3 CHILLKATUN
¿Chem mongen ayüniey Chaw Ngünechen taiñ nieal?
1. ¿Chem mongen ayüniey Chaw Ngünechen ñi nieal tati pu che?
CHAW NGÜNECHEN dewmafilu pu che, ayülefuy ñi nieal engün müna küme mongen. Feymu elkünufi ta Adan ka Eva kiñe küme mülewe mu, fey ñi nieal fentren fotüm ka ñawe engu, küme elkünuafiel kom ti Mapu küme mülewe ngeal ka ñi ngüneduamafiel pu kulliñ. Chaw Dios petu ayüniey ñi femngechi feleal tati pu che (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15; inaduamnge ti kimelün dungu 4).
2. 1) ¿Chumngelu (chemu) maneluwafuiñ Chaw Dios ñi femal tañi feypikünuel? 2) ¿Chem che müleay Mapu mu ka tunteñmayay?
2 ¿Rüf maneluwafuiñ kiñe küme mülewe ngetual kom ti Mapu? ¡May! Ngüneduamnge Jewba ñi feypiel: “Iñche dew feypikünun, fey femtripayay” (Isaías 46:9-11; 55:11). Feley llemay, Chaw Dios femay tañi feypikünuel. Iney ka chem no rume katrütulayaeyew. Kafey Chaw Jewba refalta dewmalafi ti Mapu, Biblia feypi ñi ngünam dewmanofiel (Isaías 45:18). Feymu kidu ayüniey ñi apoleal ti Mapu pu che mew. Welu, ¿chem che müleay Mapu mu ka tunteñmayay? Biblia wiñoldungueiñmu: “Tati pu norngechi che [pu feyentukelu] lloway ti Mapu ñi ngen-ngeal engün, ka rumel müleayngün fey mu” (Salmo 37:29; Apokalipsi 21:3, 4).
3. Ruparupangey fentren wedake dungu, feymu ¿chem ramtuwkeiñ?
3 Welu wall Mapu mu pu che kutrankey, lakey, weychakey, kewakey ka welukentu langümuwkey. Chaw Dios pilafuy taiñ femngechi feleal. Feymu, ¿chem rupay? ¿Chumngelu petu femtripalay Chaw Dios ñi ayünieel? Biblia müten kimeltuafeiñmu tüfa, inaduamafiyiñ.
CHAW DIOS ÑI KAYÑE
4, 5. 1) ¿Iney dungueyew ta Eva kiñe filu mew? 2) Kiñe nor che, ¿chumngechi weñefengetuafuy?
4 Biblia feypi Chaw Dios niey kiñe kayñe, “Weküfü ka Satana pingelu”. Eden lof mu, kiñe filu mew Weküfü dungufi ta Eva (Apokalipsi 12:9; Génesis 3:1). Welu Weküfü ñi ngünenkan mu, Eva rakiduami ñi dunguetew ti filu (inaduamnge ti kimelün dungu 5).
5 Welu ¿chew tuwi Weküfü? ¿Femngechi dewmaeyew Chaw Ngünechen? Femlay. Taiñ Fütra Chaw pepikalu ti Mapu, mülekefuy fentrenke püllü wenu mapu mew. Welu kiñe küme püllüfel kidu wedañmawi, fey Weküfü ngetuy (Job 38:4, 7). ¿Chumngechi rupay tüfa? Rakiduamnge: kiñe nor che, ¿chumngechi kidu wedañmawafuy, fey ñi weñefengetual? Iney no rume weñefengelay tañi choyüngen mu müten. Welu kiñe che ayürpuafuy ñi nieal kangelu che ñi nieel, fey fentekünunole ñi rakiduamal feychi dungu, doy ayürpuay ñi nieafiel. Fey admafile müten, weñeafi. Femngechi kidu ñi ayün mu weñefengetuay (papeltunge Santiaw 1:14, 15; inaduamnge ti kimelün dungu 6).
6. Kiñe püllü, ¿chumngechi Weküfü ngetuy?
6 Ka femngechi femi feychi püllü. ¿Chumngechi? Jewba dewmafilu ta Adan ka Eva, feypifi ñi nieal fentren fotüm ka ñawe, femngechi ñi apolafiel ti Mapu (Génesis 1:27, 28). Feychi püllü rakiduampelay: “¡Kom tüfachi pu che poyenieafi ta Ngünechen, welu iñche ta poyeafenew engün!”. Kümelay tüfa, Jewba müten felelu ñi poyengeal. Welu feychi püllü fentekünulay ñi rakiduamün tüfa, fey doy ayürpuy kidu ñi poyengeal. Feymu koylatulfi ka ngünenkafi ta Eva (papeltunge Génesis 3:1-5). Femngechi femlu feychi püllü, Satana ka Weküfü ngetuy, Ngünechen tañi kayñe tati.
7. 1) ¿Chumngelu lay Adan Eva engu? 2) ¿Chumngelu füchakeiñ ka lakeiñ?
7 Adan Eva engu allkütulafi ta Chaw Dios, fey ifingu ti fün ñi ingenoafel (Génesis 2:17; 3:6). Feymu kulpayngu ka larpuyngu, chumngechi ñi feypietew Jewba (Génesis 3:17-19). Ka kulpafengetuy Adan ka Eva ñi pu fotüm ka ñawe, feymu ka larpuyngün (papeltunge Romanu 5:12). Welu, ¿chumngelu kulpafengetuy tüfa engün? Rakiduamnge tüfa: wichürkülele ti witral, kom ti ngüren wichür tripayay, ¿felelay? Ka femngechi, Adan allkütunofilu ta Chaw Dios kulpafengetuy. Ka kom iñchiñ Adan mu küpaiñ, feymu ka kulpafengeiñ, wichürküleiñ reke. Fey taiñ kulpafe chengen mu, füchakeiñ ka lakeiñ (Romanu 3:23; inaduamnge ti kimelün dungu 7).
8. Weküfü, ¿chem küpa rakiduamelfi ta Adan ka Eva?
8 Weküfü ngüchaltukufi ta Adan Eva engu ñi allkütunoafiel ta Chaw Ngünechen, femngechi pepikakünuy ñi kayñetungeal ta Chaw Dios. Weküfü küpa rakiduamelfi ta Adan ka Eva ñi koylatufengen Jewba, ñi küme ngüneniechekenon ka ñi küpa kümelkachekenon. Weküfü feypikay reke: ‘Duamfal-lay Chaw Dios ñi feypiafiel pu che chem femal, Adan ka Eva kidu feypiafuy chem ñi kümen ka kümenon’. Feymu, ¿chumafuy Jewba? Langümafuy ta Weküfü, Adan ka Eva, femngechi ñi kayñetungewenoal. Welu femfule tüfa, pengel-layafuy Weküfü ñi koylatufengen.
9. Chaw Jewba, ¿chumngelu langümfemlafi ta Weküfü, Adan ka Eva?
9 Jewba langümfemlafi ta Weküfü, Adan ka Eva. Welu may eluy ñi rupayal antü tañi kidu ngüneniewal pu che. Femngechi ñi pengelngeal Weküfü ñi koylatufengen, ka Chaw Jewba ñi kümelkacheken. Doy inaduamaiñ tüfa 11 chillkatun mu. Eymi kay, ¿chumngentukefimi Adan ka Eva ñi femün? Rakiduamnge: Jewba elufi engu kom ñi nieel, elufi tutengechi mongen, kiñe adelkalechi mülewe ka küme küdaw ñi ayüwküleal engu. Welu Weküfü chem mew no rume kümelkalafi. Feymu, ¿kümepey may ñi feyentufiel engu ta Weküfü ka allkütunofiel ta Chaw Dios? Eymi mülefulmi üye mu, ¿chumafuymi?
10. ¿Chem dulliafuiñ kiduke iñchiñ?
10 Adan ka Eva reke, kiduke iñchiñ dulliafuiñ iney taiñ allkütuafiel: Jewba kam Weküfü. Eluwliyiñ taiñ ngünenieaetew Chaw Jewba, pengelaiñ Weküfü ñi koylatufengen. Welu eluwliyiñ taiñ ngünenieaetew Weküfü, tüfa yeaeiñmew ñi layal (Salmo 73:28). Biblia feypi: “Kimchengeaymi, iñche ñi fotüm, ka ayüwelelman tañi piwke, femngechi pepi wiñoldunguafiñ tañi ayentumekeetew” (Proverbios 27:11). Famülke mu, pichin che müten allkütukefi ta Chaw Dios. Rüfkünu, kidu ngünenielafi ti Mapu. Feymu, ¿iney longkoley ti Mapu mu?
¿INEY LONGKOLEY TI MAPU MU?
Weküfü ngen-ngenofule kom pu gobierno mew, feypilayafuy ta Jesus ñi eluafiel.
11. Weküfü ñi feypifiel ta Jesus, ¿chem kimeltueiñmu?
11 Jesus kimniefuy iney ñi longkolen ti Mapu mu. Kiñe rupa Weküfü pengelelfi ta Jesus “kom fütrake trokiñke mapu ka itrofill kümeke felen ñi nieel”. Fey feypifi: “Püramyeeli [...], iñche eluaeyu kom tami peel” (Matew 4:8, 9; Luka 4:5, 6). ¿Chem kimeltueiñmu tüfa? Weküfü ngen-ngenofule kom tüfachi trokiñke mapu mew, feypilayafuy ta Jesus ñi eluafiel. Feymu kimnieiñ Weküfü ñi longkolen kom pu gobierno mew.
12. Weküfü longkoley Mapu mew, ¿chem fillke versikulo pengelkey tüfa?
12 Welu ramtuwafuymi: “¿Chumngelu am Weküfü longkoley Mapu mew? ¿Jewba no am tati kom newen nielu, tati dewmafilu itrokom mülelu?” (Apokalipsi 4:11). Rüfngey tüfa, welu Jesus feypi Weküfü ‘longkoley Mapu mew’ (Juan 14:30; 16:11). Kafey apostol Juan wirintukuy “kom tüfachi chüf mapu ñi ngünenieetew tati weküfü” (1 Juan 5:19).
¿CHUMNGECHI APÜMKANGEAY WEKÜFÜ ÑI NGÜNENIEEL?
13. ¿Chumngelu duamnieiñ ñi müleal nor dungu Mapu mu?
13 Amulechi tripantu mu, doy kuñiwün-ngey ti Mapu. Wall püle müley weychan, awkan ka kewan, pu che küme piwkefaluwkey ka wedañmangekey pu awtoridadkülelu. Yafüluwle rume pu che, pepi küme elkünutulayafuy tüfachi wedake dungu. Welu pichilewey ñi konal ti weychan (awkan) Armagedon pingelu. Fey mu Chaw Dios apümafi ti wedake dungu, fey küme elkünutuay ti Mapu ñi müleal nor dungu (Apokalipsi 16:14-16; inaduamnge ti kimelün dungu 8).
14. 1) Chaw Dios, ¿iney elfalkünufi ñi longko ülmenküleal? 2) Biblia, ¿chem feypikünuy Jesus mu?
14 Ñi müleal nor dungu Mapu mew, Chaw Dios elkünuy tañi gobierno wenu mapu mu, tüfa Ngünechen ñi Ngünenien pingey. Fey elfalkünufi ta Jesus ñi longko ülmenküleal tüfachi gobierno mu. Fentren tripantu kuyfi, Biblia feypikünuy: “Ñi longko ülmenkülen chumkawnorume aflayay” (Luka 1:32, 33). Kafey Jesus kimeltufi tañi pu inanieetew ñi ngillatual tañi küpayal tüfachi gobierno, feymu feypi: “Küpape tami Ngünenien. Femngepe tami feypin wenu mapu mew, ka femngechi Mapu mu” (Matew 6:10, TNM). Ti 8 chillkatun mu, inaduamaiñ chumngechi Chaw Dios ñi gobierno apümay kom kake gobierno, fey kidu müten ngünenieafi kom ti Mapu. Biblia feypi: “Feychi pu longko ülmen ñi antü mew, Ngünechen wenu mapu mülelu elkünuay kiñe ngünenien, chumkawnorume apümkangelayay. Ka tüfachi ngünenien elkünungelayay kake trokiñche mu. Atemkayafi ka apümkayafi kom tüfachi kakelu pu ngünenien, ka kidu müten chumkawnorume aflayay” (Daniel 2:44). Fey tüfachi Ngünenien mu, kiñe küme mülewe elkünungetuay kom ti Mapu (inaduamnge ti kimelün dungu 9).
PICHILEWEY TAIÑ MÜLEAL WE MAPU MU
15. ¿Chem am tati “we mapu”?
15 Biblia feypikünuy “ñi mületuael ta we dewmatuelchi wenu mapu ka we mapu”, “tüfey mew ta kom kümeke nor dungu mületuay” (2 Pedro 3:13; Isaías 65:17). ¿Chem am tüfachi “we mapu”? Kiñeke mu, Biblia feypilu “mapu”, küpa pengeli tati pu che mülelu tüfey mew. Feymu, tati “we mapu” fey tati pu che allkütukefilu ta Chaw Ngünechen ka llowalu kidu tañi kümelkan.
16. 1) Taiñ Wenu Chaw, ¿chem eluafi tati pu che mülealu Mapu mu? 2) ¿Chumafuiñ taiñ llowal tüfa?
16 Jesus feypikünuy taiñ Wenu Chaw ñi eluafiel “rumel mongen” kom tati pu che mülealu Mapu mew. Tüfachi mongen aflayay (Marku 10:30). Feymu, ¿chumafuiñ taiñ llowal tüfa? Papeltunge Juan 3:16 ka 17:3, fey kimaymi chem femal. Welu, ¿chumleay ti mongen küpalechi antü mu? Inaduamaiñ Biblia ñi feypin.
17, 18. Mapu mu tüngküleaiñ ka mongeleaiñ kuñiwün-ngenon mu, ¿chumngelu kimnieiñ tüfa?
17 Pu che femwelayay chem weda dungu no rume ka ngewelayay weychan, awkan ka kewan. Mülewelayay wedake che (Salmo 37:10, 11; Matew 5:5). Kom pu che mülealu Mapu mu piwkeyeafi ka allkütuafi ta Jewba. Rumel tüngküleaiñ ka küme feleaiñ (Salmo 72:7). Taiñ Fütra Chaw apümafi ti weychan ka ti awkan (Salmo 46:9; Isaías 2:4).
18 Jewba ñi pu che mongeleay kuñiwün-ngenon mu. Fütra kuyfi pu israelche allkütukefilu ta Chaw Dios, kidu kuydakefeyew, feymew kuñiwün-ngenon mu mongelekefuyngün (Levítico 25:18, 19). Iñchiñ ka femngechi feleaiñ küme mülewe ngetule ti Mapu. Iney ka chem no rume llükalkalayaeiñmew. Biblia feypi: “Tañi pu che müleay küme felen mu, kuñiwün-ngenon mu, kümelkalechi mülewe chew ñi ürkütuam” (Isaías 32:18). Ka feypi: “Ka anükünuwayngün miñche kiduke ñi anüm ofad mew, ka miñche ñi igera engün, ka iney no rume llükalkalayaeyew engün, Jewba, ñidolkülelu pu weychafe mu, feypikünulu am kidu ñi wün mew” (Miqueas 4:4).
19. ¿Chumngelu maneluwküleiñ kom pu che ñi nieal iyael?
19 Kom pu che nieay iyael. “Fentren iyael müleay tüfachi Mapu mew; wente wingkul kütu wefpayay ti fün” (Salmo 72:16; Apokalipsi 7:16). “Taiñ Chaw Ngünechen, kümelkayaeiñmu” ka “tati Mapu wülay ñi fün” (Salmo 67:6).
20. ¿Chumngelu kimnieiñ ti Mapu ñi küme mülewe ngetual?
20 Kom ti Mapu kiñe küme mülewe ngeay. Chumngechi feypiley Isaías 65:21, pu che “dewmarukayayngün, ka fey mu müleayngün, anümayngün ofad ka iñmuayngün ñi fün” (papeltunge Apokalipsi 11:18). Kom ti Mapu küme adküleay Eden lof reke. Kafey Chaw Jewba eluaeiñmu kom taiñ duamnieel. Feymu Biblia feypi kidu mew: “Nülanentukeymi tami kuwü ka elukefimi kom ñi duamtunieel kom pu mongelelu” (Salmo 145:16).
21. ¿Chumngelu kimnieiñ ñi welukentu wedalkawnoal pu che ka pu kulliñ?
21 Welukentu wedalkawlayay pu che ka pu kulliñ. Tati pu kulliñ kontuwelayafi pu che. Famülke mu müley kiñeke kulliñ kuñiwün-ngelu, welu küpalechi antü mu tati pichikeche no rume llükalayafi feychi pu kulliñ (Isaías 11:6-9). Biblia feypi: “[‘]Ti lofo ka ti pichi ufisa trür iyay, ti trapial pinutuay toro reke, ka ti filu trüfür iyay. Wedalkalayayngün ka chem weda dungu no rume femlayayngün iñche tañi fütra wingkul mew’, pi Jewba” (Isaías 65:25).
22. Jesus, ¿chumafi pu kutran?
22 Iney no rume kutranwelayay. Mülepalu Mapu mew, Jesus tremolfi fentren che (Matew 9:35; Marku 1:40-42; Juan 5:5-9). Fewla longko ülmenküley Chaw Dios ñi gobierno mew, feymu tremoltuafi itrokom pu kutran. Biblia feypi: “Ngewelayay [...] kutrantun no rume” (Apokalipsi 21:4; Isaías 35:5, 6).
23. Taiñ Wenu Chaw, ¿chumafi pu layelu?
23 Witrapüratuay pu layechi che. Taiñ Wenu Chaw feypikünuy ñi wiñomongeltuafiel fentren che. Maneluwkeiñ “tati pu layelu tañi wiñomongetuael engün” (Hecho 24:15; papeltunge Juan 5:25).
24. ¿Chumngentukefimi ti mongen taiñ nieal küme mülewe ngetule ti Mapu?
24 Kom iñchiñ dulliafuiñ taiñ chumal: kimafiel ka serfiafiel ta Jewba, kam femal kidu taiñ ayükeel müten. Allkütufiliyiñ ta Jewba, müna küme mongen nieaiñ. Kafey, müna falin-ngey kimafiel ta Jesus ka chumngechi wechunentuafi Chaw Dios ñi feypikünuel. Inaduamafiyiñ.