Ceng’ kas’acel ku reto, Yesu uai kud i Yerusalem, edok i Bethania, i kor got Zeituni yo nyangu. Ecibedo ve evuto i bang’ jurimbe ma Lazaru, Maria, man Martha.

Kawoni kugweno, nindo 11 mi dwi mi Nisan. Yesu karacelo ku julubne gibedok kendo i Yerusalem, eni utie wang’ ma tokcen m’ebicidho i hekalu. Etie bende nindo ma tokcen m’ebitimo ie tic iwang’ nitimo agba mi Kadhukuwijo, man nicaku the Poi pi tho pare, yor ing’eye jubisende man jubinege.

Kinde ma gini gengi iwi got Zeituni iwang’ nitundo i Yerusalem, Petro uneno yen ma Yesu ulamu ma nyaworo, e ewacu kumae: “Japonji, nen, ulam m’ikwong’o ener woko.”​—Marko 11:21.

Pirang’o Yesu uketho yenduno uthwo? Enyutho thelembene kumae: “Andha awacu iwu kumae, tek wubedo ku yioyic, cwinywu de bedo jiji ngo, wubitimo gin m’utimbre ni ulam kende ngo, ento tek wubiwacu cil ni got maeni, dong’ juting’i jubei de i nam, e ebitimbre. Man gin ceke, ma tek wubikwayu i rwo, wuyio de, wubigamu.” (Matayo 21:21, 22) Edok iwi lembe ma pire tek m’elar enyutho igi i wang’e nia ka gitie ku yioyic matek, gicopo nicoro kadok got.​—Matayo 17:20.

Yesu uketho yen uthwo kara uponjwa nia pire tie tek lee nibedo ku yioyic i Mungu. Eyero kumae: “Gin ceke ma tek wurwo wupenjo pire de, wuyi nia wujologi, e wubibedo kugi.” (Marko 11:24) Eno utie ponji ma pire tek lee mandha ni julub, akecane ni jukwenda pilembe amulaic matek ubekurogi. Lembe mange utie m’urombo ikind thwo pa yendulam ku yioyic.

Calu yendulam maeno, thek mir Israel gibino nen leng’ mananu. Dhanu mi thek maeno gibino i lembariba ku Mungu, man gibino nen ve gibeworo Cik pa Mungu. Re thek maeno zoo ginyutho nia gikoso yioyic man gicego ngo nying’gi maber. Gikwero kadok Wod Mungu bende! Yesu unyutho kite ma thek maeno bijik ko pilembe ecego ngo nyinge man embe ku yioyic.

Ing’eye, Yesu utundo i Yerusalem ku julub pare. Calu ubino kurane, ecidh emondo i hekalu man ecaku ponjo. Ecicopere nia julam ku judongo mange, gipoi iwi lembe ma Yesu utimo iwang’e ikum juwilsente, pieno gimito gital dhoge ku penji mae: “Itimo gin maeni ku ng’ol manedi? kadi ng’a m’umio iri ng’ol maeni m’itimo ko ginduni?”​—Marko 11:28.

Yesu udwoko igi kumae: “Abipenjo penji acel i beng’wu, wulok ira lembene de, kan abiyero iwu pi ng’ol m’atimo ko gin maeni. [Batizo] pa Yohana ai i polo, kadi ba dhanu? Wulok ira lembe.” Kawoni judhoge re ma dhogi haka. Pi nidwoko wang’ penjine, julam ku judongo mange, giweciri i kindgi kumae: “Tek wabiwacu kumae, uai i polo; ebiwacu kumae, ka kumeno wuyie ngo nedi? Ento tek wawacu kumae, uai ba dhanu” . . . Gibenyamu i lembe kumeno pilembe gibelworo udul dhanu, “kum dhanu ceke gikwanu andha nia Yohana en e jabila.”​—Marko 11:29-32.

Judhu Yesu gisayu kpe lembe ma gidwok ire, uketho giwacu kumae: “Wang’eyo ngo.” Yesu de udwoko igi kumae: “Kadok an de ayero iwu ngo pi ng’ol m’atimo ko gin maeni.”​—Marko 11:33.

Kinde ma Yesu ubino i hekalu, etalu dhu julam ma dongo ku judongo mange ma gimito ginyoth wie ku penji ma nia ng’a dhe m’umio ire ng’ol m’etimo ko gin ceke m’ebino timo. Lembe ma Yesu udwoko igi uketho giling’ ting’. Ing’eye etio ku lapor moko m’ugolo wigi.

Eyero kumae: “Ng’atu moko ubedo ku wote ario; ebino de ba ma kayu, ewacu kumae, woda ci tim tic i podho mir ulok tinuni. Man eloko lembe ewacu de kumae, ayenyo ngo; ento macen elokre, ecidho de. Ebino de ba mir arionde, ewacu de kumeca. Man eloko lembe ewacu kumae, acidho, rwoth: ere ecidho ngo. Makani ma kind juario m’utimo kacwiny woni?” (Matayo 21:28-31) Dwokowang’ lembe maeno utie kamaleng’: Nyathin ma kwong’a re m’udok utimo yeny pa won.

Pieno Yesu uyero ni judhoge kumae: “Andha awacu iwu, nia weg ajok ku weg tarwang’ gilar gimondo iwu i Ker pa Mungu.” Ku kwong’a weg ajok ku weg tarwang’ giyio ngo Mungu. Re ing’eye calu nyathin mi kwong’o, gidok giloko cwinygi man gicaku nitimo ire. Tung’ kugi, calu nyathin mir arionde, judong dini giwacu nia gitimo ni Mungu ma ke i andha gitimo ire ngo. Yesu uyero kumae: “Yohana bino i beng’wu i yo mi bedopwe, wuyie de ngo; ento weg ajok ku weg tarwang’ e ma giyie; wun de, ka wuneno maeni, macen wuloko cwinywu ngo, kara wuyie.”​—Matayo 21:31, 32.

Yesu udok umaku lapor mukende. I lapor maeni, Yesu unyutho nia judong dini gikoso ngo kende kende nitimo yeny pa Mungu, ento gitie bende jutimrac. Ewacu kumae: “Ng’atu moko pidho podho mir ulok, epidho arara de i kume, ekunyo vur ma jubiyo ie nying ulok de, man egomo [otkur], e emie ni sumba ba jutipodho, en ke ecidho i ng’om mange. Ka kacekne tundo eoro jamiru ba jutipodho, kara egam kum nying ulok moko m’i podho mir ulok ba jutipodho. E gigame, gifode de, giketho edok mananu. Man eoro jamiru mange kendo i bang’gi; e gitong’o lero i wie, man gitime rac dit. Man eoro mange; e ginege: ku mange de dupa; moko gifodo, moko ke ginego anega.”​—Marko 12:1-5.

Nyo juwinj pa Yesu ginyang’ i lapor maeno? Eyo, gicopo nipoi ikum wec ma jabila Isaya ugam uyero, m’uwacu kumae: “Podho mir ulok pa Yehova mir udul en e ot mir Israel, man dhanu mi Yuda gi yen m’apidha pare ma ber: man egeno pokolembe, ento, nen [turocik].” (Isaya 5:7) I lapor maeno pa Yesu, won podho utie Yehova, podho mir ulok ke utie thek mir Israel ma Mungu ugoyo gang’ i kume ku Cik pare pi nigwoke. Yehova uoro jubila kara uponj dhanu pare man kara gikonygi giceg nying’gi maber.

Ento, “jutipodho” gitimo “jumiru” ma juoro i bang’gi rac man ginegogi. Yesu uyero kumae: ‘E macen [won podho], uoro wode ma jamer i bang’gi, ewacu kumae, gibijwigiri ni woda. Ento jutipodho maeno giweciri i kindgi gigi kumae, maeni jacampacu; wubin, wanegue, kara camupacu dong’ iwa. E gimake man ginege.’​—Marko 12:6-8.

Yesu udok upenjogi kumae: ‘Ka kumeno, won podho mir ulok bitimo ang’o?’ (Marko 12:9) Judong dini gidwoko ire lembe kumae: “Ebinyotho dhanu ma rac maeno ku rac, man ebimio podho mir ulok ni jutipodho mange, ma bimio ire nyinge ku ba nindo migi.”​—Matayo 21:41.

M’umbe ninyang’, gipoko lembe i wigi gigi, pilembe gin de gitie acel m’ikind “jutipodho” mi “podho mir ulok” pa Yehova, niwacu thek mir Israel. Nying’gi ma Yehova ukwayu nia gicegi utie nia gibed ku yioyic i Wode, niwacu Masiya. Yesu ugam uneno wang’gi, man ewacu igi kumae: “Fodi wusomo lembagora pa Mungu maeni ngo ma kumae, kidi ma jugomot gikwero, kidine judwoke ni wi gul; maeni ai ba [Yehova], man en e gin ma wang’u ijo i wang’wa?” (Marko 12:10, 11) Ing’eye Yesu udok ukoro i lembene kamaleng’ kumae: “Ka kumeno awacu iwu kumae, jubikabu Ker pa Mungu woko kud i beng’wu, jubimie ni thek ma cego nyingene.”​—Matayo 21:43.

Jugorcik ku julam ma dongo ging’eyo nia Yesu uyero “lembabola maeni i kumgi.” (Luka 20:19) Ng’ecwiny umakugi, gimito gineg ‘jacam pacu’ maeno mandha. Ento calu m’udul dhanu neno Yesu ni jabila, ninege iwang’gi utie igi lembe matek.

Yesu uneno nia tic pare mi rweyo lembanyong’a ubecijik, pieno emedere nitio ku lapor dupa pi nituco wi jugorcik ku julam ma dongo. Lembuno uketho gimito ginege cen. (Luka 20:19) Re Yesu umedere asu nituco wigi. Emaku lapor mange, ewacu kumae:

“Ker mi polo pore kud ubimo moko, m’utimo agba mir ambadha ni wode, m’uoro jumiru pare ulwong’ ju ma juwaku ni kwend ambadha: e gikwero bino.” (Matayo 22:2, 3) Yesu ucaku lapor pare ku wec ma nia, “ker mi polo.” Eno unyutho m’umbe jiji, nia “ubimo” utie Yehova Mungu. Dong’ wod ubimone ke utie ng’a, man ju ma julwong’ogi i agba mir ambadha ke gitie jukani? Etie bende lembe ma yot ning’io nia wod ubimo utie Wod Yehova m’umaku lapor maeno, man bende e yot ninyang’ nia ju ma julwong’o gitie ju ma gibibedo karacelo ku Wod i Ker mi polo.

Ju ma julwong’o ma kwong’a utie jukani? Yesu ku julub pare gicaku nirweyo lembanyong’a mi Ker ni jukani? Ubino ni Juyahudi. (Matayo 10:6, 7; 15:24) Thek maeni giyio lembariba mi Cik i oro 1513 W.R.M., gibino dhanu ma kwong’a m’ubedo ku genogen mi doko “ni ker mi julam.” (Ai 19:5-8) I saa makani tap ma jucaku nilwong’ogi i “agba mir ambadha” maeno? M’umbe jiji, lwong’o maeno ucaku i oro 29 R.M. i saa ma Yesu ucaku nirweyo pi Ker mi polo.

Nyithindho mir Israel mapol gijolo lwong’o maeno nenedi? Yesu uyero nia, ‘gikwero nibino.’ Judong dini mapol ku dhanu mange de dupa, gikwero niyio Yesu calu Masiya, man niyio nia Mungu ung’ie nibedo Ubimo.

Re Yesu unyutho nia fodi asu Juyahudi gibino ku kaka mi jolo lwong’o maeno, ewacu kumae: ‘Ubimo uoro jumiru mange kendo, ewacu kumae: yer ni ju ma juwakugi kumae: nen, ayiko cemo para; koni dhiang’ para ku lim para m’ucwe de junego, gin ceke de bedo ayika: wubin i bang’ agba mir ambadha. Ento gidwoko lembene ni tara, gicidho de i yo migi, acel ba podho pare, mange i kuloka pare; ju m’udong’ ke gimaku jumiru pare, man gitimogi rac, ginegogi de.’ (Matayo 22:4-6) Eno urombo ku lembe ma bitimere kinde ma jubicaku the cokiri mi Jukristu. I saa maeca, nwang’u Juyahudi fodi gitie asu ku kaka mi bedo i Ker, re jumapol m’ikindgi gikwero lwong’o maeno, gitimo bende ‘jumiru p’ubimo’ rac.​—Tic mi Jukwenda 4:13-18; 7:54, 58.

Thek maeno gibinwang’iri ku matoke makani? Yesu uyero kumae: “Kwinyo maku ubimo; man eoro njuru askari pare, ninyotho junek nino, ewang’u adhura migi de.” (Matayo 22:7) Lembuno ubin utimere ikum Juyahudi i oro mi 70 R.M., kinde ma askari mi Roma ginyotho “adhura migi,” Yerusalem.

Calu ma gikwero lwong’o p’ubimo, nyo eno ubenyutho nia dong’ jubilwong’o ngo kadok ng’atu acel de? Nimakere ku lapor pa Yesu utie kumeno ngo. Yesu umedere niyero kumae: ‘Rwoth uwacu ni jumiru pare kumae: ambandha bedo ayika, ento ju ma juwakugi giromo ngo. Ka kumeno wucidh i akarayo, dhanu ceke de ma wubinwang’u wulwong’gi i agba mir ambandha. Jumiru nino gicidho i gengi, gicoko dhanu ceke karacelo ma ginwang’u, ju ma pigi rac ku juma pigi ber bende: e ambandha dhir ku juma julwong’o.’​—Matayo 22:8-10.

Lembuno utimere kinde ma jakwenda Petro ukonyo dhanu mi thek mange (dhanu ma gitie ngo Juyahudi m’anyola, kunoke ma gijolo yioyic mi Juyahudi) pi nidoko Jukristu mandha. I oro 36 R.M., jadit mir askari mi Roma ma nyinge Kornelio ku juruot pare ceke gigam ginwang’u tipo maleng’ pa Mungu, gibedo bende ku kaka mi mondho i Ker mi polo ma Yesu uweco pire.​—Tic mi Jukwenda 10:1, 34-48.

Yesu unyutho ngo nia, “ubimo” bijolo dhanu ceke m’ubino i agba mir ambadha. Eyero kumae: “Kan ubimo mondo nineno ju ma julwong’ogi, eneno ng’atu acel keca m’ukendo kendi mir ambandha ngo: man ewacu ire kumae, jarimo, imondo kakeni nenedi m’ikendo kendi mir ambandha ngo e? E dhoge tal kau. Ubimo lund uwacu ni jumiru kumae, wutwi cinge ku tiende, man wubaye i mudho ma woko; ywak ku kayulak de bibedo nuti. Kum julwong’o dhanu dupa, ento dhanu ma nyanok re ma jugoyo nying’gi.”​—Matayo 22:11-14.

Ecicopere nia judong dini ma gibino niwinjo Yesu ginyang’ ungo i thelembe maeno ma Yesu uai uyero. Kadok ginyang’ ungo de, re lembe uton i igi, man gikeco nia ukwayu gineg ng’atu m’ubenyayu lewic i wigi.

Kwinyo umaku judegi pa Yesu, pilembe Yesu umaku lapor m’ugolo tok lembe mareco ma gitimo. Jufarisayo gimito gicike kara epodh i uwic migi. Gimito eyer lembe moko ma kara gicibe ko i cing’ jabim mi Roma, man gimio sente ni julub migi moko kara giketh epodh i uwic migi.​—Luka 6:7.

Giwacu ire kumae: “Japonji, wang’eyo nia iweco iponjo de cu, man ijolo ayi dhanu ngo, ento andha iponjo yo pa Mungu: Cik uyio wami ajok ni Kaisari kadi ungo?” (Luka 20:21, 22) Yesu uweko ngo wec migi ma giyunge ko uwonde, pilembe eng’eyo pir umbili ku rieko migi marac. Kan eyero nia ‘eber ungo nimio ajok,’ jucopo nidote nia ebecwalu dhanu gijai ikum bimobim mi Roma. Ento kan eyero nia, ‘eber nimio ajok,’ dhanu ma gibemito gijai nibedo lwak mi ker mi Roma gicopo foyo ngo, man gicopo nilokiri ikume. Ka kumeno, ebidwoko igi lembang’o?

Yesu uyero igi kumae: “Nedi wumulo ia, wuweg ambili? Wunyuth ira sente mir ajok.” E gikelo ire denarius acel. E epenjogi kumae: “Ayi maeni en e pa ng’a ku ram lembe de?” Gidwoko ire nia “pa Kaisari.” Ing’eye Yesu unyutho igi gin ma gitim, ewacu kumae: “Wumi ni Kaisari gin pa Kaisari; ni Mungu de gin ma pa Mungu.”​—Matayo 22:18-21.

I Dhanune wang’ lii ikum wec ma Yesu udwoko. Dwokowang’ lembe pare mi rieko uketho gibedo ling’, e giai man gicidho. Ento fodi ceng’ umwony ungo. Kinde ma lembe uvoyo Jufarisayo, judong dini mange gibino i bang’e.

Jusadukayo gibino i bang’e pi nipenje iwi lembe mi cer man iwi lagu, kum giwacu nia cer umbe. Gipenje kumae: “Japonji, Musa wacu kumae, tek, ng’atu acel utho, ma nyithindho pare mbe, umin mire bigamu dhaku pare, man ebinyayu kodhi ni umin. Nwang’u umego abiro nuti kudwa: ma kwong’ane gamu dhaku, man etho, man kum kodhi mbe eweko cege ni umin mire; mir arionde de kumeca, ku mir adege, cil kum mir abirone de. Yo ng’eigi ceke de, dhaku tho. Ka kumeno i cer ebidong’ bedo ci ng’a ku kind juabiro? Kum kagi ceke gibedo kude.”​—Matayo 22:24-28.

Yesu udwoko igi lembe nimakere ku lembagora pa Musa, ma Jusadukayo ging’eyo maber. Ewacu kumae: ‘En e kum lembe nini ngo nia wukier, kum wung’eyo lembagora pa Mungu ngo kadi tego pa Mungu de? Kum ka gibicer ku kind ju m’utho, gigambri ngo, jumio de ngo ya jugam; ento gibedo va malaika m’i polo. Ento pi ju m’utho, man nia gicer; fodi wusomo ngo i kitabu pa Musa, i ka m’uyerere pi yen m’udinyo, maram Mungu weco ko i bang’e, ewacu kumae: an a Mungu pa Abraham, man Mungu pa Isak, man Mungu pa Yakobo? En e Mungu mi ju m’utho ngo, ento mi ju ma kwo: wuwonduru lee.’ (Marko 12:24-27; Ai 3:1-6) Dwokowang’ lembe maeno uwang’u i udul dhanu lii.

Yesu uthwoyo dhu Jufarisayo ku Jusadukayo. Lembuno uketho dong’ gidikiri adika i wie pi nikethe kendo i amulaic. Ng’atu acel m’ikind jugorcik ulund upenjo Yesu kumae: “Japonji, lembang’ola makani ma dit i ciki?”​—Matayo 22:36.

Yesu udwoko ire lembe kumae: ‘Ma kwong’ane e, winji, e Israel; Yehova Mungu mwa, en e Yehova acel: man imar Yehova Mungu peri kud adundeni ceke, ku ng’eyong’ec peri de ceke, ku pidoii de ceke, man ku tegoni de ceke. Mir arionde ke e, imar wedu calu in giri. Lembang’ola mange mbe madit ma sagu maeni.’​—Marko 12:29-31.

Kinde ma jagorcikne uwinjo lembe maeno, ewacu kumae: ‘Andha, Japonji, iwacu dre nia en acel: man mange mbe ndhu en: man mare kud adunde ceke, ku ng’eyong’ec ceke de, man ku tego ceke, man nimaru wadijo calu ma ng’atini umarere ko gire, esagu giramia m’awang’a ma bo ceke ku lam bende.’ Kinde ma Yesu uneno nia jagorcik udwoko wang’ lembene ku rieko, e eyero ire kumae: “In i bor ungo ku Ker pa Mungu.”​—Marko 12:32-34.

Pi nindo adek (nindo 9, 10, man 11, mi dwi mi Nisan) Yesu ubino niponjo i hekalu. Dhanu moko, calu ve jagorcik maeni gibino niwinjo Yesu kud anyong’a. Ento ungo juponji mi dini, ma kawoni gimbe ku ‘tegocwiny mi penje ku penji moko acel de.’

Lembe uvoyo judong dini nicido nying’ Yesu, man nimake i uwic migi kara gicibe i cing’ Juroma. (Luka 20:20) Kawoni, i nindo 11 mi dwi mi Nisan i hekalu, Yesu ulokere i kumgi man enyuthere igi kamaleng’ nia etie ng’a. Ecaku wec kugi ku penji ma e: ‘Iwu paru ang’o pi Kristu? E wod ng’a?’ (Matayo 22:42) Ung’eyere cuu nia Kristu kunoke Masiya binyolere kud i thekwaru pa Daudi. Gin de dwokolembe migi ubino kumeno.​—Matayo 9:27; 12:23; Yohana 7:42.

Yesu upenjogi kumae: ‘Ka kumeno, nedi Daudi lwong’e Rwoth i tipo, m’ewacu ko kumae: Yehova uwacu ni Rwoth para: jany yo ku cinga ma yor acwic, maram aketh ko jukwoji the tiendi? Ka kumeno tek Daudi lwong’e Rwoth, e kan edong’ ebedo wode nenedi?’​—Matayo 22:43-45.

Jufarisayo gibedo ling’, kum gigeno nia nyakwar Daudi re ma bigonyogi kud i the bimobim mi Roma. Ento Yesu udok iwi lembe ma nwang’ere i Zaburi 110:1, 2, pi ninyutho nia Masiya bibedo ng’atu madit nisagu jabim ma dhanu. Etie Rwoth pa Daudi, man kinde m’ebibedo yo ku cing’ Mungu ma yor acwic, ebibedo won tego. Lembe ma Yesu udwoko uketho gisayu lembe ma giyer kpe.

Julub pa Yesu ku jumange de dupa, gibino niwinjo lembe maeno. Kawoni Yesu ulokere i bang’gi, pi nicimo wang’gi nia ginen ber ku jugorcik man Jufarisayo, ma “gijany wi komker pa Musa” pi niponjo Cik pa Mungu. Yesu ung’olo igi kumae: “Gin ceke ma tek giwacu iwu, dong’ wutim wuwor de: ento kud wutim calku tic migi; kum giwacu, man gitimo ngo.”​—Matayo 23:2, 3.

Yesu ugolo wi umbili migi kumae: “Giketho ngisa migi mi lem pa Mungu udok lac.” Juyahudi moko gibed gikendo piny moko ma nyanok ma tie ku cik moko i ie, i terwang’gi kunoke i kor botgi. Jufarisayo gilund giketho migi ubedo madit, pi ninyutho nia gitie kud amora mi woro Cik. Bende, “gikoko dhu kendi migi.” Nyithindho mir Israel gibed gimedo dhu kendi migi, ento Jufarisayo gilund gimedo migi mabor m’usagu. (Wel 15:38-40) Gibed gitimo gin maeni ceke ‘kara dhanu unengi.’​—Matayo 23:5.

Julub pa Yesu bende awanya marac maeno mi ketho dhanu ubed unengi, copo nimondo i igi, uketho Yesu umio igi juk ma e: “Ku julwong’wu japonji: kum japonji mu en e acel, man wun ceke wun umego. Man kud wulwong’ ng’atu moko ya wegwu i ng’om: kum ng’atu acel e ma Wegwu, en e ng’atu ma ni i polo. Kadok ku julwong’wu judongo: kum ng’atu acel e ma jadit mu, en e Kristu.” Ka kumeno, julub gicikiri nibedo ku nen ma nenedi i wigi gigi, man timo migi ucikere nibedo nenedi? Yesu yero kumae: “Ng’atu ma dit ma sagu wagi i kindwu ebibedo jatim iwu. Man ng’atu ma tek bitingre gire jubijwige; man ng’atu ma tek bijwigre gire e ma jubiyunge.”​—Matayo 23:8-12.

Ing’eye, Yesu uyero nia can iwi jugorcik ku Jufarisayo pilembe gitie weg umbili. Ewacu kumae: ‘Can i wiwu, jugorcik ku Jufarisayo, weg umbili! Kum wuciko dhu Ker mi polo i wang’ dhanu: kum wun giwu wumondo ngo, kadok ju m’ubemondo de wuyio ngo ya gimondi.’​—Matayo 23:13.

Yesu ubepoko lembe iwi Jufarisayo pilembe gikoso nitimo gin ma pire tek iwang’ Yehova, lembene unen nikadhu kud i cik ma giketho gin gigi. Ku lapor, giwacu nia, “ng’atu ma tek bikwong’o kwong’ kud hekalu, en e mananu; ento ng’atu ma tek bikwong’o kwong’ ku mola ma kwar mi hekalu, en e jabanja.” Eno unyutho nia gitie abinga i lubo lembe m’atira, pilembe gineno mola ma kwar mir hekalu ni gin ma pire tek igi, nisagu hekalu ma tie kaka ma juworo ie Yehova, man ma ketho jucoro ceng’ini ku Yehova ne. Man ‘giweko gin ma pek mi cik; niwacu, pokolembe ma pwe, kisa, man yioyic.’​—Matayo 23:16, 23; Luka 11:42.

Yesu ulwong’o Jufarisayo ‘jutelwic m’abinga, m’uluro jur woko, ento m’umwonyo ngamia!’ (Matayo 23:24) Giluro jur kud i pigulok migi pilembe nimakere ku cik pa Musa, etie gin m’ucido. Re calu ma gibeworo ngo lembe ma pek mi cik, udong’ ubedo ve gibemwonyo ngamia, ma nimakere ku cik pa Musa, utie bende lei m’ucido ma dwong’ nisagu.​—Lembe mi Julawi 11:4, 21-24.

Kinde ma Yesu ubino i hekalu wang’ ma tokcen, emedere nituco wi umbili mi jugorcik ku Jufarisayo, etuco i dhoggi nia gitie weg umbili. Etio ku wec mi lapor, ewacu kumae: “Wulonyo yo ng’ei kikombe ku yo ng’ei atangla, ento kuvuga kud awanya ma rac upong’ yor i igi. In i Jafarisayo ma abinga, ilar ilony yo i kikombe kud atangla de, kara yo ng’eigi bende dok leng’.” (Matayo 23:25, 26) Jufarisayo gilubo lembe mi dwokirileng’ cuu mandha, ento giwil nidwoko ng’atu ma yor i igi leng’ man lembe uvoyogi niketho adundegi mi lapor ubed leng’.

Umbili migi ubino nen bende kamaleng’ nikadhu kud i amora migi mi giero man mi ruko liel mi jubila. Pieno, Yesu uwacu nia gitie “wot ju m’unego jubila.” (Matayo 23:31) Lembuno unen kamaleng’ kum gimito gineg Yesu.​—Yohana 5:18; 7:1, 25.

Ing’eye Yesu udok unyutho lembe ma binwang’u judong dini maeno ka giloko timo migi ngo. Ewacu kumae: “Wu thwol, wu nyikwai urobi, wucopo piei ni lembapoka mi gehena nenedi?” (Matayo 23:33) “Gehena,” thelembene tie ‘poga mir Hinom.’ Pogane ubino i ng’et Yerusalem, man jubed juwang’u susu i ie, eno unyutho nyoth ma rondo ku rondo ma binwang’u jugorcik ku Jufarisayo ma gijutimrac.

Julub pa Yesu gibidong’ kakare calu ‘jubila, ku jurieko man juponji mi dhanu.’ Jubitimogi nenedi? Yesu uyero ni judong dini kumae: “Jumoko m’i kindgi de wubinego wubigurogi de; jumoko de m’i kindgi wubifodogi i kacokri mu, man wubinyayu ragedo i kumgi ku bang’ adhura ku bang’ adhura: kara rimo ceke ma pwe m’uthwogre wi ng’om, ubed i wiwu ugambre ikum rimb [Abel] ma pwe cil ku rimb Zakaria . . . ma wunego.” Ecimogi kumae: “Andha awacu iwu kumae, gin maeni ceke bibino iwi dhanum’utuk maeni.” (Matayo 23:34-36) Lembuno ubin utimere i oro 70 R.M. kinde ma juaskari mi Roma gibin ginyotho Yerusalem man ginego Juyahudi elufu swa.

Lembuno unyayu can i Yesu, uketho eyero kumae: “Yerusalem, Yerusalem, m’unego jubila, m’ucanyu ju ma juorogi i bang’e de ku kidi! wang’ udul ngi ayenyo acok nyithindho peri karacelo, cil calu min gweno coko nyithindhe the bombe, e wuyenyo ngo! Nen, ot mu juweko iwu ni uvuru.” (Matayo 23:37, 38) Dhanu ma gibino winjo wec maeno, giromo penjiri nia emito weco iwi “ot” makani. Nyo ebino niweco iwi hekalu maleng’ ma ni i Yerusalem, m’ubenen ve utie i the gwok pa Mungu?

Ing’eye Yesu umedo lembe ma e: ‘Awacu iwu kumae, ugambre kawono wubinena kendo ngo, cil ma wubiwacu ko kumae, mugisa ni ng’atu m’ubino ku nying’ Yehova.’ (Matayo 23:39) Edok iwi lembila ma nwang’ere i Zaburi 118:26, m’uwacu kumae: “Mugisa kwany ng’atu m’ubino ku nying’ Yehova: wamio mugisa iri kud i ot pa Yehova.” Ubenen kamaleng’ nia kinde ma jubinyotho hekalu maeno, ng’atu moko acel de mbe ma bibino kendo niworo Mungu i ie.

Kawoni Yesu ucidho i ng’et hekalu, kaka ma jubolo ie sente i kakanpiny. Dhanu ubino nibolo giramia migi i sanduku mi kakanpiny. Yesu uneno Juyahudi mapol ku julonyo de, ‘gibebolo sente ma dongo’ ni giramia. Ing’eye Yesu uneno dhatho moko ma jacan de ‘ubebolo sente ario ma tije nok i ie.’ (Marko 12:41, 42) M’umbe jiji, Yesu ung’eyo nia Mungu ubino ku mutoro lee dit ikum giramia pare.

Yesu ulwong’o julubne man ewacu igi kumae: “andha awacu iwu kumae, dhaku maeni ma cware tho ma jacan ebolo ma sagu ma dhanu ceke gibolo i kakanpiny.” Pirang’o? Ekoro kumae: “Kum gin ceke gibolo i ie kum sagri migi; ento en kum canpiny pare ebolo i ie ceke m’ebedo ko; ma en e ceke m’etungre kudo.” (Marko 12:43, 44) Paru pare ku timo pare, ukoc bor mandha ku mi judong dini.

Calu ma nindo 11 mi dwi mi Nisan udhingo thum, Yesu uweko hekalu wang’ ma tokcen. Jalub pare acel uyero ire kumae: “Japonji, nen, maram kidi ku udi de bedo ko!” (Marko 13:1) Andha kidi moko ma jugiero ko hekalu, ubino kidi ma dongo dongo, man eno re m’uketho hekalune bino maleng’ man ecungo ma tek. Ecinen ni lembe ma winjere ngo ka Yesu ubeyero nia, “ineno udi ma dongo maeni? kidi acel de mbe ma bibedo wi wadi ma jubibolo piny ungo.”​—Marko 13:2.

Ing’ei lembe maeni, Yesu karacelo ku jukwenda gikadhu kud i poga mi Kidron man giidho iwi got Zeituni. En ku jukwenda pare ang’wen, niwacu, Petro, Andrea, Yakobo man Yohana, giwok kaka moko, ma ku keca gicopo neno hekalu ngbeng’ i wang’gi.

Watie ceng’ kas’ario ku reto, nindo 11 mi dwi mi Nisan ubecithum. Bende nindo ma Yesu utimo ie tic lee iwi ng’om de udhingo thum. Dieceng’ ebed eponjo i hekalu, uthieno ke ebed edok evuto woko mir adhura. Dhanu gibino kud ava lee mi winje, uketho gibed gibino “i bang’e pir kugweno i hekalu.” (Luka 21:37, 38) Nindo maeno ukadhu, kawoni dong’ Yesu ku jukwenda pare ang’wen; Petro, Andrea, Yakobo, man Yohana gibedo iwi got Zeituni.

Jukwenda ang’wen maeno gibino ibang’e nyalwe. Cwinygi ubedieng’ pir hekalu, pilembe Yesu ular uewo nia kidi moko acel de mbe ma bidong’ iwi wagi. Re gitie ku paru mange bende m’ubesendogi. Iwang’e Yesu ular uketho cwinygi kumae: “Wuyikru bende: kum i saa ma wuwacu nyo ngo e ma Wod dhanu bino.” (Luka 12:40) Elar eweco bende iwi ‘ceng’ ma Wod dhanu binyuthre i ie.’ (Luka 17:30) Nyo wec m’eyero maeno de urombo ku lembe m’eyero pir hekalu? Jukwenda gibemito ginyang’ lee, uketho gipenje kumae: “Wac iwa, gin maeni bitimbre awene? Man giranyutha mi bino peri en e ang’o, ku mi kajik mi ng’omi?”​—Matayo 24:3.

Ecicopere nia gibino paru pi nyoth mir hekalu ma gibeneno ceng’ini kugi. Gipenje bende iwi bedonuti pa Wod dhanu. Saa moko gicopo nipoi ikum lapor ma Yesu umio m’uweco iwi ‘jadit acel m’ucidho i ng’om ma bor nigamu ker ire gire, man i ng’eye egam edwogo.’ (Luka 19:11, 12) Gipenjiri bende iwi kite ma “kajik mi ng’om” bibedo ko.

I dwokolembe pare, Yesu uweco iwi giranyutha ma biketho julubne ging’ei saa ma Yerusalem man hekalu binyothere i ie. Ekoro lembe lee. Giranyutha maeno bikonyo Jukristu i nindo m’ubino ning’eyo nia gibekwo i saa mi bedonuti pa Kristu man nia ajiki mi ng’om maeni udhingo.

Calu ma oro ubekadhu, jukwenda gicaku nineno kite ma lembila pa Yesu ubepong’o ko. Lembe dupa m’elar eewo ucaku nipong’o i rundi migi. Pieno, Jukristu m’ubino nikio, ma gikwo oro 37 ing’eye, i oro mi 70 R.M., gibino ayika pi nyoth mi Yerusalem ku mir hekalu ma dong’ udhingo. Ento tie ngo nia lembe ceke ma Yesu ular uewo upong’o zoo i nindo m’ucwalujo i nyoth mi oro 70 R.M. Ka kumeno, ang’o ma binyutho nia Yesu ucaku nibimo? Yesu udwokowang’ lembene ni jukwenda.

Yesu ular uwacu nia “ali ku rwongali de” bibedo nuti man nia “thek bijai kum thek, ker de ni ker.” (Matayo 24:6, 7) Eyero bende nia “digidigi ma dit de bibedo nuti, ndru de bibedo nge nge ku thong’om bende.” (Luka 21:11) Yesu upoyo wi julubne kumae: ‘Dhanu bimakuwu ku cing’gi, man gibinyayu ragedo i kumwu.’ (Luka 21:12) Jubila mi ndra biwok man gibiwingo dhanu dupa. Turocik de binyai, man mer mi dhanu dupa de bidoko ng’ic. M’umedo maeno, eyero nia “lembanyong’a maeni mi ker jubiyero i ng’om ngung’ ni lembatuca ni thek ceke; e kajik bilund wok.”​—Matayo 24:14.

Kadok lembila ma Yesu uewo upong’o i kadiri moko i wang’ nyoth ma Juroma ginyotho ko Yerusalem kunoke i saa mi nyothne, nyo eyero nia yor i ng’eye lembilane bidok pong’o lee m’usagu? Nyo in de ibeneno andha nia lembila ma Yesu uewo ubepong’o lee i nindo ma tin?

Gin acel ma Yesu uweco i wie i giranyutha m’unyutho pi bedonuti pare utie “gin mir adegi mi nyoth.” (Matayo 24:15) I oro 66 R.M., gin mir adegi maeno ubin ucungo, niwacu “njuru askari” mi Roma, gibino kud abera migi ma gibed giworo. Juroma gibin gitieko Yerusalem man girungo kum gang’ kidine moko. (Luka 21:20) Pieno, “gin mir adegi” ucungo ka m’ukwayu ngo ecungi i ie, kaka ma Juyahudi gineno ni “kamaleng’.”

Yesu ular uyero bende nia, “i nindo maeno masendi ma dit bibedo nuti, ma wadi maeno fokuwok ungo ungambre i thekri mi ng’om cil ku kawono de, ungo, kadi cil rondo ku rondo de biwok ungo.” I oro 70 R.M., Juroma gibin ginyotho Yerusalem. Nyoth maeno ma ginyotho ko hekalu man ‘adhura maleng’’ mi Juyahudi, ubino can madit, man junego dhanu elufu swa. (Matayo 4:5; 24:21) Nyoth maeno usagu mange ceke m’unwang’u adhura mi Yerusalem, man kit nyothne fodi nwang’u utundo ngo iwi Juyahudi, man eketho giweko niworo Mungu i hekalu calu ma naka gibed gitimo iwang’e. Eno ubenyutho nia kite ma lembilane bipong’o ko ing’eye, bibedo i ayi ma nyayu ndiri.

GING’EYO PI KAJIKCENG’ MA JULAR JUYERO PIRE

Fodi Yesu udaru ngo wec karacelo ku jukwenda pare iwi giranyutha mi bedonuti pare iwi Ker, man iwi ajiki mi ng’om maeni marac. Kawoni ebepoyogi nia kud gilub tok “ju ma gi Kristu mi ndra man jubila mi ndra.” Eyero nia gibimito “giwing cil ju ma jugoyo wigi de, tek ecopre.” (Matayo 24:24) Ento gibiwingo ngo dhanu maeni ma jugoyo wigi. Ju ma gi Kristu mi ndra jubinenogi, ento bedonuti pa Yesu bibedo i kite ma nen ungo.

Yesu uweco pi masendi madit ma biwok nindo mir ajiki mi ng’om marac maeni, eyero kumae: “Ceng’ bidoko col, dwi de birieny ungo, cero de bioi kud i polo, tego mi polo de biyengre.” (Matayo 24:29) Kinde ma jukwenda giwinjo lembe maeno ma nyayu ndiri, ging’eyo ngo nia lembene bitimere tap tap nenedi, re andha ebibedo ni lembe mi zungo.

Can maeno bibedo ku matoke makani iwi dhanu? Yesu wacu kumae: “Dhanu biyenyo tho kum lworo, man kum kuro gin m’ubebino i ng’om: kum tego mi polo biyengre.” (Luka 21:26) Andha Yesu ubekoro nia lembe bibedo rac magwei nisagu m’iwang’e zoo.

Re Yesu uketho cwiny jukwenda pare nia dhanu ceke ngo ma biywak kinde ma ‘Wod dhanu bibino wi afuru mi polo ku tego ku dwong’ madit de.’ (Matayo 24:30) Elar enyutho nia Mungu bilaru “ju ma jugoyo wigi.” (Matayo 24:22) Dong’ julub ma gigwoko bedoleng’ migi gicikiri nibedo ku nen ma nenedi kinde ma lembe ma nyayu can ma Yesu uweco pire bicaku timere? Yesu uketho cwiny julubne kumae: “Ka gin maeno maku timbre, wung’ai weng’wu malu, wuting’ wiwu malu de, kum war mu dhingo.”​—Luka 21:28.

Ka kumeno, julub pa Yesu ma gibekwo i nindo maeno ma jular juewo pire, gibing’eyo nenedi nia ajiki ni ceng’ini? Yesu umio lapor m’uweco iwi yendulok, ewacu kumae: ‘Kinde ma jange doko yom, elodho ithe de, wung’eyo ya cir ni ceng’ini; cil wun bende kumeno, ka wuneno gin maeno ceke, wung’ei ya eni ceng’ini, cil i dhugola. Andha ayero iwu kumae, dhanum’utuk maeni bikadhu woko ngo, ma fodi gin maeni ceke k’utimbre kakare ngo.’​—Matayo 24:32-34.

Pieno, kinde ma julub gibineno giranyutha ma tung’ tung’ m’ubetimere, gibinyang’ kamaleng’ nia kajik ni ceng’ini. Yesu ucimo wang’ julub ma gibikwo i nindo maeno kumae:

‘Ceng’ nino ku saane de ng’atu moko mbe m’ung’eyo pire, cil ku malaika mi polo de, kadok Wod, ento Wego kende. Man ke calu yang’ ceng’ pa Noa bedo, e bino pa Wod dhanu de bibedo kumeca. Kum calu i ceng’ maeca ma fodi pi ma dit m’uumo ng’om kuwok ungo gibecamu gibemadhu de, gibegambri gibemio de ya jugam, cil i ceng’ ma Noa mondo ko i avur, e ging’eyo ngo maram pii ma dit m’uumo ng’om uwok ko, man eterogi ceke woko, e bino pa Wod dhanu de bibedo kumeca.’ (Matayo 24:36-39) Yesu uporo lembe maeno ku pii m’ucoro ng’om i rundi pa Noa, m’ugam utimere i wang’ ng’om ngung’.

M’umbe jiji, jukwenda ma gibino niwinjo Yesu saa maeno iwi got Zeituni, ginyang’ nia pire tie tek nikio. Yesu wacu kumae: “Wubed ku weng’wu giwu, kara adundewu kud ucid ku giracama, ku mer kong’o, man ku giki mi bedo maeni, e ceng’ maeno bino i kumwu pio pio pa mir uwic: kum ebibino kumeno wi dhanu ceke m’ubedo wi wang’ ng’om ngung’. Ento wuki ku ba nindo ceke, ku kwayu kwac de, kara wusegru niboth ku ba gin maeni ceke ma bitimbre, wucung de i wang’ Wod dhanu.”​—Luka 21:34-36.

Yesu udok unyutho kendo nia lembe m’ebeyero igi, bitimere kakare dupa. Ebeewo ngo lembila ma bitimere kaka moko kende, man ma bibedo ku ma toke iwi adhura mi Yerusalem kende kunoke iwi thek mi Juyahudi. Ento eketho peko iwi lembe ma ‘bibino wi dhanu ceke m’ubedo wi wang’ ng’om ngung’.’

Yesu ubeyero ni julubne nia ukwayu gikii, gibed ku wang’gi man gibed ayika. Edok eketho peko iwi cimowang’ maeno ku lapor mange ma e: ‘Wung’ei maeni, nia ka won ot ung’eyo saa ma jakwo bino i ie diewor, kunodi ekuro, kunodi eyio ngo ya jutur ot pare. Ka kumeno wun bende wubed ayika; kum Wod dhanu bino i saa ma wuwacu nyo ngo.’​—Matayo 24:43, 44.

Yesu umedere ninyutho ni julubne thelembe m’ukwayu gibed ko ku nen maber. Eketho cwinygi nia kinde ma lembila m’eewo bicaku nitimere, “jamiru” m’ubekio man m’ubetimo tic bibedo nuti. Yesu udok uyero lembe ma julub pare gicopo nipoi iwie pio pio, ewacu kumae: “Ng’a ma jamiru mandha ma riek de, ma rwoth pare kethe wi juode, ya emi igi cemo migi i nindone? Mugisa ni jamiru maeno, ma rwoth pare kan ebino, binwang’u ebetimo kumeca. Andha awacu iwu, ya ebikethe wi gin ceke m’ebedo ko.” Ento tek “jamiru” maeno ubedo ku paru marac man ecaku timo jumange rac, rwoth bilund “fode dit.”​—Matayo 24:45-51; som bende Luka 12:45, 46.

Yesu ubeyero ngo nia julubne moko bidoko dhanu mareco. Dong’ emito ginwang’ ponji makani? Ebemito gikii man gitim kud amora, calu m’enyutho igi i lapor mange.

Yesu ubino nidwoko wang’ penji ma jukwenda pare gipenje ko iwi giranyutha mi bedonuti pare man mi kajik mi ng’om maeni. Kawoni ebemio igi lapor mange m’unyutho nia ukwayu gibed ku wang’gi. Dhanu ma gibikwo i saa mi bedonuti pare gibineno kite ma lembe mi lapor maeno bipong’o ko.

Ecaku laporne kumae: “Ker mi polo jubilund poro ku jumanyir apar ma gi sumba, ma gigamu thala migi, gicidho de nirombo ku cwar mugole. Juabic m’i kindgi gi jukusegu, abic ke gi jurieko.”​—Matayo 25:1, 2.

Yesu ubeyero ngo nia ikind julub pare ma bilagu Ker mi polo, pier abic wi dak bibedo riek man pier abic wi dak mange ke bibedo jukusegu. Ento emito niyero nia, iwi lembe mi Ker pa Mungu, jalubman utie ku kaka mi ng’io nia ekii kunoke ngo. Ento Yesu umbe ku jiji iwi julub pare nia giromo tundo ngo nigwoko bedoleng’ migi man ninwang’u mugisa pa Won.

I lapor maeno, jumanyir ma sumba apar ceke giwok nijolo cwar mugole kara gimond kugi i ambadha. Kinde m’ebitundo, jumanyir maeno ma sumba gibimenyo ire yo ku thala migi, gibiyunge kinde m’ebetero mugole i ot m’eyiko ire. Lembene uwotho nenedi?

Yesu ukoro kumae: “Kum ju ma gi jukusegu, ka gigamu thala migi, gigamu ku moje ngo: ento ju ma gi jurieko giting’o mo i upoko migi ku thala migi. Nie kinde ma cwar mugole galu kagi ceke rip rip uterogi e ginindo.” (Matayo 25:3-5) Cwar mugole utundo ngo pio pio calu ma gibino paru. Ubenen nia egalu lee, uketho jumanyir ma sumba maeno ceke gicaku nindo. Jukwenda giromo nipoi ikum lembe ma Yesu ular ukoro igi pi jadit acel m’ucidho “i ng’om ma bor nigamu ker ire gire kan edwogo.”​—Luka 19:11-15.

I lapor mi jumanyir apar ma sumba maeno, Yesu ukoro lembe m’utimere kinde ma cwar mugole utundo. Ewacu kumae: ‘I diewor ma ling’ jukok akoka kumae, nen cwar mugole! Wuwok wujole.’ (Matayo 25:6) Nyo jumanyir ma sumba maeno giyikiri man gikio?

Yesu umedo kumae: “E jumanyir ma sumba maeno ceke gilund giai malu, gimaku yiko thala migi. Man ju ma gi jukusegu giwacu ni ju ma jurieko kumae, wumi iwa kum mo mu moko do; kum thala mwa betho. Ento ju ma gi jurieko gidwoko lembe giwacu kumae, kuno nyo ebiromo wan wakudu de ngo: maku wuci ba jukuloka, man wung’ieu mu giwu.”​—Matayo 25:7-9.

Ubenen kamaleng’ nia jumanyir abic ma sumba maeno gibino ngo nikio man giyikiri ngo pi tundo pa cwar mugole. Mo ubino nok i thala migi man gibino ku yeny mi ci ng’iewo mange. Uketho Yesu uyero kumae: ‘E kinde ma gicidho ning’iewo, cwar mugole wok; e ju ma giyikiri gimondo gikugi ba cemo mir ambadha: e juciko dhugola. Ing’eye jumanyir wadi ma sumba de gibino giwacu kumae, Rwoth, Rwoth yab iwa do. Ento eloko lembe, ewacu kumae, awacu iwu andha, ang’eyowu ngo.’ (Matayo 25:10-12) Eno tie matoke marac mandha mi koso yikiri man mi bedo m’umbe nikio.

Jukwenda ginyang’ kamaleng’ nia cwar mugole ma Yesu ubino niweco i wie utie Yesu en gire. I wang’e de elar enyuthere nia etie cwar mugole. (Luka 5:34, 35) Jumanyir ma sumba ke tie jukani? Kinde m’ebino niweco pir “udul manok,” ma jubimio igi Ker, Yesu uyero kumae: “Pieru bed atwiya, thala mu de bed m’eliel.” (Luka 12:32, 35) Pieno, lapor maeno mi jumanyir apar ma sumba, ukonyo jukwenda ninyang’ nia Yesu ubeweco iwi Jukristu ma gitie ku genogen marom ku migi, niwacu udul manok. Yesu umito nimio ponji makani nikadhu kud i lapor maeno?

Yesu ukoro lembene terere kinde m’edaru lapor pare ku wec ma e: “Wuki, kum wung’eyo cenge kadi saane de ngo.”​—Matayo 25:13.

Yesu ubecimo wang’ julub pare ma gigwoko bedoleng’ migi nia, gibed ma ‘gibekio’ bedonuti pare. Ebidwogo, pieno gicikiri niyikiri man nikio dwogo pare, calu jumanyir abic ma sumba ma giriek, kara wigi kud uwil ikum genogen migi ma pire tek man kara kud gibin gikos mugisa ma gibinwang’u.

Kinde ma Yesu ubino asu ku jukwenda pare ang’wen iwi got Zeituni, emio igi lapor mange. Nindo moko ma nok iwang’e, kinde m’ebino i Yeriko, elar emio lapor mi mola pi ninyutho igi nia Ker fodi utie bor, niwacu fodi ebibino abina. Lembe mi lapor m’emaku kawoni de urombo ku mi lapor m’elar emaku iwang’e. Etie kum dwokowang’ penji ma jukwenda pare gipenjo iwi bedonuti pare man iwi ajiki mi ng’om maeni. Lapor maeno uketho julubne ginyang’ nia gicikiri nitimo tic ma jumio igi kud amora.

Yesu ucaku laporne kumae: “Kum en e calu ka ng’atu acel ubecidho i ng’om mange, elwong’o jumiru pare madhe, emio jupiny pare de igi.” (Matayo 25:14) Calu ma Yesu ular uporere en gire ku ng’atu m’ucidho i wotho ma bor pi “nigamu ker ire gire,” jukwenda pare giromo ninyang’ kamaleng’ nia Yesu re ma tie “ng’atu” ma jubino niweco pire.​—Luka 19:12.

Ma fodi ng’atu ma juweco pire i lapor maeno ucidho ngo i wotho pare ma bor, emio piny pare ma pigi tek ni jurutic pare. Pi oro adek ku nusu ma Yesu utimo ie tic pare, eketho wie kwa ikum tic mi rweyo lembanyong’a mi Ker pa Mungu, man etendo bende julub pare i tije. Calu ma kawoni ebecibedo mbe, etie ku genogen nia gibicopo nitimo tic m’etendogi i ie.​—Matayo 10:7; Luka 10:1, 8, 9; som bende Yohana 4:38; 14:12.

Nimakere ku laporne, ng’atu maeno upoko piny pare nenedi? Yesu uyero kumae: “Ni ng’atu acel emio talanto abic, ni ng’atu mange de ario, ni mange ke acel, kubang’gi nzu ng’atuman calu ma ka kore; e ecidho i wotho pare.” (Matayo 25:15) Jurutic maeno gibitimo ang’o ku piny ma jumio igi? Nyo gibitimo ticne kud amora kara piny ma rwoth migi umio unyai? Yesu uyero ni jukwenda pare kumae:

“Ndhu ndhu nica ng’atu m’ugamu talanto abic ecidho eloko ko talanto abic mange. Ng’atu m’ugamu ario bende kumeca eloko ko ario mange. Ento ng’atu m’ugamu acel re ecidho ekunye i ng’om, ekanu sente pa rwoth pare.” (Matayo 25:16-18) Rwoth bitimo ang’o kan edwogo ku yo woth pare?

Yesu umedere niyero kumae: “Nie ka nindo ton hai rwoth mi jumiru maeno bino, e gikwanu wel gikugi.” (Matayo 25:19) Jurutic ario ma kwong’a ‘gitimo nimakere ku copo migi.’ Jaraticman utimo matek, kud amora, man enyayu gin ma jumio ire. Ng’atu ma jumio ire talanto abic unyayu pare wang’ ario, man ng’atu ma jumio ire talanto ario de kumeno. (Con eca, kara jucul ng’atini ku talanto 1, ukwayu etim tic pi oro 19.) Rwoth uyero lembe marom igi ceke kumae: “Itimo dre, i jatic ma ber mandha de: ibedo mandha i gin ma nyanok, abikethi iwi gin dupa; mond i mutoro pa rwoth peri.”​—Matayo 25:21.

Jaratic ma jumio ire talanto acel utimo tung’ ku juwagi. Eyero pare kumae: “Rwoth, ang’eyo nia in i ng’atu ma lembe peri tek, ikayu ka ma i coyo i ie ngo, icoko de ka m’imoyo i ie in ungo; e lworo maka, acidho de akanu talanto peri i ng’om: nen, piny peri ni giri.” (Matayo 25:24, 25) Ecidh ekanu de ngo sente i bang’ jukuloka kara enwang’ faida moko ni rwoth pare. Etimo ngo nimakere ku yeny pa rwoth pare.

Pieno, eromo nia rwoth pare ulwong’e ‘jaratic ma rac man janyap.’ Jumayu talanto m’ebino kudo cen man jumie ni jaratic m’utimo tic kud amora. Rwoth udok uyero kumae: “Kum ku ba dhanu ceke ma tek ubedo ko emiere ire, man ebibedo ko lee: ento ng’atu m’ubedo ko ngo, cil maeno m’ebedo ko de jubimayu woko.”​—Matayo 25:26, 29.

Iwi lapor acel maeni kende, julub pa Yesu gibino ku lembe lee m’ukwayu ginyam ie. Gicopo nineno kamaleng’ nia gin ma Yesu ubemio igi, niwacu tic mi ketho dhanu udok julub, pire tie tek lee. Man egeno nia gibibedo kud amora i pong’o rwom m’emio igi. Yesu ung’eyo nia gibitimo ngo tic mi rweyo lembanyong’a m’emio i korgi i ayi marom. Calu ma jular junyutho i lapor, gin ceke gicikiri ‘nitimo nimakere ku copo migi.’ Eno ubenyutho nia Yesu bibedo ngo kud anyong’a ka ng’atu moko bibedo “janyap” man bitimo ngo ku tego pare ceke, tic ma rwoth pare umio i kore.

Jukwenda gicopo bedo kud anyong’a lee mandha, kum ging’eyo nia ‘ku ba dhanu ceke m’ubedo ko, jubimio ire ma sagu.’

Kinde ma Yesu ubino iwi got Zeituni, emio lapor mi jumanyir apar ma sumba ku mi talanto. Yesu udaru nenedi dwoko wang’ penji mi jukwenda pare iwi giranyutha mi bino pare man mi kajik mi ng’om? Edaru lapor pare ceke ku lapor mi rombe ku diegi.

Yesu ucaku laporne kumae: “Ento ka Wod dhanu bibino i dwong’ pare, ku malaika ceke gikugi, ebilund jany wi komker mi dwong’ pare.” (Matayo 25:31) M’umbe jiji, enyutho kamaleng’ nia en re m’etie ng’atu ma pire tek i lapor maeni. Wang’ mapol ebed elwong’ere nia etie, “Wod dhanu.”​—Matayo 8:20; 9:6; 20:18, 28.

Lembe mi lapor maeni bitimere awene? Ebitimere saa ma Yesu “bibino i dwong’ pare” karacelo ku malaika, man ebijany “wi komker mi dwong’ pare.” Edaru weco bende pi ‘Wod dhanu m’ubebino iwi afuru mi polo ku tego ku dwong’ ma dit de” man malaika pare de karacelo kugi. Lembuno bitimere awene? “Ndhu ndhu yo ng’ei masendi.” (Matayo 24:29-31; Marko 13:26, 27; Luka 21:27) Pieno lembe mi lapor maeni bitimere nindo m’ubino nwang’u Yesu bino i dwong’ pare. Ing’eye ke ebitimo ang’o?

Yesu uwacu kumae: “Ka Wod dhanu bibino . . . , thek ceke bicokiri i wang’e: man ebikoyo kindgi ku juwagi, calu jakwac koyo rombe ku kind diegi; man ebiketho rombe yo ku cinge ma yor acwic, diegi ke yo ku cinge ma yor acam.”​—Matayo 25:31-33.

Yesu uyero pi rombe kumae: “Ubimo bilund wacu ni ju ma yo ku cinge ma yor acwic kumae: Wubin, wu ju ma Vwa dwokowu jumugisa wucam pacu mi ker m’ubedo ayika iwu ugambre i thekri mi ng’om.” (Matayo 25:34) Pirang’o rombe unwang’u bero i wang’ Rwoth?

Rwoth uyero kumae: “Kum nwang’u kec unega, man wumio ira acam; nwang’u rieu unega, man wumio ira giramadha; nwang’u a welo, man wujola; muneru de, man wuronya; nwang’u kuma lith, man wuliewa; nwang’u ani i odkol, man wubino i bang’a.” Kinde ma rombe maeno, niwacu, “weg bedopwe,” gipenjo nia gitimo bero maeno awene, edwoko kumae: “Kum calu wutime ni ng’atu acel ma kind utumira maeni, cil ni maeni ma ginyithigiki nwang’u wutime ira.” (Matayo 25:35, 36, 40, 46) Gitimo ngo bero maeno i polo, kum i polo remo kunoke kec umbe. Eno ucikere nibedo bero ma gitimo ni umego pa Kristu iwi ng’om kakeni.

Ni diegi ma tie yo ku cinge ma yor acam ke Yesu uyero ang’o? Eyero kumae: “Wuai woko kud i vuta, wun ma wubedo akwong’a i mac ma rondo ku rondo m’ubedo ayika ni wonabali ku malaika pare: kum nwang’u kec unega, wumio ira cemo de ngo; nwang’u rieu nega, wumio ira giramadha de ngo; nwang’u a welo, wujola de ngo; muneru de, wuronya de ngo; kuma lith, ani i odkol de, wuliewa de ngo.” (Matayo 25:41-43) Pokolembe maeno uromo kugi, pilembe diegi eno gitimo ngo ku bero ni umego pa Kristu i ayi ma nwang’u gicikiri nitimo.

Jukwenda gigam ginyang’ nia pokolembe maeno mi nindo m’ubino bibedo ku matoke ma rondo ku rondo. Yesu uyero igi kumae: ‘Rwoth bilund loko igi lembe kumae: Andha awacu iwu kumae, kum calu wutime ngo ni ng’atu acel mi kind maeni ma nyithigiki, nwang’u wutime ira ngo. E joni gibicidho migi i masendi ma rondo ku rondo: ento weg bedopwe i kwo ma rondo ku rondo.’​—Matayo 25:45, 46.

Yesu ukoro lembe dupa ni jukwenda kinde m’ebedwoko wang’ penji migi; lembene copo konyo julub ceke ning’io i paru migi man i timo migi.