KAPANG BUKU YAMU Watchtower
Watchtower
KAPANG BUKU I YAMU
Alur
  • BIBLIA
  • GIRASOMA
  • COKO
  • bt wic 3 mba. 20-27
  • “Tipo ma leng’ uromogi”

Thenge maeni umbe ku video.

Tim kisa, kosa moko uwok rek.

  • “Tipo ma leng’ uromogi”
  • ‘Mii lembatuca mii iwi Ker pa Mungu’
  • Nyithithiwiwec
  • Lembe mange m'urombo ku maeni
  • “Gin ceke gitie karacelo kaka ma rom” (Tic mi Jukwenda 2:1-4)
  • “Ng’atuman ubino winjo . . . i dhok pare ma dhe” (Tic mi Jukwenda 2:5-13)
  • “Pethro uai ucungo” (Tic mi Jukwenda 2:14-37)
  • “Ng’atuman m’i kindwu ulim batizo” (Tic mi Jukwenda 2:38-47)
  • Julub ginwang’u tipo ma leng’
    Nwang’ ponji niai kud i kpawa mi Biblia
‘Mii lembatuca mii iwi Ker pa Mungu’
bt wic 3 mba. 20-27

WIC MIR 3

“Tipo ma leng’ uromogi”

Lembe m’utimere nikum tipo ma leng’ m’ukonjere i ceng’ mi Pentekoste

Tic mi Jukwenda 2:1-47

1. Kekor kite ma lembe bebedo ko i ceng’ mi foc mi Pentekoste.

LEMBE moko ma ber mi tuko de ngo ubekadhu i adhura mi Yeruzalem.a Yiro ubeidho kud iwi pemlam mir hekalu kinde ma Julawi gibewero zaburi ma julwong’o Hallel (Zaburi 113 nitundo 118); cicopere nia gibewer ma giwotho gamu dhoggi i kindgi. Adhura udhir ku welo m’uai kud i kabedo ma bor bor calu ve Elam, Mezopothamia, Kapadokia, Pontio, Misiri man Roma.b Gibino pi lembang’o? Pi foc mi Pentekoste, ma julwong’o bende “ceng’ mi kayu nying cam m’ular ucek.” (NWT) (Wel 28:26) Foc maeni ma bekadhu kubang’ oro benyutho ajiki mi kayu nganu ma tung’ man acaki mi kayu nganu. Etie nindo mir anyong’a.

Kart m’ubenyutho kabedo ma dhanu m’uwinjo lembanyong’a i Pentekoste mi oro 33 N.N.Y. giai kud i igi 1. Ng’om: Libya, Misiri, Ethiopia, Bithinia, Pontio, Kapadokia, Yudea, Mezopothamia, Babilonia, Elam, Media, man Parthia. 2. Adhura: Roma, Alekzandria, Mefis, Antiokia (mi Siria), Yezusalem, man Babeli. 3. Pii: Nam Mediteranea, Nam ma Col, Nam ma Kwar, Nam Kaspian, man Golf Persik.

YERUZALEM, KABEDO MA DIT MI DINI MI JUYAHUDI

Lembe ma pol ma nwang’ere i acaki mi buku mi Tic mi Jukwenda utimere i Yeruzalem. Jugiero adhura maeni i kind gudi ma nwang’iri i diere pa Yudea, niwacu i kilometre ma romo 55 yo nyangu mi nam Mediteranea. I oro 1070 W.N.Y., Ubimo Daudi umaku ot ma tek m’iwi Got Sayuni ku lwiny, man pacu ma jugiero i ng’et got maeno re m’udoko ni adhura ma dit mi thek mir Israel ma con.

Ceng’ini i ng’et Got Sayuni, Got Moria re m’ubino nuti; man nimakere ku lemkei mi Juyahudi ma con, iwi Got Moria eno re m’Abraham umito nithiero Isak ni lam, oro moko elufu acel ku dak abung’wen (1900) kumeni i wang’ lembe m’utimere ma jukiewo i buku mi Tic mi Jukwenda. Got Moria umondo i adhura kinde ma Suleman ubino giero hekalu pa Yehova ma kwong’a i wiye. Ot maeni re m’udoko ni kabedo ma pire tek pi kwo man thier mi Juyahudi.

Juyahudi ma lworo Mungu gibed giai kud i tung ng’om ceke pi nicithiero lam, nicitimo thier, man pi nicitimo foc ma tung’ tung’ i hekalu pa Yehova. Gibed gitimo kumeno pi niworo lembang’ola pa Mungu ma e: “Wang’ adek i oro acel dhanu peri ma co biwok i wang’ Yehova Mungu peri i kaka m’ebing’iyo.” (NWT) (Poi. 16:16) Yeruzalem ubino bende kabedo mi Sanedrini ma dit, m’ubino otpido ma malu mi Juyahudi man ungu mi jutel wi thek mir Israel.

2. Lembang’o mir udu m’utimere i ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y.?

2 I kum saa adek mi kugweno maeni ma yom mi ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y., lembe moko ma biwang’u i dhanu pi oro dak swa utimere. Mbwang’ kumeni, “woy moko uai i polo calu avuvu ma tek m’ubekoto.” (Tic. 2:2) Woyne uromo i ot ma julub pa Yesu ma tundo dak acel pier ario (120) gicokiri i iye. I ng’eye, udu moko ma dit utimere. Leb ma calu lebmac ucak nen, man ucaku nibedo i wigi acel acel.c E “tipo ma leng’ uromo” julub man gicaku niweco i dhok mange! Kinde ma julub giwok kud i ot, i welo ceke ma girombo ko i kind adhura mi Yeruzalem uwang’ lii, kum julub gicopo weco kugi! I andha, ng’atuman ubewinjo jubeweco i bang’e “i dhok pare ma dhe.”​—Tic. 2:1-6.

3. (a) Pirang’o nindo mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y. utie nindo ma pire tek akeca i kpawa mi thier mandha? (b) Wec ma Pethro uyero cing’ nica ubino ku winjiri ma kani ku tiyo ku “nyamufutha mi Ker”?

3 Lembe maeni ma wang’u ijo utie lembe ma pire tek akeca i kpawa mi thier mandha, niwacu acaki mi thek mir Israel mi tipo, cokiri mi Jukristu ma juwiro ku tipo. (Gal. 6:16) Re e eno kende ngo. Kinde ma Pethro ubino weco i bang’ udul dhanu m’ucokiri cing’ nica, etiyo ku “nyamufutha [ma kwong’a] mi Ker” kud i kind nyamufuthane adek, ma nyamufuthaneman bimiyo kare mi nwang’u rwom ma segi ni ungu ma tung’ tung’ mi dhanu. (Mat. 16:18, 19) Nyamufutha maeni ma kwong’a uketho Juyahudi ku ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi ginwang’u kare mi yiyo lembanyong’a man tipo ma leng’ pa Mungu uwirogi.d Eno re m’uketho gimondo i kind Israel mi tipo, e ginwang’u genogen mi cibedo jubim man julam i Ker pa Masiya. (Nyu. 5:9, 10) I ng’eye, dhanu mi Samaria de ginwang’u rwom maeno man bende dhanu mi thek mange. Jukristu mi nindo ma tin gicopo nwang’u ponji ma kani niai kud i lembe maeni mir udu m’utimere i ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y.?

“Gin ceke gitie karacelo kaka ma rom” (Tic mi Jukwenda 2:1-4)

4. Cokiri mi Jukristu mi rundi mwa eni utie mediri mi cokiri mi Jukristu m’ucaku i oro 33 N.N.Y. Nenedi?

4 Cokiri mi Jukristu ucaku ku julub ma romo ceng’ini dak acel pier ario (120) ma cing’ nica nwang’u ‘gin ceke gibino karacelo kaka ma rom’ i kusika moko ma malu, man gin zoo tipo ma leng’ uwirogi. (Tic. 2:1) I ajiki mi nindo maeca, wend dhanu m’ulimo batizo ubino elufu swa. Eno ubino kende kende acaki mi mediri mi dilo moko m’ubemedere nitundo cil tin eni! Eyo, Yehova ubetiyo ku cokiri mi Jukristu mi rundi mwa eni, ma tie ungu mi jumaco ku jumamon ma woro Mungu, pi ‘nirweyo lembanyong’a mi Ker i ng’om zoo ni lembatuca ni thek ceke’ i wang’ ajiki mi ng’om maeni.​—Mat. 24:14.

5. Nibedo i cokiri mi Jukristu kelo bero ma kani, nik’ebed i rundi ma kwong’a kadi tin eni?

5 Cokiri mi Jukristu ucikere nibedo bende ni kaka ma dhanu m’i iye nwang’u iye tego i thenge mi tipo, eno ke ju ma juwiro, man bende “rombe mange.” (Yoh. 10:16) I barua ma Paulo ukiewo ni Jukristu mi Roma, enyutho nia tielocwiny ma wanwang’u i kindwa i cokiri utie gin ma pire tek andha; eyero kumae: “Ava nenowu ubenega lee dit kara akonywu i thenge mi tipo wek kara wucung ma tek, kunoke kara watiel cwinywa i kindwa nikadhu kud i yiyoyic mwa, para ku mwu bende.”​—Rum. 1:11, 12.

ROMA, ADHURA MA DIT MI BIMOBIM MOKO

I kind nindo ma lembe ma jukiewo i buku mi Tic mi Jukwenda ubetimere, Roma ubino adhura ma lac nisagu zoo man ma kwong’a i lembe m’uneno lemgamba i ng’om ma con eca. Ebino adhura ma dit mi bimobim moko; saa ma bimobimne uliel, ebimo wi ng’om ma niai i Grande-Bretagne nitundo i Afrika ma yo malu man niai i nam Athlantik nitundo i Golf persik.

Roma ubino kaka ma junwang’u iye dhanu mi suru, rangi, dhok man yiyoyic mi kwonde dupa. Gengi ma tung’ tung’ ma juyiko ma leng’ mandha ubed ukonyo dhanu man jamkuloka nimondo i Roma niai kud i gund bimobimne ceke. Meli mi kuloka m’ubed ulak iwi nam ubed uloro cam ku piny mange ma beco m’ubemondo i adhura mi Roma. Jubed juloro pinyne i dhu wat mi Ostia ma nwang’ere ceng’ini kud adhurane.

I rundi ma kwong’a N.N.Y., dhanu ma kwo i Roma ugam ukadhu milioni acel swa dit. Cicopere nia nusu mi dhanune ubino ng’eca, niwacu junek ma jung’olo tho i wigi, awiya ma junyodo migi ulworo kunoke uwenjo, man dhanu ma njuru askari mi Roma umaku i saa pa lwiny. I kind ju ma jutero ni ng’eca i Roma, jumoko ubino Juyahudi. Juyakugi kud i Yeruzalem i ng’ey ma jadit mi mony mi Roma ma nyinge Pompe umaku adhurane i oro 63 W.N.Y.

Dupa m’i kind dhanu mi Roma m’ubedo agonya ubino jucan, man gibed gikwo karacelo i udi m’utie ku kusika ma malu dupa dupa, eno ke ku kony pa gavmenti. Ento jubim lundo gibed gigiero udi ma beco akeca ma fodi nwang’u juneno de ngo i adhura migi ma dit maeno. Udine moko ubino udituko ma tung’ tung’ man bar ma dongo ma jubed juneno iye theathre, tuko mi nek, man kwaya mi magali; eno zoo ubino mananu, ndhu pi nilangu wi dhanu mir adhurane.

6, 7. Tin eni cokiri mi Jukristu ubepong’o tic ma Yesu umiyo mi rweyo ni thek ceke nenedi?

6 I nindo ma tin, cokiri mi Jukristu utie ku lembakeca ma rom m’ebino ko i rundi ma kwong’a. Yesu ugam umiyo ni julub pare tic moko ma pek re ma miyo anyong’a. Eyero igi kumae: “Wuketh dhanu m’i kind thek ceke udok julub, wumii igi batizo i nying’ Wego, i nying’ Wod man i nying’ tipo ma leng’; wuponjgi nia giwor gin ceke m’ang’olo iwu.”​—Mat. 28:19, 20.

7 Nikadhu kud i cokiri mi Jukristu ma Jumulembe pa Yehova n’i iye re ma tic maeno ubetimere tin eni. I andha, etie tek nirweyo ni dhanu ma weco dhok ma tung’ tung’. Ento, Jumulembe pa Yehova gidaru wodho jamtic m’ujengere iwi Biblia i dhok ma kadhu elufu acel (1000). Tek in de idikiri nja i cokiri man i tic mi rweyo lembanyong’a mi Ker man mi ketho dhanu udok julub, etie lembe ma kakare nia ibed kud anyong’a, kum itie acel m’i kind dhanu ma wendgi de nok m’utie ku rwom mi miyo lembatuca mii tin eni iwi nying’ Yehova!

8. Wabed wanwangʼu kony ma kani i cokiri mi Jukristu?

8 Kara wanwang’ tego mi ciro kud anyong’a nindo maeni mi can, Yehova Mungu umiyo iwa juruot mir umego ku nyimego m’i wang’ ng’om zoo. Paulo ukiewo ni Jukristu ma Juebrania kumae: “Dong’ iwa pid piwa ng’atuman pi wadi man pi wadi kara wacwalara i mer man i tic ma beco, man kud wawek nicokara karacelo calu ma jumoko gibetimo, ento wajukara i kindwa man watim kumeno lee nisagu, kum wabeneno nia ceng’ maeno udhingo.” (Ebr. 10:24, 25) Yehova umiyo cokiri mi Jukristu kara ibed ijuk cwiny jumange man kara in de inwang’ jukocwiny. Dong’ bed ibed ceng’ini kud umego ku nyimego peri mi tipo. Kud iwek nyanok de nibedikiri i coko mi Jukristu!

“Ng’atuman ubino winjo . . . i dhok pare ma dhe” (Tic mi Jukwenda 2:5-13)

Julub pa Yesu giberweyo ni Juyahudi man ni ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi i gengi moko m’udhir kud dhanu.

“Wabewinjo gibeweco ku dhok mwa pi tic ma dongo pa Mungu.”​—Tic mi Jukwenda 2:11

9, 10. Jumoko gimiyiri nenedi pi nimiyo lembatuca ni dhanu ma weco dhok mange?

9 Kepar kite ma i dhanu m’ujebiri, niwacu Juyahudi ku ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi, uwang’ ko lii i nindo mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y. M’umbe jiji, ju dupa m’ubino nuti saa maeca gibed giweco dhok moko ma dhanu ma pol weco, niwacu dhu Jugiriki kunoke dhu Juebrania. Ento kawoni “ng’atuman ubino winjo [julub] gibeweco i dhok pare ma dhe.” (Tic. 2:6) Andhandha, lembanyong’a ugudo adunde dhanu maeni kinde ma giwinje i dhok ma gidhodho i cak. I andha, Jukristu mi nindo ma tin gimbe ku copo ma segi maeno mi weco dhok mange. Ento tin eni, ju dupa m’i kindgi gibemiyiri lee pi nilalu lembanyong’a mi Ker i kind dhanu m’i thek ceke. Nenedi? Jumoko giponjo dhok ma nyen kara gikony i cokiri ma ceng’ini kugi ma juweco iye dok mange kunoke gidok adoka zoo i ng’om mange. Wang’ ma pol, gibed giyero nia i juwinj migi bewang’ lii pi kero ma gibetimo.

10 Wakewec iwi jarwey moko ma nyinge Christine, m’umondo i kalasi moko pi niponjo dhu Jugujarati karacelo ku jurwey mange abiro. Kinde ma Christine urombo ku nyamego moko ma gitimo kugi tic man ma weco dhu Jugujarati, emotho nyamegone i dhok pare mir anyoli. I nyamego maeno uwang’ lii man emito enyang’ i thelembe m’uketho Christine ubetimo tho kero ma rukeno ngi pi niponjo dhok ma tek ma calu ve dhu Jugujarati. E Christine unwang’u kare mi miyo lembatuca ma ber mandha. Nyamegone uyero ni Christine kumae: “Wucikuru nibedo ku lembe moko ma pire tek lee ma wubemito wuyer ni dhanu.”

11. Wacopo yikara nenedi pi nirweyo rwonglembe mi Ker ni dhanu ma weco dhok mange?

11 I andha, wan ceke ngo ma wacopo ponjo dhok mange. Kadok kumeno de, re wacopo yikara pi nirweyo lembanyong’a mi Ker ni dhanu ma weco dhok mange. Nenedi? Yore acel utie nitiyo kud application JW Language® pi niponjo ayi moko ma yot mi motho dhanu i dhok ma juweco lee kaka m’ibedo i iye. Icopo ponjo bende wec moko ma thindho thindho i dhokne ma romo miyo ava mi winji i kum ju ma wece. Nyuth igi jw.org, man ka copere nyuth igi bende video man girasoma ma tung’ tung’ ma nwang’iri i dhok migine. Ka wabetiyo ku jamtic ma kumeno i tic mwa mi lembanyong’a, waromo bedo kud anyong’a ma rom ku m’umego mwa mi rundi ma kwong’a gibino ko kinde ma i dhanu m’uai kud i ng’om mange uwang’ lii kinde ma giwinjo lembanyong’a “ng’atuman. . . i dhok pare ma dhe.”

JUYAHUDI MI MEZOPOTHAMIA MAN MI MISIRI

Buku moko (Histoire du peuple juif à l’époque de Jésus Christ [175 W.N.Y.–135 N.N.Y]) ukoro kumae: “Nyikway dhanu mi ker mi suru apar [mir Israel] man mi ker mi Yuda ubed ukwo i ng’om mi Mezopothamia, mi Medi man mi Babilonia kinde ma Juasiria man dhanu mi Babeli uterogi kuca.” Nimakere ku Ezra 2:64, Juisrael elufu pier ang’wen wi ario ku dak adek pier abusiel (42360) kendgi re ma gidwogo i Yeruzalem, niai kud i ng’eca i Babeli i oro 537 W.N.Y. Flavius Josèphe ukoro nia i rundi ma kwong’a N.N.Y., wend Juyahudi “m’ubed ukwo i Babilonia” ubino elufu piere swa. Niai i rundi mir adek nitundo i rundi mir abic N.N.Y., dhanu maeno uwodho buku ma tung’ tung’ ma julwong’o Talmud mi Babeli, ma juponji ma Juyahudi gibed gikoro iye i cik m’akora.

Gor unuti m’ubenyutho andhandha nia Juyahudi gigam gikwo i Misiri, eno ke niai con i rundi mir abusiel W.N.Y. I saa maeca, Yeremia uyero lembe moko ni Juyahudi ma gibino kwo i pacu ma tung’ tung’ mi Misiri, uketho i iye i Memfis. (Yer. 44:1) Cicopere nia Juyahudi ma dupa gigam gimondo i Misiri i rundi ma suru mi Jugiriki ubino lal iye i ng’om ma tung’ tung’. Josèphe uyero nia Juyahudi gibino i kind jurubedo ma kwong’a mir Alekzandria. I ng’eye, jumiyo theng adhurane acel zoo igi. I rundi ma kwong’a N.N.Y., jagor ma Jayahudi ma nyinge Philon ucwaku paru ma nia jupagi ma romo milioni acel zoo ubed ukwo kaka ma tung’ tung’ i Misiri, niai i “theng ng’om mi Libya m’uneno Misiri nitundo i mupaka kud Ethiopia.”

“Pethro uai ucungo” (Tic mi Jukwenda 2:14-37)

12. (a) Jabila Yoel ular uyero ang’o iwi lembe mir udu m’utimere i ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y.? (b) Pirang’o jubino kuro nia lembila pa Yoel upong’ i rundi ma kwong’a?

12 “Pethro uai ucungo” pi niweco i bang’ udul dhanu mi thek ma tung’ tung’. (Tic. 2:14) Ni ju ceke m’ubino ayika niwinje, ekoro nia copo maeno mi weco i dhok ma tung’ tung’ i ayi mir udu uai i bang’ Mungu, ke pi nipong’o lembila ma Yoel ular uewo, m’uwacu kumae: “Abikonjo tipo para [iwi kwond dhanu] ceke.” (Yoe. 2:28) I wang’ niidho i polo, Yesu uyero ni julub pare kumae: “Abikwayu Wego, e ebimiyo iwu jakony mange,” m’enyutho ko nia jakonyne utie “tipo.”​—Yoh. 14:16, 17.

13, 14. Pethro uii nimulo adunde juwinj pare nenedi, man wacopo lubo lapor mi kite m’eweco ko nenedi?

13 Wec ma Pethro udaru ko kinde m’ebino weco i bang’ udul dhanu ni e: “Dong’ ot mir Israel ceke ung’ey andhandha nia Mungu ukethe ni Rwoth man Kristu, Yesu maeni ma wuguro iwi yen.” (Tic. 2:36) I andha, ju dupa m’i kind ju m’ubino winjo Pethro saa maeca gibino mbe kinde ma jubenego Yesu iwi yen mi can. Ento calu ma gibino dhanu mi thek mir Israel, kosa mi timo maeca ubino i wigi gin ceke. Pire utie tek ninyang’ nia Pethro uweco i bang’ jupagi ma Juyahudi ku woro man i kite ma copo mulo adundegi. Lembakeca pa Pethro ubino ngo niredho kosa iwi juwinj pare, ento nicwalugi i bang’ lokocwiny. Nyo githung’ ku ng’eicwiny nikum wec pa Pethro? Tak de ngo. Ento lundo, kinde ma giwinje, “ebedo ve jucobo adundegi.” E gipenjo kumae: “Wacikara nitimo ang’o?” Kite ma ber ma Pethro uweco ko i bang’ dhanu re m’uketho emulo adunde ju ma dupa m’i kindgi, e eno ucwalugi niloko cwinygi.​—Tic. 2:37.

14 Wacopo lubo lapor pa Pethro mi weco i kite ma mulo adunde dhanu. Kinde ma wabemiyo lembatuca ni ng’atu moko, ukwayu ngo wawec iwi paru m’ebewodho m’ukoc ku m’i Biblia. Ento, ukwayu kende kende wawec iwi lembe ma wacopo winjara i wiye. Ka wacaku winjara ku jawinj mwa iwi lembe moko, wacopo caku ninyamu i lembene ku riekowang’wa niai kud i Lembe pa Mungu. Wang’ ma pol, ka junyutho lemandha mi Biblia i kite maeno ma ber, ju m’adundegi tie ayika yiyo lembene yot yot mandha.

DINI MI JUKRISTU I PONTIO

I kind ju m’uwinjo wec pa Pethro i ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y., jumoko ubino Juyahudi m’uai i Pontio ma tie theng ng’om mir Azia ma nok. (Tic. 2:9) Ubenen kamaleng’ nia jumoko m’i kindgi udok ku rwong lembanyong’a i thuggi, kum ju ma Pethro ukiewo igi barua pare ma kwong’a gibino juyic ma “gilal” i theng ng’om ma tung’ tung’, uketho i iye theng ng’om mi Pontio.g (1 Pet. 1:1) Barua pa Pethro ubenyutho nia “can unego [Jukristu maeno] pir amulaic ma tung’ tung’” ma gibino nwang’iri ko pi yiyoyic migi. (1 Pet. 1:6) M’umbe jiji, gibino nwang’iri bende i wang’ jai man ragedo.

Barua ma tung’ tung’ ma Trajan ma jabim ma dit mi Roma gikiewo i kindgi giku Plini ma Nok ma jabim mi Bithinia ku Pontio ma tie theng ng’om mi Roma, unyutho nia junyayu ragedo i kum Jukristu mi Pontio. Kinde ma Plini ukiewo niai kud i Pontio i kum oro 112 N.N.Y., eyero nia kite ma dini mi Jukristu “ulal” ko unyayu lworo i ng’atu moko ci, nik’ebed ng’atu ma co kunoke ma dhaku, nyathin kunoke jadit, jacan kunoke jalonyo. Ni ju ma judoto nia gitie Jukristu, Plini ubed umiyo kare mi kwero yiyoyic migi, man ju m’ubed utimo ngo kumeno enegogi cen. Jubed jugonyo ng’atu moko ci m’ucayu Kristu kunoke m’urwo ni mungu m’araga kunoke ni ayi gin m’acwiya pa Trajan. Plini uyero kamaleng’ nia “ju ma gitie Jukristu gicopo timo ngo lembe maeno nyanok de.”

g Wec ma juloko nia “gilal” uai kud i ungu mi wec moko mi dhu Jugiriki ma thelembene tie “ma kwo i ng’om mange.” Jubed jutiyo ku wec maeno asagane kinde ma jubeweco pi Juyahudi, man eno ubenyutho nia dupa m’i kind ju ma gilar giloko cwinygi ubino Juyahudi.

“Ng’atuman m’i kindwu ulim batizo” (Tic mi Jukwenda 2:38-47)

15. (a) Pethro ukwayu lembang’o i bang’ udul dhanu, man gitimo ang’o? (b) Pirang’o unwang’ere nia dhanu elufu swa ma giwinjo lembanyong’a i ceng’ mi Pentekoste gigam giromo nilimo batizo i nindo ma romi?

15 I ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y. m’ubino ceng’ mir anyong’a, Pethro uyero ni Juyahudi ku ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi m’adundegi tie ayika kumae: “Wulok cwinywu, man ng’atuman m’i kindwu ulim batizo.” (Tic. 2:38) E dhanu ma romo ceng’ini elufu adek (3000) gilimo, cicopere nia gilimo i kut mi Yeruzalem kunoke ma ceng’ini ku Yeruzalem.e Nyo eno ubino lembe moko ma rek kumeni? Nyo thenge maeni ubecwalu juponj Biblia kud awiya ma junyodo migi tie Jukristu nicilimo pio pio ma nwang’u fodi gitie ngo ayika? Ungo nyanok de. Poy nia Juyahudi ku ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi ma gilimo i ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y., gibino juponj Lembe pa Mungu ma tek, man gibino i kind dhanu ma dong’ udaru wodhiri ni Yehova. M’umedo maeno, nwang’u dong’ gibenyutho amora; jumoko ginyutho amorane kinde ma giwotho woth ma bor pi nibino i foc maeni ma bekadhu kubang’ oro. I ng’ey ma giyiyo lemandha ma pire tek iwi tic ma Yesu Kristu utie ko i lembakeca pa Mungu, gibino ayika nimediri nitimo ni Mungu, re calu julub pa Kristu ma gilimo batizo.

JU MA GIJOLO YIYOYIC MI JUYAHUDI GIBINO JUKANI?

“Juyahudi ku ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi” ceke giwinjo Pethro kinde m’eberweyo i ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 N.N.Y.​—Tic. 2:10.

I kind dhanu ma giromo ma juketho iwi “tic ma pire tek,” jung’iyo bende Nikolao ma juyero nia utie ng’atu “mir Antiokia m’ujolo yiyoyic mi Juyahudi.” (Tic. 6:3-5) Ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi gibino dhanu ma Juyahudi ngo, re ma giloko cwinygi pi nidok i dini mi Juyahudi. Jubed jukwanugi ni Juyahudi i lembe ceke, calu ma giyiyo Mungu man Cik mir Israel, gikwero mungu mange ceke, gibed gitimo yaa (pi jumaco), man gidoko dhanu mi thek mir Israel.

I ng’ey ma Juyahudi giwok kud i the ng’eca mi Babeli i oro 537 W.N.Y., ju dupa m’i kindgi ucaku kwo bor ku ng’om mir Israel, ento gimediri asu ku dini migi mi Juyahudi. Kumeno re ma dhanu mi Proche Orient ma con ku mi kabedo mange de gituc ning’iyo ku dini mi Juyahudi. Jugor ma con, ma calu ve Horace man Sénèque, giyero nia lembe mi Juyahudi man yiyoyic migi unyang’u dhanu ma dupa m’i ng’om ma tung’ tung’, uketho gicaku mondo i kind Juyahudi man gijolo bende yiyoyic migi.

16. Jukristu mi rundi ma kwong’a ginyutho nenedi nia gibino ku pidoic mi wodhiri gigi?

16 Yehova umiyo mugisa andhandha iwi ungu mi dhanu maeni. Biblia ukoro kumae: “Dhanu ceke ma gidoko juyic gibedo karacelo man gibed gidiko piny ceke karacelo; gibed gilworo piny migi ku jamcing’gi man gipoko sentene nimakere ku yeny ma ng’atuman utie ko.”f (Tic. 2:44, 45) M’umbe jiji, Jukristu mandha ceke gimito gilub lapor maeno, niwacu gimito gibed ku pidoic mi nyutho mer man mi wodhiri gigi pi jumange.

17. Lembe ma kani m’ukwayu nia ng’atini utim kara erom nilimo batizo?

17 Kara ng’atini utuc nithierere ni Mungu man elim batizo, ukwayu ekadh kud i lembe ma tung’ tung’ dupa ma Biblia ubekwayu. Ukwayu ng’atini ular unwang’ ng’eyong’ec iwi Lembe pa Mungu. (Yoh. 17:3) Bende, ukwayu enyuth yiyoyic man ewek kura pare m’i wang’e, m’enyuth ko nia etie ku can pi kurane. (Tic. 3:19) M’umedo maeno, ukwayu elokere, kunoke ewil timo pare, man ecak nitimo lembe ma beco nimakere ku yeny pa Mungu. (Rum. 12:2; Efe. 4:23, 24) I ng’ey m’etimo lembe maeno zoo kan ecopo rwo pi nithierere ni Mungu man elimo batizo.​—Mat. 16:24; 1 Pet. 3:21.

18. Rwom ma kani m’umiyere ni julub pa Kristu m’udaru limo batizo?

18 Nyo itie jalub pa Yesu Kristu m’udaru thierere ni Mungu man m’ulimo batizo? Tek eyo, dong’ mutoro unegi pi rwom maeno ma segi m’umiyere iri. Calu Jukristu mi rundi ma kwong’a ma tipo ma leng’ uromo, in de Yehova copo miyo iri tego pi nimiyo lembatuca i wiye man pi nitimo yeny pare!

a Nen sanduku ma thiwiye tie, “Yeruzalem, kabedo ma dit mi dini mi Juyahudi” i mbaya mi 23.

b Nen sanduku ma thiwigi tie, “Roma, adhura ma dit mi bimobim moko” i mbaya mi 24; “Juyahudi mi Mezopothamia man mi Misiri,” i mbaya mi 25; man “Dini mi Jukristu i Pontio,” i mbaya mi 26.

c “Leb” maeno ubino ngo mac ma mac, ento gibino “calu lebmac,” pi ninyutho m’umbe jiji nia gin m’ubino nen iwi julub ca ubedo kud ayi man lero pa mac.

d Nen sanduku ma thiwiye tie, “Ju ma gijolo yiyoyic mi Juyahudi gibino jukani?” i mbaya mi 27.

e Lembe ma kumeno utimere bende i nindo 7, dwi mir 8, oro 1993. Dhanu elufu abiro ku dak ang’wen kud ario (7402) gilimo batizo i kut abusiel i coko ma dit mi Jumulembe pa Yehova ma diko ng’om ma tung’ tung’, m’ukadhu i adhura mi Kiev i ng’om mir Ukraine. Batizone zoo ucamu saa ario ku dakika apar abic.

f Yub maeno ma jumaku pi saa maeca upong’o yeny m’uwok, kum welo m’uai ku kaka ma tung’ tung’ umediri nibedo i Yeruzalem pi ninyang’ i lero ma nyen m’ubewok i thenge mi tipo. Ng’atuman uwodho piny pare ku berocwinye kara jucopo dikogi karacelo; eno ubino kende kende lanyuth mi mer ento ungo kominizme, niwacu gavmenti ma judiko dhu jamcingjo zoo adika i iye.​—Tic. 5:1-4.

    Girasoma mi dhu Alur (1993-2026)
    Woki
    Mondi
    • Alur
    • Ore ni ng'atini
    • Lembe m'imaru
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Cik mi tio kude
    • Cik mi Gwoko Lembamung'a
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Mondi
    Ore ni ng'atini