Diosan yatiñanïtapax luratanakapan qhan uñjasi
“Jupaw aka uraqinkir animalanakat sipansa jukʼamp yatichistu, ukhamarakiw alaxpachan jalnaqiri jamachʼinakat sipansa jukʼamp yatiñan luristu.” (JOB 35:11, NM)
JAMACHʼINAKAXA wali muspharkañanakwa lurañ yatipxi. Sañäni, alaxpachan tuynaqapxi jan ukax jalnaqapxi ukhaxa wali muspharkañawa, ukham uñjasaxa avión luririnakax envidiasipxiwa, kunattix yaqhip jamachʼinakax waranq waranqa kilometronakwa lamar quta patnam sarapxi ukat kawkharutï puripxañapäki ukharux puripxapuniwa.
Jamachʼinakax parltʼasipkaspas ukham chhiwiqiñ yatipxaraki —ukax Luriripan wali yatiñanïtapwa uñachtʼayaraki— ukham chhiwiqtʼatanakapax muspharkañarakiwa. Uka tuqit mä qhawqha uñachtʼäwinaka uñjañäni.
Kunjamsa jamachʼinakax parlasipxi
Yaqhip jamachinakaxa kʼawnankasipki ukhatpachwa parlasxapxi. Uka tuqit mä uñachtʼäwix khullu jamachʼiwa. Sapüru may kʼawnasaxa mä kimsaqallquruw purispa. Ukat kʼawnatarjam taqini mayak jiltapxaspaxa, kimsaqallqu urunakanrakwa sapürutjam mistupxarakispa. Ukhamäspa ukhaxa tayka khullutakix wawanakapar semananïxañapkam uñjaña ukat kʼawnankasipki ukanakar jipiskakiñasa wali chʼamäspawa. Ukampisa janiw ukhamäkiti jan ukasti mä suxta horanakanwa kimsaqallqunpachax kʼawnanakat mistxapxi. ¿Kunjamatarak ukhamäspasti? Kʼawnankkasaw jiskʼa jamachʼinakax jupanakpur parlasipxi ukat taqpachan mä kikpaki mistupxañapatakiw mä amtarux puripxaraki sasaw jamachʼinakat yatxatirinakax yatiyapxi.
Walja casta jamachʼinakatxa urqu jamachʼinakaw jila partix chhiwiqipxi jan ukax cantapxi, ukat kunapachatï qachu jamachʼiru jawsañatakisa, kawkhankapxisa uk chimpuñatakisa jukʼampi cantapxi. Waranq waranqa casta jamachʼinakatxa sapa casta jamachʼiw mayj mayjsa parlasipkaspa ukhamaxa, ukat ukarakiw qachu jamachinakarux kikpa urqu jamachʼinakar uñtʼañatakix yanaparaki.
Willjta ukat inti jalanta ukhaw jamachʼinakax jukʼamp chhiwiqipxi jan ukax cantapxi kunattix uka horasanakaw chʼujuki ukat thayasa janirakiw sintïkiti. Ciencia tuqit yatxatirinakaxa jamachʼinakan cantatanakapax chika urut sipansa willjta jan ukax inti jalanta horasanakaw jukʼamp sum istʼasi sapxiwa.
Urqu jamachʼinakas jukʼampi cantapxchixa qachunakas ukhamarakiw jawsasiñatakix kunaymanit chhiwiqiñ yatipxaraki ukat sapa chhiwiqtʼatanakapax mayj mayja yatiyañatakiwa. Sañäni pinzon sat jiskʼa jamachʼinakaxa jawsasiñatakix llätunka kastatwa mayj mayja chhiwiqtʼañ yatipxaraki. Jan waltʼäwix alaxpachat jutirjamäki ukhaxa mayjwa chhiwiqtʼapxi —sañäni mä jachʼa siwiqʼarax uñchʼukisinki ukha— ukat kunapachatï jan waltʼäwix uraqinkki ukhaxa mayjrakwa chhiwiqtʼapxaraki.
Taqi kunat sipansa mä suma churäwi
Jamachʼinakax ukham chʼikhi luratäpxatapatxa muspharkañawa, ukax Jehová Diosan wali yatiñanïtap uñachtʼayi. Ukampis ukax janiw kunäkisa kunapachatï jaqinakan parltʼasitanakapampi igualtʼayktan ukhaxa. Jehová Diosax “alaxpachan tuynaqiri jamachʼinakat sipansa jukʼamp yatiñani luristu” siw Job 35:11 qillqatanxa. Chiqas jiwasanakakiw jan amuytʼkaya amuyunakxa sumpach amuysna, ukat arunakampisa jan ukax amparanakamp parlasasa yatiyaraktanxa.
Animalanakat sipansa wawanakax kunayman arunaka parlañ yatiqañatakjam luratäpxiwa. Internetan uñstiri American Scientist sat revistax siwa: “Janis awk taykapax parlkpan wawanakax sapakiw kunjamatsa parlañ yatiqañarux uchasipxi; yamas uqara wawanakaxa, utantï amparamp parlañ jan khitis yatichkchixa sapakiw kunjam amparampi parlañsa uñstayapxi” sasa.
Chiqpachansa amuyunakassa lupʼïwinakassa ukham sum parltʼasisa jan ukax amparanakampisa yatiyañaxa, Diosan mä suma churäwipawa. Ukampis Jehová Diosampi oración tuqi parltʼasiñax jukʼampi suma churäwipuniwa. Jehová Diosaw jupampi parltʼasiñasatakix jawsistu. Diosan arupanxa, akham sistuwa: “Jan jumanakax kunats llakisipxamti, taqi kunsa Diosar sapxam oracionana, mayipxam yuspagarapxarakim” sasa (Filipenses 4:6).
Mä wakiskir amtar puriñax wali chʼamäspa ukhaxa, Arupan jikxataski uka wali yatiñan iwxanakat yanap apsuñaswa Jehová Diosax muni. Janiw ukakïkiti jan ukasti jupaw kunjamsa uka iwxanakapar sarnaqsna uksa yaticharakistu. Santiagox akham qillqatayna: “Jumanakat maynintix jan yatiñ kankañapax utjkchi ukapachaxa, Diosat maypan, Diosasti juparux churaniwa. Jupasti jilarkirwa churi, khitirus jan kuns sasaw churaraki” sasa (Santiago 1:5).
Akanak yatisaxa, ¿kunjamsa jikxatasta?
¿Jamachʼinakan cantatanakap istʼasasa jan ukax mä wawan qallta arunakap istʼasasa kunjamsa jumax jikxatasta? ¿Diosan luratanakap uñjasax wali yatiñkankañanïtap amuytati?
Salmo qillqiri Davitax kunjam luratätansa uka tuqit sum amuytʼasisax akhamwa Diosarux säna: “Jumaruw yuspagarsma, muspharkañpun nayatakix lurtaxa, ¡uksti sumpun yatista!” sasa (Salmo 139:14). Diosan yatiñkankañanïtapax luratanakapanwa qhan uñjasi, jiwasatï ukar wali yuspärasiñampi uñjañänixa jan payachasisaw jakäwisana Diosampi irpayasiñäni.
[5 janan qhanañchäwipa]
Mayninakampi parltʼasiñax Diosan mä suma churäwipawa
[4 janan fotopax khitin apsutasa]
© Dayton Wild/Visuals Unlimited