51 YATICHÄWI
¿Kunjamsa jan waltʼäwinakan uñjaskasas sumankañ jikjjatsna?
“Jan jumanakajj chuymanakaman llakisipjjamti, ni ajjsarapjjamsa” (JUAN 14:27).
CANCIÓN 112 Jehová Diosajj sumankañ apaniriwa
¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI?a
1. ¿Kunas ‘Diosan sumankañapajja’, kunjamsa uka sumankañajj yanaptʼistu? (Filipenses 4:6, 7).
MÄ SUMANKAÑAW utji, aka mundonkir jaqenakajj janiw uka sumankañ uñtʼapkiti. Ukajj ‘Diosan sumankañapawa’, maynejj Alajjpachankir awkipampi sum apasisajj tranquilok jikjjataski ukawa. Diosan sumankañapajj jiwasan utjki ukhajja, janiw kuns ajjsarktanti (Filipenses 4:6, 7 liytʼäta). Jehová Diosar munasirinakampiw amigötanjja, ‘sumankañ’ utjayir Diosampis jukʼamp sum apastanjja (1 Tes. 5:23). Diosan sumankañap katoqañatakejja, alajjpachankir awkisar sum uñtʼañasawa, jupar confiyañasawa, istʼañasarakiwa. Llakinakan uñjasktan ukhajja, uka sumankañaw chuymasan sumak jikjjatasjjañasatakejj yanaptʼistu.
2. Diosan sumankañap jikjjatsnawa, ¿kunjamatsa uk yattanjja?
2 ¿Jan waltʼäwinakan sumankañ jikjjatsnati? Epidemianakajj sartki, mä akatjamat jan waltʼäwinakan uñjasktan, markan chʼajjwañanakajj utjki, jan ukajj arknaqapkistu ukhajj ¿sumankañ jikjjatsnati? Uka jan walinakajj taqeniruw sustjistaspa. Ukampis Jesusajj akham sasaw discipulonakapar ewjjtʼäna: “Jan jumanakajj chuymanakaman llakisipjjamti, ni ajjsarapjjamsa” sasa (Juan 14:27). Walja jilat kullakanakaw Jesusan uka arunakaparjamajj lurapjje. Jehová Diosan yanaptʼapampejja, sinti jan walinakan uñjaskasas jupanakajj sumankañ jikjjatapjjewa.
EPIDEMIANAKAJJ SARTKI UKHAJJ SUMANKAÑ JIKJJATSNAWA
3. ¿Kunjamsa mä epidemiasa jan ukajj mä pandemias sumankañ apaqestaspa?
3 Mä epidemiasa jan ukajj mä pandemias sartki ukhajja, jakäwisan taqe kunaw cambiaspa. Kunjamsa COVID-19 usojj walja jaqenakar jan waltʼayäna uk amuytʼañäni. Walja jaqenakar jisktʼaskäna ukarjamajja, jupanakat chikat jilaw pandemian jan sum ikipkataynati. Llakisirinakasa, llakimp usuntirinakasa, alcohol umirinakasa, drogasirinakasa, familian nuwasiñanakasa, jiwayasiñ munirinakas jukʼampiw jiljjattawayaraki. Jumajj jakaskta ukantï mä epidemiajj sartchi ukhajja, ¿llakimp jan aynachtʼañatakisa Diosan sumankañap jikjjatañatakis kunsa lurasma?
4. ¿Kuntï Jesusajj qhepa urunakatak arskäna uka profeciat yatiñajj kunjamsa sumankañ churistu?
4 Jesusan arunakaparjamajja, qhepa urunakan epidemianakajj ‘ukjan akjan utjañapänwa’ (Luc. 21:11). Uk yatiñajj sumankañwa churistu. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Jiwasajj uka epidemianak utjañap yatjjayätanwa, janiw mä akatjamat katjkistuti. Kunjamtï Jesusajj siskäna ukarjam phoqasirwa uñjasktanjja. Ukatwa Jesusan ewjjtʼaparjam sarnaqasktanjja, qhepa urunakan jakapjjañapäkäna ukanakatakejj mä ewjjtʼa jaytäna: “Jan sustjasipjjamti” sasa (Mat. 24:6).
Mä epidemiajj sartki ukhajja, Bibliat liytʼaski uka grabacionanak istʼañaw sumankañ jikjjatañatak yanaptʼistaspa. (Párrafo 5).
5. 1) Filipenses 4:8, 9 textorjamajja, ¿epidemiajj sartki ukhajj kunsa Jehová Diosar mayiñasa? 2) ¿Kunjamsa Bibliat liytʼaski uka grabacionanak istʼañajj yanaptʼistu?
5 Mä epidemiajj sartki ukhajja, wal llakistanjja, ajjsararaktanwa. Ukaw Deysib sat mä kullakarojj pasäna. Tiopasa, primopasa, doctorapas COVID-19 usumpi jiwapjjäna ukhajja, uka usump contagiasiñsa jilïrëjjän uka mamapar contagiañs wal ajjsarayasïna. Jan trabajon uñjasiñs wal ajjsararakïna, manqʼatakisa alquileratakis kawkitsa qollq apsöjja sasaw jisktʼasïna. Taqe ukanakatakwa jupajj wal llakisiskäna, janirakiw ikiñs puedkänti. Ukampis kullakajj wasitatwa sumankañ jikjjatjjäna. ¿Ukatakejj kunsa luräna? Kunanakatï jupar wal llakisiykäna ukanakatwa jupajj walja kuti orasïna, jan jukʼamp llakisjjañataki kunatï sumäki uk piensañatak yanaptʼita sasaw Jehová Diosar orasirakïna (Filipenses 4:8, 9 liytʼäta). Jehová Diosar istʼañatakejja, Bibliat liytʼaski uka grabacionanakwa istʼäna. Kullakajj akham siwa: “Liytʼirinakajj kunja suma arunakampis liytʼapjje uk istʼasajja, janiw llakisjjerïkti, qhawqsa Jehová Diosajj nayat llakisi ukwa amtayapjjerïtu” sasa (Sal. 94:19).
6. ¿Kunjamsa Bibliat sapak yatjjatañasa tantachäwinakas yanaptʼistaspa?
6 Mä epidemiajj sartki ukhajja, kunanaktï lurirïktan ukanak janiw lurañ puedjjsnati. Ukampis janiw Bibliat sapak yatjjatañsa jan ukajj tantachäwinaksa jaytañasäkiti. Kunjamsa jiwasjam jan waltʼäwinakan uñjasir jilat kullakanakajj Diosar jan jitheqtas servisipki ukwa Bibliat apstʼat qellqatanakasa videonakas amtayistu (1 Ped. 5:9). Tantachäwinakajj Biblian chʼamañchtʼkir yatichäwinakamp amuyus phoqantañatakiw yanaptʼistu, ukanwa mayninakar chʼamañchtʼtanjja, jiwasarus chʼamañchtʼapjjarakistu (Rom. 1:11, 12). Kunjamsa Jehová Diosajj usutäpkäna, ajjsarapkäna jan ukajj sapakjam amuyasipkäna uka servirinakapar yanaptʼäna uka toqet lupʼiñäni ukhajja, jukʼampwa jupar confiyañäni, nayarojj yanaptʼarakitaniwa sasaw confiyarakiñäni.
7. ¿Kunsa apóstol Juanat yateqassna?
7 Jilat kullakanakamp parltʼasiñatakejj chʼamachasipuniñäni. Mä epidemiasa jan ukajj mä pandemiasa, mayninakamp jikisiñ jarkʼistaspawa, jilat kullakanakamp jikisiñs jarkʼarakistaspawa. Ukhamanakan uñjasisajj apóstol Juanjamarakiw jikjjatassna, jupajj Gayo amigopampiw wal jikisiñ munäna (3 Juan 13, 14). Ukampis janiw jupampejj mä tiempojj jikisiñ puedkäti sasaw säna. Ukatwa jupajj kuntï lurirjamäkäna ukarjamajj amigopar mä carta apayäna. Jilat kullakanakampitï jan jikisiñ puedksna ukhajja, jupanakarojj celularatwa jawsna, jan ukajj videollamada toqew jawsna, jan ukajj qellqtʼaraksnawa. Jilat kullakanakamp parltʼasisajja, janiw sapak jikjjataskañäniti, ni sints llakisjjañäniti. Ukampis ¿sint llakisjjañäni ukhajj kunsa lursna? Ancianonakampiw parltʼañasa, wali munasiñamp chʼamañchtʼapkistu uksa katoqtʼasiñasarakiwa (Is. 32:1, 2).
MÄ AKATJAMAT JAN WALTʼÄWIN UÑJASKASAS SUMANKAÑ JIKJJATSNAWA
8. ¿Kunjamsa mä akatjamat jan waltʼäwinakan uñjasiñajj sumankañ apaqestaspa?
8 Inas jumajj uman apatasa, terremotompisa jan ukajj ninampis jan waltʼayat uñjassta, ukhaman uñjasisajj walja tiempow llakispachätajja. Inas mä munat amigomasa jan ukajj mä familiaramas jiwjjchi jan ukajj utjirinakam aptʼasiraksta, ukhaman uñjasisajj chuymam wal usuyaspachätajja, llakisirakpachätawa jan ukajj inas colerasiraksta. Ukampis ukajj janiw kunanaktï aptʼaskta ukanakarus wal munaskasma, jan ukajj janis Diosar confiyjjasma ukham sañ munkiti. Sinti jan walinakan uñjasitam laykojja, inas jan walinak amuychïta jan ukajj parlchïta, mayninakatakisti ukajj normäläspawa (Job 1:11). Ukampis sinti jan walinakan uñjaskasas sumankañ jikjjatsnawa. Kunjamsa sumankañ jikjjatsna uk jichhajj uñjañäni.
9. ¿Mä akatjamat jan waltʼäwinakajj utjki ukatak wakichtʼatäñasatakejj kunjamsa Jesusan arunakapajj yanaptʼistu?
9 Aka mundonkir yaqhep jaqenakajja, janis kunapachas mä akatjamat jan waltʼäwin uñjasipkaspa ukham amuyapjje. Ukampis kuntï Jesusajj siskäna uk jiwasajj janiw armktanti. Cheqas jukʼampiw desastres naturales ukanakajj jiljjattani, ukanakat yaqhepajj jan waltʼayarakistaspawa. Janïr akapacha tukuskipanjja, ‘jachʼa terremotonakampi’ yaqha jan waltʼäwinakampiw utjani sasaw Jesusajj discipulonakapar säna (Luc. 21:11). ‘Jan wali luräwinakaw jiljjattani’ sarakïnwa, ukatwa jan walinakasa, nuwasiñanakas utji, terroristanakas jaqenakar jan waltʼayapjje (Mat. 24:12). Ukanakajj Jehová Diosar jan servipki ukanakarukiw jan waltʼayani sasajj janiw Jesusajj siskänti. Diosar jan jitheqtas servirinakas uka jan waltʼäwinakan uñjasisajj tʼaqesipjjarakiwa (Is. 57:1; 2 Cor. 11:25). Inas Jehová Diosajj taqe jan waltʼäwinakat mä milagro lurasajj jan jarkʼaqkchistaniti, ukampis tranquilokïskañasatakisa sumankañ jikjjatañasatakis kunatï wakiski ukanakwa churistani.
10. Mä akatjamat jan waltʼäwinakajj utjki ukatak wakichtʼasisajj Diosar confiyataswa uñachtʼaytanjja, ¿kunatsa ukham sistanjja? (Proverbios 22:3).
10 Mä akatjamat jan waltʼäwin uñjasiñäni ukhajja, wakichtʼatäñaw tranquilokïñatak yanaptʼistani. ¿Ukampis wakichtʼatäñajj janis Jehová Diosar confiyjjsna ukhamti sañ muni? Janiw ukham sañ munkiti. Jiwasatï mä akatjamat jan waltʼäwejj utjkaspa ukatak wakichtʼasiñäni ukhajja, Diosaw cuidaskitani sasin confiyataswa uñachtʼaytanjja. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Diosan Arupajj jan waltʼäwinakatak wakichtʼasiñatakiw ewjjtʼistu (Proverbios 22:3 liytʼäta). Jan waltʼäwinakajj utjki ukar saykatañatak wakichtʼasiñasatakejja, Jehová Diosan markapajj sapa kutiw revistanakas toqe, tantachäwinakas toqe, yatiyäwinak toqejj ewjjtʼistu.c ¿Kunsa Jehová Diosar confiyatasat lurañäni? Janïr mä akatjamat jan waltʼäwi utjkipanjja, jichhaw uka ewjjtʼanakarjam lurañasa.
Mä akatjamat utjkaspa uka jan waltʼäwitak janïräkipan wakichtʼasiñaw vidas salvistaspa. (Párrafo 11).d
11. ¿Kunsa Margaret kullakat yateqassna?
11 Kunas Margaret sat mä kullakar pasäna uk jichhajj amuytʼarakiñäni. Jupajj jakkäna uka cheqan bosquew nakhantäna, ukatwa autoridadanakajj utapat sarjjañapatak mayipjjäna. Uka cheqat walja jaqenak escapjjapjjatapatjja, auto thakinakajj qʼala jarkʼantatäjjänwa, janirakiw automp sartañjamäjjänti. Jewqʼejj walipunïnwa, ukatwa Margaret kullakajj autopat jan mistjjänti. Ukampis suma wakichtʼatätap laykojja, kullakajj salvasïnwa. Carterapan jupajj mä mapanïnwa, uk uñjjatasaw yaqha thaknam sarjjäna. Kullakajj janïrjatwa uka thak uñjir saratayna, ukhamat mä akatjamat jan waltʼäwejj utjkaspa ukhajj facilak uka thaknam escapjjañataki. Ukham sum wakichtʼasitapatjja, Margaret kullakajj salvasïnwa.
12. ¿Jan waltʼäwinakat salvasiñatak utjki uka instruccionanakar istʼañajj kunatsa wakisi?
12 Jiwasaru jan ukajj mayninakar jarkʼaqañatakejja, autoridadanakajj inas toque de queda utjañapataki jan ukajj uka cheqat sarjjañasatak mä orden apsupjjchispa, jan ukajj yaqha ukhamanak lurañ amtapjjchispa. Yaqhepanakajja, utjirinakap jan jaytañ laykojj janiw uka instruccionanakar istʼapkiti. Ukampis ¿kunsa cristianonakajj lurtanjja? Bibliajj akham sistuwa: “Tatitun munañap phoqasajj taqpach autoridadanakar istʼapjjam: reyirojj jilïrïtap layku, gobernadoranakarojj reyin uttʼayatätap layku” sasa (1 Ped. 2:13, 14). Jiwasar jarkʼaqañatakejja, Diosan markapajj instruccionanak churarakistuwa. Sapa kutiw celular numerossa, jan ukajj uta direccionas ancianonakar churañasatak amtayistu, ukhamat mä akatjamat jan waltʼäwejj utjaspa ukhajj kawkjanktansa uk yatipjjañapataki. ¿Ukanak jumajj ancianonakar churjjtati? Inas Diosan markapajj utan quedasiñasataki, mä cheqat sarjjañasataki jan ukajj manqʼañanaka medicamentonak jikjjatañasatak instruccionanak churchistani. Jan ukajj inas kunapachasa kunjamsa mayninakar yanaptʼsna uk sapjjarakchistani. Mayipkistu ukarjamatï jan lurksnajja, inas pachpa vidas aptʼassna jan ukajj ancianonakan vidaps aptʼasiyaraksna, jupanakajj Diosat jan jitheqtasaw jiwasar cuidapjjestu (Heb. 13:17). Margaret kullakajj akham siwa: “Ancianonakasa Diosan markapas churkistu uka instruccionanakar istʼatajatwa vidaj salvasta, janiw ukat payachaskti” sasa.
13. Yaqha cheqar sarjjapjje uka cristianonakat waljanejj ¿kunsa kusisitäskakiñatakisa sumankañ jikjjatañatakis lurapjje?
13 Walja jilat kullakanakajja, desastres naturales, guerranaka, jan ukajj markan jan waltʼäwinak utjatap laykojj yaqha cheqanakaruw sarjjapjje. Jupanakajj yaqha cheqan yatinoqtañatakisa, jankʼak wasitat tantachäwinkañatakisa predikir sarañatakis wal chʼamachasipjje. Jupanakajj nayrïr cristianonakat yateqasisaw “Diosan arunakapat suma yatiyäwinak” yatiyasipkaki, nayrïr cristianonakajj arknaqat uñjasisajj ananukutäpkchïnsa yatiyasipkakïnwa (Hech. 8:4). Predicacionajj jan waltʼäwinakat lupʼiskañat sipansa, Diosan Reinopat lupʼiñatakiw yanaptʼi. Ukhamatwa jupanakajj kusisitäpjje, sumankañsa jikjjatapjjaraki.
ARKNAQATÄKASAS SUMANKAÑ JIKJJATSNAWA
14. ¿Kunatsa arknaqatäñajj sumankañ apaqestaspa?
14 Arknaqat uñjasiñajja, kunanakatï sumankañ jikjjatañataki, kusisitäñatak yanaptʼkistu ukanak apaqestaspawa. Inas tantachasiñasa predicañas jarkʼatäjjchispa, arrestapjjetaniwa sasin ajjsarañats janirakiw kunanaktï sapür lurirïktan ukanak lurañ munjjsnati. Taqe ukanakat jarkʼapjjestu ukhajja, kunak jutïrin paskani sasaw wal llakisjjsna. Ukham llakisiñajj janiw jan walïkiti. Ukampis amuyasiñasawa, kunjamtï Jesusajj discipulonakapar ewjjtʼkänjja, arknaqapkistu ukajj janiw Diosar confiyatas chhaqtayañapäkiti (Juan 16:1, 2). ¿Kunsa arknaqapkistu ukhajj tranquilöskakiñatak lursna?
15. ¿Kunatsa arknaqat uñjasiñarojj jan ajjsarañasäki? (Juan 15:20; 16:33).
15 Bibliajj akham sistuwa: “Taqe khitinakatejj Cristo Jesusan arkiripjam jakañ munapki, Dios chuym jakañ munapkaraki ukanakajja, jan waltʼayañatak arknaqataw uñjasipjjarakini” sasa (2 Tim. 3:12). Andréi sat mä jilatatakejja, markapan predicañajj jarkʼatäkäna ukhajj uka textonkir arunakar creyiñajj wali chʼamänwa. Jupajj akham amuyäna: “Walja Testigonakaw akan utji, janjakiw taqenir arrestañ puedipkaspati” sasa. Ukampis jilatajj ukham amuyasas janiw sumankañ jikjjatkänti, llakisiskakïnwa. Mayni jilat kullakanakasti uka llakinakap Jehová Diosaruw jaytapjjäna, janirakiw janipuniw arrestapkistaniti sasajj amuyapkänti. Cheqas jupanakarojj arrestapjjaspänwa, jupanakajj uk yatipkchïnsa, janiw Andréi jilatjamajj sint llakisipkänti. Ukatwa Andréi jilatajj jupanakat yateqasiñ amtäna, Jehová Diosarus taqe chuymaw confiyjjarakïna. Sumakiw jupajj jikjjatasjjäna, walja llakinakas jupan utjkchejja jichhajj kusisitakiwa. Jiwasajj Andréi jilatjamarakiw llakissna. Cheqas Jesusajj arknaqataw uñjasipjjäta sasaw säna, ukampis janiw Diosat jitheqtapkätati sasaw sarakïna (Juan 15:20; 16:33 liytʼäta).
16. ¿Arknaqapkistu ukhajj kuna instruccionanakarus istʼañasa?
16 Predicañajj wali jarkʼatäki ukhajja, sucursalasa jan ukajj ancianonakas jiwasar cuidañatakejj instruccionanakwa churapjjestaspa, ukhamat Biblian yatichäwinakap katoqaskakiñasataki, qhawqhatï puediski ukarjam predicaskakiñasataki. Ukhamanakanjja istʼasirïñasawa, kunatsa uka instruccionanak churapjjestu uk janis phoqatpach amuykchiñänejja, jiwasajj istʼasirïñasapuniwa (Sant. 3:17). Kunanakatï jilat kullakanakatsa jan ukajj congregacionan luräwinakapatsa jan yatiyasiñapäki ukanakjja, janipuniw jan yatipjjañapäki ukanakarojj yatiyañasäkiti (Ecl. 3:7).
Jan walinakan uñjaskasas ¿kunas sumankañ jikjjatañatak yanaptʼistaspa? (Párrafo 17).e
17. ¿Apostolonakat yateqasisajj kun lurañatakis chʼamachasiñäni?
17 ¿Kunatsa Supayajj Diosan markap contra nuwasi? Mä toqetjja, ‘Jesusjjat qhanañchañatak uttʼayatätanwa’, ukatwa jiwas contrajj nuwasi (Apoc. 12:17). Janipun Supayasa, jupan apnaqat akapachas sustjistpanti. Jarkʼatpachas cheqa yatichäwinak prediktan yaticharaktan ukhajja, wali kusisitätanwa sumankañs jikjjataraktanwa. Nayrïr patak maranakan judionakan autoridadanakapajj jan predicapjjañapatak apostolonakar mä orden churapjjäna ukhajja, apostolonakajj Diosaruw istʼapjjäna, janirakiw jupats jitheqtapkänti. Jupanakajj predicasipkakïnwa, wali kusisitäpjjarakïnwa (Hech. 5:27-29, 41, 42). Cheqas predicañajj jarkʼatäki ukhajja, wali amuyumpiw predicañasa (Mat. 10:16). Jiwasatï predicañatak wal chʼamachasiñäni ukhajja, Jehová Diosar kusisiyasasa mayninakan salvasipjjañapatak suma yatiyäwinak yatiyasasa, sumankañwa jikjjatañäni.
‘DIOSAN SUMANKAÑAPAW JUMANAKAMPÏNI’
18. ¿Khitis munktan uka sumankañ churistu?
18 Sinti jan walinakan uñjaskasas sumankañ jikjjatsnawa. Ukhaman uñjasisajj ak amtañasawa: Diosan sumankañapwa muntanjja, mä arunjja Jehová Diosak churkistaspa uka sumankañwa muntanjja. Epidemianakajj sartki, mä akatjamat jan waltʼäwejj utjki, jan ukajj arknaqapkistu ukhajja, Jehová Diosar confiyapjjañäni. Diosan markapat janipun jitheqtapjjañäniti, kuna suma bendicionanaktï jutïritak jiwasar churañ arsuwayki ukanakat lupʼipjjañäni. Ukhamtï lurañänejja, “Diosan sumankañapajj” jiwasampïniwa (Filip. 4:9). Jutïr yatichäwinjja, jan waltʼäwinakan uñjasipki uka jilat kullakanakan Diosan sumankañap jikjjatapjjañapatakejj kunanaksa lursna ukwa yatjjataskañäni.
CANCIÓN 38 Jupaw chʼamañchaskätam
a Jupar munasipki ukanakarojja, Jehová Diosajj sumankañ churañwa arsuwayi. ¿Kunas uka sumankañajja? ¿Kunjamsa uka sumankañ jikjjatsna? Kunapachatï epidemianakajj sartki, mä akatjamat jan waltʼäwinakan uñjastan jan ukajj arknaqapjjestu ukhajja, ¿kunjamsa ‘Diosan sumankañapajj’ yanaptʼistaspa? Aka yatichäwinwa uka jisktʼanakar qhanañchasiskani.
b Yaqhep sutinakajj cambiasiwayiwa.
c “Cuando golpea un desastre. Qué hacer para sobrevivir” sat yatichäwi ¡Despertad! número 5 del 2017 revistan liytʼarakïta.
d FOTOT JUKʼAMP QHANAÑCHTʼAÑATAKI: Mä kullakajj utapat sarjjañatakejj janïrjat wakichtʼasïna.
e FOTOT JUKʼAMP QHANAÑCHTʼAÑATAKI: Predicacionajj jarkʼatäki uka cheqan jakir mä jilatajja, wali amuyumpiw predicaskaki.