Supayan apnaqäwipax aynachtʼakipuniniwa
“Jucharar jaqinakatakix jan waliw [...] utji.” (ECL. 8:13)
1. Ñanqha jaqinakax niyaw taripatäpxani, ¿kunatsa uk yatisax kusistanxa?
JUCHARAR jaqinakax jan wali luratanakapatxa niyaw taripatäpxani (Pro. 5:22; Ecl. 8:12, 13). Uk yatiñax wali askipuniwa. Khitinakatix aski jaqïkasin ñanqha jaqinakan tʼaqhisiyat uñjasipki ukanakax janiw tʼaqhisxapxaniti. Ñanqhanakan Supaya sat awkipax niyaw taripatäni (Juan 8:44).
2. ¿Edén huertan Diosan Apnaqäwipar qallasipkäna uk qhanstañapatakix kunatsa tiempox munasïna?
2 Kunapachatï Adanampi Evampix Edén huertan jakasipkäna ukhaxa, Diosan Apnaqäwip contra saytʼasipxañapatakiw Supayax jachʼa jachʼa tukusin jupanakar jan walir wiytäna. Jehová Diosan Apnaqäwipar qallasisaxa, uka chacha warmix Supayamp chikaw Diosar kutkatasipxäna, ukhamatwa juchar puripxäna (Rom. 5:12-14). Chiqas jan respetoniw Jehová Diosar kutkatasipxäna, ukham jan wal lurasax kuna jan waltʼäwinakansa uñjasipxañapäna ukanakxa Diosax sum yatïna. Ukampis angelanakas jaqinakas uka jan wal sum amuyapxañapwa munäna. Ukat kuntï Supayax siskäna ukax chiqapunïskiti janicha, ukat juchachasisax kuna jan walirus puriwayapxi uk qhanstañapatakiw tiempo churarakïna.
3. ¿Autoridadanakarux kunjamsa uñjtanxa?
3 Jehová Diosamp jan apnaqatäñ munasaxa, jaqinakax jupanakpachaw kunayman tuqit apnaqasiñ qalltxapxäna. Apóstol Pablox Roma marka apnaqirinakarux “autoridadanaka” sasaw säna. Khä 54 ukat 68 maranakanxa Nerón chachaw Roma markan apnaqäna. Ukatwa Pablox akham säna: “Autoridadanaka utjkis ukanakasti Diosan uchatawa” sasa (Romanos 13:1, 2 liytʼasiñapawa). “Autoridadanaka” sasinxa janiw Jehová Diosat jukʼampi jilïrïpkaspas ukham sañ munkänti. Jan ukasti, ‘Diosan uchatäpxatapwa’ uñachtʼayaskäna, ukatwa cristianonakax uka autoridadanakar istʼapxañasa.
Jan walir irpir thaki
4. ¿Kunatsa jaqin apnaqäwipax aynachtʼakipunini?
4 Supayan apnaqat politiconakaxa, aynachtʼapxakipuniniwa. ¿Kunatsa? Kunattix janiw Jehová Diosan yatiñkankañaparjam apnaqapkiti. Chiqas wali yatiñan Diosjamax Jupa sapakiw sum apnaqistaspa (Jer. 8:9; Rom. 16:27). Jaqinakaxa pantjasisakiw jan walinakatxa amuyasiñ yatipxi, ukampis kun lurañas wali ukat jan walïki ukanakxa Diosax qalltatpachwa yati. Diosan yatichäwinakap maysar apanukusax janipuniw khitis sum apnaqkaspati. Ukat niyakixay Supayax jaqinakxar ñanqha amtanakampi apnaqarakchixa, jupan mayjtʼayat apnaqäwinakax qalltatpach aynachtʼakipuniñapänwa.
5, 6. ¿Kunatsa Supayax Jehová Diosat jithiqtawayi?
5 Mä amuytʼasir jaqix janiw jithi uraqirux uta luraskaspati. Ukampis chʼalla patar uta luraskakini ukhaxa, qhipatakwa amtasini. Jehová Diosar kutkatasisin apnaqasiñax ukham inamayarakiwa. Ukaw jichhakamax jaqinakan sarnaqäwipan uñjasiwayi (Proverbios 21:30 liytʼasiñapawa). Ukhamarakiw Supayax jachʼa jachʼa tukusin Diosat jithiqtawayi; jan walir puriyiri thakiruw sarxatawayi, ukat aynachtʼakipuniniwa.
6 Babilonia mark mä apnaqirix Supayjamarakiw jachʼa jachʼa tuküna, ukat akham sänwa: “Jichhax alaxpachkamaw makhatä; qunuñaxsti Diosan warawaranakapxarurakiw usktʼasï, khaya jaya alayanwa quntʼasirakï, kawkïri qulluntix diosanakax tantachasipki ukana. Qinayanakatsa jukʼampi altoruw makhatä, jachʼa Diosjamarakiw tukü” sasa (Isa. 14:13-15). Ukampis uka jan wali amtapax qʼalpun aynachtʼäna, ukat markapax mä pʼinqaw tukjasiwayi. Ukhamarakiw Supayan apnaqat akapachaxa niya tukjatäni.
¿Kunatsa uka jan waltʼäwi jan askichkäna?
7, 8. ¿Kunatsa jan walinak Diosax ukhamak jaytpachäna, ukat kuna askinakas utjawayaraki?
7 Jaqinakan Supayamp chik jan saytʼasipxañapatakisa ukat munañanakapar jan apnaqasipxañapatakisa, ¿kunatsa Diosax jan jarkʼtʼkpachäna?, sasaw yaqhipax jisktʼasipxi. Chiqas Diosax Taqi Chʼamanjamax uka jan walinakat jarkʼaqaspänwa (Éxo. 6:3). Ukampis janiw uk lurkänti. Niyakixay wali yatiñanïchixa, jaqinakax mä qhawqha tiempo munañanakapar apnaqasipxpay sasaw säna. Ukhamatwa taqi kunsa chiqapar luriri ukat wali munasiri Apnaqirïtapax qhanstañapäna. Uka amtapax taqi chuyma luqtirinakapatakix wali askïnwa.
8 ¡Jaqinakatï Supayan jan wali amtanakapampi jan apayasipkasapäna ukat janiraki Dios contra saytʼasipkaspäna ukhaxa, janiw tʼaqhisiñax utjkaspänti! Ukampis kunjamtï uñjawayktanxa, jaqinakax jupanakpacha mä qhawqha tiempo apnaqasipxpan sasaw Diosax säna, ukhamatwa askinakax jikxatasiwayaraki. Mayax akäspawa: suma chuyman jaqinakatakix Diosar istʼañasa ukat Jupar atinisiñasa wali askiwa. Ukat amtañäni, jichhakamax kunayman tuqit jaqinakax apnaqasiñ yantʼawayapxi, ukampis janiw kuna kasta apnaqäwis sum apnaqawaykiti. Ukatwa Diosar taqi chuym luqtirinakax Diosan Apnaqäwipakiw taqi jan walinak askichani sasin sapxi. Niyakixay akapachax Supayan apnaqatächixa, jaqinakax wal tʼaqhisipxi, ukat Diosan luqtirinakapas ukhamarakiw tʼaqhisiwayapxi. Ukampis uka aski jaqinakax kunayman tuqitwa askinak jikxatawayapxaraki.
Uka jan waltʼäwix Jehová Diosaruw jachʼañchawayi
9, 10. Supayan kutkatasitapax kunjamsa Diosar jachʼañchawayi uka tuqit qhanañchtʼma.
9 Niyakixay Jehová Diosax jaqinakaru Supayan munañaparjam sarnaqapxañapatakis ukat jupanakpach apnaqasipxañapatakis tiempo churawaychixa, ¿ukampix Diosax janiw suma Apnaqirïkit sissnati? Janiwa. Kunjamtï Jeremiasax Diosan amuytʼayatäsin siskänxa, jaqix janiw munañapar sum apnaqaskaspati (Jeremías 10:23 liytʼasiñapawa). Jïsa, Supayan kutkatasitapampixa, Jehová Diosax kunjam Diosas ukaw sum qhanstawayi. ¿Kunjamatsa?
10 Jehová Diosjam wali munasiri, taqi chʼamani, taqi kunsa chiqapar luriri, wali yatiñani, wali pacienciani ukat khuyapayasir suma Apnaqirix janipuniw utjkaspati, ukwa Supayan jan wali apnaqäwipax sumpach qhanstayi. Ukatwa Jehová Diosar sum uñtʼasinxa luqtirinakapax Jupar wal jachʼañchapxi. Kamisaraki Supayan kutkatasitapasti Diosar jachʼañchaspasti sasin inas amuysna, ukampis yanaptʼiwa. Kunapachatï Apnaqäwip contra saytʼasipkäna ukhaxa, kunsa Diosax luräna uk amuyañwa yanaptʼistu. Uk sumpach amuytʼañatakixa, Supayan jan wali apnaqatapatxa, Diosax kunjam chuymanïtapsa uñachtʼayi ukat kunsa lurawayi uk mä qhawqha uñjañäni.
11. ¿Kunjamsa Jehová Diosax munasiñap uñachtʼayäna?
11 Wali munasiri. “Diosax munasiñawa” sasaw Bibliax qhanañchi (1 Juan 4:8). Jaqinakar luratapatwa uka munasiñapax uñjasi. Jïsa, wali muspharkañpun jaqinakarux lurawayi ukat mä suma uraqin wali kusisita jakasipxañapatakiw jaytawayaraki (Gén. 1:29-31; 2:8, 9; Sal. 139:14-16). Ukampis kunapachatï jaqinakax juchar puripxäna ukhaxa, Jehová Diosax yaqha tuqinakatwa munasiñap uñachtʼayarakïna. Juan 3:16 qillqatanxa Jesusax akham sataynawa: “Diosax akapachar wal munatap laykuw mä sapa Yuqapar khitani, taqi khitinakatix jupar iyawsapki ukanakax jan chhaqañapataki, jan ukasti wiñay jakañanïñapataki” sasa. Jehová Diosax jucharar jaqinakar qhispiyañatakiw wali munat Yuqapar khitanitayna, janipuniw khitis ukham lurkaspänti (Juan 15:13). Jiwasax Jupat yatiqasiñasarakiwa. Kunjamtï Jesusax Diosan munasiñap uñachtʼaykänxa ukhamarakiw jiwasax sapür uka kasta munasiña uñachtʼayañasa (Juan 17:25, 26).
12. ¿Kunjamatsa Jehová Diosax Taqi Chʼamanïtap uñachtʼayi?
12 Taqi Chʼamani. Taqi kunas “jachʼa chʼamani” Diosan luratawa (Apo. 11:17; Sal. 36:9). Uk amuytʼañatakix jiwaspachat amtañäni. Kunapachatï yurktan ukhaxa mä janqʼu papeläksnas ukhamawa. Marat maratjamaw uka papelax luräwinakampi, amtäwinakampi ukat experiencianakampi phuqantasi. Ukhamatwa kunjam jaqïtansa ukax uñjasxi. Ukat jiwxañäni ukhaxa, Jehová Diosaw taqi ukanakxa sum amxäsini, ukat kunapachatï jiwatanak jaktayani ukhaxa kunjam jaqïktantï ukat kunjam chuymanïktantï ukhampach jaktayistani (Juan 5:28, 29). Jehová Diosax janis jaqinakan jiwañap munkchïnxa, jiwatanakar jaktaykani ukhax wali chʼamanïtapwa uñachtʼayani. Ukhamasti Jupa sapakiw “jachʼa chʼamani” Diosaxa.
13. Jesusan luqtasitapaxa, ¿kunjamsa Jehová Diosan chiqakankañap qhanstayi?
13 Chiqakankañani. Jehová Diosax janipuniw kʼariskaspati, janirakiw khitirus tʼaqhisiykaspati (Deu. 32:4; Tito 1:2). Jehová Diosax chiqap lurasax aynachtʼaniwa sasin inas jaqix amuychispa, ukampis kunatï chiqäki ukat askïki ukpunwa Jupax luri (Rom. 8:32). Kunapachatï wali munat Wawapar jan wali jaqirjam mä lawar chʼakkatasin jiwayapkäna ukhaxa, ¡kunjak chuym usuyaskäna! ¿Kunatsa ukhamak uñchʼukpachäna? Jaqinakar qhispiyañ laykus Yuqapar khitankchïnxa, chiqakankañap uñachtʼayañwa munäna (Romanos 5:18-21 liytʼasiñapawa). Ukhamawa, aka ñanqha pachan utjatapaxa, Jehová Diosax yatiqaskañ chiqakankañanïtapwa uñachtʼayaraki.
14, 15. ¿Kunjamsa Jehová Diosax wali yatiñanïtapsa ukat wali paciencianïtapsa uñachtʼayi?
14 Wali yatiñani. Kunapachatï Adanampi Evampix Diosar kutkatasisin juchar puripxäna ukhaxa, kunjamsa uka jan waltʼäwi askichani ukxa jankʼakiw Diosax qhanañchäna (Gén. 3:15). Ukham jankʼaki qhanañchatapasa ukat luqtirinakapar amtanakap yatiyatapasa wali yatiñanïtapwa uñachtʼayi (Rom. 11:33). Janipuniw khitis jan walinakxa Jupjam yäpar askichkaspati. Akapachax qʼañu luräwinakampi, chʼaxwäwinakampi ukat kutkatasiri, jan amuytʼasiri, jan sinttʼasiri, jaqi masipar yaqhachiri ukat kʼari chuymani jaqinakampi phuqantatawa. Uka jan walinakaxa, khitikis chiqpach yatiñanix ukwa uñachtʼayawayi. Uka tuqitwa Santiagox akham sas qhanañchi: “Khitinakatix Diosan yatiñanïpki ukanakan jakañanakapax nayraqatax qʼumawa, suma jaqinakäpxarakiwa, munasirïpxarakiwa, suma amuytʼanïpxarakiwa, khuyapayasirïpxiwa, aski lurapxaraki, qhanaraki kuns parlapxi” sasa (Sant. 3:17).
15 Wali pacienciani. Jaqinakatï juchar jan puripkaspäna ukhaxa, janiw Jehová Diosan wali paciencianïtapaxa uñachtʼayaskaspänti. Ukampis waranq waranqa maranakaw wali paciencianïtapxa uñachtʼayawayi. Jupjam paciencianix janipuniw utjkaspati. Ukatwa cristianonakax wal yuspärtanxa, ukat kunjamtï Pedrox siskänxa, “paciencianïtapa[twa]” qhispiyastanxa (2 Ped. 3:9, 15, MT).
16. ¿Jehová Diosan khuyapayasiñapax kunatsa jiwasatakix wali aski?
16 Khuyapayasiri. Juchararjamax taqinis pantjasikipuntanwa (Sant. 3:2; 1 Juan 1:8, 9). Ukampis Diosasti “perdonañatakix jankʼakiwa”, ¡ukatwa wal yuspärtanxa! (Isa. 55:7.) Jucharar yuritasax wali llakkañawa; ukampis Dios Awkisaw khuyapayasiñapat juchanak pampachistu, uk yatisasti wal kusisiraktanxa (Sal. 51:5, 9, 17). Ukat kunapachatï Jehová Diosan khuyapayasiñap katuqtan ukhaxa jukʼampwa Juparux munastanxa, ukat Jupat yatiqasisaw jaqi masisarux khuyapayasiñampi uñjañ munaraktanxa (Efesios 4:32 liytʼasiñapawa).
¿Kunatsa akapachax jan walin uñjasi?
17, 18. ¿Supayan apnaqäwipax kunanakansa aynachtʼawayi?
17 Supayan apnaqat akapachax sapa kutitjamaw aynachtʼaski. Khä 1991 maranxa, akham sasaw mä periodicon säna: “¿Akapachax jan walinkiti? Chiqas jan walinkiwa, ukampis Diosax janiw juchanïkiti jan ukasti markachirinakaw juchanïpxi” sasa (The European). ¡Uka arunakax chiqäskapuniwa! Adanampi Evampixa, Supayamp apayasisaw jupanakpach apnaqasiñ amtawayapxäna, janiw Diosampi apnaqayasiñ munxapxänti. Ukhamatwa jaqinakan apnaqäwipax qalltatpach aynachtʼañataki uñstawayi. Chiqas Uraqix llakinakampi tʼaqhisiñanakampi phuqantatawa, ukaw qʼal aynachtʼaskatapxa qhanpach uñachtʼayi, ukat niyaw tukusxarakini.
18 Supayan apnaqäwipax jan walinakaruw jaqir wiyti. Sañäni, yaqhanakat jan amtasis maynitakik taqi kun munañaruw wiyti. Ukampis ukham jan wali chuymanïñax janipuniw munasiñar atipjkaniti, kunattix Jehová Diosaw munasiñampi Apnaqirixa. Supayan apnaqat jaqinakax janipuniw kusisiñsa sumankañsa jikxatapkiti. Ukhamasti, ¡Jehová Diosjam wali suma Apnaqirix janipuniw utjkaspati! Ukampis ¿kunanakas jichhürunakanxa uk uñachtʼayi? Jutïr yatichäwin uka tuqit yatxatañäni.
¿Apnaqäwi tuqitxa kunsa . . .
• Romanos 13:1, 2 qillqatat yatiqtanxa?
• Proverbios 21:30 qillqatat yatiqtanxa?
• Jeremías 10:23 qillqatat yatiqtanxa?
• Efesios 4:32 qillqatat yatiqtanxa?
[25 janan fotonakapa]
Supayan apnaqäwipax janipuniw jaqinakatakix askïkiti
[Fotonakax khitinakan apsutasa]
U.S. Army photo
Foto de la OMS, de P. Almasy
[26 janan fotopa]
Jiwatanakar jaktayankani ukhaw Jehová Diosax Taqi Chʼamanïtapa uñachtʼayarakini
[27 janan fotopa]
Jiwas layku Yuqapar khitanisaw Jehová Diosax wali munasirïtapsa chiqakankañanïtapsa uñachtʼayäna