Pinengnengan to Lalakaw no Mitosilay ato Nikaˈorip Rayray no Saˈopo
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SAKA 3 FOLAD 3-9 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 3
Ka Pitadiˈec ci Yihofaan
ijwbv-CH saka 14 fedengan 4-5 fatac
Taneng 3:5, 6—‘Aka Pitiˈer to Inaneng no Niyah’
‘Sarocoden iso a mitadiˈec ci Yihofa.’ Ano mitadiˈec kita to Kawas i, o mamidoedo to palinian Ningra a midemak. Roma i, sarocoden ko falocoˈ a mitadiˈec Cingranan. Itini Fangcalay Cudad, o “falocoˈ ” hananay i, mitoroˈay to nafalocoˈan, misahalakaan no kemod no falocoˈ, noka piharateng ato waywayan. Mihaenay haw i, misarocod mitadiˈec to Kawas hananay i, cowa ko itiniay aca i noharatengan, ao mikitiniay i misongilaˈay a pisinanot a mipiliˈan, samanen misahciay kita pakasoˈlin to mafanaˈay ci Yihofa to o manan ko sangaˈayay kitanan.—Loma 12:1.
‘Aka pitiˈer to inaneng no niyah.’ Hofoc han kita cowato ko malefotay, awaay ko pakayraan matatodong ko pisaˈosi to demak, mansa o mamitadiˈec kita to Kawas. Dademak kita ano o niyah aca ko mitiˈeran anca haratengay sa ko pidemak, satapang aca hato matatodongay ko misaˈosian ita, nikawrira o kaadayayan ko teloc alatek. (Taneng 14:12; Yirimiya 17:9) Kawra, ikakaay ko taneng no Kawas kitanan. (Isaya 55:8, 9) ˈAyaw no mamisaˈosi kita i, ano salakaten misimsim ko piharateng no Kawas, o mamalaˈosito ko midemakan no mita.—ˈOlic 1:1-3; Taneng 2:6-9; 16:20.
ijwbv-CH saka 14 fedengan 6-7 fatac
Taneng 3:5, 6—‘Aka Pitiˈer to Inaneng no Niyah’
‘Ano maanto ko hademak iso i, sasinanoten ko pinengneng Ningra.’ Ano misaˈosi kita to masakalimlaan a demak i, oha mamisinanot to pinengneng no Kawas. Samaanen ita ko demak hani? Tolonen ko Kawas cangacangen ko sakayat Ningra, dofdofen ko Fangcalay Cudad, ora Kimad Ningra a midemak.—ˈOlic 25:4; 2 Timoti 3:16, 17.
‘Pamoecelen Ningra ko halalan iso.’ Sasamaanen no Kawas pamoecel ko halalan no mita hani? O papadama kitanan mitoor to palinian Ningra a maˈorip. (Taneng 11:5) Mihaen i, mamaliyasto ita ko sakapolinaw i nokaˈorip, o rarahekerto ko kaˈorip no mita.—ˈOlic 19:7, 8; Isaya 48:17, 18.
be-CH 77 fiedac 1 fatac
Padadotoc Talaˈayaw a Macakat
Iraay ko nalifetan a tamdaw ano tahalifa to pasangaray i, mihaenay ko piharateng: “O mahaenay a demak malifaay ako itiyaho. Papakaremo kako misiˈayaw.” O mahaenay a piharateng matanengay han? Taneng 3:7 sanay ko sowal: “O citanengay kako aka ka saan kiso.” Ano miremo kita to manan pasangaray i nokaˈorip i, adihay ko nalifetan, manaokaniw, ngaˈayay kakahad ko pinengneng to demak. Kawra, ano soˈlinay macakat kita i noˈadingoan i, o nalifetan papatalipaˈelal kitanan, o noka laˈosi no demak o sapalemed ni Yihofa. Ano mihaen i, papatalahkal to nika cakat ita, cowa ko niyah ko palaˈosiay to demak, ao kalikiay kita mikilim to sakayat ni Yihofa ko sakalaˈosi no demak. Misarocod kita mitadiˈec to kakarayanay a Wama, mikifalocoˈ a maolah Cingranan, hanaca pakasoˈlinen ano cowa ko mihayian no Kawas cowa ko mamafekad ko maamaan a demakan. O mahaenay a pakasoˈlin paihkalay to nika cakat ita i noˈadingoan.
Odoˈ no Sinael
w06-CH 9/15 17 fiedac 7 fatac
Kalimlaan no Taneng
3:3. Sasalimlaen ita ko madimadiay a olah ato misasoˈliˈlinay a capeling, halo misaˈicel misaka dademak i nokaˈorip, malecad o misacangaway to matekesay a odoˈ i liˈel. Rinaˈen i falocoˈ konini a mikiriwiˈay a capeling, masalalomaˈto no pinangan no mita.
SAKA 3 FOLAD 10-16 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 4
‘Dipoten ko Falocoˈ Iso’
Samaan Midipot to Falocoˈ Iso?
4 Itini Taneng 4:23 a “falocoˈ,” o pakayraan no i kemoday no falocoˈ ko mitoroˈan, ‘cowa ka ˈaraw no tamdaw.’ (ˈOsien ko ˈOlic 51:6.) O “falocoˈ ” mitoroˈay to harateng, nafalocoˈan, araaw, kaolahan. Cowa ko potalay aca a mahapinangay, mahawpay ko kemoday a harateng no mita.
Samaan Midipot to Falocoˈ Iso?
10 Ano sapisongilaˈaw kita midipot to falocoˈ no niyah, hapinangen ko maanan a demak, mamipalak kitaanan i, mihaen o saka dipot no niyah. Itini Taneng 4:23 ‘midipot’ sanay maharatengay ko tayal no iti:yaay a mikecolay tamdaw. Itini romiˈad ni Solomon, tomirengay ko mikecolay tamdaw i fafekang no lowil, misinanot to taliyokay a demak, ano maˈaraw ko katalawan i, mamihadak to sarikec. Mikitini i tayal no mikecolay tamdaw, wa cipinang kita to samaanen ita midipot ko falocoˈ, miliyas to pifiyor ni Satan.
11 O mikecolay tamdaw wa malacafay to misimaway to fawahan. (2 Samuil 18:24-26) Ano mingata ko ˈada i, o mikecolay ato misimaway tamdaw mamiˈedef to fawahan, midipot to niyaroˈay a finawlan. (Nihimiya 7:1-3) Mahecaday, ano o ngaˈayay falocoˈ no tamdaw mapahatatanamay no Fangcalay Cudad a malo makapahay a falocoˈ, ano sapicomodaw ci Satan anca sapifiyoraw to harateng no niyah ato nafalocoˈan, halaka anca kaolahan ita i, o makapahay falocoˈ ita wa mihadak to sarikec. Tatengilen ita a miliyas ko katalawan, mahecad o mikecolay tamdaw miˈedefay to fawahan.
Samaan Midipot to Falocoˈ Iso?
14 Sapidipotaw to falocoˈ no mita, cowa ko piconged aca to pifiyor no tatiihay demak, micadaho to matatodongay a harateng. Haratengen ko isaˈayaway a tinakoan. O misimaway tamdaw sapicongedaw to ˈada, wa miˈedef to fawahan, kawra, nolatekay papacomoden ningra ko kakaenen ato romaroma dafong. Ano caka fawahen ko fawahan no lowil, wa macahiw a mapatay ko finawlan. Mahecaday, kita i, “fafawahen ko fawahan” no falocoˈ ita, ho ngaˈay micada to sapahaled no harateng no Kawas.
w12-CH 5/1 32 fiedac 2 fatac
‘Dipoten ko Falocoˈ Iso!’
Misamaanay hano dipoten ita ko niyah a “falocoˈ ” hani? Itini sapatemer no Kawas, sanay ko nitilidan no Hongti ci Solomon: ‘Dipoten ko falocoˈ iso, ikakaay to pidipot to kihcod dafong, samanen o pipowaran no ˈorip nai falocoˈay masadak.’ (Taneng 4:23) Masamaanay ko kemod no falocoˈ ita, oha mamifiyor nohatini to caciepoc ko kaˈorip ita hokira, ato noikoran wa ira ko ˈodingaray a hatokel hokira. Misamaanay hani? Samanen o Kawas mikinsaay to kemod no falocoˈ ita. (1 Samuil 16:7) Samaanay ko pinengneng no Kawas kitanan, o ‘waywayan no ikemoday a falocoˈ ’ ita ko piˈarawan.—1 Pitiro 3:4.
Odoˈ no Sinael
Wa Makahi Kiso Mihadidi Mitala ci Yihofaan Han?
4 Itini Taneng 4:18 sanay: ‘O lalan no moecelay tamdaw malecaday o taengad to papacem, taengad taengaday a matedi tangasa i kalahokan.’ Ihkalay mitadtad koniya sinael, ci Yihofa wa palidlid saan a paihkal to araaw i finawlan no Niyah. Roma i, oniya sinael pahapinangay kitanan, ano sakacakataw ko cecay Krisciyang, matongal ko piingid ci Yihofaan, cowa ka ngaˈay macaloh. Misaaliay to toki. Ano misongilaˈ kita mikingkiw, ato mitoor to sapasifanaˈ no Fangcalay Cudad ato likakawa no Kawas dademak, wa palidlid sato palahad to malecaday ni Kristo a capeling. Wa macakat ko kafanaˈ to Kawas. Nengnengen, samaanay ci Yis mitadtad tonini.
SAKA 3 FOLAD 17-23 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 5
Liyasen ko Talakal no Maˈodangay a Demak
w00-CH 7/15 29 fiedac 2 fatac
Wa Ngaˈay Kiso Itini Malafoay ko Waywayan a Hekal Padadotoc a Makorac
Itini toniya Taneng fedengan, o pacopiyaway hananay ni Solomon ko ‘maˈodangay a fafahiyan.’ O sapikayhid ningra a sowal malecaday o waneng a koesan, ikakaay no simal no olif ko kameleng. O adihayay a pikalona no malafoay a waywayan coko mahaenay misatapang han? Tinakoen, o nalifetan ni Aymi. 27 ko mihecaan ningra, makapahay ko tatirengan a fafahiyan. Sanay cingra milomal: “Onini cafay matayal a faˈinayan marariday mikalona takowanan, marariday pakahemek takowanan. Mafanaˈ to iraay ko ciharatengay takowanan, mahemekan nanay ko falocoˈ. Mahapinangayto ako, ˈarawhan iraay ko tatiihay nihalakaan ningra, cowa ko mamalipalaw ningra kako.” Edeng mahapinang ita ko araaw nora mikayhiday i, ho cato ka narikay kita malipalaw nora koesanay a sowal nangra. Mihaenay i, sakadademaken ita ko misimsimay a inaneng.
w00-CH 7/15 29 fiedac 3 fatac
Wa Ngaˈay Kiso Itini Malafoay ko Waywayan a Hekal Padadotoc a Makorac
O teloc no maˈodangay a demak i, tada ˈanengeray, malecaday o matatapalay ko sinang a fonos, karorayanto anoca sakapatayaw. O mahaenay a teloc mahawpay ko nika cariraw no falocoˈ, cowa ko miharatengan a mapoyapoy, ciadadaay to paytok. Haratengen hena caay ka madimadi to raramod a tamdaw tada midokaˈay to falocoˈ no raramod. Kinacecay a maˈodang hakelong no ˈorip ko kadokaˈ. Hay hatiraay, tada ˈangongolay ko pidokaˈ no maˈodangay a demak.
w00-CH 7/15 29 fiedac 6 fatac
Wa Ngaˈay Kiso Itini Malafoay ko Waywayan a Hekal Padadotoc a Makorac
Oha mamiliyas kita to pifiyor no maˈodangay. Mahaenay i, hano mitengil kita to maˈodangay a radiw, minengneng to mafolaay a lawla ato maˈodangay a lalakaw, mifiyor kitaanan a manaholto no mahaenay a tamdaw hani? (Taneng 6:27; 1 Korinto 15:33; Ifiso 5:3-5) Ano kalonaen ita ko hatiraay a tamdaw, caka sinanot ko caˈedong iso i, o mikayhiday cangranan kora, tada o mafolaay koniya demak!—1 Timoti 4:8; 1 Pitiro 3:3, 4.
Odoˈ no Sinael
w00-CH 7/15 29 fiedac 8 fatac
Wa Ngaˈay Kiso Itini Malafoay ko Waywayan a Hekal Padadotoc a Makorac
Misaˈicelay a pasowal konini sowal ni Solomon, maˈodang ko waywayan tataˈangay ko sapatefoc. Maˈodang ko tamdaw malahdaway ko pikangodo no tao to niyah. Haratengen hena, ano sapirenecaw to coˈos no niyah ato tao a maˈodang ko waywayan i, coko tada sakangodoan hokira? Ano madadiˈi to cowa ko raramod no niyah i, coko patalahkalay konini to malahdaway ko pikangodo no tao to niyah hokira?
SAKA 3 FOLAD 24-30 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 6
Mikitini i Kakonah Mananam Ita ko Maanan?
it-1-CH 1052 fiedac 9-10 fatac
Kakonah
‘O Taneng no Kakonah.’ ‘Matanengay’ ko kakonah, iraay ko fanaˈ no kakonah cowa ka saan, ao Misangaˈay a Tatapangan pafeliay to kakonah to taneng. Sowal no Fangcalay Cudad to kakonah “kaciherangan i, mipatala cangra a minaˈang to kakaenen to saki kasienawan” sanay. (Taneng 6:8) Itini i Palestan marariday maˈaraw ko minanaˈangay a kakonah (Messor semirufus). O minanaˈangay a kakonah itini i kacanglahan ato kaciherangan minaˈangay to adihayay kakaenen, tahira i kapasangaran makilim ko kakaenen i, tinakoen kasienawan iraayto ko mipatalaan a kakaenen. O minanaˈangay a kakonah marariday itini i pipacpacan to panay a miresap, samanen itira adihayay ko parok ato panay. Ano maˈorad i, macepaˈ ko minaˈangan a parok, coloˈen namira a mipawali i cidal. To saka ecaaw ka molecis ko parok, miketedan namira ko cengoˈ. O difo no kakonah cowa ka pasangar a kilimen, o kakeh no parok i fawahan ato narakatan namira a lalan mahapinangay a maˈaraw.
Tada Ngaˈayay Nanamen Ita. Ano tapalen ita ko kakonah, mamalifok ko sapasifanaˈ: “Kamo o matokaay a tamdaw, pinengneng kamo to demak no kakonah hena, ta citaneng kamo.” (Taneng 6:6) Cowa ka citaneng aca paˈayaway minaˈang to kakaenen, adihayayho ko kasemeran no kakonah, tinakoen malalokay cowa ka matoka, kiemelay, tanoktokay mikoyod to karetengay a dafong, onini a dafong ikakaay to tireng namira ko kareteng. Milahciay to ˈinorong namira, soˈlin mapolin, taholiyac anca mawalin i ˈapilis, caay ka pisawad. Madadipotay ko kakonah, malacafay camira mikorac to padifoan, ciharatengayho to cafacafay, mipadang to madokaˈay anca marorayay kakonah a panokay tayni i difo.
w00-CH 9/15 26 fiedac 4-5 fatac
Dipoten ko Ngangan no Miso
Cowa ko mamatira kita to kakonah a malalok matayal han? Ano awato ko mikantokay i raringid, aˈifowa a matayal kita, malalok itini i katayalan, taˈangayay ko epoc kitanan. Ano itinito i picudadan, katayalan, anoca noˈadingoan a tayal, kakiemel kita. Matira o malalokay a kakonah matayal ciepocay to niyah, malecaday, mihalamhamay ko Kawas kitanan rihaked to nika rorayan. (Patnakay 3:13, 22; 5:18) Makorac ko tingalaway falocoˈ ato marenecen, o sapalemed no nika lalok konini.—Patnakay 5:12.
Sakadademakan ni Solomon ko tosa a salicay patalipaˈelal to matokaay a tamdaw: “Kiso o matokaay a tamdaw, tahacowa ko nika fotiˈ saw? Tahacowa ta lomowad kiso saw?” Mitodongan no hongti ko matokaay a pasowal: “Pacemetho kako a mafotiˈ, pacenaˈho kako a misaˈamamokot a pahanhan.” Kawra dotoc sanay cingra: “Matiya o mitatoyay to sapilood a kokong ko cangoˈot a mitekop i tisowanan.” (Taneng 6:9-11) O matokaay a tamdaw cowa ka tatemik to tireng, fafotiˈ sa, telocto awato ko payci, cangoˈotto ko kakaenen. O omah no matokaay a tamdaw rohroh sato ko semot a malahorac. (Taneng 24:30, 31) Mamasipon ko singdi ningra. Haratengen o tawki hahalafin cingra a pakatayal to matokaay a tamdaw han? Matokaay a minanam a sito mamacakat cingra han?
Odoˈ no Sinael
w00-CH 9/15 27 fiedac 4 fatac
Dipoten ko Ngangan no Miso
Somowalay ko Taneng to pito tatiihay a demak, mahawpay ko masasiromaromaay a tatiihay a demak. “O pisatakaraw no mata a minengneng” ato “o pisahalaka no falocoˈ to tatiihay” o tatiihay a harateng konini. “O pisamangah no sema a somowal” ato “o pisamangah a pawacay” o tatiihay a sasowalen konini. “O pipatay no kamay to awaayay ko raraw a tamdaw” ato “o nika kanir a midemak no waˈay to tatiihay” o tatiihay a waywayan konini. O roma tamdaw maolahay pacacolicoli to tamdaw, nao mala rihadayay a tamdaw, pala aˈodisanto nangra. I pinengneng ni Yihofa i, kaˈintehan ko hatiniay a tamdaw. O misowalan tatiihay ‘enemay’ matongal ‘pitoayto,’ cowa ka ciharateng ci Solomon somowal to kihcod a tatiihay a demak, samanen kahirahiraay ko midemakan no tamdaw a tatiihay a demak.
SAKA 3 FOLAD 31–4 FOLAD 6 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 7
Liyasen ko Sakayhid
w00-CH 11/15 29 fiedac 5 fatac
‘Dofdofen ko Limoˈot Ako, Madipot ko ˈOrip’
Ci Solomon itiniay sasingaran pasipapotalay a minengneng. Itiya i, masadawaayto ko romiˈad, toˈemanayto ko lalan. Fahal sa cingra maˈaraw ko cecay madoloay malipalaw a kapah. Onini a tamdaw cangoˈotay ko pafafidaˈay a inaneng, maapaay ko falocoˈ. Alatek mafanaˈay cingra to talacowaay cingra, mamalitemoh ko maanan a demak itini. Oniya kapah ‘miraoday to sacomod a lalan no pacopiyaway.’ Cima konini pacopiyaway fafahiyan hani? O manan ko misahalakaan ningra hani?
w00-CH 11/15 30 fiedac 4-6 fatac
‘Dofdofen ko Limoˈot Ako, Madipot ko ˈOrip’
Koesanay ko sowal maˈotitay koniya fafahiyan, misafanekfekay a pasowal. Misongilaˈay miharateng to kahacecay a sowal ningra, o araaw i, sapikayhidaw milipalaw to kapah a faˈinayan. Somowalay to malahciayto mipatoˈaya cingra toya romiˈad, miketon to sowal. Sao moecelay a tamdaw nengnengen cingra, paihkal to awaay ko patelac i noˈadingoan. O tamdaw ano tayni i Yirusalim pacakat to sapatoˈaya i, mahawpay ko titi, walay, simal ato epah. (Lifi 19:5, 6; 22:21; Saˈosi 15:8-10) Tona ngangaˈay a paladaˈen ko paro no lomaˈ tora sapatoˈaya, tatodong no sowal ningra maharekayto cingra patala to ˈaredetay a kakaenen ato fanohongay epah. Ihkalay ko sowal ningra, onini kapah ngangaˈay itini lomaˈ ningra rihaked a lipahaken. Nai lomaˈay cingra a masadak, militemoh cingranan. Ano soˈlinay saan ko tamdaw i, masemeren tonini a sowal. O sowal no cecay mikingkiway to Fangcalay Cudad: “Hatiraayto, masadak cingra o sapikilimaw to cecay tamdaw, nikawrira onini aca faˈinayan ko kakilimen ningra han? Edengan o mafolaay—anca edengan konini a faˈinayan ko pakasoˈlinay cingranan.”
To sapisolotaw tora faˈinayan, micaˈedongay to makapahay a rikoˈ kora pacopiyaway a fafahiyan, sakoesanen ningra ko sowal mipael cingranan, mitakec cingranan, mihangot cingranan. Tano fangsisay a sanek mikayhid konini faˈinayan, sowal sa cingra: “Maherekto kako a misaksak to kafotiˈan to macengelay makapahay a kiradom no Icip. Mapafangsisto ako to mir ato aloy ato akasiya ko kafotiˈan.” (Taneng 7:16, 17) Tada maelesay cingra, tano cikodongay a keliw no Icip misaksak to takal, mifasfas to safangsisay a sapaiyo, mahawpay ko mir, aloy ato akasiya.
Dotoc sanay ko sowal ningra: “Tata, salafii sa kita a matatakec a malipahak.” Malacafay tora faˈinayan malafi, miketonayho ko sowal, madadiˈi cingranan. Pakaynien i cecay faˈinayan ko sowal i, onini sakayhid tada masemeray ko falocoˈ! Cowa ka hatira aca, saan ko sowal ningra: “Awaay ko faˈinay ako i lomaˈ, masadakay cingra a palafang. Adihay ko nihawikidan ningra a payso, caay ko maminokay cingra tonini a tosa a lipay.” (Taneng 7:18-20) Aka ka calemcem ko falocoˈ, samanen masadakay ko faˈinay ningra a matayal, cecay liyad ngaˈ minokay sanay. Tada mafanaˈay mikayhid! “Haenen noya fafahiyan a misasaynay a misawi cingra, sakoesanen ningra ko sowal a mipael i cingraan.” (Taneng 7:21) O faˈinayan mamihaen ci Yosifan ira ko makoracay waywayan, milalang to hatiniay a sakayhid. (Satapangan 39:9, 12) Onini a kapah mamalaˈosi micoˈay tonini sakayhid han?
w00-CH 11/15 31 fiedac 2 fatac
‘Dofdofen ko Limoˈot Ako, Madipot ko ˈOrip’
Onini kapah cowa pakacoˈay to satahidang no pacopiyaway, caayto pisikol toor sato romakat, “matiya sato o nikitingan a kolong a patayra i pipacokan.” Mahaen o mapakadangay ko ooˈ a tamdaw awaay ko pakayraan milaliw, onini makayhiday a maˈodang a faˈinayan mahaenay ko teloc. Cowa ka hapinang ningra ko tatiihay no maˈodangay tangasa “mataˈeselto no panaˈ ko falocoˈ ningra,” tatodong i, tangasa i kapatayan ningra sanay. Tona mamadenga no paytok adada, salikor sasoˈlin sato mapatay cingra. Mapatayay ko noˈadingoan ningra, hato ‘palaˈafoay to hakelong no ˈorip ningra.’ ˈAretengay ko pifiyor to ˈorip ningra, ciraraw to taˈangayay a raraw mitowakang to Kawas. Mihaenay i, kalikiay macepet no patay cingra, mahaen o ˈayam a matalakal!
Odoˈ no Sinael
w00-CH 11/15 29 fiedac 1 fatac
‘Dofdofen ko Limoˈot Ako, Madipot ko ˈOrip’
Sanay ko dotoc a sowal ni Solomon: ‘Fakecen i tarodoˈ ko [limoˈot ako], tiliden i falocoˈ.’ (Taneng 7:3) O tarodoˈ hananay i, mahapinangay i mata ato masakalimlaan, awa ko tarodoˈ, cowa ko mamademak ko adihayay a demak. Malecaday, o macadaay ita a sapasifanaˈ no Fangcalay Cudad, minanaman a sifanaˈ no Fangcalay Cudad, aitini i kihcod no midemakan ita marariday patalipaˈelal ato mikayat kitanan. Onini a limoˈot rinaˈen i falocoˈ ita, ho malo capeling no niyah.
SAKA 4 FOLAD 7-13 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 8
Tengilen ko Citanengay a Sowal ni Yis
cf-CH 131 fiedac 7 fatac
‘Maolahay Kako to Wamaan’
7 Itini 22 sinael, sanay ko taneng: ‘Ci Yihofa ko misangaˈay takowanan. O salakatay a nidemakan Ningra kako, iti:yaho iraayto kako.’ O misowalan nonini a sinael cowa ko taneng no Kawas ko mitoroˈan, samanen midaˈocay a materek ko Kawas, na matomesay to taneng Cingra, taneng Ningra awaay ko pisatapangan, cowa ko na misangaˈan. (ˈOlic 90:2) Nikawrira, o Wawa no Kawas o na misangaˈan iti:yaho, sowal no Fangcalay Cudad, ‘itini nisangaˈan a maamaan, o salakatay sangaˈen cingra.’ (Kolosay 1:15) Mitadtad ko Taneng, caayho pisangaˈ ko Kawas to kakarayan ato sera, iraayto materek konini a Wawa. O ‘Kimad’ cingra, mitaypiyaway to Kawas mihadak to sowal, malefotay ko pipatalahkal to taneng no Kawas.—Yohani 1:1.
cf-CH 131 fiedac 8-9 fatac
‘Maolahay Kako to Wamaan’
8 ˈAyawho no tayni i hekal a masawalwalay a mihecaan, o manan ko midemakan no Wawa no Kawas? Sanay a mifanaˈ i Taneng 8:30, itiya i, o ‘sangaˈayay a sayho’ i tatihi no Kawas cingra. O manan ko tatodong nonini? Sowal sa itini Kolosay 1:16: ‘O ikakarayan, ifafekangay no sera . . . sahtoay pakayniay cingranan a sangaˈen. O romaroma a maamaan pakayraay cingranan, ato pakayniay cingranan ko pisangaˈ.’ O Misangaˈay a Tatapangan ci Yihofa misaka dademakay to Wawa Ningra a misangaˈ to romaroma maamaan—O ikakarayan a coyoh, kakahaday a dohaw, cikiw ato ifafekangay no cikiw a kasemeran a pinaˈorip ato pinaloma, iraayho ko mikiriwiˈay a misangaˈan: o tamdaw. Ano pakaynien i roma ko sowal i, o kalalaˈed no ikakarayan a Wama ato Wawa i, mahecaday o misafacoay ato mipatirengay. Masongilaˈay ko pisafaco no misafacoay, mitodongan no patirengay ko misafacoan a midemak. Ano fahkaˈen kita toniya masangaˈay i, malecaday o pakahemekay to Tadamaanay a Misafacoay to dohaw. (ˈOlic 19:1) Roma sa i, mamaharateng ita koya lipahakay malacafay to Misangaˈay a Tatapangan matayal to halafinay mihecaan a ‘sangaˈayay a sayho.’
9 O tatosaay cowa ka lefot a tamdaw ngaˈay ko kalacafay, sapitafoaw to dipayal latekay cowa ko madoloay, nikawrira ci Yihofa ato kanonoˈan a Wawa awaay ko pasangaray a malacafay! Onini a Wawa ato kakarayan a Wama malacafay matayal to masawalwalay a mihecaan, hanaca ‘marariday lipahak i kaˈayaw Ningra.’ (Taneng 8:30) Maolahay ci Yis malacafay to ikakarayan a Wama, ano kakarayanto a Wama maolahay kalacafay cingranan, matongalay ko kalecad no Wawa to kakarayan Wama, palahaday to masakenakenaay fangcalay capeling no kakarayan Wama. Mansa tangongolay ko kasasiolah no Wama ato Wawa, tanektekay ko nika lalaˈed! O kasasiolah Nangra itini tonini a dohaw o sahalafinay, o satangongolay han ko sowal i, o matatodongay.
w09-CH 4/15 31 fiedac 14 fatac
Calepen ko Nika Cipinang to Tadamaanay a ‘Tafitian’ aci ‘Solomonan’
14 Itini toniya hekal edengan ko cecay a tamdaw to ikakaay ko taneng ci Solomonan, ci Yis Kristo ko mitoroˈan. Sanay a pasowal to niyah, ‘ikakaay ni Solomon’ kako. (Matay 12:42) O misowalan ni Yis i, o ‘sakatahadaˈocaw no ˈorip a kimad.’ (Yohani 6:68) Ci Yis itini ilalomaˈ no ‘Sapasifanaˈ i Lotok,’ o misowalan ni Solomon i Taneng a safalod misongilaˈan a mitadtad. Milengoan ni Solomon, o manan a demakan ko papakahemek to midokoay ci Yihofaan a tamdaw. (Taneng 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Sakaretengay ci Yis a somowal, o soˈliˈlinay a lipahak naitiniay i noˈadingoan a demak, tinakoen o midokoay ci Yihofaan, maˈaraw ko kalaˈosi no sakiˈok ni Yihofa. Sanay cingra: ‘O makalimay mirenec to saali no nafalocoˈan a tamdaw o malemeday, nawhani o finawlan no Kitakit no Kawas cangra.’ (Matay 5:3) Cima ko soˈliˈlinay midofdof to safalod no sapasifanaˈ ni Yis, o mamatongal ko piingid to ‘pipowaran no ˈorip’ a Yihofaan. (ˈOlic 36:9; Taneng 22:11; Matay 5:8) O mitaypiyaway to ‘taneng no Kawas’ ci Kristo. (1 Korinto 1:24, 30) Malo Misiya a Hongti, ci Yis Kristo iraay ko taneng.—Isaya 11:2.
Odoˈ no Sinael
g-CH 5/14 16 fiedac
Milekalay ko Taneng, Matengilay Iso Han?
▪ O hakacudad no hekal a citing (no Padaka) sanay: “Itini likisi o saadihayay ko mitepangan a cudad o Fangcalay Cudad. O kaadihay no mihongyakan a sowal no Fangcalay Cudad, awaay ko papakalalini a cudad.” O mihongyakan masasiromaay a sowal no Fangcalay Cudad 2,600 ko adihay, sakoniya sowal toniya hekal 90% a tamdaw ngaˈayay tano niyah a sowal miasip to Fangcalay Cudad.
▪ Nohatini, o taneng soˈlinay a ‘milekal.’ Sowal sa itini i Matay 24:14: ‘Oniya ngaˈayay lihaf no Hongti Kitakit wa patenaken i paro no kakarayan, matengil no polong kasafinawlan, maraod ko toki irato ko salikoray romiˈad.’
SAKA 4 FOLAD 14-20 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 9
Ka Citaneng, Aka Hinalikaf
Ka ‘Pisongilaˈ Mitengil to Sowal no Citanengay a Tamdaw’
4 Ano iraay ko tamdaw patodicek saan palimoˈot kitaanan, pasangar kita micada alatek, o pakararaway wasa a miharateng. Hano mahaen hani? Soˈlin kita o kahacecay tamdaw mafanaˈay to cowa ka lefot ko niyah, kawra ano patodicek sa ko tao mitoroˈ to tatiihay ko demak ita, pasangaray kita micada. (ˈOsien ko Patnakay 7:9.) Tonini a tatokian, o papaˈading kita to niyah alatek, cisasa to nafalocoˈan no tao, anca mapiliˈ to pakayraan ningra mihadak to sapalimoˈot, hanaca misatapang mikilim to dangoc no tao, saan miharateng: ‘Hano ira ko tatodong ningra palimoˈot takowanan hani? Ano cingrato cowa ka ngaˈay ko demak i!’ O sapalimoˈot ningra cowa ka tatodong to niyah saan kita miharateng, cowato ko mamisikol kita alatek, anca mikilim to roma tamdaw, makalim mitengil to kaolahan no niyah a sowal.
Ka ‘Pisongilaˈ Mitengil to Sowal no Citanengay a Tamdaw’
12 O maanan ko papadama kitanan makahi micada to sapalimoˈot hani? O mamisapoener kita, miharateng to adihayay ko dangoc no niyah, nolatekay mafolaay ko midemakan. Masowalay i fafekang, ci Yopu na iraay ko mararaway a pinengneng, kawra ikor misalofan ningra, mansa milifok to sapalemed ni Yihofa. Misamanay hani? Samanen tada misapoeneray ci Yopu, soˈlin mikikakaay ko kaemang ni Iliho cingranan, kawra kamayan cingra a micada to sapalimoˈot ni Iliho. (Yopu 32:6, 7) Nolatekay, mihadakay to sapalimoˈot a tamdaw masafaay no mita ko mihecaan, anca awaay ko maanan pasangaray no niyah saan kita miharateng. Toniya tatokian, o misapoeneray o papadama kitaanan makahi micada to sapalimoˈot. Cecay malohemay malitengay i Kanata sanay: “Awaay ko pakayraan ita mikitini i pinengneng no tao a minengneng to niyah, ano awaay ko patalipaˈelalay kitaanan, o sasamaan kita padadotoc macakat hani?” Ano o papadotoc kita maemin palahad to minaroˈan no fangcalay saocor, hanaca itini i pitosil pasifanaˈ to tamdaw macakat ko inaneng, oha mamicada kita to sapatalipaˈelal no tao.—ˈOsien ko ˈOlic 141:5.
13 O sapalimoˈot o wacay to maolahay ci Yihofa kitaanan han ko pinengneng. Sahtoay o saka ngaˈay no mita ko miharatengan ni Yihofa. (Taneng 4:20-22) Samanen tada maolahay Cingra kitaanan, mansa pakaynian i Fangcalay Cudad, mitepangan a cudad anca matenesay a Krisciyang pafeli to sapalimoˈot kitaanan. Hipray 12:9, 10 sanay, mihaen ko demak Ningra i, ‘sahtoay o saka ciepoc no mita.’
14 Sinanoten ko matengilay a sowal, cowa ko pakayraan a paihkal. Latekay, cowa kangaˈay ko pakayraan no tao mihadak to sapalimoˈot saan kita miharateng. Manaokaniw, o mihadakay to sapalimoˈot a tamdaw o mamisaˈicel tano kaolahan no tao micada a pakayraan mihadak to sapaini. (Kalatiya 6:1) Kawra ano o micadaay to sapalimoˈot kita i, sasamaan ko pidemak hani? O mamisamacay kita to matengilay a sowal, cowa ko pakayraan mihadak to sapalimoˈot. Ngaˈayay licayen ko niyah: “Soˈlin cowa ka olah kita to pakayraan no tao mihadak to sapalimoˈot, kawra ora sowal ningra iraay ko matatodongay han? Wa ngaˈay kako misamacay miharateng sasamaan ko niyah mikitini tonini a sapalimoˈot milifok to epoc, eca ka pisinanot to dangoc no tao han?” Ano iraay ko taneng ita, o kahacecay a sapalimoˈot o saka cakat no niyah han ko pinengneng.—Taneng 15:31.
w01-CH 5/15 30 fiedac 1-2 fatac
Pakaynien i Taneng Mitongal to Romiˈad
O piharateng no citanengay a tamdaw to sapirikec, masasafelitay to hinalikafay a tamdaw. Sanay ko sowal ni Solomon: ‘Rikecen ko citanengay a tamdaw, mamaolah cingra tisowanan. Pasifanaˈen ko citanengay a tamdaw, mamatongal ko taneng ningra.’ (Taneng 9:8b, 9a) O citanengay a tamdaw mafanaˈay ‘micada to sapirikec, caay ka lipahak itiya, ao masomadan nanay; nikawrira ikor mikitini picada to sapahatatanam, ira ko dipayalay a minaroˈan, o moecelay.’ (Hipray 12:11) O sapirikec hato pakasomaday to tamdaw, ano ngangaˈay padama kitanan mataneng ko pidemak, hano manaˈay kita micada anca mihadak to sapaˈading to niyah hani?
Sanay ko sowal no citanengay a hongti: ‘Ano pasifanaˈen ko moecelay a tamdaw i, matongal ko sifanaˈ ningra.’ (Taneng 9:9b) Itini toniya hekal awaay ko malefotay ko taneng awaay ko pakidemay ko katoˈas a tamdaw, hato awaay ko pakayraan padadotoc a minanam. Tada mahemekay ko falocoˈ maˈaraw ko matoˈasayto a tamdaw micada to soˈlinay kimad, patafang to tireng ci Yihofaan! Nanay ano hakowato ko katoˈas padadotoc a minanam, itini noharatengan kamayan a tawlik.
w01-CH 5/15 30 fiedac 5 fatac
Pakaynien i Taneng Mitongal to Romiˈad
Misaˈicel micangacang to taneng o ˈinorong ita konini. Misaˈicelay ci Solomon somowal tonini a demak: ‘Milifok kiso to taneng, o niyah ko mamilifok to epoc mikitini i taneng, hinalikaf kiso, o niyah ko mamitamorong to teloc.’ (Taneng 9:12) O citanengay a tamdaw o sakaciepoc no niyah, maroray ko hinalikafay o niyah ko rarorohen. Soˈlinayto o manan ko palomaan ita o maanan ko milidongan. Ano mahaenay i, nanay ‘dohingaen ita a mitengil ko taneng.’—Taneng 2:2.
Odoˈ no Sinael
w06-CH 9/15 17 fiedac 5 fatac
Kalimlaan no Taneng
9:17—O ‘mitakawan a nanom’ o maanan? Hano koesanay konini a nanom hani? O madadiˈiay no mararamoday palalinian no Fangcalay Cudad to koesanay a nanom no tefon. Misahatiraay, o mitakawan a nanom mahecaday o takaw sanay a malafoay noka dadiˈi. (Taneng 5:15-17) O hatiniay a ‘nanom’ o ‘mitakawan,’ takaw sanay dademak cowa ka ˈaraw no roma tamdaw, mihaenay o hatiniay a demak mikiriwiˈay a koesanen sanay.
SAKA 4 FOLAD 21-27 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 10
Samaanay ko Soˈlinay Kadofahay a Nokaˈorip?
w01-CH 7/15 25 fiedac 1-3 fatac
‘O Mamapalemed ko Moecelay Tamdaw’
Itini i roma pakayraan mapalemeday ko moecelay tamdaw. ‘Matokaay i, o mamanikaw. Malalokay i, o cacihafay. Citanengay a tamdaw mihopeday to kakaenen i kacanglahan, o mafotiˈay i pipanayan a tamdaw o kangodoan.’—Taneng 10:4, 5.
O sowal no hongti toya mipanayay a tamdaw tada ciepocay. O pipanayan a tatokian i, cowa ka ngaˈay matoka. O maomahay a tamdaw halafinay ko toki maroray matayal. O mipanayay a demak i, o macalohay.
Misowalan ni Yis a mipanayay cowa ko panay ko milidongan, ao tamdaw ko milidongan. Pasowalan ni Yis ko nisawawaan: ‘Adihayay ko papanayen, cangoˈotay ko maomahay. Mihaenay, cangacangen namo ko Tawki no omah [Kawas ci Yihofa], miocor to maomahay milidong to panay.’ (Matay 9:35-38) 2000 mihecaan Piharatengan to Kapatay ni Yis a Saˈopo mataˈlifay ko 1400 emang a tamdaw ko mirienangay. Mirienangay a tamdaw mataˈlifay ko tosa camahaw no Misawacayay Tamdaw ni Yihofa ko nika ˈaloman. Mihaenay, cima ko caay pihayi to ‘malohemayto ko panay, ngaˈayayto a lidongen ko panay’ hani? (Yohani 4:35) Mikifalocoˈay midoko to Kawas a tamdaw cowa ko pitolon aca micangacang to Tawki miocor to ˈalomanay maomahay, misarocodayho pasifanaˈ to tamdaw malo Krisciyang. (Matay 28:19, 20) Taˈangayay ko pipalemed ni Yihofa cangranan! Itini 2000 mihecaan katayalan a tatokian, mataˈlifay ko 28 emang a tamdaw micadaay to paputisem. Misaˈicelay cangra pasifanaˈ to tamdaw minanam to Fangcalay Cudad. Itini tonini pipanayan a tatokian, nanay misarocod kita pasifanaˈ to tamdaw malo Krisciyang, mikitini a milifok to lipahak ato marenecay!
w01-CH 9/15 24 fiedac 3-4 fatac
‘Romakat to Moecelay a Lalan’
Mitoroˈay ci Solomon to epoc no moecelay, sowal sa: “O dafong no cipaysoay a tamdaw ko misimaway i cingraan, o cangoˈot no pakosiya a tamdaw ko mitekopay i cingraan. O caciˈorip ko ngaˈayay ko demak a tamdaw, o mamatongal ko raraw no tatiihay a tamdaw.”—Taneng 10:15, 16.
Itini tonini awaay ko tapinangan a hekal, awaawa sa i, iraay ko sadipot no payso, mahecad o tanektekay a lowil midipotay to iniyaroˈay a finawlan. O lomaˈ no manikaway ano malesaˈay maˈoradho, tada pasangarayto ko kaˈorip. (Patnakay 7:12) Nikawrira, o sowal no citanengay a hongti ci Solomon, ano manikawayto cihafayayto malifaay ko malecaday a katalawan. Harateng no cihafayay a tamdaw malecadayto ‘tanektekay a lowil’ ko payso sanay, pakidemayto ko pitiˈer to payso. (Taneng 18:11) Roma i, harateng no manikaway a tamdaw pakayni to nika nikaw, awaayto ko hatokel sanay. O manikaway o cihafayay, oniya tosa masasiromaay a nafalocoˈan, misakahmaway to sapatirengaw to ngaˈayay ngangan i kaˈayaw no Kawas.
it-1-CH 274 fiedac
Sapalemed, Pakahemek
Palemeday ci Yihofa to Tamdaw. ‘O sapafeli ni Yihofa a sapalemed o saka cihafay, cowa patongal to roray.’ (Taneng 10:22) Palemedan ni Yihofa ko kahemekan Ningra a tamdaw, midipot cangranan, mikayat ato mirenec to saali nangra, ho macowat, malaˈosi, malayap ko ciepocay a minaroˈan.
Odoˈ no Sinael
w06-CH 5/15 30 fiedac 18 fatac
O Lipahak no Madimadiay Moecelay ko Demak
18 ‘O sapafeli ni Yihofa a sapalemed’ soˈlinay pakadofah kitanan itini noˈadingoan, pakasoˈlinay kita o sapafeli no Kawas a sapalemed ‘cowa ka patongal to roray.’ (Taneng 10:22) Ano mahaenay i, o ˈalomanay madimadiay midoko to Kawas a tamdaw hano tahalifa to sapalifet ato pades, maroray ko kaˈorip hani? Soˈlinay haw i, tahalifa kita to pasangar ato taharoray, toloay ko lalangian: (1) Hofoc han kita iraayto ko ciraraway a harateng. (Satapangan 6:5; 8:21; Yakop 1:14, 15) (2) Ci Satan ato tatiihay a coyoh ningra. (Ifiso 6:11, 12) (3) Ciraraway a hekal. (Yohani 15:19) Soˈliˈlin mihayi ci Yihofa tahalifa kita to pasangaray, nikawrira oniya pasangaray cowa ko Cingra ko pairaay. Soˈlinay haw i, ‘masakenaay makapahay a sapalemed, masakenaay malefotay a sapakaolah, sahtoay mikitiniay i fafekang aira, mikitiniay i kakarayan pipowaran no tedi a Wama ko sakaira.’ (Yakop 1:17) O sapafeli ni Yihofa a sapalemed co:wa ko papatongal to roray.
SAKA 4 FOLAD 28–5 FOLAD 4 ROMIˈAD
O ODOˈ KO KIMAD NO KAWAS | TANENG 11
Aka Pasowal to Hatiniay a Sowal!
w02-CH 5/15 26 fiedac 4 fatac
Madimadiay Falocoˈ Mikayatay to Moecelay a Tamdaw
O moecelay tamdaw madimadiay ko waywayan, tatiihay tamdaw mariˈangay ko waywayan, o waywayan sasowalen nonini tatosa mifiyoray to tao. Sanay ko sowal ni Solomon: ‘O mitowakangay to kimad a tamdaw tano ngoyosan a mitekop to tamdaw, o moecelay a tamdaw pakayniay i sifanaˈ a malidong.’ (Taneng 11:9) Mitonganganay, kasimerangan a sasowalen ato tatiihay a miyakayakan a sowal, midokaˈay to tamdaw konini, cowa ka hatira saw? O moecelay a tamdaw misinanotay to sasowalen, makoracay ato sidaˈitay ko sowal to tao. Waywayan no moecelay tamdaw misawacayay to misamangahay ko pirikec no mariˈangay tamdaw. Mankora saan ko sowal no Taneng, pakayniay cangra i sifanaˈ a malidong.
w02-CH 5/15 27 fiedac 2-3 fatac
Madimadiay Falocoˈ Mikayatay to Moecelay a Tamdaw
O moecelay ko waywayan a tamdaw micowatay to sakadipayal, parihadayay to hekal, mamafiyor no ngaˈayay waywayan nangra ko tao a mapahatatanam, oranto i, malenakto ko tamdaw. ˈArawhan i, ano halisowal a miyakayak to tatiihay, milokes a misamangah, o mamisasifod to rihaday no hekal, mikidat to sakalacongisaw, pakasomad to tamdaw. Cangra ano o cifadangalay a tamdaw i, mamafekad ko adihayay a pasangar. I niyaroˈ nangra, mafodifoday ko hekal, maˈanofay miwaykoay micicihay to holic, mapelalay ko waywayan no tamdaw, awaay ko payci manikawayto ko tamdaw.
O safalod no Taneng 11:11 ngaˈayay sakadademaken i kasakopang ni Yihofa. O kasakopang i, malecaday o niyaroˈ, o finawlan no Kawas itiniay tonini ‘niyaroˈ ’ macacawmaˈ. O tamdaw ano iraay kono Kawas a harateng, madimadiay ko falocoˈ a moecelay tamdaw ngangaˈay ko pifiyor to kasakopang, lalipahakto, tatawlikto ato maloka padamadama, o mahaenay a pakayraan papaˈodingar to Kawas. Palemeden ni Yihofa ko mahaenay a kasakopang, marohrohto i noˈadingoan. Ilalomaˈ no kasakopang latekay ira ko papinapina hinangaliwngiway a tamdaw. Mikidatay to raraw no tao, milokesay a milikaf to pidemak no tao. O mahaenay a tamdaw malecaday o ‘ciwarakay a lamit,’ o tatiihay piharateng nangra o mamaresap a mifiyor to tao, miwarak to caay ko mamafiyor a tamdaw. (Hipray 12:15) To hati:niay o mahaenay a tamdaw maˈanofay to fadangalan ato saaroˈan. Milikafay to malohemay malitengay anca salikaka, miyakayak to sowal cowa ka sadafdaf ko demak nangra, misakakinihay to roma finacadan a tamdaw sanay. O ngoyos nangra soˈlinay paliwasak to kasakopang a tamdaw. Coko sasawaden ita mitengil ko mahaenay a sowal, hanaca misaˈicel tanektek i noˈadingoan, pacowat to sakarihaday no kasakopang saw?
w02-CH 5/15 27 fiedac 5 fatac
Madimadiay Falocoˈ Mikayatay to Moecelay a Tamdaw
‘Caay ka citaneng ko falocoˈ ’ a tamdaw, cangoˈotay ko pafafidaˈay a inaneng, o papaira to pakidemay a pidokaˈ. Misamangahay ko sowal nangra, ikor milokesay a mapoiˈ to tao. O manilnilay a malohemay malitengay kakaliki a miˈimer to mahaenay tatiihay a pifiyor. O mafanaˈay pafafidaˈ to demak a tamdaw ato ‘caay ka citaneng ko falocoˈ ’ a tamdaw cowa ka lecad cangra, o mafanaˈay pafafidaˈ to demak a tamdaw mafanaˈay hahacowa a tomerep, hanaca caay piyakayak to mahimeday a demak no tao. Roma i, ‘madimadiay ko falocoˈ ’ nangra, mafanaˈay ano eca pinaˈon to sasowalen mamidokaˈ to tamdaw, mihaenay i, mamadimadi to salikaka, caay ka eca pisikor to sakarihaday a pasowal to mahimeday a demak no salikaka. O madimadiay a tamdaw tada ciepocay to kasakopang!
Odoˈ no Sinael
g20.1-CH 11 fiedac sapatongal lalakaw
Ano Tahasiˈayaw to Saroero, Iraay ko Hapakayraan
“TANO SIDAˈITAY A MILOWID TO SAROERO”
‘O sidaˈitay a tamdaw i, o sakalemed ningra, o miforiforay a tamdaw i, o miriˈangay to tireng ningra.’—TANENG 11:17.
Lowiden ko Saroero (no Padaka) onini a cudad o pakafalocoˈay a ising cingra ci Tim Kantof ko mitiliday, i cecay fedengan “Tano Sidaˈiten a Milowid ko Saroero” sanay. Ano sidaˈit to tamdaw patanoktokay to tireng, palipahakay to falocoˈ no tamdaw sanay ko sowal nonini cudad. Ano felihen ko sowal i, o milalokesay a mariˈang co:wa ko mamahemek ko niyah, samanen kapiliˈan no tamdaw cangra, cowa ka olah mingata ko tamdaw cingranan.
Sidaˈiten ko niyah a micada i, mamisayar to saroero no niyah. Mankora, aka a pakinali ko pisaali to niyah, aka a pisakahmaw a minengneng to niyahan. Sanay ko sowal ni Yis Kristo, samatiyaen o nika olah iso to niyah ko nika olah iso to tao.—Marko 12:31.