Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • es25 págs. 57-67
  • Junio

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Junio
  • Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2025
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Domingo 1 de junio
  • Lunes 2 de junio
  • Martes 3 de junio
  • Miércoles 4 de junio
  • Jueves 5 de junio
  • Viernes 6 de junio
  • Sábado 7 de junio
  • Domingo 8 de junio
  • Lunes 9 de junio
  • Martes 10 de junio
  • Miércoles 11 de junio
  • Jueves 12 de junio
  • Viernes 13 de junio
  • Sábado 14 de junio
  • Domingo 15 de junio
  • Lunes 16 de junio
  • Martes 17 de junio
  • Miércoles 18 de junio
  • Jueves 19 de junio
  • Viernes 20 de junio
  • Sábado 21 de junio
  • Domingo 22 de junio
  • Lunes 23 de junio
  • Martes 24 de junio
  • Miércoles 25 de junio
  • Jueves 26 de junio
  • Viernes 27 de junio
  • Sábado 28 de junio
  • Domingo 29 de junio
  • Lunes 30 de junio
Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2025
es25 págs. 57-67

Junio

Domingo 1 de junio

Diosan Reinopar mantañatakejj walja tʼaqesiñanakan uñjasiñasawa (Hech. 14:22).

Nayrïr patak maranakan jakir cristianonakajja, kuna cambionakatï utjkäna ukarjamaw amtanakap mayjtʼayapjjäna, ukatwa Jehová Diosajj jupanakar bendisïna. Uka cristianonakajj walja kutiw arknaqat uñjasipjjäna, awisajj mä akatjamatwa ukajj pasäna. Listra toqen predicasipkäna ukhajj kunas Bernabeampiru apóstol Pablompirojj pasäna uk amuytʼañäni. Qalltanjja, jaqenakajj wali munasiñampiw katoqapjjäna, istʼapjjarakïna. Ukampis qhepatjja, yaqhep enemigonakapajj jupanak contra saytʼasipjjañapatakiw “jaqenakar” amtayapjjäna, uka jaqenakat yaqhepajj Pablorojj qalampiw jaqjapjjäna, jiwatäkaspas ukhamwa jaytapjjäna (Hech. 14:19). Ukampis Bernabeampi Pablompejj yaqha cheqar sarjjasaw predicasipkakïna. ¿Kunsa ukham lurapjjatapat jikjjatapjjäna? ‘Waljaniruw Jesusan discipulopar tukuyapjjäna’, arunakapampi luratanakapampiw jilat kullakanakar chʼamañchtʼapjjarakïna (Hech. 14:21, 22). Bernabeampi Pablompejj arknaqatas uñjasipkchïnjja, janiw aynachtʼapkänti, ukajj walja jaqenakaruw yanaptʼäna. Jiwasampejj ukhamarakïniwa, jiwasatï jan aynachtʼkañäni, kuna luräwtï Jehová Diosajj churkistu uk luraskakiñäni ukhajja, walja bendicionanakwa katoqañäni. w23.04 pág. 16 párrs. 13, 14

Lunes 2 de junio

Jehová Dios Tata, oracionajarojj istʼakimaya, yanap mayiñatak ruwtʼasitanakajarojj istʼakimaya. Nayajj llakitäkta uka uruw jumar artʼasinsma, kuna laykutejj jumajj nayar jaysitätawa (Sal. 86:6, 7).

David reyejj jakäwipan walja enemigonakanïnwa, ukatwa Jehová Diosar yanaptʼa wal mayisirakïna. Jupajj oracionanakajar istʼaniwa jaysarakiniwa sasaw Davidajj taqe chuym confiyäna. Jumajj jupjamarakiw confiyasma. Jehová Diosajj aguantañatak yatiña chʼama chuririwa sasaw Bibliajj yatichi. Jupajj jilat kullakanakas toqe, Diosar jan adorapki uka jaqenak toqew yanaptʼistaspa. Jehová Diosajj janis oracionanakasarojj munktan ukarjampun jayskchistanejja, jupajj jaysapunistaniwa. Kunatï jiwasatak wakiski ukwa churistani, horasaparuw churarakistani. Ukhamajj Jehová Diosar confiyas orasipkakiñäni. Jehová Diosajj jichha tiempon cuidapunistaniwa, machaq mundonjja “kunanaktï taqe jakirinakajj munapki” ukanak churapuniniwa, taqe ukanakat janipun payachasiñäniti (Sal. 145:16). w23.05 pág. 8 párr. 4; pág. 13 párrs. 17, 18

Martes 3 de junio

¿Kunampirak nayajj Jehová Diosar pagäjja, taqe kuntï jupajj naya layku lurkäna ukanakatjja? (Sal. 116:12).

Amtanakam phoqasajj kunanaksa jikjjatasma uka toqet lupʼiñajj wali askiwa. ¿Jumajj kuna bendicionanak utjatapatsa lupʼisma? Jumatï Biblia liyiñ toqeta jan ukajj oración toqet mejorañ munsta ukhajja, uk lurasajj kunjamsa Jehová Diosampejj jukʼamp sum apasisma uk amuytʼam (Sal. 145:18, 19). Jumatï cristianjam suma chuymanïñ munsta ukhajja, ukajj kunjamsa mayninakamp jukʼamp sum apasiñatak yanaptʼätam uk amuytʼam (Col. 3:14). ¿Kunanakampsa lurasma? Kunanaktï lurañ amtkta ukanakjja, kunatsa ukanak lurañ munta ukanak qellqtʼasim, qellqtʼasitamjja sapa kutiw wasitat uñjjattʼañama. Khitinakatï amtanakam phoqañatak yanaptʼapkiristam ukanakampiw chikachasirakisma (Prov. 13:20). Qhan parlkasinjja, yaqhep urunakajj janiw kun lurañatakis ganasajj utjkistaspati, ukajj taqeniruw pasistaspa. ¿Ukajj kuntï amtktan uk janis lurañasäjjaspa ukhamti sañ muni? Janiw ukham sañ munkiti. Jiwasajj jan taqe chuym lurañ munjjañäni ukhas amtanakas phoqañatakejj chʼamachasiskaksnawa, ukajj janiw inamayäkaniti. w23.05 págs. 27, 28 párrs. 5-8

Miércoles 4 de junio

Kuntï maynejj phawki, ukrakwa apthapini (Gál. 6:7).

Jan wali amtar puritas reconosiñajja, kuna jan walinaktï lurktan uk arsusiñataki, jan wal luratas cheqañchañataki, wasitat ukham jan pantjasiñatak chʼamachasiñatakiw yanaptʼistaspa. Ukhamatwa wiñay jakañar apki uka tʼijüwin tʼijuskaksna. Kuntï lurkta ukajj luratäjjewa. Jan uka luratamat sint lupʼimti, janirak uka luratamat sint llakisimti, jan uka luratamat yaqhanakar juchañchamti, janirak uk lurañatakejj razonanïkasmas ukham parlamti. Antisas pantjasitam reconosiñamaw walïspa, askichañatakiw chʼamachasiñamaraki. Jan wal luratamat sintpun llakisjjsta ukhajja, Jehová Diosar humilde chuymamp orasim, pantjasitam reconosisajj perdón mayisirakim (Sal. 25:11; 51:3, 4). Maynirutï chuym ustʼaysta ukhajja, jupat disculpasim. Wakischi ukhajj ancianonakan yanaptʼap mayirakim (Sant. 5:14, 15). Pantjasitamat yateqasajj jan wasitat uk lurañatak chʼamachasim. Janipun payachasimti, Jehová Diosaw yanaptʼätam, munasiñampiw uñjarakïtam (Sal. 103:8-13). w23.08 págs. 28, 29 párrs. 8, 9

Jueves 5 de junio

Jehoiadá sacerdotempi yatichatäkäna taqe uka urunakanjja, Jehoás reyejj kunatï Jehová Dios nayraqatan cheqapäki ukanak luräna (2 Rey. 12:2).

Jehoás reyejj waynäkäna ukhajja, Jehoiadá sacerdoten yanaptʼapampejj Jehová Diosar kusisiyañatakiw chʼamachasïna. Ukampis Jehoiadá sacerdotejj jiwjjäna uka qhepatjja, Jehoás reyejj apóstata principenakaruw istʼjjäna (2 Crón. 24:4, 17, 18). Ukham lurapjjatapajj Jehová Diosan chuymap ustʼaykchïnsa, “jupan ukar kuttʼayaniñatakejj Jehová Diosajj profetanakwa jupanakan ukar khitaskakïna”. Ukampis “janiw jupanakajj istʼañ munapkänti”. Janiw Jehoiadá sacerdoten Zacarías yoqaparus istʼapkänti, jupajj profetata sacerdotetwa serviskäna, Jehoás reyin primoparakïnwa. Janiw ukakïkänti, Jehoás reyejj Zacariasar jiwayapjjañapatakiw mayïna (2 Crón. 22:11; 24:19-22). Jehoás reyejj janiw Jehová Diosar ajjsartʼirëjjänti, ukatwa Diosajj akham säna: “Nayar jiskʼachirinakarusti jiskʼacharakïwa” sasa (1 Sam. 2:30). Tiempompejja, “sirionakan ejercitopajj” jukʼa jaqenikïkchïnsa, Jehoás reyin ‘wali jachʼa ejercitoparuw’ atipjäna, Jehoás reyis ‘wali usuchjatarakïnwa’ (2 Crón. 24:24, 25). w23.06 pág. 18 párrs. 16, 17

Viernes 6 de junio

Mä tiemponjja jumanakajj chʼamakar uñtatäpjjayätawa, jichhajj qhanar uñtatäjjapjjtawa (Efes. 5:8).

Apóstol Pablojj Éfeso markanwa suma yatiyäwinak predicaskäna, yatichaskarakïna (Hech. 19:1, 8-10; 20:20, 21). Jupajj jilat kullakanakar wal munasïna, ukatwa Jehová Diosat jan jitheqtapjjañapatak jupanakar yanaptʼañ munäna. Ukampis efesionakajj falso religionanakan walja creencianakapampiw apayasipjjäna, magiarus creyipjjarakïnwa. Efesonkir jaqenakajj qʼañu jucha lurañar yatintatäpjjänwa, ukham lurapjjatapat janirakiw akchʼas phenqʼasipkänti. Teatronakapansa religión fiestanakapans qʼañu juchanakatak parlapjjerïna (Efes. 5:3). Jaqenakajj “kunatï walïki, kunatï jan walïki” uk janiw yatjjapjjänti, uka arunakajj janiw akchʼas chuym ustʼayasipkänti sañ muni (Efes. 4:17-19). Mä arunjja, janiw conciencianakapajj juchañchkänti. Niyakejjay efesionakajj kunatï walïki, kunatï jan walïki uk jan amuyapkchïntejja, Pablojj akham sasaw jupanakar säna: ‘Jumanakajj janiw Diosar uñtʼañ munapktati, amuyunakamajj chʼamaktʼayatawa, Diosat jutki uka jakañatsa wali jayankapjjaraktawa’ sasa. Ukampis efesionakajj chʼamakankapkchïnsa, yaqhepanakajj ukat mistjjapjjänwa. w24.03 pág. 20 párr. 2; pág. 21 párrs. 4-6

Sábado 7 de junio

Khitinakatï Jehová Diosar suytʼasipki ukanakajj mayampiw chʼam katjjatapjjani, janiw qarjtapkaniti (Is. 40:31).

Gedeonajj Israel markan juezapäkäna ukhajja, wal qarïna, janiw chʼamapat sintiskänti. Madianitanakajj arum toqer nuwasïwit escapasipkäna ukhajja, Gedeonajj Jezreel vallet Jordán jawirkamaw arktäna (Juec. 7:22). ¿Gedeonajj jawirarukit quedasjjäna? ¡Janiwa! Gedeonasa jupamp chik sarir 300 chachanakas wali qaritäpkchïnsa, jawir paskatasajj arktasipkakïnwa. Ukatsti madianitanakar jikjjatasajj atipjapjjänwa (Juec. 8:4-12). Gedeonajj Jehová Diosaw chʼam churitani sasaw confiyäna, Jehová Diosasti yanaptʼapunïnwa (Juec. 6:14, 34). Mä kutejja, Gedeonampi jupamp chik sarir chachanakampejj kayukiw pä madianita reyinakar arktapjjäna, amuyatajj camellor qonjjatataw uka reyinakajj escapasipkäna (Juec. 8:12, 21). Ukampis Diosan yanaptʼapampejja, jupanakar jikjjatasajj atipjapjjänwa. Jichhürunakan ancianonakajj ukhamarakiw Jehová Diosar confiyapjjañapa. “Jupajj janipuniw qarjtkiti, ni thayjtkisa”. Jupaw ancianonakarojj munapkani ukhajj chʼam churani (Is. 40:28, 29). w23.06 págs. 6, 7 párrs. 14, 16

Domingo 8 de junio

Jehová Diosajj janiw sapak jaytapkätamti ni apanukupkätamsa (Deut. 31:6).

Jiwasatï mä jan walin uñjasiñäni ukhajja, Jehová Diosat jan jitheqtir chuymanïsnawa. Ukatakejj jupar confiyañasawa. Barac juezat amuytʼañäni, Jehová Diosan instruccionanakapar jan payachasis istʼatapatjja, jupatakejj taqe kunaw sum saräna. Uka tiemponjja, israelitanakajj janiw guerrar sarañatak wakichtʼatäpkänti. Janiw mä escudosa ni mä lanzas jupanakan utjkänti. Ukhamäkchïnsa, Jehová Diosajj Sísara contra ukhamarak ejercitop contra nuwasiñapatakiw Barac juezar mayïna, uka cananeo ejercitopajj wali armantatänwa (Juec. 5:8). Sisarampi 900 carronakapamp nuwasiñatakejja, Débora profetisajj Tabor qollut pampa oraqer saraqañapatakiw Barac juezar mayïna. Pampa oraqenkasajj ratukis uka carronakamp atipayasipjjchispänjja, Barac juezajj jupar istʼänwa. Soldadonakajj qollut saraqanisipkäna ukhajja, Jehová Diosajj walpun jall purintayäna. Uka carronakajj ñeqʼeruw sayantjjapjjäna, ukhamaw Jehová Diosajj Barac juezarojj atipjayäna (Juec. 4:1-7, 10, 13-16). Jiwasatï Jehová Diosar confiyañäni, markap toq churki uka instruccionanakarjam lurarakiñäni ukhajja, yanaptʼapampejj atipjarakiñäniwa. w23.07 pág. 19 párrs. 17, 18

Lunes 9 de junio

Khititejj tukuykam aguantki ukaw salvatäni (Mat. 24:13).

Salvasiñasatakejj paciencianïñasawa. Diosat jan jitheqtiri nayra servirinakjamarakiw Diosajj arsutanakap phoqañap pacienciampi suytʼañasa (Heb. 6:11, 12). Bibliarjamajja, yapuchirïksnas ukhamätanwa (Sant. 5:7, 8). Yapuchirejja, yapuchasasa umamp qarpjjatasas jan ukajj regjjatasas wal trabaji, ukampis kunapachas yapojj jiltani uk janiw yatkiti. Ukatwa pacienciampi suytʼi, achunak apthapiñat janiw payachaskarakiti. Cristianonakampejj ukhamarakiwa, ‘kunürus Tatitojj jutani uk janis yatipkchejja’ Jehová Diosatakejj wal trabajipjje (Mat. 24:42). Cheqas jiwasajj pacienciampiw suytʼtanjja, Jehová Diosan taqpach promesanakapajj tiempoparuw phoqasini sasaw taqe chuym suytʼtanjja. Jiwasatï jan paciencianïksna ukhajja, janiw suytʼjjsnati, Jehová Diosats jukʼat jukʼatwa jitheqtaraksna. Mä rat kusistʼaykistu ukanakar chuym uchañwa qalltjjaraksna. Ukampis paciencianïñäni ukhajja, tukuykamaw aguantañäni, salvatarakïñäniwa (Miq. 7:7). w23.08 pág. 22 párr. 7

Martes 10 de junio

Kayunakasa kayu lukʼananakas mä partejj hierrompi mä partejj ñeqʼempi luratänwa (Dan. 2:42).

Daniel 2:41-43 profeciampi, Daniel libron yaqha profecianakapampi, Apocalipsis libron yaqha profecianakapamp igualtʼayasajja, uka jachʼa estatuan kayunakapajj Reino Unido ukat Estados Unidos mayachtʼat markanakamp sasitapwa amuytanjja. Uka pä markanakajj jichhürunakan apnaqki uka potencia mundialawa. Daniel profetajj Nabucodonosor reyin samkapajj kamsañs muni uk qhanañchkäna ukhajja, uka potencia mundialat akham sänwa: “Uka reinon mä partepajj chʼamanïni[wa], mä partepajj ja[niw] chʼamanïkaniti” sasa. ¿Kunatsa mä partejj jan chʼamanïñapäkäna? Kuna laykutejj uka potencia mundialajj hierror uñtat chʼamanïkchisa, chʼaran ñeqʼempi saski uka jaqenakajj janiw kuns luraykiti. Danielajj qhanañchkäna uka jachʼa estatuatjja, wali importante cheqa yatichäwinakwa yateqsna. Maya, Reino Unido ukat Estados Unidos mayachtʼat potencia mundialajj wali chʼamanïtapwa uñachtʼayäna. Primera ukat Segunda Guerra Mundialanjja, uka potencia mundialaw atipirinakarojj yanaptʼäna. Ukampis uka potencia mundialajj janiw nayrjamajj chʼamanëjjeti, markachirinakapajj jupanakkam chʼajjwapjjatapat aynachtʼaskakiniwa. Paya, Diosan Reinopajj aka oraqenkir taqe gobiernonak tukjkani ukhajja, uka potencia mundial sapakiw utjani. w23.08 pág. 11 párrs. 12, 13

Miércoles 11 de junio

Nayajj wali llakinkaskayäta ukhaw Jehová Diosar artʼasta, Diosajarojj yanap mayiñatakiw artʼasiskakiyäta. Jupajj templopatpachwa aruj istʼanitu (Sal. 18:6).

Davidajj kunayman jan walinakanwa uñjasïna, ukatwa awisajj wal llakisïna (Sal. 18:4, 5). Ukampis kunja munasiñampis Jehová Diosajj jupar uñjäna ukaw chʼam katjjatañatak yanaptʼäna. Jehová Dios amigopajj ‘walja pastonakarus irpkaspa’, ‘kawkjantï umajj wal utjki uka samartʼañ lugaranakarus irpkaspa’ ukhamwa Davidajj jikjjatasïna. Ukhamatwa chʼam katjjatäna, kusisitaw Diosar serviskakïna (Sal. 18:28-32; 23:2). Jan walinakan uñjasktan ukhajj akham saraksnawa: “Jehová Diosajj munasiri jan jaytjasiri Diosawa, ukatwa jiwasajj jan tukusktanti” sasa (Lam. 3:22; Col. 1:11). Davidajj wali chʼaman enemigonakanïnwa. Ukampis Jehová Diosan jupar munasitapaw seguro ukat jarkʼaqat jikjjatasiñatakejj yanaptʼäna. Diosajj jupamp chikäskapunitapwa Davidajj amuyasïna, ukatwa akham sasin cantäna: “Taqe ajjsarañanakajatwa jupajj salvitäna” sasa (Sal. 34:4). Davidajj awisajj walsa ajjsarayaskchïnjja, Diosan jupar munasitap yatisajj janiw ajjsarjjänti. w24.01 pág. 30 párrs. 15-17

Jueves 12 de junio

Jucharar jaqenakatï jan walinak lurayañ munapjjätam ukhajja, jan jupanakampejj apayasimti (Prov. 1:10).

Jehoás reyin jan wali amtanakapat yateqam. Jehoiadá sacerdotejj jiwjjäna uka qhepatjja, Jehoás reyejj jan wali amigonakwa ajllïna (2 Crón. 24:17, 18). Jehová Diosar jan munasipkäna uka Judá markankir principenakaruw istʼjjäna, inas jumajj janiw istʼañapäkänti sasin amuysta. Ukampis jupajj jan wal luräna, uka jan wali amigonakapampiw apayasirakïna. Zacarías primopajj cheqañchkäna ukhajja, Jehoás reyejj jiwayapjjañapatakiw mä orden churäna (2 Crón. 24:20, 21; Mat. 23:35). ¡Ukham luratapajj jan walipunïnwa! Jehoás reyejj jan amuytʼasirïnwa. Qalltanjja, kunatï walïki ukwa luräna, ukampis jupajj apostatäjjänwa, jaqe jiwayirirakïnwa. Qhepatsti, pachpa servirinakapaw jupar jiwayapjjäna (2 Crón. 24:22-25). Jupatï Jehová Diosampiru Diosar munasirinakampir istʼaskakispäna ukhajj ¡janiw ukhaman uñjaskaspänti! w23.09 pág. 9 párr. 6

Viernes 13 de junio

Jan ajjsaramti (Luc. 5:10).

Jesusajj Pedron jan jitheqtas serviskakiñap yatïnwa. Ukatwa juparojj “jan ajjsaramti” sasin munasiñampi säna. Jesusan jupar confiyatap uñjañajj Pedrotak jan armkañänwa. Uka qhepatjja, Mesiasar jan qhepaqtas arkañatakejj Pedrompi Andrés jilapampejj chawlla katuñ negocio jaytjjapjjänwa. Uk lurañ amtapjjatapat suma bendicionanak katoqapjjäna (Mar. 1:16-18). Criston discipulopjamajja, Pedrojj musparkañ milagronakwa uñjäna. Kunjamsa Jesusajj usutanakar qolläna, demonionak alissüna, jiwatanakarus jaktayäna ukanakwa uñjäna (Mat. 8:14-17; Mar. 5:37, 41, 42). Kunjamsa Jesusajj Diosan Reinopan apnaqani ukwa mä musparkañ visionan uñjarakïna. Uksti Pedrojj janipuniw armkänti (Mar. 9:1-8; 2 Ped. 1:16-18). Cheqas janitï Pedrojj Jesusar arkkaspänjja, janipuniw ukanak uñjkaspänti. ¡Pedrojj jan aynachtʼatapatsa, taqe uka bendicionanak katoqatapats walpun kusispachäna! w23.09 pág. 21 párrs. 4, 5

Sábado 14 de junio

Jesusasti sarakïnwa: “Nayajj janiw paqallq kuti sisksmati, jan ukasti 77 kuti sissmawa” sasa (Mat. 18:22).

Nayrïr cartapanjja, apóstol Pedrojj “wal munasipjjam” sasaw sarakïna. Ukham munasirejj janiw mä qhawqha juchanakak perdonkiti, jan ukasti “walja juchanakwa perdoni” (1 Ped. 4:8). Uka arunak qellqkasajja, inas Pedrojj kuntï walja maranak nayrajj Jesusajj perdonañ toqet yatichkäna uk amtaschïna. Kunapachatï Pedrojj “paqallq kuti” perdonañ toqet parlaskäna ukhajja, inas wali perdonirïkaspas ukham amuyaschïna. Ukampis Jesusajj “77 kuti” perdonañamawa sasaw säna, mä arunjja perdonatapajj jan jaktʼkayäñapänwa, uksti jiwasajj yateqañasarakiwa (Mat. 18:21). ¿Uka ewjjtʼarjam lurañajj jumatak chʼamakiti? Ukhamächi ukhajj chʼamachasiskakim, jan aynachtʼamti. Niyakejjay pantjasirïstanjja, Jehová Diosan servirinakapatakejj mayninakar perdonañajj awisajj chʼamakïspawa. Ukhamächi ukhajj ¿kunsa lurasma? Taqe kunat sipansa, jilatamaru jan ukajj kullakamar perdonaña, jupamp sumankañaw jukʼamp importantejja. w23.09 pág. 29 párr. 12

Domingo 15 de junio

Nayajj Jehová Diosar artʼasta, jupasti jaysanituwa (Jon. 2:2).

Jehová Diosarojj janis istʼkchïnjja, Jonasajj arrepentisïnwa, ukatwa Jehová Diosajj humilde chuymamp orasitajarojj istʼitaniwa, yanaptʼarakitaniwa sasin confiyäna. Lamar qotat mistjjäna ukhajja, Diosajj churkäna uka luräw katoqasiñatakisa, ukamp phoqañatakis wakichtʼatäjjänwa (Jon. 2:10-3:4). Mä jan walin uñjaskta ukhajj ¿wali llakitätamat orasiñajj jumatak chʼamakiti? Jan ukajj ¿Bibliat yatjjatañatak janis ganasanïkasma ukhamti amuyasta? Jan ak armamti, kuna jan walinsa uñjasiskta uk Jehová Diosajj yatiwa. Mä qhawqha arunakampikis oraschïtajja, kuntï necesitkta uk horasaparupuniw churätam, jan ukat payachasimti (Efes. 3:20). Usutätamata jan ukajj wali llakitätamat Bibliat liyiñas yatjjatañas jumatak chʼamächi ukhajja, inas Bibliat liytʼaski jan ukajj qellqatanakasat liytʼaski uka grabacionanak istʼchisma. Maysa toqetjja, jw.org cheqan mä canción istʼasma jan ukajj mä video uñtasma. Jehová Diosar orasktan, kunjamsa jupajj oracionanakas jaysistu uk thaqktan ukhajja, “Mirä amp suma, chʼam churita” sisksnas ukhamawa. w23.10 pág. 13 párr. 6; pág. 14 párr. 9

Lunes 16 de junio

Nayrïr carpa utjkipanjja, Santísimo lugarar sarir thakejj janïraw qhanañchatäkänti, ukwa espíritu santojj sum qhanañchi (Heb. 9:8).

Tabernaculosa Jerusalén markan qhepat luraskäna uka templonakasa, manqhajj niya pachpak luratänwa. Uka manqhanjja, ‘Santompi’ ‘Santisimompiw’ utjäna, mä cortinamp jaljatarakïnwa (Heb. 9:2-5; Éx. 26:31-33). Santo lugaranjja, qorit lurat mä candelabrompi, incienso nakhayañatak mä altarampi, Diosar loqtañatak tʼantʼan mä mesampiw utjäna. ‘Sacerdotet serviñatak uttʼayatäpkäna’ ukanakakiw sagrado lurañanakapamp phoqañatakejj Santo lugarar mantapjjaspäna (Núm. 3:3, 7, 10). Santísimo lugaranjja, pactor mantat arcaw ukankäna, ukajj qorit luratänwa, Jehová Diosajj ukankaskatapwa uñachtʼayarakïna (Éx. 25:21, 22). Jachʼa jilïr sacerdotekiw cortin pasaspäna, Santísimo lugararus mantaspäna. Juchanakat Qʼomachasiñ Urojja, maran may kutiw amtasïna, uka uruw pachpa juchanakapa ukhamarak markan juchanakap qʼomachañatakejj animalanakan wilapamp mantirïna (Lev. 16:2, 17). Tiempompejja, Jehová Diosajj kunanakatï tabernaculon utjkäna ukanakajj kunanakamp sasisa ukwa qhanañchäna (Heb. 9:6, 7). w23.10 pág. 27 párr. 12

Martes 17 de junio

Maynit maynikam munasipjjañamawa (Juan 15:17).

“Maynit maynikam munasipjjam” siski uka mandatojj walja kutiw Biblian uñsti (Juan 15:12; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:11). Ukampis munasiñajj chuyma manqhanwa jilti, janiw khitis uk uñjkaspati. Ukhamajj ¿kunanaksa mayninakar munasitas uñachtʼayañatakejj lursna? Arunakasampi luratanakasampiw uk uñachtʼaysna. Walja toqenakatwa jilat kullakanakasar munasitas uñachtʼaysna. Bibliajj uka toqet mä qhawqhanak aka textonakampiw qhanañchistu: “Maynit maynikamajj cheq parlapjjañama” (Zac. 8:16). “Maynit maynikamas sumankapjjarakim” (Mar. 9:50). “Maynit maynikam respetasiñansa nayrankapjjam” (Rom. 12:10). “Maynit maynikam katoqtʼasipjjam” (Rom. 15:7). “Perdonasisipkakim” (Col. 3:13). “Jan waltʼäwinakanjja maynit maynikam yanaptʼasisipkakim” (Gál. 6:2). “Maynit maynikam chuymachtʼasisipkakim” (1 Tes. 4:18). “Maynit maynikamas yanaptʼasisipkakim” (1 Tes. 5:11). “Maynit maynikam oración lurapjjarakim” (Sant. 5:16). w23.11 pág. 9 párrs. 7, 8

Miércoles 18 de junio

Kuntï jutïrin katoqapkäta ukat wal kusisipjjam (Rom. 12:12).

Sapüruw kunayman amtanakar purtanjja, ukatakejj Diosar taqe chuym confiyañaw wakisi. Akanakatakiw mä amtar puriñasajj wakisi: amigonakanïñ toqeta, kusistʼañanak toqeta, yateqañ toqeta, chacha warm jakañ toqeta, wawanak toqeta ukhamarak trabajo toqeta. Akham sasaw jisktʼasiraksna: “¿Kuntï amtkta ukampejj kunsa uñachtʼaytjja? ¿Ukham amtatajajj akapachan tukusirikïtapa Diosajj niyas uka lantejj mä machaq mundo uttʼayañampïkaspa ukar creyitajti uñachtʼayi? Jan ukajj ¿akakis jakañ vidajj utjkaspa ukham amuyir jaqenakjamach mä amtar puriraktjja?” sasa (Mat. 6:19, 20; Luc. 12:16-21). Machaq mundojj niyaw utj-jjani sasin jukʼamp confiyañäni ukhajja, jukʼamp suma amtanakaruw purirakiñäni. Yantʼanakan uñjasktan ukhaw Diosar jukʼamp confiyañajj wakisiraki, uka yantʼanakat yaqhepajj akanakawa: arknaqat uñjasiña, jan qollkañ usunak utjatapa, jan ukajj yaqha jan walinakaw desanimistaspa. Qalltan uka yantʼanak aguantsnawa, ukampis uka kasta yantʼanakatï jaya tiempo utjaspa ukhajja, aguantañatakisa Jehová Diosar kusisit serviskakiñatakisa, Diosar jukʼamp confiyañaw wakisispa (1 Ped. 1:6, 7). w23.04 págs. 26, 27 párrs. 4, 5

Jueves 19 de junio

Oración lurapjjapunim (1 Tes. 5:17).

Jehová Diosajj orasitasarjam chʼamachasiñaswa muni. Asamblea regionalar sarañ munir mä jilatat amuytʼañäni, jupajj Jehová Diosaruw jefepan permiso churañapatak yanaptʼa mayisi. ¿Kunjamsa Jehová Diosajj uka oracionapar jaysani? Jefepamp jan ajjsartʼas parlañatakiw yanaptʼaspa. Ukampis jefepamp parlañatakejj jilataw chʼamachasiñapa, inas walja kuti uk lurañapajj wakischini. Inas mä compañeropamp turnot cambiasiñatak jefepar sischispa, jan ukajj jan trabajkä uka urunakat janiw pagkitätati sasaw sarakispa. Kunatï llakisiykistu uka toqet walja kuti orasiñaswa Jehová Diosajj muni. Jesusan arunakaparjamajja, yaqhep mayisitanakasarojj janiw Diosajj jankʼak jayskaspati (Luc. 11:9). ¡Ukhamajj janiw qarjtañasäkiti! Taqe chuyma kutin kutin orasiskakiñasawa (Luc. 18:1-7). Ukham lurasajja, mayisktan ukajj jiwasatak wali wakiskirïtapwa Jehová Diosar uñachtʼaytanjja. Jupajj yanaptʼitaniwa sasin confiyataswa uñachtʼayaraktanjja. w23.11 pág. 22 párrs. 10, 11

Viernes 20 de junio

Suytʼañajj janiw chuyma pʼakintat uñjasiykistuti (Rom. 5:5).

Jehová Diosajja, oraqenkir taqe markanakaw jumat jutir wawanakam toqejj bendisitäpjjani sasaw Abrahán amigopar säna (Gén. 15:5; 22:18). Niyakejjay Abrahanajj Diosar taqe chuym confiychïnjja, Diosan uka arsutapajj phoqasiniwa sasaw confiyäna. Ukampis Abrahanajj 100 maranïkäna, esposapas 90 maranïkäna ukhajja, Diosat jan jitheqtir uka pä servirinakapajj janïraw wawanïpkänti (Gén. 21:1-7). Bibliajj Abrahanat akham siwa: “Abrahanajj Diosan promesaparjamaw suytʼäna. Walja markanakan awkipäyäwa sasaw Abrahanajj Diosar confiyäna” sasa (Rom. 4:18). Kunjamtï yatktanjja, kuntï Abrahanajj wal suykäna ukajj phoqasïnwa, Isaacan awkipäjjänwa. ¿Kunatsa Abrahanajj Jehová Diosajj arsutap phoqaniwa sasin wal confiyäna? Niyakejjay Abrahanajj Jehová Diosar wali sum uñtʼchïnjja, kuntï Diosajj jupar arskäna ukarojj ‘taqe chuymaw confiyäna’ (Rom. 4:21). Diosar confiyatap laykojja, Jehová Diosajj cheqapar sarnaqer suma jaqetwa Abrahanar uñjäna (Sant. 2:23). w23.12 pág. 8 párrs. 1, 2

Sábado 21 de junio

Khititï jiskʼa luräwinakan sum phoqki ukajja, jachʼa luräwinakan sum phoqaraki. Khititejj jiskʼa luräwinakan jan sum phoqki ukajja, janirakiw jachʼa luräwinakan sum phoqkiti (Luc. 16:10).

Ukhamäñatakejj taqe lurañanakamampiw phoqañama. Jesusajj kunjamsa yateqaskañ sarnaqäna uk amuytʼam, jupajj janiw lurañanakap ukhamak jaytkänti, phoqapunirïnwa. Kuntï Jehová Diosajj maykäna ukajj chʼamäkchïnsa, phoqapunirïnwa. Jaqenakarojj munasïnwa, jukʼampis discipulonakaparuw wal munasïna, jupanak laykojj jakañ vidaps loqtasiwayänwa (Juan 13:1). Jesusat yateqasisajja, kuntï lurañamäki ukamp phoqañatakejj wal chʼamachasim. Janitï uk lurirjamäksta ukhajja, humilde chuymampiw experienciani mä jilatar yanap mayiñama. Janipun mä jukʼak luramti (Rom. 12:11). Antisas kuna lurañtï churapktam uk tukuyañatak chʼamachasim, ‘janiw jaqetakis lurkasma ukham lurañamäkiti, jan ukasti Jehová Diosatakis lurkasma’ ukhamwa lurañama (Col. 3:23). Cheqas janiw perfectöktati, ukhamajj qhawqtï lurirjamäkta ukakwa lurañama, pantjasitanakams reconosiñamarakiwa (Prov. 11:2). w23.12 pág. 26 párr. 8

Domingo 22 de junio

Jehová Diosar confiyki uka chachajj bendisitawa (Jer. 17:7).

Maynejj bautisasjje ukhajja, Jehová Diosan familiap taypinkjjewa. ¡Ukajj wali kusiskañawa! Khitinakatï Jehová Diosamp wali sum apasktan ukanakajja, Davidjamaw amuypachätanjja, jupajj akham sänwa: “Khitirutï [juma Jehová Diosajj] ajlliskta, juman ukar irpanirakta ukajj kusisitawa, juparuw pationakaman jakañapatakejj ajllistajja irpaniraktajja” sasa (Sal. 65:4). Jehová Diosajj janiw taqenirojj pationakapar mantaykiti, jan ukasti khitinakatï amigopäñ munapjjatap uñachtʼayapki ukanakarukiw jupajj jakʼachasi (Sant. 4:8). Jehová Diosar jakäwip katuyasiwayapki bautisasiwayapkaraki ukanakat Diosajj akham siwa: “Bendicionanakwa jumanakjjarojj warjjatanëjja, jan kunas jumanakar faltañapkama” sasa (Mal. 3:10; Jer. 17:8). Bautisasktan ukhajj Diosar serviñwa qallttanjja. Taqe cristianonakaw yantʼanakana jan walinakan uñjaskasas kuntï Jehová Diosar arsuwayktan uk phoqañataki, jupat jan jitheqtañatak chʼamachasiñ muntanjja (Ecl. 5:4, 5). Jesusatwa yateqasiñasaraki, mandamientonakaparus istʼañasarakiwa (Mat. 28:19, 20; 1 Ped. 2:21). w24.03 pág. 8 párrs. 1-3

Lunes 23 de junio

Chachajj awkiparus taykaparus jaytjjaniwa, ukatsti warmipampiw mayachasjjani (Gén. 2:24).

Inas chacha warmjam juntüñatak tiemp apstʼasiñajj jan gustapkstamti. ¿Ukhaman uñjasisajj kunsa lurapjjasma? Nakhaskir ninat parltʼañäni. Nin naktayktan ukhajja, ninajj mä jukʼakiw aqe, ukampis jukʼamp aqtañapatakejja, jukʼat jukʼatwa jukʼamp jachʼa lawanakamp apjjatañasa. Casarat chacha warminaka, jumanakajj ukhamarakiw sapüru chacha warmjam mä rato juntüñatakejj chʼamachasipjjañama. Kunatï panimarojj gustapktam ukwa lurapjjasma (Sant. 3:18). Mä jukʼak lurasas qalltapkchïtajja, ninar uñtasit munasiñanakamajj utjki ukajj jukʼampiw aqtani. Matrimonion respetomp uñjasiñajj wali wakiskiriwa. Ninan aqaskakiñapatakejja, samanajj jan ukajj oxigenojj wali wakiskiriwa, jan ukampejj ratukiw ninajj jiwarjjaspa. Matrimonion ukhamarakiwa, janitï respetojj utjkaspa ukhajja, munasiñajj mä qhawqha tiempot thayarjjaspawa. Ukampis chacha warmitï respetompi uñjasipjjani ukhajja, ninar uñtasit munasiñajj aqaskakiniwa. Ukampis ak amtañamawa, kunsa jumajj respetomp uñjañat amuyta ukajj janiw importantëkiti, jan ukasti maynejj respetat amuyaski ukaw jukʼamp importantejja. w23.05 pág. 22 párr. 9; págs. 23, 24 párrs. 14, 15

Martes 24 de junio

Kunapachatï llakinakajj aynachtʼaykitäna ukhajja, jumaw nayar chuymachtʼistajja, tranquilokïñatakis yanaptʼistajja (Sal. 94:19).

Biblianjja, kunjamsa Diosat jan jitheqtir servirinakapajj enemigonakaparusa, yaqha jan walinakarus wal ajjsarapjjäna uka toqetwa parli (Sal. 18:4; 55:1, 5). Jiwasajj ukhamanwa uñjasiraksna. Inas escuelankir compañeronakasasa, trabajosankir compañeronakasasa, familiaranakasasa jan ukajj gobiernotak trabajirinakas jiwas contra saytʼapjjchi. Wali usuntatätasat inas jiwirjam uñjasirakstan. Ukhamanakan uñjasisajja, jan jarkʼaqerini mä wawjamaw jikjjatassna. ¿Kunjamsa Jehová Diosajj ukhamanakan yanaptʼistu? Jupajj chuymachtʼistuwa, tranquilokïñatakiw yanaptʼarakistu. Ukatwa Jehová Diosamp parltʼasiñatakisa Arupat liytʼañatakis tiemp apstʼasiñasapuni (Sal. 77:1, 12-14). Ukhamatwa sinti jan walin uñjasisajj alajjpachankir Jehová Dios Awkisamp yanaptʼayasiñ thaqañäni. Kunanakatï llakisiykistu, ajjsaraykarakistu ukanak Jehová Diosar cuenttʼapjjañäni, ukatsti horasaparuw Biblia toqejj chuymachtʼistani, jaysanirakistani (Sal. 119:28). w24.01 págs. 24, 25 párrs. 14-16

Miércoles 25 de junio

Diosaw chʼamañchapjjtamjja, juparakiw munañap lurañ munapjjañamatakisa phoqapjjañamatakisa chʼam churapjjtamjja (Filip. 2:13).

Jiwasatï amtanakas phoqañpun munañäni ukhajja, ukanak phoqañatakejj taqe chuymaw chʼamachasiñäni. Ukhamtï lurañänejja, kunanaktï lurañ amtktan ukanak phoqañäniwa. Ukhamajj ¿kunas taqe chuym phoqañ munañatakejj yanaptʼistaspa? Taqe chuym phoqañ munañasatakejj Jehová Diosaruw yanaptʼa mayisiñasa. Jehová Diosajj espíritu santop toqew kunanaktï phoqañ amtktan ukanak phoqañ munañasatak yanaptʼistaspa. Awisajja, jiwasar mä kun lurañ waktʼatap yatisakiw mä kun lurañ amtsna, ukajj janiw jan walïkiti. Ukampis chuymasan inas jan uk lurañ munkstanti. Ukhamtï uñjasstajja, kunanaktï Jehová Diosajj juma layku lurawayki ukanakat lupʼim (Sal. 143:5). Jehová Diosajj wali khuyapayasiñampi uñjkäna uka toqetwa apóstol Pablojj lupʼïna, ukaw Diosar taqe chuym serviñatakejj chʼamañchtʼäna (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Jumatï Pabljam kunsa Jehová Diosajj juma layku lurawayi uka toqet jukʼamp lupʼïta ukhajja, jukʼampiw kunanaktï amtkta ukanak taqe chuym phoqañ munäta (Sal. 116:12). w23.05 págs. 26, 27 párrs. 3-5

Jueves 26 de junio

Jehová Diosan sutip jachʼañchapjjam (Sal. 113:1).

Jehová Diosajj alajjpachankir Awkisawa, sutip jachʼañchañaswa munaraki (Sal. 119:108). Ukampis taqe chʼamani Diosajj janiw pantjasir jaqenakjamäkiti, janiw jupajj sumaki jan ukajj seguro jikjjatasiñ laykukejj jachʼañchayasiñ thaqkiti. Alajjpachankir Awkisar jachʼañchtan ukhajja, kuntï Supayajj sapa mayni jiwasanakat siski ukan kʼarïtap uñachtʼayañatakiw yanaptʼtanjja. Yantʼat uñjasisajj taqeniw Diosat jitheqtapjjani, janiw khitis Diosan sutip arjjatkaniti sasaw Supayajj parli. ‘Diosar jan sirvjjañajj jupanakatak jukʼamp walïchi ukhajja, jupar serviñ jaytjjapjjakispawa’ sasaw Supayajj amuyaraki (Job 1:9-11; 2:4). Ukampis Diosat jan jitheqtir Job chachajj Supayan kʼarïtapwa uñachtʼayäna. ¿Jiwasat kamsasirakispasa? Jehová Diosar jachʼañchtan ukhajja, Supayan jan razonanïtapwa uñachtʼaytanjja. Jiwasatakejj Jehová Diosan sutip arjjatañasa, jupat jan jitheqtasin jupar kusisiyañas mä jachʼa privilegiowa (Prov. 27:11). w24.02 págs. 8, 9 párrs. 3-5

Viernes 27 de junio

Diosan profetanakaparus confiyapjjarakim, ukhamatwa jumanakatakejj taqe kunas sumar sarani (2 Crón. 20:20).

Moisesampi Josué chachampi jiwjjapjjäna uka qhepatjja, Jehová Diosajj juezanakaruw markap irpapjjañapatakejj uttʼayäna. Reyinakan tiempopanjja, profetanakaruw uk lurapjjañapatakejj uttʼayäna. Diosat jan jitheqtir reyinakajj profetanakan ewjjanakaparojj istʼapjjänwa. David reyejj humilde chuymampiw Natán profetan cheqañchatajj katoqasïna (2 Sam. 12:7, 13; 1 Crón. 17:3, 4). Jehosafat reyejj kuntï Jahaziel profetajj siskäna ukarojj istʼänwa, Judá markan jakirinakarus Diosan profetanakapar confiyapjjañapatakiw chʼamañchäna (2 Crón. 20:14, 15). Ezequías reyejja, llakin uñjasisajj Isaías profetaruw yanap mayïna (Is. 37:1-6). Reyinakajj Jehová Diosamp sapa kut irpayasipjjäna ukhajja, jupanakajj bendisitäpjjänwa, markapas jarkʼaqatarakïnwa (2 Crón. 20:29, 30; 32:22). Kunjamsa Jehová Diosajj profetanak toqe markapar irpaskäna ukajj wali qhanänwa. w24.02 pág. 21 párr. 8

Sábado 28 de junio

Jan jupanakjam lurapjjamti (Efes. 5:7).

Jehová Diosan leyinakapar istʼañ chʼamtaykistaspa uka jaqenakamp chikachasiñaswa Supayajj muni. Janiw jichhürunakan jaqenakamp jikisisakejj parlktanti, jan ukasti redes sociales ukanak toqes parlaraktanwa, uk janipuniw armañasäkiti. Aka mundonkirinakatakejj qʼañu juchan sarnaqañajj walikïskchisa, janiw ukamp engañayasktanti, ukajj jiwasatakejj janiw walïkiti (Efes. 4:19, 20). Akham jisktʼasiñasawa: “Niyakejjay escuelankir compañeronakajasa, trabajonkir compañeronakajasa jan ukajj yaqha jaqenakas Jehová Diosan leyinakapar jan respetapkchejja, ¿jupanakat jitheqtañatakejj chʼamachasipuntti? Jaqenakajj jan amuytʼañ munirits uñjapkchitojja, ¿jan ajjsartʼasat Biblian wiñay yatichäwinakap arjjattjja?” sasa. Maysa toqet kunjamtï 2 Timoteo 2:20-22 textojj siskejja, wali amuyumpiw congregacionan amigonakas ajlliñasa. Amtapuniñäni, janiw taqenis Jehová Diosat jan jitheqtañasatakejj yanaptʼapkistaniti. w24.03 págs. 22, 23 párrs. 11, 12

Domingo 29 de junio

Jehová Diosajj wali munasir chuymaniwa (Sant. 5:11).

¿Jehová Diosajj kunjamasa uk piensirïtati? Janis jupar uñjkstanjja, Diosajj kunjamasa uk walja toqenakatwa Bibliajj qhanañchi. “Jehová Diosajj intjamawa, escudjamarakiwa”, “nakhantir ninar uñtasitawa” sasaw qhanañchi (Sal. 84:11; Heb. 12:29). Ezequiel profetajja, Jehová Diosajj zafiro qalaru, llijkir metalaru, kurmin qhanatapar uñtasitawa sasaw mä visión toqejj qhanañchäna (Ezeq. 1:26-28). Niyakejjay Jehová Diosar jan uñjkstantejja, jiwasar munasitapat inas payachassna. Jan ukajj kunatï nayrajj paskistäna ukanak amtasajj janipuniw Diosajj munaskitaniti sasin inas amuysta. Ukampis Jehová Diosajj kunjamas jikjjatastan uk yatiwa, kunatsa jupar jakʼachasiñajj chʼamakïspa uks yatirakiwa. Jiwasar munasitap amuyañasatakejja, jupajj kunja suma chuymanisa uk Arup toqew qhanañchistu. Jehová Diosajj kunjam chuymanisa ukjja, munasiña aruw sum qhanstayi (1 Juan 4:8). Jehová Diosajj munasiñawa, taqe kuns munasiñatwa luri, wali munasiriwa, munasiñapajj jan tukuskiriwa, ukatwa jupar jan munasipki ukanakarus munasiñamp uñji (Mat. 5:44, 45). w24.01 pág. 26 párrs. 1-3

Lunes 30 de junio

Qenayatpachwa Diosajj jupanakar parläna (Sal. 99:7).

Jehová Diosajj Moisesaruw israelitanakar Egiptot irpsuñapatakejj uttʼayäna, Moisés toqe jupanakar irpaskatapjja, pruebanakampiw jupanakar uñachtʼayäna. Ukanakat mayajj akänwa: urojj mä qenay jupanakajj uñjapjjäna, arumasti mä nina uñjapjjarakïna (Éx. 13:21). Moisesajj uka qenayampir ninampiruw arkäna, ukhamatwa jupasa israelitanakas Mar Rojo ukar puripjjäna. Mä toqet Mar Rojomp jarkʼantata, maysa toqet egipcio ejercitomp muyuntat amuyasipjjäna ukhajja, israelitanakajj wal ajjsarayasipjjäna. Ukampis Moisesajj janiw pantjaskänti. Jehová Diosaw Moisés toqejj israelitanakar uka lugarar irpaskäna (Éx. 14:2). Ukat musparkañ mä milagro lurasaw Jehová Diosajj jupanakar salväna (Éx. 14:26-28). Diosan markapar wasarnam irpañatakejja, Moisesajj 40 maranakaw uka qenayar arkäna (Éx. 33:7, 9, 10). Uka qenayatpachaw Jehová Diosajj Moisesar parlirïna, Moisesasti markaruw Diosan instruccionanakap yatiyarakirïna. Ukhamajj kunjamsa Jehová Diosajj Moisés toqe jupanakar irpaskäna uk amuyañatakejj israelitanakajj walja pruebanakanïpjjänwa. w24.02 pág. 21 párrs. 4, 5

    Aymara qellqatanaka (2005-2026)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki