Исанын тә’лимләринин дүнјаја тә’сири
«ИСАНЫН Инҹилдә гејдә алынмыш сөзләрини, јә’ни халг гаршысында вә тәкликдә шаҝирдләринә дедикләрини ики саат әрзиндә сөјләмәк оларды». Бу сөзләр Мүгәддәс Китаб тәрҹүмәчиси Едгар Гудспидә мәхсусдур. О сөзүнә давам едиб дејир: «Һәҹмҹә бөјүк олмајан бу тә’лимләр о гәдәр ҝүҹлү вә тә’сирлидир ки, башга һеч кимин дүнјаја онун гәдәр тә’сир ҝөстәрмәдијини ҹәсарәтлә сөјләмәк олар».
Ерамызын 33-ҹү илиндә јер үзүндәки хидмәтини баша вуран заман Исанын ән азы 120 давамчысы варды (Һәвариләрин ишләри 1:15). Бу ҝүн ики милјарддан артыг инсан өзүнү христиан, јә’ни Исанын давамчысы адландырыр. Јүз милјонларла инсан исә Исаны пејғәмбәр кими гәбул едир. Шүбһәсиз ки, онун тә’лимләри бәшәријјәтә бөјүк тә’сир ҝөстәрмишдир.
Исанын бүтүн дүнјаја олан тә’сирини христианлыға е’тигад етмәјән рәһбәрләр белә е’тираф едирләр. Мәсәлән, јәһуди раввини Һиман Енелов гејд етмишдир: «Иса бәшәријјәтин дин тарихинин ән мәшһур, ән өјрәнилән вә ән нүфузлу симасы олмушдур». О һәм дә демишдир: «Исанын бәшәријјәтә олан тә’сирини јүксәк гијмәтләндирмәмәк гејри-мүмкүндүр. Онун ҝөстәрдији мәһәббәтин, вердији тәсәллинин, етдији јахшылыгларын, инсанларда ојатдығы үмид вә севинҹ һиссләринин бәшәр тарихиндә тајы-бәрабәри јохдур. Индијә гәдәр јашамыш даһи вә хејирхаһ инсанлардан һеч бири ҹазибәдарлығына вә тә’сир гүввәсинә ҝөрә онунла мүгајисә олуна билмәз. Башга һеч кимә бу гәдәр бөјүк мараг ҝөстәрилмир». Һинду лидери Моһандас Ганди демишдир: «Мән бәшәријјәт үчүн Исадан чох иш ҝөрән башга бир шәхс танымырам. Әслиндә христианлығын өзүндә сәһв һеч бир шеј јохдур. Проблем сиз христианлардадыр. Сиз өз тә’лимләринизә ујғун јашамырсыныз».
Чох әсрләрдир ки, Христиан дүнјасы Мәсиһин тә’лимләринә мүвафиг јашамыр. Христианлығын тарихини өјрәнән Сесил Ҹон Каду диггәт јетирмишдир ки, «тәдриҹән Килсәдә әхлаг нормаларына мүәјјән дәрәҹәдә е’тинасызлыға мејл мүшаһидә олунурду» вә «христиан дин рәһбәрләри буна б. е. тәхминән 140-ҹы илиндә диггәт јетирдиләр». О демишдир: «Ади әхлаг нормаларынын позулмасында ҝүзәштә ҝетмәк, христианлығын бу дүнјанын јолларына ујғунлашмасына ҝәтириб чыхартды».
Рома императору Константинин IV әсрдә христианлығы гәбул етдији вахтдан е’тибарән әхлаг позғунлуғу хүсуси вүс’әт алмаға башлады. Каду јазыр: «Тарихчиләр — бә’зиләри тәәссүф һисси илә — Константинлә иттифаг бағлајан Килсәнин бөјүк ҝүзәштләрә ҝетмәк мәҹбуријјәтиндә галдығыны гејд едирләр». Өзләрини христиан адландыранлар өтән јүзилликләр әрзиндә Мәсиһин адына ләкә ҝәтирән чох ишләр ҝөрмүшләр.
Бәс әслиндә Иса нә һагда тә’лим верирди? Вә онун тә’лимләри бизә неҹә тә’сир ҝөстәрмәлидир?
[3-ҹү сәһифәдәки шәкил]
«Мән бәшәријјәт үчүн Исадан чох иш ҝөрән башга бир шәхс танымырам». Моһандас Ганди
[3-ҹү сәһифәдәки шәкил]
«Башга һеч ким дүнјаја онун гәдәр тә’сир ҝөстәрмәмишдир». Едгар Гудспид
[Иҹазә илә]
Culver Pictures