Миф вә һәгигәт. Иса һаггында һәгигәт

НЕҸӘ ДҮШҮНҮРСҮНҮЗ? НӨВБӘТИ ФИКИРЛӘР ҺӘГИГӘТДИР, ЈОХСА МИФ?

Иса декабрын 25-дә доғулмајыб.

Иса хач үзәриндә едам едилмәјиб.

Иса Аллаһ дејил.

Иса һәгиги пејғәмбәр иди.

БУ ФИКИРЛӘРИН һәр биринин һәгигәт олдуғуну охујанда јәгин ки, тәәҹҹүбләнәҹәксиниз. Анҹаг Мүждәләри арашдырмагла ‘Иса Мәсиһ һаггында дәгиг билик’ ала биләрик (2 Петер 1:8, ЈД). Онлар Иса һаггында һәгигәти ачыглајараг мифи һәгигәтдән ајырмаға көмәк едир. Буна ҝөрә дә ҝәлин, јухарыда дејилән фикирләрә даир Мүждәләрдә дејиләнләрә нәзәр салаг.

МИФ, ЈОХСА ҺӘГИГӘТ? Иса декабрын 25-дә доғулмајыб.

ӘСЛИНДӘ: ҺӘГИГӘТ.

Мүгәддәс Китабда Исанын һансы ајда вә ҝүндә доғулдуғу дәгиг дејилмир. Бәс белә исә 25 декабр тарихи һарадан пејда олуб? Бир енсиклопедијаја әсасән, өзләрини мәсиһчи адландыран бәзи инсанлар «ҝүнүн јенидән узанмаға вә ҝүнәшин даһа јүксәјә галхмаға башладығы гыш ҝүн дөнүмүнү гејд едән бүтпәрәст Рома бајрамы илә һансыса бир ҝүнү ејниләшдирмәк истәјирдиләр» («Тһе Енҹјҹлопæдиа Британниҹа»). Һәмин мәнбәдә гејд едилир ки, бир чох милад адәтләринин көкү «бүтпәрәстләрин кәнд тәсәррүфаты вә ҝүнәшә ситајишлә бағлы гышда кечирдикләри мәрасимләрә ҝедиб чыхыр».

Иса доғум ҝүнүнүн декабрын 25-дә гејд едилмәсинә разы олардымы? Ҝәлин дүшүнәк: Исанын анадан олдуғу ҝүн мәлум дејил. Мүгәддәс Јазыларын һеч бир јериндә онун доғум ҝүнүнү гејд етмәк бујурулмур, еркән мәсиһчиләрин дә буну етдијинә һеч бир ишарә јохдур. Әксинә, Мүгәддәс Китабда Исанын өлдүјү ҝүнүн дәгиг тарихи ҝөстәрилир. Үстәлик, Иса давамчыларына һәмин ҝүнү гејд етмәји әмр етмишдиa (Лука 22:19). Ајдындыр ки, Иса доғулмасына јох, һәјатыны гурбан верәрәк өлмәсинә өнәм верилмәсини истәјирди (Матта 20:28).

МИФ, ЈОХСА ҺӘГИГӘТ? Иса хач үзәриндә едам едилмәјиб.

ӘСЛИНДӘ: ҺӘГИГӘТ.

Хача ибадәт етмәк тамамилә јанлышдыр. Исанын Павел адлы давамчысы јазмышды: «Еј севимлиләрим, бүтпәрәстликдән гачын» (1 Коринфлиләрә 10:14). Исанын өзү дә өјрәдирди ки, биз Аллаһа «руһән вә һәгигәтән» ибадәт етмәлијик вә ибадәтимиздә һеч вахт әшјалардан вә ја сурәтләрдән истифадә етмәмәлијик (Јәһја 4:23).

Үч ил јарым хидмәт етдикдән сонра виҹдансыз јәһуди рәһбәрләри Исаны Романын Јәһудеја валиси Пилатын јанына ҝәтирдиләр. Дин рәһбәрләри тәрәфиндән јаландан иттиһам олунан Иса едам едилди. Ону хач үзәриндә дејил, ишҝәнҹә дирәјиндә өлдүрдүләр. Буну һарадан билирик? Исанын едам едилдији аләти билдирмәк үчүн Мүждәләрдә јунанҹа ксилон вә стаурос сөзләри ишләдилир. Классик јунан дилиндә стаурос дүз ағаҹ вә ја дирәји билдирирди. Лиддел вә Скотун тәртиб етдији лүғәтдә ксилон сөзү белә изаһ олунур: «Ағаҹдан кәсилмиш, истифадәјә һазыр олан одунҹаг, одун, тир вә с... ағаҹ парчасы, дирәк, шалбан, көтүк... дәјәнәк... ҹинајәткарларын едам олундуғу сүтун» («А Ҝреек-Енҝлисһ Лехиҹон»).

Беләликлә, чохсајлы сүбутлар ҝөстәрир ки, Иса хачын јох, дик дирәјин үзәриндә өлдүрүлмүшдү. Белә исә хача ибадәтин көкү һара ҝедиб чыхыр? Фактлардан ајдын ҝөрүнүр ки, онун көкү јалан динләрә ҝедиб чыхыр вә буна ҝөрә дә Аллаһа мәгбул дејил. Бир лүғәтдә дејилир: «[Ики тирдән ибарәт олан хачын] формасы өз көкүнү гәдим Халдејдән ҝөтүрүр, белә ки, ондан һәмин өлкәдә, гоншу өлкәләрдә, еләҹә дә Мисирдә (адынын илк һәрфи олан мистик Тау формасында олдуғу үчүн) Таммуз аллаһын символу кими истифадә олунурду» («Ан Ехпоситорј Диҹтионарј оф Неw Тестамент Wордс»).

МИФ, ЈОХСА ҺӘГИГӘТ? Иса Аллаһ дејил.

ӘСЛИНДӘ: ҺӘГИГӘТ.

Иса дөнә-дөнә Аллаһын ондан үстүн олдуғуну вә өзүнүн Аллаһа ибадәт етдијини ҝөстәрмишди. Дуасында Иса Аллаһы ‘ваһид һәгиги Аллаһ’ адландырмышды (Јәһја 17:3). Иса дәфәләрлә бу ҹүр фикирләр сөјләмишди: «Мәним ирадәми дејил, Мәни ҝөндәрән Атамын ирадәсини јеринә јетирмәк үчүн ҝөјдән ендим» (Јәһја 6:38). «Вердијим тәлим Мәним дејил, Мәни Ҝөндәрәниндир» (Јәһја 7:16). Бунунла, Иса Атасынын итаәткар хидмәтчиси олдуғуну ҝөстәрди. Ҝөрүн һәвариләриндән икиси Исадан јүксәк мөвге истәјәндә о, неҹә ҹаваб вермишди: «Сағымда вә ја солумда отурмаға изин вермәк Мәним әлимдә дејилдир. Анҹаг Атам бу јерләри мүәјјән шәхсләр үчүн һазырламышдыр» (Матта 20:23). Өзүндән үстүн олан Шәхсә табе олмагла Иса ҝөзәл тәвазөкарлыг нүмунәси гојмушдур.

Исанын шаҝирдләри дә етираф етмишдиләр ки, онларын Мүәллими вә Ағасы олан Иса Аллаһа табедир. Исанын давамчысы Павел јазмышды ки, ‘Мәсиһин башы Аллаһдыр’ (1 Коринфлиләрә 11:3). Бу ҝүн дә Исанын һәгиги давамчылары ваһид һәгиги Аллаһа, Јарадана ибадәт едир вә Исаны Аллаһа бәрабәр тутмурлар.

МИФ, ЈОХСА ҺӘГИГӘТ: Иса һәгиги пејғәмбәр иди.

ӘСЛИНДӘ: ҺӘГИГӘТ.

Аллаһын Кәламында һәгиги пејғәмбәр үчүн тәләбләр јазылмышдыр. Бунун сајәсиндә инсанлар һәгиги пејғәмбәри јаланчы пејғәмбәрдән ајыра биләрләр. Һәгиги пејғәмбәри мүәјјән етмәк үчүн Муса васитәсилә ашағыдакы үч әсас амил ҝөстәрилмишди: һәгиги пејғәмбәр Јеһова Аллаһын адындан данышмалыдыр; сөјләдији пејғәмбәрлик һәјата кечмәлидир (Ганунун тәкрары 18:20—22); онун пејғәмбәрликләри Аллаһдан назил олан сөзләрә вә әмрләрә ујғун олмалы вә һәгиги ибадәти дәстәкләмәлидир (Ганунун тәкрары 13:1—4).

Иса һәгиги пејғәмбәр үчүн олан бүтүн тәләбләрә ҹаваб верирди. О, Муса васитәсилә һаггында хәбәр верилән, чохдан ҝөзләнилән «Пејғәмбәр» иди (Јәһја 6:14; 7:40; Ганунун тәкрары 18:18, 19; Һәвариләрин ишләри 3:19—26). Гүдрәтли ишләр ҝөрмәк, һәр шеји гејри-ади тәрздә билмәк баҹарығына ҝөрә инсанлар онун ‘бөјүк пејғәмбәр’ олдуғуну етираф едирдиләр (Лука 7:14—16; Јәһја 4:16—19). О, тапшырығынын Аллаһдан олдуғуну тәсдиг етмәк үчүн тез-тез өзүндән әввәлки пејғәмбәрләрдән ситат ҝәтирирди. Бу да онун Аллаһын сөзләринә вә әмрләринә ујғун данышдығыны ҝөстәрир (Матта 12:39, 40; 21:42; Лука 4:18—21; 24:25—27, 44; Јәһја 15:25). О, неҹә әлә вериләҹәјини, өлдүрүләҹәјини, шаҝирдләринин ону атаҹагларыны, шаҝирди Петерин ону үч дәфә инкар едәҹәјини вә өлүмүнүн үчүнҹү ҝүнү дириләҹәјини габагҹадан демишди. Бу пејғәмбәрликләрин чоху Ибрани Мүгәддәс Јазыларындакы пејғәмбәрликләрә әсасланмышды (Матта 20:17—19; 26:20—25, 31—34). Бундан әлавә, Иса Јерусәлимин вә орадакы мәбәдин дармадағын едиләҹәјини пејғәмбәрлик етмишди (Лука 19:41—44; 21:5—24). Ону динләјәнләр һәлә сағ икән бу пејғәмбәрликләрин јеринә јетмәси онун бизим зәманәјә вә ҝәләҹәјә даир пејғәмбәрликләринин дә һәјата кечәҹәјинә инанмаға әсас верир (Матта 24; Марк 13; Лука 21 фәсилләри илә мүгајисә един).

Бу мәгалә сизә Иса һагда индијәдәк билмәдијиниз фактлары ачыгладымы? Белә исә, онда нәјә ҝөрә Аллаһдан илһам алмыш Мүждәләри даһа дәриндән арашдырмајасыныз? Белә өјрәнмә сизин үчүн һәм мараглы, һәм дә фајдалы олаҹаг. Һәр шејдән әлавә, Иса өзү демишди ки, онун вә Атасынын һаггында һәгигәти өјрәнмәк ‘әбәди һәјат демәкдир’ (Јәһја 17:3).

[Һашијә]

[14-ҹү сәһифәдәки чәрчивә/шәкил]

Сизи тәәҹҹүбләндирәҹәк әлавә фактлар

Сизҹә, Иса неҹә инсан иди? Һәддиндән артыг ҹидди, гашгабаглы вә гарагабаг, ҹамаата гајнајыб-гарышмајан? Бәзиләринин фикринҹә, Иса мәһз белә инсан иди. Буна ҝөрә дә Иса һагда нөвбәти һәгигәтләри билмәк, ола билсин, бу инсанлары һејрәтләндирәҹәк:

• шәнликләрдә иштирак едирди (Јәһја 2:1—11).

• инсанлары тәрифләјирди (Марк 14:6—9).

• ушагларла вахт кечирмәк она хош иди (Марк 10:13, 14).

• ағламагдан утанмырды (Јәһја 11:35).

• башгаларына үрәји јанырды (Марк 1:40, 41).