«Рәбдән горханлары Онун мәләји мүдафиә едәр»
Нәгл етди Кристабел Коннелл
Кристоферин Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваб вермәјә башымыз елә гарышмышды ки, нә вахтын чох ҝеҹ олдуғуну, нә дә Кристоферин вахташыры пәнҹәрәјә бахдығыны һисс етмишдик. Нәһајәт, о, үзүнү бизә тутуб деди: «Инди ҝетмәк олар, артыг тәһлүкә совушду». О бизи велосипедләримизин јанына гәдәр өтүрдү вә биз видалашыб ајрылдыг. Бәс тәһлүкә нәдә иди?
МӘН 1927-ҹи илдә Инҝилтәрәнин Шеффилд шәһәриндә дүнјаја ҝәлмишәм. Икинҹи Дүнја мүһарибәси заманы бомбаланма нәтиҹәсиндә евимиз дағылдығындан мәни нәнәмин јанына ҝөндәрдиләр ки, мәктәби битирәнә гәдәр онун јанында јашајым. Католик килсәсинә мәнсуб олан мәктәбләрин бириндә охујаркән һәмишә раһибәләрдән нәјә ҝөрә бу гәдәр пислик вә зоракылыг олдуғуну сорушурдум. Нә онлар, нә дә башга диндар адамлар бу суалыма ганеедиҹи ҹаваб верә билмирдиләр.
Икинҹи Дүнја мүһарибәси баша чатандан сонра мән тибб баҹысы ихтисасына јијәләндим. Паддингтонун хәстәханаларынын бириндә ишләмәк үчүн Лондона көчдүм, амма бурада даһа чох зоракылыг ҝөрдүм. Мәндән бөјүк гардашым Корејаја мүһарибәјә јолланандан дәрһал сонра ишләдијим хәстәхананын јанында баш верән дәһшәтли даванын шаһиди олдум. Бунун нәтиҹәсиндә кор олан адама һеч ким јахын белә дурмады. Тәхминән бу әрәфәдә анамла мән спиритик сеанслара ҝетмәјә башладыг, амма мәни нараһат едән суал һәлә дә ҹавабсыз галырды.
Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә тәшвиг олунурам
Бир ҝүн Јеһованын Шаһиди олан бөјүк гардашым Ҹон мәнә баш чәкди. О сорушду: «Билирсән, нәјә ҝөрә дүнјада бу гәдәр пислик вар?» «Јох»,— дејә ҹаваб вердим. О, Мүгәддәс Китабы ачыб Вәһј 12:7-12 ајәләрини охуду. Онда мән баша дүшдүм ки, дүнјадакы бүтүн писликләрин әсас сәбәбкары Шејтан вә онун ҹинләридир. Ҹонун мәсләһәти илә мән тезликлә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башладым. Амма о вахт ҹанымда инсан горхусу олдуғундан вәфтиз олунмагдан чәкиндим (Сүл. мәс. 29:25).
Баҹым Дороти дә Јеһованын Шаһиди иди. О, 1953-ҹү илдә Нју-Јоркда кечирилән бејнәлхалг конгресдән нишанлысы Билл Робертс илә гајыданда онлара дедим ки, мән дә Мүгәддәс Китабы өјрәнирдим. Билл сорушду: «Ҝәтирилән бүтүн ајәләри ачыб охујурдун? Ҹавабларын алтындан хәтт чәкирдин?» Мән «јох» ҹавабыны верәндә о деди: «Онда сән һеч вахт Мүгәддәс Китабы өјрәнмәмисән! Һәмин баҹы илә әлагә сахла вә өјрәнмәјә јенидән башла!» Бу вахтлар ҹинләр мәни нараһат етмәјә башладылар. Јадымдадыр, неҹә Јеһоваја јалварыб мәни горумасыны вә онларын тәсириндән азад етмәсини хаһиш едирдим.
Шотландијада вә Ирландијада пионерлик едирәм
1954-ҹү ил јанварын 16-да вәфтиз олундум. Хәстәхана илә бағладығым мүгавилә мај ајында баша чатды, ијун ајында исә пионер хидмәтинә башладым. Сәккиз ај сонра мәни хүсуси пионер кими Грејнҹмут (Шотландија) шәһәринә ҝөндәрдиләр. Белә узаг әразидә хидмәт едәркән Јеһованын мәләкләринин неҹә ‘мүдафиә етдијини’ һисс едирдим (Мәз. 34:7).
1956-ҹы илдә Ирландијада хидмәт етмәјә дәвәт олундум. Ики баҹы илә бирликдә Голуеј шәһәринә тәјин олундуг. Елә биринҹи ҝүн католик кешишинин јашадығы евә ҝетдим. Бир нечә дәгигәдән сонра полис ҝәлиб әмәкдашымла мәни мәнтәгәјә апарды. Адларымызы вә үнванымызы өјрәндикдән дәрһал сонра о, телефона јахынлашды. Биз онун: «Бәли, мүгәддәс ата, онларын һарада јашадыгларыны өјрәндим»,— дедијини ешитдик. Полиси һәмин кешиш чағырмышды! Јашадығымыз евин саһибинә тәзјиг ҝөстәрмишдиләр ки, бизи евдән чыхартсын, буна ҝөрә дә филиал бизә һәмин әразини тәрк етмәји мәсләһәт ҝөрдү. Биз дәмирјол стансијасына чатанда гатарын јола дүшмә вахтындан артыг он дәгигә өтмүшдү. Анҹаг гатарымыз һәлә тәрпәнмәмишди вә орада бир нәфәр дајаныб ҝөзләјирди ки, бизим гатара миниб-минмәдијимизә әмин олсун. Голуејдә хидмәтимиз ҹәми үч һәфтә чәкди!
Биз Лимерик шәһәринә — католик килсәсинин ҝүҹлү тәсирә малик олдуғу башга бир шәһәрә тәјин олундуг. Орада ҹамаат јығылыб даим бизи лаға гојурду. Инсанларын чоху гапыны ачыб бизимлә данышмаға горхурду. Бир ил әввәл јахынлыгда јерләшән кичик Клунлара шәһәриндә бир гардашы јаман дөјмүшдүләр. Буна ҝөрә, јухарыда хатырландығы кими, Мүгәддәс Китаб суалларыны мүзакирә етмәк үчүн гајытмағымызы хаһиш едән Кристоферә раст ҝәлдијимизә ҝөрә чох шад олдуг. Орада олан заман кешиш евә ҝириб Кристофердән бизи говмасыны тәләб етди. О исә кешишә деди: «Бу гадынлар мәним дәвәтимлә бурададырлар вә ичәри ҝирмәздән әввәл гапыны дөјүбләр. Сиз исә нә дәвәт олунмусунуз, нә дә гапыны дөјмүсүнүз». Кешиш гәзәблә еви тәрк етди.
Кешишин ҹамааты топлајыб бизи чөлдә ҝөзләдијиндән хәбәрсиз идик. Онларын чох гәзәбли олдугларыны билән Кристофер әввәлдә јазылдығы кими давранды. О, ҹамаат дағылана гәдәр бизи јубатды. Даһа сонра өјрәндик ки, биз ҝедәндән гыса мүддәт сонра ону аиләси илә бирликдә һәмин әразини тәрк етмәјә мәҹбур етмишләр вә онлар Инҝилтәрәјә көчмүшләр.
Ҝилеад Мәктәбинә дәвәт
Ҝилеад Мәктәбинин 33-ҹү синфинә дәвәт аланда 1958-ҹи илдә Нју-Јоркда кечириләҹәк «Аллаһын ирадәси» адлы бејнәлхалг конгресә ҝетмәји планлашдырмышдым. Конгресдән сонра евә гајытмадым, чүнки мән 1959-ҹу илдә кечириләҹәк Ҝилеад Мәктәби башлајана гәдәр Канаданын Онтарио әјаләтинин Коллингвуд шәһәриндә хидмәт етдим. Анҹаг конгрес заманы Ерик Коннеллә таныш олдум. О, һәгигәти 1957-ҹи илдә өјрәнмиш вә 1958-ҹи илдә пионер хидмәтинә башламышды. Конгресдән сонра Канадада хидмәт етдијим вә Ҝилеадда охудуғум мүддәтдә о мәнә һәр ҝүн мәктуб јазырды. Фикирләширдим, ҝөрәсән, мәктәби битирдикдән сонра неҹә олаҹаг.
Ҝилеад Мәктәбиндә охумаг һәјатымда ваҹиб һадисә олду. Дороти вә јолдашы мәнимлә бир синифдә охујурдулар. Онларын тәјинаты Португалија олду. Ирландијаја ҝөндәриләҹәјими биләндә чох тәәҹҹүбләндим. Баҹымла бирҝә олмајаҹағыма ҝөрә чох мәјус олмушдум! Мәктәбин мүәллимләринин бириндән сорушдум: «Мән нәјисә дүз етмәмишәм?» «Јох»,— дејә гардаш ҹаваб верди вә әлавә етди: «Сән вә әмәкдашын Ајлин Маһони дүнјанын истәнилән өлкәсинә ҝетмәјә разылыг вермисиниз». Ирландија да елә һәмин өлкәләрдән бири иди.
Ирландијаја гајыдыш
1959-ҹу илин август ајында Ирландијаја гајытдым вә Дан-Лере јығынҹағына тәјин олундум. Ерик артыг Инҝилтәрәјә гајытмышды вә мәним она бу гәдәр јахын олмағыма чох шад иди. О да миссионер олмаг истәјирди. Фикирләширди ки, әҝәр тәшкилат миссионерләри Ирландијаја ҝөндәрирсә, демәли, бурада тәләбат вар вә о бурада пионер кими хидмәт едәҹәк. О, Дан-Лере шәһәринә көчдү вә биз 1961-ҹи илдә евләндик.
Алты ај сонра Ерик ағыр мотосиклет гәзасына уғрады. Онун кәллә сүмүјү ҹидди зәдә алдығындан һәкимләр онун сағ галаҹағына әмин дејилдиләр. Ерик үч һәфтә хәстәханада јатды. Хәстәханадан чыхандан сонра сағаланаҹан мән беш ај евдә она бахдым. Баҹардығым гәдәр хидмәтими давам етдирирдим.
1965-ҹи илдә биз Ирландијанын шимал-гәрб саһилиндәки лиман шәһәри олан Слајгоја тәјин олундуг. О заман орадакы јығынҹаг сәккиз тәблиғчидән ибарәт иди. Үч илдән сонра исә Слајгодан шималда јерләшән Лондондерридәки кичик јығынҹаға хидмәт етмәјә јолландыг. Бир ҝүн хидмәтдән гајыданда евимизин јолуна тиканлы мәфтилдән чәпәр чәкилдијини ҝөрдүк. Шимали Ирландијада гарышыглыг дөврү башланды. Ҝәнҹләрдән ибарәт дәстәләр машынлары јандырырдылар. Шәһәр протестант вә католикләрин јашадыглары ики һиссәјә бөлүнмүшдү. Шәһәрин бир һиссәсиндән о бирисинә кечмәк тәһлүкәли иди.
Гарышыглыг дөврүндә јашајыр вә хидмәт едирик
Лакин хидмәтимизлә әлагәдар биз һәр јерә ҝетмәли олурдуг. Биз јенә дә мәләкләрин бизи неҹә мүдафиә етдијинин шаһиди олдуг. Әҝәр хидмәт етдијимиз јердә тоггушма башлајырдыса, ораны дәрһал тәрк едиб, һәр шеј сакитләшәндән сонра гајыдырдыг. Бир дәфә јашадығымыз евин јахынлығында баш верән тоггушма заманы боја мағазасынын јанан гырынтылары пәнҹәрәмизин габағына дүшдү. Бүтүн ҝеҹәни јатмајыб ојаг галдыг ки, бирдән евимизә од дүшәр. 1970-ҹи илдә Белфаста көчәндән сонра хәбәр тутдуг ки, боја мағазасына гојулмуш әлдәгајырма бомба јашадығымыз бинаны да күлә дөндәриб.
Башга вахт исә баҹы илә хидмәтдә оларкән бир пәнҹәрәнин габағында шүбһә доғуран бору парчасы ҝөрдүк. Дәрһал орадан узаглашдыг. Бир нечә дәгигәдән сонра партлајыш баш верди. Чөлә чыхан сакинләр бомбаны бизим гојдуғумузу дүшүндүләр. Лакин о әразидә јашајан баҹымыз бизи өз евинә дәвәт едәндә гоншулар артыг биздән шүбһәләнмирдиләр.
1971-ҹи илдә руһани баҹымыза баш чәкмәк үчүн биз Лондондерријә гајытдыг. Ҝәлдијимиз јол вә кечдијимиз баррикадалар һаггында данышанда о сорушду: «Мәҝәр баррикадаларда һеч ким јох иди?» «Вар иди, лакин онлар бизә фикир вермәдиләр»,— дејәндә баҹы тәәҹҹүбләнди, чүнки бир нечә ҝүн әввәл бир һәкимин вә полисин машынлары гачырылмыш вә јандырылмышды.
1972-ҹи илдә биз Корк шәһәринә көчдүк. Бир гәдәр сонра Нејс, даһа сонра исә Арклоу шәһәриндә хидмәт етдик. 1987-ҹи илдә Каслбар шәһәринә тәјин олундуг вә индијә гәдәр орада хидмәт едирик. Орада Падшаһлыг Залынын тикинтисиндә көмәк етмәк бизим үчүн шәрәф иди. 1999-ҹу илдә Ерик ҹидди хәстәләнди. Лакин Јеһованын көмәји вә јығынҹағын мәһәббәтлә дәстәкләмәси сајәсиндә вәзијјәтә таб ҝәтирә, һәмчинин сағалана гәдәр она гуллуг едә билдим.
Биз Ериклә ики дәфә Пионер Хидмәти Мәктәбини кечмишик. О, ағсаггал кими хидмәт етмәјә давам едир. Мән ағыр формалы артритдән әзијјәт чәкирәм вә чанаг-буд вә диз ојнагларымын әвәз олунмасы үзрә әмәлијјат кечирмишәм. Шиддәтли дини тәгибләрә мәруз галмышам, ҹидди сијаси вә иҹтимаи гармагарышыглыг дөврүндә јашамышам, анҹаг мәним үчүн ән бөјүк чәтинлик машын сүрмәкдән имтина етмәк олду. Бу мәним үчүн әсил сынаг иди, чүнки сәрбәстлијими әлимдән алды. Јығынҹаг мәнә чох көмәк едир. Инди мән чәликсиз ҝәзә билмирәм вә узаг јерләрә ҝетмәк үчүн үчтәкәрли електромотосиклетдән истифадә едирәм.
Ериклә бирҝә биз 100 илдән чох хүсуси пионер кими хидмәт етмишик вә онун 98-ни бурада, Ирландијада кечирмишик. Хидмәтимизи дајандырмаг ағлымыздан белә кечмир. Биз мөҹүзә ҝөзләмирик, лакин инанырыг ки, Јеһованын ҝүҹлү мәләкләри Ондан горханлары вә Она сәдагәтлә хидмәт едәнләри ‘мүдафиә едир’.