho mir Israel giworo ngo lembariba maeno nitundo i ajiki ni kum dubo migi. Pieno, gibino ngo agonya i the lembaribane, ento jupoko lembe i wigi nia gi judubo m’uromo ku tho; eno re m’uketho gidoko ng’eca. (Yh 8:34; Rm 8:1-3) Yerusalem mi rundi pa Paulo ubino nyutho Hagar, pilembe Yerusalemne m’ucungo ka nyithindho mir Israel mi kum ubino ng’eca kud awiya pare. Jukristu ma ginyoliri ku tipo gitie nyithindho mi “Yerusalem ma malu” ma en e dhaku pa Mungu i ayi mi lapor. Calu Sara ma tie nyaku m’anyoma, Yerusalem maeni de ubino ngo ng’eca kadok nyanok de. Ento calu ma Icmael ugam unyayu ragedo i kum Isak, awiya pa Yerusalem m’utie ng’eca de unyayu ragedo i kum awiya pa “Yerusalem ma malu.” Ento riem ma juriemo ko Hagar giku wode ubenyutho ayi ma Yehova ukwero ko thek mir Israel mi kum.—Ga 4:21-31; nen bende Yh 8:31-40.
(Jugalatia 4:26, 27) Ento Yerusalem ma malu bedo agonya, ma en e megwa. 27 Kum egore kumae, Anyong’a negi, in i jamugumba m’inyol ungo; Goi dhogi man ikok akoka, in m’isendri ngo ku nyolo nyodo: Kum nyithindho pa ng’atu m’ubedo kende sagu pa ng’atu ma ju cware.
w14-F 15/10 mba. 10 udu. 11
Bed ku yioyic ma tek i Ker pa Mungu
11 Lembariba ma Mungu utimo kud Abraham upong’o saa ma nyikwaye gilagu Ng’om mi lembang’ola. Ento Lembagora unyutho nia lembariba maeno ubepong’o bende i thenge mi tipo. (Gal. 4:22-25) Ku kony mi tipo maleng’, jakwenda Paulo ukoro nia Kristu utie ng’atu ma kwong’a mi kodhi pa Abraham man Jukristu 144 000 ma juwiro ku tipo ke gitie thenge mir arionde. (Gal. 3:16, 29; Nyu. 5:9, 10; 14:1, 4) Dhaku m’unyolo kodhi eno utie Yerusalem ma malu, niwacu thenge mi polo mi dilo pa Mungu, ma i ie junwang’u giracwia mi tipo ma gigwoko bedoleng’ migi. (Gal. 4:26, 31) Calu ma Yehova ung’olo i lembariba m’etimo kud Abraham, dhanu dupa binwang’u mugisa ni kum kodhi pa dhaku.
(Jugalatia 4:28-31) Nie wan, umego, calu Isak ubedo, wabedo nyithindho mi lembang’ola. 29 Ento calu ng’atu ma yang’ junyolo ni kum kum unyayu ragedo kum ng’atu ma junyolo ni kum tipo, e ebedo kumeno kawono bende. 30 Ento lembagora pa Mungu wacu nik ang’o? Riem nyalwak woko giku wode: kum wod nyalwak bicamu pacu ngo giku wod nyaku m’anyoma. 31 Kum kumeno, umego, wan wa nyithindho pa nyalwak ungo, ento pa nyaku m’anyoma.
Wagol lonyo mi tipo i Lembagora
(Jugalatia 4:6) Man kum wubedo wote, Mungu oro tipo pa Wode i adundewa, m’uywak kumae, Abba, Vwa.
w09-F 1/4 mba. 13
Nyo ing’eyo?
Pirang’o kinde ma Yesu ubino rwo i bang’ Yehova, ewacu nia “Abba, Vwa”?
Wec “Abba” m’uai kud i dhu Cami (Araméen) thelembene copo bedo “vwa” kunoke “Ee Vwa.” Wec maeno nwang’ere wang’ adek i Lembagora; kakare ceke m’enwang’ere i ie, jutio kude i lembe m’uneno rwo ma jurwo ko i bang’ Wegwa mi polo ma tie Yehova. Wec maeno nyutho ang’o?
Buku moko (International Standard Bible Encyclopedia) ukoro nia, “i rundi pa Yesu, awiya ubed utio ku wec ʼabbāʼ asagane pi ninyutho woro man winjiri ma kago ma gitie ko ku wegi.” Ebino i kind wec mi woro man ma kwong’a ma nyathin caku ng’eyo. Yesu utio kude kinde m’eberwo i bang’ Won. Saa moko i wang’ tho pare, etio ku wec “Abba, Vwa” i podho mi Gethsemane kinde m’eberwo i bang’ Yehova.”—Mk. 14:36.
Buku ma rom eno umedo kumae: “I rundi mi Jugiriki ku Jurumi, Juyahudi gibed gitio ngo akeca ku wec ʼabbāʼ saa ma girwo i bang’ Mungu, pilembe gibed ginwang’u nia nitio ku wec maeno kinde ma giweco i bang’ Mungu nyutho koso woro.” Ento “wec maeno ma Yesu . . . utio ko i rwo pare, ubenyutho nia ebino ku winjiri ma ceng’ini mandha ku Mungu.” Kaka mange ario ma junwang’u ie wec “Abba” utie i waraga ma Paulo ukiewo ni Jukristu. Lembuno ubenyutho kamaleng’ nia Jukristu mi rundi ma kwong’a de gibed gitio kude i rwo migi.—Rum. 8:15; Gal. 4:6.
(Jugalatia 6:17) Ugambre kawono cil macen ng’atu moko kud unyai can i ia; kum acoko poyo pa Yesu ma junyayu i kuma.
w10-F 1/11 mba. 15
Nyo ing’eyo?
Jakwenda Paulo ubino weco iwi ang’o kinde m’ewacu nia ‘ecoko poyo [mi ng’eca] pa Yesu ma junyayu i kume’?—Gal. 6:17.
▪ Dhanu mi rundi ma kwong’a gicopo nyang’ i wec maeno i ayi ma tung’ tung’. Ku lapor, con jubed jutio ku cuma m’uledho ma kwar pi niketho poyo i kum dhanu ma jumaku i lwiny, ju m’ukwalu piny i Hekalu man bong’ m’uringo rwoth pare kara jubed jung’iigi. Poyo ma jubed juketho eno ubino lembe mi lewic.
Ento jubed juneno ngo poyone kwa ni lembe mi lewic. Dhanu dupa mi rundi ma con ubed ukethe bende i kumgi pi ninyutho suru migi, man dini ma gini ie. Ku lapor, nimakere ku buku moko (Theological Dictionary of the New Testament), “Juascur ubed uketho poyo i ng’udi cing’gi kunoke i ng’utgi pi ninyutho nia gimiiri gigi ni mungu Hadad man ni Atargatis. . . Bende, jubed juketho poyo mir ayi ith uboko moko i kum ju ma rwo ni mungu Dionysus.”
Ju ma koro i lembe mi Biblia mi nindo mwa eni, giwacu nia Paulo ubino weco iwi poyo mi fodo ma jufode ko i kind tic pare mi misioner. (2 Kor. 11:23-27) Saa moko nyo Paulo ubino weco ngo iwi poyo mi kume, ento iwi kit kwo pare m’unyutho nia e Jakristu.
YENGA MI NINDO 10-16, DWI MIR 6
LONYO MA NWANG’ERE I LEMBE PA MUNGU | JUEFESO 1-3
“Yehova ubetelo wi lembe pi nipong’o lembakeca pare”
(Juefeso 1:8, 9) m’eketho usagre i bang’wa i rieko ceke ku riu de, 9 m’eketho wang’eyo giramung’a mi yeny m’eyenyo, calku mutoro ma ie wacu nik ebitimo i ie
it-2-F mba. 858 udu. 2
Giramung’a ma leng’
Ker pa Masiya. I waraga ma Paulo ukiewo, eweco i adundo pi lembanyutha mi giramung’a ma leng’ pa Kristu. I Juefeso 1:9-11, ewacu nia Mungu uketho “wang’eyo giramung’a [ma leng’] mi yeny m’eyenyo, calku mutoro ma ie wacu nik ebitimo i ie kara i nindo mi pong’ mi rundi, ecok kwai giki ceke i Kristu, giki m’i polo, ku giki ma wi ng’om bende; i ie, awacu, ma i ie bende judwokowa ni camupacu, nwang’u elar ebedo aketha ku kwong’a calku yeny ma ie yenyo m’etimo gin ceke m’elubo ko lembapora mi yeny ma ie yenyo.” “Giramung’a [ma leng’]” eno uketho i ie bimobim pa Masiya. “Giki m’i polo” ma Paulo ubino weco pire utie dhanu ma gitie ku genogen mi lagu Ker karacelo ku Kristu i polo. “Giki ma wi ng’om” ke utie dhanu ma bikwo iwi ng’om i the bimobim mi Kerne. Yesu unyutho ni julub pare nia giramung’a ma leng’ eno ugwaku kum Ker kinde m’eyero igi kumae: “Giramung’a mi ker pa Mungu jumio iwu.”—Mk 4:11.
(Juefeso 1:10) kara i nindo mi pong’ mi rundi, ecok kwai giki ceke i Kristu, giki m’i polo, ku giki ma wi ng’om bende; i ie, awacu.
w12-F 15/7 mba. 27-28 udu. 3-4
Yehova ubediko juruot pare i acel
3 Musa ugam uyero ni nyithindho mir Israel kumae: “Yehova Mungu mwa en e Yehova acel.” (Poi. 6:4) Lembe ceke ma Yehova timo urombo ku lembakeca pare. Eno re m’uketho emaku yub mi diko giracwia pare ceke ma gi riek mi polo ku mi ng’om bende “i nindo mi pong’ mi rundi.” (Som Juefeso 1:8-10.) Tic mi diko kindgine utie ku thenge ario. Mi kwong’o, Yehova ubecoko dhu Jukristu ma juwiro ku tipo man ekonyogi kara gibed ayika pi nicikwo i polo karacelo ku Yesu Kristu ma Jatelwic migi. Thenge maeno ucaku i ceng’ Pentekoste mi oro 33 R.M. kinde ma Yehova ucaku coko dhu ju ma bibimo karacelo ku Yesu i polo. (Tic. 2:1-4) Calu Jukristu ma juwiro ku tipo jukwanugi ni weg bedopwe pi kwo ni kum jamgony ma Kristu uthiero, ging’eyo nia gidoko “nyithindho pa Mungu.”—Rum. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4 Mir ario, Yehova ubecoko dhu dhanu ma bikwo i Paradiso iwi ng’om i the Ker pa Masiya man ekonyogi gibed ayika. “Udul dhanu ma dit” utie dhanu ma kwong’a m’i kind ju ma bikwo iwi ng’om. (Nyu. 7:9, 13-17; 21:1-5) I the Bimobim pa Yesu mi oro elufu acel, dhanu ma bicer bimedogi. (Nyu. 20:12, 13) Kepar kite ma cer binyutho ko bedo i acel mwa kamaleng’! I ajiki mi oro elufu acel, “giki ma wi ng’om” binwang’u amulaic ma tokcen. Ju m’ugwoko bedoleng’ migi gibidoko “nyithindho pa Mungu” iwi ng’om.—Rum. 8:21; Nyu. 20:7, 8.
Wagol lonyo mi tipo i Lembagora
(Juefeso 3:13) Kum kumeno akwayu ya cwinywu kud udieng’ kum masendi m’asendra ko piwu, ma en e dwong’ mu.
w13-F 15/2 mba. 28 udu. 15
Kud iwek gin moko ceri ki ku nwang’u dwong’ pa Mungu
15 Cirocir mwa i tic pa Yehova konyo jumange ninwang’u dwong’. Jakwenda Paulo ukiewo ni cokiri mir Efeso kumae: “Akwayu ya cwinywu kud udieng’ kum masendi m’asendra ko piwu, ma en e dwong’ mu.” (Ef. 3:13) Masendi pa Paulo ubino ni “dwong’” ni Jukristu mir Efeso i ayi ma kani? Ayi ma Paulo ubino ko ayika nirweyo lembanyong’a kadok kud i kind amulaic, unyutho ni Juefeso nia nibedo Jakristu utie rwom mi tuko ngo, man etie gin ma pire tek nisagu zoo. Ka nwang’u cwiny Paulo utur ni kum amulaic m’enwang’ere ko, nwang’u eno ubecinyutho nia winjiri m’utie i kindgi ku Yehova, tic migi man genogen migi utie gin ma ie nanu. Cirocir pa Paulo unyutho kamaleng’ nia nibedo Jakristu man nilubo tok Yesu tie gin ma pire tek nisagu zoo.
(Juefeso 3:19) man kung’eyo mer pa Kristu ma sagu ang’eya, kara jupong’wu ni pong’ pa Mungu ceke.
cl-F mba. 299 udu. 21
‘Ning’eyo mer pa Kristu’
21 Wec mi dhu Jugiriki ma juloko “ning’eyo,” thelembene tie “ning’eyo ku timo man i ng’iyo.” Tek wabenyutho mer calu Yesu, niwacu tek wamiara pi nikonyo jumange i yeny migi, man tek wabetimo igi kisa kud adundewa ceke, e wabituc ninyang’ cuu i mer pa Kristu. I yore maeno re ma wabing’eyo “mer pa Kristu” ma sagu ng’eyong’ec. Dong’ wiwa kud uwil nia ka wabelubo ba tiend Kristu, kindwa bidoko ceng’ini mandha ku ng’atu ma en de elubo lapor pare, niwacu Yehova ma tie Wegwa ma jamer.
YENGA MI NINDO 17-23, DWI MIR 6
LONYO MA NWANG’ERE I LEMBE PA MUNGU | JUEFESO 4-6
“Wurony jamtho pa Mungu kpo”
(Juefeso 6:11-13) Wurony jamtho pa Mungu kpo, kara wucung ki ni rieko pa wonabali. 12 Kum anyego mwa en e kum ring’kum ku rimo de ngo, endre kum ker, kum tego, kum jubim mi mudho mi ng’om maeni, kum udul tipo mi dubo i ka mi polo. 13 Kum kumeno ting’ jamtho pa Mungu kpo, kara wubin wucung kr i ceng’ maeni ma rac, man, ma wudaru timo ceke, wucungi.
Aradu, wucung ma tek i dhu Wonabali
JAKWENDA Paulo uporo Jukristu ku juaskari. I andha, wa Jukristu ceke wani lwiny man wabekiedo i dhu jukwor mandha ma re gitie ngo dhanu; wabekiedo i dhu Sitani ku pajogi pare. Jukwor mwane gicaku kiedo niai con, man ging’eyo lwiny cuu dit. Pieno, waromo neno nia ve ecopere ngo iwa nivoyogi, asagane ka watie aradu. Dong’, nyo aradu ma Jukristu gicopo voyo jukwor ma tek rukeno? Eyo, gicopo! Pirang’o wayero kumeno? Pilembe Yehova re m’ubemio tego ni aradu. Bende, calu juaskari ma jutendo ma ber, gin de ‘giberonyo jamlwiny pa Mungu kpo,’ kara gibed ayika pi lwiny.—Som Juefeso 6:10-12.
(Juefeso 6:14, 15) Wucung kumeno, ma wudaru twio pierwu ku lemandha, man wudaru royo asi mi bedopwe, 15 ma wudaru royo girayika mi lembanyong’a ma juboth ko mi kwiocwiny i tiendwu;
w18.05 mba. 28-29 udu. 4, 7, 10
Aradu, wucung ma tek i dhu Wonabali
4 Calu mukaba maeno, lemandha ma wabeponjo i Biblia de gwokowa i kum ponji mi vupo. (Yoh. 8:31, 32; 1 Yoh. 4:1) Ka wabemedara nimaru lemandha mi Biblia, ebidoko iwa yot nironyo “asi” mwa, niwacu nikwo nimakere ku cik pa Mungu. (Zab. 111:7, 8; 1 Yoh. 5:3) M’umedo maeno, ka wabeii ninyang’ ma ber akeca i lemandhane, wabicero bende bang’e ku tegocwiny i wang’ judhogwa.—1 Pet. 3:15.
7 Jucopo poro cik ma pwe pa Yehova de kud asi maeno, pilembe cikne gwoko ‘adundewa,’ niwacu pidoic ma yor i iwa. (Rie. 4:23) Askari copo maru ngo elok asi pare ma juyiko ku cuma ma tek ku mange ma juyiko ku cuma mi zaga zaga. I ayi ma rom, wan de wacikara ngo nyanok de niketho cik mwa giwa umak kaka cik pa Yehova, pilembe wambe ku rieko ma waromo gwoko ko adundewa giwa. (Rie. 3:5, 6) Pieno, wacikara nineno “asi” mwa thiri thiri ka nyo ebemedere asu nigwoko adundewa.
10 Wara mi juaskari mi Roma ubed ukonyogi kara gikied lwiny ma ber, ento wara mi lapor ma waronyo, niwacu jamtic mwa ma tung’ tung’, konyowa nirweyo “lembanyong’a . . . mi kwiocwiny.” (Isa. 52:7; Rum. 10:15) Re asu, saa moko bekwayu nibedo ku tegocwiny ma lee pi nirweyo lembanyong’a. Umego Roberto ma oro pare 20 uwacu kumae: “Lworo man lewic ubed unega lee dit nirweyo ni awiya wada mi somo. Tin kan abeparu pi lembene, abed apenjara nia pirang’o lworo ubed unega. Kawoni atie ku mutoro ma lee dit pilembe aberweyo ni aradu wada.”
(Juefeso 6:16, 17) karacelo ku maeni wuting’ thungu mi yioyic, ma wubicopo nego kudo lak athero mi mac ceke pa ng’atu ma rac. 17 Man wugam sabu mi both ma juboth ko, ku palamularu mi tipo, ma en e lem pa Mungu:
w18.05 mba. 29-31 udu. 13, 16, 20
Aradu, wucung ma tek i dhu Wonabali
13 Sitani copo kili ku kit “athero mi mac” ma kani? Saa moko, eromo tio ku vupo ma tung’ tung’ iwi Yehova. Ku lapor, Sitani ubemito ipar nia Yehova umeri ngo, man nia ebedieng’ ungo piri. Aradu ma nyinge Ida, ma tie ku oro 19, uwacu kumae: “Wang’ ma pol, abed aparu nia kindwa ku Yehova utie bor, man nia ebemito ngo ebed Jarimba.” Dong’ nyamego Ida betimo ang’o kan ebewinjere kumeno? Eyero kumae: “Coko betielo yioyic para lee dit. Con, abed adwoko ngo wang’ penji acel de i coko, pilembe abed aparu nia ng’atu moko mbe ma bimaru ewinj lembe m’abeyero. Re kawoni, ayikara ma ber pi coko, man atimo kero niculo wang’ penji ario kunoke adek kokoro. Etie yot ungo ira, re kan atimo kumeno, awinjara cuu magwei. Bende, umego ku nyimego de gitielo cwinya lee mandha. Nja, adwogo kud i coko ma nwang’u ang’eyo nia Yehova umara.”
16 Calu ma sabu gwoko ng’ith pa askari, “genogen mi both” ma watie ko bende gwoko paru mwa kumeno. (1 Tes. 5:8; Rie. 3:21) Genogen konyowa niketho wiwa zoo iwi lembang’ola pa Mungu, man eketho cwinywa tur ungo nyaswa swa kinde ma wabenwang’ara ku peko. (Zab. 27:1, 14; Tic. 24:15) Re tek wabemito nia genogen mwa ugwokwa, ukwayu wakethe ni gin m’unuti andha iwa. Pieno, wacikara ngo nimaku “sabu” mwa amaka i cingwa, ento wacikara nikende akenda i wiwa.
20 Jakwenda Paulo uporo Lembe pa Mungu ku palamularu. Yehova umie iwa; pieno ubekwayu waponj nitio kude ku bodho pi nicero bang’ yioyic mwa, kunoke pi niyiko i paru mwa. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Icopo timo ang’o pi nimedo bodho peri mi tio ku Lembe pa Mungu? Umego Sebastian ma oro pare 21 uwacu kumae: “Kan abesomo Biblia, abed akiewo verse acel kokoro kubang’ thekman. Abemedara nicoko dhu verse m’amaru akeca.” Versene bekonye ninyang’ ma ber i kum paru pa Yehova. Daniel ke umedo kumae: “Kan abesomo Biblia, alondo verse m’aneno nia acopo konyo ko dhanu i tic mi rweyo lembanyong’a. Anwang’u nia dhanu giwinjowa cuu, ka gibeneno nia wamaru Biblia man wabetimo kero mwa ceke pi nikonyogi.”
Wagol lonyo mi tipo i Lembagora
(Juefeso 4:30) Man kud wunyai can i tipo maleng’ pa Mungu, ma juketho ayi i kumwu i ie cil i ceng’ mi war.
it-2-F mba. 859 udu. 6
Leng’o
Tipo maleng’. Tipo maleng’ utie tego ma Yehova tio ko pi nipong’o lembakeca pare. Etie leng’ man Mungu ketho ebedo akoya pi tic pare. Eno re m’uketho julwong’e “tipo maleng.” (Zb 51:11; Lk 11:13; Rm 1:4; Ef 1:13) Tipo maleng’ tio ku ng’atini pi nitimo lembe ma leng’. Pieno, timo ceke m’ucido man ma reco cere kunoke ‘nyayu can’ i ie. (Ef 4:30) Kadok tipo maleng’ utie ngo dhanu, ento enyutho nia Mungu tie leng’, pieno jucopo ‘nyayu can i ie.’ Timo moko ci ma reco copo ‘cero tipo.’ (1Ts 5:19) Ka timone ubemedere asu, ku yore moko eketho ‘can nyai i ie,’ man ecopo ketho Mungu doko ni jadegi pa ng’atu m’ujai ire. (Is 63:10) Ng’atu m’unyayu can i tipo maleng’ copo tundo kadok niyero lembacidi i kum tipone; Yesu Kristu uwacu nia dubo maeno biwekere ngo i ng’om maeni kadi i ng’om m’ubino bende.—Mt 12:31, 32; Mk 3:28-30; nen TIPO.
(Juefeso 5:5) Kum maeni wung’eyo andhandha, nia won tarwang’, kadok jasasa de, kadok ng’atu ma ketho cwinye hai kum piny, ma en e jarwo ma ni ayi gin ma acwia, umbe ku camupacu i ker pa Kristu ku pa Mungu.
it-1-F mba. 237 udu. 6
Kethocwiny hai i kum piny
Enen i timo. Kethocwiny hai i kum piny nen i timo ma nyutho nia ng’atini tie kud awanya ma rac man m’ukadhu mukero. Yakobo ukiewo nia awanyane kan egamu ie, enyolo dubo. (Yk 1:14, 15) Pieno, ng’atu ma ketho cwinye hai i kum piny nen ni kum timo pare. Jakwenda Paulo uyero nia ng’atu ma ketho cwinye hai i kum piny en e jarwo ni ayi gin m’acwia. (Ef 5:5) Ng’atune neno gin m’eketho cwinye i kume ni mungu pare, man eketho ebedo ni gin ma pire tek nisagu tic pa Jacwic man woro m’umaku emii ire.—Rm 1:24, 25.
YENGA MI NINDO 24-30, DWI MIR 6
LONYO MA NWANG’ERE I LEMBE PA MUNGU | JUFILIPI 1-4
“Cwinywu kud uring kum gin moko ki”
(Jufilipi 4:6) Cwinywu kud uring kum gin moko ki; ento i gin ceke ku rwo man kwayukwac ku foyofoc wuwek penji mu ung’eire ni Mungu.
w17.08-F mba. 10 udu. 10
“Kwiocwiny pa Mungu . . . sagu ng’eyong’ec ceke”
10 Lembang’o ma copo konyowa kara cwinywa kud uringi kum gin moko man wabed ku “kwiocwiny pa Mungu”? Lembe ma Paulo ukiewo ni Jukristu mi Filipi ubenyutho nia gin ma romo konyowa i saa mir adieng’a utie rwo. Dong’ ka lembe moko ubedieng’o cwinywa, mito waredh adieng’ane i rwo. (Som 1 Petro 5:6, 7.) Rwo i bang’ Yehova ku yioyic, man ng’ei nia ebedieng’ piri. Rwo i bang’e ku “foyofoc” m’ipoi ko pi mugisa m’emio iri. Ka wang’eyo nia “ecopo timo dit apila ma sagu gin ceke ma wapenjo,” gen ma wagene ko bidoko tek.—Ef. 3:20.
(Jufilipi 4:7) Man kwiocwiny pa Mungu, ma sagu ng’eyong’ec ceke, bikuro adundewu ku pidoiwu i Kristu Yesu.
w17.08-F mba. 10 udu. 7
“Kwiocwiny pa Mungu . . . sagu ng’eyong’ec ceke”
7 Kinde ma Jukristu mi Filipi gisomo waraga ma Paulo ukiewo igi, ma jiji mbe gipoi i kum lembe m’ekadhu kud i ie, man lembe ma Yehova utimo ma nwang’u giparu ngo apara de. Ponji ma kani ma Paulo umio igi? I adundo, ku gilwor, girwo man gibinwang’u kwiocwiny pa Mungu. Paulo uyero bende nia “kwiocwiny pa Mungu . . . sagu ng’eyong’ec ceke.” Emito yero ang’o? Biblia moko yero nia kwiocwiny pa Mungu “sagu lembe ceke ma wacopo paru” kunoke “sagu lembe ceke ma dhanu pangu.” Paulo ubino wacu nia “kwiocwiny pa Mungu” ukadhu lembe ceke ma dhanu copo paru. Dong’ kadok wa dhanu wang’eyo ngo kite ma peko mwa copo thum ko de, Yehova re ung’eyo; man ecopo timo lembe ma nwang’u waparu ngo apara de.—Som 2 Petro 2:9.
w17.08-F mba. 12 udu. 16
“Kwiocwiny pa Mungu . . . sagu ng’eyong’ec ceke”
16 “Kwiocwiny pa Mungu, ma sagu ng’eyong’ec ceke” utie ku matoke ma kani i wiwa? Lembagora udwoko nia ‘ekuro adundewa ku pidoiwa i Kristu Yesu.’ (Flp. 4:7) Wec mi dhu Jugiriki ma juloko nia “nikuro,” jubed jutio ko i lembe m’uneno tic mir askari. Jubed jutio kude pi niweco pir udul askari m’ubed ukuro kum adhura i rundi ma con. Adhura mi Filipi de jubed jukuro kume kumeno. Dhanu mi Filipi gibed ginindo ma cwinygi kwio, pilembe ging’eyo nia juaskari ubekuro dhu gang’. I ayi ma rom eno, ka watie ku “kwiocwiny pa Mungu,” adundewa man pidoiwa nwang’u yom. Wang’eyo nia Yehova dieng’ piwa man ebemito lembe woth iwa miero. (1 Pet. 5:10) Ng’eyong’ec maeno ketho cwinywa ng’abere ngo man tur ungo.
Wagol lonyo mi tipo i Lembagora
(Jufilipi 2:17) Eyo, man tek jubekonja wi lam man wi tic mi yioyic mu, e anyong’a benega, man anyong’a benega wakudu ceke:
it-2-F mba. 850 udu. 1
Lam
Lam mi giramadha. Wang’ ma pol nyithindho mir Israel gibed githiero giramadha karacelo ku lam mange, asagane kinde ma gimondo i Ng’om mi lembang’ola. (Wl 15:2, 5, 8-10) Lam mi giramadha ubino pigulok (“giramadha ma lake tek”) man jubed jukonje iwi pemblam. (Wl 28:7, 14; nen bende Ai 30:9; Wl 15:10.) Jakwenda Paulo ukiewo ni Jukristu mi Filipi kumae: “Jubekonja [calu lam mi giramadha] wi lam man wi tic mi yioyic mu, e anyong’a benega.” Etio ku lapor mi lam mi giramadha, pi ninyutho nia etie ayika nitimo gin moko ci pi nikonyo umego ku nyimego pare. (Flp 2:17) Kago i wang’ tho pare, ekiewo ni Timoteo kumae: “Kawono jubekonja woko [calu lam mi giramadha], man nindo mi ai para m’aai ko woko tundo.”—2Tm 4:6.
(Jufilipi 1:23) Ento lembe bewira i kindgi gin ario, ma ava ai benega kara wabed waku Kristu; kum eni e ber ma sagu dit:
w08-F 15/8 mba. 28 udu. 1
Lembe ma dongo dongo mi waraga ni Jugalatia, Juefeso, Jufilipi man Jukolosai
1:23—“Gin ario” ma kani m’ubino wiro wi Paulo, man ebino mito ang’o? Paulo ubino nwang’ere i wang’ lembe ario m’ukayu eng’ii acel m’i kindgi: kwo kunoke tho. (Flp. 1:21) Kadok enyutho ngo gin m’eng’io, re enyutho gin m’ebino mito. Eyero kumae: “Ava ai (kunoke gony) benega kara wabed waku Kristu.” (Flp. 3:20, 21; 1 Tes. 4:16) “Ai” maeno ma bitimere i saa mi bedonuti pa Kristu biketho Paulo unwang’ mugisa ma Yehova uyiko pire.—Mat. 24:3.