Idaru ng’eyo Jumulembe pa Yehova adi? Jumoko mi kindwa copo bedo judhugola peri, jurutic wedu, awiya wedu mi somo kunoke nyo jumoko i kind Jumulembe pa Yehova udaru niweco kudi iwi lembe mi Biblia. I andha watie jukani man pirang’o wabed warweyo pi yioyic mwa ni dhanu mange ngbeng’ ngbeng’?

Watie dhanu ma ve jumange ceke. I kind Jumulembe pa Yehova, junwang’u dhanu mi thek, suru man kit kwo ceke. Jumoko mi kindwa gibino juyic mi dini ma tung’ tung’, jukurucel ke ubino dhanu ma gibed giyio ngo nia Mungu tie. Ento, iwang’ nidoko Jumulembe pa Yehova, wan ceke wanwang’u saa mi ponjo kilili ponji mi Biblia. (Tic mi Jukwenda 17:11) Wayio lembe ma waponjo ne nia tie lembe mandha, man ing’eye wan giwa wang’io nitimo ni Yehova Mungu.

Ponji mi Biblia mio iwa kony lee. Calu dhanu mange, wan bende wanyego ndhu anyega ku peko man ku ng’ico mwa. Ento pilembe wacikuii nitio ku cik mir ukungu mi Biblia i kwo mwa ma kubang’ ceng’, kit kwo mwa ulokre lee mandha man udoko ber. (Zaburi 128:1, 2) Eno tie thelembe acel m’uketho wacikurweyo ni dhanu mange pi lembe ma beco ma wabed waponjo niai i Biblia.

Wakwo ni makre ku cik pa Mungu. Cik maeno ma wanwang’u i Biblia, ponjowa nibedo ku kwo mir anyong’a, kite mi woro dhanu mange man kite mi nyutho kura ma tung’ tung’ ma calu ve lubo lembe i atira man berocwiny. Cik maeno konyo juruot mwa nikwo i acel man ku kura maleng’. Calu wang’eyo cu nia “Mungu mbe kud akoyakoya”, wan bende wambe kud akoyakoya mi dhok kunoke mi thek kadok mi rangi man wayio ngo lembgamba mi ng’om upok kindwa. Kadok watie dhanu ma ve jumange ceke de, dikiri mwa i ng’om zoo nyutho nia watie dhanu ma segi akeca.​—Tic mi Jukwenda 4:13; 10:34, 35.

• Pirang’o wacopo yero nia Jumulembe pa Yehova gitie dhanu ma ve jumange ceke?

• Jumulembe pa Yehova ponjo cik ma kani niai i Biblia?

Dhanu dupa paru nia Jumulembe pa Yehova tie nying dini ma nyen. Ento, oro ma kadhu 2 700 m’udaru nikadhu, jurutic pa Mungu acel kende mandha, jugam julwong’ogi “jumulembe” pare. (Isaya 43:10-12) I wang’ oro 1931, jubed julwong’owa juruponj Biblia. Pirang’o wating’o nying mi Jumulembe pa Yehova?

Nying maeno ketho jung’eyo Mungu mwa. Ni makre ku gor ma con mi Biblia, nying Yehova nwang’ere wang’ rubang’a dupa kunoke wang’ elufu dupa i Biblia. Ento i lok ma pol mi Biblia, jubed juwilo nying maeno ku nying mi dito calu ve Rwoth kunoke Mungu. Re, Mungu mandha ugam unyutho nyinge mandha en gire ni Musa, nyinge ne tie Yehova. Eyero ire kumae: “Maeni nyinga mi nja.” (Ai 3:15) Ni kadhu kud i nying maeno, Mungu unyutho tung’ tung’ i kind mungu mange ceke mi ndra ku en. Watie kud anyong’a nilwong’irwa ku nying maleng’ pa Mungu.

Nying maeno nyutho tic mwa. Niai i kum won bedopwe ma Abel, dhanu dupa ma con ubedo Jumulembe, gibed gituco pi yioyic migi iwi Yehova. Pi oro dak swa, Noa, Abraham, Sara, Musa, Daudi, man jumange gimediri iwend “afuru maeni ma dit mi jumulembe.” (Juebrania 11:4–12:1) Romrom calu i wang’ cik, ng’atu moko copo nipido iwi ng’atu m’uturo ngo cik, wan bende wacopo ngo niweko niketho lembe mandha iwi Mungu mwa ung’eire.

Walubo batiend Yesu. Biblia lwong’o Yesu ‘Jamulembe mandha, ma andha de.’ (Lembanyutha 3:14) Yesu en gire eyero nia ‘eketho nying Mungu ung’eire’ man nia emedre ‘ninyutho pi lemandha’ iwi Mungu. (Yohana 17:26; 18:37) Pieno, julub mandha pa Yesu de gicikri nilwong’iri ku nying Yehova man niketho nying’ne ung’eire. Eno tie gin ma Jumulembe pa Yehova gicikuii nitimo.

• Pirang’o juruponj Biblia giting’o nying mi Jumulembe pa Yehova?

• Yehova tie ku Jumulembe pare iwi ng’om niai awene?

• Jamulembe ma dwong’ akeca pa Yehova tie ng’a?

Biblia ular uyero i wang’e nia ing’ei tho pa Kristo, juponji mi ndra bigam wok ikind Jukristo ma kwong’a e gibinyotho lemandha mi Biblia. (Tic mi Jukwenda 20:29, 30) Ing’ei nindo, lembe maeno ugam utimere tap tap. Jukristo mi ndra eno gigam gijebo ponji pa Yesu ku paru mi jukafiri, e wang’ acel dini mi Jukristo mi ndra ugam ucaku. (2 Timoteo 4:3, 4) Pieno, tin wacopo bedo nenedi m’umbe jiji nia wanyang’ cu iwi lembe mandha ma Biblia ponjo?

Nindo ugam uromo wek kara Yehova unyuth lembe mandha. Yehova ular uyero nia i ‘nindo mi kajikceng’, ng’eyong’ec [mandha] bimedre.’ (Daniel 12:4) I oro 1870, ungu mi dhanu ma nyanok m’usayu lembe mandha ugam unwang’u nia ponji ma pol mi dini ukoc ku mi Biblia. Pieno, gigam gicaku sayu ninyang’ cu i ponji mandhandha mi Biblia man Yehova ugam ukonyogi ku tipo pare kara ginyang’ i Biblia ne.

Dhanu ma weg yioyic ugam uponjo Biblia kilili. Juruponj Biblia ma weg amora eno, ma gitie bende ju m’ular ukwo i wang’wa, gibed gitio ku yo ma wabemedra asu nitio kudo tin pi niponjo Biblia. Gibed ging’io i thiwiwec acel acel mi Biblia. Ka ginwang’u giragora moko mi Biblia ma ginyang’ ungo cu i ie, gibed gisayu giragora mange pi nikoro ie. Ing’eye ka gisomo giragora ne ceke man ginwang’u nia paru mi igi urombo, gibed gikiewo paru ne akiewa. Gibed giweko Biblia ukor lembe mi ie en gire, e gigam ginwang’u lembe mandha ma nang’u urwinyo, calu ve lembe mandha iwi nying Mungu man Ker pare, lemb’akeca pare pi kodhi dhanu, man pi ng’om, lembe mandha iwi jum’utho man genogen mi cer. Sayulembe migi uketho gibedo agonya ni kum ponji dupa mi ndra man timo ma reco.​—Yohana 8:31, 32.

I oro 1879, Juruponj Biblia ginyang’ nia kakare utundo pi niketho lembe mandha ung’eire lee mandha. Pieno, i oro maeno, gigam gicaku wodho gazeti ma cil tin wamedrwa niwodho, niwacu gazeti ma julwong’o Munara wa Mulinzi Unaotangaza Ufalme wa Yehova. Tin, waberweyo lembe mandha mi Biblia i ng’om ma tung’ tung’ 240, man i dhok ma kadhu 750. Niai con, nang’u fodi ng’eyong’ec mi lembe mandha unyai ungo rokeni!

• I ng’ei tho pa Kristo, ang’o m’ugam unwang’u lembe mandha mi Biblia?

• Ang’o m’ugam ukonyowa ni dok nwang’u kendo lembe mandha niai kud i lembe pa Mungu?

Pi oro dupa, Jumulembe pa Yehova ubed utio ku lok ma tung’ tung’ mi Biblia, giwodho ni buku man gipoko lok negi de. Ento ing’eye, waneno nia yeny utie mi wodho lok ma nyen ma bikonyo dhanu cu mandha niponjo “ng’eyong’ec ma tap mi lemandha,” pilembe eno re m’utie yeny pa Mungu pi ng’atuman i kindwa. (1 Timoteo 2:3, 4) Pieno, i oro 1950 wacaku niwodho nok nok theng Biblia ma julwong’o Lok mi Ng’om ma Nyen i dhok ma yot mi rundi mwa eni. Biblia maeno, juloko lembe mi ie i atira man tap tap i dhok ma tung’ tung’ ma kadhu 130.

Biblia ma yeny ne ubino nuti tie Biblia ma jucopo nyang’ yot yot i lembe mi ie. I ng’ei nindo kan ukadhu dupa, dhok lokre, man bende lok ma pol mi Biblia utie ku wec ma nyang’ i igi tie tek kunoke ma dong’ jutio kudo ngo i rundi mwa eni. Bende, jubed judok junwang’u kiew dupa ma con m’utie ku lembe m’urombo man ma kago kago ku gor dupa ma con man ma kwong’a iwi mange ceke. Gor ma junwang’u eno ukonyo ninyang’ cu mandha i dhu Juebrania, dhu Juaramu, man dhu Jugiriki.

Lok mi Biblia ma yeny ne ubino nuti tie lok m’ubalu ngo kum lembe pa Mungu. Kara dhanu ma loko Biblia i dhok mange kud gilok lembe m’ukoc ku ma Mungu yuyo iwie, gicikiri nilubo man niworo kubang’e kubang’e gor mandhandha ma con. Ento, kan isomo lok ma pol mi Biblia, inwang’u nia nying Yehova umbe i igi.

Biblia ma yeny ne ubedo nuti tie Biblia m’umio Yung ni won. (2 Samwil 23:2) Calu ma junyutho i cal ma nwang’ere piny ee, i Biblia ma julwong’o Lok mi ng’om ma nyen, judwoko kakare kakare nying Yehova kite m’enwang’ere kudo i gor ma con mi Biblia, niwacu wang’ 7 000 kumeni (Zaburi 83:18) Jum’uloko Biblia, gisayu lembe dupa kud amora pi oro dupa, uketho kan ibesomo Biblia eno, isome kud anyong’a pilembe enyutho thwolo thwolo paru pa Mungu. Kadok itie ku Biblia ma julwong’o Lok mi Ng’om ma Nyen i dhok peri kunoke ngo de, wabeketho cwinyi nia ibed ku ng’io ma ber mi somo lembe pa Mungu kubang’ ceng’.​—Yocuwa 1:8; Zaburi 1:2, 3.

• Pirang’o waneno nia eber ya lok ma nyen mi Biblia ubed unuti?

• Lembang’o m’ubekwayere kubang’ ceng’ i bang’ ng’atu m’umito niponjo yeny pa Mungu?