130 YATICHÄWI
Jesusarojj jiwayañatakiw apjjapjjäna
MATEO 27:31, 32 MARCOS 15:20, 21 LUCAS 23:24-31 JUAN 19:6-17
PILATOJJ JESUSAR ANTUTAÑWA MUNÄNA
JESUSAR JUCHAÑCHASAJJ JIWAYAÑATAKIW APJJARUYAPJJÄNA
Jesusajj qʼala usuchnoqata phenqʼachata ukhamas uñjaskchïnjja, Pilatojj inamayakiw Jesusar antutañ munaskäna, jilïr sacerdotenakasa jupanakar yanapirinakas janiw munapkänti. Jupanakajj Jesusan jiwañapwa munapjjäna, ukatwa akham sasin arnaqasisipkakïna: “¡Lawar chʼakkatatäpan! ¡Lawar chʼakkatatäpan!” sasa. Pilatojj jupanakar sarakïnwa: “Antisas jumanak pachpa apasin jiwayanipjjam, janiw nayajj kuna juchsa jupan jikjjatkti” sasa (Juan 19:6).
Judionakajj Jesusan jiwañapatakejj gobierno contra saytʼiritsa juchañchapkchïnjja, Pilatojj janiw jupanakar iyaw siskänti. Ukhamajj yaqha toqetwa Jesusarojj juchañchapjjäna. Sanedrín nayraqatanjja, Jesusarojj Dios contra jan wal parliritwa juchañchapjjäna, jichhajj uka toqetarak juchañchapjjäna, akham sasa: “Nanakajj mä leyinïpjjtwa. Uka leyirjamajj jupajj jiwañapawa, jupajj Diosan yoqapätwa sasaw parli” sasa (Juan 19:7). Pilatojj janiw uka toqet juchañchir istʼirïkänti.
Jupajj mayampiw palaciopar mantäna, wali tʼaqesiyatpach aguantiri jaqerojj kunjamatsa antutaspa uk thaqäna, pachpa warmiparuw uka jaqejj samkacharakïna (Mateo 27:19). Judionakajja Jesusarojj ‘Diosan yoqapätwa’ sasin parlatapatwa juchañchapjjäna, ukhamasti Pilatojj ukajj cheqäpachati janicha sasaw jisktʼaspachäna. Pilatojj Jesusan Galileankirïtap yatïnwa (Lucas 23:5-7). Ukampis akham sasaw Jesusar jisktʼäna: “¿Jumajj kawkinkirïtasa?” sasa (Juan 19:9). Inas Pilatojj ¿Jesusajj alajjpachanti nayrajj jakpachäna, Diosatti jutpacha? sasin jisktʼaschïna.
Jesús pachpaw Pilatorojj nayajj reyïtwa ukampis Reinojajj janiw akapachankirïkiti sasin nayrajj säna. Ukampis jichhajj janiw jisktʼapar qhanañchkänti, amukïskänwa. Ukhamïpansti Pilatojj janis Jesusajj jupar respetkaspa ukham amuyasïna, ukatwa coleratajj Jesusar akham säna: “¿Janit nayar jayskitäta? Jumar antutañatakis jan ukajj jiwayañatakis nayajj munañanïtwa, ¿janit uk yatkta?” sasa (Juan 19:10).
Jesusajj akham sarakïnwa: “Janitï Diosajj munañanïñ churkiristamjja, janiw nayjjarojj kuna munañanïkasmasa. Ukhamajj kawkïr jaqetï jumar apjjaruykitu ukajj jukʼamp jachʼa juchaniwa” sasa (Juan 19:11). Jesusajj janiw mayni sapatak parlkpachänti, antisas Caifasampi, jupan yanapirinakapampi, Judas Iscariotempejj Pilatot sipansa jukʼamp juchanïpjjatapatwa parlaskpachäna.
Jesusan suma luratanakapatsa parlatanakapatsa, Pilatojj wal musparäna, cheqapuniw Diosat jutaskpacha sasaw ajjsarayasirakïna, ukatwa mä kutimpi antutañ yantʼäna. Ukampis judionakajj yaqha toqetwa Pilatorojj ajjsarayapjjäna, akham sasa: “Jumatï aka jaqer antutäta ukhajja, janiw Cesaran amigopäktati. Taqe khititejj jupa pachpa reyir tukki ukajja, César contraw parli” sasa (Juan 19:12).
Pilatojj mayampiw Jesusarojj anqar irpsunïna, juzgañatak qonuñar qontʼasisajja, akham sasaw jaqenakar säna: “¡Uñjapjjam! ¡Akajj jumanakan reyimajja!” sasa. Ukampis judionakajj arnaqasisipkakïnwa: “¡Jiwayam! ¡Jiwayam! ¡Lawar chʼakkatam!” sasa. Pilatosti “¿jumanakan reyimarut jiwayäjja?” sasaw jisktʼäna. Judionakajj walja tiempos romanonakan apnaqatajj tʼaqesipkchïnjja, jilïr sacerdotenakajj jan phenqʼaniw akham sapjjäna: “Janiw nanakajj yaqha reyinïpkti, César mayakiw reyejj utjapjjetu” sasa (Juan 19:14, 15).
Pilatojj ajjsarañatjja judionakan mayitanakaparojj iyaw sänwa, ukatwa Jesusar jiwayapjjañapatak apjjaruyjjäna. Soldadonakajj llijkir wila color isi apsusajja, Jesusarojj patjja isinakapampiw isthapiyjjapjjäna. Jiwayañatak apasajja, jupa pachparuw tʼaqesiñ lawap apayapjjäna.
Jichhasti viernes 14 de nisán uröjjänwa, niyarakiw chika urur jakʼachasiskäna. Jesusajj jueves alwat jichhakamajj janiw ikkänti, kunayman jan walinakampiw tʼaqesiyapjjarakïna. Jichhasti tʼaqesiñ lawan jatjatajj chʼamaw Jesusar pistʼjjäna. Ukhamasti soldadonakajj uka cheq pasaskir Simonaruw Jesusan tʼaqesiñ lawap jiwayapjjañapäkäna ukakam munkir jan munkir qʼepiyapjjäna, jupajj África toqenkir Cirene markatänwa. Waljaniw jupanakan qhepap arkapjjarakïna, walpun llakisiñats chuymsa leqʼesipjjäna, taqe ukanak uñjasajj wal jachapjjarakïna.
Jachaskir warminakarojj akham sasaw Jesusajj säna: “Jerusalenankir imill wawanaka, jan nayat jukʼamp jachapjjamti, antisas jumanakampit wawanakamampit jachapjjam. Urunakajj jutaskiwa, ukapachaw jaqenakajj akham sapjjani: ‘Jan wawan warminakasa, jan ususir warminakasa, jan ñuñuyir warminakasa kusisipjjpan’ sasa. Ukatsti akham sasaw jachʼa qollunakar sapjjani: ‘¡Imjjatapjjeta!’, jiskʼa qollunakarusti: ‘¡Imjjatapjjeta!’ sasa. Niyakejjay arbolan chʼojjñäskipan akanakajj paschejja, ¡arbolajj wañsutäjjani ukhajj kunakïkani!” sasa (Lucas 23:28-31).
Jesusajj judionakan markapatwa parlaskäna. Niyakejjay Jesusasa jupar creyirinakas uka marka taypinkasipkchïnjja, judionakan markapajj jiwsuñampïkasas chʼojjñaskaki uka arbolar uñtasitäpjjänwa. Ukampis kunapachatï discipulonakapajj judionakan religionapat mistjjapjjani ukhajja, judionakan markapajj jiwsut arbolar uñtatäpjjaniwa. Romano ejercitonakajj Diosan munañaparjam judionakan markapar qʼal tʼunjapjjani ukhajj ¡kunja jachañak utjkani!