Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • yp 28 yatichäwi págs. 219-224
  • ¿Maynin jan yäqatax kamachiristsa?

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • ¿Maynin jan yäqatax kamachiristsa?
  • Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • Kunas chuymasan utji uk amuytʼasiñasawa
  • Kunatsa chuymasan yaqhar munañax jan walïkaspa
  • Janiw amuyumpiki sallqjasiñamäkiti
  • Kunjamakis chuymamaxa, uk amuytʼasiñamarakiwa
  • ¿Kunjamatsa jupat armasisma?
  • ¿Chiqpach munasiñäpachati?
    Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi
  • ¿Maynimpi uñtʼasiñatakix wakichatätti?
    Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi
Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi
yp 28 yatichäwi págs. 219-224

28 yatichäwi

¿Maynin jan yäqatax kamachiristsa?

WAYN tawaqunakataki qillqat mä revistax akham siwa: “Niya taqi qʼaxu wayn tawaqunakaw yaqhanakar chuymapanxa wal munañ yatipxi, chʼuxu usuru uñtasitawa” sasa. Chiqansa niya taqiniw ukhaman uñjastanxa, ukat uka amuyunakar atipasax wali sumakiw nayrar sarttanxa, ukat jan kuna llakinikirakiw ukat uksarux qamasiraktanxa. Ukampis maynix chuymapan yaqhar wal muni ukaxa janiwa kuna larusiñäkisa. Mä waynax akham siwa: “Nayax inamayakiw jupar uñchʼukta, janiw kunas lurañjamäkiti. Jupax nayat sipansa wali jilïrïnwa, ukampis jupar wal munayäta. Ukham jan walin uñjasta” sasa.

Kunas chuymasan utji uk amuytʼasiñasawa

Chiqansa, maynir munañax janiw kuna juchäkisa, ukampis janiw jan walinakxa amtañasäkiti (jaqichatanakar uñchʼukiñax janiwa walïkiti) (Proverbios 5:15-18). Kunapachatï maynix waynäski jan ukax tawaqüski ukhaxa ‘jan wali amtanakax’ utjakispawa, ukatwa jan walinak lurapxaspa (2 Timoteo 2:22). Qʼaxu wayn tawaqükasin yaqhanakar munañax chuyman utjki uka amuyunakampi jan atipayasiñ yatiqkasaxa, yaqhanakar munañaw wayn tawaqunakan chuymapanxa wal utjaspa, ukat janiw khitimpis uka tuqit parltʼasiñjamäkaspati.

Ukat Seventeen revistax akham siwa: “Imill wawanakaxa yuqall wawanakat sipansa janïräkipanwa yaqhanak taypin sum jikxatasipxi” sasa. Ukatwa “jupa mita yuqallanakax janis amuytʼasirïpkaspa ukat yatichirit sipansa [jan ukax yaqha jilïrit sipansa] janis askïkaspa ukham amuyapxi” sasaw uka pachpa qillqatax saraki. Ukhamasti, inas mä tawaqitax yatichiripar uñchʼukchispa, ukat wali uñtʼat cantirirus jan ukax jila marani mä amigoparus uñchʼukchispa. Ukat waynitunakatsa ukham amuyapxarakispawa. Ukampis ukham jilïrinakar munañax chuymasanakwa utjaspa, janiw chiqpachanxa ukhamäkaspati.

Kunatsa chuymasan yaqhar munañax jan walïkaspa

Chuymasan yaqhar munañax janiw walja tiempükaspati, ukampis jan walinakaruw puriyistaspa. Inas wayn tawaqjamax maynir wal munsna, ukampis jan wali sarnaqir jaqïspawa. Wali yatiñani mä jaqix akham sänwa: “Pisi amuytʼani jaqinakarusti jachʼa apnaqäwinakwa churapxi” sasa (Eclesiastés 10:6). Inas mä suma cantirirux wali suma cantirïtapat jan ukax suma uñtanïtapat maynix munchispa. Ukampis ¿sumti uka jaqix sarnaqi? ¿Cristianjamati sarnaqi? (1 Corintios 7:39.)

Ukat Bibliax sarakiwa: “Akapachampi sumankañax Diosampi jan walinka[ñawa]” sasa (Santiago 4:4). Ukhamaxa, ¿Diosatak jan wal sarnaqir jaqir munasax janit Dios nayraqatan jan walir purkasma? Ukatwa Bibliax akham saraki: “Amuyasipxam kʼari diosanakatxa” sasa (1 Juan 5:21). Mä waynas jan ukax mä tawaqus uta pirqapar wali uñtʼat mä cantirin fotonakapampi lipʼsuyasispa, ¿jumax kamsakismasa? ¿Ukax janit ‘kʼari diosanakar’ yupaychañampi saski? Ukax janipuniw Diosatakix walïkaspati.

Ukat yaqhipax chuymapan yaqhar munasax luqhiruw tukupxi. Mä tawaqux akham siwa: “Munistati sas jisktʼataxa, janiw munksmati situwa, ukampis munkitaspas ukham uñchʼukitu, luratanakapatsa uk amuyaraktwa” sasa. Ukat uka waynax sumatwa uka tawaqur amuytʼayañ munatayna, ukampis uka tawaqux janiw amuytʼasirjamäkänti.

Mä tawaqux ukhamarakiw mä cantirirux uñchʼukitayna, ukat akham siwa: ‘Jupampïñ munta, ¡ukwa Diosar mayista! Fotopar qhumantataw iktxa, ukhamatwa jupa jakʼankataj amuyasta. Ukat jan ukham jikxatasax jiwayasiñwa amtirïta’ sasa. Ukampis ¿ukham amuyunïñax Diosataki walïspati? Janiwa, jan ukasti ‘chiqaparu lupʼipxam’ sasaw Biblianxa iwxistu (Romanos 12:3).

Proverbios 13:12 jiskʼa tʼaqanxa akham siwa: “Kuna suytʼäwinakatix jan phuqhaskxi ukasti chuyma usuyasiñakiwa” sasa. Ukhamax jan jiwasampïkani ukanakar chuymasan wal munañax janiw walïkaspati, ukat jan yäqatäxtan ukhaxa “wali llakinakaruw pursna, janiw ikis purisxiti ukat samaqiñas wali chʼamäxiwa” sasaw qullañ tuqit yatxattʼat jaqinakax sapxi (2 Samuel 13:1, 2 uñxattʼarakïta). Uka chuyman mä tawaqux akham siwa: “Janiw manqʼas munaskituti. [...] Yatiqañas wali chʼamarakiwa. Uñatatataw jupampix samkasta. [...] Wali llakitapuniw jikxatasta” sasa.

Chuyma manqhan yaqhar wal munasax ukham jan walinakaruw pursna, uka tuqit amuytʼasiñamawa. “Khititix colegion jan sum yatiqxi ukaw” chuymapanxa yaqhar wal munañxa qallti sasaw Lawrence Bauman sat yatxattʼat jaqix saraki. Ukatxa familiatsa jan ukax amigonakatsa jayarstʼarakiwa. Ukat inas maynix jiskʼachata uñjasirakchispa. Uka tuqitxa Gil Schwartz sat qillqir jaqix akham sarakiwa: “Wal phinqʼasta, ukampis Justinar munasax kunayman lurta” sasa. Inas uka munañax chuymat chhaqtxchispa, ukampis kunaymaninakwa jamasatsa jan ukax jaqin uñjkatas lurapxaspa, ukanakax walja maranak qhipatxa amtaskaksnawa.

Janiw amuyumpiki sallqjasiñamäkiti

Taqi jaqit sipansa wali yatiñani Salomón sat jaqix mä tawaquruw mä kutix wal munatayna, ukampis uka tawaqux janiw jupar yäqkänti. Ukatwa suma arunakampi qillqatayna, uka qillqatanakax wali uñtʼat suma arunak taypinkiwa, akham sataynawa: “Phaxsir uñtatjama wali suma, intjama suma kʼajarakisti” sasa. ¡Ukampis inamayaw kuns luräna! (Cantar de los Cantares 6:10.)

Ukat ukhamakiw Salomonax qhiparxäna. ¿Jumax kunjamatsa sum amuytʼasirakisma? Diosan Arupax akham siwa: “Jan amuytʼan jaqiwa, jupa pachpan amuytʼaparu alkataski ukaxa” sasa (Proverbios 28:26). Kunapachatï chuymasan ukham yaqhar wal muntan ukhaxa, uka arunakax chiqäskapuniwa. “Ukampis khititix yatiñ kankañampi kunsa lurki ukawa qhispiyatäni”. Ukhamasti kunatix wakiski jan ukax chiqäki ukanak amuyañasawa.

Qullan tuqit yatxattʼat Howard Halpern sat jaqix akham siwa: “¿Kunjamatsa inamay suyatassa jan ukax jan inamay suyatassa yatissna? Kunatix chiqäki ukarjamaw wal amuytʼasiña” sasa. Ak amuytʼañäni: ¿Khitirutix chuymaman munkta ukamp jaqichasiñatakix chiqapunit uñtʼasipxasma? Ukat wali uñtʼat jaqïchi ukhaxa, janjamakipuniw juparux uñtʼkasmasa. Ukat jumat sipansa jilïr mä jaqir munasksta, mä arunxa yatichirimar munasksta ukhaxa janjakipuniw jupampïkasmati.

Ukatxa, ¿uka jaqix jumar munatap uñachtʼayiti? Ukat jan ukhamäkchi ukhaxa, ¿jutïrin muniristamti? Inas jupax kunsa jan amuyasisa lurchi jan ukax sischi, ¿ukatakti jumax munpachïtuw sista? Uka tuqit parlkasinxa ak amtarakiñäni, walja chiqanakanxa waynanakaw nayraqatxa tawaqunakar uka tuqitxa arxayañ yatipxi. Ukampis mä tawaqux waynar jan munkipan arxayaskakispa ukhaxa jiskʼachataw uñjasispa.

Ukat uka jaqix iyaw siristam ukhaxa, ¿kamachasmasa? ¿Jaqichasiñataki wakichatäxtati? Jan wakichatäksta ukhaxa, “chuymaman llakisiñanakapxa apanukum”, inamayaw ukanak amuyaskasma, janiw uka amuyunakampix atipayasiñamäkiti. ‘Munasiñ horasax’ utjiwa, ukampis akat mä qhawqha maranakat, amuytʼasirïxäta ukhaw waktʼaskiristamxa (Eclesiastés 3:8; 11:10).

Kunjamakis chuymamaxa, uk amuytʼasiñamarakiwa

Charles Zastrow yatxattʼat jaqix akham siwa: “Jupampix wali sumpun sarnaqasipxäxa, jupapuniw nayatakjamax sasaw yaqhar wal munañ yatipxi” sasa. Ukampis inamayakiw ukham suyapxaspa. Ukatwa Diosan Arupax akham sistu: “Taqini jucha lurapxatap laykusti Diosampix janiw katuqatäpkiti” sasa (Romanos 3:23).

Ukhamasti akham jisktʼasiñamawa: ¿Qhawqsa uka waynar jan ukax uka tawaqur uñtʼtxa? ¿Kuntï jupax uñachtʼayki ukti nayax munasktxa? ¿Pantjasitanakap sumti amuytxa jan ukax janich amuyktxa? Inas uka tawaqut jan ukax uka waynat sumpach amuytʼasax jan ukham chuymaman munxchismati. Ukat kunjamsa chuymamanxa juparux munta uka tuqitsa amuytʼasiñamarakiwa. Kathy McCoy sat qillqirix akham siwa: “Janïräkipan munasiñax uñstaraki chhaqtʼaraki ukhamawa [...]. Juma pachpaw amuytʼasiñama. Inas maynir munasiñax wali askïkaspas ukhamaki amuysta. [...] Janïräkipan munasirix wali luqhiwa, jupakiw kuns munaski. [...] Janïräkipan munasirix janiw maynin pantjasiñapsa munkiti” sasa (Ukampis 1 Corintios 13:4, 5 uñxattʼarakïta).

¿Kunjamatsa jupat armasisma?

Inas armxañataki wal chʼamachassta, ukampis chuymaman uka amtanakax utjaskakispawa. Ukampis janiw ukanak jukʼamp amuyañamäkiti. Televisionan munasiñ tuqit utjki uka sarnaqäwinaksa jan ukax uka tuqit parlir libronaksa janiw liyiñamäkiti, ukat janirakiw ukham musicanaksa ischʼukiñamäkiti, ukanakax saparstʼatäksnas ukham amuyayistaspa. Ukat janiw uka tuqit sapa kuti amuyañamäkiti. “Jan lawampix ninax jiwarxakiwa.” (Proverbios 26:20.)

Chuymaman maynir wal munasax janiw khitinakatï chiqapuni munasipktam ukanakat armasiñamäkiti. Janiw sapakix ‘kuns munañamäkiti’, mä arunxa janiw saparstʼañamäkiti (Proverbios 18:1). Chiqas awk taykaw wal yanaptʼapxiristamxa. Inas jumax jamasatjam ukanak amuyasax sarnaqsta, ukampis jupanakax yatxapxaspawa. Ukhamaxa, ¿janit kunatï chuymaman utjki ukanak yatiyañax wakiskaspa? (Proverbios 23:26 uñxattʼarakïta.) Ukat amuytʼasir mä jilïr cristianow sum istʼasin yanaptʼarakiristamxa.

Esther Davidowitz sat warmix akham sasaw qʼaxu wayn tawaqunakatak qillqatayna: “Janiw tiempxa ina chʼusar tukuyätati” sasa. Ukhamax ejercicionaka lurañamawa, inas yaqha aru yatiqañas askirakïchispa, ukat Bibliat jukʼamp yatxatañatakirakiw kunsa lurasma. Ukham askinak lurasaw chuymaman utjki uka amuyunakat armasisma.

Kunapachatï maynix waynäkasin jan ukax tawaqükasin chuymapan wal yaqhar muni ukhax wali chʼamäspawa, ukat janirakiw armañjamäkaspati. Ukampis jukʼat jukʼatwa chuyma usuyir uka amtanakax chhaqtxani. Ukhamatwa juma pachpas ukat chuymamsa sum uñtʼasirakisma, ¡ukat kunapachatï chiqpachapuni maynir munasïta ukhaxa janiw jupar sum uñjañax añcha chʼamäxaniti! Ukampis ¿kunjamatsa chiqpach munasiñati janicha uk amuysna?

Amuytʼañataki

◻ ¿Kunatsa wayn tawaqunakax yaqhar chuymapan wal uñchʼukiñ yatipxi?

◻ ¿Khitinakarus wayn tawaqunakax uñchʼukiñ yatipxi, ukat kunatsa?

◻ ¿Ukham chuymapan yaqhar wal munasax kuna jan walinakarus puripxaspa?

◻ ¿Uka amtanakar atipañatakix kunsa wayn tawaqunakax lurapxaspa?

◻ ¿Uka amuyunak armañatakix kunsa wayn tawaqunakax jan lurapxañapäki?

[223 janan qhanañchäwipa]

‘Janiw manqʼas munaskituti. Yatiqañas wali chʼamarakiwa. Uñatatataw jupampix samkasta. Wali llakitapuniw jikxatasta’

[220 janan fotopa]

Waljaniw jilïrinakapar munapxi, ukampis ukax janiw phuqaskaspati

[221 janan fotopa]

Munktan uka tawaqus jan ukax uka waynas kunjam jaqisa uk sum amuytʼañawa yanaptʼistaspa

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki