Octubre
Octubre 1, lunes
[Diosajj] jupar arkirinakan munataparjamaw phoqhe, arnaqasitanakap istʼi, qhespiyaraki (Sal. 145:19).
Jehová Diosajj aguantañampi “chuymachasiñampi churir Diosa[wa]” (Rom. 15:5). Kunjamsa chuymasan jikjjatastan, kuna llakinakansa uñjastan, kunjam luratätansa ukjja Jehová Diosakiw sum yati. Jupakiw aguantañatak yanaptʼistaspa. Ukampis Jehová Diosar aguantañatak yanaptʼa mayisktan ukhajja, ¿kunjamsa jaysanistu? Jan waltʼäwinakar saykatañatak Jehová Diosar yanaptʼa mayiñäni ukhajja, Jupajj ‘yanaptʼistaniwa’ (1 Cor. 10:13). Awisajja uka jan walinak chhaqtayaspawa. Ukampisa, jila partejj uka jan waltʼäwinakan aguantañatakiw yanaptʼistani. Jehová Diosajja, aguantapjjañapataki, ‘taqe kunsa kusisit lurapjjañapatakiw’ servirinakapar chʼam churi (Col. 1:11). Qhawqha chʼamanïtansa, kunjam amuytʼirïtansa, jan waltʼäwinak qhawqhakam aguantirjamätansa uk Diosajj sum yati. Ukhamasti kunanakatï Jupat jitheqtaykistaspa ukanakat jarkʼaqestaniwa. w16.04 2:5, 6
Octubre 2, martes
Cesarankkis ukjja, Cesarar churapjjam, Diosankkis ukjja, Diosar churapjjarakim (Mat. 22:21).
Diosan Arupajja, marka apnaqerinakar istʼañasatakiw ewjjtʼistu, maysa toqetsti ‘jaqenakar sipansa Diosaruw nayraqat istʼapjjañama’ sasaw sarakistu (Hech. 5:29; Tito 3:1). ¿Kunjamsa Biblian uka ewjjtʼanakapar phoqsna? Jesusan arunakapaw yanaptʼistaspa, jupajj kuntï jichhürutak ajllita textojj siski uka arunakwa säna. Jesusan arunakapar phoqañatakejja, kawkintï jakasktan uka marka apnaqerinakaruw istʼañasa. Mä arunjja, leyinakaparusa, jupanakan uttʼayat irnaqerinakarus respetañasawa, impuestonaksa pagañasarakiwa (Rom. 13:7). Ukampis marka apnaqerinakatï Diosan leyinakap pʼakintayañ munapjjestani ukhajja, Diosaruw nayraqat istʼañasa. Janiw politicar mitisiñasäkiti (Isa. 2:4). Marka apnaqerinakajj Diosan uchatawa, ukatwa autoridadanak contrajj jan saytʼañasäkiti. Maysa toqetjja, janirakiw markarus uruyktanti ni yaqha ukhamanaksa lurktanti (Rom. 13:1, 2). Eleccionanakanjja, janiw kuna partidorus votosampi yanapktanti ni mä partidon yanapiripjamas uñtʼayasktanti. Janirakiw marka apnaqerinakarus munañasarjam apnaqapjjañapatak chʼamañchktanti, ni mä apnaqeri jaqsusin yaqha apnaqeri uttʼayasiñapatakis yanapktanti. w16.04 4:1, 2
Octubre 3, miércoles
Akapachankir jaqëkaspasa [...] ukhamak uñj-jjam (Mat. 18:17).
Maynimp jan waltʼayasiñajj utjani ukhajja, jan khitir yatiyasaw jan waltʼayasktan ukampejj askichañasa. Ukampis awisajja, jilïr irpirinakar yatiyañaw wakisispa (Mat. 18:15-17). Jiwasar chuym ustʼayiritï Jesusan ewjjaparjamajj jan istʼañ munkistani, testigonak irpkañäni ukhas jan istʼkani, ni jilïr irpirinakarus istʼkaniti ukhajja, ¿kun lurañas wakisispa? Jesusajj sänwa: “Jan Diosar iyawskis ukhamaru uñj-jjapjjam, jan ukajj impuesto cobrir uñisita [jaqerjama]” sasa. Jichhürunakanjja, ukajj tamat jaqsuñampi sasispawa. Maynirojja, janiw maynimp aleq jan waltʼayasitap laykukejj ukham lurasiñapäkänti, jan ukasti Jesusan arunakaparjamajj aka pä toqetwa phoqasiñapäna: 1) Maynejja jan waltʼayaski jupampikiw askichañapäna, ukampis 2) sinti jan walïtap laykojj juchapunëjjchi ukhajja, tamatwa jaqsusiñapäna. Uka juchanakajja, maynir jan waltʼayañatak amtampi kʼarintaña, maynin askipak thaqasina maynir engañjaña (fraude) ukanakäspawa. Maynejj uka juchanak lurchi ukhakiw mä jan waltʼäwejj Mateo 18:15-17 qellqatajj siski ukarjam askichasiñapa. w16.05 1:14
Octubre 4, jueves
Kun lurapjjañamsa Jehová Diosajj muni uk amuyasipkakim (Efe. 5:17).
Kunsa lurañasa kunsa jan lurañasäki ukjja janiw Bibliajj taqpachpun qhanañchkiti. Amuytʼañataki, cristianonakajj kunjampunsa isisipjjañapa uka toqet janiw qhanañchkiti. Ukhamatwa Diosajj wali yatiñanïtap uñachtʼayi. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Oraqpachanjja, jaqenakajj kunayman costumbrenïpjjewa, janirakiw mä kikpas isisipkiti. Ukatjja, isinakajj sapa maratjamaw may may uñsti. Kuna kasta isinaksa uchasiñasa uk taqpachpun Bibliajj qhanañchaspäna ukhajja, janiw jichhürunakan yanaptʼkistaspänti. Ukatsti, kunansa trabajiñasa, kunjamsa qollayasiñasa, kunampis kusistʼañasa uksa janirakiw qhanañchkiti. Kunsa lurañasa uka toqettï Biblian jan sum qhanañchkchi ukhajja, ¿kunjamsa mä suma amtar pursna? Janiw amtasarjamak kuns lurañasäkiti, jan ukasti kunjamanakansa uñjassna ukwa amuytʼañasa. Ukatsti kunsa Jehová Diosajj uka toqet amuyi uksa amuytʼañasarakiwa. Ukhamatwa suma amtanakar puriñäni, Diosas yanaptʼarakistaniwa (Sal. 37:5). w16.05 3:2, 6
Octubre 5, viernes
Janiw jaqenakan arunakapjam katoqapktati, jan ukasti Diosan arunakapjam katoqapjjtajja, cheqansa Diosan arunakapäskapuniwa (1 Tes. 2:13).
Jumarojja, Bibliat mä cheq liytʼañajj wal gustpachätamjja. Yaqhepanakajj Mateo, Marcos, Lucas, Juan qellqatanak liytʼasajja, Jehová Diosajj kunjam chuymanisa, ukwa Jesusan sarnaqäwip liytʼasajj amuyapjje (Juan 14:9). Yaqhepanakasti profecianakat parlir libronakwa liytʼapjjaraki. Ukanakat maynïrejj Apocalipsis librowa. Ukansti, kunatejj akat mä qhawqha tiempot paskani uka toqenakatwa parli (Apo. 1:1). Salmos, Proverbios qellqatanakanjja, suma ewjjtʼanaka ukhamarak chuymachtʼkir arunakaw jikjjatasiraki. Cheqansa, Bibliajj taqenitak qellqatawa. Niyakejjay Diosan Arupar wal munasstanjja, Bibliat apstʼat qellqatanakarus ukhamarakiw uñjtanjja. Jehová Diosajj libronaka, folletonaka, revistanaka ukhamarak yaqha ukham qellqatanak toqe yatichkistu ukanakjja, wali wakiskiritwa uñjtanjja. Ukanakaw ajay toqet jan ikjañatakisa, ‘suma iyawsäwinïñatakis’ yanaptʼistu (Tito 2:2). w16.05 5:1-3
Octubre 6, sábado
Espíritu santon (jan ukajj qollan ajayun) achupajj akanakawa: munasiña, kusisiña, sumankaña, paciencianïña, khuyapayasirïña, suma chuymanïña, Diosar confiyaña, llampʼu chuymanïña, munañasampi jan apnaqayasiña. Ukanak contrajj janiw kuna leyis utjkiti (Gál. 5:22, 23).
Qollan ajayuw suma jaqer tukuñasatakejj kunaymanit yanaptʼistaspa. Sañäni, Jesusjam chuymanïñataki ukhamarak qollan ajayun luräwip uñachtʼayañatakiw yanaptʼistaspa. Qollan ajayun luräwipat maynïrejja, munasiñawa. Niyakejjay Jehová Diosar munasstanjja, kun lurañastï Jupajj munki ukajj jiwasan askisatakiwa. Ukatwa Juparojj taqe kunan istʼtanjja, jakäwisansa yanaptʼayasiraktanjja. Ukatjja, aka jan wali pachamp jan apayasiñatakis qollan ajayuw yanaptʼarakistaspa (Efe. 2:2). Apóstol Pablot amtañäni. Waynäkäna ukhajja, judío religión pʼeqtʼirinakan yatichäwinakaparjamaw sarnaqäna. Ukampis qollan ajayuw jan ukhamäñatakejj yanaptʼäna. Ukatwa akham sas qellqäna: ‘Khititejj chʼam churkitu ukan chʼamapampejj taqe kunaruw saykatirista’ sasa (Fili. 4:13, NM). Jiwasajj ukhamarakiw Diosarojj qollan ajayup mayisiñasa, Diosasti oracionanakas istʼistaniwa (Sal. 10:17). w16.06 1:12
Octubre 7, domingo
Nanakan Jehová Diosaja, jumaw jachʼañchäwi, honra katoqañatakisa [...] derechonïtajja (Apo. 4:11).
Jehová Dios saparukiw yupaychtanjja, Jupa saparukiw serviraktanjja. Janipuniw yaqha diosanakarojj yupaychañasäkiti, janirakiw kʼari yatichäwinakarjamasa ni kʼari amuyunakarjamas yupaychañasäkiti. Jehová Diosaw cheqpacha Diosajja, ukatwa Jupa saparukejj yupaychañasa. Jupaw jakäwisan nayrankañapajja. Juparuk serviñ munstan ukhajja, janiw kunas jakäwisan nayrankañapäkiti. Ukhamajj ¿kunanakatsa amuyasiñasa? Israelitanakar churkäna uka tunka mandamientonjja, Jehová Diosajj janiw yaqha diosanakar yupaychätati sasaw servirinakapar säna. Jupanakajja, kunanakatï yaqha diosanakar yupaychañampi saskaspa ukanakjja janiw lurapjjañapäkänti (Deu. 5:6-10). Jichhürunakanjja, yaqha diosanakar yupaychañajj kunayman toqetwa uñjasispa, yaqhepajj janiw amuyañjamäkiti. Ukampis Jehová Diosajj pachpakïskiwa, janiw yaqha diosanakar yupaychañas munkiti, Jupajj ‘mä sapa Diosakiwa’ (Mar. 12:29). w16.06 3:10, 12
Octubre 8, lunes
Jumanakatejj jaqenakan juchanakap perdonapjjäta ukhajja, alajjpachankir Awkimajj perdonapjjarakïtamwa (Mat. 6:14).
Mä kutejja, akhamwa Pedrojj Jesusar jisktʼäna: ‘Kunapachatejj jilajajj kuna jan walsa luritani ukhajja, ¿paqallq kutti perdonañajajja?’ sasa. Jesusasti sarakïnwa: “Janiw paqallq kuti sisksmati, jan ukasti, paqallq tunka paqallqo kuti sismawa” sasa. Ukhamajj mayninakar perdonañatakejj jankʼakïñasawa, ukwa Jesusan uka arunakapajj amtayistu (Mat. 6:15; 18:21, 22). Taqeniw pantjasirïtanjja uk janipun armañäniti, inas jiwasajj mayninakar chuym ustʼayaraksna. Maynir chuyma ustʼayatas amuyasstan ukhajja, jupampiw parlañasa, ukatsti sumankthapiñasawa. Uk lurañatakiw Bibliajj ewjjtʼistu (Mat. 5:23, 24). Kunapachatï pantjasktan ukhajja, mayninakajj perdonistaspa ukwa muntanjja, ¿janit jiwasajj uk lurkaraksna? (1 Cor. 13:5; Col. 3:13.) Mayninakan pantjasitanakap perdonañäni ukhajja, Jehová Diosajj pantjasitas perdonarakistaniwa. Ukhamajj Jehová Diosat yateqasisa mayninakar perdonapjjañäni (Sal. 103:12-14). w16.06 4:15, 17
Octubre 9, martes
Janiw nayajj suma yatiyäwinakat phenqʼaskti. Uka suma yatiyäwinakajj Diosan chʼamapawa, taqe khitinakatï Diosar confiyapki ukanakar salvañataki (Rom. 1:16).
Aka qhepa urunakanjja, Diosan servirinakapajj ‘Oraqpachanwa Diosan Reinopat suma yatiyäwinak yatiyapjjañapa, ukhamat taqe markanakan yatipjjañapataki’ (Mat. 24:14). Diosan Reinopat suma yatiyäwinakajja, ‘Diosan khuyapayasiñapat suma yatiyäwinakarakiwa’. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Jutïr pachanjja, Diosan khuyapayasiñapatwa walja bendicionanak katoqañäni (Hech. 20:24; Efe. 1:3). Apóstol Pablojj taqe chuyma yatiyasaw Diosarojj jupat khuyaptʼayasitapat yuspäräna. ¿Kunjamsa jiwasajj Pablot yateqasiraksna? (Rom. 1:14, 15.) Juchararästansa, Diosan khuyapayasiñapajj kunaymanitwa yanaptʼistu. Niyakejjay kunayman toqet yanaptʼchistojja, kunjamsa Jehová Diosajj munasiñap uñachtʼayistu uka toqetwa mayninakar yatichañasa. Ukatsti kunjamsa Diosan munasiñapajj jupanakar yanaptʼarakispa uksa jupanakar yatichañasarakiwa. w16.07 4:4, 5
Octubre 10, miércoles
Jumanakajj wakichatäpjjapunim. Jan amuyapkta uka horasaruw jaqen Yoqapajj jutani (Luc. 12:40).
Jesusajj janïr jiwayatäkäna ukhajja, kimsa kutiw arkirinakaparojj ‘akapachan apnaqeripat amuyasipjjam’ sasin amtayäna (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Supayaw akapach apnaqe, ukatwa jaqenakajj Biblian qellqatäki uka profecianakat jan sum amuyapkiti. Uka profecianakaw akapachan tukusiñapajj wali jakʼankatap qhanañchistu (Sof. 1:14). Supayaw jaqenakan “amuytʼanakapjja chʼamaktʼayi”, ukajj qhanaw amuyasi (2 Cor. 4:3-6). ‘Akapachajj niyaw tukusini, Jesusaw alajjpachan apnaqjje’ sasin jaqenakar yatiytan ukhajja, janiw istʼañ munapkistuti. Biblian qellqatäki uka profecianakatjja janis waljanejj istʼañ munapkchejja, janiw uk uñjasajj aynachtʼañasäkiti. Kunatsa ajay toqen jan ikjañasäki uk jiwasajj sum yattanjja. w16.07 2:11, 12
Octubre 11, jueves
Kunjamtï sapa maynejj jupa pachpar munaskejja, ukhamarakiw sapa maynis warmipar munasiñapa. Casarat warmejj chachaparojj wali respetompiw uñjañaparaki (Efe. 5:33).
Kunapachatï casarasir waynajj esposapäkani uka kullakar casarasïwi urun uñji ukhajja, wali kusisitaw jikjjatasi. Jehová Diosajja, chacha warminakajj kusisita, sum jakasipjjañapwa muni. Ukatwa Biblia toqejj ewjjtʼanak churawayi (Pro. 18:22). Ukhamäkchisa chacha warminakajja, pantjasir jaqenakjamajj pantjasipjjakipuniniwa. Bibliajj siwa: “Casadonakatakejj chʼamawa sarnaqañajja” sasa (1 Cor. 7:28). Ukhamajj ¿kunjamatsa cristiano chacha warminakajj jan waltʼäwinakampi jan aynachtʼapkaspa? ¿Kunjamsa sum jakasipjjaspa? Munasiñajj wali wakiskiriwa sasaw Bibliajj qhanañchi. Chacha warminakajj kunayman toqetwa munasiñ uñachtʼayasipjjañapa. Sañäni, kunjamtï jila purajj munasiñampi uñjasipkejja, uka pachpa munasiñaw chacha warminakan utjañapa. Chacha warmi munasiñas utjañaparakiwa. Wawanakanïpjjchi ukhajja, familian munasiña utjañapajj wali wakiskirirakiwa. Ukampis taqe ukanakat sipansa, Bibliajj munasiñ toqet yatichki ukarjam sarnaqapjjañapaw wali wakiskirejja, ukaw sum jakasiñatakejj yanaptʼani. w16.08 2:1, 2
Octubre 12, viernes
Kunjamsa sarnaqaskta, kunjamsa yatichaskta ukanakatjja amuytʼasipunim (1 Tim. 4:16).
Niyakejjay Timoteo waynajj walja maranak Diosan Reinopat yatiyjjchïnjja, ¿kunatsa sum yatiyañatak chʼamachasiñapajj wakisïna? Timoteo waynajja, jaqenakan amuyunakapasa jakäwipasa mayjtʼirïtap sum amuyäna. Jupajj jaqenakan chuymapar purtʼañwa munäna, ukatwa jukʼamp sum yatichañataki ukhamarak kunayman toqet yatiyañatak chʼamachasïna. Jichhürunakanjja jupatwa yateqasiraksna. Yaqhep cheqanakanjja, utat uta yatiyktan ukhajj janiw jaqenakarojj utanakapan jikjjatktanti. Yaqhep cheqanakanjja, jaqenakajj jachʼa edificionakanwa jakasipjje, ukatwa jupanakarojj jan yatiyañjamäkiti. Yatiyktan uka cheqanakantï ukhamächejja, ¿kunsa jaqenakar jikjjatañatakejj lursna? Walja jilat kullakanakajja, walja jaqenakajj utjki uka cheqanakanwa yatiyapjje. Amuytʼañataki, jaqenakar jikjjatañatakejja, kawkhantï trenanakasa autonakasa sayapki uka cheqaruw sarapjje. Qhatunakarusa plazanakarus sarapjjarakiwa. w16.08 3:14-16
Octubre 13, sábado
Jan chʼamani amparanaksa jan chʼamani qonqorinaksa chʼamanir tukuyapjjam (Heb. 12:12).
Jehová Diosan markapanjja, wali munasiri jilat kullakanakaw utji, jupanakaw chʼamañchtʼapjjestu (Heb. 12:12, 13). Nayrïr patak maranakan jakasir cristianonakat jilapartejja, jilat kullakanakan yanaptʼapwa katoqapjjäna. Israelitanakajj amalecitanakamp nuwasipjjäna ukhajja, Aaronampi Hur chachampiw Moisesar yanaptʼapjjarakïna (Éxo. 17:8-13). Jichhürunakanjja, ukhamarakiw mayninakar kunayman toqet yanaptʼsna. Yaqhep jilat kullakanakasajj chuymankipstatäsin jan walinakanwa uñjasipjje, yaqhepanakajj usuta, familiaranakapan jarkʼata, sapaki, familiapan maynin jiwatapat llakita ukhamaw jikjjatasipjjaraki. Wayn tawaqonakas chʼamañchtʼatäñ munapjjarakiwa, jupanakajj jan wali lurañanakaru jan ukajj akapachan nayrar sartañatak chʼamañchataw uñjasipjje (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14). Ukhamasti tantachäwinakansa, yatiyir sarktan ukhasa, mayninakampi manqtʼasktan ukhasa, jan ukajj teléfono toqe maynimp parlktan ukhasa, chʼamañchtʼapjjañäni, ukhamatwa mayninakat llakisitas uñachtʼayañäni. w16.09 1:13, 14
Octubre 14, domingo
Taqe kunsa Diosar jachʼañchañatak lurapjjam (1 Cor. 10:31).
Jehová Dios nayraqatansa, jilat kullakanak nayraqatansa, jaqenak nayraqatansa, Jehová Diosar jachʼañchkirwa isthaptʼasiñasa, isisitasajj kuntï yatiyktan uk jachʼañchañapawa (Rom. 13:8-10). Diosan arunakap yatiyir sarañatakisa, tantachäwinakar sarañatakisa, kunjam issa uchasisktan uk sumwa amuytʼasiñasa. Isisitas uñjasajja, jaqenakajj Diosan serviripätas jankʼakiw amuyapjjañapa (1 Tim. 2:10). Maysa toqet ak amtañasarakiwa, mä kasta isejj mä markan suma uñjatäspawa, ukampis yaqha cheqan janiw ukham uñjatäjjaspati. Ukatwa Jehová Diosan Testigonakapajj taqe cheqansa, mayninakar jan lanktʼasiyirjam isisiñasa. Jachʼa tantachäwinakar sarkañäni ukhajja, isisitasajj sumäñapawa. Janiw kunjamtï akapachankir jaqenakajj isisipki ukham isisiñasäkiti. Suma isthaptʼatäñäni ukhajja, ‘Jehová Diosan Testigopätwa’ sañ janiw ajjsarkañäniti, Bibliatsa jan ajjsartʼasaw yatiyarakiñäni. w16.09 3:7, 8
Octubre 15, lunes
Taqe utas maynin luratawa, ukampis taqe kunas Diosan luratawa (Heb. 3:4).
Jiwasajj wali muspharkañ lurtʼatätanwa, mä utat sipansa jukʼamp muspharkañ lurtʼatätanwa. Ukhamajj ¿janit mä lurirejj utjkpacha? Bibliajj Diosan Arupawa sasin pächasipki ukanakarojj ¿kunjamsa uka toqet amuytʼsna? Kunarus creyi ukat kuna toqetsa yatiñ muni ukwa nayraqat jisktʼañasa (Pro. 18:13). Maynitï ciencia toqet wal yatiñ munchi ukhajja, Bibliajj ciencia toqet parlki ukajj cheqapapuniwa sasinwa Bibliamp amuytʼaysna. Nayra sarnaqäwinakat yatiñ munchi ukhajja, Biblian parlki uka sarnaqäwinakatwa parltʼaraksna, kunanakatï walja maranak nayrajj qellqatäkäna ukanakajj kunjamsa qhepat phoqasïna ukwa amuytʼaysna. Yaqhepatakejja, kunatï jakäwipan yanaptʼkaspa ukwa Bibliat liytʼarapsna, sañäni, kunanaktï Jesusajj Wali Uñtʼat Arstʼäwipan arskäna uka arunakwa liytʼarapsna, ukhamatwa istʼapjjestaspa. Janipuniw jaqenakamp jiskhisiñ munktanti, jan ukasti jiwasamp parltʼasisin Bibliat sum yateqapjjaspa ukwa muntanjja. Ukhamasti, respetomp jisktʼasin wali amuyumpi istʼapjjañäni. Kunanaktï Bibliat yateqktan ukanakjja, wali amuyumpiw mayninakar parltʼañasa, jiwasat jilïrïpjjchi ukhajj jukʼampïñapawa. Jiwasatï mayninakar respetañäni ukhajja, jupanakajj respetompiw uñjapjjarakistani. w16.09 4:14-16
Octubre 16, martes
Maynit maynikam katoqtʼasipjjam (Rom. 15:7).
Yaqha markat tamasar jutapki ukanakar yanaptʼañatakejja, akham jisktʼasiñasawa: “Nayatï yaqha markankirista ukhajja, ¿kunjam uñjatäñsa munirista?” sasa (Mat. 7:12). Yaqha markat jutapki ukanakarojj suma chuymampiw uñjañasa. Qalltanjja, kuntï amuyapki ukhamarak lurapki ukajj kunatsa jan jiwas kikpäki uk janiw amuyksnati. Ukampis janiw jiwasjamäpjjañap suyañasäkiti, jan ukasti sumwa uñjañasa. Jupanakar sum uñtʼañatakejja, inas costumbrepata, markapata yatjjatañajj wakischispa. Ukatakejja, Jehová Diosan Arupat familjam yatjjatkasaw yaqha markat tamasaru jutapki, jan ukajj yatiyktan uka cheqaru jakir jutapki ukanakan costumbrenakapat yatjjatsna. Maysa toqetjja, jupanakamp sum uñtʼasiñatakejj utasaruw manqtʼasiñatak invittʼsna. Jehová “Tatitojj jan judionakäpkis ukanakan iyawsapjjañapata[kiwa]” punk jistʼari. Jiwasajj Jupatwa yateqassna, ukatakejj yaqha markat tamasar jutapki ukanakaruw utasar sum katoqtʼañasa (Hech. 14:27; Gál. 6:10; Job 31:32). w16.10 1:15, 16
Octubre 17, miércoles
Jucharar jaqenakajj jan walinak[wa] jupa contra par[lapjjäna]. Jumanakajj ukanakat wali amuyump lupʼipjjam (Heb. 12:3).
Jesusaw taqet sipansa jachʼa yantʼan uñjasïna, ukhamäkchïnsa Jehová Diosat janiw jitheqtkänti. ¿Kunas aguantañatakejj yanaptʼpachäna? Apóstol Pablojj akham sänwa: “Jesusasti [lawanwa] tʼaqhesi, jan uka casta jiwañaru pʼenqasisa. Jupajj yatisïnwa uka tʼaqhesitapatjja qhepürunjja kusisiñ jikjjatañapata; ukatsti Diosan tronopan kupëjjaparuw qontʼasi” sasa (Heb. 12:2). Ukat akham sasaw apóstol Pablojj cristianonakar ewjjtʼarakïna: “Amuyapjjam Jesusana uñachtʼäwipatjja” sasa. Nayrïr patak maranakan jakir cristianonakajja, Jesusjamarakiw Jehová Diosar servipjjatapat jiwayat uñjasipjjäna. Ukanakat maynejj Antipas chachänwa (Apo. 2:13). Uka cristianonakajj Diosan bendicionap katoqjjapjjewa. Ukampis Diosan nayra servirinakapajj aka Oraqen wiñay jakañwa katoqapjjani (Heb. 11:35). Jesusajj 1914 maran reyjam alajjpachan uttʼayatäkäna uka qhepatjja, jiwapkäna uka ajllit cristianonakajj alajjpachan jaktayatäpjjänwa, jupanakasti Jesusampi chikaw aka Oraqjjar apnaqanipjjani (Apo. 20:4). w16.10 3:12
Octubre 18, jueves
Jumanakajj sapürus maynit maynikam chʼamañchtʼasisipkakim (Heb. 3:13).
Yaqhepanakajja, janiw awk taykapampi chʼamañchtʼat jilsuwayapkiti, ukatwa wawanakapar jan chʼamañchtʼapkiti. Cheqas taqeniw chʼamañchtʼatäñ muntanjja, jilïr jaqenakajj ukhamarakiw chʼamañchtʼatäñ munapjje, ukampis janiw ukhamapunïkiti. Waljaniw chʼamañchtʼäwi jan katoqasajj quejasipjje. Jilat kullakanakarojja, ‘walik ukham lurtajja’ sasaw suma luratanakapat chʼamañchtʼsna. Jan ukajj kunja suma chuymanïpjjesa ukwa jupanakar sissna, llakitäpjjani aynachtʼatäpjjani ukhasa chʼamañchtʼaraksnawa (1 Tes. 5:14). Jilat kullakanakampejj niya sapa kutiw jikistanjja, ukhaw jupanakar chʼamañchtʼsna (Ecl. 4:9, 10). Akham jisktʼasiñasawa: “¿Jilat kullakanakajj jupanakar munasitajsa wali askit uñjatajsa amuyapjjeti? ¿Wakiski ukhajj chʼamañchtʼapuntti?” sasa. Bibliajj akham ewjjtʼistu: ‘Horasapar arsut arunakajj wali askipuniwa’ sasa (Pro. 15:23, NM). w16.11 1:3-5
Octubre 19, viernes
Uñjapjjam: ¡kunj munkayasa jilanak pur mä wawak suman jakasiñajja! (Sal. 133:1).
Jehová Diosajj markapat akham sänwa: “Ovejanakjamwa mayaru anthapjjä” sasa (Miq. 2:12). Kunatï cheqäki uk Bibliat yateqasajja, mayachtʼataw servipjjetani sasaw Jehová Diosajj sarakïna. Akham sänwa: “Taqe markanakan parläwinakapwa qʼomachä, ukhamata taqenin [nayaru] yupaychapjjañapataki, ukatsti mayakiraki [nayaru] servipjjañapataki” sasa (Zac. 3:9). ¡Jehová Diosar mayachtʼata servisajj wal kusistanjja! Nayrïr patak maranakanjja, cristianonakajj Diosan arunakaparuw istʼapjjäna. Ukatwa tamanakan sumankaña, qʼoma, mayachtʼata sarnaqañajj utjäna (1 Cor. 1:10; Efe. 4:11-13; 1 Ped. 3:8). Jichhürunakanjja, Diosan markapajj mayachtʼata, organistʼata ukhamaw Diosar servisktanjja. Suma yatiyäwinaksa, taqe aka oraqpachanwa yatiyaskaraktanjja. w16.11 2:16, 18
Octubre 20, sábado
Jumanakajj “[...] sacerdotenakjam servir reyinakäpjjtawa, santo markankirïpjjtawa, Diosan ajllit markapäpjjaraktawa, ukatwa jumanakajj Diosan khuyapayasiñapat taqe cheqan yatiyapjjañamajja”, jupaw jumanakarojj chʼamak taypit [...] jawsanipjjtamjja (1 Ped. 2:9).
Jesusan jiwatapat pataka maranak qhepatjja, waljaniw griego aruta latín aruta Biblia liyisipkäna. Ukhamajja, Bibliajj kamsisa, iglesianjj kamsasas yatichapjjaraki ukjja, sumwa amuytʼapjjäna. Ukhamatwa iglesian yatichäwipajj kʼarïtapa amuyapjjäna. Ukatjja, janiw uka kʼari yatichäwinakarjam sarnaqjjapjjänti. Ukampis maynitï, amuyunakap yaqhanakaru parlaspäna ukhajja, jiwayataw uñjasispäna. Qhepatjja, mä jukʼanikiw griego arsa jan ukajj latín arsa yatjjapjjäna. Ukhamïpanjja, kʼari religionan pʼeqtʼirinakapajj janiw yaqha arunakaru Biblia jaqokipayañ munapkänti. Kunapachatï maynejj iglesian yatichäwinakap contra saytʼasïna ukhajja, tʼaqesiyataw uñjasirïna. Ukatwa ajllit cristianonakajj jamasat tantachasipjjerïna, yamas yaqhepajja janiw tantachasjjapjjänti. Cheqas Jachʼa Babiloniaw taqenir apnaqäna. w16.11 4:8, 10, 11
Octubre 21, domingo
Jan cheqapar sarnaqer jaqenakajj janiw Diosan Reinopjja katoqapkaniti (1 Cor. 6:9).
Corintonkirinakat yaqhepajja, sinti jan wali lurañanakanwa sarnaqapjjäna, jiwasajj janiw jupanakjamäñ munktanti. ‘Nayatï jan walinak luraskakëjja, Diosajj khuyapayasiñapat perdonaskitaniwa’ sasajj janiw amuyañasäkiti. ‘Yaqhep jan wali luräwinakajj walikïskiwa’ sasaw yaqhepajj amuyapjje, ¿ukajj walikïskpachati? ¿Jehová Diosarojj taqe kunanti istʼasktanjja? (Rom. 6:14, 17.) Pablot amuytʼañäni, jupajj sänwa: “Nayan janchi cuerpojjajja juchan munañapar sarnaqañatak aljantatawa. Janiw nayajj amuykti kunatejj nayar paskitu ukjja. Nayasti janiw kuntejj munkta uk lurkti jan ukasti kuntejj uñisktjja ukwa lurtjja” sasa (Rom. 7:14, 15). Kuntï 1 Corintios 6:9-11 qellqatan siski uk janis lurkchïnjja, jan walinak luraskaktwa sasaw Pablojj säna. Jehová Diosamp askit uñjatäñwa munäna, ukatwa jan wali lurañanakamp jan apayasiñatakejj chʼamachasïna (Rom. 7:21-23). Ukhamajj Pablot yateqasisin Jehová Diosatakjam sarnaqañatak chʼamachasipjjañäni. w16.12 1:15, 16
Octubre 22, lunes
Diosar llakinakam katuyam, jupasti chʼaman tukuyätam (Sal. 55:22).
Taqe chuyma mayisisaw Jehová Diosar llakinakas katuysna, ukham lurañaswa Jupajj muni. Jan waltʼäwi askichañatakiw nayraqat chʼamachasiñasa, ukatsti Jehová Diosaruw taqe chuyma mayisiñasa, ukaw jan sinti llakisiñatakejj yanaptʼistaspa (Sal. 94:18, 19). Jehová Diosajja, ¿taqe chuyma mayisitasarusa, sapa kuti mayisitasarusa istʼistuti? Jïsa, kunjamtï Filipenses 4:6, 7 qellqatajj siskejja, Diosajj jan sinti llakisiñataki, jan walinak jan amuyañataki, chuymasan sum jikjjatasiñatakiw yanaptʼistaspa. Jehová Diosajj chuymasan sum jikjjatasiñatakiw yanaptʼistu, ukhamatwa llakimpejj jan apayasktanti, ni ajjsarayasktansa. Jilat kullakanakasat waljaniw Diosan yanaptʼatajj sum jikjjatasipjje, jiwasas ukhamarakiw jikjjatassna. ‘Diosan sumankañapaw’ kunayman jan walinakar saykatañatak yanaptʼistaspa. Jehová Diosan aka arunakaparuw confiyañasa, Jupajj sistuwa: “Jan ajjsaramti, nayaw jumampïskta, [...] nayäsktwa juman Diosamajja. Nayaw chʼamañchaskäma” sasa (Isa. 41:10). w16.12 3:3, 4
Octubre 23, martes
Diosar confiyatap laykojja, Moisesajj jachʼäjjäna ukhajj janiw Faraonan phuchapan wawapa sayasiñ munjjänti (Heb. 11:24).
Moisés chachajja, Egipto markan sum jakasiñat sipansa, “Diosan markapan uñisitäñwa munäna, mä jukʼa tiempo juchanakan kusisiñat sipansa” (Heb. 11:25, 26). Diosar taqe chuyma servir Moisés chachat yateqasipjjañäni. Kunatï Jehová Diosar jachʼañchki uk lurañ amtapjjañäni. Mayninakajj jiwas lanti kuns amtapjjaspa ukwa munsna, ukampis ukhamäspa ukhajja, janiw jiwas pachpa amtir Diosajj lurtʼawaykistu ukat bendición katoqksnati. ¿Kuna toqetsa parlasktanjja? Ukjja Deuteronomio 30:19, 20 qellqataw qhanañchi. 19 tʼaqanjja Jehová Diosajj mä amtar puripjjañapatakiw israelitanakar jaytäna sasaw qhanañchi. 20 tʼaqanjja, israelitanakajj qhawqsa Jupar munasipjjäna uk uñachtʼayapjjaspa ukwa Jehová Diosajj munäna sasaw qhanañcharaki. Jiwasajj ukhamarakiw Jehová Diosar serviña, jachʼañchaña, munasiña amtsna. w17.01 2:10, 11
Octubre 24, miércoles
[Jehová] Tatiturojj taqe chuymamp alkatam, ask lurarakim, [...] cheqaparak jakam (Sal. 37:3).
Jehová Diosajj wal munasistu, ukatwa concienciani, amuytʼasiri lurawayistu. Jiwasatï sum amuytʼasiñäni, concienciasarus istʼañäni ukhajja, kusisitaw jakasiñäni. Jaqenakajj pantjasirïtanwa, janiw jiwañsa ni juchsa chhaqtayksnati, uk Jehová Diosajj sum yati (1 Rey. 8:46). Janirakiw mayninakarus munañasarjam apnaqksnati, ¿kunatsa? Sapa mayniw kunsa lurani uk amtaspa, ukham luratätanwa. Wali experienciani, yatiñani ukhamäkchiñänisa, janipuniw Jehová Diosjamäkañäniti (Isa. 55:9). Taqe kunansa Jehová Diosampiw yanaptʼayasiñasa, kuntï jan lurirjamäktan uk phoqañatakisa, Jehová Diosaw yanaptʼitani sasaw confiyañasa. Ukampis janiw ukaruk jaytañasäkiti, jan ukasti kunjamsa jan walinak askichsna, kunsa mayninakar yanaptʼañatakejj lursna uk amuytʼañasawa. Ukatakejj Diosaruw ‘confiyañasa, kunatï walïki ukwa lurañasa, cheqaparjamaw jakañasaraki’. w17.01 1:2-4
Octubre 25, jueves
Nayampi chika Jerusalén markaru sarjjañäni, ukanwa nayajj jumarojj uñjäma (2 Sam. 19:33).
Uka invitacionajj wali sumäkchïnsa, Barzilai chachajj janiw uka luräwi katoqaskänti, jan ukasti akham sänwa: “Jachʼa reyitakejj akan mayni serviripa[w] utji, ukasti Quimam yoqajjawa” sasa (2 Sam. 19:31-37). ¿Kunatsa Barzilai chachajj palacior jan sarañ munkpachäna? Kuna luräwinakatï palacion utjkäna ukampejja, ¿janit phoqañ munkpachäna? ¿Janit sum jakasiñ munkpachäna? Janiw ukhamäkänti, jan ukasti jilïrëjjatap laykojj janiw nayrjamajj kuns sum lurirjamäjjänti. Ukatwa palacior jan sarañ munkänti, ukhamatwa altʼat chuymanïtap uñachtʼayäna (Gál. 6:4, 5). Barzilai chachat yateqasisajja, altʼat chuymanïñasarakiwa. Jiwaspachpat llakisiñat sipansa, jan ukajj kunansa mayninakat mayjätan ukat lupʼiñat sipansa, Jehová Diosar taqe chuyma serviñatakiw chʼamachasiñ muntanjja. Ukaw mä suma luräwit sipansa jan ukajj wali uñtʼatäñat sipansa jukʼamp askejja (Gál. 5:26). Ukhamajj jiwasatï altʼat chuymanïñäni ukhajja, jilat kullakanakasamp chikaw Jehová Diosar jachʼañchañäni ukatsti yaqhanakarus yanaptʼarakiñäniwa (1 Cor. 10:31). w17.01 4:5, 6
Octubre 26, viernes
Diosasti taqe kuntejj lurkän ukanakan sumätapwa uñjäna (Gén. 1:31).
Jehová Diosan taqe luratanakapajj wali muspharkaya suma lurtʼatawa (Jer. 10:12). Taqe kunsa sum amuytʼasaw Jehová Diosajj lurawayi. Luratanakapjjar apnaqer leyinaksa (leyes de la naturaleza), sum sarnaqañ toqet leyinaksa (leyes morales) Diosaw uttʼayi. Taqe ukanakajja, aka oraqen sumäñapatakiw yanaptʼi (Sal. 19:7-9). Kunanakatï aka Oraqensa, alajjpachansa utjki ukanakajj mä amtampi lurtʼatawa. Sañäni, ley de la gravedad ukajja, atmósfera satäkis ukajj Oraqet jan jitheqtañapatakiw yanaptʼi, ukhamarusa lamar qotan jan jitsuniñapatakisa ukaw yanaptʼaraki. Janitï uka leyejj utjkaspajja, Oraqen jakañajj janiw utjkaspati. Ukhamarus uka leyinakaw taqe kunas lugarapankañapatak yanaptʼi. Ukaw aka Oraqesa, jaqenakasa mä amtampi lurtʼatätap uñachtʼayistu. Ukhamajj yatiyir sarasinjja, taqe kun Luriri Jehová Diosar uñtʼapjjañapatak jaqenakar yanaptʼapjjañäni (Apo. 4:11). w17.02 1:4, 5
Octubre 27, sábado
Diosajj [Moisesaruw] khitäna, apnaqerjama salvirjama, [mä] ángel taypiw khitäna (Hech. 7:35).
Bibliarjamajja, ‘Diosan ejercitopan jilïripawa’, mä arunjja, mä angelaw Josué chacharojj cananeonak contra nuwasipkäna uka guerran atipjayäna (Jos. 5:13-15; 6:2, 21). Ezequías reyejj Diosan markap apnaqkäna ukhajja, asirio soldadonakaw Jerusalén marka tukjañ munapjjäna. Ukampis mä arumanakwa “Tatitun angelapajja Asirian campamentopar sarasina [...] pataka kimsaqallq tunka phesqani waranqa jaqenaka” jiwarayäna (2 Rey. 19:35). Angelanakajj jan pantjasirïpjjewa. Ukampisa jupanakan yanaptʼat chachanakajj pantjasirïpjjänwa. Amuytʼañataki, mä kutejja Moisesajj janiw Jehová Diosar jachʼañchkänti (Núm. 20:12). Josué chachasti, gabaonitanakajj jupamp mä pacto lurir jutapkäna ukhajj janiw Jehová Diosar jisktʼaskänti (Jos. 9:14, 15). Ezequías reyejj jachʼa jachʼaw tukurakïna (2 Cró. 32:25, 26). Uka chachanakajj pantjasirïpkchïnsa, israelitanakan jupanakar istʼapjjañapaw wakisïna. Jehová Diosajj kunjamsa uka chachanakar angelanakapampi yanaptʼäna uk jupanakajj amuyasipkänwa. Ukhamajja, Jehová Diosaw markaparojj pʼeqtʼaskäna. w17.02 3:7-9
Octubre 28, domingo
Khititejj tronon qontʼatäki uka Diosasa Corderosa wiñayans wiñayapatak bendisitäpjjpan, respetatäpjjpan, jachʼañchatäpjjarakpan, chʼamanïñas jupanakampïpan (Apo. 5:13).
¿Kunjamsa jaqenakar respetatas uñachtʼaytanjja? Sum uñjasaw respetatas uñachtʼaytanjja. Niya jilapartejj luratanakap uñjasa, jan ukajj wali wakiskir luräwinïtap uñjasaw maynir respettanjja. ¿Khitinakarus jukʼamp jachʼañchañasa ukhamarak respetompi uñjañasa? “Tronon qontʼatäki” ukasa ukhamarak ‘Corderosa’ jachʼañchatäñapawa sasaw Apocalipsis 5:13 qellqatajj qhanañchi. “Tronon qontʼatäki” ukajj Jehová Diosawa. Apocalipsis 4 jaljanjja, “wiñayan wiñayapataki” jakiri Jehová Diosajj kunatsa jachʼañchatäñapa ukwa jilïr angelanakajj qhanañchapjje. Jupanakajj akham sapjjewa: “Tata, nanakan Diosajja, jumajj askïtawa jachʼañchäwi, gloria, ukhamarak munañanïña katoqañatakejja. Jumaw taqe kuns ina chʼusat lurtajja, munañamatarakwa taqe kunas jakaskaraki, juman uskutarakiwa” sasa (Apo. 4:9-11). w17.03 1:1, 2
Octubre 29, lunes
Jan amuytʼan jaqewa, jupa pachpan amuytʼaparu [confiyaski] ukajja (Pro. 28:26).
Jichhürunakanjja, walja jaqenakaw kunsa lurapjjani uk chuymapar istʼasin amtapjje. Ukampis chuymampi apayasiñajj jan waliruw puriyistaspa. Diosan Arupajj akham siwa: “Jaqen chuymapjama ñanqha, kʼarintirejj janiw utjkiti” sasa (Jer. 17:9). Ukatwa pantjasir chuymasar jan istʼañatakisa, amuyusar jan confiyañatakis Bibliajj ewjjtʼistu. Nayra tiemponjja, chuymapar istʼas amtapjjatapatjja kuna jan walinakarus waljanejj purtʼasipjjäna ukanakatwa Biblian qhanañchi (1 Rey. 11:9; Jer. 3:17; 13:10). Ukhamajj chuymasar istʼasaki kuns lursna ukhajja, ¿kuna jan waltʼäwinakansa uñjassna? Amuytʼañataki maynejj wali coleratäki ukhajja, janiw suma amtanakar purkaspati (Pro. 14:17; 29:22). Aynachtʼatäki ukhas janirakiw sum amuytʼaskaspati (Núm. 32:6-12; Pro. 24:10). Ukhamajj wakiskir amtanakar puriñasäki ukhajja, janiw chuymasar istʼañasäkiti. w17.03 2:12, 13
Octubre 30, martes
Tatay, amtastati kunjamsa nayajja suma cheqa chuymampi serviyäsma uka (2 Rey. 20:3).
Juchararätas laykojj taqeniw pantjastanjja. Ukampis Jehová Diosaw juchat qhespiyawayistu, pantjasktan ukhas perdonarakistuwa. Altʼat chuymanïktan ukhamarak taqe chuyma arrepentisktan ukhajja, Diosajj perdonistuwa. Janirakiw “jucha luratasarjam tʼaqhesiykistuti” (Sal. 103:10). Diosajj wali perdonirïkchisa, ‘taqe chuymaw Jupar serviñasa’ (1 Cró. 28:9). Jehová Diosar taqe chuyma servir mä jaqejja, wal Jupar munasi, ukat wiñayaw serviñ munaraki. Biblianjja, “chuyma” sasajj kunanakatï chuymasan utji ukanakatwa jilapartejj parli. Ukat kunanaktï lupʼisktan, kunanakarutï wal munasktan, kunanak lurañtï wal munktan ukhamarak kunatsa ukanak lurtan ukanakatwa parlaski. Pantjasirïkasinsa, Jehová Diosarojj “taqe chuymaw” sirvsna. Janiw ukham lurañajäwa sasakejj ukanak lurktanti, jan ukasti taqe chuymaw Diosar sirvtanjja (2 Cró. 19:9). w17.03 3:1, 3
Octubre 31, miércoles
[Jehová Diosajj] llampʼu chuyman jaqerojj uñtaniwa, jachʼa jachʼa tukur jaqerusti jayat uñtʼi (Sal. 138:6).
Kunapachatï taqe kunas sumakïski, jan ukajj mayninakajj wali sum lurtajja sasin sapjjestaspa ukhajja, ¿kunsa lursna? Luratasanwa kunjam chuymanïtansa ukajj amuyasini. Sañäni, mä jilatajj walja jaqenak nayraqatan sum arstʼañatak wal wakichtʼasispa ukhajja, sum arstʼipan jilat kullakanakajj jachʼañchtʼapjjaspawa. Ukham jachʼañchtʼatajja, ¿kunsa jilatajj luraspa? Jesusan aka arunakap amtañasapuniwa: “Ukhamarakiw jumanakajj kunapachatï taqe kuntejj Diosajj luram sapktam ukanak tukuyasajj sapjjañamajja: ‘Inamaya uywatanakakïpjjtwa, kunatejj lurañanakajjäkän ukakwa lurapjjta’ sasa” (Luc. 17:10). Amtapuniñäni, Ezequiasajj jachʼa jachʼaw tuküna, Jehová Diosajj kunjamsa yanaptʼäna ukanakat armasisajj janiw yuspärjjänti (2 Cró. 32:24-27, 31). Ukhamasti, sum arstʼatasat mayninakajj jachʼañchtʼapjjestaspa ukhajja, ¿kunas altʼat chuymanïskakiñatakejj yanaptʼistaspa? Jehová Diosajj kunjamsa yanaptʼistu ukanakatwa lupʼiñasa. Ukatsti kunjamsa Diosajj yanaptʼawayistu ukanakwa jupanakar yatiyaraksna. w17.03 4:12-14