TROQUIÑ ÑI CHILLCATUNGEAL 18
ÜLCANTUN 65 Pengelnge tami quimchengen
Hueche, inayentuafimi Marcos ca Timoteo
“Cüpalelaen ta Marcos, fei quellupayaeneu tañi cüdau mu” (2 TIM. 4:11).
¿CHEM QUIMAIÑ?
Ñi femün Marcos ca Timoteo chumngechi quelluafui pu hueche ñi doi cüdahuelafiel Jehová ca quelluntucual trahunche mu.
1, 2. Marcos ca Timoteo, ¿chem catrütuafeyu ñi doi cüdahuelafiel Jehová?
HUECHENGELMI, ayüquepelaimi tami doi cüdahuelafiel Jehová ca quelluntucual trahunche mu. Pefiel mu fentren hueche ñi femquen, rume ayühulqueiñmu (Sal. 110:3). Huelu cüdaungeafui doi serfiafiel Jehová, ¿chumngelu? Llicaleimi chi tami quimnon chem cüdau tami elfalcünungeal. Cam elungen mu quiñe cüdau, pepicaucülenolu troquihuimi chi, feimu lloulafimi. Tüngcülenge, eimi müten femngechi rupalaimi.
2 Marcos ca Timoteo ca femngechi duamcülefuingu, huelu eluhuingu müten tañi doi cüdahuelafiel Jehová. Marcos feipingelu tañi amuldungumeal caque mapu mu, ¿mülequepelafui tañi ñuque engu quiñe cüme ruca mu? Huelu amui müten ñi doi cüdahuelafiel Jehová (Hech. 12:12, 13, 25). Hunelu mu, amui Antioquía. Fei hula, compañfi Pablo ca Bernabé doi alü camapulechi lof mu (Hech. 13:1-5). Timoteo mülepelafui tañi pu chau engu Pablo feipieteu ñi amuldungumeal engu. Huechengelu Timoteo, raquiduamafui chi ñi pepicaucülenon (ca ngüneduamafuimi 1 Corintios 16:10, 11 ca 1 Timoteo 4:12). Huelu amui müten, fei llohui fentren cümelcan (Hech. 16:3-5).
3. 1) ¿Chumngelu feipiafuiñ Pablo ñi falintufiel Marcos ca Timoteo? (2 Timoteo 4:6, 9, 11; ca inaduamnge ti adentun). 2) ¿Chem ramtun ngüneduamaiñ tüfachi troquiñ mu?
3 Marcos ca Timoteo huechengelu rume, cüme enturpuingu falinque cüdau trahunche mu. Pablo rume falintufi tüfachi epu hueche. Feimu pichilehuelu ñi layal, ayüfui ñi compañaeteu Marcos ca Timoteo (papeltunge 2 Timoteo 4:6, 9, 11). Feitachi troquiñ mu, ngüneduamaiñ tüfachi ramtun: ¿chumngechi chengequefui tüfachi epu hueche? Famülque mu, ¿chumngechi inayentuafeyu pu huecheque peñi? ¿Chumngechi inayafuingün cai Pablo ñi ngülam?
Marcos ca Timoteo petu huechengelu, eluhuingu ñi quelluntucual trahunche mu. Feimu Pablo piuqueyeyu. (Inaduamnge parrafo 3).b
MARCOS REQUE, ELUUCÜLEAIMI TAMI CÜDAHUAL
4, 5. Marcos fentecünulai ñi quelluafiel caquelu, ¿chumngechi pengeli tüfa?
4 Taiñ quelluafiel caquelu che, duamfali taiñ rume cüdahual ca fentecünunoal cüdaungefule rume. Femngechi femi Marcos. Pablo pilai ñi yeafiel ta Marcos ti epu rupa ñi amun tañi misionerongen, feimu Marcos ¿rume hueñancüpelai? (Hech. 15:37, 38). Femlu rume, Marcos amulei ñi quelluniefiel tañi pu peñi ca lamngen.
5 Marcos amui Bernabé engu tañi amuldungual camapu. Rupai 11 tripantu peno, Pablo presulelu Roma mu, Marcos quellumequeyu (Filem. 23, 24). Pablo müna mañumcülefui Marcos tañi rume yafültucueteu (Col. 4:10, 11).
6. ¿Chem cümeque dungu rupai Marcos cüdaulu quimque peñi engün? (Ca inaduamnge ti quimal dungu).
6 Marcos rume quellueyu ñi cüdahual quimque cristiano engün. Hune, mülefui Pablo engu Roma mu. Ca fei hula, compañfi ta Pedro Babilonia mu. Fente tañi cüme hueniyehun engu, Pedro “tañi fotüm” troquifi (1 Ped. 5:13). Alüñma trür cüdahuingu, feimu Pedro feipipelafi fentren dungu ñi rupan Jesús engu. Fei hula, Marcos huirintucui tañi Evangelio mu.a
7. ¿Chumngechi inafi ñi femün ta Marcos quiñe hueche? (Ca inaduamnge ti adentun).
7 Marcos rume cüdahuelquefui Jehová ca hueniyequefui tati pu quimque cristiano. ¿Chumngechi inayentuafuimi? Ayüafuimi chi tami nieal doi cüdau trahunche mu. Huelu petu pepicaucülenolmi, huesa duamlayaimi. Doi mai, cüdahuelnieafimi ta Jehová ca quelluntucuafimi tami pu peñi ca lamngen. Peafiyiñ ñi rupan quiñe peñi, feula loncolei trahunche mu. Hueche huentrungelu, trürümuuquefui caquelu pu hueche mu. Inaduamlu caquelu pu hueche ñi doi elungequen cüdau trahunche mu, duamtungenolu troquihui. Fei nütramcafi tati pu loncolelu. Quiñe feipieyu tañi quelluntucuafiel pu peñi ca lamngen caquelu inaduamnofule rume tañi femquen. Feitachi hueche cüme inafi ti ngülam, fei eluhui ñi quelluafiel pu füchaque peñi ca lamngen ca pu duamlu ñi yengeal trahun mu. Quisu acordalu feichi antü, feipi: “Quimürpun chumngechi ñi doi quelluafiel tañi pu peñi ca lamngen, rume ayühulqueneu ñi femal”.
Pu hueche, ¿chumngelu cümei ñi hueniyefiel quimque cristiano? (Inaduamnge parrafo 7).
TIMOTEO REQUE, DUAMTUAFIMI CAQUELU CHE
8. Pablo, ¿chemu ayüfui Timoteo tañi compañaeteu? (Filipenses 2:19-22).
8 Pablo huiñotulu cheu tañi inantucungen, duamniefui tañi compañaeteu llicaquenochi huentru. Hunelu mu dullifi ta Silas, fei fentren tripantu serfiquefui ta Jehová (Hech. 15:22, 40). Ca dullifi ta Timoteo. ¿Chemu ayüfui tañi compañaeteu tüfachi hueche? Rume cüme nütramyengequefui ta Timoteo (Hech. 16:1, 2). Pablo ca quimfui Timoteo tañi rume duamtuchequen (papeltunge Filipenses 2:19-22).
9. Timoteo, ¿chumngechi pengeli ñi duamtuchequen?
9 Timoteo eluulu müten ñi compañafiel Pablo, pengeli ñi quisu duamtuuquenon, doi mai ñi duamtuquefiel tañi pu peñi ca lamngen. Feimu Pablo amutulu, elcünufi Timoteo Berea huaria mu, maneluucülefui ñi yafültucuafiel tañi pu peñi ca lamngen (Hech. 17:13, 14). Silas ca mülecai Berea mu, feimu ¿fentren dungu quimeltupelafi Timoteo? Rupachi antü mu, Pablo huercüfi Timoteo ñi quisu amual Tesalónica mapu mu ñi yafültucuafiel ti trahunche (1 Tes. 3:2). Amulechi 15 tripantu, Timoteo doi piuqueyerpufi tañi pu peñi, pu lamngen. Fente tañi piuqueyefiel engün, ngüman tañi pu peñi, ca inaye ngümaquefui (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4). Pu huechequeche, ¿chumngechi inayentuafui ta Timoteo?
10. Quiñe peñi, ¿chumngechi quimürpui tañi doi duamtucheal?
10 Peaiñ chumngechi quiñe peñi quimürpui ñi doi duamtuafiel caquelu pu che. Huechengelu, cüdautuquefui tañi nütramcayafiel pu fütaqueche trahunche mu. Feimu pefiel mu Trahunhue Ruca mu, chaliquefi müten, huelu nütramcaquelafi. Fei quiñe loncolelu feipieyu chumngechi tañi doi nütramcacheal. Hunelu mu, saquiafimi pu peñi ca lamngen tañi cüme femün mu pifi. Ca feipifi raquiduamaimi chem tañi ayüquen tami pu peñi ca lamngen, fei tami nütramcayafiel. Ti hueche inafi tañi feipieteu ti loncolelu. Feula loncoletui trahunche mu, quisu feipi: “Fachantü cüdautuquelan tañi nütramcayafiel chem che rume. Feula doi cüme quimnien chem tañi rupamequen tañi pu peñi ca lamngen, feimu doi pepiluucülen tañi quelluafiel engün, fei cüme duamquen”.
11. Pu hueche, ¿chumngechi doi duamtuafuingün tañi pu peñi ca lamngen? (Ca inaduamnge ti adentun).
11 Eimi hueche, ca quimürpuafuimi chumngechi tami doi duamtucheal. Trahun mu nütramcayafimi com tami pu peñi ca lamngen, tunten tripantu niele rume. Ramtuafimi tañi chumlen engün ca cüme allcütuafimi, femngechi quimaimi chumngechi tami quelluafiel. Raquiduamnge tüfachi ejemplo mu. Allcüafuimi chi quiñe füchalechi curehuen duamniei quellu tañi pepilafiel JW Library® tañi telefono cam tablet mu, ¿feipiafuimi tami quelluafiel? Ca femngechi quimafuimi tañi nienon inei tañi compañaeteu tañi amuldungual, ¿feipiafuimi tami compañayafiel? Femngechi quelluntucufilmi tami pu peñi, pu lamngen, inayentufalngeaimi trahunche mu.
Pu hueche fentren dungu femafuingün ñi quelluafiel pu peñi ca pu lamngen. (Inaduamnge parrafo 11).
PABLO ÑI NGÜLAM RUME QUELLUAFEIMU
12. ¿Chumafui pu huechequeche ñi cümelcayaeteu Pablo ñi ngülam?
12 Pablo fotüm reque troquiquefi Timoteo, feimu elufi cümeque ngülam tañi ayüucüleal ca tañi cüme serfinieafiel Jehová (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5). Eimi hueche, Pablo ñi ngülam ca quelluafeimu. Papeltufilmi feitachi epu carta Pablo ñi huirintuculelfiel ta Timoteo, eimi huirintuculelngelu troquihuaimi. Ca raquiduamnge chumngechi inayafiel ñi feipin. Peafiyiñ quiñeque ngülam.
13. ¿Chem quelluaimu tami serfiafiel Jehová com tami piuque mu?
13 “Pepicaunge, fei pengelaimi tami serfiquefiel ta Chau Dios com piuque mu” (1 Tim. 4:7b). Tüfa mu, Pablo feipifi ta Timoteo tañi püntütripanoal Jehová mu, doi mai tañi ayühulafiel. Taiñ femngechi femal, mülei taiñ nehuencünuhual. ¿Chumngechi femafuiñ? Pablo feipi “pepicaunge”. Pablo feipilu tüfa, raquiduamcülepelafui ñi nehuencünuuquen pu deportetuquelu ñi pepicaucüleal. Ñi huehual quiñe cuden, pu deportetuquelu mülei ñi femal fillque dungu tañi pepicaucüleal. Iñchiñ ca femngechi nehuencünuhuaiñ taiñ femal fillque cümeque dungu, femngechi taiñ doi cüme hueniyeafiel Jehová.
14. ¿Chemu papeltuquefiyiñ Biblia? Feipiaimi chumngechi tami femafel.
14 Rume falin-ngei taiñ papeltuafiel Biblia fill antü. Loncontucunieaimi chemu tami papeltuquefiel Biblia: tami doi cüme hueniyeafiel Jehová. Peaiñ chumngechi tami femafel. Raquiduamnge tami papeltumequen ñi nütramcael Jesús ti ricu hueche huentru engu (Mar. 10:17-22). Ti hueche quimniefui Jesús tañi Mesías ngen, huelu müte feyentulelafui, feimu discipulongerpulai. Huelu Biblia feipi Jesús “piuqueyen mu lelifi” tati hueche huentru. Afmatulehueimi chi tañi piuqueyenquechi dungufiel müte feyentulenolu rume. Jesús ayüniefui tati hueche ñi ayüucüleal serfiniefiel mu Jehová. ¿Chem quimeltueimu tüfa Jehová mu? Jesús inayentufilu cai tañi Chau, quimfali Jehová ñi piuqueyefiel ti hueche (Juan 14:9). Cafei raquiduamfiel mu ñi femün ti hueche, ramtuunge: “¿Chumafun tañi doi hueniyeafiel Jehová?”.
15. ¿Chumngelu pu huechequeche mülei tañi inayentufalngeal? (1 Timoteo 4:12, 13).
15 “Eluunge tami inayentuaeteu tati pu serfiquefilu ta Chau Ngünechen com piuque mu” (papeltunge 1 Timoteo 4:12, 13). Pablo feipifi ta Timoteo tañi cüme papeltual ca ñi cüme quimeltucheal. Pablo ca ngülamtufi ta Timoteo tañi piuqueyechefengeal, tañi doi feyentuleal ca tañi nieal lif mongen. ¿Chumngelu feipifi? Taiñ cüme feipin puhuafui pu che tañi piuque mu, huelu taiñ cüme femquen mai doi inayentungeafui. Raquiduamnge quiñe ejemplo: elfalcünungelmi quiñe hueupin nütramcalu chumngechi doi nehuentu amuldungual. Nehuentu amuldungulelmi, doi cüdautulayaimi tami hulal tati hueupin. Tati pu allcütuqueteu ngüneduamle tami inayentufalngen, doi piuque mu conai tami hueupin (1 Tim. 3:13).
16. 1) ¿Chem quechu dungu mu doi inayentufalngeafui pu hueche? 2) Quiñe hueche, ¿chumafui ñi inayentufalngeal chumngechi tañi dunguquen?
16 Hunen Timoteo 4:12 mu, Pablo feipi quechu dungu ñi inayentufalngeal pu huechequeche. Eluhuafuimi caque quiñeque tami inaduamafiel. Quiñe dungu, ayülmi ñi doi inayentufalngeal tami dunguquen, ¿chumafuimi? Raquiduamnge chumngechi tami yafültucuafiel pu che. Mülelmi tami chau tañi ruca mu, ¿doi mañumtuafuimi com tami eluqueteu? Trahun mu huiñoldungulmi, ¿quisu tami piuque mu tripayafui tami feipin? Afle ti trahun, saquiafuimi quiñe peñi cam lamngen hul-lu hueupin cam nütramcan, fei feipiafuimi chem tami doi ayüñmafiel. Yafüluhulmi ñi doi inayentufalngeal tami dunguquen, pu peñi ca lamngen ngüneduamai tami doi cüme cristianongerpun (1 Tim. 4:15).
17. Pu hueche, ¿chem quelluafeyu tañi doi cüdahuelafiel Jehová? (2 Timoteo 2:22).
17 “Famtripange feichi illutun ñi nieel pu huechequeche. Doi mai yafüluunge tami femal nor dungu” (papeltunge 2 Timoteo 2:22). Fentren dungu catrütuafeyu Timoteo ñi doi hueniyeafiel Jehová cam tañi doi cüdahuelafiel, feimu ngülamtungei tañi famentuafiel. Eimi ca mülei tami femal. Ngüneduamafuimi chi tami rume alüntu femquen caquelu dungu, feimu nielaimi tiempo tami doi cüdahuelafiel Jehová. Raquiduamnge tunten tiempo rupaqueimi tami deportetuquen, adquintumequefiel internet cam tami aucantumequen videojuego. Feitichi tiempo, ¿pünepeafuimi mai tami doi cüdahuelafiel Jehová ca tami quelluntucual trahunche mu? Eluhuafuimi tami cüme adnieafiel ti Trahunhue Ruca cam tami amuldungual carrito meu. Conülmi femngechi cüdau mu, peafuimi cümeque hueni. Fei quelluafeimu tami doi cüdahuelafiel Jehová.
QUELLUCHELMI, AYÜUCÜLEAIMI
18. ¿Chem cümelcan llohui Marcos ca Timoteo tañi femün engu?
18 Marcos ca Timoteo adcünuingu ñi mongen ñi quelluafiel caquelu, tüfachi dungu rume ayühuleyu (Hech. 20:35). Fei llohuingu fentren cümelcan. Marcos amui fill mapu püle ñi quelluntucumeafiel tañi pu peñi ca lamngen. Ca huirintucui quiñe lifru Biblia mu nütramcalu Jesús ñi mongen. Timoteo quelluntucufi ta Pablo ñi adcünual hueque trahunche ca ñi quelluntucuafiel pu peñi ca lamngen. Jehová ngüneduamfi com ñi femün Marcos ca Timoteo ñi doi cüdahuelaeteu, feimu rume ayühuleyu ñi piuque.
19. Pu hueche, ¿chumngelu mülei ñi inayafiel Pablo ñi ngülam? Fei, ¿chumlerpuai ñi mongen?
19 Ti carta Pablo ñi huirintuculelfiel ta Timoteo pengeli tañi rume piuqueyeniefiel. Cafei ti ngülam tripalu tüfachi carta mu Jehová mu cüpai, feimu quimfali Jehová ñi rume piuqueyeniefiel pu huechequeche ca ayüniei tañi ayüucüleal engün. Feimu rume falin-ngei tami inayafiel Pablo ñi ngülam ca tami doi quelluafiel pu peñi ca pu lamngen. Femülmi, feula nieaimi ayühun mongen ca cüpalechi antü mu llohuaimi “tati rüfngechi mongen” (1 Tim. 6:18, 19).
ÜLCANTUN 80 Ngüneduamnge Chau Dios ñi piuqueyechen
b ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Marcos quellufi Pablo ca Bernabé amuldunguyaulu caque mapu mu. Timoteo pemefi quiñe trahunche ñi yafültucuafiel engün.