Өлән әзизләримиз үчүн һансы үмид вар?

Әјјуб чох илләр өнҹә белә бир суал вермишдир: «Инсан өлсә, дириләрми?» (Әјјуб 14:14). Еһтимал ки, сиз дә нә вахтса бу һагда дүшүнмүсүнүз. Өлән әзизләринизлә бурада, Јер үзүндә, ән јахшы шәраитләрдә јенидән ҝөрүшмәјин мүмкүн олдуғуну билсәјдиниз, һансы һиссләри кечирәрдиниз?

Мүгәддәс Китабда вәд едилир: «Сәнин өлүләрин јашајаҹаг, бәдәнләри дириләҹәк». Орада һәмчинин дејилир: «Салеһләр өлкәни мүлк олараг алаҹаг, онлар орада әбәди мәскән салаҹаг» (Јешаја 26:19; Мәзмур 37:29).

Бу вәдләрә һәгигәтән дә етибар едә билмәк үчүн, бәзи әсас суаллара ҹаваб тапмаг тәләб олунур: «Инсанлар нә үчүн өлүрләр? Өлүләр һарададырлар? Вә нә үчүн әмин ола биләрик ки, онлар јенидән јашаја биләҹәкләр?»

Өлүм нәдир вә инсан өләндә нә баш верир?

Мүгәддәс Китаб ајдын ҝөстәрир ки, инсанларын өлмәси Аллаһын илк нијјәтинә дахил дејилди. О, илк инсан ҹүтү олан Адәмлә Һәвваны јаратды, онлары Јер үзүндә, Еден адланан ҝөзәл Ҹәннәт бағында јерләшдирди вә онлара дүнјаја ушаглар ҝәтирмәк, һәмчинин Ҹәннәтин һүдудларыны ҝенишләндирмәк тапшырығыны верди. Онлар јалныз Аллаһын ҝөстәришләринә риајәт етмәдикләри һалда өләҹәкдиләр (Јарадылыш 1:28; 2:15-17).

Адәмлә Һәвва Аллаһын хејирхаһлығыны гијмәтләндирмәјиб итаәтсизлик етдикләри үчүн габагҹадан дејилән ҹәзаны чәкмәли олдулар. Аллаһ Адәмә деди: «Торпаға гајыдаҹагсан, чүнки орадан ҝөтүрүлмүсән; она ҝөрә ки јерин торпағысан, торпаға да чевриләҹәксән» (Јарадылыш 3:19). Адәм јарадылмаздан әввәл мөвҹуд дејилди: о, торпаг иди. Итаәтсизлији, јәни ҝүнаһы уҹбатындан торпаға — јохлуг вәзијјәтинә дөнмәјә мәһкум едилди.

Буна ҝөрә дә, өлүм һәјатын сону демәкдир. Мүгәддәс Китаб бу фәрги белә изаһ едир: «Ҝүнаһын әвәзи өлүм, Аллаһын әнамы исә Рәббимиз Мәсиһ Исада әбәди һәјатдыр» (Ромалылара 6:23). Мүгәддәс Китаб өлүмүн там шүурсузлуг вәзијјәти олдуғуну ҝөстәрәрәк дејир: «Дириләр өләҹәкләрини билир, анҹаг өлүләр һеч нә билмир» (Ваиз 9:5). Инсан өләндә нә баш вердијини Мүгәддәс Китаб белә изаһ едир: «Онун руһу чыхар, өзү торпаға дөнәр; һәмән о ҝүндә дүшүнҹәләри јох олар» (Мәзмур 146:3, 4, КМ).

Бәс әҝәр Едендә верилән әмри јалныз Адәмлә Һәвва позмушдуларса, онда нә үчүн биз һамымыз өлүрүк? Чүнки, биз һамымыз Адәмин итаәтсизлијиндән сонра доғулмушуг вә ондан ҝүнаһы вә өлүмү мирас алмышыг. Мүгәддәс Китаб изаһ едир: «Неҹә ки, ҝүнаһ тәк бир адам [Адәм] васитәсилә вә өлүм ҝүнаһ васитәсилә дүнјаја ҝирди, еләҹә дә өлүм бүтүн инсанлара кечди» (Ромалылара 5:12; Әјјуб 14:4).

Ким исә: «Мәҝәр инсанда өлүмдән сонра јашамаға давам едән өлмәз ҹан јохдурму?» дејә соруша биләр. Чохлары буну өјрәдир вә һәтта өлүмүн башга бир һәјата ачылан гапы олдуғуну сөјләјирләр. Лакин бу фикир Мүгәддәс Китаба әсасланмыр. Әксинә, Аллаһын Кәламы өјрәдир ки, инсанын өзү ҹандыр; әслиндә ҹан — бүтүн мәнәви вә физики хүсусијјәтләри илә бирҝә инсанын өзүдүр (Јарадылыш 2:7 (КМ), 1 Коринфлиләрә 15:45). Мүгәддәс Китабда, һәмчинин дејилир: «Суч ишләдән ҹан, өләҹәк олан одур» (Језекел 18:4, КМ). Мүгәддәс Китабын һеч бир јериндә бәдән өлдүкдән сонра јашамаға давам едән ҹанын мөвҹудлуғу һагда тәлим јохдур.

Инсанлар јенидән неҹә јашаја биләрләр?

Ҝүнаһ вә өлүм дүнјаја дахил олдугдан сонра, Аллаһ өләнләри дирилмә васитәсилә һәјата гајтармаг нијјәтини ачыглады. Мүгәддәс Китабда изаһ едилир: «Ибраһим Аллаһы [оғлу] Исһагы өлүмдән дирилтмәјә гадир сајды» (Ибраниләрә 11:17-19). Ибраһимин әминлији әсассыз дејилди, чүнки Мүгәддәс Китаб Күлл-Ихтијар Аллаһ һаггында дејир: «Аллаһ исә өлүләрин дејил, дириләрин Аллаһыдыр, чүнки Онун јанында һамы диридир» (Лука 20:37, 38).

Бәли, Күлл-Ихтијар Аллаһ истәдији инсанлары јалныз дирилтмәк гүввәсинә дејил, һәмчинин арзусуна маликдир. Иса Мәсиһ демишдир: «Буна тәәҹҹүбләнмәјин, чүнки елә бир саат ҝәлир ки, гәбирләрдә оланларын һамысы Онун сәсини ешидәҹәкләр вә гәбирләриндән чыхаҹаглар» (Јәһја 5:28; Һәвариләрин ишләри 24:15).

Бу сөзләри дедикдән гыса мүддәт сонра, Иса Исраилин Наин шәһәриндән ҝәнҹ бир оғланын ҹәназәсини чыхаран издиһама раст ҝәлди. Өлән ҝәнҹ дул гадынын јеҝанә өвлады иди. Гадынын бу гәдәр кәдәрли олдуғуну ҝөрәрәк, Иса мүтәәссир олду. О, өлүнүн ҹәсәдинә мүраҹиәт едәрәк әмр етди: «Еј ҝәнҹ, сәнә дејирәм: Дур!» Ҝәнҹ галхыб отурду вә Иса ону анасына верди (Лука 7:11-17).

Дул гадынла баш верән һадисәдә олдуғу кими, Иса Јәһуди синагогунун рәиси Јаирин евинә баш чәкәндә дә бөјүк севинҹ олду. Јаирин 12 јашлы гызы өлмүшдү. Иса онун евинә ҝәләндә, өлән ушаға јахынлашыб деди: «Еј гыз, галх!» Вә гыз галхды! (Лука 8:40-56).

Даһа сонра Исанын досту Лазар өлдү. Иса Лазарын евинә чатанда, о, артыг дөрд ҝүн иди ки, өлмүшдү. Онун баҹысы Марта бөјүк кәдәр ичиндә олмасына бахмајараг, өз үмидини билдириб деди: «Билирәм ки, дирилмә ҝүнү — гијамәт ҝүнүндә — дириләҹәкдир». Лакин Иса гәбрә јахынлашды вә дашы кәнара чәкмәји әмр едиб деди: «Лазар, чөлә чых!» О да чыхды! (Јәһја 11:11-44).

Инди исә дүшүнүн: Өлү олдуғу дөрд ҝүн әрзиндә Лазар һансы вәзијјәтдә иди? Лазар ҝөјдә ҹәннәтдә олдуғу вә ја ҹәһәннәм одунда изтираб чәкдији барәдә һеч бир сөз демәди. Әҝәр орада олсајды, о, бу һагда мүтләг дејәрди. Јох, өлән Лазар тамамилә шүурсуз вәзијјәтдә иди. Вә әҝәр Иса ону һәјата гајтармасајды, о, «дирилмә ҝүнү — гијамәт ҝүнүндә» дириләҹәји вахта гәдәр бу вәзијјәтдә галмалы олаҹагды.

Дүздүр, Исанын етдији бу мөҹүзәләр јалныз мүвәггәти фајда ҝәтирди: онун дирилтдији адамлар јенидән өлдүләр. Лакин о, бунунла өлүләри Аллаһын гүввәси илә һәјата гајтармағын мүмкүн олдуғуну 1 900 ил бундан габаг сүбут етди! Иса бу мөҹүзәләри етмәклә Аллаһын Падшаһлығынын рәһбәрлији алтында Јер үзүндә нәләр баш верәҹәјини кичик мигјасда ҝөстәрди.

Әзизләримиз өләндә

Дүшмәнимиз олан өлүм зәрбә ендирдикдә, дирилмәјә үмидимиз олса белә, чох сарсынты кечирә биләрик. Ибраһим һәјат јолдашынын јенидән јашајаҹағына инанырды, лакин биз охујуруг ки, «Ибраһим јас тутуб ағламагдан өтрү Саранын ҹәсәдинин јанына ҝетди» (Јарадылыш 23:2). Бәс Исанын реаксијасы һаггында нә демәк олар? Лазар өләндә о, «руһән аҹыды, үрәји чох сыхылды» вә сонра исә «ағлады» (Јәһја 11:33, 35). Буна ҝөрә дә, севдијимиз инсан өләндә ағламаг зәифлик әламәти дејил.

Ушағын өлүмү ана үчүн хүсусилә әзабвериҹидир. Буна ҝөрә Мүгәддәс Китаб етираф едир ки, ана дәрин кәдәр һисси кечирә биләр (2 Падшаһлар 4:27). Әлбәттә, бу, ушағыны итирән ата үчүн дә ағырдыр. Оғлу Авшалом өләндә Давуд «каш сәнин јеринә мән өләјдим» дејә, фәрјад едирди (2 Шамуел 18:33).

Бунунла белә, дирилмәјә инандығыныз үчүн кәдәриниз тәсәллисиз галмајаҹаг. Мүгәддәс Китабын дедији кими, «үмидсиз олан башгалары кими» кәдәрләнмәјәҹәксиниз (1 Салониклиләрә 4:13). Бунун әвәзинә дуа васитәсилә Аллаһа јахынлашаҹагсыныз вә Мүгәддәс Китабын әмин етдији кими, Аллаһ да ‘сизә дајаг олсаҹаг (Мәзмур 55:22).