Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • nwt Nehemías 1:1-13:31
  • Nehemías

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Nehemías
  • Biblia Aymara. Machaq Mundon Jakirinakataki
Biblia Aymara. Machaq Mundon Jakirinakataki
Nehemías

NEHEMÍAS

1 Aka arunakajj Hacalías chachan Nehemías*+ yoqapan arunakapawa. Kunapachatï kislev* phajjsïkäna, reyis* 20 maranak apnaqaskarakïna ukhajja, nayajj Susa*+ markan utjki uka castillonkaskayätwa.* 2 Uka tiemponsti nayan jilanakajat Hananí+ jilajaw yaqha chachanakamp chik Judá markat purinipjjäna, ukatjja jupanakarojj preso apatäsin+ kuttʼjjapjjäna uka jiltʼir judionakampita Jerusalén markampitwa jisktʼasta. 3 Jupanakajj akham sapjjänwa: “Preso apatäsin kuttʼapki, jichhajj Judá provincian jakasipkaraki uka jaqenakajja, jan waltʼäwinakana jiskʼachata ukhamaw uñjasipjje.+ Jerusalén markan murallanakapajj qʼala tukjatawa,+ punkunakapsa phichantapjjarakiwa”+ sasa.

4 Uka arunak istʼasasti qontʼasisaw wal jacharakta. Walja urunakaw wali llakitapun uñjasta, ayunaraktwa,+ alajjpachankir Dios nayraqatansa mayisiraktwa. 5 Nayajj akham sistwa: “Alajjpachankir Jehová Dios Tata, jumajj jachʼa musparkañ Diosätawa. Khitinakatï jumar munasipktam mandamientonakamsa phoqapkaraki ukanakarojj munasiñat jan jaytjasirïtamwa uñachtʼaytajja, pacto luratamsa phoqaraktawa.+ 6 Mirä amp suma, jiñchunakamampejj istʼanikitaya, nayranakamampejj uñtanikitaya,* naya servirimajj jichhürun jumar maytʼasinksma ukarojj jaysanikitaya. Uruy arumaw+ nayajj juman israelita servirinakam laykojj oración luransma, Israel markajj juma contra juchanak lurki ukanaksa arsuraktwa. Nayasa awkijan familiapas juchachasipjjtwa.+ 7 Moisés servirimar churkayäta uka mandamientonaka,+ leyinaka, kunanaktï jumajj Juezjamajj amtkta ukanak jan phoqasajja, nanakajj cheqpachapuniw juma contrajj jan walinak lurapjjta.+

8 ”Mirä amp suma, kuntï Moisés servirimarojj siskayäta uka arunakat amtasikimaya, juparojj akham sayätawa: ‘Jumanakatï nayar apanukupjjetätajja, nayajj markanak taypiruw ananukupjjäma.+ 9 Ukampis jumanakatï nayan ukar kuttʼanjjapjjäta, mandamientonakajsa phoqapjjarakïta ukhajja, oraq tukuskam ananukutas uñjasipkchïtajj uka cheqatpachwa tantachtʼapjjäma,+ sutij jachʼañchañatak ajlliskta uka lugararuw kuttʼayanjjapjjarakïma’+ sasa. 10 Jupanakajj juman servirinakamawa, juman markamarakiwa. Jumaw jachʼa chʼamamampi chʼamani amparamampi jupanakar salvtajja.+ 11 Jehová Dios Tata, mirä amp suma, naya serviriman oracionajsa juman sutim taqe chuym ajjsarapki uka servirinakaman oracionapsa amuyumpiy istʼam. Mirä amp suma, jichhürojj naya servirimatakejj taqe kunas sumarukiy sarpan, reyis nayat khuyaptʼayasikitpanaya”+ sasa.

Ukapachasti nayajj reyin coperopäyätwa.+

2 Artajerjes+ reyejj 20 maranak+ apnaqaskäna uka nisán* phajjsinjja, reyejj vino umtʼañ munäna, nayasti kunjamtï lurirïkayäta ukarjamaw vino katusajj jupar churta.+ Ukampis nayajj janipuniw reyi nayraqatan llakit uñjasirïkti. 2 Ukatwa reyejj nayar akham situ: “¿Kunatsa wali llakitäta? Jumajj janiw usutäktati, llakinakaw chuymaman utjpacha” sasa. Uk istʼasajj nayajj walpun sustjasta.

3 Ukatsti nayajj akham sasaw reyir sista: “¡Reyejj walja maranak jakpan! Nayra awkinakajajj imtʼatäki uka markajj laqayar tukuyatawa, punkunakapsa phichantapjjarakiwa, ukhamajj ¿kunjamarak nayajj jan llakitäkiriststi?”+ sasa. 4 Reyisti akham sarakituwa: “¿Kunsa jumajj lurañ munta?” sasa. Ukaratpachaw nayajj alajjpachankir Diosar orasta.+ 5 Nayasti akham sasaw reyir sarakta: “Juma reyitakitï walikïchi, naya servirimajj sumat uñjatarakïsta ukhajja, kawkjantï nayra awkinakajajj imtʼatäki uka Judá markaruy khitita, ukhamat uka mark mayamp saytʼayañajataki”+ sasa. 6 Ukatjja reyejj akham sarakituwa: “¿Qhawqha tiempos viajïta? ¿Kunawrasas kuttʼanjjarakïta?” sasa. Reinasti reyi ladon qontʼatäskarakïnwa. Ukhamasti reyitakejj nayar khitañajj walikïnwa,+ ukatsti qhawqha tiempots kuttʼañajäna ukwa reyirojj yatiyarakta.+

7 Ukatsti reyirojj akham saraktwa: “Juma reyitakitï walikïchejja, Éufrates+ jawirat inti jalanta toqen* jakirinakan gobernadoranakapatak qellqat cartanakay churapjjetpan, ukhamat Judá markar puriñkamajj nayar jan jarkʼasin pasayapjjañapataki. 8 Reyin Bosquep* uñjki uka Asaf chachatak mä carta churapjjarakitpan, ukhamat jupajj templo* jakʼankki uka Soldadonakatak Jachʼa Utan punkunakapatakisa,+ markan murallanakapatakisa,+ kawkjantï nayajj jakkä uka utatakis maderanak nayar churañapataki” sasa. Reyisti nayarojj cartanak churitäna,+ kuna laykutejj Diosajaw nayar yanaptʼaskitäna.*+

9 Tiempompisti nayajj Éufrates jawirat inti jalanta toqen jakirinakan gobernadoranakapan ukaruw purta, ukatjja reyin cartanakap churarakta. Ukhamarus reyejj ejército pʼeqtʼirinakampi caballot sarir chachanakampwa nayamp chik khitäna. 10 Ukampis kunapachatï Sanbalat+ sat horonita chachasa Tobías+ sat ammonita+ servirisa, Israel markar yanaptʼañatak maynin purinitap yatipjjäna ukhajja, jupanakajj walpun colertʼasipjjäna.

11 Ukatjja Jerusalenaruw purta, kimsa urunak qhepatjja, 12 arumarusti nayampi mä qhawqha chachanakampiw sartapjjta, kuntï Diosajajj Jerusalén markatak nayan chuymajar uchkäna uks janirakiw khitirus yatiykayätti. Nayajj janiw yaqha animalanak apkayätti, qonjjatatäkayäta uka asnokiw ukankäna. 13 Ukatsti arum mistusajj Valle Punku+ pasta, Jachʼa Asirun* Uma Jalsu jakʼap pasarakta, ukatjja Qhella Montonanakan Punkuparuw+ purirakta. Jerusalén markan qʼala allthapit murallanakaps qʼala phichantat punkunakaps uñakiparaktwa.+ 14 Ukatjja Uma Jalsu Punku+ toqeruw sarta, Reyin Estanquepar puriñkama, ukampis latʼjjatatäkayäta uka asnojj janiw uka cheq pasañ puedkänti. 15 Ukhampachas arumajj valle+ toqe makataskakiyätwa murallanaks uñakipaskakiyätwa. Ukatsti kutjtaniraktwa, Valle Punku mantasaw kuttʼanjjarakta.

16 Sullka apnaqerinakajj+ janiw kawkirutï nayajj sarkayäta uksa ni kuntï lurkayäta uksa yatipkänti. Judionakarusa, sacerdotenakarusa, pʼeqtʼirinakarusa, sullka apnaqerinakarusa, mayni trabajirinakarus janïraw kuns yatiykayätti. 17 Ukatjja jupanakarojj akham saraktwa: “Jumanakajj kuna jan waltʼäwinakansa uñjastan uksti uñjasipktawa, Jerusalén markajj laqayar tukuyatawa punkunakapas phichantatarakiwa. Jichhajj Jerusalén markan murallanakap mayamp saytʼayapjjañäni, ukhamatwa jan jiskʼachatäjjañäniti” sasa. 18 Jupanakarojj kunjamsa Diosajajj nayar yanaptʼaskitäna* uk qhanañchta,+ reyejj kuntï siskitäna uksa yatiyaraktwa.+ Uk istʼasasti jupanakajj akham sapjjarakïnwa: “¡Ukhamajj trabajiñ qalltañäni!” sasa. Ukhamatwa jupanakajj trabajiñatakejj maynit maynikam chʼamañchtʼasipjjäna.*+

19 Kunapachatï Sanbalat sat horonita chachasa, Tobías+ sat ammonita+ servirisa, Guésem sat árabe+ chachasa uk istʼapjjäna ukhajja, nanakat burlasiñ+ qalltapjjäna, nanakar jiskʼachasajj akham sapjjarakitänwa: “¿Kunsa jumanakajj lurasipkta? ¿Reyi contrat jumanakajj saytʼasisipkta?”+ sasa. 20 Ukampis nayajj akham sasaw jupanakar sarakta: “Alajjpachankir Diosaw taqe kunan sumar sarañapatak yanaptʼapjjetani.+ Nanak servirinakapaw murallanak mayamp saytʼayapjjäjja. Ukampirus jumanakajj janiw akan kuna lurañanïpktasa, ni derechonïpktasa, janirakiw jumanakajj kunsa lurapktati ukhamat Jerusalén markan amtatäpjjañamataki”+ sasa.

3 Eliasib+ sat jachʼa jilïr sacerdotempi sacerdote jilanakapampejj Ovej Punku+ mayamp lurapjjäna, ukatjja Diosaruw katuyapjjäna,+ punkunakaps uchapjjarakïnwa. Jupanakasti Ovej Punkut Meá Torrekamaw+ Diosar katuyapjjäna, Meá Torretjja Hananel Torrekamaraki.+ 2 Jupanakjjarusti Jericó markankir chachanakaw uka murallan mä partep askichapjjäna.+ Jupanakjjarusti Imrí chachan Zacur yoqapaw askicharakïna.

3 Hasenaá chachan yoqanakapajj Chawlla Punku+ mayamp lurapjjäna, jupanakasti punkun viganakap uchapjjäna,+ punkunakapsa, aldabanakapsa, trancanakapsa uchapjjarakïnwa. 4 Jupanakjjarusti Hacoz chachan allchhipäkäna Uriya chachan yoqapäkarakïna uka Meremot+ chachaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna. Jupjjarusti Mesezabel chachan allchhipäkäna Berekías chachan yoqapäkarakïna uka Mesulam+ chachaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna. Jupjjarusti Baaná chachan Sadoc yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna. 5 Jupjjarusti tecoitanakaw+ ukjjar jutkäna uka parte askichapjjarakïna, ukampis wali importante jaqenakapajj janiw trabajot encargatanakan pʼeqtʼatajj trabajiñ munapkänti.

6 Paséah chachan Joiadá yoqapampi Besodeya chachan Mesulam yoqapampejj Nayra Markan Punkup+ askichapjjäna. Jupanakasti punkun viganakap uchapjjäna, punkunakapsa, aldabanakapsa, trancanakapsa uchapjjarakïnwa. 7 Jupanakjjarusti Melatías sat gabaonita+ chachampi Jadón sat meronotita chachampiw ukjjar jutkäna uka parte askichapjjäna. Jupanakasti Gabaón markankiri Mizpá+ markankiri chachanakäpjjänwa, Éufrates+ jawirat inti jalanta toqen* jakirinakar apnaqer gobernadoran apnaqatäpjjarakïnwa.* 8 Jupanakjjarusti Harhaya chachan Uziel yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna, Uziel chachajj qori metalamp trabajirinakat maynïrïnwa. Jupjjarusti Hananías chachaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna, jupajj pomadanak* lurirïpkäna ukanakat maynïrïnwa. Jerusalén markanjja, jupanakajj Ancho Perqakamaw+ qalanakamp* thakir uchapjjäna. 9 Jupanakjjarusti Hur chachan Refayá yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna, jupajj Jerusalén markan chikat distritopan principepänwa. 10 Jupjjarusti Harumaf chachan Jedayá yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna, ukasti utap uñkatasinkänwa. Jupjjarusti Hasabneya chachan Hatús yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askicharakïna.

11 Harim+ chachan Malkiya yoqapampi Pahat-Moab+ chachan Hasub sat yoqapampejj murallan yaqha partep askichapjjäna, Hornonakan Torreps+ askichapjjarakïnwa. 12 Jupanakjjarusti Halohés chachan Salum yoqapampi ukhamarak jupan phuchanakapampiw ukjjar jutkäna uka parte askichapjjäna. Salum chachajj Jerusalén markan chikat distritopan principepänwa.

13 Hanún sat chachampi Zanóah+ markan jakir jaqenakampejj Valle Punku+ askichapjjäna. Uk lurasasti, punkunakapsa, aldabanakapsa, trancanakapsa uchapjjarakïnwa. Jupanakasti niya 450 metronak* ukchʼa muralla askichapjjäna, Qhella Montonanakan Punkupkama.+ 14 Recab chachan Malkiya yoqapajj Qhella Montonanakan Punkup askichäna, Malkiya chachajj Bet-Hakerem+ distriton principepänwa. Uk lurasasti punkunakapsa, aldabanakapsa, trancanakapsa ucharakïnwa.

15 Colhozé chachan Salún yoqapajj Uma Jalsu Punku+ askichäna. Salún chachajj Mizpá+ distriton principepänwa. Uk lurasasti techjjatarakïnwa, punkunakapsa, aldabanakapsa, trancanakapsa ucharakïnwa. Canalan Estanquepan murallapsa jupaw askichäna, Davidan Markapa+ sat markat saraqanki uka Gradanakkama.+ Canalan Estanquepajj+ Reyin Jardinap+ ladonkänwa.

16 Jupjjarusti Azbuc chachan Nehemías yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna, Davidan Sepulturanakapan+ uñkatasipatjja lurat estanque+ cheqakamaw askichäna, uka cheqatjja Wali Chʼamaninakan Utapkamaraki. Nehemías chachajj Bet-Zur+ markan chikat distritopan principepänwa.

17 Jupjjarusti levitanakaw ukjjar jutkäna uka parte askichapjjäna: Baní chachan Rehúm sat yoqapampi jupjjarusti Hasabías chachampi. Hasabías chachajj Queilá+ markan chikat distritopan principepänwa, distritop toqet saytʼasaw askicharakïna. 18 Jupjjarusti yaqha levitanakaw ukjjar jutkäna uka parte askichapjjäna. Jupanakajj Henadad chachan Bavái sat yoqapan uñjataw askichapjjäna. Bavái chachajj Queilá markan chikat distritopan principepänwa.

19 Jupanakjjarusti Jesúa+ chachan Ézer yoqapaw Armanak Imañ Utar+ makatkäna uka uñkatasinkir murallan yaqha partep askichäna, Katjjäsir Columnkama. Ézer chachajj Mizpá markan principepänwa.

20 Jupjjarusti Zabái+ chachan Baruc yoqapaw taqe chuyma trabajisajj murallan yaqha partep askichäna, Katjjäsir Columnat Eliasib+ sat jachʼa jilïr sacerdoten utapar mantki uka cheqakama.

21 Jupjjarusti Hacoz chachan allchhipäkäna Uriya chachan yoqapäkarakïna uka Meremot+ chachaw murallan yaqha partep askicharakïna, Eliasib sacerdoten utapar mantki uka cheqat Eliasib sacerdoten utapajj tukuski uka cheqakama.

22 Jupjjarusti Jordán distritonkir*+ sacerdotenakaw murallan yaqha partep askichapjjarakïna. 23 Jupanakjjarusti Benjamín chachampi Hasub chachampiw ukjjar jutkäna uka parte askichapjjäna, ukasti utap uñkatasinkänwa. Jupanakjjarusti Ananíah chachan allchhipäkäna Maaseya chachan yoqapäkarakïna uka Azarías chachaw ukjjar jutkäna uka parte askicharakïna, ukasti utap jakʼankänwa. 24 Jupjjarusti Henadad chachan Binuí yoqapaw murallan yaqha partep Azarías chachan utapat Katjjäsir Columnkam+ askichäna, ukhamarak esquinkama.

25 Jupjjarusti Uzái chachan Palal sat yoqapaw Katjjäsir Columna uñkatasinkkäna ukhamarak Reyin Utapat* mistki uka torre uñkatasinkkäna uka cheq askichäna,+ Reyin Utapat mistki uka torrejj jukʼamp alto toqenkänwa, Guardian Patiopankarakïnwa.+ Jupjjarusti Parós+ chachan Pedaya yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna.

26 Ofel cheqan jakapkäna+ uka templon servirinakajja,*+ inti jalsu toqenkkäna uka Uma Punku+ uñkataskamaw askichapjjäna, murallat jilski uka torrekama.

27 Jupanakjjarusti tecoitanakaw+ murallan yaqha partep askichapjjarakïna, murallat jilski uka jachʼa torren uñkatasipat Ofel murallkama.

28 Jupanakjjarusti Caballonakan Punkupat+ jukʼamp khurinkkäna uka murallan partepjja, sacerdotenakaw askichapjjarakïna, sapa mayniw utap uñkatasin trabajipjjäna.

29 Jupanakjjarusti Imer chachan Sadoc+ yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askichäna, ukasti utap uñkatasinkänwa.

Jupjjarusti Secanías chachan Semaya yoqapaw ukjjar jutkäna uka parte askicharakïna, jupajj Inti Jalsu Punku+ uñjirïnwa.

30 Jupjjarusti Selemías chachan Hananías yoqapampi Hanún sat chachampiw murallan yaqha partep askichapjjäna, Hanún sat chachajj Zalaf chachan sojjtïri yoqapänwa.

Jupanakjjarusti Berekías chachan Mesulam+ sat yoqapaw utap* uñkatasinkkäna uka murallan partep askicharakïna.

31 Jupjjarusti qori metalamp trabajiri Malkiya chachaw templon servirinakan* utapkama+ ukhamarak negociantenakan utapkamajj askichäna, uka cheqajj Inspeccionañatak Punku jakʼankänwa, ukatjja jupajj esquinankkäna uka patjjankir cuartokamaw askicharakïna.

32 Jupjjarusti esquinankkäna uka patjjankir cuartot Ovej Punkukamajja,+ qori metalamp trabajirinakampi negociantenakampiw askichapjjarakïna.

4 Kunapachatï Sanbalat+ chachajj murallanak mayamp lurasipkataj yatïna ukhajja, jupajj mayjtʼasïnwa, walpun colerasirakïna, ukatjja judionakat burlasiskakïnwa. 2 Sanbalat chachajj masinakap nayraqatansa Samaria markan ejercitop nayraqatansa akham sänwa: “¿Aka pisi chʼamani judionakajj kunsa lurasipki? ¿Jupanakakit uk lurapjjani? ¿Jupanakajj sacrificionakti loqtapjjani? ¿Mä urunakti tukuyapjjani? ¿Escombronak taypin utjki uka qʼala tʼunjata ninamp nakhantayat qalanakampit trabajipjjani?”+ sasa.

3 Sanbalat chachampi chikäkäna uka Tobías+ sat ammonita+ chachajj akham sarakïnwa: “Qalanakamp lurapki uka murallarutï mä qamaqejj* makataspajja, uka qalamp lurat murallajj qʼalaw allthaptaspa” sasa.

4 Ukatwa nayajj akham sasin orasta: “Nanakan Diosaja, istʼapjjakitaya, nanakajj wali jiskʼachatapuniw uñjasipjjta.+ Jupanakan burlasitanakapajj jupanak pachparuy kutjjatpan.*+ Jupanakajj kunanakatï guerran katuntatäki ukanakjam uñjatäpjjpan, yaqha markar preso apat uñjasipjjpan. 5 Jupanakan pantjasitanakap janikiy imtʼamti, juchanakapsa janikiy juma nayraqatat chhaqtayamti,+ jupanakajj trabajirinakaruw insultapjje” sasa.

6 Ukatsti nanakajj uka murall lurasipkakiyätwa, murallajj mayachthapisiskänwa, altorojj chika murallkamaw askichatäjjäna. Markankirinakasti taqe chuymaw trabajisipkakïna.

7 Ukampis kunapachatï Sanbalat chachasa, Tobías+ chachasa, arabenakasa,+ ammonitanakasa, asdoditanakas+ Jerusalén markan murallanakapan askichasitapajj nayrar sartaskatapa ukhamarak murallanakan qʼasanakapas mayachthapisiskatap istʼapjjäna ukhajja, jupanakajj walpun colertʼasipjjäna. 8 Ukatwa jupanakajj Jerusalén marka contra nuwasir jutañatakejj mayachtʼasipjjäna, ukhamat nanakar jan waltʼayañataki. 9 Ukampis yanaptʼayasiñatakejj nanakan Diosajaruw oración lurapjjta, jupanakat jarkʼaqasiñatakejj uruy arumaw mä guardia uchapjjta.

10 Ukampis Judá markankirinakajj akham sapjjänwa: “Trabajirinakajj* wali qaritäjjapjjewa, escombronakas waljarakiwa. Janipuniw aka murall mayamp saytʼayañ puedkañäniti” sasa.

11 Nanakan enemigonakajasti akham sapjjarakïnwa: “Jupanakajj janïr kuns yatipkani, janïr kuns uñjapkani, ukhaw jiwasajj jupanak taypir mantasajj jiwarayañäni. Ukhamatwa jupanakan trabajop saytʼayañäni” sasa.

12 Ukatsti kunapachatï enemigonakaj jakʼan jakiri judionakajj markar jutapjjäna ukhajja, kutin kutiniw* nanakar akham sapjjetäna: “Jupanakajj taqe cheqatwa jiwas contra jutapjjani” sasa.

13 Ukatwa nayajj uka murallan qhepäjjankkäna uka manqhäjj toqenakarojj guardianak uchta, kawkja lugaranakatï jan suma jarkʼatäkäna uka cheqanakaru. Jupanakarojj familianakaparjamaw grup grupo uchta, espadanakampi, lanzanakampi, flechtʼañ arconakampi armantatäpjjänwa. 14 Kunapachatï nayajj jupanakan ajjsarapjjatap uñjta ukhajja, ukspachaw nayajj pʼeqtʼirinakarusa,+ sullka apnaqerinakarusa, markankirinakarus akham sista: “Jan jumanakajj jupanakar ajjsarapjjamti.+ Jumanakajj Jehová Diosat amtasipjjam, jupasti musparkañ jachʼa Diosawa,+ ukhamasti jilanakam layku, yoqanakam layku, phuchanakam layku, warminakam layku ukhamarak utankirinakam layku nuwasipjjam” sasa.

15 Ukatsti enemigonakajajj kunanaktï lurañ amtapkäna uksa kunjamsa cheqpach Diosajj jupanakan amtanakap pantjasiyäna uksa, nanakan amuyasipjjatajwa yatipjjäna. Uka qhepatjja nanakajj wasitat murall lurañan trabajisipkakiyäta. 16 Uka urut uksarojj jaqenakajat chikatanejj trabajipjjänwa,+ chikatanisti lanzanakampi, escudonakampi, flechtʼañ arconakampi, armaduranakampi armantatäpjjänwa. Principenakasti+ taqpach judionakaruw yanaptʼapjjarakïna,* 17 kawkïri judionakatejj muralla lurasipkäna ukanakaru. Carganak apirinakasti mä amparampikiw trabajipjjäna, maysa amparampisti mä arma* kattʼatäpjjarakïnwa. 18 Sapa mayni trabajirinakasti cinturapar mä espadamp chinkatataw trabajipjjäna. Putut phustʼirejj+ ladojankaskarakïnwa.

19 Ukatjja pʼeqtʼirinakarusa, sullka apnaqerinakarusa, markankirinakarus nayajj akham sistwa: “Muralla lurañan wali trabajiñaw utji, sapa maynit jayarstʼataw trabajiraktanjja. 20 Ukhamasti putut phustʼir istʼapjjäta ukhajja, kawkjankkätejj nayajj uka cheqar jutasaw tantachtʼasipjjañama. Jiwasan Diosasaw jiwas lanti nuwasini”+ sasa.

21 Willjtat warawaranakan uñstaniñapkamaw nanakat chikatanejj trabajipjjäna, chikatanisti lanzanak kattʼatäpjjarakïnwa. 22 Ukapachaw nayajj markankirinakar akham sista: “Chachanakasti Jerusalén manqhan quedasipjjpan, jupanakajj sapa mayniw servirinakapamp chik ukankañapa. Arum toqerusti guardiat uñjapjjani, urusti trabajipjjarakiniwa” sasa. 23 Ukatwa nayasa, jilanakajasa, servirinakajasa,+ nayar arkir guardianakas isinak jan turksusipkayätti. Taqenirakiw kupi amparan mä arma kattʼatäpjjayäta.

5 Ukampis chachanakasa warminakapasa judío jilanakap contraw jachʼat arsus quejasipjjäna.+ 2 Yaqhepanakajj akham sapjjänwa: “Nanakajj walja yoqanakani walja phuchanakanïpjjtwa, granonak jikjjatapjjañajawa, ukhamat manqʼapjjañajataki, jakasipkakiñajataki” sasa. 3 Yaqhepanakasti akham sapjjarakïnwa: “Nanakajj oraqenakaja, uvas yapunakaja, utanakaj garantiat churasipkta, ukhamat aka manqʼat pistʼañ tiempon granonak jikjjatañataki” sasa. 4 Yaqhepanakajj akham sasaw quejasipjjarakïna: “Reyir impuesto pagañatakejja, jiwasajj oraqenakasampi uvas yapunakasampi qollqe maytʼasiñatak garantiat churtanjja.+ 5 Jiwasajj mä familiakïtanwa,* wawanakasajj jupanakan wawanakapjam valoranirakiwa. Ukhampachas jiwasajj yoqanakasarus phuchanakasarus esclavot servipjjañapatakiw churañasa. Yamas phuchanakasat yaqhepajj niyaw esclavat sirvjjapjje.+ Ukampis janiw kunjamatsa uk jarkʼirjamäpktanti, kuna laykutejj oraqenakasas uvas yapunakasas yaqha dueñonakanëjjapjjewa” sasa.

6 Nayasti jupanakan quejasipjjatap istʼasajj walpun colerasta. 7 Taqe ukanak chuymajan amuykiptʼasajja, pʼeqtʼirinakampiru sullka apnaqerinakampiruw nayajj juchañchta, jupanakarojj akham saraktwa: “Jumanakajj sapa mayniw pachpa jilanakamarojj interesanak* mayisipktajja”+ sasa.

Jupanakan ukanak lurapjjatap laykusti, nayajj mä jachʼa tantachäwi utjañapatakiw jawsthapirakta. 8 Ukatjja akham saraktwa: “Markanakar aljatäpkäna uka judío jilanakasarusti, qhawqtï puedkayätan ukarjamaw jupanakar mayamp alasiyätanjja. ¿Jichhajj pachpa jilanakamarut aljapjjäta,+ ukhamat jupanakar mayamp alasjjañasataki?” sasa. Ukanak istʼasasti jupanakajj amukïpjjänwa, janirakiw kuns sañs puedipkänti. 9 Ukatjja nayajj akham saraktwa: “Kuntï lurapkta ukajj janiw walïkiti. Jiwasan enemigonakasäki uka yaqha markanakajj jiwasat jan burlasipjjañapatakejja, ¿janit Diosasan thakinakapan sarnaqañasäkaspa?*+ 10 Nayasa, jilanakajasa, yanapirinakajasa jan interés mayisakiw jupanakarojj granonakampi qollqempi maytʼasipkta. Mirä amp suma, jan interés mayiñ laykuk maytʼapjjañäniti.+ 11 Mirä amp suma, jupanakarojj jichhürpach oraqenakapsa,+ uvas yapunakapsa, olivo yapunakapsa, utanakaps kuttʼayjjapjjam. Ukatjja qollqempita, granonakampita, machaq vinompita, aceitempit interesanak* mayipkta ukanaks kuttʼayjjapjjarakim” sasa.

12 Ukanak istʼasasti jupanakajj akham sapjjänwa: “Nanakajj ukanak kuttʼayjjapjjäwa, janirakiw kunsa uka lantejj mayipkäti. Jumajj kuntï siskta ukarjamapuniw lurapjjäjja” sasa. Ukatjja sacerdotenakaruw jawsayta, ukhamatwa juchaninakarojj promesap phoqapjjañapatak mä juramento lurayta. 13 Uka qhepatjja nayajj isinakaj thalarasisajj akham sistwa: “Cheqpach Diosajj promesap jan phoqapkani ukanakarojj uka kikparakiw thalarani. Diosaw juparojj utapatsa kunanakatï jupan utjki ukanakatsa jayarstʼayani. Jupajj ukham thalaratarakïpan, jan kunani uñjaspan” sasa. Uk istʼasasti taqpach congregacionaw akham säna: “¡Amén!”* sasa. Ukatsti Jehová Diosaruw jachʼañchapjjäna, markankirinakajj kuntï arsupkäna uksa phoqapjjarakïnwa.

14 Reyejj Judá oraqen gobernadorapat uttʼaykitu+ uka urut uksarojja, Artajerjes+ reyejj 20 marat+ 32 marakam+ reyit apnaqaskäna ukapachkamajja, 12 maranakaw nayasa jilanakajas kunatï gobernadorarojj manqʼasiñapatak waktʼki uk jan mayipkayätti.+ 15 Ukampis nayat nayra apnaqapkäna uka gobernadoranakajj jathi carganak markankirinakar uchapjjäna, sapüruw jupanakarojj tʼantʼampitaki vinompitakejj 40 siclo metal qollqenak* mayipjjerïna. Yanapirinakapas uka kikparakiw markankirinakarojj tʼaqesiyapjjäna. Ukampis nayajj Diosar ajjsaratajat+ janiw ukham lurkayätti.+

16 Ukhamarus naya pachpaw muralla lurañan yanaptʼarakta. Taqe yanapirinakajaw ukan trabajiñatak tantachtʼatäsipkäna, janirakiw kuna oraqsa alapkti.+ 17 Ukansti 150 judionakampi sullka apnaqerinakampiw nayamp chik manqʼapjjäna, yaqha markanakat nanakar visitañatak jutapkäna uka jaqenakas ukhamarakiw nayamp chik manqʼapjjäna. 18 Sapüruw nayatakejj* mä torompi, sojjta suma ovejanakampi, jamachʼinakampi wakichapjjerïna, ukatjja sapa tunka urunakaw taqe kasta vinojj utjapjjetäna. Ukhampachas nayajj janiw kunatï gobernadorarojj manqʼasiñapatak waktʼki uk maykayätti, kuna laykutejj walja lurañanakampiw markankirinakajj servisipkäna. 19 Dios Tata, taqe kunanaktï nayajj aka marka layku lurkta ukanakatjja, janikiy nayat armasistati, bendisikitaya.+

6 Ukatjja Sanbalat chachasa, Tobías+ chachasa, Guésem sat árabe+ chachasa, nanakan mayni enemigonakajas uka murall wasitat saytʼayatajwa+ yatipjjäna, murallan qʼasanakapajj jan utj-jjatapsa yatipjjarakïnwa (ukampirus nayajj janïraw punkunakan hojanakap uchkayätti).+ 2 Sanbalat chachampi Guésem chachampejj jankʼakiw aka yatiyäwi apayanipjjetäna: “Jutam, Onó+ valle pampan utjki uka jiskʼa markanakan jumamp tantachasiñatak mä fecha amtañäni” sasa. Ukampis jupanakajj nayar jan waltʼayañ amtasipkäna. 3 Ukatwa nayajj akham sanipjjañapatak mensajeronak khitta: “Nayajj wali wakiskiri trabajo luraskta, janiw jumanakan ukar saraqankiristti. ¿Trabaj jaytasat jumanakan ukar jutiristjja?” sasa. 4 Jupanakajj pusi kutiw uka pachpa yatiyäwi apayanipjjetäna, nayajj pusi kutirakiw jupanakarojj uka pachpa arunakamp jaysarakta.

5 Ukatsti Sanbalat chachajj phesqër kutimpiw yanapirip taypejj pachpa yatiyäwi apayanitäna, yanapiripan amparapankkäna uka cartajj jistʼaratänwa. 6 Uka cartanjja akham qellqatänwa: “Jumampi judionakampejj reyi contra saytʼañ amtasipkatamaw markanak taypin istʼasi, Guésem+ chachas uka pachparakwa parli.+ Ukatwa jumajj uka murall wasitat saytʼayasktajja. Ukatsti jupanakan aruparjamajja, jumaw jupanakan reyipäjjäta. 7 Jumajj profetanak uttʼayaraktajja, ukhamat ‘¡Judá markajj mä reyinëjjewa!’ sasin jumjjat taqe Jerusalén markan yatiyapjjañapataki. Jichhajj taqe ukanakajj reyiruw yatiyasini. Ukhamajj uka toqet parlañatak jutam” sasa.

8 Ukampis nayajj aka yatiyäwi apayarakta: “Kunanaktï jumajj parlkta ukajj janiw cheqäkiti. Jumakiw ukanak pachpa chuymaman amuyasin parlasktajja” sasa. 9 Jupanakasti nanakar ajjsarayañ munasaw akham sapjjetäna: “Jupanakajj wali aynachtʼataw uñjasipjjani,* janirakiw trabajs tukuyapkaniti”+ sasa. Ukampis akham sasaw mayista: “Dios Tata, jan ajjsarañatak yanaptʼita”*+ sasa.

10 Ukatjja Mehetabel chachan allchhipäkäna Delayá chachan yoqapäkarakïna uka Semaya chachan utaparuw nayajj sarta, uka tiemponsti jupajj janiw utapat mistuñapäkänti. Jupasti akham sänwa: “Cheqpach Diosan utapan jikisiñatakiy mä fecha amtañäni, templo manqhar mantasasti templon punkunakapampiw llawintasiniñäni, kuna laykutejj jumar jiwayiriw jutapjjani. Jupanakajj arum toqeruw jumar jiwayir jutapjjani” sasa. 11 Ukampis nayajj akham sistwa: “¿Naya gobernadoran escapañajajj wakisispati? ¿Kunjamarak nayjam chachajj templor mantasin jakaskakispasti?+ ¡Janiw mantkäti!” sasa. 12 Ukatsti nayajj ak amuyasta: jupajj janiw Diosan khitanitäkataynati, antisas Tobías chachampi Sanbalat+ chachampiw nayar engañjañapatakejj jupar qollq churapjjatayna. 13 Nayar ajjsarayañataki nayar juchachasiyañatakiw jupar pagapjjatayna, ukhamat nayan sutij qʼañuchapjjañapataki, nayjjats jan walinak parlapjjañapataki.

14 Nayan Diosaja, Tobías+ chachatsa, Sanbalat chachatsa, kunanaktï jupanakajj lurapki ukanakatsa amtasikimaya. Noadías sat profetisa warmitsa mayni profetanakatsa amtasikimaya, jupanakajj walja kutiw ajjsarayañ munapjjetäna.

15 Ukampis uka murallajj elul* phajjsit 25 urunak saraqkäna ukhaw tukuyasjjäna, 52 urunakana.

16 Kunapachatï nanakan taqe enemigonakajajj uk yatipjjäna, uka jakʼankir taqe markanakas ukanak uñjapjjarakïna ukhajja, jupanakajj wali phenqʼachataw uñjasipjjäna,*+ ukatsti jupanakajj uka trabajojj nanakan Diosajan yanaptʼapampi lurasitapwa amuyapjjäna. 17 Uka urunakanjja, Judá markan pʼeqtʼirinakapajj+ walja cartanakwa Tobías chachar apayapjjäna, Tobías chachasti jupanakarojj jaysarakïnwa. 18 Judá markankirinakatjja waljaniw Tobías chachamp sumankañatakejj mä juramento lurapjjäna, kuna laykutejj Tobiasajj Secanías chachan tollqapänwa, Secanías chachajj Ará+ chachan yoqapänwa. Ukhamarus Tobías chachan Jehohanán sat yoqapajj Mesulam chachan phuchapampiw casarasïna, Mesulam+ chachajj Berekías chachan yoqapänwa. 19 Jupanakasti sapa kutiw Tobías chachat sumanak parlapjjetäna, kuntï nayajj arskayäta ukanaks jupar yatiyapjjarakïnwa. Ukatjja Tobías chachajj cartanakwa nayar ajjsarayañatak apayanitäna.+

7 Kunapachatï murall wasitat saytʼayañajj tukuyasjjäna+ ukhajja, ukspachaw nayajj punkunak uchta.+ Ukatsti nayajj porteronaka,+ cantirinaka,+ levitanaka+ uttʼayarakta. 2 Ukatjja Hananí+ jilajampiru Soldadonakatak Jachʼa Utan+ pʼeqtʼirïkäna uka Hananías chachampiruw Jerusalén markjjar uttʼayta, kuna laykutejj jupajj wali confiykañ chachänwa, yaqhanakat sipansa jupaw cheqpach Diosarojj ajjsartʼarakïna.+ 3 Jupanakarusti akham saraktwa: “Jerusalén markan punkunakapajj chika urukiw* llawirasiñapa, ukatjja porteronakat khitinakatï arum toqer guardiat servipkani ukanakaw llawintjjapjjañapa, trancanakapampis tranctʼapjjañaparaki. Jerusalén markan jakirinakaruw guardianakat uchapjjañama, yaqhepanakarojj guardia puestonakaparu, yaqhepanakarusti utap uñkatasiparu” sasa. 4 Jerusalén markajj wali jachʼänwa, janirakiw walja jaqenakajj ukan utjkänti,+ utanakas janïraw mayamp luratäkänti.

5 Ukampis nayan Diosajaw pʼeqtʼirinakampiru, sullka apnaqerinakampiru, markan jakirinakampir tantachtʼañajatakejj mä amuyu chuymajar uchitu, ukhamat markankirinakarojj familianakaparjam mä listan registrañajataki.+ Ukatjja mä libro katjta, ukansti preso apatat khitinakatï nayraqat kuttʼanipkäna ukanakan sutinakapaw mä listan qellqatäna, akham sasa:

6 “Khitinakatï yaqha markar preso apatäpkäna ukanakatjja, aka judionakaw provinciat mistunjjapjjäna, jupanakarojj Babilonia markan Nabucodonosor+ reyipaw preso katuntat apäna,+ qhepatsti Jerusalén markampiru Judá markampiruw kuttʼjjapjjäna, sapa maynis pachpa markanakaparu,+ 7 jupanakajj Zorobabel,+ Jesúa,+ Nehemías, Azarías,* Raamías,* Nahamaní, Mardoqueo, Bilsán, Mispéret,* Bigvái, Nehúm,* Baaná sat chachanakampiw jutapjjäna.

”Israelita chachanakatjja:+ 8 Parós chachan yoqanakapajj 2.172 ukhanïpjjänwa; 9 Sefatías chachan yoqanakapajj 372 ukhanïpjjänwa; 10 Ará chachan yoqanakapajj+ 652 ukhanïpjjänwa; 11 Jesúa chachampin Joab chachampin yoqanakapajj+ 2.818 ukhanïpjjänwa. Jupanakajj Pahat-Moab+ chachat jutirïpjjänwa; 12 Elam chachan yoqanakapajj+ 1.254 ukhanïpjjänwa; 13 Zatú chachan yoqanakapajj 845 ukhanïpjjänwa; 14 Zacái chachan yoqanakapajj 760 ukhanïpjjänwa; 15 Binuí chachan yoqanakapajj 648 ukhanïpjjänwa; 16 Bebái chachan yoqanakapajj 628 ukhanïpjjänwa; 17 Azgad chachan yoqanakapajj 2.322 ukhanïpjjänwa; 18 Adonicam chachan yoqanakapajj 667 ukhanïpjjänwa; 19 Bigvái chachan yoqanakapajj 2.067 ukhanïpjjänwa; 20 Adín chachan yoqanakapajj 655 ukhanïpjjänwa; 21 Ezequías chachat jutirïpkäna uka Ater chachan yoqanakapajj 98 ukhanïpjjänwa; 22 Hasum chachan yoqanakapajj 328 ukhanïpjjänwa; 23 Bezái chachan yoqanakapajj 324 ukhanïpjjänwa; 24 Harif chachan yoqanakapajj 112 ukhanïpjjänwa; 25 Gabaón+ chachan yoqanakapajj 95 ukhanïpjjänwa; 26 Belén markankiri Netofá markankiri chachanakajj 188 ukhanïpjjänwa; 27 Anatot+ markankir chachanakajj 128 ukhanïpjjänwa; 28 Bet-Azmávet markankir chachanakajj 42 ukhanïpjjänwa; 29 Quiryat-Jearim,+ Kefirá, Beerot+ markanakankir chachanakajj 743 ukhanïpjjänwa; 30 Ramá markankiri Gueba+ markankiri chachanakajj 621 ukhanïpjjänwa; 31 Micmás+ lugarankir chachanakajj 122 ukhanïpjjänwa; 32 Betel+ markankiri Hai+ markankiri chachanakajj 123 ukhanïpjjänwa; 33 yaqha Nebo markankir chachanakajj 52 ukhanïpjjänwa; 34 yaqha Elam chachan yoqanakapajj 1.254 ukhanïpjjänwa; 35 Harim chachan yoqanakapajj 320 ukhanïpjjänwa; 36 Jericó markankir chachanakajj 345 ukhanïpjjänwa; 37 Lod, Hadid, Onó+ markanakankir chachanakajj 721 ukhanïpjjänwa; 38 Senaá lugarankir chachanakajj 3.930 ukhanïpjjänwa.

39 ”Sacerdotenakatjja:+ Jesúa chachan familiapankirïki uka Jedayá chachan yoqanakapajj 973 ukhanïpjjänwa; 40 Imer chachan yoqanakapajj 1.052 ukhanïpjjänwa; 41 Pasjur chachan yoqanakapajj+ 1.247 ukhanïpjjänwa; 42 Harim+ chachan yoqanakapajj 1.017 ukhanïpjjänwa.

43 ”Levitanakatjja:+ Hodevá chachan familiapankirïki uka Jesúa chachampin Cadmiel+ chachampin yoqanakapajj 74 ukhanïpjjänwa. 44 Cantirinakatjja:+ Asaf+ chachan yoqanakapajj 148 ukhanïpjjänwa. 45 Porteronakatjja:+ Salum chachan yoqanakapa, Ater chachan yoqanakapa, Talmón chachan yoqanakapa, Acub+ chachan yoqanakapa, Hatitá chachan yoqanakapa, Sobái chachan yoqanakapa, jupanakajj 138 ukhanïpjjänwa.

46 ”Templon servirinakajj*+ akanakänwa: Ziha chachan yoqanakapa, Hasufá chachan yoqanakapa, Tabaot chachan yoqanakapa, 47 Querós chachan yoqanakapa, Sia* chachan yoqanakapa, Padón chachan yoqanakapa, 48 Lebaná chachan yoqanakapa, Hagabá chachan yoqanakapa, Salmái chachan yoqanakapa, 49 Hanán chachan yoqanakapa, Guidel chachan yoqanakapa, Gahar chachan yoqanakapa, 50 Reayá chachan yoqanakapa, Rezín chachan yoqanakapa, Necodá chachan yoqanakapa, 51 Gazam chachan yoqanakapa, Uzá chachan yoqanakapa, Paséah chachan yoqanakapa, 52 Besái chachan yoqanakapa, Meunim markankir chachanaka, Nefusesim* chachan yoqanakapa, 53 Bacbuc chachan yoqanakapa, Hacufá chachan yoqanakapa, Harhur chachan yoqanakapa, 54 Bazlit* chachan yoqanakapa, Mehidá chachan yoqanakapa, Harsá chachan yoqanakapa, 55 Barcos sat chachan yoqanakapa, Sísara chachan yoqanakapa, Témah chachan yoqanakapa, 56 Nezías chachan yoqanakapa, Hatifá chachan yoqanakapa.

57 ”Salomonan servirinakapan yoqanakapajj akanakänwa:+ Sotái chachan yoqanakapa, Soféret chachan yoqanakapa, Peridá* chachan yoqanakapa, 58 Jaalá chachan yoqanakapa, Darcón chachan yoqanakapa, Guidel chachan yoqanakapa, 59 Sefatías chachan yoqanakapa, Hatil chachan yoqanakapa, Pokéret-Hazebaim chachan yoqanakapa, Amón* chachan yoqanakapa. 60 Templon taqe servirinakasa*+ Salomonan servirinakapan yoqanakapasa, 392 ukhanïpjjänwa.

61 ”Akanakaw Tel-Mélah, Tel-Harsá, Kerub, Adón, Imer lugaranakat makatanipjjäna, ukampis jupanakajj janiw familiapajj israelitati janicha uk uñachtʼayirjamäpkänti, janirakiw jupanakajj israelitäpjjeti janicha uk uñachtʼayirjamäpkänti:+ 62 Delayá chachan yoqanakapa, Tobías chachan yoqanakapa, Necodá chachan yoqanakapa, jupanakajj 642 ukhanïpjjänwa. 63 Sacerdotenakatjja: Habaya chachan yoqanakapa, Hacoz+ chachan yoqanakapa, Barzilái chachan yoqanakapa. Jupajj Barzilái+ sat galaadita chachan phuchapampiw casarasïna, suegropan sutipanëjjarakïnwa. 64 Jupanakajj familianakapan sutinakapwa registronakan thaqtapjjäna, ukampis janiw sutinakap katupkänti, ukatwa jupanakarojj sacerdotet jan serviyapkänti.*+ 65 Urim ukhamarak Tumim*+ taypi jisktʼañatak mä sacerdoten utjañapkamajja, kunatï sagradöki+ ukanakat jan manqʼapjjañapatakiw gobernadorajj*+ jupanakar mayïna.

66 ”Taqpach grupojj* 42.360 ukhanïpjjänwa,+ 67 esclavonakapasa esclavanakapasa+ 7.337 ukhanïpjjänwa, 245 cantiri chachanakampi warminakampi.+ 68 Caballonakapajj 736 ukhänwa, mulanakapasti 245 ukhänwa, 69 camellonakapajj 435 ukhänwa, asnonakapasti 6.720 ukharakïnwa.

70 ”Yaqhep nayra awkinakapan familianakap pʼeqtʼirinakajj trabajo lurañatakejj contribucionanak churapjjäna.+ Gobernadorasti* wali valoraninakajj imatäki uka cheqatakejja, 1.000 qori dracmanakampi,* 50 pʼujru* platonakampi, sacerdotenakatakejj 530 sawut isinakampi churäna.+ 71 Yaqhep nayra awkinakapan familianakap pʼeqtʼirinakajj trabajon yanaptʼañatakejj 20.000 qori dracmanakampi 2.200 qollqe metal minanakampi* churapjjäna. 72 Markankir mayni jaqenakajja, 20.000 qori dracmanakampi, 2.000 qollqe metal minanakampi, sacerdotenakatakejj 67 sawut isinakampi churapjjarakïna.

73 Sacerdotenakasa, levitanakasa, porteronakasa, cantirinakasa,+ templon servirinakasa,* mayni jaqenakas markanakapanwa utjnoqapjjäna, ukhamaw taqe israelitanakajj markanakapan utjnoqapjjäna.+ Paqallqöri phajjsinsti,+ israelitanakajj markanakapan jakjjapjjäna.+

8 Ukatjja markpachaw Uma Punku+ uñkatasinkkäna uka plazan mä amtamp tantachasipjjäna. Jupanakajj Esdras+ sat copianak luriri* chacharuw Moisesan Leyinakan librop+ aptaniñapatak mayipjjäna, uksti Jehová Diosaw Israel markarojj churäna.+ 2 Ukatwa Esdras sacerdotejj paqallqöri phajjsit mä uru saraqatarojj taqe congregación nayraqatar uka Leyinakan libro apanïna:+ chachanak nayraqataru, warminak nayraqataru, taqe khitinakatï istʼasin amuyapkäna ukanakan nayraqataparu.+ 3 Jupasti Uma Punku uñkatasinkkäna uka plazanwa wali jachʼat liytʼäna,+ willjtat chika urkamaw chachanakataki, warminakataki ukhamarak taqe khitinakatï istʼasin amuyapkäna ukanakatak liytʼarapïna. Jaqenakasti wali amuyumpiw uka Leyinakan libro liytʼasitap istʼapjjäna.+ 4 Esdras sat copianak luriri* chachajj uka horasatak luratäkäna uka maderat lurat mä plataforma patjjan saytʼatäskänwa. Kupi ladopansti Matitías, Sema, Anaya, Urías, Hilquías, Maaseya sat chachanakaw saytʼatäsipkäna, chʼeqa ladopansti Pedaya, Misael, Malkiya,+ Hasum, Has-Badaná, Zacarías, Mesulam sat chachanakaw saytʼatäsipkarakïna.

5 Niyakejjay Esdrasajj mä alto cheqankchïnjja, taqe markan uñjkataw Leyinakan libro jistʼaräna. Taqe markankirinakasti jankʼakiw saytʼasipjjarakïna. 6 Ukatjja Esdrasajj cheqpach Diosäki uka Jachʼa Jehová Diosaruw jachʼañchäna, ukjjarojj markankirinakajj akham sapjjarakïnwa: “¡Amén!* ¡Amén!”+ sasa. Amparanakaps loqtapjjarakïnwa. Ukatjja jupanakajj Jehová Dios nayraqatanwa qonqortʼasipjjäna, oraqer puriñkamaw altʼasipjjarakïna. 7 Ukatsti Jesúa, Baní, Serebías,+ Jamín, Acub, Sabetái, Hodías, Maaseya, Quelitá, Azarías, Jozabad,+ Hanán, Pelayá sat levitanakajja, markankirinakaruw kuntï Leyejj siskäna uk qhanañchasipkäna,+ ukañkamasti markankirinakajj saytʼatäsipkänwa. 8 Jupanakasti cheqpach Diosan Leyinakan librop jachʼat liytʼasipkakïnwa, kuntï uka arunakajj sañ munkäna uksa qhana amuytʼkañ qhanañchapjjarakïna. Ukhamatwa jupanakajj kunatï liytʼaskäna uk markankirinakan amuytʼapjjañapatak yanaptʼapjjäna.+

9 Ukatjja uka tiempon gobernadoräkäna* uka Nehemías chachasa, sacerdotëkäna copianak lurirïkarakïna* uka Esdras+ chachasa, markankirinakar yatichasipkäna uka levitanakasa taqe markankirinakaruw akham sapjjäna: “Jumanakan Jehová Diosamatakejj jichhürojj mä sagrado uruwa.+ Jumanakajj janiw llakisipjjañamäkiti ni jachapjjañamäkisa” sasa. Kuna laykutejj Leyin qellqatäkäna uka arunak istʼasajj taqe markankirinakaw jachasipkäna. 10 Nehemías chachasti jupanakarojj akham sarakïnwa: “Sarapjjam, suma manqʼanak manqʼasinipjjam,+ mojjsa vinonak umtʼanipjjam. Jan kuna manqʼañanïpki ukanakarus wajjtʼapjjarakim, jichhürojj Tatitusatakejj mä sagrado uruwa. Jan llakisipjjamti, Jehová Diosajj churapktam uka kusisiñaw jumanakarojj chʼamanir tukuyapjjtam”* sasa. 11 Levitanakasti taqpach markaruw akham sasin chuymachtʼapjjäna: “¡Jan jachjjapjjamti! Jichhürojj mä sagrado uruwa. Jan llakisipjjamti” sasa. 12 Ukatwa markpachajj manqʼer umir sarapjjäna, yaqhanakarus manqʼanak apayapjjarakïnwa, jupanakasti walpun kusisipjjäna,+ kuna laykutejj qhanañchapkäna uka Leyin arunakap wali sum jupanakajj amuytʼapjjäna.+

13 Qhepürusti nayra awkinakapan familianakap pʼeqtʼirinakapasa, sacerdotenakasa, levitanakasa copianak lurirïki* uka Esdras chachampiw tantachasipjjäna, ukhamat Leyin arunakapat jukʼamp sum amuytʼañataki. 14 Ukatjja Jehová Diosajj Moisés taypi israelitanakar churkäna uka Leyin mä qellqataw uñstäna, ukarjamasti israelitanakajj paqallqöri phajjsin utjkäna uka fiestan ramanakamp lurat carpanakanwa jakapjjañapäna.+ 15 Ukatsti taqe markanakapansa Jerusalén markansa akham sasaw israelitanakajj yatiyapjjañapäna:+ “Qollunak toqer mistupjjam, olivo qoqanakan* jachʼa ramanakapampi, pinonakampi, mirtonakampi, palmeranakampi, yaqha jachʼa qoqanakan ramanakapampi aptanipjjam, ukhamat qellqatäki ukarjam carpachasipjjañamataki” sasa.

16 Markankirinakajj mistusaw ramanak aptanipjjäna, ukhamat carpachasipjjañapataki, sapa mayniw pachpa techopansa, pationakapansa, cheqpach Diosan utapan utjkäna uka pationakapansa,+ Uma Punku+ plazansa, Efraín Punku+ plazansa carpachasipjjäna. 17 Khitinakatï preso apatat kuttʼanjjapjjäna taqe ukanakaw* carpachasipjjäna, ukanwa jakapjjarakïna, ukatwa israelitanakajj walpun kusisipjjäna, kuna laykutejj Nun chachan Josué+ yoqapan urunakapat uka urkamajja, janipuniw ukham lurapkänti.+ 18 Sapüruw cheqpach Diosan Leyinakan libropajj liytʼasïna,+ nayrïr urut qhepa urkama. Jupanakasti paqallqo urunakaw fiesta amtapjjäna, kimsaqallqöri urunsti mä sagrado tantachäwi lurapjjarakïna, kunjamtï mayitäkäna ukarjama.+

9 Paqallqöri phajjsit 24 urunak saraqataruw israelitanakajj tantachtʼasipjjäna. Jupanakajj llakisiñ isimpi* uchataw ayunasipkäna, pʼeqenakapjjarojj laqʼampiw willjjatasipjjarakïna.+ 2 Ukatsti cheqpach israelitäpkäna ukanakajj taqe extranjeronakatwa jitheqtapjjäna.+ Ukatjja saytʼasisaw juchanakapsa nayra awkinakapan juchanakapsa arsusipjjäna.+ 3 Ukjjarusti jupanakajj lugaranakapan saytʼasisaw jupanakan Jehová Diosapan Leyinakan librop+ mä kimsa horanak* jachʼat liytʼapjjäna, mä kimsa horanakarakiw juchanakap arsusipjjäna, Jehová Diosapatakejj altʼasipjjarakïnwa.

4 Ukatsti Jesúa, Baní, Cadmiel, Sebanías, Buní, Serebías,+ Baní, Kenaní sat chachanakajja, levitanakan plataformap+ patjjaruw saytʼasipjjäna, Jehová Diosaparuw jachʼat artʼasipjjarakïna. 5 Jesúa, Cadmiel, Baní, Hasabneya, Serebías, Hodías, Sebanías, Petahías sat levitanakajj akham sapjjarakïnwa: “Sartasipjjam, Jehová Diosamarojj wiñayans wiñayapatak* jachʼañchapjjam.+ Dios Tata, jachʼa sutimajj jachʼañchatäpan, uka sutimajj qhawqtï jaqenakajj bendisipkaspa, jachʼañchapkarakispa, ukat sipans jukʼamp jachʼañchatawa.

6 ”Jehová Dios Tata, janiw jumjam Diosajj utjkiti.+ Jumaw alajjpachanak lurtajja. Cheqas jumaw wali altonkki uka alajjpachanaksa taqe ejercitonakapsa lurtajja. Jumarakiw aka oraqsa, taqe kunanakatï oraqen utjki ukanaksa, lamar qotanaksa, taqe kunanakatï ukan utjki ukanaksa lurtajja. Jumarakiw taqe ukanakarus jakaytajja, alajjpachankir ejercitojj jumatakiw altʼasiski. 7 Jumaw cheqpach Jehová Diosätajja, jumarakiw Abrán+ chachar ajllisisajj caldeonakan Ur+ markapat apsuntajja, Abrahán sutimpiw jupar ucharaktajja.+ 8 Juparojj istʼasir chuymanïtap uñjtajja,+ ukatwa jupampi mä pacto lurtajja, ukhamat cananeonakana, hititanakana, amorreonakana, perizitanakana, jebuseonakana, guirgaseonakan oraqenakap jupampir wawanakapampir churañataki.+ Jumajj cheqap Diosätawa, ukatwa promesanakam phoqaraktajja.

9 ”Ukhamasti kunapachatï jumajj Egipto markan nayra awkinakajan tʼaqesitanakap uñjkayäta+ ukhajja, jupanakan Mar Rojo qotan arnaqasitanakaps istʼarakiyätawa. 10 Ukatsti faraonampiru, servirinakapampiru, markapankir taqe jaqenakampir castigañatakejj+ señalanakampi milagronakampi lurayätajja, kuna laykutejj markam contra jachʼañchasipjjatapwa yatiyätajja.+ Juman sutimsa uñtʼayasiraktawa, uka sutimajj jichhürkamaw wali uñtʼatäski.+ 11 Ukatjja jupanakan uñjkataw qotsa payar jaljayätajja, ukhamat jupanakajj waña oraqen qota paskatapjjañapataki.+ Jupanakar arktanirinakarusti qota manqharuw jaqontayätajja, kunjamtï chʼamamp sartanir umanak taypiru mä qalajj jaqontaski ukhama.+ 12 Jumaw markamarojj urun mä qenayampi* irpayätajja, arumasti mä ninampiw* irparakiyätajja, ukhamat kawki thaktï sarapkäna uk qhantʼayañataki.+ 13 Jumajj Sinaí qolluruw saraqaniyätajja,+ alajjpachatwa jupanakampejj parlarakiyätajja.+ Ukatsti cheqaparjam amtatanakampi, confiykañ leyinakampi,* suma leyinakampi, suma mandamientonakampi jupanakar churayätajja.+ 14 Jupanakarojj sagrado sábado urum imapjjañapatakiw yatichayätajja,+ mandamientonaksa, leyinaksa, Moisés taypi churkayäta uka leysa churarakiyätawa. 15 Kunapachatï jupanakajj manqʼat awtjatäpkäna ukhajja, alajjpachatwa jupanakar tʼantʼa churayätajja,+ umat pharjatäpkäna* ukhasti, jachʼa qarqat* apsusaw jupanakar um churayätajja.+ Kawkïr oraqtï jupanakar churañatak mä juramentompi arskayätajja,* uka oraqer mantapjjañapatakiw mayirakiyätajja.

16 ”Ukampis nanakan nayra awkinakajajj jachʼa jachʼaw tukupjjäna,+ jan istʼasiriw tukupjjäna,+ janirakiw mandamientonakamsa phoqapkänti. 17 Jupanakajj janiw istʼañ munapkänti,+ janirakiw jupanak taypin musparkañanak lurkayäta ukanakat amtasipkänti. Antisas jupanakajj jan istʼasiriw tukupjjäna, Egipto markar esclavot kuttʼañatakejj mä pʼeqtʼiri uttʼayasipjjäna.+ Ukampirus jumajj jankʼak perdonasiri, sinttʼasiri, khuyaptʼayasiri, pacienciani,* wali munasiñat jan jaytjasir Diosätawa,+ janirakiw jupanakar apanukkayätati.+ 18 Jupanakajj metalat mä vaca qallu estatua lurasisajj ‘akaw Egipto markat apsunktam uka Diosajja’+ sasaw sapjjäna, jan kuna respetompiw jumar uñjapjjayätamjja, 19 ukhampachas jupanakat wal khuyaptʼayasitam laykojj janiw jupanakarojj wasaran apanukkayätati.+ Jupanakar thakin irpañatakejj janiw mä qenayajj* jupanakat urun jitheqtkänti, kawki thaktï sarapjjañapäkäna ukan qhantʼañatakejj janirakiw jupanakat mä ninajj* aruman jitheqtkänti.+ 20 Jumasti suma espiritum jupanakar churtajja, ukhamat suma amuytʼanïpjjañapataki,+ janiw jupanakarojj lakanakapatsa maná tʼantʼam jarkʼkayätati,+ umat pharjatäpkäna* ukhas umrak churayätajja.+ 21 Jupanakarojj 40 maranakaw wasaran manqʼa churayätajja.+ Janiw jupanakarojj kunas faltkänti, isinakapas janiw merqʼeskänti,+ kayunakapas janirakiw pʼusuntkänti.

22 ”Jupanakarojj reinonakampi* markanakampi churtajja, oraqenak jupanakar jaljaraktajja,+ ukhamatwa jupanakajj Sehón+ chachan oraqep katusipjjäna, mä arunjja Hesbón+ markan reyipan oraqep katusipjjäna, Basán oraqenkir Og+ sat reyipan oraqepsa katusipjjarakïnwa. 23 Jupanakan wawanakaparojj alajjpachankir warawaranakjam tukuyaraktajja.+ Ukatsti nayra awkinakapar oraqe katuntapjjañapatak arskayäta uka oraqeruw jupanakarojj irpayätajja.+ 24 Ukatwa wawanakapajj mantasin uka oraqe katuntapjjäna.+ Jumasti uka oraqen jakapkäna uka cananeonakar+ atipjapjjañapatakiw jupanakar yanaptʼayätajja. Uka oraqenkir reyinakarusa markanakarusa jupanakan amparaparuw katuyarakiyätajja, ukhamat kuntï munapkäna ukanak jupanakamp lurapjjañapataki. 25 Jupanakasti jachʼa perqanakamp muyuntat markanakwa katuntapjjäna,+ suma oraqenaksa,+ wali valoraninakamp phoqtʼat utanaksa, allsuta* uma estanquenaksa, uvas yapunaksa, olivo yapunaksa,+ walja suma achunakani qoqanaksa* katuntapjjarakïnwa. Ukhamasti jupanakajj manqtʼasipjjänwa, sistʼasipjjänwa, likʼintapjjarakïnwa. Juman wali suma chuymanïtamatwa jupanakajj wali sum jakasipjjäna.

26 ”Ukampis jupanakajj janiw istʼasipkänti, juma contraw saytʼasipjjarakïna,+ Leyimatakejj maysaruw uñtapjjäna. Juman ukar kuttʼanipjjañapatak ewjjtʼapkäna uka profetanakamarojj jiwarayapjjänwa, jan kuna respetompiw jumar uñjapjjayätamjja.+ 27 Ukatwa jumajj enemigonakapan amparapar katuytajja,+ jupanakarojj wal tʼaqesiyapjjarakïna.+ Ukampis jupanakajj wal tʼaqesisajj jumaruw artʼasipjjayätamjja, jumasti alajjpachat istʼanirakiyätawa. Jachʼa khuyapayasiñamatjja, enemigonakapan amparapat salvatäpjjañapatakejj pʼeqtʼirinak churayätajja.+

28 ”Ukampis kunapachatï jupanakajj enemigonakapat samarapjjäna ukhajja, wasitat juma nayraqatan jan walinak lurapjjäna,+ jumasti enemigonakapan amparaparuw jupanakar katuyarakiyätajja, enemigonakapajj jupanakaruw apnaqapjjarakïna.+ Ukatsti jupanakajj jumar kuttʼanisaw yanaptʼayasiñatak artʼasipjjayätamjja,+ jumasti wali khuyaptʼayasirïtam laykojj alajjpachat istʼanisaw jupanakarojj kutin kutin salvarakiyätajja.+ 29 Jupanakarojj Leyim mayampi phoqapjjañapatakejj ewjjtʼayätawa, ukampis jupanakajj jachʼa jachʼaw tukupjjäna, janirakiw mandamientonakams phoqañ munapkänti,+ leyinakam contraw juchachasipjjäna, ukampis leyinakam phoqki uka jaqejj jakiwa.+ Jupanakajj maysaruw uñtapjjäna, jan istʼasiriw tukupjjäna, janirakiw istʼañs munapkänti. 30 Jumajj walja maranakaw jupanakar pacienciampi uñjayätajja,+ profetanakamar espiritum churasaw jupanakar ewjjtʼarakiyätajja, ukampis jupanakajj janiw istʼañ munapkänti. Qhepatsti jupanakarojj uka jakʼankir markanakaruw katuyjjayätajja.+ 31 Wali khuyaptʼayasirïtam laykusti, janiw jupanakar jiwaraykayätati,+ janirakiw jupanakar apanukkayätati, jumajj sinttʼasiri khuyaptʼayasiri Diosätam layku.+

32 ”Jichhasti nanakan Diosaja, jachʼa Dios, wali chʼamani, musparkañ Dios, jumasti pactom phoqerïtawa, munasiñat jan jaytjasirïtamwa uñachtʼaytajja.+ Ukhamajj kunjamsa nanakasa, nanakan reyinakajasa, principenakajasa,+ sacerdotenakajasa,+ profetanakajasa,+ nayra awkinakajas jan waltʼäwinakan uñjasipjjayäta uk janikiy armasimti, cheqas Asiria+ markan reyinakapat jichhürkamajj taqpach markamaw jan waltʼäwinakan uñjasïna. 33 Taqe kunanakatï nanakjjar jutkäna ukanakan cheqaparjamaw uñjapjjestajja, kuna laykutejj jumajj suma phoqerïtawa. Antisas nanakaw jan wal lurapjjta.+ 34 Nanakan reyinakajasa, principenakajasa, sacerdotenakajasa, nayra awkinakajas janiw Leyim phoqapkänti, janirakiw jupanakar ewjjtʼañatak churkayäta uka mandamientonakamsa ni amtayäwinakamsa istʼapkänti. 35 Jupanakajj reyinakapamp apnaqatäsipkänwa, walja bendicionanak jumat katoqapjjarakïna, juman churat suma jachʼa oraqen jakasipjjäna, ukhampachas janiw jumarojj servipkayätamti,+ kunatï jan walïki uks lurasipkakïnwa. 36 Ukatwa jichhürojj esclavösipktjja.+ Jïsa, nayra awkinakajar churkayäta uka oraqenwa nanakajj esclavösipkta, jupanakajj uka oraqetwa suma achunakapata ukhamarak kunanakatï ukan sumäki ukanakat manqʼasipjjañapäna. 37 Nanakan juchanakajatsti, uka oraqen achunakapajj nanakar apnaqañatak uchatäpki uka reyinakatakiwa.+ Jupanakaw nanakarusa* uywanakajarus munañapar apnaqasipkitu. Nanakajj walrak tʼaqesisipkta.

38 ”Ukhamajj taqe ukanak pasipansti, nanakajj mä sagrado acuerdo qellqasipkta,+ ukasti nanakan principenakajana, levitanakajana, sacerdotenakajan sellopampi garantizatarakiwa”.+

10 Khitinakatï sellopamp uka documento garantizapkäna ukanakajj akanakänwa:+

Hacalías chachan yoqapäki uka Nehemías gobernadorampi*

ukhamarak Sedequías, 2 Seraya, Azarías, Jeremías, 3 Pasjur, Amarías, Malkiya, 4 Hatús, Sebanías, Maluc, 5 Harim,+ Meremot, Abdías, 6 Daniel,+ Guinetón, Baruc, 7 Mesulam, Abías, Mijamín, 8 Maazías, Bilgái, Semaya sat chachanakampi. Jupanakajj sacerdotenakäpjjänwa.

9 Levitanakatjja: Azanías chachan Jesúa yoqapa, Binuí (jupajj Henadad chachan mä yoqapänwa), Cadmiel,+ 10 Sebanías, Hodías, Quelitá, Pelayá, Hanán, 11 Micá, Rehob, Hasabías, 12 Zacur, Serebías,+ Sebanías, 13 Hodías, Baní, Beninú sat chachanakänwa.

14 Marka pʼeqtʼirinakatjja: Parós, Pahat-Moab,+ Elam, Zatú, Baní, 15 Buní, Azgad, Bebái, 16 Adonías,* Bigvái, Adín, 17 Ater, Ezequías, Azur, 18 Hodías, Hasum, Bezái, 19 Harif,* Anatot, Nebái, 20 Magpías, Mesulam, Hezir, 21 Mesezabel, Sadoc, Jadúa, 22 Pelatías, Hanán, Anaya, 23 Hosea, Hananías, Hasub, 24 Halohés, Pilhá, Sobec, 25 Rehúm, Hasabná, Maaseya, 26 Ahíya, Hanán, Anán, 27 Maluc, Harim, Baaná sat chachanakänwa.

28 Markankir mayni jaqenakasti: sacerdotenakasa, levitanakasa, porteronakasa, cantirinakasa, templon servirinakasa,* taqe khitinakatï cheqpach Diosan Leyip phoqañatak uka jakʼankir markanakat jitheqtapkäna ukanakasa,+ warminakapasa, yoqanakapasa, phuchanakapasa, taqe khitinakatï uka acuerdo amuytʼapkäna ukanakasa,* 29 jilanakaparuw mayachtʼasipjjäna, uka jilanakapajj wali importante chachanakäpjjarakïnwa. Ukatsti jupanakajj mä juramento lurapjjäna, uka juramentorjamasti Tatitusäki, cheqpach Diosäkaraki uka Jehová Diosan Leyip jan phoqerejj maldisitäñapänwa, uka Leysti cheqpach Diosaw Moisés servirip taypejj Israelar churäna, mandamientonakap jan sum phoqerisa, kunanaktï Juezjamajj amtki ukanak jan sum phoqerisa, leyinakap jan sum phoqeris maldisitäñaparakïnwa. 30 Jupanakajj akham sasaw mä juramento lurapjjarakïna: “Jiwasajj janiw phuchanakasarojj aka jakʼankir markanakan jakirinakampejj casarkañäniti, janirakiw yoqanakasarojj jupanakan phuchanakapamp casarkañäniti.+

31 ”Aka jakʼankir markanakatï aljañanakapsa kunayman granonaksa sábado urun aljañatak apanipjjani ukhajja, jiwasajj janiw jupanakat sábado+ urunsa yaqha sagrado urunsa+ kunsa alkañäniti. Janirakiw paqallqöri maran yapuchkañäniti ni oraqen achunakapsa apthapkañäniti+ ni manunaksa cobraskañäniti.+

32 ”Ukatsti sapa mayniw pusi gramo* qollqe sapa mara churañatak mä compromiso lurañäni, Diosasan utapan* serviñataki,+ 33 Diosar loqtat tʼantʼataki,+ sapür loqtaski uka grano ofrendataki,+ sábado urumpin machaq phajjsimpin*+ loqtaski uka nakhantayat ofrendataki,+ uttʼayat fiestanakataki,+ sagrado ofrendanakataki, Israelan juchanakap qʼomachki uka jucha luratat ofrendanakataki+ ukhamarak kuna trabajonakatï Diosasan utapan luraski taqe ukanakataki.

34 ”Ukatsti kuna tiemponsa sapa marajj sacerdotenakana, levitanakana, markankir jaqenakan sapa familiaparojj Diosasan utapatak lawanak apañajj waktʼani uk yatiñatakejja, jiwasajj suertenak willtapjjañäni, ukhamat Jehová Diosasan altarapan uka lawanakamp nakhayañataki, kunjamtï Leyin qellqatäki ukarjama.+ 35 Jiwasajj sapa maraw Jehová Diosan utapatakejj oraqenakasan nayrïr suma achunakapampi, kunayman qoqanakan* nayrïr suma achunakapampi apapjjañäni.+ 36 Ukatsti kunjamtï Leyin qellqatäki ukarjamaw jilïr yoqall wawanakas apapjjañäni, uywanakasana,+ vacanakasana, ovejanakasana, cabranakasan nayrïr qallunakaps apapjjarakiñäniwa. Taqe ukanaksti Diosasan utaparuw apapjjañäni, Diosasan utapan servipki uka sacerdotenakan ukaru.+ 37 Nayrïr cosechanakat apthapiski uka nayrïr jakʼsa,*+ contribucionanakassa, kunayman qoqanakan* achunakapsa,+ machaq vinsa, aceitsa+ sacerdotenakan ukaruw apapjjañäni, Diosasan utapan utjki uka imañ utanakaparu.*+ Levitanakatakejj oraqenakasan+ achunakapat diezmo apapjjarakiñäni, kuna laykutejj jupanakaw markanakasan yapunakapat diezmo apthapipjje.

38 ”Kunapachatï levitanakajj diezmo apthapipjjani ukhajja, Aarón chachat jutirïki uka sacerdotejj levitanakampïñapawa. Levitanakasti Diosasan utapan utjki uka imañ utanakatakejja,*+ uka diezmot mä diezmo churapjjañapa. 39 Kuna laykutejj israelitanakampi levitanakan yoqanakapampiw grano churatanaksa,+ machaq vino churatanaksa, aceite+ churatanaksa imañ utanakar apapjjañapa. Ukankaskarakiw kunanakatï templon serviñatakejj wakiski ukanakasa, ukan servipki uka sacerdotenakasa, porteronakasa, cantirinakasa. Jiwasanakajj janiw ina ukhamak Diosasan utap jaytkañäniti”+ sasa.

11 Markan principenakapajj Jerusalén markanwa jakasipkäna,+ ukampis markankirinak taypinjja suertenak willtapjjäna,+ ukhamat sapa tunka familianakat mä familiajj sagrado markäki uka Jerusalén markar jakir sarjjañapataki. Jiltʼir llätunka familianakajj yaqha markanakanwa quedasipjjäna. 2 Ukampis markankirinakajja, Jerusalén markan jakañatak chuymapat amtapkäna taqe uka chachanakarojj bendisipjjänwa.

3 Provincia pʼeqtʼirinakatjja aka chachanakaw Jerusalén markan jakapjjäna. (Mayni israelitanakasa, sacerdotenakasa, levitanakasa, templon servirinakasa,*+ Salomonan servirinakapan yoqanakapasa+ Judá oraqen yaqha markanakapanwa jakapjjäna, sapa maynejj pachpa oraqenakapana, pachpa markanakapana.+

4 Judá tribumpin Benjamín tribumpin yaqhep jaqenakajj Jerusalén markanwa jakapjjarakïna). Judá tributjja aka chachanakaw Jerusalén markan jakapjjäna: Ataya, jupajj Uzías chachan yoqapänwa, jupajj Zacarías chachan yoqapänwa, jupajj Amarías chachan yoqapänwa, jupajj Sefatías chachan yoqapänwa, jupajj Mahalalel chachan yoqapänwa, jupajj Pérez chachan familiapat jutirïnwa.+ 5 Ukatjja Maaseya, jupajj Baruc chachan yoqapänwa, jupajj Colhozé chachan yoqapänwa, jupajj Hazaya chachan yoqapänwa, jupajj Adaya chachan yoqapänwa, jupajj Joiarib chachan yoqapänwa, jupajj Zacarías chachan yoqapänwa, jupajj selanitanakan familiapat jutirïnwa. 6 Jerusalén markan jakapkäna taqe uka Pérez chachan yoqanakapajj 468 ukhanïpjjänwa, jupanakajj wali chʼamani chachanakäpjjänwa.

7 Benjamín tributjja aka chachanakaw Jerusalén markan jakapjjäna: Salú,+ jupajj Mesulam chachan yoqapänwa, jupajj Joed chachan yoqapänwa, jupajj Pedaya chachan yoqapänwa, jupajj Colaya chachan yoqapänwa, jupajj Maaseya chachan yoqapänwa, jupajj Itiel chachan yoqapänwa, jupajj Jesayá chachan yoqapänwa. 8 Salú chachjjarusti Gabái chachampi Salái chachampi. Taqpachanejj 928 ukhanïpjjänwa. 9 Markanjja Zicrí chachan Joel yoqapaw jupanakan supervisorapänjja, jupjjarusti Hasenuá chachan Judá yoqapaw supervisoränjja.

10 Sacerdotenakatjja akanakaw Jerusalén markan jakapjjäna: Joiarib, jupajj Jedayá chachan yoqapänwa, ukatjja Jakín,+ 11 Seraya, jupajj Hilquías chachan yoqapänwa, jupajj Mesulam chachan yoqapänwa, jupajj Sadoc chachan yoqapänwa, jupajj Merayot chachan yoqapänwa, jupajj Ahitub+ chachan yoqapänwa, jupajj cheqpach Diosan utapan* mä pʼeqtʼirïnwa, 12 templon servipkäna uka jilanakapampi. Taqpachanejj 822 ukhanïpjjänwa. Ukjjarusti Adaya, jupajj Jeroham chachan yoqapänwa, jupajj Pelalías chachan yoqapänwa, jupajj Amzí chachan yoqapänwa, jupajj Zacarías chachan yoqapänwa, jupajj Pasjur+ chachan yoqapänwa, jupajj Malkiya chachan yoqapänwa, 13 nayra awkinakapan familianakap pʼeqtʼapkäna uka jilanakapampi. Taqpachanejj 242 ukhanïpjjänwa. Ukatjja Amashái, jupajj Azarel chachan yoqapänwa, jupajj Ahzái chachan yoqapänwa, jupajj Mesilemot chachan yoqapänwa, jupajj Imer chachan yoqapänwa, 14 wali chʼamani jan ajjsariri jilanakapampi. Taqpachanejj 128 ukhanïpjjänwa. Zabdiel chachaw jupanakan supervisorapänjja, jupasti wali uñtʼat familiat jutirïnwa.

15 Levitanakatjja akanakaw Jerusalén markan jakapjjäna: Semaya,+ jupajj Hasub chachan yoqapänwa, jupajj Azricam chachan yoqapänwa, jupajj Hasabías chachan yoqapänwa, jupajj Buní chachan yoqapänwa, 16 Sabetái+ chachampi Jozabad+ chachampi, jupanakajj levitanakaruw pʼeqtʼapjjarakïna, jupanakarakiw cheqpach Diosan utapat anqäjjan luraskäna uka trabajonak uñjapjjäna. 17 Ukjjarusti Matanías,+ jupajj Miqueas chachan yoqapänwa, jupajj Zabdí chachan yoqapänwa, jupajj Asaf+ chachan yoqapänwa. Mataniasajj cantirinakan directorapänwa, oración luraskäna uka horasajj jupaw alabanzanakampi pʼeqtʼirïna.+ Ukjjarusti Bacbuquías, jupajj Mataniasan yanapiripänwa, ukatjja Abdá, jupajj Samúa chachan yoqapänwa, jupajj Galal chachan yoqapänwa, jupajj Jedutún+ chachan yoqapänwa. 18 Sagrado markankapkäna taqe uka levitanakajj 284 ukhanïpjjänwa.

19 Porteronakatjja akanakaw Jerusalén markan jakapjjäna: Acub chachampi, Talmón+ chachampi, jilanakapampi. Taqpachanejj 172 ukhanïpjjänwa, jupanakaw punkunak uñjapjjäna.

20 Mayni israelitanakasa, mayni sacerdotenakasa, mayni levitanakasa Judá oraqen yaqha markanakapanwa jakasipkäna, sapa mayniw herenciat katoqapkäna uka oraqenakapan jakasipkäna.* 21 Templon servirinakajj*+ Ofel+ markanwa jakapjjäna, Ziha chachampi Guispá chachampiw templon servirinakarojj uñjapjjäna.

22 Jerusalén markansti Uzí chachaw levitanakan supervisorapänjja, jupajj Baní chachan yoqapänwa, jupajj Hasabías chachan yoqapänwa, jupajj Matanías+ chachan yoqapänwa, jupajj Micá chachan yoqapänwa, jupajj Asaf chachan cantiri familiapat jutirïnwa. Uzí chachajj cheqpach Diosan utapan trabajonakajj luraskäna ukanakat encargatänwa. 23 Cantirinakatakejj reyin mä mandatopaw utjäna,+ ukatwa jupanakarojj kunanakatï wakiskäna ukanak sapüru churasiñapäna. 24 Ukatjja Mesezabel chachan Petahías yoqapajj reyin amuytʼayiripänwa, kunanakatï markan paskäna uka toqenakatwa reyir amuytʼayirïna. Mesezabel chachajj Zérah chachan familiapat jutirïnwa, Zérah chachajj Judá chachan yoqapänwa.

25 Jiskʼa markanakampita oraqenakapampit parlkasajja, Judá oraqenkir yaqhep jaqenakajj Quiryat-Arbá+ markampin jiskʼa markanakapampin jakapjjäna, yaqhepasti Dibón lugarana uka jakʼankir markanakapampina, yaqhepajj Jecabzeel+ markana jiskʼa markanakapampina, 26 Jesúa markana, Moladá+ markana, Bet-Pélet+ markana, 27 Hazar-Sual+ markana, Beer-Seba markana uka jakʼankir markanakapampina, 28 Ziclag+ markana, Meconá markana uka jakʼankir markanakapampina, 29 En-Rimón+ markana, Zorá+ markana, Jarmut markana, 30 Zanóah+ markana, Adulam markana jiskʼa markanakapampina, Lakís+ markana oraqenakapampina, Azecá+ markana uka jakʼankir markanakapampina. Jupanakajj Beer-Seba lugarat Hinón+ vallekamaw jakapjjäna.*

31 Benjamín tribunkirinakajj aka markanakan jakapjjäna: Gueba+ markana, Micmash cheqana, Aya markana, Betel+ markana uka jakʼankir markanakapampina, 32 Anatot+ markana, Nob+ markana, Ananíah markana, 33 Hazor markana, Ramá+ markana, Guitaim lugarana, 34 Hadid markana, Zeboím markana, Nebalat lugarana, 35 Lod markana, artesanonakan Onó+ sat vallepana.* 36 Judá tribunkir levitanakan yaqhep gruponakapajja, Benjamín tribun oraqepanwa jakapjjäna.

12 Sealtiel+ chachan Zorobabel+ sat yoqapamp chika ukhamarak Jesúa+ chachamp chik Jerusalenar kuttʼanipkäna uka sacerdotenakasa levitanakasa akanakänwa: Seraya, Jeremías, Esdras, 2 Amarías, Maluc, Hatús, 3 Secanías, Rehúm, Meremot, 4 Idó, Guinetói, Abías, 5 Mijamín, Maadías, Bilgá, 6 Semaya, Joiarib, Jedayá, 7 Salú,* Amoc, Hilquías, Jedayá. Jupanakaw Jesúa chachan urunakapan sacerdotenakampir jilanakapampir pʼeqtʼapjjäna.

8 Levitanakatjja: Jesúa, Binuí, Cadmiel,+ Serebías, Judá, Matanías.+ Mataniasampi jilanakapampiw Diosar yuspärañatak cancionanakan pʼeqtʼapjjäna. 9 Bacbuquías ukhamarak Uní sat jilanakapasti, jupanak uñkatasinwa guardiat saytʼatäsipkäna.* 10 Jesúa chachajj Joiaquim chachan awkipänwa, Joiaquim chachajj Eliasib+ chachan awkipänwa, Eliasib chachajj Joiadá+ chachan awkipänwa. 11 Joiadá chachajj Jonatán chachan awkipänwa, Jonatán chachajj Jadúa chachan awkipänwa.

12 Joiaquim chachan urunakapansti, akanakaw nayra awkinakapan familianakapan pʼeqtʼiri sacerdotenakänjja: Seraya+ chachan familiapatjja, Meraya; Jeremías chachan familiapatjja, Hananías; 13 Esdras+ chachan familiapatjja, Mesulam; Amarías chachan familiapatjja, Jehohanán; 14 Malukí chachan familiapatjja, Jonatán; Sebanías chachan familiapatjja, José; 15 Harim+ chachan familiapatjja, Adná; Merayot chachan familiapatjja, Helcái; 16 Idó chachan familiapatjja, Zacarías; Guinetón chachan familiapatjja, Mesulam; 17 Abías+ chachan familiapatjja, Zicrí; Miniamín chachan familiapatjja...;* Moadías chachan familiapatjja, Piltái; 18 Bilgá+ chachan familiapatjja, Samúa; Semaya chachan familiapatjja, Jehonatán; 19 Joiarib chachan familiapatjja, Matenái; Jedayá+ chachan familiapatjja, Uzí; 20 Salái chachan familiapatjja, Calái; Amoc chachan familiapatjja, Éber; 21 Hilquías chachan familiapatjja, Hasabías; Jedayá chachan familiapatjja, Netanel.

22 Eliasib, Joiadá, Johanán, Jadúa+ sat chachanakan urunakapanjja, levitanakana ukhamarak sacerdotenakan nayra awkinakapan pʼeqtʼirinakapaw registratäpjjäna, Darío sat persa reyejj apnaqkäna ukapachkama.

23 Nayra awkinakapan familianakap pʼeqtʼapkäna uka levitanakajja, kunanakatï uka tiempon paskäna uka toqet parlir libron qellqatäpjjarakïnwa, Eliasib chachan Johanán sat yoqapan urunakapkama. 24 Levitanakar pʼeqtʼirinakajj akanakänwa: Hasabías, Serebías, Cadmiel+ chachan Jesúa+ sat yoqapampi. Jupanakan jilanakapajj jupanak uñkatasin saytʼatäpjjänwa, kunjamtï cheqpach Diosan David+ serviripajj siskäna ukarjam Diosar jachʼañchañataki, yuspärañataki. Mä guardia grupojj mayni guardia grupo uñkatasinkänwa. 25 Matanías,+ Bacbuquías, Abdías, Mesulam, Talmón, Acub+ sat chachanakajja, porteronakat saytʼatäsipkänwa.+ Jupanakajj imañ utanak uñjasipkäna, templon punkunakap jakʼana. 26 Jupanakasti Jozadac chachan allchhipäki, Jesúa+ chachan yoqapäkaraki uka Joiaquim chachan urunakapana, Nehemías gobernadoran urunakapana ukhamarak sacerdotëkäna copianak lurirïkarakïna* uka Esdras+ chachan urunakapanwa servisipkäna.

27 Kunapachatï Jerusalén markan murallanakapajj inauguraskäna ukhajja, levitanakar thaqtiriw sarapjjäna, kawkjantï jakapkäna taqe uka cheqanakatwa jupanakarojj Jerusalén markar irptanipjjarakïna, ukhamat kusisiñampi, yuspärañatak cancionanakampi,+ platillonakampi, cuerdan instrumentonakampi, arpanakampi inaugurañataki. 28 Ukatsti cantirinakan* yoqanakapaw tantachtʼasipjjäna, Jordán distritota, Jerusalén markan taqe anqäjjanakapata, netofatitanakan+ jiskʼa markanakapata, 29 Bet-Guilgal+ markata, Gueba+ ukhamarak Azmávet+ markanakan yapuchañ oraqenakapata, kuna laykutejj taqe Jerusalén marka anqäjjanakanwa cantirinakajj jiskʼa markanak saytʼayasipjjäna. 30 Sacerdotenakasa levitanakas qʼomachasipjjänwa, markankirinakarus+ qʼomachapjjänwa, punkunaksa+ murallsa+ qʼomachapjjarakïnwa.

31 Ukatsti nayajj Judá tribun principenakaparuw murall patjjar irpkatayätjja. Ukatjja Diosar yuspäriri pä grupo cantirinakampi, jupanakan qhepap arkiri pä grupo jaqenakampwa uttʼayarakiyätjja, mä cantiri grupojj murall patjjanwa kupi toqer saräna, Qhella Montonanakan Punku toqeru.+ 32 Hosaya chachasa, Judá tribun chikat principenakapasa, jupanakan qhepap sarapjjäna, 33 ukhamarak Azarías, Esdras, Mesulam, 34 Judá, Benjamín, Semaya, Jeremías sat chachanakampi. 35 Jupanakamp chikajj sacerdotenakan yaqhep yoqanakapaw trompetanakamp+ sarapjjarakïna: Jonatán chachan Zacarías yoqapa, jupajj Semaya chachan yoqapänwa, jupajj Matanías chachan yoqapänwa, jupajj Micaya chachan yoqapänwa, jupajj Zacur chachan yoqapänwa, jupajj Asaf+ chachan yoqapänwa, 36 Semaya, Azarel, Milalái, Guilalái, Maái, Netanel, Judá, Hananí sat jilanakapamp chika. Jupanakajj cheqpach Diosan David serviripan music tukañ instrumentonakapampiw sarapjjäna.+ Esdras+ sat copianak lurirejj* jupanakan nayraqatap sararakïna. 37 Uma Jalsu Punku+ cheqatjja, Davidan Markapankir+ Gradanak+ pasasajj cheqaki uka murall patjja makatapjjäna, Davidan Utap toqer makatasajj inti jalsu toqenkki uka Uma Punkuruw+ puripjjarakïna.

38 Diosar yuspärañatak cantiri mayni grupojj maysa toqe sararakïna.* Nayasti chikat jaqenakampiw jupanakan qhepap murall patjja arkarakiyäta. Jupanakajj Hornonakan Torrep+ pasasajj Ancho Perqa+ sarapjjäna, 39 Efraín Punku+ pasasajj Nayra Markan Punkupampi,+ Chawlla Punkumpi,+ Hananel Torrempi,+ Meá Torrempi pasapjjäna, Ovej Punku+ pasasasti Guardianakan Punkupar purisaw ukan saytʼapjjäna.

40 Qhepatjja Diosar yuspärañatak cantiri pä gruponakajj cheqpach Diosan utap uñkatasiruw puripjjäna. Nayasa nayamp chik sarapkäna uka chikat sullka apnaqerinakasa ukaruw puripjjarakiyäta, 41 trompetanakanïpkäna uka Eliaquim, Maaseya, Miniamín, Micaya, Elioenái, Zacarías, Hananías sat sacerdotenakampi, 42 Maaseya, Semaya, Eleazar, Uzí, Jehohanán, Malkiya, Elam, Ézer sacerdotenakampi. Cantirinakajj Izrahías sat chachan pʼeqtʼataw wali jachʼat cantapjjäna.

43 Uka urunsti jupanakajj walja sacrificionak loqtapjjäna, wali kusisitäpjjarakïnwa,+ kuna laykutejj cheqpach Diosaw jupanakarojj wal kusisiyäna. Warminakasa wawanakasa walpun kusisipjjarakïna.+ Jerusalén markan wal kusisitapajj wali jayatpachaw istʼasïna.+

44 Uka urunsti contribucionanak+ imañ utanakatakisa,+ nayrïr achunakatakisa,+ diezmonakatakisa+ chachanakaw uttʼayasirakïna. Uka imañ utanakaruw marka anqäjjankir oraqenakan achunakap apthapisajj imapjjañapäna, kunjamtï sacerdotenakatakisa levitanakatakisa Leyin+ qellqatäkäna ukarjama. Sacerdotenakampin levitanakampin+ templon servisipkatap laykojj taqe Judá tribunkirinakaw wal kusisipjjäna. 45 Ukatsti jupanakajj kunanaktï Diosapatak lurapjjañapäkäna ukanaksa qʼomachañ luräwinakapsa phoqañwa qalltapjjäna. Cantirinakasa porteronakasa ukhamarak lurapjjäna, Davidampin Salomón yoqapampin mayitaparjama. 46 Nayra tiemponsti, Davidan urunakapana ukhamarak Asaf chachan urunakapanjja, cantirinakatakisa, Diosar alabañatak cancionanakatakisa, Diosar yuspärañatak cancionanakatakis pʼeqtʼirinakaw utjäna.+ 47 Zorobabel chachan urunakapana+ ukhamarak Nehemías chachan urunakapanjja, taqpach Israel markaw cantirinakatakis+ porteronakatakis+ contribucionanak churapjjäna, qhawqhatï sapürojj wakiskäna ukarjama. Qhawqhatï levitanakatakejj wakiskäna ukharak churapjjäna, levitanakasti+ qhawqhatï wakiskäna ukharak Aarón chachat jutirinakatakejj churapjjarakïna.

13 Uka urunjja markan istʼkañaw Moisesan libropajj liytʼasïna.+ Ukan qellqatäkäna ukarjamajja, janipuniw mä ammonitasa ni mä moabitasa+ cheqpach Diosan congregacionapan katoqatäñapäkänti,+ 2 kuna laykutejj janiw jupanakajj israelitanakar ni tʼantʼsa ni umsa churapkataynati, antisas israelitanakar maldisiñapatakejj Balaam chacharuw contratasipjjatayna.+ Ukampis jiwasan Diosasajj uka maldición mä bendicionaruw tukuyatayna.+ 3 Kunapachatï israelitanakajj Leyin liytʼasitap istʼapjjäna ukhajja, jankʼakiw jupanakajj taqe khitinakatï extranjero jaqenakat jutirïpkäna ukanakar Israel markat yaqhachjjapjjäna.+

4 Uka nayrasti Diosasan utapan*+ utjkäna uka imañ utanakat* encargatajj Eliasib+ sacerdotënwa, jupajj Tobías+ chachan familiarapänwa. 5 Eliasib chachajj Tobías chacharojj mä jachʼa imañ uta* churäna, uka utaruw nayrajj grano ofrendanakasa, janqʼo inciensosa, kunanakatï templon serviñatakejj wakiski ukanakasa, granonakat diezmosa, machaq vinot diezmosa, aceitet+ diezmos uchasïna. Taqe ukanakajj levitanakaru,+ cantirinakaru, porteronakaruw waktʼäna. Uka imañ utarurakiw sacerdotenakatak churaskäna uka contribucionanakajj uchasïna.+

6 Taqe uka tiemponsti nayajj janiw Jerusalén markankkayätti, kuna laykutejj Babilonia markan Artajerjes+ reyipajj 32 maranak apnaqaskäna+ ukhaw nayajj reyin ukar kuttʼayäta. Ukampis mä qhawqha tiempotjja, kuttʼañajkamajj mä permiso reyir mayisirakiyäta. 7 Ukatjja nayajj Jerusalén markaruw jutayäta, purinisasti kuntï Eliasib+ sacerdotejj Tobías+ layku lurkatayna uka sinti jan wal uñjta. Jupasti cheqpach Diosapan utapan utjkäna uka patioparuw mä imañ uta Tobías chachatak wakicharapitayna. 8 Ukajj walpun nayar colertʼayitäna, ukatwa Tobías chachan utjkäna taqe uka mueblenakap imañ utat* jaqsuraniyäta. 9 Ukatsti qʼomachapjjañapatakiw mayirakiyäta, ukatwa jupanakajj uka imañ utanak* qʼomachapjjäna. Nayasti kunanakatï cheqpach Diosan utapan serviñatakejj wakiskäna ukanaksa,+ grano ofrendsa, janqʼo incienssa ukaruw uchjjarakiyäta.+

10 Kunanakatï levitanakarojj churasiñapäkäna+ ukanakajj jan churasjjatapwa yatirakiyäta,+ ukatwa ukan servisipkäna uka levitanakasa cantirinakasa pachpa oraqenakapar+ trabajasir sarjjapjjatayna. 11 Uk yatisaw nayajj sullka apnaqerinakarojj+ toqenoqta, jupanakarusti akham saraktwa: “¿Kunatsa cheqpach Diosan utap ina ukhamak jaytapjjta?”+ sasa. Ukatjja jupanakar* tantachtʼasajj pachpa lurañanakapan trabajipjjañapatakiw ucharakta. 12 Taqpach Judá tribunkirinakasti, imañ utanakaruw+ granonakatsa, machaq vinotsa, aceitetsa diezmonak+ apanipjjäna. 13 Ukatsti nayajj Selemías sacerdotempiru, copianak lurirïki* uka Sadoc chachampiru ukhamarak Pedaya sat levitampiruw imañ utanakat encargasiñapatak uttʼayayäta, jupanakar yanapañapatakejj Matanías chachan allchhipäki Zacur chachan yoqapäkaraki uka Hanán chacharuw uttʼayarakiyäta, kuna laykutejj jupanakajj confiykañ chachanakäpjjänwa. Jupanakaw qhawqhatï jilanakapar waktʼkäna uk churapjjañapäna.

14 Diosajay, janikiy nayat armasistati,+ janikiy akat armasimti, kunjamsa nayajj utamarusa ukan serviñarus* munasiñat jan jaytjasirïtaj uñachtʼayta uks janikiy pʼeqemat chhaqtayamti.+

15 Uka urunakansti, jaqenakarojj sábado urun vino lurañatak uvas chʼirwasipkatapwa*+ uñjayäta. Sábado urunsti granonak montón montón apthapisajj asnonakjjaruw khumjjatapjjäna, Jerusalenarojj vinompi, uvasanakampi, higosanakampi ukhamarak kunayman achunakampi apanipjjatap uñjarakiyäta.+ Ukatwa jupanakarojj sábado urun jan kuna manqʼañanaks aljapjjañapatak ewjjtʼayäta.* 16 Markan jakiri tirionakasti, sábado urunwa chawllanakampi kunayman aljañanakampi apanisajj Judá tribunkirinakar Jerusalén markan aljapjjäna.+ 17 Ukatwa nayajj Judá tribunkir pʼeqtʼirinakarojj toqenoqayäta, akham sasa: “¿Kunatsa aka jan wal lurapjjta? ¡Jumanakajj sábado urun leyip pʼakintasipktajja! 18 ¿Janit nayra awkinakasajj uka pachpa lurapkänjja? ¿Janit Diosasajj ukham lurapjjepan jiwasarus aka markarus castigkistänjja? Jichhajj ¿kunatsa jumanakajj sábado urun leyip pʼakintapjjta? ¿Jukʼampit Diosarojj Israel contra colerayañ munapjjta?”+ sasa.

19 Ukatwa nayajj janïra sábado urükipana ukhamarak janïra arumäkipan Jerusalenan punkunakap llawintasiñapatak mayiyäta. Ukatsti sábado uru pasatat llawirasiñapatakiw mayirakiyäta. Punkunak uñjapjjañapatakejj yanapirinakajaruw ukar ucharakiyäta, ukhamat sábado urun jan kuna aljañs apanipjjañapataki. 20 Ukatwa negociantenakasa kunayman aljañanak apanirinakasa mä kuti jan ukajj pä kuti Jerusalén marka anqäjjan arumajj ikipjjäna. 21 Ukatsti akham sasaw jupanakar qhan sarakiyäta: “¿Kunatsa arumajj murall uñkatasin ikisipkta? Jumanakatï mayamp uk lurapjjätajja, munkir jan munkir jumanakar akat alisnukupjjäma” sasa. Ukat uksarojj janiw mayampis jupanakajj sábado urun jutjjapjjänti.

22 Levitanakarusti qʼomäpjjañapataki ukhamarak punkunak uñjapjjañapatakiw mayirakiyäta, ukhamat sábado urojj sagradöñapataki.+ Diosajay, nayat amtasisajj janikiy ak armasimti. Wali munasiñat jan jaytjasir Diosätam laykojj nayat sinttʼasikitaya.+

23 Uka urunakansti judionakajj asdodita,+ ammonita, moabita+ warminakampi casaratäpjjatapwa* uñjarakiyäta.+ 24 Wawanakapat chikatanejj asdodita aru parlapjjäna, chikatanisti yaqha markanakan arunakap parlapjjäna, janirakiw ni maynis judionakan arup parlañ yatkänti. 25 Ukatwa jupanakarojj toqenoqasin maldisiyäta, yaqhep chachanakarojj nuwanoqayätwa,+ ñikʼutanaks jikʼirayätwa, Diosan sutipjjarojj mä juramento lurayarakiyäta. Ukatsti jupanakarojj akham sarakiyätwa: “Janiw phuchanakamarojj jupanakan yoqanakapamp casarapjjañamäkiti. Janirakiw yoqanakamarojj jupanakan phuchanakapamp casarapjjañamäkiti, ni jumanakas phuchanakapamp casarasipjjañamäkiti.+ 26 ¿Janit ukanak kawsajj Israelan Salomón reyipajj juchachaskänjja? Taqe yaqha markanak taypin janiw jupjam reyejj utjkänti.+ Diosapajj wal jupar munasïna,+ ukatwa juparojj taqe Israel markjjar reyit uttʼayäna. Ukhampachas juparojj extranjera warminakapaw juchachasiyapjjäna.+ 27 Akajj janiw cheqaw sañjamäkiti. Jumanakajj jan phenqʼanipuniw extranjera warminakamp casarasisajj Diosar apanukupjjtajja”+ sasa.

28 Eliasib+ sat jachʼa jilïr sacerdoten yoqapäki uka Joiadá+ chachan yoqanakapatjja, mä yoqapaw Sanbalat+ sat horonita chachan tollqapäjjäna, ukatwa juparojj munkir jan munkir nayan ukat alisnukta.

29 Diosajay, janikiy jupanakat armasimti, jupanakajj sacerdotet serviñarusa sacerdotenakampi+ levitanakampi+ pacto lurataparus phenqʼachapjjewa.

30 Ukatsti nayajj extranjero jaqenakan jan wali luratanakapatwa markankirinakarojj qʼomachta. Sacerdotenakarusa levitanakarus sapa mayniruw lugaranakapan servipjjañapatak uchta,+ 31 kunapachas lawanaksa+ nayrïri achunaksa apanipjjani uks wakicharaktwa.

Diosajay, janikiy nayat armtʼasistati, bendisikitaya.+

Uka sutejja, “Jah Diosaw chuymachtʼi” sañwa muni.

Apéndice B15 uñjjattʼäta.

Ukajja, Artajerjes reyit parlaski.

Jan ukajja, “Susán”.

Jan ukajja, “palacionkaskayätwa”.

Hebreo arunjja, “nayranakam jistʼarakimaya”.

Apéndice B15 uñjjattʼäta.

Jan ukajja, “Jawirat jukʼamp khurinkki uka toqen”.

Jan ukajja, “Reyin Montep”. Hebreo arunjja, “Reyin Parquep”.

Hebreo arunjja, “uta”.

Hebreo arunjja, “Diosajan suma amparapaw nayjjankaskäna”.

Jan ukajja, “Katarin”.

Hebreo arunjja, “Diosajan suma amparapajj nayjjankaskäna”.

Hebreo arunjja, “amparanakap chʼamañchtʼasipjjäna”.

Jan ukajja, “Jawirat jukʼamp khurinkki uka toqen”.

Hebreo arunjja, “gobernadoran tronopan munañapankarakïnwa”.

Jan ukajja, “perfumenak”.

Jan ukajja, “losanakamp”.

Hebreo arunjja, “1.000 codonak”. Apéndice B14 uñjjattʼäta.

Ukajja, “uka jakʼankir yaqha distritonkir” sasaw jaqokipasirakispa.

Jan ukajja, “Palaciopat”.

Jan ukajja, “netineonakajja”. Hebreo arunjja, “katuyatanakajja”.

Jan ukajja, “cuartop”.

Jan ukajja, “netineonakan”. Hebreo arunjja, “katuyat jaqenakan”.

Jan ukajja, “mä zorrojj”.

Hebreo arunjja, “jupanakan pʼeqepjjaruy kutjjatpan”.

Jan ukajja, “Qʼepirinakajj”.

Hebreo arunjja, “tunka kutiw”.

Hebreo arunjja, “taqpach judionakan qhepäjjapankapjjänwa”.

Jan ukajja, “mä lanza”.

Hebreo arunjja, “Jañchisajj jilanakasan jañchipjamarakiwa”.

Jan ukajja, “jila interesanak”.

Hebreo arunjja, “Diosasar ajjsaras sarnaqañasäkaspa”.

Hebreo arunjja, “patak partenakat mä parte”. Ukajja sapa phajjsin patak partenakat mä parte interés mayiñat parlaski.

Jan ukajja, “¡Ukhamäpan!”.

Apéndice B14 uñjjattʼäta.

Jan ukajja, “qollqejampejj”.

Hebreo arunjja, “Jupanakajj amparanakap ayaqapjjani”.

Hebreo arunjja, “amparanakaj chʼamañchtʼita”.

Apéndice B15 uñjjattʼäta.

Hebreo arunjja, “jupanakajj pachpa nayranakapatakiw wal aynachtʼapjjäna”.

Hebreo arunjja, “lupejj juntʼutatjjani ukhakiw”.

Esdras 2:2 textonjja, Seraya sutiw uñsti.

Esdras 2:2 textonjja, Reelaya sutiw uñsti.

Esdras 2:2 textonjja, Mispar sutiw uñsti.

Esdras 2:2 textonjja, Rehúm sutiw uñsti.

Jan ukajja, “Netineonakajj”. Hebreo arunjja, “Katuyat jaqenakajj”.

Esdras 2:44 textonjja, Siahá sutiw uñsti.

Esdras 2:50 textonjja, Nefusim sutiw uñsti.

Esdras 2:52 textonjja, Bazlut sutiw uñsti.

Esdras 2:55 textonjja, Perudá sutiw uñsti.

Esdras 2:57 textonjja, Amí sutiw uñsti.

Jan ukajja, “Taqe netineonakasa”. Hebreo arunjja, “Taqe katuyatanakasa”.

Jan ukajja, “ukatwa jupanakarojj qʼañut uñjasajj sacerdotet jan serviyapkänti”.

“Urim, Tumim” siski uk glosarion liytʼäta.

Jan ukajja, “tirsatajj”. Persanakaw mä provincia apnaqeri gobernadorarojj “tirsatá” sapjjerïna.

Hebreo arunjja, “Taqpach congregacionajj”.

Jan ukajja, “Tirsatasti”. Persanakaw mä provincia apnaqeri gobernadorarojj “tirsatá” sapjjerïna.

Uka dracma qollqejj mä qori dárico qollqemp sasïnwa, uka dárico qollqejj persanakan qollqepänwa. Ukampis janiw Griego Arut Qellqatanakan parlaski uka dracma qollqëkiti. Apéndice B14 uñjjattʼäta.

Jan ukajja, “hondo”.

Apéndice B14 uñjjattʼäta.

Jan ukajja, “netineonakasa”. Hebreo arunjja, “katuyatanakasa”.

Jan ukajja, “escriba”.

Jan ukajja, “escriba”.

Jan ukajja, “¡Ukhamäpan!”.

Jan ukajja, “tirsatäkäna”. Persanakaw mä provincia apnaqeri gobernadorarojj “tirsatá” sapjjerïna.

Jan ukajja, “escribäkarakïna”.

Jan ukajja, “uka kusisiñaw jumanakan jachʼa perqanakamp muyuntat lugaramajja”.

Jan ukajja, “escribäki”.

Jan ukajja, “arbolanakan”.

Hebreo arunjja, “taqe uka congregacionaw”.

“Llakisiñ isi” siski uk glosarion liytʼäta.

Hebreo arunjja, “mä uru pusi parter jaljat mä parten”.

Jan ukajja, “wiñayatpach wiñayatak”.

Hebreo arunjja, “columnar uñtasit mä qenayampi”.

Hebreo arunjja, “columnar uñtasit mä ninampiw”.

Hebreo arunjja, “cheqpach leyinakampi”.

Variante: “wañjatäpkäna”.

Variante: “jaqhet”.

Hebreo arunjja, “ampar aytas arskayätajja”.

Jan ukajja, “jan ratuk colerasiri”.

Hebreo arunjja, “columnar uñtasit mä qenayajj”.

Hebreo arunjja, “columnar uñtasit mä ninajj”.

Variante: “wañjatäpkäna”.

Jan ukajja, “gobiernonakampi”.

Variante: “jatʼsuta”.

Jan ukajja, “arbolanaksa”.

Hebreo arunjja, “nanakan cuerponakajarusa”.

Jan ukajja, “tirsatampi”. Persanakaw mä provincia apnaqeri gobernadorarojj “tirsatá” sapjjerïna.

Esdras 2:13 textonjja, Adonicam sutiw uñsti.

Esdras 2:18 textonjja, Jorá sutiw uñsti.

Jan ukajja, “netineonakasa”. Hebreo arunjja, “katuyatanakasa”.

Ukajja, “taqe khitinakatï amuytʼañatak edadanïpkäna ukanakasa” sasaw jaqokipasirakispa.

Hebreo arunjja, “mä siclo kimsa parter jaljasin mä parte”. Apéndice B14 uñjjattʼäta.

Jan ukajja, “templopan”.

Jan ukajja, “wawa phajjsimpin”.

Jan ukajja, “arbolanakan”.

Hebreo arunjja, “chhama jakʼsa”.

Jan ukajja, “arbolanakan”.

Jan ukajja, “uka comedoranakaparu”.

Jan ukajja, “comedoranakatakejja”.

Jan ukajja, “netineonakasa”. Hebreo arunjja, “katuyatanakasa”.

Jan ukajja, “templopan”.

Jan ukajja, “pachpa herencianakapan jakasipkäna”.

Jan ukajja, “Netineonakajj”. Hebreo arunjja, “Katuyatanakajj”.

Jan ukajja, “carpanak saytʼayasipjjäna”.

Ukajja, “Onó markana, artesanonakan vallepana” sasaw jaqokipasirakispa.

Inas 20 versiculon uñstki uka pachpa “Salái” chachächi.

Ukajja, “jupanak uñkatasinwa serviñ horasan saytʼatäsipkäna” sasaw jaqokipasirakispa.

Amuyatajja, hebreo arut qellqatan janiw aka cheqan sutejj uñstkiti.

Jan ukajja, “escribäkarakïna”.

Jan ukajja, “cantañatak yatichatanakan”.

Jan ukajja, “escribajj”.

Jan ukajja, “nayraqat sararakïna”.

Jan ukajja, “templopan”.

Jan ukajja, “comedoranakat”.

Jan ukajja, “comedor”.

Jan ukajja, “comedorat”.

Jan ukajja, “comedoranak”.

“Jupanakar” sasinjja, levitanakampit cantirinakampit parlaski.

Jan ukajja, “escribäki”.

Jan ukajja, “kunjamsa uka utar uñjasiski ukarus”.

Hebreo arunjja, “uvas chʼirwañ lugaranakan takisipkatapwa”.

Ukajja, “Ukatwa jupanakarojj jan kuna manqʼañanaks aljapjjañapatak uka urun ewjjtʼayäta” sasaw jaqokipasirakispa.

Jan ukajja, “warminak utapar irpasipjjatapwa”.

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki