Tüfa quiñe retrato pengelquelu ti plataforma ca ti letrero huenutu mülelu
1922: Pataca tripantu cuifi
TI TEXTO ñi inaduamngeal 1922 tripantu mu feipilefui: ‘Chau Ngünechen eluqueiñmu taiñ huehual Ñidol Jesucristo ñi duam mu’ (1 Cor. 15:57). Tüfachi texto raquiduamelfi pu chillcatuquelu Biblia tañi feyentun mu cüme amuleai ñi dungu. Feichi tripantu mu, Jehová doi quellufi engün. Quellufi engün tañi deumangeal fentren lifru ca ñi amuldungual radio mu. Cafei epe afchi 1922 tripantu, pu chillcatuquelu Biblia trahuingün quiñe fütra trahun mu, tüfa femngei Cedar Point, Ohio huaria mu. Feiti fütra trahun amul quellufi ti cüdau ñi femqueel Jehová ñi troquiñche fantepu mu.
“AFMATULEHUEIÑ”
Caque antü, doi mülei amuldunguquelu feimu doi duamfali ñi deumangeal publicacion. Brooklyn mu, mülechi Betel deumangequefui revista, huelu ca empresa mu deumafalngequefui rüngechi lifru. Feiti cüyen mu, feiti empresa müte deumaquelafuingün lifru, feimu pu peñi ca pu lamngen müte amuldunguquelafui. Feimu ti peñi Rutherford ramtufi quiñe peñi adcünuquelu ti imprenta Betel mu, Robert Martin pingelu, ramtufi: “¿Deumayafuiñ lifru Betel mu?”.
Ti fabrica mülelu Concord pingechi calle mu, Brooklyn mu (Nueva York)
Ti peñi Martin feipi: “Afmatulehueiñ taiñ feipieteu ti peñi Rutherford, duamniefuiñ fütra tuuchi cüdahuam”. Feimu pu peñi arrendaingün quiñe troquiñcülechi edificio tañi elngeal ti imprenta.
Quiñequentu che ayülefuingün ñi elngeal chi imprenta. Quiñe ngen imprenta pemefi taiñ imprenta, quisu deumaquefui taiñ lifru. Fei feipieiñmu: “Rume cüme imprenta nieimün ta tüfa, huelu quimlaimün chumngechi tamün püneafiel. Cayu cüyen meu, huesañmahuai tüfa”.
Ti peñi Martin feipi: “Rüfngefui ñi feipin ti huentru, huelu iñchiñ quimnieiñ Jehová taiñ quelluqueteu”. Femngechi tripai ñi feipin ti peñi Martin. Pichin rupachi antü mu, deumaquefuiñ epu huaranca lifru fill antü.
Quiñeque cüdauquelu imprenta mu
FENTRENQUE CHE QUIMELNGEI RADIO MU
Pu peñi ca pu lamngen ca eluhuingün tañi amuldungual radio mu. Ti peñi Rutherford huli ñi hunen hueupin radio mu 26 conchi febrero, 1922 tripantu mu. Tañi hueupin feipilefui “Fentren che turpu lalayai”, tüfachi hueupin hulngei quiñe radio mu, mülelu Los Ángeles, California mapu mu.
25.000 che peno allcütufingün ti hueupin, quiñeque che mandai carta ñi mañumün. Feiti quiñe antü huirintuculu Willard Ashford pingefui, mülelu Santa Ana, California mapu mu. Fei mañumfi peñi Rutherford, tañi cüme hueupin mu. Ca feipi: “Cüla che cutrancülei ruca mu, feimu pepi tripalayafuingün ruca mu. Feiti hueupin hulngenofule radio mu, pepi allcütulayafuiñ”.
Amulechi semana mu, doi alün programa hulngei radio mu. Epe afchi tripantu mu, ti revista The Watch Tower pengeli doi 300.000 che allcütuingün tati amuldungun radio mu.
Tati pu chillcatuquelu Biblia ayüucüleingün tañi cüme tripan ñi amuldungun radio mu, feimu eluhuingün ñi pepicayafiel cheu ñi grabayam radio mu. Tüfachi radio püllelefui Brooklyn mülechi Betel mu, WBBR pingefui. Rupayechi tripantu mu, pu chillcatuquelu Biblia pünefingün chi radio ñi amuldungual fillque lof püle.
“ADV”
Ti revista The Watch Tower tripalu 15 conchi junio, 1922 tripantu mu, feipi ñi müleal fütra trahun. Ca feipi ñi femngeal 5 puulu 13 antü septiembre cüyen 1922 tripantu, Cedar Point, Ohio mapu mu. Pu chillcatuquelu Biblia rume ayühuingün puulu üyeu.
Ti hunen hueupin mu, ti peñi Rutherford feipi: “Iñche fente cüme quimnien Ñidol ñi duam mu, cüme tripayai tüfachi fütra trahun ca ñi doyelchi amuldungungeal com mapu mu”. Com ti fütra trahun mu, caque quiñeque hueupife feipifingün pu peñi ca pu lamngen ñi doi amuldungual engün.
Com pu che mülelu ti fütra trahun Cedar Point mu, 1922 tripantu (Ohio)
Viernes 8 conchi septiembre cüyen, 8.000 che amuingün ti fütra trahun mu, ayühunquechi allcütufingün peñi Rutherford ñi hueupin. Tüfachi pu che llohuingün quiñe mangel, fei mu huirilelu “ADV”. Com engün ayüleingün ñi quimal chem pin tüfa. Petu conpulu engün, inaduamingün ñi mülen quiñe fütra lona huenutu plataforma mu. Feichi mu, niequelafui microfono allcütungeam ti hueupin. Quiñe peñi camapu cüpalu, Arthur Claus pingelu, quintui quiñe huancu ñi anüam fei ñi cüme allcütual.
“Com cüme allcütufiyiñ ñi feipin”
Petu llitungelu chi trahun, feipingei inei rume ñi conpunoal petu hueupilu peñi Rutherford, fei ñi huelulcangenoal. Pulihuen 9:30 hora mu, amuli tañi hueupin. Fei pengeli tañi feipin Jesús Mateo 4:17: “Püllelepai Chau Dios ñi ngünenietual ta mapu”. Peñi Rutherford feipi chumngechi ta pu che ñi allcütual Chau Dios ñi gobierno mu, ca feipi Jesús ngüneniele huenu mu, cosechayalu reque ñi trahulal tañi pu serfiqueteu.
Ti peñi Claus feipi: “Com cüme allcütufiyiñ ñi feipin ti peñi Rutherford”. Huelu ti peñi Claus lefquentu huesa duamrumei. Ayülafui tañi tripayal quimnielu am tañi huiño conhuetunoal, huelu fente ñi huesa duamcülen tripai müten.
Pichiñma mu doi cüme duamcületui. Fei allcürumei cutrafün cuhu, fei pürapapiuqueyu. Fei ti peñi raquiduami: “Pürafuli huenu ruca tañi cüme allcütual, femafun”. Feichi mu, ti peñi Claus huechengei, 23 tripantu niefui. Fei pürapui huenutu ruca, doi amulelu ñi püran doi cüme allcütui.
Huelu ti peñi Arthur quisulelai, quiñequentu ñi hueni ca mülefui huenutu ruca. Quiñe tüfa Frank Johnson, ramtufi ti peñi Claus: “¿Nielafuimi quiñe yungechi navaja?”.
Peñi Claus feipi: “Mai, nien”.
Peñi Frank feipieyu: “Llellipumequepefuiñ quiñe cuchillo taiñ peal. Feiti müchamcülechi lona quiñe letrero tati, meli troquiñ mu clafali. Ti jueza feipile: ‘Quimelfimün, quimelfimün’, fei catrüfinge tati cuerda”.
Ti peñi Arthur nüniei ñi cuchillo, fei üngümcülei tañi catrüafiel ti cuerda. Ti peñi Rutherford epe dehuelcalu ñi hueupin, epe huirari reque ñi feipin: “Cüme poyefimün ta Ñidol, nehuencülemün afle hula tati coilaque religion. Amuldungumün com püle. Com che mülei ñi quimal Chau Ngünechen ta Jehová, ca Jesús Lonco Ülmencülei com pu lonco ülmen mu mülelu mapu mu, ca Ñidolcülei com pu ñidol meu mülelu mapu mu. Tüfachi antü, rume falin-ngei ñi rupan. Ti Lonco Ülmen deu ngüneniei, eimün ta mülei tamün feipiafiel tati pu che. Feimu llemai ¡quimelfimün, quimelfimün, quimelfimün tati pu che ti Lonco Ülmen mu ca tañi Gobierno!”.
Fei ti peñi Arthur ca caquelu peñi catrüfingün ti cuerda, fei ti lona ñochiquechi ünifnagi. Ti letrero feipi: “Quimelfimün pu che ti Lonco Ülmen mu ca tañi Gobierno”. Fei ¿chem pin am tati “ADV”? Tüfa tati hunen cüla letra quiñe gringo dungun, tüfa ta Advertice. Tüfachi dungun feipilu ürque: “Quimelfimün”.
QUIÑE FALIN-NGECHI CÜDAU
Feiti fütra trahun Cedar Point mu quellufi pu peñi ca pu lamngen ñi doi falintuafiel ti amuldungun cüdau. Com engün ayühuingün tañi quelluconal. Quiñe precursor Oklahoma mu mülelu feipi: “Amuldungulelquefuiñ pu che cüdauquelu minas de carbon mu. Üyeu rume pofrengei che” pi. Feiti pu che allcütufilu ñi feipin ti revista Golden Age ngümaquefuingün. Ti peñi feipi: “Yafültucufiel mu pu che, ayühuelquefeiñmu”.
Feitachi chillcatuquelu Biblia quimniefuingün ñi falin-ngen Jesús ñi feipin: “Fentrelei ti cosecha, huelu pichin cüdaufe mülei” (Luc. 10:2). Epe puulu ñi afal ti tripantu 1922, feitachi pu peñi ca pu lamngen com nehuen mu eluhuingün tañi quimelafiel pu che Chau Dios ñi Gobierno.
a Peñi Rutherford juezngefui, quiñeque mu cüdauquefui Misuri mapu mu. Feimu pu che juez piquefeyu.